CHCHƯƠƯƠNG ING I DÂN  S  ­ CỐ ƠƠ DÂN  S  ­ CỐ

Ở Ự Ở Ự

Ồ Ồ

S  T  NHIÊN HÌNH THÀNH NGU N NHÂN L C Xà H  S  T  NHIÊN HÌNH THÀNH NGU N NHÂN L C Xà H

II

CHCHƯƠƯƠNG I NG I

Ộ Ả I.   N I DUNG C Ủ Ơ B N C A DÂN SỐ

Ỉ II.  CÁC CH  TIÊU DÂN S  C Ố Ơ BẢN

Ể DÂN SỐ

III. XU HƯ NG PHÁT TRI N  ỆT NAM Ớ Ế Ớ  TH  GI I VÀ VI

Ố IV. DÂN S  VÀ PHÁT TRI ỂN

V.  CHÍNH SÁCH DÂN SỐ

VI. QU N LÝ NHÀ N

Ư Ố Ế Ạ Ả C V  DÂN S  ­ K  HO CH HOÁ GIA

Ớ Ề ĐÌNH

Ậ Ế • K T LU N CH ƯƠNG I

Ả Ả

Ố Ố

ỘI. N I DUNG C I. N I DUNG C

Ủ ƠƠ B N C A DÂN S Ủ  B N C A DÂN S

1.       Dân số

ố ọ 2. Dân s  h c

3. Quy mô dân số

ố ố 4. Phân b  dân s

ấ ố 5.       Cơ c u dân s

Ố Ố

Ệ KHÁI NI M DÂN S Ệ KHÁI NI M DÂN S

• Dân s  là s  l ờ ủ ư i c a m t  ợ ố ư ng ng ố ư, cư trú trong m t ộ ồ c ng ộ đ ng dân c ự ụ ổ lãnh th  (hành tinh, châu l c, khu v c,  ị ấ đ nh. ể ờ đi m nh t  qu c gia) t

i m t th i

• Dân s  luôn bi n  ờ ế đ i theo th i gian và  ổ ề ế đ i v  DS có  ữ ủ ế đ n cu c s ng c a m i cá

ư ng ở

nh h

không gian. Nh ng bi n  ộ ố ả nhân, gia đình và XH.

Ố Ố

DÂN S , NNL XH VÀ LLLĐ DÂN S , NNL XH VÀ LLLĐ

Lôc l­îng Lao ®éng

NNL XH

D©n s è

Ố Ọ Ố Ọ

DÂN S  H C DÂN S  H C

ố ọ

ứ ề ố ự

ế

ổ ệ ị ổ

• Dân  s   h c  (nhân  kh u  h c)  là  khoa  ơ  ọ h c nghiên c u v  DS; g m quy mô, c ăng DS và nh ng ữ ấ c u, phân b , s  gia t ưng khác v  DS ­ KT ­ XH cũng  đ c trặ ả như  nh ng  nguyên  nhân  và  h u  qu   ậ ố ự ủ ữ c a  s   thay    trên,  đ i  nh ng  y u  t ộ ụ ể ử trong đi u ki n l ch s  ­ xã h i c  th ,  trên m t lãnh th  nh t

ị ấ đ nh.

Ố Ố

QUY MÔ DÂN S  (QMDS) QUY MÔ DÂN S  (QMDS)

ộ ộ

• Là t ng s  dân c a m t vùng, m t n ủ ố ế ớ ạ i t

ớ ộ ư c hay khu  ị ấ đ nh. ờ đi m nh t

v c trên th  gi

i m t th i

• QMDS bi n ế đ ng theo th i gian. M c t

ế

ế ự

ứ ăng ­ gi m ả ờ ố tu  thu c các bi n s : Sinh, Ch t, Di dân… Xác  ố đ nh qua TĐT DS, th ng kê DS, d  báo DS.

 QMDS VN l n, ngày càng t ớ

ăng:

t

Năm 99 có 76,3tr;  2005 có 83,12tr;  2010 >88 tr.  ớ ỷ ệ ăng DS bq 89­99 = 1,7 gi m 0,5% so v i  T  l bq 79 – 89; 2005 = 1,33%

Ố PHÂN B  DÂN C Ố PHÂN B  DÂN C

ƯƯ (PBDC)  (PBDC)

ế ự phát ho c t

ự ắ ị ề

ố ị ộ ổ  giác trên m t lãnh th   ầ ơp v i ớ đi u ki n s ng và yêu c u XH. Là  đ a lý, ặ ự ệ ố ị đ a  bàn hành chính,

• Là s  s p x p DS t nh t ấ đ nh, phù h ổ ự s  phân chia  t ng  s   dân theo  KT­XH, VH

ấ ộ

ấ ớ

ỷ ầ ớ • PBDC đo = M t ậ đ  DS (MĐDS VN tb 252ng/km2, g p 6  i 40ng/km2, g p 2 so v i TQ và    và  S =  510tr km2, S ế ớ ớ ư c  PT)  DS  tg  6,5t

ẩ ớ ầ l n so v i chu n th  gi 10 l n  so  v i  n VN = 329314,5  ổ ế

• Vùng  Châu  th   SH  và  SCL  =  43%  DS  nh ớ

ỉ ưng  ch   chi m  ắ 17%  đ t ấ đai  c   nả ư c;  Tây B c,  Tây Nguyên DS = 8,8%,  đ t ấ đai = 27%

ủ ở ụ   nh h ả

• HN = 3415ng/Km2, HCM 2812, Lai Châu 35, Kontum 39  Di dân t ả do c a LLLĐ mùa v   ễ ờ ự cơ b n, ô nhi m môi tr ư ng, tàn phá TNTN, gia t ư ng DV XH  ăng TN

XH.

CCƠƠ C U DÂN S  C U DÂN S ố

Ố (CCDS) Ấ Ố Ấ  (CCDS) • Là  s   phân  chia  t ng  s   dân  c a  m t  n ủ ổ ậ

ự ớ ộ

ề ộ ọ

ấ ổ ộ ớ ọ

ộ ư c,  m t  vùng  ứ thành nhóm, b  ph n theo 1 hay nhi u tiêu th c DS h c:  ộ ề i  tính,  Gi đ   tu i,  dân  t c,  tôn  giáo,  h c  v n,  ngh   ụ ệ nghi p..,Ví d :

ự ộ ố  là  s   phân  chia  s   dân  thành  2  b a. CCDS theo gi

ố   nam  và  n :  So  sánh  s   nam  ho c  s   n   v i

ổ ố ỷ ệ ổ t ng s  dân. Pm/ Pt; ( ữ Pm s  namố , Pt t ng s  dân) ặ ố ữ ớ

ỷ ố ớ ố ữ ố i tính: So sánh s  nam và s  n ớ i tính ữ ph n nam và n : +  T   l ố         + T  s  gi

ố ữ    Pm/ Pn ( Pn là s  n )

ấ ữ ệ đang  m t  cân

(HQ 110/100, Ân Đ  108/100, TQ 117/100

Năm  2005:  40,86/42,26  =  Nam  <  N   hi n  ổ Năm  2006: 109/100 em gáI ố đ i 0­4tu i,

ứ ố b.CCDS theo đ  tu i

ự ổ ị ộ ổ  là  s   phân  chia  s   dân  theo  l a  tu i  ổ ăm…

ẻ ế nh t ấ đ nh, hay nhóm tu i 5, 10 n  tr ấ ừ ư c ớ đ n nay: 1/2 DS ch

• Theo LHQ: DS Tg tr  nh t t ị ổ ứ

ưa  ổ ế đ n 25 tu i, c  5 ng có 1 v  thành niên tu i 10­19; 7/2006,  ổ  DS VN  ớ VN có 60% DS tu i dổ ư i 30; 80% DS tu i 40  tr . ẻ

ụ ộ ẻ ứ  ph  thu c (2005 c  100ng có 40 tr

 còn đ  tính t ờ ỷ ệ ể  l em và 14 ngư i già)

c. CCDS theo gi

ể ệ ấ ớ ủ i tính c a

ộ ổ  th  hi n qua tháp DS ớ đ  tu i i tính và  – Tháp DS bi u th  k t h p c ổ ơ c u tu i và gi ị ế ợ ể ọ ớ ạ DS dư i d ng hình h c.

ụ ế ậ ọ – Tháp DS là công c  trong phân tích DS h c và k t lu n

ạ lo i hình DS: Tr  –  n ị ẻ ổ đ nh – Già.

THÁP DÂN SỐ THÁP DÂN SỐ   GIA TGIA TĂĂNG DS CAO, DO CCDS TR  CÓ % CAO, DÙ %  Ẻ NG DS CAO, DO CCDS TR  CÓ % CAO, DÙ %  Ẻ SINH ĐĐàGI MẢàGI MẢ CCDS TR  VÀ  ANG CÓ CHUY N Ể Ẻ ĐĐANG CÓ CHUY N Ể CCDS TR  VÀ  Ẻ SINH  Ầ

ẦD N SANG CCDS GIÀ. D N SANG CCDS GIÀ.

>60 tuæ i t¨ng 2000: 6,3 tr 2010: 6,9 tr

<15 tuæ i g i¶m 2000: 26 tr 2010: 21,8 tr 15 – 59 tuæ i 2000: 45,4 tr 2010: 58,7 tr

Ỉ Ỉ

Ố ƠƠ B NẢ B NẢ Ố ỷ ấ

đ c trặ

ưng theo tu i ASFR = Bfx / Pw,x x

1000

= C/P.1000

CÁC CH  TIÊU DÂN S  C II. II. CÁC CH  TIÊU DÂN S  C ứ • :  T  su t sinh thô CBR = B/P x100 1)M c sinh • T  su t sinh chung  GFR = B/Pw 15 ­49 x 1000 ỷ ấ • T  su t sinh  ỷ ấ

ế :   ứ • 2)M c ch t • T  su t ch t thô ­ Ký hi u CDR  ế ỷ ấ • T  su t ch t  ế đ c trặ ỷ ấ

ưng ASDR = Dx/Px .1000

ỷ ấ

T  su t ch t tr  d

ế ẻ ư i 1 tu i IMR =

Do/Bo .1000

ố ự

ứ 3)M c gia t

ăng dân s  t

nhiên

: NIR = CBR – CDR

ậ ư) – Ký hi u IRệ

4)Bi n ế đ ng cộ • • T  ỷ su t di c ấ • T  su t di c ỷ ấ • T  su t t ỷ ấ ăng trư ng do di c

ọ ơ h c DS   ư đ n (nh p c ế ư đi (xu t cấ ư) – ký hi u OR ầ ư  (di cư thu n tuý) (NMR)

ỉ 5)Ch  tiêu  ố

ăng dân s  th c ố

ố ự :  ấ

ứ • • PGR = (s  sinh – s  t ) + (s  nh p – s  xu t) trong

đánh giá m c gia t ố ố ử ăm đó . 1000   năm/ t ng s  dân TB trong n

ỨM C SINH M C SINH

ổ đ c trặ ưng theo tu i: ASFR = Bfx/Pw,x

ỷ ấ ệ

ứ ả ộ ỷ ấ 1. T  su t sinh thô: CBR = B/P x1000 ỷ ấ 2. T  su t sinh chung: GFR = B/Pw 15 ­49 x 1000 ỷ ấ 3. T  su t sinh  x1000 ổ 4. T ng t  Xu hư ng bi n  ớ su t sinh  ­ Ký hi u TFR ế đ ng m c sinh: ầ   Gi m d n

ế ế ư ng s ng, KT, XH; y t sinh h c; v  môi tr

ạ ứ ố đình;

ụ ậ

• ứ ư ng tr c ti p ự ế đ n m c sinh: Hôn nhân,

• Các y u t ư ng ở đ n m c sinh: ế ố ả   nh h ờ ề ọ ế ố Y u t ề V  tình tr ng hôn nhân và gia  ề V  VH phong t c t p quán và tâm lý XH;  Chính sách và chương trình DS; ế ở ế ố ả (y u t   nh h ệ bi n pháp tránh thai…)

ố ờ  cùng th i

ỷ ấ ể 1. T  su t sinh thô ­ Ký hi u CBR • Bi u th  mqh gi a s  tr  em sinh ra (còn s ng)

• Công th c: CBR = B/P x100  ĐVT = %

ỷ ấ   CBR:  T  su t sinh thô

ố ẻ B : S  tr  em sinh ra còn s ng … ố P :  Dân s  t/b trong n

ăm ..

