Bài giảng Chương 7: Thị trường các yếu tố sản xuất

CHƯƠNG 7

Tài liệu đọc: Robert Pindyck – Chương 14

Thị trường các yếu tố sản xuất

Nội dung

• Thị trường yếu tố cạnh tranh • Thị trường trong đó người mua có sức

mạnh độc quyền mua

• Thị trường trong đó người bán các yếu tố

có sức mạnh độc quyền bán

Thị trường yếu tố cạnh tranh

• Cầu về một yếu tố đầu vào khi chỉ có một

yếu tố đầu vào biến đổi (Lao động)

• Cầu về một yếu tố đầu vào khi một số yếu tố đầu vào biến đổi (Lao động, máy móc thiết bị)

• Đường cầu thị trường

Cầu về một yếu tố đầu vào khi chỉ có một yếu tố đầu vào biến đổi (L)

Doanh thu naêng suaát bieân

Löông ($ moãi giôø)

Thò tröôøng xuaát löôïng caïnh tranh (P = MR)

MRPL = MPLx P

MRPL = MPL x MR

Thò tröôøng xuaát löôïng ñoäc quyeàn (P> MR)

Soá giôø laøm vieäc

Thò tröôøng yeáu toá saûn xuaát caïnh tranh

Caàu ñoái vôùi moät yeáu toá ñaàu vaøo khi chæ coù moät ñaàu vaøo bieán ñoåi

• Choïn soá löôïng lao ñoäng nhaèm toái ña hoùa lôïi

nhuaän

– Neáu MRPL > w (chi phí bieân cuûa vieäc thueâ moät

ngöôøi lao ñoäng): thueâ theâm lao ñoäng

– Neáu MRPL < w: thueâ ít lao ñoäng hôn – Neáu MRPL = w: soáá löôïng lao ñoäng ñaït toái ña hoùa

lôïi nhuaän

Vieäc thueâ möôùn cuûa coâng ty trong thò tröôøng lao ñoäng (vôùi voán coá ñònh)

Giaù lao ñoäng

Trong thò tröôøng lao ñoäng caïnh tranh, coâng ty coù cung lao ñoäng hoaøn toaøn co giaõn vaø coù theå thueâ taát caû lao ñoäng maø noù muoán taïi w*.

Coâng ty toái-ña-hoùa-lôïi-nhuaän seõ thueâ L* ñôn vò lao ñoäng taïi ñieåm doanh thu naêng suaát bieân baèng tieàn löông

w* SL

Taïi sao khoâng thueâ coâng nhaân ít hôn hay nhieàu hôn L*.

MRPL = DL

Löôïng lao ñoäng

Söï dòch chuyeån trong cung lao ñoäng

Giaù lao ñoäng

S1

S2

MRPL = DL

Löôïng lao ñoäng

L1

L2

Đường cầu lao động của công ty (với lao động và vốn biến đổi)

Khi coù hai hay hôn hai nhaäp löôïng bieán ñoåi, caàu cuûa coâng ty ñoái vôùi moät nhaäp löôïng phuï thuoäc vaøo doanh thu naêng suaát bieân cuûa caû hai nhaäp löôïng

Löông ($ moãi giôø)

20

15 Khi möùc löông laø $20, A laø moät ñieåm treân ñöôøng caàu lao ñoäng cuûa coâng ty. Khi möùc löông giaûm coøn $15, ñöôøng MRP dòch chuyeån, taïo ra moät ñieåm C môùi treân ñöôøng caàu lao ñoäng cuûa coâng ty. Nhö vaäy A vaø C naèm treân ñöôøng caàu lao ñoäng, coøn B thì khoâng.

10

MRPL1 MRPL2

5

40 80 120 160 0

Soá giôø laøm vieäc

Caàu lao ñoäïng cuûa ngaønh

Coâng ty

Ngaønh

Löông ($ moãi giôø)

Coäng theo chieàu ngang neáu giaù saûn phaåm khoâng ñoåi

15

10

MRPL2 MRPL1 DL1

Ñöôøng caàu cuûa ngaønh

5 DL2

0 50 100 120 0 L0 L2 L1 150 Lao ñoäng (coâng nhaân - giôø)

Lao ñoäng (coâng nhaân - giôø)

Cung nhaäp löôïng cuûa coâng ty trong thò tröôøng yeáu toá saûn xuaát caïnh tranh

Giaù ($ moãi yardø)

Quan saùt 1) Coâng ty chaáp nhaän giaù $10. 2) S = AE = ME = $10 3) ME = MRP @ 50 ñôn vò S

Giaù ($ moãi yardø)

Cung vaûi treân thò tröôøng

Cung vaûi cuûa coâng ty

Caàu vaûi treân thò tröôøng

10 10

ME = AE

MRP

ùCaàu vaûi

100 50

Soá m vaûi (ngaøn)

