Bài giảng Công nghệ sản xuất đường và bánh kẹo: Giới thiệu về đường

Chia sẻ: Bạch Đăng Kỳ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:15

Thêm vào BST

Báo xấu

54
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Công nghệ sản xuất đường và bánh kẹo: Giới thiệu về đường có nội dung trình bày về khái niệm của đường, đường saccharose và các dạng đường saccharose sử dụng trong thực phẩm, tinh thể saccharose, độ hòa tan, độ tan của đường trong dung dịch đường,... Mời các bạn cùng tham khảo chi tiết nội dung bài giảng!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Công nghệ sản xuất đường và bánh kẹo: Giới thiệu về đường

ĐƯỜNG LÀ GÌ?  Theo nghĩa rộng là chất tạo vị ngọt nhờ cấu trúc chứa nhiều nhóm - OH (hay –NH) liên tiếp nhau  Theo nghĩa hẹp: đường là sản phẩm chứa saccharose kết tinh  Nếu nói đường: được mặc nhiên hiểu là đường saccharose Ngôn ngữ Sanskrit cổ: sharkara hay śarkarā GiỚI THIỆU VỀ ĐƯỜNG Tiếng Pháp: sucre hiện đại, cổ: zuchre Tiếng Anh: sugar Tiếng Bồ Đào nha: açucar Tiếng Tây Ban Nha: azúcar Tiếng Ý: zucchero Tiếng Ba tư: shakar 1 2 Caùc daïng ñöôøng Saccharose söû duïng trong thöïc phaåm -D-glucose + -D-fructose : lieân keát 1,2-glucoside Coâng thöùc phaân töû : C12H22011 Khoâng coøn tính khöû; khoâng taïo osazone. Trong töï nhieân: mía, cuû caûi ñöôøng, thoát noát. Trong mía, saccharose chieám gaàn nhö toaøn boä thaønh phaàn chaát khoâ (14 – 25% nöôùc mía): ñöôøng mía. 3 4 1
 Tinh thể saccharose  Các thông số vật lý – h lý  Tinh theå ñöôøng saccharose trong suoát, khoâng maøu Độ tan- khả năng kết tinh  Tyû troïng 1,5879g/cm3 . Độ quay cực  Nhieät ñoä noùng chaûy tnc = 186-1880C.  Các tính chất hoá học Phản ứng xảy ra trong môi trường acid Phản ứng xảy ra trong môi trường kiềm  Tính chất cảm quan Độ ngọt 5 6 Ñoä hoøa tan Độ hòa tan phụ thuộc nhiệt độ  Deã hoøa tan trong nöôùc.  Nhiệt độ tan thì độ tan tăng  Khoâng hoøa tan trong daàu hoûa, cloroform, CCl4 ,CS2, benzen, tecpen, ancol vaø glycerin khan. Nhieät Ñoä hoøa tan Nhieät ñoä Ñoä hoøa tan  Hoøa tan giôùi haïn trong anilin, piriñin, etyl acetat, amyl acetat, ñoä (g saccharose/100g (oC) (g saccharose/100g nöôùc) phenol vaø NH3. (oC) nöôùc)  Độ tan: laø noàng ñoä cuûa dung dòch baõo hoaø ôû moät ñieàu kieän nhieät 0 179,20 60 287,30 ñoä vaø aùp suaát nhaát ñònh. 10 190,50 70 320,50 20 203,90 80 362,20 30 219,50 90 415,70 40 238,10 100 487,20 50 260,10 7 8 2
Ñoä hoøa tan (tt) Độ tan của đường trong dung dịch đường Nhieät Löôïng Ñoä hoøa tan (g saccharose/100g dung dòch)  Độ tan của đường trong dung dịch nước mía cô đặc (g đường/g nước) ñoä muoái KCl KBr KNO3 NaCl CaCl2 Nhiệt độ Độ tinh khiết (oC) (g/100g (oC) 100 90 80 70 60 50 nöôùc) 65 3.06 2.96 2.82 2.74 2.64 2.50 30 0 219,5 219,5 219,5 219,5 219,5 70 3.25 3.14 2.99 2.93 2.81 2.62 10 216,0 218,0 217,0 210,0 197,0 75 3.46 3.33 3.20 3.11 2.97 2.76 20 221,0 220,0 216,0 211,0 189,0 80 3.69 3.56 3.43 3.35 3.17 2.97 30 228,0 224,0 216,0 219,0 192,0 85 3.94 3.77 3.66 3.57 3.40 3.15 40 237,5 228,0 217,0 233,0 200,0  Độ tan của đường trong dung dịch củ cải đường cô đặc (g đường/g nước) 50 - - 218,0 250,0 218,0 Độ tinh khiết 70 0 320,5 320,5 320,5 320,5 320,5 Nhiệt độ (oC) 10 326,0 324,0 321,0 323,0 295,0 100 95 90 85 80 75 70 65 60 65 3.06 3.04 3.01 3.00 3.05 3.17 3.30 3.62 4.07 20 334,0 228,0 324,0 330,0 286,0 70 3.25 3.20 3.16 3.16 3.21 3.33 3.57 3.94 4.50 30 345,0 334,0 327,0 344,0 286,0 75 3.46 3.40 3.37 3.38 3.44 3.63 3.90 4.35 5.05 40 345,0 341,0 331,0 361,0 295,0 80 3.69 3.63 3.61 3.62 3.70 3.93 4.29 4.82 5.72 50 370,0 349,0 334,0 384,0 308,0 85 3.94 3.88 3.85 3.86 3.94 4.23 4.70 5.32 6.38 9 10 Giản đồ pha của dung dịch đường saccharose Độ nhớt dung dịch đường  Tăng khi nhiệt độ giảm và nồng độ tăng Noàng ñoä Ñoä nhôùt (10-3 N.s/m2) (%) 20oC 40 oC 60 oC 70 oC 20 1,96 1,19 0,81 0,59 40 6,21 3,29 0,91 1,32 60 58,93 21,19 9,69 5,22 70 485,00 114,80 39,10 16,90 11 12 3