 Năm 2003=17,2 2004=19,2 2005 = 18,6%o 2006 ư c có 1,2 tr tr  em

đư c sinh ra gi m 1,2%

ớ ớ so v i 2005

ệ ữ ố ẻ ố ớ ổ trong 1 năm v i t ng s  dân T.b  ị gian, trên m t ộ đ a bàn.

ụ ữ

ỷ ấ ể

• Công th c: GFR = B/Pw(15 ­49) x 1000=%o

ứ ỷ ấ

ố ẻ

GFR ­ T  su t sinh chung;  ố B ­ S  tr  em sinh ra còn s ng .. ẻ ộ ổ ụ ữ đ  tu i… sinh  đ  (15 – 49)  P ­  Ph  n

ệ 2. T  su t sinh chung  ­ Ký hi u GFR • Bi u th  mqh gi a s  tr  em sinh ra còn s ng  ữ ố ẻ ộ ổ đ  tu i có  trong năm c a 1000 ph  n  trong  ộ đ a ị ẻ kh  nả ăng sinh đ  (15 – 49 tu i) trên m t  bàn.

ộ ổ ớ

ẻ c vào đ  tu i sinh đ  (15­49) tăng v i  ề ấ ả ụ ữ ủ ưở ổ  S  ph  n  b ố ụ ữ ướ ố ộ ụ t c đ  kh ng đ u, nhúm ph  n  cú m c sinh cao nh t  ổ (20­29 tu i) do  nh h ứ ổ ơ ấ ng c a thay đ i c  c u tu i

ỷ ấ 3. T  su t sinh

đ c trặ ưng theo tu i ­ Ký hi u

• Bi u th  mqh gi a s  tr  em sinh ra (còn s ng) c a

ố đ  ộ tu i X ho c nhóm tu i A n ặ

ữ ố ẻ ổ ộ ổ

ASFR ị ể ặ ụ ữ ph  n  trong  ớ ố ụ ữ đ  tu i X ho c nhóm tu i A trong n v i s  ph  n

ủ ăm nào đó  ăm.

ế

ỷ ấ đ c trặ

ố ẻ

ổ ủ ủ

ộ ổ > N u tính ASFR trong  đ  tu i X = 15, 16 ,….49 • Công th c: ASFRx = Bfx / Pw,x  x 1000 = %o ứ •     ASFR – T  su t  ủ ưng c a tu i X •     Bfx ­ S  tr  em sinh ra còn s ng c a PN tu i x ố •     Pw,x ­ S  lố ư ng n  t/b trong n ợ

ổ ăm c a tu i X

Tu i 15­19 = 3%, 20­29=26,7%, 30­39 =11,4, 45­49 =

ổ 1%

ỷ ấ

ổ 4. T ng t

su t sinh  ­ Ký hi u TFR

• Là  t ng  c a  t ủ ỷ ổ ả

ế ố t  s   con  Tb  ờ ỳ ố

đ c  trặ ủ c a  các  kho ng  cách  tu i  trong  Cho  bi trong su t th i k  sinh

ổ ưng  theo  l a  tu i    su t  sinh  ổ đ . ẻ ộ ổ đ   tu i  sinh  ụ ữ đư c  sinh  ra  b i  1  ph   n   ở ợ đ .ẻ

• Công th c: TFR = ASFRx/1000 • Năm 1988 = 4 con/pn ; 2003= 2,3 con; 2005 = 2,11

2006= 2,09 (Sing=1,3 Thái =1,7 con)

ế

 Gi m d n và 2006 VN

đã đ t m c sinh thay th

Ế Ế

Ứ Ứ

M C CH T M C CH T : CDR = C/P.1000

ế ế đ c trặ ế ẻ

ỷ ấ 1. T  su t ch t thô ỷ ấ 2. T  su t ch t  ỷ ấ 3. T  su t ch t tr  em d

ưng: ASDR = Dx/Px .1000 ổ ư i 1 tu i: IMR

=Do/Bo .

1000

ế

  Xu  hư ng  bi n  ớ

ế đ ng  m c  ch t

ụ ế :  Ti p  t c  Gi m

ế ố ả

ế

nh h

ư ng ở đ n m c ch t

ế :

ứ ọ , môi trư ngờ , trình đ  phát tri n KT;

ch mậ   • Các y u t ế ố  sinh h c Y u t ộ ề đ  dân trí ;  V  trình  ọ ể ề V  phát tri n y h c;  ậ ế ố  tâm lý – t p quán – l Y u t

ố ố    i s ng

ế ố ả

(y u t

ự ế ư ng tr c ti p ­ Ch

ăm sóc BM&TSS, tr  ẻ

nh h ả

ở em, kho ng cách sinh)

ệ ế

ế

ớ ổ

ể ăm  so  v i  t ng  s   dân

ỷ ấ ấ ỷ ị ố

ế ngư i  ch t  trong  n trong cùng năm trên m t ộ đ a bàn lãnh th

•  Công th c: CDR = D/P.1000               CDR – T  su t ch t thô ế

ế ờ

ố ư i ch t trong n

ăm

ỷ ấ ổ      D – T ng s  ng      P  ­  DS trung bình trong năm

Năm 2003= 5,8%o 2004 =5,4%o 2005 = 5,3%o

1. T  su t ch t thô ­ Ký hi u CDR • T   su t  ch t  thô  bi u  th   m i  quan  h   gi a  s   ệ ữ ố ố TB  ổ.

ế đ c trặ ưng ­ Ký hi u ASDR

ỷ ấ ứ

ế đ c trặ

ăm

ế ở ổ ộ ổ

ệ 2. T  su t ch t  • Công th c: ASDRx = Dx/Px .1000 ỷ ấ        ASDR ­ T  su t ch t  ờ        Dx ­ S  ngố ư i ch t         Px ­ Dân s  tb

ủ ưng c a tu i x  tu i x trong n ăm

ở đ  tu i x trong n

ế

• Ch  tiêu 2010: H  % ch t m  còn 60/100.000

ẻ ố

ạ ca đ  s ng (1998 = 100/100.000,

2007 = 80/100.000)

ế ẻ ớ ư i 1 tu i ­ Ký hi u IMR

ữ ố ẻ ổ

3. T  su t ch t tr  em d • Bi u th  mqh gi a s  tr  em ch t d ố ẻ ỷ ấ ị ể ớ ổ ợ ệ ổ ế ư i 1 tu i trong n ớ ố đư c sinh ra còn s ng trong n ăm  ăm,

ợ so v i t ng s  tr  em  ổ ị đư c tính trên cùng  đ a bàn lãnh th .

ẻ ớ

• Công th c: IMR = Do/Bo .1000         IMR–T  su t ch t c a tr  em d ổ ớ

ổ ư i 1 tu i ăm ăm

ế ủ ỷ ấ ế ư i 1 tu i trong n ố ẻ     Do – S  tr  em ch t d ố ố ẻ     Bo – S  tr  em sinh ra còn s ng trong n   TE  ch t  n ế ăm  2000  =  8,1%;  2003  =  1,8  2007  =

ắ • T   l ỷ ệ 1,7% ỷ ấ (T  su t ch t tr  s ế ẻ ơ sinh = 17,8%o, Tây B c = 33,9%o)

ứ ộ ế ủ ổ ộ ụ Đây  là  m t  ch   s   không  ph   thu c  vào  CCDS  theo  đ   t khi IMR cao thì m c đ  ch t c a DS

ỉ ố ế ượ ạ ộ tu i. Nó cho bi cũng cao, và ng c l i.

Ỷ Ệ Ỷ Ệ

Ẻ Ẻ

Ớ Ớ

Ộ Ộ

T  L  TR  EM D T  L  TR  EM D

Ẻ Ố Ẻ ĐĐ  S NG ƯƯ I 5 TU I T  VONG TRÊN M T NGHÌN TR   Ẻ Ố S NG I 5 TU I T  VONG TRÊN M T NGHÌN TR   Ẻ

Ổ Ử Ổ Ử 1990­2005 (‰) 1990­2005 (‰)

58

42

32,8

31,5

70 60 50 40 30 20 10 0

1990

2001

2003

2004

ệ ệ

ỉ ố ỉ ố

ự Tình hình th c hi n các ch  s ự Tình hình th c hi n các ch  s ạ

ổ   đ t 71,3 tu i ỡ

• Tu i th  bình quân  ọ ổ • T  l ỷ ệ ẻ

tr  em suy dinh d

ư ng gi m xu ng d

ư i ớ

24% năm 2007,

ư i 1 tu i n

ổ ăm 2007 gi m ả

t

• T  l ỷ ệ ử ố

ẻ  vong tr  em d xu ng còn 17‰,

ổ ẹ ả

vong bà m  gi m xu ng còn 8/10.000

ỷ ệ

ư i dân nông thôn

• T  l

ợ ử ụ đư c s  d ng n

ư c ớ

• TE suy DD dư i 5 tu i là 23,4%  ớ • T  su t t ố ỷ ấ ử ẻ ố ca đ  s ng.  ờ  ng ạ s ch ạ đ t 62% n

ăm 2005,

Ố Ự Ố Ự

Ứ ỨC GIA T MM C GIA T

NG DÂN S  T  NHIÊN ĂĂNG DÂN S  T  NHIÊN

ữ ỷ ấ

su t sinh và

• Bi u th  s  chênh l ch gi a t

ể ỷ ấ t  su t ch t. • Công

ế

ị ố ế ứ th c:  NIR  =  CBR  –  CDR  ỷ ấ CDR ­ T  su t ch t thô ỷ ấ    CBR ­ T  su t sinh thô

• Năm 1999=1,43%; 2003=1,47; 2005=1,33%    Ch  tiêu DS 2010 không quá 88tr

Ọ Ọ

Ố Ố

Ộ BI N ẾBI N Ế ĐĐ NG C ỘNG C

ƠƠ H C DÂN S  H C DÂN S

ế

ậ ư) – Ký hi u IRệ

ư đ n (nh p c ư đi (xu t cấ ư) – Ký hi u OR

ấ 1. T  ỷ su t di c ỷ ấ 2. T  su t di c ỷ ấ ăng trư ng do di c 3. T  su t t

ệ ư ­ Ký hi u NMR

ế

ế ố ả

ư ng ở đ n m c gia t

ăng DS cơ

nh h

KT

• Y u t h c:ọ   ế ố ­ Y u t ­ Tôn giáo ị ở ­ Chính tr , s  thích….

