Lao là bệnh nhiễm khuẩn phổ biến do trực khuẩn lao gây nên và có thể chữa khỏi hoàn toàn.
Trực khuẩn lao gây bệnh lao phổi và các cơ quan khác là loại vi khuẩn kháng cồn, kháng acid, sống trong môi trường ưa khí, phát triển chậm.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng Đại cương hóa dược - Thuốc chống lao
- thuốc chống lao
1
- Sơ lược về bệnh lao.
à một bệnh xã hội gây ra bởi Mycobacterium
tuberculosis do Robert Koch tìm ra năm 1882 do đó
còn gọi là vi trùng Koch hay BK
Robert Koch - Nobel 1905
2
1843 1910
- Caáu taïo maøng Mycobacterium tubeculosis
3
Acid mycolic
- ĐẶC ĐIỂM TRỰC KHUẨN LAO
Hiếu khí tuyệt đối
Trực khuẩn lao rất cần oxy để phát triển.
Khi thiếu oxy BK sẽ ngừng phát triển và ở trạng thái
ngủ.
Dạng này không nhạy cảm với thuốc
o
O2
o
o
o
4
- ĐẶC ĐIỂM TRỰC KHUẨN LAO
Sinh sản chậm
20giờ / lần và thuốc chỉ có tác dụng vào lúc này → chỉ cần
uống thuốc 1 lần / ngày và phải dùng trong nhiều ngày.
20 giôø
Sau khi tiếp xúc với thuốc một số BK bị tiêu diệt số còn lại
ở trạng thái ngủ. Lúc này thuốc kém tác dụng do đó nên
dùng thuốc cách quãng (2-3 lần tuần)
5
- ÑAËÊC ÑIEÅM TRÖÏC KHUAÅN LAO
đề kháng thuốc
Tỷ lệ đột biến đề kháng thuốc khá cao. Trong 106
trực khuẩn có:
40 kháng streptomycin
5 kháng INH
0,1 kháng Rifampicin
Ở Việt nam tỷ lệ bệnh nhân đề kháng thuốc
Streptomycin 35%
INH 19,5%
Rifampicin 4,5%
Ethambutol 2,6%
6
- ĐẶC ĐIỂM TRỰC KHUẨN LAO
Chu trình phát triển vi khuẩn lao
pH acid
Thiếu oxy
Vi khuẩn phát triển chậm
pH trung tính
Nhiều oxy
Ñaïi thöï
Vi khuẩn c baø
phát o nhanh
triển
pH trung tính
Bã đậu Thiếu oxy
Hang lao Vi khuẩn phát triển chậm
7
- ĐẶC ĐIỂM TRỰC KHUẨN LAO
Tên thuốc Dạng trực khuẩn lao nhạy cảm
Streptomycin trực khuẩn trong hang lao
INH trực khuẩn trong hang lao và đại thực bào
Pyrazinamid trực khuẩn trong đại thực bào
Rifampycin tác dụng trên cả 3 dạng nhưng kém trên 2
Ethambutol kìm khuẩn
PAS kìm khuẩn
8
- CÁC PHÁC ĐỒ TRỊ LIỆU LAO
Mục đích
- Tiêu diệt nhanh nguồn lây nhiễm
- Ngăn ngừa sự chọn lọc đột biến kháng thuốc
- Tiêu diệt hết các vi trùng trong các sang thương
tránh tái phát
Các giai đoạn của phác đồ điều trị lao
- Giai đoạn tấn công
- Giai đoạn củng cố chống tái phát
9
- ISONIAZID
CONHNH2 teân khaùc: INH, isonicotinic hydrazid,
nidrazid, nesteben, nikozid, rimifon
C6H7ON3 p.t. l 137,14
N
1912: được Mayer và Maly tổng hợp nhưng không biết tác
dụng dược lý
1945 Chorin đã thấy rằng vitamin PP ( amid của acid
nicotinic ) có tác dụng kháng lao yếu.