Nhieät dung rieâng Hôïp chaát []D 20-25 Hôïp chaát []D 20-25 Monosaccharides Gentiobiose +10 Nhieät dung rieâng cuûa ñöôøng saccharose nguyeân chaát: L-Arabinose +105 - +31 c = 4,18 ( 0,2387 + 0,00173 t ) (kj/kg.ñoä) Goùc quay - - +55,4 +190,6 - Kestose -3 +28 Vôùi t : nhieät ñoä (oC) cöïc rieâng D-Fructose -92 -133,5 Lactose +53,6 +34,2 cuûa moät soá - - Nhieät dung rieâng trung bình cuûa saccharose töø 22 – 51oC laø 0,3019. D-Galactose +80,2 Maltose +130 Nhieät dung rieâng cuûa dung dòch saccharose trong nöôùc: loaïi ñöôøng - +150,7 - +173 - +52,8 - +112 D-Glucose +52,7 Maltotriose +160 C c = 4,18 [ 1- ( 0,6 – 0,0018 t ) x ] (kj/kg.ñoä) - +112 Maltotetraose +166 100 - +18,7 Maltopentaose +178 D-Manno-2-heptulose +29,4 Maltulose +64 Trong ñoù t: nhieät ñoä oC vaø C: noàng ñoä ñöôøng (%) D-Mannose - +14,5 +29,3 Manninotriose Melezitose +167 +88,2  Nhieät löôïng rieâng cuûa saccharose 3941 kcal/g = 16 473 kJ/g - -17 Melibiose +143 D-Ramnose -7 - +123 D-Ribose -23,7 Palatinose +97,2 D-Xylose +18,8 Panose +154 - +23,6 Rafinose +101 Oligosaccharides Saccharose +66,5 Cellobiose +34,6 -Schardingerdextrin +151 - +14,2 -Schardingerdextrin +162 Gentianose +33,4 - Schardingerdextrin +180 13 Stachyose +146 14 Sự thuỷ phân saccharose Tốc độ chuyển hoá phụ thuộc vào  Trong moâi tröôøng acid, nhieät ñoä cao  Söï nghòch ñaûo ñöôøng.  Góc quay cực (+66,5o) (+ 52,5o) ( -93,0o)  Nồng độ ion H+ - pH  Nồng độ dung dịch đường  Nhiệt độ  Thời gian 15 16 4
Ảnh hưởng của nhiệt độ và pH đến tốc độ Hậu quả của chuyển hoá đường saccharose chuyển hoá đường saccharose  Tổn thất đường.  Ảnh hưởng đến tốc độ kết tinh của đường.  Tạo màu cho hỗn hợp  Trong mật cuối glucose > fructose fructose bị phân hủy nhiều hơn.  Nhiệt độ càng tăng và pH càng giảm lượng đường saccharose chuyển hoá càng nhiều 17 18 Phaûn öùng caramel hoaù Phaûn öùng Maillard  Khi laøm noùng chaûy ñöôøng (Tnc) hay ñun noùng dung dòch  Taïo saûn phaåm N-glucoside : Melanoidine ñöôøng coù xuùc taùc cuûa acid hay kieàm seõ xaûy ra phaûn öùng  Phaûn öùng xaûy ra ôû moïi nôi moïi luùc, chæ caàn söï coù maët cuûa caramel ñöôøng khử, a.amin, peptid, protein,  Saûn phaåm phaûn öùng maøu naâu, muøi caramel ñaëc tröng, deã  Saûn phaåm coù maøu naâu, muøi thôm (muøi nöôùng), vò ñaéng tan trong nöôùc. (caàn: cacao, coffee), tính khöû taêng (deã tham gia phaûn öùng  Chaát maøu caramen ñöôïc coi laø hôïp chaát humin. oxy hoùa)  Ñoù laø söï polyme hoùa ôû möùc ñoä khaùc nhau cuûa -anhyrit C12 H 22O11  C12 H 20O10  H 2O  C12 H18O9  H 2O  C36 H 50O25 H 2O Saccharose Izosacaman Caramenlan Caramelen (Khoâng maøu) (Khoâng maøu) (maøu ñaäm)   C98 H100O50   C36 H 48O24  H 2O (C12 H 8O4 ) hay C3 H 2O X 19 nH 2O Caramelin (Schiff) Humin 19 20 5
Trong môi trường kiềm Taùc duïng cuûa enzym  Phaân töû ñöôøng saccharose khoâng coù nhoùm hydroxyl “glycosidic”  khoâng coù  Döôùi taùc duïng cuûa enzym invertaza saccharose seõ chuyeån thaønh tính khöû.  Saccharose coù tính chaát nhö moät acid yeáu  keát hôïp ñöôïc vôùi kieàm taïo thaønh glucose vaø fructose. saccharate.  Bò thủy phaân thaønh glucose, fructose.  Sau ñoù glucose vaø fructose seõ phaûn öùng tieáp thaønh caùc chaát coù maøu  Glucose là chất khử trong phản ứng oxy hoá khử  Sau ñoù döôùi taùc duïng phöùc heä enzym, glucose vaø fructose seõ chuyeån thaønh rượu vaø CO2. Ñöôøng khöû phaân huûy (%) 80 C6H12O6  2C2H5OH + CO2 ( glucose hay fructose ) 60 40 20 0 5 6 7 8 9 10 11 pH nöôùc mía 21 22 Chỉ tiêu của đường tinh luyện (TCVN 6958:2001) Nguyên liệu chính trong sản xuất đường saccharose  Cảm quan Chæ tieâu Yeâu caàu Ngoaïi hình Tinh theå maøu traéng, kích thöôùc töông ñoái ñoàng ñeàu, tôi khoâ, khoâng voùn cuïc. Tinh theå ñöôøng hay dung dòch ñöôøng trong nöôùc coù vò ngoït, khoâng coù muøi vò laï. Muøi vò Tinh theå traéng oùng aùnh, khi pha caøo nöôùc caát cho dung dòch trong suoát. Maøu saéc Cây mía sugarcane Củ cải đường (Saccharum spp.) sugar beets Cây phong  Hoá lý (Beta vulgaris) sugar maple (Acer saccharum) STT Teân chæ tieâu Möùc 1 Ñoä Pol, khoâng nhoû hôn 99,80 2 Haøm löôïng ñöôøng khöû, % khoái löôïng, khoâng lôùn hôn 0,03 3 Tro daãn ñieän, % khoái löôïng, khoâng lôùn hôn 0,03 Söï giaûm khoái löôïng khi saáy ôû nhieät ñoä 105 0C trong 3 giôø, % khoái löôïng, 4 0.05 khoâng lôùn hôn 5 Ñoä maøu, ñôn vò ICUMSA, khoâng lôùn hôn 30 6 Asen, khoâng lôùn hôn 1mg/kg 7 Ñoàng , khoâng lôùn hôn 2 mg/kg Cây thốt nốt 8 Chì , khoâng lôùn hôn 0.5mg/kg Cây cao lương Cây chà là Sorghum date palm sugar palm (Sorghum vulgare) (Phoenix dactylifera) (Borassus flabellifer L.) 23 24 6