ế

ỷ ấ 1. T   su t di c

ư  đ n  (nh p c

ậ ư)  – Ký hi u ệ

IR

ế

ể đ n m t n

• Là %o s  ngố ớ

ư i chuy n  ớ ố

ộ ơi  ư  m i  so  v i  s   dân  trung  bình

ị đ nh  c nơi đ n.ế

• Công  th c:    IR  =  S   ng ể ư i  chuy n  ơi  ố ổ ăm  /  T ng  s   dân  tb  n ăm . 1000

ế đ n  trong  n ế đ n trong n

ỷ ấ 2. T  su t di c

ư đi (xu t cấ ư) – ký hi u ệ

OR

• Là %o s  ngố

ư i b  n

ờ ỏ ơi cư trú đ  ể đ n ế ớ ổ  nở ơi khác so v i t ng s  dân

ư

ị đ nh c ờ ỏ trung bình nơi r i b .

• Công  th c:  OR  =  S   ng

ỏ ư i  d i  b   ờ ờ ỏ ơi r i b

ờ ổ trong năm / T ng s  dân tb n trong năm . 1000

3. T  su t t

ỷ ấ ăng trư ng do di c

ư (di cư thu n ầ

tuý, chênh l ch do di dân) – Ký hi u NMR

ị ố

• Bi u th  s  chênh l ch gi a t

ữ ỷ ấ  su t nh p c ờ ổ

ệ ở ấ ư

ậ ư   1 lãnh th  trong 1 th i

su t xu t c ị

ể ỷ ấ và t gian nh t ấ đ nh.

• Công  th c:  NMR  =  (S   dân  nh p  vào  –  S   ố ố dân  chuy n ể đi)  trong  năm  /  t ng  s   dân  TB  trong năm .1000

Ỉ ỈCH  TIÊU  CH  TIÊU ĂĂNG NG

Ứ Ứ ÁNH GIÁ M C GIA T ĐĐÁNH GIÁ M C GIA T Ố Ự Ố Ự DÂN S  TH C DÂN S  TH C

ố ố ử ố ứ     Công  th c:  PGR  =  (S   sinh  –  S   t )  +  (S   ố ố ăm/ T ng s  dân TB  nh p – S  xu t) trong n trong năm đó . 1000

• Ch  tiêu DS 2010: không > 88tr. Gi m % t

ăng

nhiên = 1,1% (1999 = 1,43%; 2005 =

ỉ ự DS t 1,33%)  t

T  l

ờ ỳ ỷ ệ ăng DS bq th i k  89­99 là 1,7 gi m

ờ ỳ

0,5% so v i th i k  79 – 89.

Ớ Ớ

Ế Ớ Ế Ớ

I VÀ  I VÀ

VI T ỆVI T Ệ

ể 1. Xu hư ng phát tri n DS th  gi

đã gi m d n nh

ế ớ i. ưng v n ẫ

ư c ớ đang PT

ẻ ở  các n ư c PTớ ố

Ể DSDS TH  GI III. XU HXU HƯƯ NG PHÁT TRI N   TH  GI NG PHÁT TRI N  Ể III.  NAMNAM ớ ộ + T c ố đ : DS  cao.  + Quy mô: 1992 có 5 t , 2004 có 6,5 t ;  ỷ 2050 s  ẽ đ t 9 t   ạ + Cơ c u DS: Tr   ấ  các n và già hoá  + S  PT và phân b  DS không

đ ng ồ đ uề   ố

ể 2.    Xu hư ng phát tri n dân s  VN ị đ  tộ ăng ngày  ớ

ư i ớ

ỷ ọ ăng t  tr ng ng ề

+ Quy mô: DS l n, nh p  càng nhanh (tăng g p ấ đôi vào năm 60­80)  ỷ ọ + Cơ c u: Gi m t  tr ng tr  em d ẻ ư i già;  ờ ổ 15 tu i và t ữ đ ng ồ đ u gi a các  ố + Phân b  không  vùng:  Tb là 230 ng/km2; ĐBSH 800

ng/km2 ;

ớ ớ

ể Xu hXu hưư ng phát tri n DS th  gi ể ng phát tri n DS th  gi

ế ớ ế ớ i i

ợ ộ + T c ố đ  PT DS  ỗ 1,3) M i phút ẫ đã gi m d n, v n còn cao. (1,9­1,7­ 1,5­ ế ớ có 261 ngươì đư c sinh ra th  gi ả i

, 2003 có 6,3

ỷ ỷ ỷ ỷ + QMDS: Năm 1000 có 310tr, 1900 có 1,6 t ỷ .  ­ 10 t , 2006 có 6,5 t , 2050 s ạ ẽ đ t 9 t t

ấ ở ộ

ậ ớ ư c ớ đang PT (VN, TQ,  n Đ ) và  + Cơ c u ấ DS tr  ẻ  các n ứ  nở ư c PT (Đ c, Nh t, Nga) DS già

ễ ố + S  PT và phân b  DS th  gi i đ ng ồ đ u ề

ự ữ gi a các vùng PT KT và ế ớ di n ra không  đ a lýị

Ệ Ệ

Ớ Ớ • QMDS:  l n,  t

i. N

ớ ế ớ Inđonexia) và 13 th  gi (2003 = 1,47%; 2004 = 1,42%; 2005 = 1,33%).

ư i 40t);

ổ ư i 30; 80% d ữ

• CCDS: Tu i ­ DS tr  (60% tu i d     Gi

i tính ­ 2005: 40,86 Nam /42,26 N ; 2006: 113/100

>10  tu i  t

ổ ăng  t

ế ừ t  t

85,4  (1979)  lên  91,1

(Đà N ng: 189/100) ọ t ế đ c,  vi %  DS  bi (1999), 92,56% (2005). Trong đó, Na=95,87, Nu=90,21%

• PBDS không đ u: Tb 252ng/km2; ĐBSH 900ng/km2; Biên gi

ế ớ

ớ i  i  40ng/km2,

ớ ầ 25ng/km2,  (cao  g p  6  l n  so  v i  chu n  th   gi ầ g p 2 so v i TQ và 10 l n so v i n

ớ ớ ư c PT)

• Thành th  có 22tr ng=26,8%, nông thôn có 61tr ng= 73,2%

XU XU HHƯƯ NG PHÁT TRI N DS VI T NAM Ể Ể NG PHÁT TRI N DS VI T NAM ứ ăng  nhanh,  đ ng  th   2  Đông  Nam  á  (sau  ăm 1999 = 76,32tr, 2005 = 83,12 tr

Ố Ố Ể Ể IV. DÂN S  VÀ PHÁT TRI N IV. DÂN S  VÀ PHÁT TRI N

ể : ơ b n ả đánh giá s  phát tri n

ỉ 1. Ch  tiêu c ứ ố + M c s ng ộ + Trình đ  dân trí  ọ + Tu i th  bình quân

ố ớ

2. M i quan h  dân s  v i phát tri n

đ ng – vi c làm

a.  Dân s  v i kinh t ế (KT) ố ớ ộ ố ớ     * Dân s  v i lao  ồ ố      ố

ế

ự    Dân s  và ngu n nhân l c ệ    Dân s  và vi c làm ở ố ớ ăng trư ng kinh t ộ (XH) ụ   ố ớ ấ đ  giáo d c ề ố ớ ấ đ  y tề ế  ố ớ ấ đ  bình

* Dân s  v i t ố ớ b. Dân s  v i xã h i  Dân s  v i v n  Dân s  v i v n  Dân s  v i v n

đ ng gi

ố ớ

c. Dân s  v i tài nguyên và môi tr

ớ   i ư ngờ

• K t lu n ậ ế

Ỉ Ự Ự ỈCH  TIÊU C CH  TIÊU C Ể    ƠƠ B N Ả B N Ả ĐĐÁNH GIÁ S   PHÁT TRI N Ể ÁNH GIÁ S   PHÁT TRI N

ờ ổ ố ứ ố : GDP/ngư i = GDP/ T ng s  dân • M c s ng

ỹ M   1995  =

GDPppp 2004: VN = 2.300$/124; Sing = 24.040/22 GDP  VN  2002  =  6,7trđ;  2005:10trđ, 18.000USD  ẩ ủ ở ở Chu n nghèo c a CP 200/ng nông thôn, 250/ng thành

thị

• Chu n nghèo cũ = 18,1%, m i 23,17% ớ ỉ ợ ủ • Trình đ  dân tr í: T ng h p c a 2 ch  tiêu  ế t ch  (tính DS t ậ ổ ữ ọ ủ ừ ổ ở  15 tu i tr  lên)  ể ấ ộ + % DS bi ỷ ệ + T  l ọ  nh p h c c a các c p GD ti u h c

ế ệ ủ ờ :  c a  1  th   h   cùng  sinh  ra  1  th i • Tu i  th   bình  quân ọ

ổ đi m ể

Sing= 78t; Lào= 54,3; VN= 69t; HN= 74,6 LC= 62t)

ạ ổ

ổ ợ ỉ Năm 2010 đ t 72 tu i. T ng h p 3 ch  tiêu = HDI

(VN = 0,691/112;  Sing = 0,902/25; Lào= 0,534/135)

Ọ Ọ

Ế Ế

Ế Ỉ Ệ Ế ĐĐ C VÀ BI T VI T CHIA THEO GI C VÀ BI T VI T CHIA THEO GI T  L  BI T  Ế Ỉ Ệ Ế T  L  BI T

I TÍNH  I TÍNH

Ở Ở

Ổ Ổ

Ổ Ổ

Ớ Ớ Ừ VÀ NHÓM TU I ( T  10 TU I TR  LÊN ) Ừ VÀ NHÓM TU I ( T  10 TU I TR  LÊN )

9 5 .1 1%

9 2 .5%

9 1 .4 %

9 3.7%

8 9 .31%

8 5 .6%

8 3.8%

8 2 .3%

Nam N÷

96 94 92 90 88 86 84 82 80 78 76 74

1989

1992 ­ 1993

1997 ­ 1998

2002

Ố Ớ Ố Ớ

Ố Ố

Ể Ể

Ệ Ệ

M I QUAN H  DÂN S  V I PHÁT TRI N M I QUAN H  DÂN S  V I PHÁT TRI N

ế

ố ớ 1.Dân s  v i kinh t

ự Dân s  và ngu n nhân l c ệ Dân s  và vi c làm

ế

*  * *       Dân s  v i t

ố ố ố ớ ăng trư ng kinh t

ộ ố ớ 2. Dân s  v i xã h i

Dân s  v i v n  Dân s  v i v n  Dân s  v i v n

ớ   i

ố ớ

ụ   ố ớ ấ đ  giáo d c ố ớ ấ đ  y tề ế  ố ớ ấ đ  bình  3. Dân s  v i tài nguyên và môi tr

ẳ đ ng gi ư ngờ

ế ế

ố ớ aa. . Dân s  v i kinh t Dân s  v i kinh t ố ớ

ố ồ

ẽ ề ở

ơ  ăng trư ng DS, NNL

* Dân s  và ngu n nhân l c (DS & NNL) • DS  &  NNL  quan  h   ch t  ch   v   quy  mô,  c

ấ c u, % PT, ch t l s  tẽ ăng.

•  Khi % tăng DS  n ổ đ nhị

ngu n LĐ song song v i t c

•   Khi  %  tăng  DS  đang  gi mả   Gđ  đ u,  %  t

ẽ ằ

 t c ố đ  tộ ăng trư ng ở ớ ố đ  tộ ăng trư ng DS. ăng  NNL cao hơn t c ố đ  tộ ăng DS. Sau 10 – 15 năm,  ớ ố đ  tộ ăng  % tăng NNL hàng năm s  b ng v i t c  DS.