CONH2
N
10
- ISONIAZID
Ñieàu cheá
CH3 COOH COC2H5 CONHNH2
KMnO 4 C2H5OH NH2NH2
N N H2SO4 N N
γ- picolin
OH Cl
NH3 POCl3 H2
HOOCCH2 COOH
N COOH N COOH N COOH
HOOCCH2 OH
OH Cl
acid citric
11
- ISONIAZID
Tính chất
Ø Lý tính
Bột kết tinh trắng hay hơi có ánh vàng hoặc tinh thể không
màu, không mùi , vị lúc đầu hơi ngọt sau hơi đắng .
Dễ tan trong nước, khó tan trong ether và cloroform.
Ø Hóa tính
Nhân pyridin khá bền vững : Khi đốt INH với Na2CO3 khan
sẽ giải phóng Pyridin cho mùi đặc biệt
12
- ISONIAZID
Phản ứng thế
CONHNH2 CONHNH2
Br2
N Br N Br
Phản ứng kiểu alkaloid
Do trong nhân chứa dị vòng có N bậc ba nên INH mang
tính chất giống như alcaloid và cũng cho những phản ứng
với thuốc thử chung của alcaloid, thí dụ : Với thuốc thử
Dragendoc cho tủa nâu.
13
- ISONIAZID
Tính kiềm
N trong nhân có tính kiềm nên có thể tạo tủa với nhiều kim
loại nặng (Fe, Cu, Zn,Al).
Tính khử:
Nhóm hydrazid có tính khử mạnh có thể tham gia và nhiều
phản ứng khử: INH có thể khử thuốc thử Fehling giải
phóng Cu2O
Phản ứng với PDAB : tạo cation quinoid
Phản ứng với vanilin : tạo ftivazid
14
- ISONIAZID
Kiểm nghiệm
Ø Định tính : Dùng các phản ứng trên
Ø Thử tinh khiết: Cl-, SO42- , tro sulfat, As
ØĐịnh lượng: Thủy phân INH bằng acid hay kiềm
giải phóng hydrazin. Định lượng hydrazin bằng
phương pháp iod
15
- ISONIAZID
Ø Tác dụng kháng khuẩn
INH là thuốc đầu tiên dùng cho điều trị M. tuberculosis.
Ngày nay INH dùng chuyên biệt trị lao.
INH là thuốc kháng khuẩn hay diệt khuẩn phụ thuộc
nồng độ thuốc, thể lao, và sự tiếp nhận của cơ thể.
Nồng độ tối thiểu có tác dụng: 0,025- 0,05 μg/ml.
INH có hiệu quả và ít độc hơn các thuốc kháng lao khác
như aminosalicylic acid, capreomycin, cycloserine,
ethionamid.
16
- ISONIAZID
Ø Cơ chế tác động
Isoniazid ức chế nhiều enzym.
Trong tế bào mycobacteria, isoniazid cản trở tổng hợp
acid mycolic, phá vỡ sự tổng hợp tế bào vi khuẩn.
Tuy nhiên cơ chế chưa rõ ràng
17
- ISONIAZID
Ø Tác dụng phụ
Gan: phát ban , vàng da
Thần kinh : viêm dây thần kinh vận động và cảm giác, co
giật
Có thể độc tính liên quan đến sự thiếu hụt vitamin B6 khi
dùng INH
Ø Chỉ định. Trị các thể lao trong sự phối hợp với các
thuốc chống lao khác. INH làm sang thương mau liền
sẹo và kích thích ăn ngon cơm
18
- PYRAZINAMID N CONH2
N
Tính chất
Bột kết tinh trắng hay gần như trắng không mùi
hay gần như không mùi. Ít tan trong nước , cloroform,
alcol và rất ít tan trong ether.
Kiểm nghiệm
Định tính : Phổ IR; UV ( λmax 268 nm )
Đun sôi với NaOH cho mùi amoniac
Nhiệt độ nóng chảy: 188 oC – 191 oC.
Phản ứng với FeSO4
19
- PYRAZINAMID
Ø Thử tinh khiết
Màu sắc và độ trong của dung dịch
Giới hạn acid kiềm
Tạp chất liên quan : Sắc ký lớp mỏng
Kim loại nặng
Ø Định lượng
1/ Phương pháp môi trường khan.
2/ Thủy phân chế phẩm với NaOH giải phóng
NH3. Hứng NH3 vào H2SO4 0,05M và định
lượng H2SO4 0,05M dư bằng NaOH 0,1M.
20
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
