Bài giảng Dự án đầu tư: Chương 5

PHÂN TÍCH PHÂN TÍCH RỦI RO DỰ ÁN RỦI RO DỰ ÁN RỦI RO DỰ ÁN RỦI RO DỰ ÁN

RISK ANALYSIS

97 Project Apprasial Ths. Nguyễn Tấn Phong

Nội dung nghiên cứu

Nội dung

Phân tích rủi ro trong dự án đầu tư

Hướng dẫn phân tích rủi ro trên excel

98 Project Apprasial Ths. Nguyễn Tấn Phong

Quan điểm về rủi ro

• Theo quan điểm bảo hiểm thì rủi ro được định

nghĩa là – Sự tổn thất ngẫu nhiên; – Khả năng có thể gây tổn thất; – Khả năng có thể xuất hiện một biến cố không

mong đợi. mong đợi.

• Theo quan điểm xác suất và thống kê thì “rủi ro là biến cố ngẫu nhiên có thể đo lường bằng xác suất”

• Theo quan điểm hiện đại, thì “rủi ro là khả năng sẽ xảy ra một kết quả có lợi hay không có lợi từ mối nguy hiểm”

99 Project Apprasial Ths. Nguyễn Tấn Phong

Khái niệm về rủi ro

• Theo quan điểm các nhà đầu tư, thì “rủi ro là không có được giá trị NPV và IRR như kỳ vọng” – Rủi ro của dự án chính là sự không ổn định (không chắc chắn) của các biến dự đoán trong việc thẩm định dự án; trong việc thẩm định dự án;

– Cần lưu ý rằng:

(cid:1)Phương pháp phân tích rủi ro KHÔNG thay thế

cho phương pháp thẩm định dự án;

(cid:1)Nó chỉ HỖ TRỢ cho việc đánh giá dự án và GIÚP cho việc ra quyết định đầu tư một cách chính xác nhất.

100 Project Apprasial Ths. Nguyễn Tấn Phong

Vai trò của việc phân tích rủi ro

• Phân tích rủi ro dự án đầu tư là một trong

những nội dung rất quan trọng. Bởi vì: – Việc xác định các thông số (biến rủi ro) trong dự án chỉ mang tính chất ước lượng; – Đo lường mức độ tin cậy của biến kết quả; – Nhận dạng những khu vực dễ gặp rủi ro để từ đó có thể xác định các biện pháp nhằm kiểm soát rủi ro.

(cid:1) Cần lưu ý:

– Phân biệt biến rủi ro và biến kết quả; – Các biện pháp kiểm soát rủi ro.

101 Project Apprasial Ths. Nguyễn Tấn Phong

Kiểm soát rủi ro

• Kiểm soát rủi ro là việc ngăn ngừa tổn thất và tối thiểu hóa tổn thất với mục đích là tối thiểu hóa rủi ro

• Phương pháp thực hiện:

– Lưu trữ rủi ro – Điều tiết rủi ro

(cid:1)Loại trừ hay né tránh rủi ro (cid:1)Giảm thiểu rủi ro bằng cách giảm tổn thất

– Chuyển giao tổn thất

102 Project Apprasial Ths. Nguyễn Tấn Phong

Quy trình phân tích rủi ro

• Nhận dạng:

– Biến rủi ro – Và biến kết quả;

• Ước lượng phạm vi thay đổi (miền biến động và

phân phối xác suất) của các biến rủi ro; phân phối xác suất) của các biến rủi ro;

• Phân tích và đánh giá tác động của biến rủi ro

đến biến kết quả;

• Tóm tắt và trình bày các kết quả cùng với những

đề nghị.

103 Project Apprasial Ths. Nguyễn Tấn Phong

Ưu và nhược điểm

• Ưu điểm: Đánh giá được mức độ rủi ro của dự án nhằm giúp việc ra quyết định đầu tư hiệu quả hơn.

• Nhược điểm:

– Các biến rủi ro trong phân tích nếu không được xác định rõ ràng dễ dẫn đến kết luận sai được xác định rõ ràng dễ dẫn đến kết luận sai lầm;

– Việc phân tích rủi ro được thực hiện trên một

mô hình nhất định.

104 Project Apprasial Ths. Nguyễn Tấn Phong

Nhận dạng rủi ro

• Mối nguy hiểm:

– Là một điều kiện thực hay tiềm năng có thể có lợi hay có thể là nguyên nhân của các tai nạn gây (cid:1)Tử vong hoặc thương tật cho con người; (cid:1)Hư hỏng cho các loại máy móc thiết bị, tài

sản;

(cid:1)Tổn thất về tài chính cho một tổ chức. – Hay nói một cách khác, mối nguy hiểm gồm các điều kiện tạo ra hoặc làm tăng các khả năng rủi ro.

105 Project Apprasial Ths. Nguyễn Tấn Phong

Nguồn rủi ro

• Rủi ro có thể xuất phát từ các nguồn sau:

– Môi trường kinh tế; – Môi trường chính trị; – Môi trường pháp luật; – Môi trường xã hội; – Môi trường hoạt động; – Môi trường hoạt động; – Ý thức tổ chức con người; – Môi trường vật chất.

• Theo bạn:

– Thì trong dự án đầu tư rủi ro thường phát sinh từ

các nguồn nào là chủ yếu ?

– Rủi ro nào là rủi ro vĩ mô và rủi ro vi mô ?

