Bài giảng Địa lý vận tải: Chương 5 - Hệ thống vận tải hàng không

Tài liệu này là Chương 5 của môn học "Địa lý Vận tải" thuộc Khoa Kinh tế Vận tải, Trường Đại học Giao thông Vận tải Thành phố Hồ Chí Minh. Nó giới thiệu tổng quan về hệ thống vận tải hàng không, bao gồm vị trí, các ưu điểm và nhược điểm cơ bản của hình thức vận tải này.

Tài liệu này hướng đến sinh viên, giảng viên, nhà nghiên cứu và các chuyên gia trong lĩnh vực vận tải, đặc biệt là những người quan tâm đến địa lý vận tải, kinh tế vận tải và quản lý chuỗi cung ứng hàng không.

Tài liệu này là Chương 5 của môn học "Địa lý Vận tải" do Khoa Kinh tế Vận tải, Trường Đại học Giao thông Vận tải Thành phố Hồ Chí Minh biên soạn, tập trung chuyên sâu vào hệ thống vận tải hàng không. Chương này trình bày chi tiết về vị trí chiến lược của vận tải hàng không, đặc điểm nổi bật với những ưu điểm vượt trội như tốc độ vận chuyển nhanh, tính an toàn cao và quy trình thủ tục được đơn giản hóa, đồng thời cũng chỉ ra các nhược điểm về chi phí cao, yêu cầu đầu tư lớn vào cơ sở hạ tầng và nguồn nhân lực, cùng với sự phụ thuộc vào điều kiện thời tiết. Nội dung tiếp theo mô tả các đối tượng hàng hóa đặc thù phù hợp với vận tải hàng không, bao gồm thư tín, hàng chuyển phát nhanh, hàng cứu trợ khẩn cấp, hàng hóa giá trị cao, dễ hư hỏng và các mặt hàng nhạy cảm với thị trường. Tài liệu đi sâu vào phân tích cơ sở vật chất kỹ thuật của vận tải hàng không, bao gồm định nghĩa và vai trò của cảng hàng không/sân bay (cả nội địa và quốc tế), cấu trúc hạ tầng chi tiết như đường cất hạ cánh, sân đỗ, đường lăn, đài kiểm soát không lưu, khu vực chờ và làm thủ tục cho hành khách, cùng các trang thiết bị chuyên dụng để xếp dỡ hàng hóa như xe kéo container, xe vận chuyển pallet, xe nâng hàng, và các loại container, pallet chuyên dụng cho hàng không. Chương này cũng giới thiệu tổng quan về hệ thống cảng hàng không tại Việt Nam phân chia theo ba khu vực: Bắc, Trung, Nam, cùng với các chỉ tiêu đánh giá hệ thống hàng không và phương pháp quy hoạch công trình. Một phần quan trọng khác là khái niệm và vai trò của kho hàng không nối dài (Off-Airport Cargo Warehouse), bao gồm các điều kiện xây dựng và yêu cầu về cơ sở vật chất kỹ thuật của chúng. Cuối cùng, tài liệu đề cập đến các khía cạnh pháp lý và tổ chức liên quan đến vận chuyển hàng hóa xuất nhập khẩu bằng đường hàng không quốc tế, giới thiệu các tổ chức quốc tế như ICAO và IATA, cơ sở pháp lý quốc tế (Công ước Vacsava và các văn bản sửa đổi), vận đơn hàng không (Airway Bill - AWB) và các quy định pháp lý cụ thể cho vận tải hàng không tại Việt Nam, cùng với các hãng hàng không chủ chốt đang hoạt động tại đây.