DẠNG LƯỢNG GIÁC CỦA SỐ PHỨC -----------Phần 1---------
A. CHUYỂN MỘT SỐ PHỨC SANG DẠNG LƯỢNG GIÁC
I. Tóm tắt lí thuyết
1. Định nghĩa - Acgument của số phức: Cho số phức . Gọi
. Số đo (radian) của mỗi góc lượng giác tia đầu là điểm trong mặt phẳng phức biểu được gọi là , tia cuối
diễn số một acgument của .
- Dạng lượng giác của số phức: Dạng , trong đó , được gọi là
dạng lượng giác của số phức Còn dạng được gọi là dạng
đại số của số phức
2. Cách chuyển một số phức sang dạng lượng giác
- Cho một số phức khác , để chuyển về dạng lượng giác
ta cần tìm các đại lượng sau:
Tìm : và cũng là khoảng cách
từ gốc đến điểm . Số được gọi là môđun của biểu diễn số trong mặt phẳng phức.
Tìm : Số là một acgument của , là một số thực sao cho và
. Số cũng là số đo một góc lượng giác tia đầu , tia cuối .
- Cách làm như sau: Bằng việc đồng nhất biểu thức tổng quát của số phức dạng dạng đại số
và dạng lượng giác ta có
Hệ phương trình trên cho phép chúng ta thực hiện việc chuyển đổi dễ dàng từ dạng đại số sang dạng lượng giác.
Chú ý
- Từ các hệ thức , kết hợp với kiến thức lượng giác về cung và góc ta xác định
được góc
- Trong các biểu thức cho phép xác định thì thường có hai giá trị chấp nhận được, tùy
thuộc vào chiều quay mà ta chọn để lấy theo chiều dương hay chiều âm.
- Khi thì nhưng acgument của không xác định, đôi khi coi acgument
của là số thực tùy ý và vẫn viết .
- Cần để ý đòi hỏi trong dạng lượng giác của số phức
II. Một số ví dụ
Ví dụ 1. Viết dạng lượng giác của số phức z sao cho và một acgument của là .
Giải
Do nên
Suy ra
Ta có
nên
Do đó
Vậy dạng lượng giác của số phức là
Ví dụ 2. Cho số phức Tìm môđun, acgument của và viết dưới dạng
lượng giác.
Giải
Ta có
Gọi là một acgument của thì
Suy ra
Vì phần thực , phần ảo nên ta chọn một acgument là
Vậy môđun của là acgument của là
dạng lượng giác của là
Ví dụ 3. Viết số phức dưới dạng lượng giác, biết có một acgument là và
Giải
Đặt
Khi đó
Theo giả thiết thì
Khi đó
Vậy dạng lượng giác của số phức là
Ví dụ 4. Tìm một acgument của số phức biết một acgument của bằng
Giải
Vì có một acgument bằng nên
Do đó
Khi một acgument của là
Khi một acgument của là
Khi thì =0 nên acgument không xác định.
Vậy một acgument của là
III. Bài tập tự luyện
Bài 1. Tìm dạng lượng giác của các số phức sau
a. Đáp số:
b. Đáp số:
Bài 2. Tìm của các số phức sau
a. Đáp số:
b. Đáp số:
Bài 3. Cho số phức có môđun và là một acgument của nó.
a. Tìm một acgument của số phức Đáp số:
b. Tìm một acgument của số phức nếu
Đáp số: Nếu thì
Nếu thì
Bài 4. Cho số phức Tìm một acgument của
Đáp số:
Bài 5. Xác định dạng lượng giác của số phức
Đáp số:
Bài 6. Tìm số phức sao cho và một acgument của bằng một acgument của
cộng với Đáp số:
Bài 7. Tìm tất cả các điểm trên mặt phẳng phức biểu diễn các số phức sao cho là số
thực. Đáp số: Là tập hợp các điểm thuộc , trừ điểm
Bài 8. Viết dạng lượng giác của mỗi số phức sau:
a. Đáp số:
b. Đáp số:
5