Lịch sử sản xuất Cô khí hoùa toaøn boä daây chuyeàn saûn xuaát, lieân tuïc hoùa, töï ñoäng hoùa đường mía Cô khí hoùa khaâu ñoán chaët mía Duøng thieát bò khueách taùn lieân tuïc Theá kyû XX – XXI Naáu ñöôøng lieân tuïc vaø töï ñoäng Ngaønh ñöôøng phaùt trieån maïnh khaép theá giôùi Töï ñoäng hoaøn toaøn maùy ly taâm Loïc ñöôøng baèng phöông phaùp trao ñoåi ion Caùc thieát bò phaân tích nhanh vaø töï ñoäng, maùy tính ñieän töû ñaõ ñöôïc duøng nhieàu ôû nhieàu nöôùc treân theá giôùi. Theá kyû XIX Naêm 1892, maùy eùp 3 truïc hieän ñaïi ñöôïc duøng ôû Myõ. CÔNG NGHỆ SẢN XUẤT Nhaø maùy luyeän ñöôøng hieän ñaïi ñaàu tieân ôû Anh Naêm 1884 duøng thieát bò keát tinh laøm laïnh. Naêm 1878 maùy saáy thuøng quay xuaát hieän. Naêm 1867, maùy eùp baèng gang ba truïc naèm ngang keùo baèng maùy hôi nöôùc ĐƯỜNG MÍA Theá kyû XVI ñöôïc duøng ôû ñaûo Reânioâng thuoäc Phaùp. Sau ñoù ngöôøi ta caûi tieán gheùp nhieàu truïc eùp ñeå naâng cao hieäu suaát eùp coù duøng nöôùc thaåm thaáu. Naêm 1837 Pouzolat phaùt minh maùy ly taâm truyeàn ñoäng ôû ñaùy, laáy ñöôøng ôû Nhaø maùy luyeän ñöôøng ôû Ñöùc, Anh, Phaùp treân. Bessener phaùt minh maùy ly taâm kieåu thuøng quay. Naêm 1867 Weston ñaõ caûi tieán truyeàn ñoäng ôû treân, laáy ñöôøng ôû döôùi. Naêm 1820 maùy eùp khung baûn ra ñôøi. Naêm 1813 Howard phaùt minh ra boác chaân khoâng moät noài.Naêm 1843 Rillieux phaùt minh heä boác hôi nhieàu noài. 398 Naêm 1812, Barrnel (Phaùp) duøng khí CO2 ñeå baõo hoøa voâi  phöông phaùp Aán ñoä & Trung quoác keát tinh loïc ñeå loaïi keát tuûa CaCO3 . Sau ñoù kyõ sö Tratani (Italia), duøng khí SO2 ñeå ñöôøng tinh theå töø maät trung hoøa löôïng voâi dö vaø taåy maøu nöôùc mía. 500 BC EÙp mía baèng hai truïc goã ñöùng keùo baèng söùc traâu boø Laéng baèng voâi Aán ñoä: Sankara Coâ ñaëc ôû chaûo 25 Keát tinh ñöôøng töï nhieân. 26 Cây mía Nguồn gốc  Tên gọi: Sugar cane, noble cane (English)  Nguồn gốc cây mía: New Guinea Ikshu, khanda, sarkara (Sanskrit)  Biết đến: 6000 BC  Bắt đầu trồng trọt 1000 BC ở Đông Pundia, paunda (Hindi) Nam Á, Đông Ấn độ, và vùng Thái Poovan karumbu (Tamil) Bình Dương  Tên khoa học: Saccharum officinarum  Di thực đến Địa Trung Hải 600-1400 Họ: Hoà thảo Poaceae, Gramineae AD: Ai cập: 640 AD, Trong các cuộc xâm chiếm  Syria, Cyprus, Crete, Thổ Nhĩ Kỳ 715 AD.  Năm1420 Người Bồ Đào Nha đưa mía đến vùng Đại Tây Dương: Madeira, Canary Islands, Azores, và tây Phi.  Năm 1493: Columbus đưa mía từ Canary Islands đến Dominican Republic.  Mía được trồng ở trung và Nam Mỹ vào khoảng1520s  Sau đó mởi đến Anh, Pháp và Tây Ấn 27 28 7
Mía chín Thu hoaïch vaø baûo quaûn  Thoâng thöôøng mía chín sau khi troàng khoaûng 12-15 thaùng.  Sau khi chaët, haøm löôïng ñöôøng trong mía giaûm nhanhcaàn vaän chuyeån nhanh  Luùc haøm löôïng ñöôøng trong thaân mía ñaït toái ña veà nhaø maùy vaø eùp caøng sôùm caøng toát.  Löôïng ñöôøng khöû coøn laïi ít nhaát.  Td: mía ñöa vaøo eùp sau 8 ngaøy keå töø khi chaët, hieäu suaát thu hoài ñöôøng giaûm  Khi haøm löôïng ñöôøng ñaït toái ña thì tuøy gioáng mía vaø ñieàu kieän thôøi tieát maø 20%. löôïng ñöôøng naøy duy trì khoaûng 15 ngaøy ñeán 2 thaùng. Sau ñoù löôïng ñöôøng baét  Caùc chæ tieâu quan troïng: chaát khoâ, thaønh phaàn ñöôøng, ñoä tinh khieát, haøm löôïng ñaàu giaûm. ñöôøng khöû  Khi mía chín, thôøi tieát caøng khoâ thì haøm löôïng ñöôøng caøng cao.  ngöng töôùi  Söï thay ñoåi caùc thaønh phaàn cuûa nöôùc mía eùp theo thôøi gian baûo quaûn nöôùc ñeå thuùc mía chín.  