Caân baèng thò tröôøng lao ñoäng

Löông

Thò tröôøng xuaát löôïng caïnh tranh

SL = AE

Thò tröôøng xuaát löôïng ñoäc quyeàn

SL = AE

vM

B

A

P * MPL

DL = MRPL

Soá löôïng coâng nhaân

LC LM

Caân baèng thò tröôøng lao ñoäng

• Caân baèng trong thò

• Caân baèng trong thò tröôøng xuaát löôïng caïnh tranh

tröôøng xuaát löôïng ñoäc quyeàn – MR < P – MRP = (MR)(MPL) – Thueâ LM taïi möùc löông

wM

– DL(MRPL) = SL – wC = MRPL – MRPL = (P)(MPL) – Thò truôøng hieäu quaû

– vM = lôïi ích bieân cuûa ngöôøi tieâu duøng

– wM = chi phí bieân cuûa

coâng ty

Caân baèng thò tröôøng lao ñoäng

• Caân baèng trong thò tröôøng xuaát löôïng caïnh tranh

• Caân baèng trong thò tröôøng xuaát löôïng ñoäc quyeàn

– Lôïi nhuaän ñöôïc toái ña

hoùa

– Söû duïng ít hôn möùc nhaäp löôïng hieäu quaû – DL(MRPL) = SL – wC = MRPL – MRPL = (P)(MPL) – Thò truôøng hieäu quaû

Ñaëc lôïi (toâ) kinh teá

Löông

Ñaëc lôïi (toâ) kinh teá coù ñöôïc töø vieäc söû duïng lao ñoäng laø phaàn vöôït troäi giöõa tieàn löông thöïc traû vaø soá tieàn toái thieåu phaûi coù ñeå thueâ coâng nhaân.

SL = AE

Ñaëc lôïi (toâ) kinh teá laø ABW*

A

Tô kinh tế

DL = MRPL

B

Toång chi tieâu (löông) phaûi traû laø 0w* x OL*

0 L* Soá löôïng coâng nhaân

Ñòa toâ

Cung ñaát ñai

Giaù ($ moãi maãu)

s2

s1

Ñaëc lôïi (toâ) kinh teá Economic Rent

D1

Soá löôïng maãu ñaát

Quyeàn löïc ñoäc quyeàn cuûa ngöôøi baùn lao ñoäng

Khi laø nhaø ñoäc quyeàn, coâng ñoaøn löïa choïn trong soá caùc ñieåm naèm treân ñöôøng caàu lao ñoäng cuûa ngöôøi mua.

Löông moãi coâng nhaân

Ngöôøi baùn coù theå toái ña hoùa soá löôïng coâng nhaân ñöôïc thueâ, taïi L, baèng caùch thoûa thuaän coâng nhaân seõ laøm vieäc vôùi möùc löông w.

SL

DL

MR

L*

Soá löôïng coâng nhaân

Quyeàn löïc ñoäc quyeàn cuûa ngöôøi baùn lao ñoäng

Löôïng lao ñoäng L1 toái ña hoùa ñaëc lôïi (toâ) maø ngöôøi lao ñoäng seõ coù ñöôïc quyeát ñònh bôûi giao ñieåm cuûa ñöôøng doanh thu bieân vaø ñuôøng cung lao ñoäng; coâng ñoaøn vieân nhaän möùc löông w1.

Löông moãi coâng nhaân

Cuoái cuøng, neáu coâng ñoaøn muoán toái ña hoùa toång soá löông traû cho coâng nhaân, noù phaûi cho pheùp L2 coâng ñoaøn vieân ñöôïc lao ñoäng taïi möùc löông w2 bôûi vì luùc ñoù doanh thu bieân cuûa coâng ñoaøn seõ baèng khoâng.

SL

DL

MR

L*

Soá löôïng coâng nhaân

L1

L2

Ñoäc quyeàn song phöông

Löông moãi coâng nhaân

ME

25 SL = AE

20 19

wC 15

Möùc löông coù theå

DL = MRPL

10

5

10 20 25 40

Soá löôïng coâng nhaân 18

Ñoäc quyeàn song phöông

• Quan saùt

– Thueâ coâng nhaân khi

Löông moãi coâng nhaân

ME

25 SL = (AE)

khoâng coù quyeàn löïc ñoäc quyeàn cuûa coâng ñoaøn

20 19 wC 15

• MRP = ME taïi 20 coâng nhaân vaø w = $10/giôø

DL = MRPL

10

– Muïc tieâu cuûa coâng ñoaøn

MR

5

• MR = MC taïi 25 coâng nhaân vaø w = $19/giôø

10

20

25

40 Soá löôïng coâng nhaân

Câu 2. Thị trường yếu tố sản xuất Sản lượng sản xuất của một doanh nghiệp phụ thuộc vào số lượng

vốn và lao động sử dụng và được ước lượng: Q = 1,5k0,5l0,5

a. Hiện tại doanh nghiệp đang sử dụng vốn với số lượng cố định là 900 đơn vị (k= 900). Anh/ Chị hãy viết phương trình đường cầu của doanh nghiệp về yếu tố lao động; Biết rằng doanh nghiệp bán sản phẩm trong thị trường cạnh tranh hòan hảo với mức giá là P = 8 đơn vị tiền/đơn vị sản phẩm.

b. Nếu doanh nghiệp ABC thuê lao động trong thị trường cạnh tranh với đơn giá là w = 10 đơn vị tiền thì doanh nghiệp sẽ thuê bao nhiêu lao động để đạt lợi nhuận tối đa? Tổng tiền lương doanh nghiệp phải trả là bao nhiêu?

c. Mức sản lượng doanh nghiệp cung ứng ra thị trường là bao

nhiêu?

d. Lợi nhuận của doanh nghiệp là bao nhiêu? Biết đơn giá của vốn

là r = 5 đơn vị tiền.

e. Doanh nghiệp nên tổ chức sản xuất hay đóng cửa?