14/02/2020
1
THIẾT KẾ CHI TIẾT MÁY
Giảng viên: TS. Đỗ Thành Dũng
VIỆN KHOA HỌC KỸ THUẬT VẬT LIỆU
Bộ môn Cơ học vật liệu & cán kim loại
NỘI DUNG MÔN HỌC
- Môn học cung cấp các kiến thức về thiết kế hợp lý các chi tiết máy, nhóm tiết máy và bộ phận máy có
công dụng chung, trang bị cơ sở lý thuyết và phương pháp tính toán thiết kế các chi tiết máy và bộ
phận máy có mặt ở hầu hết các máy luyện kim hiện đại, cung cấp các kiến thức cơ bản về nguyên lý
làm việc và kết cấu các chi tiết máy, bồi dưỡng khả năng độc lập giải quyết các vấn đề tính toán thiết
kế chi tiết máy và các hệ dẫn động cơ khí.
- Dung sai lắp ghép và vẽ cơ khí gồm các khái niệm về dung sai lắp ghép. Hệ thống dung sai lắp ghép
bề mặt trơn. Dung sai hình dạng, vị trí và nhám bề mặt, cách ghi các yêu cầu kỹ thuật Dung sai lắp
ghép của các mối ghép thông dụng và cách vẽ theo quy ước.
- Môn học cung cấp cho sinh viên những hiểu biết về CAD (Computer Aided Design) và cách thể hiện
theo đúng quy cách trên một bản vẽ kỹ thuật thông qua các kiến thức về: tỉ lệ, kích thước, các hình
chiếu, hình cắt, mặt cắt…
1
2
14/02/2020
2
YÊU CẦU MÔN HỌC
- Có khả năng thiết kế hợp lý các chi tiết máy và bộ phận máy có công dụng
chung, góp phần hình thành và phát triển tư duy trong lĩnh vực thiết kế máy.
- Biết ghi kích thước bản vẽ với đầy đủ ký hiệu dung sai lắp ghép cho các bề
mặt gia công.
- Nắm được qui cách của một bản vẽ kỹ thuật, biết cách vẽ (bằng tay) và biểu
diễn vật thể với các hình chiếu của nó, hiểu và vẽ được các bản vẽ kỹ thuật
về lĩnh vực chuyên ngành khoa học và kỹ thuật vật liệu, ứng dụng phần mềm
để vẽ trên máy tính.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1.] Nguyễn Trọng Hiệp (chủ biên), Giáo trình chi tiết máy (tập 1 và 2), NXB Khoa
học & Kỹ thuật, 2006.
[2] PGS.TS. Hà văn Vui (chủ biên), Sổ tay thiết kế cơ khí (tập 1, 2, 3), Nhà xuất
bản Khoa học và Kỹ thuật, 2006.
[3] PGS.TS Ninh Đức Tốn, Giáo trình dung sai và lắp ghép, Nhà xuất bản Giáo
dục, 2006.
[4] Richard G. Budynas, J. Keith Nisbett, Shigley's Mechanical Engineering Design,
McGraw-Hill, 2011.
[5] Hệ thống ISO về Dung sai và lắp ghép
3
4
14/02/2020
3
NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN
TRONG THIẾT KẾ CHI TIẾT MÁY
Giảng viên: TS. Đỗ Thành Dũng
VIỆN KHOA HỌC KỸ THUẬT VẬT LIỆU
Bộ môn Cơ học vật liệu & cán kim loại
1.1. Khái niệm về máy và chi tiết máy
1.2. Giới thiệu chung về yêu cầu và quá trình thiết kế
1.3. Chỉ tiêu chủ yếu về khả năng làm việc của chi tiết máy
1.4. Độ tin cậy của máy và chi tiết máy
NỘI DUNG
5
6
14/02/2020
4
Máy móc hay đơn giản máy,
là những thiết bị sử dụng
năng lượng để thực hiện một
số công việc. Trong cách
hiểu thông thường, nó có
nghĩa là thiết bị có nhiệm vụ
thực hiện hoặc trợ giúp trong
việc thực hiện các lợi công
việc. Một máy đơn giản là
thiết bị biến đổi phương và
độ lớn của lực mà không tiêu
thụ năng lượng (wikipedia).
Khái niệm về máy
KHÁI NIỆM VỀ MÁY VÀ CHI TIẾT MÁY
Phân biệt máy và thiết bị
- “Máy” được hiểu là những vật được chế tạo gồm nhiều bộ phận, thường là phức tạp, dùng để
thực hiện chính xác hoặc hàng loạt công việc chuyên môn nào đó;
- còn “Thiết bị” được hiểu là những bộ phận phụ trợ, được sử dụng để trợ giúp cho hoạt động của
“máy”, hiện nay theo xu thế phát triển “thiết bị” ngày càng nhỏ gọn, đa năng và có thể liên kết với
thiết bị khác.
- Trong thực tế, tùy theo cách lắp đặt, liên kết và sử dụng mà một bộ phận nào đấy, lúc này là
“máy”, lúc khác, nơi khác lại là “thiết bị”.
Khái niệm về máy
KHÁI NIỆM VỀ MÁY VÀ CHI TIẾT MÁY
7
8
14/02/2020
5
Chi tiết máy là phần tử có cấu tạo hoàn chỉnh (không thể tháo rời thêm được nữa) và có chức năng
thực hiện một nhiệm vụ nhất định trong máy.
Khái niệm về chi tiết máy
KHÁI NIỆM VỀ MÁY VÀ CHI TIẾT MÁY
Chi tiết máy
Bộ phận
Máy
Chi tiết máy gồm 2 loại:
- Chi tiết máy có công dụng chung: Dùng phổ biến trong các máy khác nhau và không phụ thuộc vào
công dụng ví dụ như lò xo, bu lông - đai ốc, bánh răng...
Khái niệm về chi tiết máy
KHÁI NIỆM VỀ MÁY VÀ CHI TIẾT MÁY
- Chi tiết máy có công dụng riêng: Dùng trong một máy hoặc một số máy chuyên dụng và có liên
quan mật thiết đến chức năng của máy ví dụ như khung xe đạp, kim máy khâu, trục khuỷu...
9
10