Coù moät soá gioáng mía, khi quaù chín chöa thu hoaïch kòp bò troå côø. Vaán ñeà troå côø Thôøi gian sau Bx ( % ) Thaønh phaàn Pol ( % ) Rs ( % ) cuûa mía laø moät hieän töôïng thay ñoåi sinh lyù, laøm giaûm haøm löôïng ñöôøng trong khi chaët (ngaøy ñöôøng ( % ) mía. )  Haøm löôïng ñöôøng trong caây mía trong caây mía khoâng troå côø vaø troå côø: 0 21,2 19,93 94,0 0,3 Gioáng mía Haøm löôïng ñöôøng trong caây mía ( % ) 1 21,6 20,20 93,3 0,3 Khoâng troå côø Troå côø 2 21,7 20,25 93,3 0,4 POJ 14 10,7 3 21,8 19,69 90,3 0,8 CO Phuù Thoï 9,3 8,2 4 22,3 19,07 85,5 1,6 5 22,5 18,45 82,0 2,1 29 30 Caùc bieän phaùp ñeå haïn cheá toån thaát ñöôøng sau thu hoaïch Từ Mía Thành Đường  Chaët mía khi trôøi reùt hay hôi reùt.  Chaët mía theo chieàu luoáng mía, caùc caây mía goái leân nhau ñeå giaûm löôïng nöôùc boác hôi vaø choáng reùt.  Chaát mía thaønh ñoáng ñeå giaûm söï phaân giaûi ñöôøng.  Duøng laù mía thaám nöôùc ñeå che cho mía luùc vaän chuyeån vaø coù theå duøng nöôùc töôùi phun cho mía. 31 32 8
CNSX đường thô CN Tinh luyện đường 33 34 CNSX đường tinh luyện MÍA VÀO NHÀ MÁY CẦN ĐẠT TIÊU CHUẨN GÌ? tại nhà máy đường Biên hoà  Neáu mía ñaït caùc yeâu caàu sau ñaây thì ñöôïc nhaäp vaøo nhaø maùy :  Chöõ ñöôøng (CCS) > 7  Haøm löôïng ñöôøng khöû < 2%  Taïp chaát < 5% 35 36 9
Thieát bò vaän chuyeån mía caây HỆ THỐNG BĂNG TẢI  Caàn caåu: coá ñònh vaø di ñoäng. Phaïm vi hoaït ñoäng cuûa caàn caåu tuøy thuoäc vaøo chieàu daøi vaø goùc quay cho pheùp cuûa caàn, thöôøng duøng loaïi quay ñöôïc xung quanh. Khi choïn vaø tính caåu thöôøng chuù yù 3 ñaëc tính sau: Söùc naâng: ñöôïc tính baèng 1/10 naêng suaát eùp trong 1 h. Baùn kính hoaït ñoäng (chieàu daøi caàn truïc) tính theo coâng thöùc: R = 3 C1/2 (C: Naêng suaát eùp, taán/h) Chieàu cao naâng toái ña laø 8 m.  Xe gooøng: laø loaïi phöông tieän phoå bieán ñeå vaän chuyeån mía treân baõi ñeán baêng chuyeàn mía. Soá löôïng xe ñöôïc xaùc ñònh theo coâng thöùc: N= 2 C t/60 m C: naêng suaát mía eùp, taán/h t: thôøi gian caàn ñeå ñi vaø veà cuûa moãi xe gooøng h; m: taûi troïng cuûa gooøng, taán 37 38 ÑÒNH NGHÓA MOÄT SOÁ DANH TÖØ–THUAÄT NGÖÕ ÑÒNH NGHÓA MOÄT SOÁ DANH TÖØ–THUAÄT NGÖÕ THÖÔØNG DUØNG THÖÔØNG DUØNG 11. AP: ( Apparent Purite ), bieåu thò ñoä tinh khieát ñôn giaûn cuûa dung dòch ñöôøng. Coøn coù nghóa 1. Mía: mía nguyeân lieäu duøng ñeå saûn xuaát ñöôøng. Mía ñöa vaøo ñeå trích, eùp goàm coù mía thuaàn laø tæ leä % cuûa saccharose ( Pol ) treân toaøn phaàn chaát raén hoøa tan trong dung dòch ñöôøng vôùi: vaø caùc taïp chaát theo mía. 12. GP: (Gravity Purity) , bieåu thò tæ leä troïng löôïng saccharose trong toaøn boä troïng löôïng chaát 2. Taïp chaát cuûa mía: goàm laù, ngoïn mía non, reã, ñaát caùt… raén hoøa tan. 3. Baõ mía: laø phaàn chaát khoâ khoâng tan trong nöôùc sau khi eùp laáy nöôùc mía trong caây mía. 13. Sacc: ñöôïc xaùc ñònh baèng phöông phaùp phaân cöïc 2 laàn treân maùy polarimeter. 4. Baõ nhuyeãn: laø nhöõng haït raát nhoû, goàm nhöõng sôïi cellulose raát ngaén sinh ra trong quaù trình 14. Chöõ ñöôøng: laø tæ soá % ñöôøng mía thöông maïi duøng ñeå mua mía, thöôøng kí hieäu CCS chaët, ñaùnh tôi vaø caùn eùp. (commercail cane sugar). Ñöôøng mía: saccharose 5. Phaàn xô mía: chaát khoâ khoâng hoøa tan vaøo trong nöôùc naèm trong caây mía ñem so vôùi mía 15. Ñöôøng khöû RS: (Reducting Sugars), laø glucid trong phaân töû coù chöùa nhoùm – CHO tính theo %. (Andehyd) hay = CO (Aceton) 6. Thaønh phaàn ñöôøng mía: laø tæ leä % cuûa ñöôøng coù trong caây mía ( trong coâng nghieäp: thaønh 16. Ñöôøng nguyeân lieäu: taát caû caùc loaïi ñöôøng ñöa vaøo saûn xuaát ñeå gia coâng, tinh cheá laïi coù saûn phaàn ñöôøng trong mía = thaønh phaàn ñöôøng trong nöôùc mía hoãn hôïp + thaønh phaàn ñöôøng phaåm cao caáp hôn. trong baõ mía qua keát quaû phaân tích). 