• Ch t  lấ ư ng  DS    hôm  nay  s   quy t

ế đ nh  ch t

ợ lư ng NNL trong t

ương lai

ự ặ ệ ợ ấ ư ng…t

ỷ ệ

• Chính sách DS VN đã đ t ạ đư c: ợ ầ ổ đang gi m d n    T  l

ả ổ đang tăng 

DS <15 tu i  ế % DS >15 đ n 59 tu i  ớ ố đ  tộ ăng NNL s  ẽ cao  i, t c  Th i gian t hơn t c ố đ  tộ ăng DS.

Như v y, % tham gia vào LLLĐ s   ẽ ự ộ ổ tăng và trên m t t ng th  chung, s   ẽ ăng. tham gia c a DS vào NNL s  t

*Dân s  và vi c làm (DS và VL)

• M c  tiêu  PT  KTXH:  Tho   mãn  nhu  c u  VL

ồ đ ng  th i

ả ệ

ụ ả đ m b o tính h p lý và hi u qu  LĐ.

• CS  khuy n  khích  SXPT  &  quá  trình

ổ đ i  m i,

ế ầ

ớ đa  d ng ạ ưng  t c ố đ  ộ (g n ầ ở   VN  cao  =  20%  i)ớ  TG  =  6%  (1999),  ăm  t

  t o  VL  m i,  KT  PT;  nh ớ thành  ph n  KT  tăng  trư ng ở LLLĐ  cao  nên  TN  ờ ầ 8,5  tr  ngư i  c n  VL­5  n 6,3% (2005)

ế ố

• Gi

là  y u  t

ế i quy t VL

ế đ nh  phát  huy  nhân  t

ố     quy t  con ngư i. (ờ 2000­2005 7,5 tr LĐ đã có VL; KT ngoài nhà  ướ c thu hút g n 91% LLLĐ XH và t o 90% VL m i.  n

• M i nỗ ăm c n 1,5tr ch  làm viêc; 2006 ch

ỗ ỉ đ t 800 ch

làm

ỉ  Văn ki n ĐH Đ ng IX ch  rõ:  • ‘Tăng  nhanh  năng  l c  n i  sinh  v   KH  và  ề ộ ự ấ ư ng  và  hi u  công  ngh ,  nâng  cao  ch t  l ầ ứ đáp  ng  yêu  c u  CNH­HĐH  qu   GD­ĐT,  ể ậ ộ . Phát tri n m nh ngu n  và h i nh p KTTG ư i ngày càng cao’. ự l c con ng

quy t

ế

ơ b n, làm ch  k  n

ề ề

• ‘Ngu n nhân l c là nhân t ự ế đ nh s   ị ầ ờ ỳ PT đ t nấ ư c trong th i k  CNH­HĐH, c n  ủ ỹ ăng  ả ể ạ t o chuy n bi n c ộ ự đ i  ngũ  CN  lành  ngh   nghi p,  xây  d ng  ngh , các chuyên gia và nhà KH, nhà VH và  nhà KD, nhà qu n lý’.

ố ớ ăng trư ng Kinh t ỷ ệ ỷ ệ ế    ăng GDP/ng = T  l gia t ăng

ỷ ệ *Dân s  v i t • Là mqh gi a ữ T  l  gia t GDP­ T  l ở  gia t ăng DS.

• WB: GDP/ng th pấ t c ố đ  tộ ăng DS cao;              GDP/ng caot c ố đ  tộ ăng DS th p.ấ • Gđo n: VN 1995:  GDP/ng =  289 USD      ­   DS 2,0             VN 2004: GDP/ng = 562 USD       ­  DS 1,42 ạ        2010: ph n ấ đ u ấ đ t 1.050 USD       ­ DS 1, 1       TG 1998: GDP/ng 4.890 USD         ­  DS 1,6

ấ • GDP 2001 là 6,9%, 2002 là 7,08%, 2003 là 7,34%, 2004  là 7,8%, 2005 là 8,4%. 2006 ­ 2010 ph n ấ đ u >8%/n ăm.

ộ ố ớ b. Dân s  v i Xã h i ộ ố ớ b. Dân s  v i Xã h i

ố ớ ấ đ  giáo d c (GD) ụ

ở ộ

ọ ậ ợ

ấ ư ng  ĐT)

ự ề ăng  áp l c v  GD t   M c  tiêu  PTGD  ụ

ầ + DS tăng nhu c u h c t p &  (s   lố ư ng,  ch t  l ợ ợ ế đ t ạ đư c n u CS DS thành công.

+  Nâng  cao  dân  trí,  GDDS  cho  m i ọ đ i  tố ư ng ợ và mqh DS & PT   th y ấ đư c ợ l ủ ợ i ích c a CSDS  ả tham gia gi m % sinh.

*Dân s  v i v n  • M c  tiêu  GD:  M   r ng  quy  mô,  nâng  cao  ch t  ấ lư ngợ GD  và  tăng  trư ng  DS  có  liên  h   ch t  ặ ở ch :ẽ

ế ố

:

ố ớ ấ đ  y tề ế: CSSK ph  thu c 2 y u t * Dân s  v i v n  • Nhu c u CSSK  ớ ầ

ph  thu c quy mô, c

ấ ơ c u gi

i tính,

ụ ố

nhóm tu i và phân b  DS; m c

ứ đ  PT KT, VH­XH.

ộ ố ư ng DS, NS cho y t

ế

i, thi u thu c, gi

ụ  quá t

• Kh  nả ăng CSSK  ph  thu c s  l ế đ  ủ đáp  ng ứ   CSSK  b   h n  ch ,  t ổ

ọ ấ

ứ ự

ế   thi u ế  HT y t ệ ư ng b nh, y  ờ ế ử ị ạ ỹ bác  s   không    vong, s c l c và trí l c kém và tu i th  th p.

ố ầ

CS DS KHHGĐ: K t hôn mu n, s  l n sinh gi m và

ộ ế tăng SK m  và con. các l n sinh xa nhau

nguyên nhân tăng DS   

vong là 1  ứ ử ạ

 CSSK gi m % t ả ả ế ợ ả ỷ ệ ăng DS m i ớ đ t m c  n   t

ph i k t h p gi m m c t T  l

ả  vong v i gi m m c sinh ị ứ ổ đ nh.

ể đ  nam và  ự ệ t tiêu s

ẳ ớ đ ng gi ệ đi u ki n, c ủ

ữ  nhiên gi a hai gi ể ệ

ợ ị

ề ớ ủ

i c a XH và m i con ng

• DS v i BĐG th  hi n nh n th c và h p tác c a 2 ch   ủ ậ Quy t ế đ nh hành vi sinh  ể th   trong quá trình PT DS  ẻ đ  và CSSK con cái... • Suy nghĩ l ch l c v  gi ệ ứ

ư i ờ ỗ ữ ẳ đ ng gi a nam

 b t bình  ấ

làm tăng s c ép tâm lý PN  và n .ữ

Tăng  cư ng  công  tác  BĐG  và  s   tham  gia  c a  PN

ở   ể VH GD và  CSSK  ph i ả

ọ ợ ồ

ề ớ

m i  lĩnh  v c.  CS  phát  tri n  đư c l ng ghép v i các CS v  gi

i.

ố ớ . i (BĐG) * Dân s  v i Bình  • BĐG t o ra  ề ộ ơ h i ngang nhau  ạ ả ăng c a mình mà không tri ữ ể ệ n  th  hi n kh  n ớ ệ ự t t i. khác bi ứ ớ

ố ớ ố ớ

Dân s  v i tài nguyên và môi tr c. c. Dân s  v i tài nguyên và môi tr

ưư ngờngờ  (MT)  (MT)

ồ ạ

• MT t n t

i và

PT theo quy lu t t ứ

vào MT có ý th c và  và b o vả

ệ) MT phát tri n b n v ng.

• DS  tăng  nhu  c u  t

 tác đ ng ộ ậ ự  nhiên ữ ử ụ ứ ệ KH (bi n ch ng gi a s  d ng  ề ữ ờ ư ng  t ỷ và  c n  ki ệ , t ậ

ớ ị

ăng  MT  sinh   k ễ   gây  h u  qu   ả

ể ầ ừ   môi  tr ị thái,  TNTN  b   phá  hu   hông khí và ngu n nồ ư c b  ô nhi m cho sự s ng.ố

ộ ố

ợ ụ ủ

    nh  h ư ng  c a  MT  ả ủ ể ả ề đang là v n ấ đ  quan tr ng  ằ ố ớ gia tăng DS đ i v i MT, cân b ng t con ngư i, TNTN và MT vi c t TN  ph i ả đ t  trong  gi ổ ặ gi a  PT  con  ng

ế đ n  PT  KTXH  và  cu c  s ng  ọ  Đ  gi m tiêu c c c a  ự ủ ữ ố ương đ i gi a  ệ ăng DS và tiêu th  ụ ể i  pháp  t ng  th ;  PT  h p  lý  ư i  và  PT  chung  là  nhi m  v   c a

m i qu c gia.

• Cairo  1994,  Chương  trình  hành  đ ng  v   DS  &

ế ố ề

v   DS,  MT,  xoá  b

ợ ồ

ề ữ

DS

MT:  ỏ đói  ả ả ­    Đ m  b o  các  y u  t nghèo  ph i ả đư c  l ng  ghép  trong  các  CS,  KH  và  chương trình PT b n v ng. ề ­  Gi m  mô  hình  SX  &  TD  không  b n  v ng,  tiêu  ả ố ớ ự ủ ế ố đ i v i MT; tho  mãn nhu c u  c c c a y u t ổ hôm nay không làm t n h i

ạ đ n tế ương lai.

, KH hành đ ng v  MT & PT:

• Vi

ề ớ ữ

ệ ậ

ộ ắ ư c v ng ch c vi c l p KH

ả ử ố ấ đ  ề ưu tiên, đ m b o s

­ Gi ụ

t Nam ả ả ­  Đ m b o PT t ng b ở  các quy mô.     và QLMT  ế ậ ả i quy t t n g c v n  ề d ng lâu b n các TNTN.

V. CHÍNH SÁCH DÂN SỐ V. CHÍNH SÁCH DÂN SỐ

ề ộ

ộ ố ấ đ  chung v  CS DS ẹ

ủ CS DS

ủ CS DS Vi

ệ CSDSVN

1961 – tr ừ

1993  ờ

ề 1. M t s  v n  • Quan ni m v  CS DS (r ng­ h p) ệ ề • Phân lo i CS DS ạ • M c tiêu c a  • Các bi n pháp th c hi n m c tiêu CS DS ệ ổ ứ + T  ch c, thông tin, GD, tuyên truy n. ộ ế ệ  ­ xã h i      + Bi n pháp Kinh t ế ậ ỹ ệ      + Các bi n pháp k  thu t y t ậ   ệ      + Các bi n pháp hành chính­ pháp lu t • Sơ đ   CSDS v i PT ệ t Nam  2. Chính sách DS Vi • M c tiêu c a  ệ t Nam • Quá trình hình thành­ th c hi n  ự ư c 1993  ớ + CS DS t ế         + CS DS VN  t đ n  nay ớ         + CS DS  VN th i gian t i

Ề Ề

Ề Ề

• Nghĩa  r ngộ :  CSDS  g m  CS,  ch   tr ế

ộ ỉ

ộ ố

Ộ Ố Ấ ĐĐ  CHUNG V  CS DS Ộ Ố Ấ  CHUNG V  CS DS 1. M T S  V N  1. M T S  V N  ố ệ * Quan ni m v  chính sách dân s  (CSDS) ủ ương  c a ủ ế ự ậ đ ng,  ư i, ờ đ n s  v n  ư  CSDS ph i ch  ra  ả ụ đích  CSDS  là  có  s  ố ấ ư ng cu c s ng và

ồ NN liên quan đ n con ng tái t o và hoàn thi n dân c ả m c  tiêu,  gi i  pháp.  M c  ớ ợ dân phù h p v i MT, ch t l PT KTXH.

