TRƯỜNG ĐẠI HỌC PHẠM VĂN ĐỒNG<br />
KHOA KỸ THUẬT CÔNG NGHỆ<br />
BỘ MÔN CƠ KHÍ<br />
<br />
GV: ThS. Nguyễn Hoàng Lĩnh<br />
<br />
BÀI GIẢNG<br />
<br />
CÔNG NGHỆ CHẾ TẠO PHÔI<br />
Bậc Đại học ngành Công nghệ Kỹ thuật Cơ khí<br />
<br />
Quảng Ngãi, 6-2014<br />
<br />
MỤC LỤC<br />
<br />
LỜI NÓI ĐẦU ................................................................................................ 1<br />
Chương 1. PHƯƠNG PHÁP ĐÚC ............................................................... 2<br />
1.1. Khái niệm, đặc điểm và phân loại ............................................................. 2<br />
1.1.1. Khái niệm.............................................................................................. 2<br />
1.1.2. Đặc điểm ............................................................................................... 2<br />
1.1.3. Phân loại các phương pháp đúc ............................................................. 3<br />
1.2. Đúc trong khuôn cát ................................................................................. 4<br />
1.2.1. Khái niệm và đặc điểm .......................................................................... 4<br />
1.2.2. Sơ đồ qúa trình sản xuất vật đúc ............................................................ 4<br />
1.2.3. Các bộ phận chính của một khuôn đúc bằng cát .................................... 5<br />
1.2.4. Hỗn hợp làm khuôn và lõi ................................................................... 10<br />
1.2.5. Các phương pháp làm khuôn và lõi ..................................................... 13<br />
1.3. Chế tạo mẫu và hộp lõi ........................................................................... 16<br />
1.3.1. Vật liệu làm bộ mẫu và hộp lõi ............................................................ 16<br />
1.3.2. Nguyên lý thiết kế mẫu và hộp lõi: ...................................................... 17<br />
1.4. Sấy khuôn, lõi và lắp ráp khuôn ............................................................. 21<br />
1.4.1. Sấy khuôn lõi ..................................................................................... 21<br />
1.4.2. Lắp ráp khuôn lõi ................................................................................ 22<br />
1.5. Nấu chảy và rót hợp kim đúc .................................................................. 23<br />
1.5.1. Tính công nghệ đúc ............................................................................. 23<br />
1.5.2. Nấu chảy gang xám ............................................................................. 25<br />
1.5.3. Nấu chảy và rót hợp kim màu .............................................................. 30<br />
1.6. Các phương pháp đúc đặc biệt ................................................................ 32<br />
1.6.1. Đúc trong khuôn kim loại .................................................................... 32<br />
1.6.2. Đúc dưới áp lực ................................................................................... 33<br />
1.6.3. Đúc ly tâm ........................................................................................... 33<br />
1.6.4. Đúc liên tục ........................................................................................ 34<br />
1.6.5. Đúc trong khuôn mẫu chảy ................................................................. 35<br />
1.7. Kiểm tra và sửa chữa vật đúc.................................................................. 35<br />
<br />
i<br />
<br />
1.7.1. Kiểm tra vật đúc .................................................................................. 35<br />
1.7.2. Sửa chữa khuyết tật vật đúc ................................................................. 36<br />
CÂU HỎI ÔN TẬP CHƯƠNG 1 .................................................................. 36<br />
Chương 2. GIA CÔNG KIM LOẠI BẰNG ÁP LỰC .................................. 37<br />
2.1. Khái niệm, đặc điểm và phân loại ........................................................... 37<br />
2.1.1. Khái niệm ........................................................................................... 37<br />
2.1.2. Đặc điểm ............................................................................................. 37<br />
2.2. Nung nóng kim loại ................................................................................ 38<br />
2.2.1. Mục đích ............................................................................................ 38<br />
2.2.2. Hình thức gia công áp lực ................................................................... 38<br />
2.2.3. Khoảng nhiệt độ gia công ................................................................... 38<br />
2.2.4. Các hiện tượng xảy ra khi nung .......................................................... 39<br />
2.2.5. Thiết bị nung kim loại ......................................................................... 40<br />
2.3. Cán kim loại ........................................................................................... 42<br />
2.3.1. Khái niệm chung ................................................................................. 42<br />
2.3.2. Sản phẩm cán ...................................................................................... 44<br />
2.3.3. Thiết bị cán ......................................................................................... 45<br />
2.3.4. Các bộ phận chính của máy cán ........................................................... 47<br />
2.4. Kéo sợi ................................................................................................... 48<br />
2.4.1. Khái niệm chung ................................................................................. 48<br />
2.4.2. Đặc điểm ............................................................................................. 49<br />
2.4.3. Công dụng ........................................................................................... 49<br />
2.4.4. Khuôn kéo sợi ..................................................................................... 49<br />