17. Ñöôøng thoâ: (Raw Suger), laø loaïi ñöôøng nguyeân lieäu ñoái vôùi nhaø maùy ñöôøng tinh luyeän, laø 7. Chaát khoâ: chaát raén hoùa tan khoâng bay hôi ( nhö ñöôøng ), ñöôïc xaùc ñònh baèng Bx keá hoaëc loaïi ñöôøng coù tinh theå maøu vaøng, chöa qua saáy khoâ, thöôøng coù Pol = 96-98% chieát quang keá. 18. Ñöôøng tinh luyeän RE: (Refined tra quality), laø ñöôøng ñöôïc saûn xuaát töø ñöôøng nguyeân lieäu, 8. Bx: (Brix), bieåu thò troïng löôïng bieåu kieán cuûa chaát raén hoøa tan trong 100 phaàn troïng löôïng ñöôøng thoâ…vôùi phaåm chaát cao (Pol  99,8%, ñoä aåm  0,04%). ñöôøng. Ño baèng phuø keá (Brix keá) hay tyûtroïng keá. 19. Ñöôøng kính traéng RS: (Refined Standard Quality), laø ñöôøng ñöôïc saûn xuaát tröïc tieáp töø 9. Pol: (Polamireter), laø bieåu thò troïng löôïng bieåu kieán cuûa ñöôøng saccharose trong 100 phaàn nguyeân lieäu mía caây, thöôøng coù phaåm chaát thaáp hôn RE (Pol  99,5%, ñoä aåm  0,05%). Coù troïng löôïng ñöôøng. Ño baèng maùy Polarimeter 1 laàn theo tieâu chuaån quoác teá. nhieàu nôi coøn goïi laø ñöôøng traéng ñoàn ñieàn, ñöôøng caùt traéng. 10. Thaønh phaàn ñöôøng: laø troïng löôïng saccharose trong saûn phaåm ñöôøng ( trong mía ) tính theo %. 39 40 10
ÑÒNH NGHÓA MOÄT SOÁ DANH TÖØ–THUAÄT NGÖÕ ÑÒNH NGHÓA MOÄT SOÁ DANH TÖØ–THUAÄT NGÖÕ THÖÔØNG DUØNG THÖÔØNG DUØNG 20. Nöôùc mía nguyeân: (nöôùc mía ñaàu) laø nöôùc mía ñöôïc eùp ra töø caây mía chöa pha troän nöôùc 29. Nöôùc cheø ñaëc: (Syrup) laø nöôùc cheø trong sau khi qua heä thoáng boác hôi (coâ ñaëc) laøm noàng ñoä vaøo, nhö nöôùc mía eùp ra cuûa maùy eùp ñaàu tieân trong daøn eùp. cheø trong ñöôïc naâng leân ( thöôøng töø 60-700 Bx). 21. Nöôùc thaåm thaáu: (Imbition), laø nöôùc coù nhieät ñoä nhaát ñònh phun vaøo baõ ngay khi ra khoûi 30. Ñöôøng non: (Masaccharose-cuite), laø hoãn hôïp goàm coù tinh theå ñöôøng vaø maät sau khi naáu ñeán mieäng eùp, hoaëc trong maùy khuyeách taùn ñeå laøm loaõng noàng ñoä ñöôøng trong baõ mía ñöôïc hoøa côõ haït tinh theå vaø noàng ñoä naøo ñoù roài nhaû xuoáng trôï tinh. Tuøy theo cheá ñoä naáu maø phaân caáp tan ra vôùi nuôùc, roài tieáp tuïc eùp, hoaëc khuyeách taùn nhaèm naâng cao hieäu suaát eùp hoaëc trích caùc loaïi ñöôøng non A, B, C…hay trong nhaø maùy ñöôøng tinh luyeän thì goïi ñöôøng non R1, R2, nöôùc mía trong caây mía. R3,… 22. Nöôùc mía hoãn hôïp: bao goàm nöôùc mía eùp ra ôû maùy ñaàu tieân vaø caùc maùy eùp sau ñaõ ñöôïc pha 31. Ñöôøng caùt: laø ñöôøng non sau khi ñaõ taùch maät, coù teân töông öùng vôùi ñöôøng non. loaõng ñeå bôm vaøo khaâu sau xöû lyù cheá lieäu. 32. Maät: (Molasaccharosee), laø chaát loûng ñöôïc taùch ra töø ñöôøng non baèng maùy ly taâm, coù teân 23. Nöôùc mía gia nhieät: laø nöôùc mía ñaõ ñöôïc ñi qua caùc thieát bò gia nhieät laøm cho nöôùc mía coù töông öùng vôùi teân cuûa ñöôøng non. nhieät ñoä cao hôn. 33. Maät nguyeân: laø maät ñöôïc taùch ra trong quaù trình ly taâm ñöôøng non khi chöa duøng hôi, nöôùc 24. Nöôùc mía trung hoøa: laø nöôùc mía ñaõ ñi qua caùc taùc nhaân hoùa hoïc nhö Ca(OH) 2, H2SO3, ñeå röûa. H2CO3…vaø phaûn öùng hoùa hoïc ñeå taïo ra caùc muoái keát tuûa. 34. Maät loaõng: laø maät ñöôïc taùch ra trong quaù trình ly taâm ñöôøng non sau khi duøng hôi, nöôùc ñeå 25. Nöôùc cheø trong: laø nöôùc mía sau khi ñaõ trung hoøa ñöôïc qua thieát bò laéng, loïc, gaïn, löôïc ñöôïc röûa. nöôùc mía trong suoát. 35. Maät cuoái: (Final molasaccharosee), coøn coù teân goïi khaùc laø ræ ñöôøng, maät pheá, maät ræ. Laø loaïi 26. Nöôùc loïc trong: laø nöôùc mía ruùt ra töø caùc maùy loïc. maät ñöôïc taùch ra ôû ñöôøng non cuoái cuøng trong heä thoáng naáu ñöôøng vaø khoâng duøng maät naøy 27. Buøn loïc: laø hoãn hôïp goàm coù ít nöôùc mía, caùc chaát caën baån keát tuûa, baõ nhuyeãn laøm chaát trôï loïc ñeå quay naáu laïi. ñöôïc thaûi ra sau khi ñaõ chaét loïc gaàn heát nöôùc mía trong hoãn hôïp ñoù (ñöôøng soùt trong buøn loïc 36. Ñöôøng gioáng: laø hoãn hôïp ñöôøng buïi, hoaëc ñöôøng tinh theå ñöôïc nghieàn nhoû troän vôùi coàn ñöa khoaûng 0,5-1%) vaøo noài naáu laøm nhaân. 28. Nöôùc mía kieàm hoùa: laø nöôùc mía ñaõ qua pha troän vôùi söõa voâi Ca(OH)2 ñeå naâng ñoä pH leân 37. Ñöôøng hoà: (Magma), coøn goïi laø töông ñöôøng. Laø hoãn hôïp ñöôøng, maät hoaëc nöôùc troän ñeàu ñeå cao. cung caáp laøm nhaân cho caùc noài naáu ñöôøng. 