ế

t DS. Đó là CS tác

• Nghĩa  h pẹ :  CSDS  g m  m c  tiêu  và  HT  bi n  ệ ồ đ ng ộ ề đ  ể đi u ti ế

ủ pháp c a NN  ứ vào m c sinh, m c ch t, di c

ư.

* Phân lo i chính sách dân s  (CSDS)

• Căn c  vào PT DS, chi n l

ế ư c PT KT­XH có: ỵ

+ CS DS duy trì DS  n ổ đ nh (Đan M ch, Thu  Đi n) + CSDS tăng cư ng DS (Đ c, Malaysia..) ứ ờ ế ăng DS (TQ,  n Đ , Vi + CS DS h n ch  t

t Nam)

• Căn c  các

ế

đ n sinh s n: Khuy n khích sinh

đ  ẻ

vong:  Các  n

i

ề ư c ớ đ u  có  CS  ọ ố đa, tăng tu i th .

đ n  di  c

ộ đ ng thái c a DS có: ế + CS tác đ ng ộ đẻ ố và CS ch ng sinh  ế ử +  CS  tác  đ ng ộ đ n  t ộ ế ứ gi m m c ch t m t cách t ế +  CS  tác  đ ng ộ ố ế , CS xu t c CS di dân qu c t

ổ ư:  CS  di  dân  trong  nư c  và  ấ ư và CS nh p cậ ư.

* Các bi n pháp th c hi n m c tiêu CSDS

• Bi n pháp thông tin, GD, tuyên truy n ề i  ích  c a  KHHGĐ

ợ ế ắ đ n m i

  ọ đ i tố ư ng ợ  Bi n ệ

ỏ Gia  đình  quy  mô  nh   và  l ộ GD thư ng xuyên, r ng kh p,  ứ ớ ộ v i n i dung, hình th c và PP phong phú  pháp này là quan tr ng nh t.

ứ ắ

(CBCC, già b n, các CBch c s c)

• Bi n pháp kinh t

ệ i  ích  KT  th c  hi n  ư i ờ đi

ệ ớ

ế

đI ngư c cs DS; c n

ệ ầ đưa ra đi u ki n n u sinh ra 1

ứ đ a con c n

ầ đóng góp cho XH nh ng gì

đ  ể đb o ả đk

ệ (Cs lưong con như: 4 kh u ẩ đu c 50m2,

xh)

ế ộ  ­ xã h i ự Hư ng  các  gia  đình  vì  l ế KHHGD,  khuy n  khích  VC,  tinh  th n  ng ầ đ u th c hi n CSDS.

• Các bi n pháp k  thu t y t ế ệ

ỹ ệ

ố  (KT) ­ GP tình hu ng  ứ i vi c th c hi n hành vi DS. ý th c và  ế ị , d ch

ậ ệ ậ ợ ạ ự T o thu n l ớ ự ỗ ợ ủ ậ ấ ch p thu n KHHGĐ v i s  h  tr  c a KT y t ụ v  phòng tránh thai.

• Các bi n pháp hành chính­ pháp lu t ậ

ệ ệ ợ

ả ệ

ư i  th c  i  ích,  tính  m ng  và  SK  cho  ng B o  v   l ệ hi n  KHHGĐ;  Trách  nhi m  th c  hi n  DS  –  KHHGĐ và ngăn ch n hành vi phá ho i CSDS.

ọ ủ

đ i ố ố i  PT  KT­XH  c a  qu c

 Tri n khai  ồ ể đ ng b  CSDS có ý nghĩa quan tr ng  ự ớ v i  vi c  th c  hi n  th ng  l gia.

ChÝnh s ¸c h d©n s è  ViÖt Nam 2. 2. ChÝnh s ¸c h d©n s è  ViÖt Nam

ủ CSDS Vi

t Nam

lỷ ệ  tăng  DS,  nâng  cao  ch t  lấ ư ng ợ

• Gi m ả

* M c tiêu c a  t ộ ố . cu c s ng • Gi m  t ỷ ệ ả   l

sinh

ử ụ ,  tăng  %  s   d ng  bi n  ạ ỷ ệ

ệ pháp  ế   ch t,    l

ọ.

ế ớ

ạ tránh  thai,  tránh  n o  phá  thai,  h   t tăng tu i thổ  Kinh nghi m trên th  gi ệ

i cho th y,  ể ộ ủ

ấ CSDS có  ế ậ đ i ổ đ n  t n  ư i ờ đ i ố

đ   c a  con  ng

ể đ c ặ đi m  trên  m i  có  th   thay  ậ ố g c  nh n  th c  và  thái  ớ ấ đề DS. v i v n

Ộ Ộ

Ụ Ụ

N I DUNG M C TIÊU CHI N L N I DUNG M C TIÊU CHI N L

Ợ Ế ƯƯ C DS VN 2001­2010 ỢC DS VN 2001­2010 Ế

ẻ ạ

Gia  đình  ít  con,  kho   m nh,  cu c s ng  m no, nâng cao  ấ đáp  ng ứ ợ ấ ư ng  cao

• M c  tiêu  t ng  quát: ổ ụ ộ ố ế ớ ổ đ nh DS  i  n  ti n t ch t  lấ ư ng  DS,  PT  NNL  ch t  l ợ nhu c u CNH – HĐH.

• M c tiêu c  th

ế ả

ế đ  ể đ t m c sinh thay th   ư phù  ổ

ế

ụ ể: ­ Duy trì xu th  gi m sinh  bq; Quy mô DS, cơ c u DS và phân b  dân c ấ ợ ăm 2010. h p PT KTXH  n ề ể ­  Nâng  cao  ch t  lấ ư ng  DS  v   th   ch t,  trí  tu   và  ấ đ u ấ đ t HDI m c tb tiên ti n c a  ầ ứ tinh th n. Ph n  ế ớ ăm 2010 i vào n th  gi

ự * Quá trình hình thành và th c hi n ệ CS DS VN

1961 – tr

1. CS DS t ạ ớ

ạ ư c 1993 ớ ừ :  ẻ Sinh đ  có h      Giai đo n 1960–1975:  ự Giai  đo nạ  75­84:  Th c  hi n ẫ ư ng d n ả ệ  DS­KHHGĐ  ph m  vi  c

nư cớ

ạ ầ Giai đo n 84 ­93: CQ đ u tiên ề v  công tác

DS­KHHGĐ là  UBQGDS­KHHGĐ; ban hành Lu t ậ HN & GĐ, B o v   ệ SKND.

ừ ẻ ạ

: Gia đình ít con, kho  m nh,   Năm 2015 bq trong toàn

2. CS DS t ộ ố ỗ ế đ n  nay ạ ợ ồ 1993  ấ cu c s ng  m no, h nh phúc ỗ ặ XH m i m i c p v  ch ng  có 2 con .

ờ i ớ : Duy trì gi m sinh b n ề v ng ữ

ứ 3. CS DS th i gian t m c siứ dân cư phù h p s đ  ể đ t ạ ả nh thay thế. Năm 2010: quy mô, CCDS và phân bố  ế . ợ ự PT KTXH; HDI đ t ạ m c t.b tiên ti n

Ố Ố Ệ Ữ Ệ Ữ

Ế K  HO CH HOÁ DÂN S  VÀ  H  TH NG CHÍNH SÁCH

Chính sách DS

Chính sách DS  thích  ngứ

ả   nh h

ư ngở

ế

ự Khu v c kinh t

ọ Khu v c nhân kh u h c

đói nghèo ụ ữ

­Giáo d c ụ ­Chăm sóc s c kho ­Vi c làmệ ­Tình tr ng ạ ­ Vai trò c a ph  n ủ

ỷ ệ  sinh ­T  l ­T  l ỷ ệ ế  ch t ­Di dân, PBDC ­L c lự ư ng LĐ ợ

Ố Ố Ể Ể M I QUAN H  GI A CHÍNH SÁCH  M I QUAN H  GI A CHÍNH SÁCH  DÂN S  VÀ PHÁT TRI N  DÂN S  VÀ PHÁT TRI N

Ả Ả

VI. QU N LÝ NHÀ N VI. QU N LÝ NHÀ N

Ớ Ề ƯƯ C V  DS­ KHHGĐ Ớ ỀC V  DS­ KHHGĐ

1. CƠ QUAN QLNN VÀ

Ỡ Ộ

B I Ồ DƯ NG CÁN B  LÀM CÔNG  TÁC KHHHGĐ Ứ 2. PHƯƠNG TH C QLNN CÔNG

Ộ Ề V   CÔNG

TÁC DS­ KHHGĐ 3. N I DUNG QLNN  TÁC DS­KHHGĐ

Ấ Ụ Ủ 4. NHI M V  C A CHÍNH QYU N CÁC C P

Ệ Ố Ớ Ề Ề Đ I  V I  CÔNG  TÁC  QLNN  V  DS­KHHGĐ

CCƠƠ QUAN QLNN VÀ B I DỒ

Ỡ  QUAN QLNN VÀ B I DỒ ƯƯ NG CÁN  ỠNG CÁN

ẫ ồ ạ

BỘBỘ  LÀM CÔNG TÁC KHHHGĐĐ  LÀM CÔNG TÁC KHHHG  DS­KHHGĐ  v n  t n  t

i  2  mô

ế ớ qu n  lýả i,

• Th   gi hình:

ế

DS­KHHGĐ,  áp  cơ  ệ ố

• M t  là, ộ   QL  công  tác   Ngành  y  t ở ư c ớ PT v i ớ % tăng DS th p, ấ h  th ng  ụ  n d ng  ế PT m nh.ạ ở s  y  t

•   Hai  là,  Công  tác  DS­KHHGĐ  ngoài  B   y  t

ế  áp  , ở ư c ớ đang PT, dân trí th p,ấ  % tăng DS cao,

n

ụ d ng  c nầ  gi m ả DS trong m t th i gian nh t

ị ấ đ nh.

ế ự

• VN: 1989 UBDS­KHHGĐ tách kh i B  Y t

ớ ẻ

tr c  thu c  CP;  2002  sát  nh p  v i  UBBV&CSTE  thành  UB qu c gia DS­GĐ và Tr  em VN

Ứ Ứ Ả PHPHƯƠƯƠNG TH C QU N LÝ DS – KHHGĐ NG TH C QU N LÝ DS – KHHGĐ Ả

ệ ị • Quan  h   phân  c p  T

ố ả ế

ồ ự

ương:  DS  KHHGĐ  ấ Ư  và  đ a  ph ương    phân  ị ở đ a  ph mu n  thành  công  ph i  ti n  hành    ắ ậ ổ b  công khai NSNN trên nguyên t c t p trung ngu n l c  cho cơ s .ở

ệ ữ ớ ứ • Quan  h   gi a  ngành  v i  ngành

ệ ệ :  là  quan  h   theo  ch c  ở ứ ăng và  ơ s  ch c n

năng, thông qua HĐ trách nhi m trên c ủ ừ th  m nh c a t ng ngành.