106 Project Apprasial Ths. Nguyễn Tấn Phong

Kỹ thuật đánh giá rủi ro

• Việc đánh giá rủi ro được thực hiện thông qua hai

phương pháp chủ yếu, đó là: – Phân tích tất định (Determinant analysis)

(cid:1)Là kỹ thuật xem xét sự biến động dự kiến của các biến rủi ro và nhằm trả lời câu hỏi “What if – cái gì xảy ra, nếu ?”

(cid:1)Kỹ thuật sử dụng: (cid:1)Kỹ thuật sử dụng:

(cid:2) Phân tích độ nhạy (cid:2) Phân tích tình huống

– Phân tích bất định (Simulation analysis)

(cid:1)Là kỹ thuật xem xét sự biến động ngẫu nhiên

của các biến rủi ro.

(cid:1)Kỹ thuật sử dụng: Phân tích mô phỏng Crystal Ball

107 Project Apprasial Ths. Nguyễn Tấn Phong

Phân tích độ nhạy

• Phân tích độ nhạy nhằm xem xét một biến rủi ro nào đó (hoặc là hai biến) tác động đến biến kết quả như thế nào. – Kỹ thuật sử dụng:

(cid:1)Phân tích độ nhạy một chiều; (cid:1)Phân tích độ nhạy hai chiều. (cid:1)Phân tích độ nhạy hai chiều. – Thao tác thực hiện trên excel:

(cid:1)Chọn Data (cid:1)Chọn chức năng What-if Analysis/Data Table. Cần

khai báo biến rủi ro: (cid:2) Row input cell (cid:2) Column input cell

108 Project Apprasial Ths. Nguyễn Tấn Phong

Phân tích tình huống

• Phân tích tình huống là việc phân tích các kịch bản có thể xảy ra; trong đó, mỗi một kịch bản bao gồm một nhóm (gồm nhiều biến rủi ro) sẽ được cho thay đổi nhằm xem xét sự biến động của biến kết quả – Các kịch bản thường khai báo: Tình huống tốt nhất, tình huống thường gặp và tình huống xấu nhất; Thao tác thực hiện trên excel: – Thao tác thực hiện trên excel: (cid:1)Data/ What-if Analysis/Scenarios. Cần khai báo:

(cid:2) Tên kịch bản (cid:2) Chọn các biến thay đổi (cid:2) Khai báo các giá trị của biến

(cid:1)In bảng kết quả bằng cách chọn Summary và cần

109

khai báo biến kết quả (result cells) Project Apprasial Ths. Nguyễn Tấn Phong

Phân tích hình huống

Phân tích độ nhạy

• Ưu điểm • Ưu điểm

– Đơn giản; – Xác định được miền hiệu quả của dự án

– Đơn giản; – Phân tích được mối tương quan giữa các biến.

• Nhược điểm: • Nhược điểm:

• Nhược điểm: Bỏ qua mối tương quan giữa các mối tương quan giữa các biến được chọn với các biến khác không được chọn.

Không Không thực hiện được nếu có nhiều biến rủi ro tương tác qua lại lẫn nhau và đồng thời tác động đến biến kết quả.

110 Project Apprasial Ths. Nguyễn Tấn Phong

Phân tích mô phỏng

• Phân tích mô phỏng:

– Hay còn gọi là phân tích xác suất hay phân

tích bất định;

– Là kỹ thuật phân tích, trong đó:

(cid:1)Giá trị của các biến rủi ro sẽ được xuất (cid:1)Giá trị của các biến rủi ro sẽ được xuất hiện một cách ngẫu nhiên. Khi đó, giá trị của các biến kết quả sẽ được tính toán lại; (cid:1)Với phép thử hàng trăm lần như vậy thì sẽ cho biết xác suất đạt được kết quả như kỳ vọng sẽ là bao nhiêu.

111 Project Apprasial Ths. Nguyễn Tấn Phong

Tác dụng phương pháp mô phỏng

• Cùng một lúc tính toán phân phối xác suất và phạm vi khác nhau của các giá trị có thể của các biến rủi ro quan trọng của dự án;

• Cho phép phân tích sự tương quan giữa các

biến số;

• Tạo ra được một phạm vi phân phối xác suất • Tạo ra được một phạm vi phân phối xác suất các kết quả của dự án thay vì chỉ tính một kết quả duy nhất;

• Phân phối xác suất biến kết quả có thể giúp

cho việc ra quyết định.

112 Project Apprasial Ths. Nguyễn Tấn Phong

Ứng dụng phần mềm Crystall ball

• Thực hiện phương pháp mô phỏng trên phần mềm Crystall ball được thực hiện theo trình tự sau: – Khai báo biến rủi ro; – Khai báo biến kết quả; – Chạy mô phỏng; – Xuất kết quả.

113 Project Apprasial Ths. Nguyễn Tấn Phong

Bước 1: Khai báo biến rủi ro

• Khai báo biến rủi ro:

– Khởi động Crystall ball – Chọn Define assumption – Chọn phân phối xác suất cho phù hợp và khai báo

• Bên

cạnh

đó,

• Nhấn OK để hoàn thành xong thao tác, thành xong thao tác, mặc định biến rủi ro sau khi khai báo sẽ có nền màu xanh lá cây. nếu không xác định được phân phối thì sử dụng chức năng Fit.

theo yêu cầu.