41 42 ÑÒNH NGHÓA MOÄT SOÁ DANH TÖØ–THUAÄT NGÖÕ Ño Brix THÖÔØNG DUØNG 38. Hieäu suaát eùp: troïng löôïng saccharose trong nöôùc mía hoãn hôïp so vôùi troïng löôïng ñöôøng trong  Ño Brix baèng phuø keá: nöôùc mía eùp ra töø maãu caàn ño, loïc saïch caùt, mía tính theo %. baõ nhuyeãn, cho vaøo oáng ñong coù ñöôøng kính lôùn hôn phuø keá 1,5 39. Hieäu suaát eùp hieäu chænh: vì haøm löôïng xô trong mía cao hay thaáp coù aûnh höôûng ñeán hieäu laàn. Thaû phuø keá vaøo vaø phuø keá ñöùng yeân roài ñoïc soá ngang maët suaát eùp. Ñeå coù theå so saùnh hieäu quaû laøm vieäc ôû daøn eùp mía cuûa caùc nhaø maùy khaùc nhau, quoác teá ñaõ qui ñònh laáy xô trong mía laø 12,5% ñeå so saùnh – goïi laø hieäu suaát eùp chænh. thoaùng chaát loûng, tieáp ñoù duøng nhieät keá ñeå ño vaø ñoïc nhieät ñoä ño. 40. Hieäu suaát cheá luyeän(HSC): phaàn ñöôøng cheá luyeän töùc laø troïng löôïng ñöôøng thaønh phaåm so % Bx= (trò soá Bx ñoïc heä soá hieäu chænh nhieät ñoä) vôùi troïng löôïng ñöôøng trong nöôùc mía hoãn hôïp (%) bao goàm caû baùn cheá phaåm coù theå cheá bieán thaønh ñöôøng thaønh phaåm. Noù bieåu thò trong quaù trình cheá luyeän töø ñöôøng trong nöôùc mía t > 20oC : (+) hoãn hôïp thöïc teá thu hoài ñöôïc bao nhieâu ñöôøng (%).  t < 20oC : (-) 41. Hieäu suaát cheá luyeän hieäu chænh: Vì ñoä tinh khieát (AP) cuûa nguyeân lieäu cheá luyeän cao hay thaáp coù aûnh höôûng ñeán hieäu suaát thu hoài cheá luyeän. Ñeå coù theå so saùnh hieäu quaû cheá luyeän,  Ño Brix baèng khuùc xaï keá: quoác teá ñaõ qui ñònh laáy ñoä tinh khieát cuûa nguyeân lieäu cheá luyeän (nöôùc mía hoãn hôïp) R =85%  Soá ñoïc Bx = % Bx cuûa nöôùc mía. laøm cô sôû tính toaùn. 42. Hieäu suaát toång thu hoài: trong löôïng ñöôøng thaønh phaåm (bao goàm caû baùn cheá phaåm coù theå cheá thaønh ñöôøng) so vôùi troïng löôïng ñöôøng trong mía (%). Noù bieåu thò toaøn boä quaù trình saûn xuaát phaàn ñöôøng thu ñöôïc thöïc teá töø ñöôøng coù trong mía tính theo (%). 43. Hieäu suaát saûn xuaát ñöôøng: thöôøng goïi laø hieäu suaát ñöôøng treân mía, vôùi yù nghóa kinh teá bao nhieâu taán nguyeân lieäu thì laøm ra ñöôïc 1 taán thaønh phaåm. Ta ñem troïng löôïng ñöôøng thaønh phaåm so vôùi troïng löôïng mía (%). 43 44 11
PHAÂN CÖÏC KEÁ (POLARIMETER, Ño Pol  Sau khi coù soá ñoïc keát quaû vaø ñoä Bx hieäu chænh, tra phuï luïc ta seõ coù SACCHARIMETER) % Pol ñaõ ñöa veà tieâu chuaån cuûa dd caàn ño. Hoaëc duøng coâng thöùc Khe hôû B ñöôïc chieáu saùng bôûi nguoàn saùng ñôn saéc C tröïc tieáp hoaëc qua moät thaáu kính hoäi tuï. AÙnh saùng truyeàn qua boä phaän phaân cöïc P vôùi caùi chaén aùnh R  26 110 saùng F vaø boä phaân tích coù theå quay ñöôïc A. Pol %(200 C )  Moät thang goùc S ñöôïc gaén vôùi boä phaân tích ñeå ñoïc goùc quay. ÔÛ vò trí boä 99,718  d 100 phaân tích naèm cheùo (vuoâng goùc) vôùi boä phaân cöïc thì toaøn boä aùnh saùng phaân R: Pol ñoïc ôû toC. cöïc khoâng ñi qua boä phaân tích. Vò trí naøy töông öùng vôùi giaù trò 0 treân thang ñoïc. d: tæ troïng cuûa dd suy ra töø Bx. AÙnh saùng ñöôïc nhìn bôûi maét cuûa ngöôøi quan saùt (E). OÁng maãu X chöùa chaát  Trong quaù trình ño Pol, yeáu toá nhieät ñoä coù aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán hoaït quang (dung dòch ñöôøng) ñöôïc ñaët ôû giöõa boä phaân cöïc vaø boä phaân tích. Ngöôøi quan saùt seõ quay boä phaân tích ñeå nhaän ñöôïc thò tröôøng toái hoaøn toaøn. keát quaû, ta coù theå thieát laäp coâng thöùc ñieàu chænh ñöa veà nhieät ñoä tieâu Luùc naøy ta ñoïc ñöôïc giaù trò goùc quay (hoaëc noàng ñoä chaát hoaït quang) treân chuaån thang ño. P20˚C = Pt [1+0,0003(t-20)] Tuy nhieân, neáu goùc quay cuûa boä phaân tích lôùn hôn thì ñoä chính xaùc cuûa keát P20˚C:% Pol thöïc ñaõ ñöa veà nhieät ñoä tieâu chuaån 20oC. quaû ño khoâng cao. Vì vaäy, ngöôøi ta thöôøng duøng kyõ thuaät ño caân baèng 2 thò Pt : Pol ñoïc ôû nhieät ñoä t (nhieät ñoä moâi tröôøng khi ñoïc). tröôøng, moät nöûa thò tröôøng laø aùnh saùng phaân cöïc nhöng khoâng ñi qua oáng maãu t : nhieät ñoä phoøng ño. chöùa chaát hoaït quang, nöûa coøn laïi laø aùnh saùng phaân cöïc sau khi ñi qua oáng  Hay ta aùp duïng coâng thöùc: maãu. Luùc ñoïc giaù trò, hai nöûa thò