ự ề ế ạ ừ ệ ­ KHHGĐ th c hi n QLNN v  công

ụ ố ổ ứ đi u  ph i  t ơ  quan  ban

T  1993, UBQGDS  tác DS­KHHGĐ: • QL  theo  m c  tiêu,  ự ệ

ậ ậ ch c  các  c ệ • Công khai hoá ngu n l c và t p trung tuy ạ ộ ệt đ i b  ph n

ồ ự ề ề ngành th c hi n thông qua HĐ trách nhi m. ồ ự ơ s .ở ngu n l c v   cho c

Ộ Ộ

Ề Ề

N I DUNG QLNN V  CÔNG TÁC DS­KHHG N I DUNG QLNN V  CÔNG TÁC DS­KHHG

ĐĐ ấ

ố ạ ự

ế ư c, quy ho ch, KH, d  án th ng nh t  ạ

• ề

ấ ị

ẫ ụ ề ị đ a ph ương …

ố ế ớ ợ • Xây d ng chi n l ợ ự ệ ự ỉ đ o th c hi n. ổ ứ t  ch c ch   ự ớ ố ợ Ph i h p v i CQ xây d ng VBQPPL v  DS­KHHGĐ: ế ố ợ đ n DS + Ph i h p cung c p thông tin, d ch v  KHHGĐ  ố ợ + Ph i h p B  Tài chính, UBKHNN v  KH tài chính ể + Hư ng d n, ki m tra các ngành  ớ + Tham gia các đi u ề ư c, h p tác qu c t theo quy ị đ nh

ổ ứ ch c, viên ch c, và ĐTBD công tác KHHG

ệ ụ ả ề

ứ ứ ụ CP ứ ả + Qu n lý t – Ph i h p CQ v  nghi p v  qu n lý DS­KHHGĐ: ố ợ +  Nghiên  c u  ng  d ng  KHKT  trong  công  tác  DS­

ử ữ ổ ế ưu  tr ,  ph   bi n  thông  tin  DS­

KHHGĐ ậ +  Thu  th p,  x   lý,  l KHHGĐ

ẩ ấ ậ ế ị ệ + SX, xu t nh p kh u các thi t b , ph ương ti n KHHGĐ

Ụ Ủ Ụ Ủ

Ấ Ấ

Ề Ề

Ệ NHI M V  C A CHÍNH QUY N CÁC C P  Ệ NHI M V  C A CHÍNH QUY N CÁC C P  Ố Ớ Ố ỚI V I CÔNG TÁC DS­KHHG ĐĐ I V I CÔNG TÁC DS­KHHG

ĐĐ

• Đưa  công  tác  DS­KHHGĐ  vào  các  chương  trình,

• C ng c  t

ờ ăng cư ng ho t

ạ đ ng c a Ban

ương trình d  án trên

ự ứ

ị đ a bàn ệ ự   ch c  XH  th c  hi n  DS  –

ể KH phát tri n KTXH ứ ố ổ  ch c, t DS­KHHGĐ • H  tr  các ch ỗ ợ • Ph i  h p  CQ  và  t ợ ố KHHGĐ

• Ch  ỉ đ o, ạ đánh  giá  đ nh  k   công  tác  DS­KHHGĐ

ị ương

ấ các c p CQ

ị đ a ph ở

• Chăm lo cơ s  VC, KT, tài chính th c hi n CS DS­

KHHGĐ

Ế Ế

ế

ể ồ ự

ụ đích vì con ngư i, ờ ụ ớ ư i. V i m c tiêu  ầ ừ ả ắ đ u t   đ  ể đ t ạ

Ậ    K T LU N Ậ K T LU N • Chúng ta bi t, PT không ngoài m c  ộ ố ợ vì ch t lấ ư ng cu c s ng c a con ng ỏ ặ đ t ra câu h i: Ph i b t  này không th  không  ị ế đ nh  đâu  và  ngu n  l c  nào  có  ý  nghĩa  quy t  ụ m c tiêu  • Th c  t ự ế

t  c   các  ngu n  l c  n u  nh

đó.  ư  ế ồ ự ứ ấ ả   minh  ch ng  t ổ ộ ờ ư i  tác  ợ không  đư c  con  ng đ i  m i,  PT  và  đ ng  vào,  ị đư c giá tr . ợ ể ệ ẽ ả b o v  s  không th  phát huy  ộ ầ

• Chính  vì  đi u  này,  mà  NNL  thêm  m t  l n  n a  ề ấ đ  Dân s ­c ị ậ đúng v  trí và v n  ợ

ầ ộ

ọ ộ

ữ đã   ở ự đư c nhìn nh n  ố ơ s  t ệ nhiên  hình  thành  NNL  cũng  đư c  xem  xét  toàn  di n  hơn,  như  nh ng  kh i  ở đ u  có  ý  nghĩa  vô  cùng  quan  ủ ố ương lai c a m t qu c gia nói chung và cho  tr ng cho t ấ ư ng nói riêng. m t NNL ch t l

• Chưa có bao giờ cơ hội cất cánh của Việt Nam lại lớn như ngày nay - đường băng đã sẵn sàng. Bay nhanh bao nhiêu, cao bao nhiêu, tùy thuộc vào cánh bay nào và nhiên liệu nào.

• Cánh bay của chúng ta là nguồn nhân lực. • Nhiên liệu chính là tri thức.

• Thế hệ trẻ phải tiếp thu nhiên liệu, hệ thống giáo dục phải cung cấp được nhiên liệu. Cơ hội cất cánh hàng trăm năm mới đến một lần. Thế hệ này không được phép bỏ lỡ, để thế hệ mai sau khỏi mang niềm tiếc nuối.

Ổ Ổ Ấ Ấ Ệ Ệ TCTK 1989 CƠƠ C U TU I VI T NAM   C U TU I VI T NAM  TCTK 1989 C

Ổ Ổ

Ấ Ấ

ỰD  BÁO LHQ C D  BÁO LHQ C

Ệ ƠƠ C U TU I VI T NAM 2025  C U TU I VI T NAM 2025 Ệ

ÁNH GIÁ DS TR  GIÀẺ TIÊU CHÍ ĐĐÁNH GIÁ DS TR  GIÀẺ TIÊU CHÍ

ế

ổ ư i 15 chi m t

ố ẻ ớ

ớ ở

ớ ổ

ế

ỷ ệ ­ Dân s  tr : là l p tu i d    l > 35% và l p tu i già 60 tr  lên chi m <10%

ế

ế

ổ ­ Dân s  già: là l p tu i 0­14 chi m <30­35%  và t

ớ  60 tr  lên chi m > 10%.

­ Dân s  trố ư ng thành: 0­14 tu i d

ớ ổ ư i 30%

I  I

Ế Ớ (NGÀY DS TG 1/7) TH  GI Ế Ớ TH  GI (NGÀY DS TG 1/7) ỷ

ế

ấ   dân  (  TQ  và  n  Đ   chi m

ế ớ ỷ

i  có  >  6,5  t ầ

ỷ ệ

• Th   gi 2,4t

DS t  = 38% toàn c u) T  l • Năm 1000 có 310tr, 1900 có 1,6 t

, 2003 có 6,3 t

,

2006 có 6,5 t

, 2050 s   ẻ

• DS TG đang tr  nh t t

ạ ẽ đ t 9 t  tr ổ

ăng tb=1,8%;  ỷ  ­ 10 t ế ấ ừ ư c ớ đ n  nay ( c  5ng có  ứ ế ưa  đ n  tu i

ị 1  v   thành  niên  10­  19tu i,  1/2  DS  ch 25)  ầ

• Đ u TK 20: Nam>N ; cu i TK 20 N >Nam ữ • 1,7  cư  dân  Tg  có  ợ

ữ ư ng  v

ố ọ tr ng

l

ư t  quá

kh =28%DS

ổ ệ ấ ẵ   LĐ  tcó

• Th t nghi p Tg 1995 = 6%; 2005 = 6,3% (v i 2,8  ố ế đ   nuôi  s ng  b n  thân,

không  ki m

t

thu nh p dậ ư i ngớ

ư ng nhgèo 2$/ngày)

TRUNG QU CỐ TRUNG QU CỐ ế đ n 3/2006 có 1,3 t ệ

ấ ờ

ỷ ẽ ấ

ư i già hi n nay 10%, s  g p 3 l n vào

i tính = 117/100

ớ  béo phì = 15% DS (66tr ng)

• DS đông nh t TG  • T  l ỷ ệ  ng 2050 • CC gi • T  l ỷ ệ • CCLĐ:  49%  LĐ  nông  thôn  và  GDP/ng/năm  =  ẽ 5.600USD;  S n  lả ư ng  NN  =  13,8%  GDP;  TQ  s   Đt o ngh  mi n phí cho 40tr LĐ nông thôn

ễ ề • Trình đ  ộ đ i h c: có 67,64 tr ng ạ ọ

ư iờ

Ộ ỘN ĐẤ N ĐẤ

ng

ư i, ờ đ ng  th   2

• Đ u  2006  DS  =  1,102t ữ

TG ( Nam = 566ng, N  = 536ng)

• Có > 1/2 ngư i suy dinh d

ế ớ i

ờ ụ ữ ừ

ư ng trên th  gi ổ

– 55% ph  n  th a cân (20 – 69tu i) – TQ có 20% ngư i trờ ư ng thành th a cân ừ

MỸMỸ

ư i; Đông dân

ế ứ

• Đ n 10/2006 DS = 300tr ng ộ

th  3 TG (sau TQ và  n Đ )  • Năm 1966 M  công dân 200tr ỹ • S  ngố ư i nh p c ế ậ ư chi m 1/3 DS ờ

NgaNga

• LHQ d  báo: Gi a TK 21 DS Nga còn = 1/3  ư iờ

ữ ờ ư i Nga m t 100 ng

ự hi n nay; M i gi

ng

ế  sinh nh  so v i % ch t ế ớ ố ậ

ỗ • Nguyên nhân:  – T  l ỏ ỷ ệ – R t hi m bé Nga s ng  ấ – Nghèo túng, l

ố ố ổ ế đ n sinh nh t 16 tu i ệ i s ng, b nh t ậ t

Ả Ả

Ậ Ậ

NH T B N NH T B N

ư iờ ờ

• Ds = 126 tri u ng • D  báo 2100 ng

ế ư i già chi m 1/2 DS

LIÊN BANG Đ CỨ   LIÊN BANG Đ CỨ ư iờ

ế

ở ạ đây ngư i ch t > ng

i

ư i sinh ra

DS gi m (2050=70tr, 2100=46tr, 2300=3tr..)

• DS Đ c 2005 = 82,5 tr ng ứ • 10 năm tr  l ờ ả • NS  chi  100t

EU  cho  TE,  bq  1  TE  (1­18tu i)  NS

ph i chi 120.000 EU

ố ị ố đ a v  XH

ế đ n 99%)

ẹ ớ

ấ ầ

• Nguyên nhân không mu n ố đ :ẻ – PN có h c, ĐT t ị ọ t mu n  – ít nhà tr  (40% TE có th   ẻ ể đi tr ; Pháp  ẻ – Hình  nh M ­v i TE là m u l c h u ẫ ạ ậ ả – Giá tr  gia  ả ị đình m t d n (PN ph i nuôi con 1 mình) – L i s ng ích k ố ố

120

111

100

80

60

40

28.7

28

22

20

17

15

12.3

9.2 12

8.1

6.2

5.78

0

Vietnam

Indonexia Trung quoc

Srilanka

Philipin

Thailan

ổ ổ ứ ứ trên t ng chi cho y t trên t ng chi cho y t ủ B5. So sánh m c chi tiêu c a chính ph ủ B5. So sánh m c chi tiêu c a chính ph ưư i/ nời/ nờ ế ăăm)m) ế ủ ủ ầ ầu ng đđ u ng (USD/  (USD/

ỷ ệ ỷ ệ ổ ở ổ ở T  l T  l các vùng   các vùng

§ B S«ng Cöu Long

T©y Nguyªn

2003/2004

B¾c Trung bé

2002/2003

2001/2002

§ «ng b¾c

C¶ n­ í c

80

85

90

95

100

ậ ọ ể ọ đđúng tu i  ậ ọ ể ọ úng tu i   nh p h c ti u h c   nh p h c ti u h c  ờ ỳ ờ ỳ th i k  2001­2004 (%) th i k  2001­2004 (%)

S  NỐS  NỐ ĂĂM H C  BÌNH QUÂN ỌM H C  BÌNH QUÂN

ố Qu c gia

ọ S  năm h c

13.7 13.1 11.1 12.1

Các nước có kết quả cao Nhật Bản Cộng hoà Triều Tiên Singapore Đài Loan

10.3 7.8 9.9 12.8 3.6 11.5 13.1

Các nước Châu Á khác Trung quốc Ấn độ Indonesia Malaysia Pakistan Sri Lanka Thailand

Trung bình Châu Á Việt Nam

2003

Thành thị Nông thôn

8.4 6.2

Ngu n :  UNESCO năm 2002, MOET.

