Bài 13: Các hệ số hoạt
động
Các hệ số hoạt động xác định tốc độ mà một công ty có thể tạo ra
được tiền mặt nếu có nhu cầu phát sinh. Rõ ràng là một công ty
có khả năng chuyển đổi hàng dự trữ và các khoản phải thu thành
tiền mặt nhanh hơn sẽ có tốc độ huy động tiền mặt nhanh hơn.
Các hệ số sau đây và việc tính toán được thiết lập dựa trên giả
định rằng một năm có 360 ngày.
a. Hệ số thu hồi nợ trung bình:
Việc tìm ra kỳ thu hồi nợ bán hàng trung bình của một công ty sẽ
cho bạn biết công ty đó phải mất bao lâu để chuyển các khoản
phải thu thành tiền mặt. Lưu ý rằng doanh số bán thu tiền ngay
được loại khỏi tổng doanh thu.
Các khoản phải thu
Kỳ thu hồi nợ trung bình = -------------------
Doanh số bán chịu hàng năm/ 360 ngày
Ví dụ:
Nếu bảng cân đối kế toán của một công ty cho biết số liệu của
các khoản phải thu là $700.000 và báo cáo thu nhập của nó cho
biết doanh số bán chịu là $5.500.000, thì:
$700.000
Kỳ thu hồi nợ trung bình = --------------------- = 45.8 ngày.
$5.500.000 / 360 ngày
Cũng như các hệ số khác, kỳ thu hồi nợ trung bình phải được
xem xét trong mối liên hệ với các thông tin khác. Nếu chính sách
của công ty là bán chịu cho khách hàng trong vòng 38 ngày thì
thời hạn 45.8 ngày cho thấy là công ty gặp khó khăn trong việc
thu hồi nợ đúng hạn và cần xem xét lại chính sách bán chịu của
mình. Ngược lại, nếu chính sách thông thường của công ty là ấn
định thời hạn thu hồi nợ là 55 ngày, thì thời hạn trung bình 45.8
ngày cho thấy chính sách thu hồi nợ của công ty là có hiệu quả.
Cần chú ý là hệ số thu hồi nợ trung bình chỉ là một số trung bình
và có thể dẫn đến sự hiểu nhầm. Ví dụ, xem xét công ty A và b,
có cùng giá trị các khoản phải thu nhưng có thời biểu thu hồi nợ
khác nhau.
Công ty A
% nợ thu hồi được trong 10 ngày| 10
% nợ thu hồi được trong 30 ngày| 30
% nợ thu hồi được trong 60 ngày| 60
Công ty B
% nợ thu hồi được trong 10 ngày| 60
% nợ thu hồi được trong 30 ngày| 30
% nợ thu hồi được trong 60 ngày| 10
Bảng trên cho thấy tỷ lệ các khoản phải thu của hai công ty thu
hồi được trong mỗi thời hạn. Rõ ràng, công ty B ở vào vị trí tốt
hơn vì 60% các khoản phải thu của công ty này đã được thu
trong vòng 10 ngày, so với mức chỉ là 10% của công ty A. Nếu
công ty A và công ty B có chung một số lượng khách hàng và
cùng một lượng các khoản phải thu thì thời hạn thu hồi nợ trung
bình của hai công ty này sẽ giống nhau. Nhưng việc phần bổ các
kỳ thu hồi nợ lại là yếu tố không được đề cập đến trong hệ số, rõ
ràng điều này đã khiến cho công ty B có lợi thế hơn nếu chỉ nhìn