tröôøng phaûi coù ñoä saùng ñoàng nhaát. Luùc naøy goùc quay cuûa boä phaân tích baèng ½ goùc quay maët phaúng phaân cöïc cuûa dung dòch P20˚C = Pt + 0,0015 (Pt – 80)(tp – 20) + 0,000285 P t (tp – tm) maãu. tm : nhieät ñoä dd trong moâi tröôøng ño. tp : nhieät ñoä dd khi ño Pol trong maùy. 45 46 Phaân tích xô trong mía Kieåm tra ñoä chín cuûa mía baèng Refractometer caàm tay Troïng löôïng mía maãu tröôùc khi eùp: P1(kg), Duøng muõi khoan coù keøm theo maùy Refractometer caàm tay, EÙp baèng maùy eùp nhoû: ño ñoä Bx vaø ñoä Pol. chích vaøo 3 ñieåm cuûa caây mía maãu ñöôïc choïn, 1 ñieåm ôû goác caây Phaàn baõ mía sau khi eùp kieät nöôùc: P2(kg) mía, laáy nöôùc mía cho vaøo laêng kính cuûa Refractometer, ñieàu Xeù nhoû baõ mía sau khi eùp, caân laáy 100g cho vaøo tuùi vaûi buoâïc chaët chænh cho ñöôøng ranh giôùi ñöôïc roõ neùt, ñoïc keát quaû vaø ghi laø Bx1, mieäng, xaû döôùi voøi nöôùc cho saïch phaàn nöôùc ñöôøng dính ôû baõ 1 ñieåm ôû thaân caây ñoïc keát quaû ghi laø Bx2 vaø ñieåm ôû ngoïn caây  Cho tuùi vaøo bình naáu ôû beáp ñieän ñoä 1 giôø, khi naáu thænh thoaûng duøng mía, ñoïc keát quaû ghi laø Bx3. tay eùp tuùi cho nöôùc ñöôøng tan ra Ñem tuùi röûa saïch 1 laàn nöõa roài môùi ñöa vaøo loø saáy, ñeå saáy khoâ ôû Bx1  Bx2  Bx3 Heä soá thuaàn thuïc (ñoä chín cuûa mía)  nhieät ñoä 125-130oC trong 3 giôø (saáy caû tuùi) cho khoâ bôùt 3 Truùt baõ ra 1 ñóa nhoâm vaø tieáp tuïc saáy cho ñeán troïng löôïng khoâng ñoåi, P3(kg) Neáu heä soá naøy baèng 1 laø mía ñaït ñoä thuaàn thuïc.  Coâng thöùc: Neáu heä soá naøy döôùi 1 laø ñoä thuaàn thuïc chöa ñaït, töùc laø mía P P chöa ñaït ñoä chín; chöa neân thu hoaïch. % xô trong baõ  3 100% % baõ trong mía  2 100% 100 P1 Baèng caùch treân ta laëp laïi nhieàu vò trí khaùc nhau treân ñoàng mía vaø nhieàu caây mía khaùc nhau ñeå coù keát quaû trung bình töông ñoái chính xaùc.  % xô trong mía=% xô trong baõ* % baõ trong mía. 47 48 12
Xaùc ñònh chöõ ñöôøng cuûa mía Phaân tích baõ  Coù % Bx, % Pol tra baûng theo % xô trong mía ta tìm ñöôïc trò soá  Phaân tích ñoä aåm baõ chöõ ñöôøng CCS. Phaân tích % xô trong baõ:Thöôøng duøng phöông phaùp naáu baõ baèng bình eùp.  Hoaëc coù theå duøng coâng thöùc sau: Caân bình eùp+ naép eùp coù troïng löôïng A (kg) 3  5 F  1  3 F  Caân 100g maãu baõ mía cho vaøo bình ñaõ bieát troïng löôïng. CCS  Pol 1    Bx1   Cho theâm vaøo 5ml Na2CO3 5%. 2  100  2  100  Cho tieáp 500ml nöôùc noùng khoaûng 70oC xong ñaäy naép laïi. Ñaët bình leân beáp chöng caùch thuyû, soâi trong 1giôø.  F: % troïng löôïng xô trong mía. Trong quaù trình naáu, thænh thoaûng laáy ra eùp vaøi laàn nhaèm muïc ñích cho ñöôøng trong baõ naáu deã hoaø tan ra (khoâng theâm nöôùc vaøo). Naáu xong laáy bình ra ngaâm trong nöôùc cho nguoäi, lau khoâ xung quanh bình tröôùc khi ñem leân caân laïi, coù troïng löôïng P kg. EÙp chaéc, laáy nöôùc ra, giöõ ñeå ño Pol, coøn xaùc baõ ñeå xaùc ñònh % xô trong baõ. Baèng caùch cho xaùc baõ vaøo 1 tuùi vaûi, buoäc chaët mieäng laïi, ñem röûa, xaû döôùi voøi nöôùc cho heát ñöôøng, cho tuùi vaøo tuû saáy ôû 125-130oC. Khi saáy khoaûng giôø thì truùt baõ trong tuùi ra 1 ñóa nhoâm vaø tieáp tuïc ñöa vaøo saáy cho ñeán khi troïng löôïng khoâng ñoåi, caân laïi troïng löôïng baõ sau saáy (ñaõ tröø troïng löôïng ñóa nhoâm) coi nhö troïng löôïng xô mía. Tính : % xô trong baõ= troïng löôïng xô mía 100/ troïng löôïng maãu. 49 50 Phaân tích % Pol trong baõ Buøn loïc  Nöôùc mía naáu chaét ra ôû maãu treân cho vaøo bình phaân tích ñònh  Phaân tích ñoä aåm möùc 100/110ml, laáy ñuùng 100ml nhoû theâm acetat chì khoâ vaø nöôùc  Phaân tích Pol buøn caát cho ñeán vaïch 110ml, laéc ñeàu coù keát tuûa vaø loïc. Laáy nöôùc loïc trong cho vaøo oáng quan saùt 400mm ñöa vaøo maùy Polarimeter, ñoù Caân 26g buøn cho vaøo coác saïch. laøkeát quaû Pol ñoïc Cho theâm ít nöôùc khuaáy cho baùnh buøn tan ra. Cho vaøo bình ñònh möùc 100ml, theâm acetat chì vaø nöôùc caát ñeán ñuùng vaïch, laéc ñeàu, ñem loïc. R(W  f )26 %Pol baõ  1,1 Nöôùc loïc boû 2-3 gioït ñaàu, sau ñoù höùng vaøo oáng quan saùt 20.000 200mm ñöa vaøo maùy Polarimeter, ñieàu chænh chính xaùc vaø ñoïc.  Trong ñoù: % Pol buøn laø Pol ñoïc ñöôïc treân maùy.  R: Pol ñoïc vôùi oáng quan saùt 400mm.  f: % xô trong baõ. Vì löôïng ñöôøng coøn soùt laïi raát nhoû neân coi caùc yeáu toá aûnh  W: (B-A) troïng löôïng nöôùc vaø baõ sau khi naáu. höôûng khoâng ñaùng keå.  A: troïng löôïng bình caû naép ñeå naáu baõ.  B: troïng löôïng baõ+ nöôùc+ bình naáu sau khi naáu.  1,1: heä soá duøng bình phaân tích ñònh möùc 100/110ml 51 52 13