Nguy cơơ  đđói nghèo ói nghèo:: Nguy c

ườ

• Chu n  ngh o  cũ  (100­150đ­ng

ỏ i/th ng):

ẩ 7­8% ẩ

ơ

i/ ngày: cao h n

ơ  1USD ng ưỡ

ứ ố ế  g n ng

• Chu n m i (200­250) tr n 20% ờ • Theo m c 350đ: h n 30% • M c qu c t ườ ứ • T  l ố ỷ ệ ầ ng ngh o cao • M t s  v ng: ngh o đúi dai d ng    ộ ố ự

nhiên

= 2 con (2,3)  = 1,1%   = 88 tr (83,16 tr)

ả ạ ạ

= 50% (1998 có 935 nghìn ca) = 25%o (36,7)   ẻ ố = 70/100.000 ca đ  s ng = 0,7 – 0,75 đi m (0,664) ổ  = 71 tu i (66,4 t)  = 9 năm  (6,2 năm ) = g p ấ đôi hi n nay  ỡ ư ng = 25% (36,7)

> 5% (7%)

ế ứ ỷ ấ đ t m c sinh thay th   ổ  su t  1. T ng t ự ỷ ệ ăng DS t ả        2. Gi m t  t  l 3. DS c  nả ư c ớ ệ ử ụ 4. Tăng % s  d ng bi n pháp tránh thai = 70% (56%) ạ 5. Gi m % n o phá thai ế ơ sinh  6. H  % ch t s ố ẹ ế 7. H  & ch t m  xu ng ế ứ 8. HDI = m c tb tiên ti n TG  ổ 9. Tu i th  tb 10. Tăng s  nố ăm tb đi h cọ 11. GDP/ ng  ẻ ạ 12. H  % tr  em < 5 tu i suy dinh d 13. Xoá h  ộ đói và gi m % nghèo  còn      = 5% (10%) 14. Th t nghi p thành th  không  ờ 15. Tăng Th i gian LĐ nông thôn lên      = 80 – 85% (hi n nay75%) 16. LĐ qua ĐT tăng lên

= 40% (20%)

Ả Ả Ỉ CÁC CH  TIÊU C Ỉ CÁC CH  TIÊU C ƠƠ B N VN C N   B N VN C N Ợ Ầ ĐĐ T ẠT Ạ ĐƯĐƯ C 2010 ỢC 2010 Ầ

Một vài con số giáo dục năm 2005 Một vài con số giáo dục năm 2005

Giáo dục phổ thông: • Tới năm 2005, 97% trẻ em trong độ tuổi tham gia tiểu học • Tới năm 2005, 80% trẻ em trong độ tuổi tham gia trung học

cơ sở

• Tới năm 2005, 45% trẻ em trong độ tuổi tham gia trung học

phổ thông, THCN, Dạy nghề: • Tới năm 2005, thu hút 10% dân số trong độ tuổi vào các trường THCN . Thu hút học sinh sau THCS và học các trường dạy nghề đạt 10%

• Các chương trình dạy nghề kỹ năng cao sẽ được đưa vào

hoạt động, thu hút 5% (vào năm 2005)

Giáo dục cho trẻ em tàn tật: • Tới năm 2005, đạt tỷ lệ 50% trẻ em tàn tật được đi học, và

70% năm 2010.

Ụ Ụ Ủ Ủ Ể Ể

Ỷ Ỷ M C TIÊU PHÁT TRI N C A THIÊN NIÊN K   M C TIÊU PHÁT TRI N C A THIÊN NIÊN K   MDGS ( .. DEVERLOPMENT GOALS) MDGS ( .. DEVERLOPMENT GOALS)

ự ự

ế đđóiói ế

ạ ạ

ụ ể ụ ể ị ế ẳ đđ ng nam n  và nâng cao v  th   ng nam n  và nâng cao v  th   ị ế ẳ

ệ ệ

ả ả ế ậ ế ậ

ố ố

ụ đđích  ích  ụ

ạ ạ

Tháng 9­2000 t i New York, 8 MDGs: Tháng 9­2000 t i New York, 8 MDGs: ạ ỏ Xoá b  tình tr ng nghèo, cùng c c thi u  1.1. Xoá b  tình tr ng nghèo, cùng c c thi u  ạ ỏ ọ ổ ậ Đ t ph  c p giáo d c ti u h c  2.2. Đ t ph  c p giáo d c ti u h c  ọ ổ ậ ữ ờ 3.3. TTăăng cng cưư ng bình  ờng bình  ữ ụ ữ cho ph  n . ụ ữ cho ph  n . ở ẻ ỷ ệ ử ả 4.4. Gi m t  tr  em  vong   t  l Gi m t ở ẻ ả ỷ ệ ử  tr  em  vong   l  t ẹ ẻ ứ ờ 5.5. TTăăng cng cưư ng s c kho  bà m ng s c kho  bà m ẹ ẻ ứ ờ ố ố Phòng ch ng HIV/AIDS, s t rét và các b ng khác 6.6. Phòng ch ng HIV/AIDS, s t rét và các b ng khác ố ố ưư ngờngờ ề ề ữ ả Đ m b o b n v ng v  môi tr 7.7. Đ m b o b n v ng v  môi tr ề ề ữ ả ầ ệ đđ i tác toàn c u vì m c  8.8. Thi i tác toàn c u vì m c  t l p quan h   Thi ầ ệ t l p quan h   PTPT

ChØt iª u GDP v µ GNP

GDP­ (Gross Domestic  Productions) Tæng s¶n phÈm quèc néi

GNP – (Gross National  Productions) Tæng s¶n phÈm quèc gia

Lµnh÷ng g×®­ î c lµmra trªn mét l· nh thæ, kh«ng phô thuéc ai lµmra.

 ThÓhiÖn søc m¹nh KT trªn mét l· nh thæ

Lµnh÷ng g×®­ î c lµmra bëi c«ng d©n cñamét l· nh thæ, kh«ng phô thuéc lµm raë ®©u.  ThÓhiÖn søc m¹nh KT cñamét quèc gia

ệ ố ệ ố

ụ ụ

ệ ệ

H  th ng giáo d c Vi H  th ng giáo d c Vi

t nam t nam

CÁCH TÍNH HDI CÁCH TÍNH HDI

ẻ:  Tính b ng  Tu i th  tb

• S c kho ứ

• M c s ng

ờ ứ ố  : GDP/ngư i = GDP/ T ng s  dân

ợ ủ • Trình đ  dân tr í: T ng h p c a 2 ch  tiêu  ổ ở ừ ữ ế  15 tu i tr  lên)  t ch  (tính DS t ể ấ ọ ủ ậ

ọ  nh p h c c a các c p GD ti u h c

+ % DS bi ỷ ệ + T  l

ỉ ố

ỉ ố

HDI  =  1/3  (ch   s   tu i  th   +  ch   s   GD  +  ổ

GDP/ng)

ƯƯ NG ỜNG Ờ

NGUYÊN NHÂN Ô NHI M MÔI TR NGUYÊN NHÂN Ô NHI M MÔI TR Ở Ở

Ễ Ễ Ộ  HÀ N I Ộ  HÀ N I

ạ  Hu  b .. ỷ ỏ

ế ệ ương ti n quá h n   Tr ng cây ồ

ờ ế ị ế ạ ị t b , k  ho ch, v

trí…đư c xác  ợ ử ề ậ ờ • Khói b i do ph ụ • Thi u cây xanh  • Công tác thu gom rác  con ngư i, thi ị đ nh rõ • Chưa  x   nghiêm  vi  ph m  v   môI  tr ư ng:  KD,  XD,  v n

ố ậ ự ể ạ  hè ph … chuy n, tr t t

ủ ờ • Thi u v n ố ế • í th c BVMT c a ng ứ ấ ư i dân th p

ế ả ế ọ ễ ế ở • Kêu g i hi n k  gi i quy t ô nhi m môi tr ờ ư ng ộ  Hà N i

Tài nguyên thiên nhiên Tài nguyên thiên nhiên

ặ ả

ừ ộ – Không khí – Đ t ấ – Nư cớ – Khoáng s n, qu ng, m , ỏ – R ng nguyên sinh, ng p m n, r ng phòng h ... v i  ớ ậ

ặ ả nông lâm đ c s n, sinh ­

ớ ể ừ ặ ậ ộ đ ng v t quý ế ỷ ả ả

– Bi n v i các loài Thu  h i s n quý hi m – Phong c nhả

Đối với thị trường sức lao động Đối với thị trường sức lao động

• Tăng cường thị trường hoá sức L§ trong SXKD

thu hút lao động;

• Phát triển thị trường sức L§ khu vực hành

chính SN;

• §iều tiết cung L§ bằng cách sử dụng tổng hợp các yếu tố và các công cụ nhằm giảm tốc độ gia tăng DS;

• Phát triển cầu sức L§ theo hướng: tăng VL ở nông thôn, khai thác KT tư nhân và VL tự thân, mở rộng các ngành nghề SX quy mô nhỏ, lựa chọn các công nghệ SX phù hợp sử dụng nhiều lao động...;

• Cải cách tiền lương, tiền công

4 nấc thang chạy đường dài của WTO: 4 nấc thang chạy đường dài của WTO:

1. Thắng, dựa vào WTO như một đòn bẩy kinh tế giúp dân giàu, nước mạnh.

2. Lợi, WTO giúp cải thiện và nâng cao chất lượng, phương pháp quản lý thị trường.

3. Bình, chẳng có lợi mà cũng chẳng có hại gì sau khi gia nhập WTO.

4. Thua, thâm thủng mậu dịch và khủng hoảng quản lý thị trường trước tác động của hàng hóa và văn hóa ngoại nhập dưới cán dù của WTO.

ụ ụ

ợ ợ

Giáo d c và nâng cao phúc l Giáo d c và nâng cao phúc l

i gia  i gia

ình: đđình:

ệ ậ ở • Theo WB,

t nam thêm 1 n ớ Vi ả quân tăng kho ng 5% (các n ọ ăm đi h c thu nh p bình  ả ăng kho ng 10%) ư c khác t

ố ộ ớ ọ ấ ủ ủ ộ i h c v n c a ch  h ,

ọ ấ • S  h  nghèo liên quan t       Không h c v n:   nghèo       68%

ọ ọ

đi h c ọ

ố ẻ ộ

ố ẻ

• Nghèo: Ch  có 82% s  tr  (6­10 tu i) nghèo  .ả 96% s  tr  thu c gia

đình khá gi

so v i ớ

ạ ọ Ti u h c                 ­               54%  Trung h c               ­              41%  Đ i h c                  ­               12%

phát triển chậm   Nguy cơ tụt hậu – – phát triển chậm Nguy cơ tụt hậu

• GDP/ng VN = 600USD năm 2005, Trung Qu c g p 2 l n;  b ng 1/4

ế ớ

so v i Thái Lan, 1/11 so v i bình quân th  gi

ố ấ i.