2.4.5. Thiết bị kéo sợi.................................................................................... 50<br />
2.5. Ép kim loại ............................................................................................. 51<br />
2.5.1. Khái niệm............................................................................................ 51<br />
2.5.2. Đặc điểm ............................................................................................. 52<br />
2.5.3. Các phương pháp ép ............................................................................ 52<br />
2.5.4. Thiết bị ép: .......................................................................................... 53<br />
2.6. Rèn tự do............................................................................................... 53<br />
2.6.1. Khái niệm và đặc điểm ........................................................................ 53<br />
<br />
ii<br />
<br />
2.6.2. Dụng cụ rèn tự do ................................................................................ 54<br />
2.6.3. Thiết bị rèn tự do ................................................................................. 56<br />
2.6.4. Những nguyên công cơ bản của rèn tự do ............................................ 58<br />
2.7. Dập thể tích ............................................................................................ 61<br />
2.7.1. Khái niệm và đặc điểm ........................................................................ 61<br />
2.7.2. Các phương pháp rèn khuôn ................................................................ 61<br />
2.7.3. Thiết bị dập thể tích thường dùng ........................................................ 62<br />
2.8. Dập tấm (dập nguội)............................................................................... 64<br />
2.8.1. Khái niệm............................................................................................ 64<br />
2.8.2. Đặc điểm và ứng dụng......................................................................... 64<br />
2.8.3. Thiết bị dập tấm ................................................................................. 65<br />
2.8.4. Các nguyên công của dập tấm ............................................................ 65<br />
CÂU HỎI ÔN TẬP CHƯƠNG 2 .................................................................. 68<br />
Chương 3. HÀN VÀ CẮT KIM LOẠI ......................................................... 69<br />
3.1. Khái niệm, đặc điểm và phân loại........................................................... 69<br />
3.1.1. Khái niệm............................................................................................ 69<br />
3.1.2. Đặc điểm của hàn kim loại .................................................................. 69<br />
3.1.3. Phân loại các phương pháp hàn .......................................................... 69<br />
3.2. Hàn điện hồ quang ................................................................................. 70<br />
3.2.1. Hồ quang hàn ...................................................................................... 70<br />
3.2.2. Cấu tạo điện cực hàn ........................................................................... 71<br />
3.2.3. Điều kiện để xuất hiện hồ quang hàn .................................................. 72<br />
3.2.4. Các phương pháp gây hồ quang khi hàn: ............................................. 73<br />
3.2.5. Phân loại hàn hồ quang....................................................................... 73<br />
3.2.6. Nguồn điện hàn và máy hàn ................................................................ 75<br />
3.2.7. Công nghệ hàn hồ quang: ................................................................... 77<br />
3.3. Hàn hồ quang tự động và bán tự động .................................................... 79<br />
3.3.1. Khái niệm, đặc điểm và phân loại ........................................................ 79<br />
3.3.2. Hàn hồ quang tự động và bán tự động dưới lớp thuốc bảo vệ .............. 81<br />
3.3.3. Hàn hồ quang tự động và bán tự động trong môi trường khí bảo vệ..... 83<br />
3.3.4. Thiết bị hàn tự động ............................................................................ 84<br />
<br />
iii<br />
<br />
3.3.5. Vật liệu hàn tự động ............................................................................ 85<br />
3.4. Hàn điện tiếp xúc ................................................................................... 86<br />
3.4.1. Quá trình hình thành mối liên kết hàn khi hàn tiếp xúc ........................ 86<br />
3.4.2. Đặc điểm của hàn điện tiếp xúc ........................................................... 86<br />
3.4.3. Phân loại hàn tiếp xúc ......................................................................... 86<br />
3.4.4. Hàn tiếp xúc giáp mối: ........................................................................ 87<br />
3.4.5. Hàn tiếp xúc điểm ............................................................................... 88<br />
3.4.6. Hàn đường........................................................................................... 89<br />
3.5. Hàn khí .................................................................................................. 90<br />
3.5.1. Khái niệm............................................................................................ 90<br />
3.5.2. Sơ đồ một trạm hàn và cắt kim loại bằng khí ...................................... 91<br />
3.5.3. Vật liệu hàn khí ................................................................................... 91<br />
3.5.4. Ngọn lửa hàn ....................................................................................... 92<br />
3.6. Cắt kim loại bằng khí ôxy ...................................................................... 95<br />
3.7. Kiểm tra chất lượng mối hàn .................................................................. 98<br />
CÂU HỎI ÔN TẬP CHƯƠNG 3 ................................................................ 101<br />
TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................... 102<br />
<br />
iv<br />
<br />