Phaân tích caùc loaïi nöôùc mía, cheø trong  Xaùc ñònh ñoä pH: Duøng maùy pHmetre hoaëc giaáy so maøu.  Xaùc ñònh ñoä Brix 0,05 100  F % RS   Phaân tích ñoä Pol V d  Phaân tích thaønh phaàn ñöôøng mía (saccharose): Phöông phaùp ño  F: heä soá ñöông löôïng hieäu chænh cuûa dd Feuhling. Pol 2 laàn.  V theå tích nöôùc mía nhoû gioït heát (ml).  Phaân tích thaønh phaàn ñöôøng khöû:  d: tæ troïng nöôùc mía suy ra töø Brix maãu ño treân. - Cho nöôùc mía vaøo burette dung tích 25ml. - Huùt 10ml dd Feuhling A+B.  Xaùc ñònh ñoä tinh khieát (AP): - 3 gioït chæ thò Blue methylen. Sau khi ñaõ coù Bx vaø Pol ñöa veà nhieät ñoä chuaån ta tính ñoä tinh - Theâm nöôùc caát, laéc ñeàu. khieát bieåu kieán  - Ñun soâi trong 2 phuùt, vöøa ñun vöøa môû van oáng ñònh chuaån nhoû gioït cho nöôùc mía chaûy xuoáng bình cho ñeán khi dung dòch ñoåi sang maøu ñoû gaïch thì khoaù van laïi. Ñeå kieåm tra phaûn öùng hoaøn toaøn Pol chöa ta cho 1 gioït blue methylene maø vaãn giöõ maøu ñoû gaïch laø AP  100 ñöôïc. Brix 53 54 Phaân tích maät cuoái Phaân tích caùc loaïi cheø ñaëc (syrup), ñöôøng non (Massecuite),  Xaùc ñònh ñoä Bx ñöôøng hoà (Magma) vaø maät (Molasses)  Phaân tích ñoä Pol.  Xaùc ñònh ñoä Bx.  Xaùc ñònh ñoä tinh khieát.  Phaân tích ñoä Pol.  Phaân tích thaønh phaàn ñöôøng khöû.  Phaân tích thaønh phaàn ñöôøng khöû.  Phaân tích thaønh phaàn saccharose.  Xaùc ñònh ñoä tinh khieát.  Xaùc ñònh ñoä tinh khieát troïng löôïng (GP) Sacc 100 GP  Bx 55 56 14
Phaân tích ñöôøng thaønh phaåm  Phaân tích ñoä Pol.  Phaân tích taïp chaát khoâng tan.  Phaân tích ñoä aåm. Taïp chaát trong thaønh phaåm bao goàm caùc chaát raén khoâng tan, caùc  Phaân tích thaønh phaàn ñöôøng khöû. chaát höõu cô lô löûng. - Caân moät löôïng ñöôøng, hoøa tan hoaøn toaøn trong nöôùc caát. Loïc  Xaùc ñònh kích thöôùc haït ñöôøng: Ñaây laø phöông phaùp ñeå ñaùnh giaù dung dòch, röûa saïch ñöôøng coøn baùm treân caën. Saáy ôû 100-110oC söï ñoàng ñeàu cuûa caùc tinh theå ñöôøng. Phöông phaùp phaân tích chuû trong 1giôø. yeáu laø duøng saøng (raây) vôùi caùc kích thöôùc khaùc nhau. Tính % taïp chaát baèng ppm:  Phaân tích thaønh phaàn tro. - Caân 1 löôïng ñöôøng. ppmtaïp chaát = (Pt – Po )1000.10 - Cho vaøi gioït H2SO4 10%. Trong ñoù: - Ñoát cho ñöôøng chaùy ñen vaø khoâng coøn khoùi traéng. 10: quy veà 1kg ñöôøng. - Nung ôû 800oC ñeán khi tro traéng hoaøn toaøn. 1000: quy veà mg Tro % = löôïng tro 100/ löôïng ñöôøng ban ñaàu. 57 58  Phân tích độ màu  Phöông phaùp xaùc ñònh ñoä maøu theo TCVN-5447-91  log TS Tieâu chuaån naøy aùp duïng cho ñöôøng tinh luyeän, ñöôøng kính traéng, vaø ICUMSA  1000 ñöôøng thoâ. b.C Nguyeân lyù: döïa vaøo vieäc ño maät ñoä quang cuûa lôùp dung dòch ñöôøng vaø  Trong đó: xaùc ñònh trò soá haáp thuï aùnh saùng. -logTS : số đọc trên máy. Maät ñoä quang ñöôïc ño döôùi böôùc soùng 420 ñoái vôùi ñöôøng tinh luyeän vaø  b: chiều dày cell bằng 1cm. ñöôøng kính traéng; 520 ñoái vôùi ñöôøng thoâ. Haøm löôïng chaát khoâ cuûa dung  C: nồng độ mẫu (g/ml). dòch loïc ñöôïc xaùc ñònh baèng khuùc xaï keá ôû 20oC.  Đo độ màu bằng máy Stamer’s Colorimeter Chæ soá haáp thuï aùnh saùng tính baèng cm3/kg tính theo coâng thöùc: A 10.000 a(420;560)  .10 4 CV  S .B.d L.Wts .  CV: chỉ số màu. Trong ñoù:  S: chiều cao đọc được trong máy khi đo.  B: Bx của dd cần đo. A: maät ñoä quang ño ñöôïc baèng quang phoå keá.  D: tỉ trọng suy ra từ Bx. L: ñoä daøy cuûa dd chöùa trong cuvet (m). Wts: haøm löôïng chaát khoâ theo khuùc xaï keá (%) : khoái löôïng rieâng cuaû dd. (kg/m3) 59 60 15