ế

ế

thi

t,  n u  c c  n ể

ờ ẽ ấ

• Theo  IMF  552$/ng/năm  (VN).  M t  s   nhà  nghi n  c u  gi ả ớ

ướ ổ ị ớ

ộ ố ể ớ

c  giàu  cú    ASEAN  ng ng  ph t  tri n,  VN  s   m t  kho ng  5  năm  đ   đu i  k p  ỏ Indonesia và  Philippines, 20 năm v i Th i Lan, 24 năm v i Malaysia, 38 năm v i  Brunei và 40 năm v i Singapore.

ế ằ

ỏ ướ

ư

• Gi

thi

ữ ượ ỷ ệ c t ướ

t r ng c c n ỡ ờ

tr n gi ổ ị

đ ỏ

l c cú th  m t

ề ậ ở ờ c đ  c p  ể ớ

ổ ị

ỡ  PT trung b nh nh  trong  ể ế ể ấ đ n 18 năm đ   10 năm qua, th  th i gian đ  VN đu i k p c c n ỏ đu i k p Indonesia, 34 năm v i Th i Lan và 197 năm v i Singapore.

ướ

ề ứ

ứ ể

ế

ờ ủ

c thành vi n ASEAN v  m c thu  ế

.  (phõn  t ch  c a  chuy n  gia  kinh  t

• VN hi n đ ng th  7 trong 10 n ỏ nh p,  s   ph t  tri n  kinh  t Singapore) ệ

ố ủ

• Công ngh  thông tin là lĩnh v c t

ự ăng t c c a Vi

t nam nh

ưng m i ớ

ư c.ớ   ứ

ơ

ứ ứ đ ng th  68/102 n • HDI năm 2004 đ ng th  112/177 (n ứ

ăm 2004) th p h n năm 2003

Nợ nước ngoài Nợ nước ngoài

2 tỷ đô la đó tưởng to mà không to. Nó chưa bằng số tiền Nhà nước giao cho PMU 18 quản lý (34.600 tỷ đồng). Nó chỉ bằng 1/7 số tiền định bỏ ra để xây Sân bay Long Thành, hay 1/2 số tiền đổ vào Nhà máy hóa dầu Dung Quất, hoặc gấp đôi số tiền xây dựng các nhà máy đường trong nước, nhà máy Đạm Phú Mỹ hay Hầm Thủ Thiêm.

ồ ạ ồ ạ

ứ ứ

T n t T n t

i và thách th c: i và thách th c:

ấ ứ

ăng

ệ ị

ấ ậ

ử ụ

• Tình hình s c kho • Suy dinh dư ngỡ   • Nh ng b nh m i ho c tái xu t hi n ệ   ớ • S  chênh l ch v  tình hình s c kho  gia t ẻ ề • Tình hình d ch v  y t ụ ế : • Giá cao  • Không công b ngằ   • B t c p trong cung c p và s  d ng các d ch v  y

tế

T n t T n t

ị ị

ụ ụ

ầ ầ ữ ệ ữ ệ

ứ ề ồ ạ ứ ề ồ ạ i và thách th c v  nhu c u và cung  i và thách th c v  nhu c u và cung  ấ ấ c p d ch v  khám ch a b nh: c p d ch v  khám ch a b nh: ứ

ấ ứ

ẻ Tình hình s c kho • Suy dinh dư ngỡ   • Nh ng b nh m i ho c tái xu t hi n ệ   ớ • S  chênh l ch v  tình hình s c kho  gia t ẻ ề

ăng

ụ ế :

ấ ậ

ử ụ

Tình hình d ch v  y t • Giá cao  • Không công b ngằ   • B t c p trong cung c p và s  d ng các d ch v  y

tế

Nguyên nhân …. Nguyên nhân ….

ệ ạ

ở ử

ở ứ  vong  ề ệ ấ ầ ở   m c  cao,  gây  tr   ng i  cho  vi c  ệ  vong vì các b nh  ả  không TE. TE t ạ t m m c p, b ch h u và t

ệ ồ ự ổ t  qua  xa  trong đ u  tầ ư  và  phân  b   ngu n  l c

ế ữ , gi a y t

ở ữ

ổ ử ụ ế  chuyên sâu và  ữ ệ  d  phòng và khám ch a b nh, gi a y  ạ ữ đào t o và s  d ng cán  ạ ệ đ i, gi a

ỷ ệ đói  nghèo  còn  1. T   l ử ả gi m % suy DD và t viêm não, viêm gan, li ớ có xu hư ng gi m.  ự 2. S   khác  bi ữ gi a các vùng,  giàu và nghèo.  ố ự ấ 3. S  m t cân  đ i trong ngành y t ế ự ữ  cế ơ s , gi a y t y t ề ọ h c c  truy n và hi n  b . ộ

ố ặ ề ệ ớ ị ơ  b nh  d ch  m i  nh 4. Ph i ả đ i  m t  v i  nhi u  nguy  c

ớ ờ ấ

ư  ấ SARS,  viêm  đư ng  hô  h p  c p  do  virut  H5N1  và  các  ch ng, các tuýp virut khác.  ủ ờ ớ ư ngu n nồ

ữ ả ạ ủ ự ấ đi c a môi tr ư c, không  ố ư ng s ng (nh 5. S  x u  khí,  đ t ấ đai,  mưa  r ng),  tình  tr ng  nghèo,  tai  n n  giao  ừ ạ ứ ớ thông, th m ho  thiên tai cũng là nh ng thách th c l n

Ọ Ọ Ế Ế I  I

Ứ Ố Ứ Ố

Ồ Ồ

Ề Ề

Ổ Ổ Ớ Ế Ỉ Ệ Ế ĐĐ C VÀ BI T VI T CHIA THEO GI Ớ Ế Ỉ Ệ Ế C VÀ BI T VI T CHIA THEO GI T  L  BI T  T  L  BI T  TÍNH VÀ NHÓM TU I ( T  10 TU I TR  LÊN ) TÍNH VÀ NHÓM TU I ( T  10 TU I TR  LÊN )

NGU N: ĐI U TRA M C S NG DÂN C NGU N: ĐI U TRA M C S NG DÂN C

9 5 .1 1%

9 2 .5%

9 1 .4 %

9 3.7%

8 9 .31%

8 5 .6%

8 3.8%

8 2 .3%

Nam N÷

96 94 92 90 88 86 84 82 80 78 76 74

1989

1992 ­ 1993

1997 ­ 1998

2002

Ở Ổ Ừ Ở Ổ Ừ ƯƯ  VI T NAM 1997 ­ 1998, 2002. Ệ  VI T NAM 1997 ­ 1998, 2002.

Michael Baechlin, cố vấn trưởng Chương trình Michael Baechlin, cố vấn trưởng Chương trình không khí sạch Việt Nam - Thuỵ Sĩ không khí sạch Việt Nam - Thuỵ Sĩ • Người dân Hà Nội đang phải hít một lượng khói bụi mỗi ngày cao gấp 10 lần so với mức Tổ chức Y tế thế giới quy định. Nồng độ benzen trong khí thải ngấm vào cơ thể, tích tụ trong tế bào, làm giảm tuổi thọ và gây ung thư...

• Khu Thanh Xu©n nồng độ SO2 đo được

là 91microgam/m3, cao gấp nhiều lần các quận khác như Tây Hồ chỉ khoảng 20microgam/m3, khu vực ngoại thành chỉ khoảng 15microgam/m3.

• 50% dân số Việt Nam chưa được sử dụng nước

sạch

Những hình ảnh tàn phá môi trường Những hình ảnh tàn phá môi trường

Những hình ảnh tàn phá môi trường Những hình ảnh tàn phá môi trường

Những hình ảnh tàn phá môi trường Những hình ảnh tàn phá môi trường

Những hình ảnh tàn phá môi trường Những hình ảnh tàn phá môi trường

Những hình ảnh tàn phá môi trường Những hình ảnh tàn phá môi trường

Ố Ố

Ể Ể

DÂN S  VÀ PHÁT TRI N TÁC  DÂN S  VÀ PHÁT TRI N TÁC

ĐĐ NG ỘNG Ộ

Ế ẾN NHAU NTN ĐĐ N NHAU NTN

• Đói ăn: 1920 nhân lo i ạ đói dai d ng, vào 1970 2tr

ế ớ

ầ i có g n 1 t

ờ ngư i ch t  ế ờ

ế đói/năm ậ ố ọ ngư i mù ch  (90%

• Thi u h c: cu i th p k  1990 th  gi ở ư c nghèo) ầ ở

ỷ  n ề

các n

ư c ớ

• Không có VL – V n ấ đ  toàn c u,  i 1/4 ­ 1/3

ế

nghèo có t ị

• TN b  tàn phá: 1960 r ng chi m 1/4 S, 1980 còn

1/5, 2000 còn 1/6 • S c kho : Hàng n ẻ

ư ng SK

ớ ẩ ăm nư c b n làm  nh h ệ

ứ 1,2 t

ả ế  ngỷ ư i, gây ch t 15 tri u tr  em

Ố Ố

Ể Ể

DÂN S  VÀ PHÁT TRI N TÁC  DÂN S  VÀ PHÁT TRI N TÁC

ĐĐ NG ỘNG Ộ

Ế ẾN NHAU NTN ĐĐ N NHAU NTN

QUÁ TRÌNH DÂN SỐ

K T QU  PHÁT TRI N

SINH  CH TẾ DI DÂN

Ậ Ệ

­THU NH P, PHÂN PH I THU NH P ­VI C LÀM GIÁO D C ­CS Y TẾ ­TÌNH TR NG MÔI TR Ạ

Ư NGỜ

QUÁ TRÌNH PHÁT TRI NỂ

Ả K T QU  DÂN S

­TIÊU DÙNG ­S  D NG V N Ố Ử Ụ Ế

­TI T KI M,

Ệ Đ U TẦ Ư

QUY MÔ CƠ C UẤ PHÂN BÔ

­ KHAI THÁC TÀI NGUYÊN, MT ­CHI TIÊU CÔNG C NGỘ

ơ s  cho ho ch

ạ đinh CS

• Nghiên c u DS là c ứ DS cho 1 qu c gia. ợ

• Hi u ể đư c th  nào là PT và mqh t

ương tác

ế gi a DS và PT

ề ề ả

• DS và PT cung c p thông tin v  n n t ng VC

ấ XH giúp l p KH phát tri n KTXH

ể ư ng ở

ả ề

• Các CS DS có  nh h ế đ n DS và PT ntn • Là thông tin n n m u cho m t s  lĩnh v c  ộ ố ẫ

khác

Ứ NGHIÊN C U DS VÀ PT  Ứ NGHIÊN C U DS VÀ PT Ể Ể LÀM GÌ ĐĐ  LÀM GÌ

Ể PHÁT TRI N LÀ GÌ Ể PHÁT TRI N LÀ GÌ

• PT là m t quá trình m t XH

đ t ạ đ n m c  ế đó cho là thi

t ế

ả tho  mãn các nhu c u mà XH  y uế

ự ế

• C  th , PT là s  t

ự ăng trư ng v  KT, s  ti n

ụ ể ự ề ữ ộ ủ b  c a XH, s  b n v ng v  môi tr

ư ngờ

• Như v y PT là liên quan  ầ

ặ ủ ả

ế đ n m i m t c a  XH, không ch  ỉ đơn thu n là KT, và c  con  ngư i và môI tr

ư ng xung quanh nó