Bài giảng Dược lý học: Thuốc tác dụng trên hệ thần kinh thực vật

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:81

Thêm vào BST

Báo xấu

77
lượt xem 11
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng trang bị cho người học những kiến thức cơ bản về: Một số đặc điểm của hệ thần kinh thực vật (hệ thần kinh tự động), phân loại hệ thần kinh thực vật theo dược lý, các nhóm thuốc tác dụng trên hệ thần kinh thực vật. Mời các bạn cùng tham khảo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Dược lý học: Thuốc tác dụng trên hệ thần kinh thực vật

Thuốc tác dụng trên hệ thần kinh thực vật
1. ĐạI cương 1.1. Một số đặc điểm của hệ thần kinh thực vật (hệ thần kinh tự động)  Hệ TKTV điều khiển các hoạt động ngoài ý muốn, điều hoà chức phận của nhiều cơ quan đảm bảo cho giới hạn sống của cơ thể được ổn định, trong khi môi trường sống luôn thay đổi.  Hệ TKTV hình thành từ những trung tâm thực vật trong não và tuỷ sống đi theo những sợi thần kinh tới các CQ.  Trước khi tới các cơ quan, các dây TKTV dừng ở một sinap tại hạch, có sợi tiền hạch, hậu hạch  Hệ TKTV được chia làm 2 hệ : hệ thần kinh giao cảm và hệ thần kinh phó cảm
Components of the Human Nervous System
Giải phẫu của hệ TKGC , phó GC  Hệ TKGC  Hệ TK phó GC  - Xuất phát từ TB TK ở  - Xuất phát từ não giữa, sừng bên tuỷ sống từ đốt hành não và tuỷ cùng sống C7 đến L3  - Có 3 nhóm hạch giao  - Các hạch phó giao cảm cảm: nằm ngay cạnh hoặc trong . Nhóm hạch cạnh CS thành các cơ quan . Nhóm hạch trước CS  - Một sợi tiền hạch phó . Nhóm hạch tận cùng GC nối tiếp với 1 sợi hậu  - Một sợi tiền hạch giao hạch - Sợi hậu hạch phó cảm thường nối tiếp với giao cảm thường rất ngắn. 20 sợi hậu hạch
Organization of autonomic & somatic nervous systems
Sympathetic divisions of autonomic nervous system
Parasympathetic division of the autonomic nervous system
Synap
Organization of autonomic & somatic nervous systems
Chất trung gian hóa học của synap  ở hạch giao cảm, phó giao cảm và hậu hạch phó giao cảm là acetylcholin,  ở hậu hạch giao cảm là noradrenalin, adrenalin và dopamin (gọi là catecholamin).  Acetylcholin bị cholinesterase thuỷ phân  Noradrenalin và adrenalin bị oxy hoá và khử amin bởi catechol-oxy-methyl-transferase (COMT) và mono-amin-oxydase (MAO).
Hạch thần kinh thực vật Sympathetic Parasympathetic Tại Synap của hạch TKTV Kể cả giao cảm và phó giao cảm Giải phóng Acetylcholine (ACh) ACh
Synap hậu hạch Sympathetic Parasympathetic Hậu hạch giao cảm giải phóng Noradrenaline (NA) Hậu hạch phó giao cảm Giải phóng ACh ACh NA
1.3. Phân loại hệ TKTV theo dược lý:  Hoạt động của hệ thần kinh là nhờ những chất trung gian hoá học. Cho nên cách phân loại theo giải phẫu, sinh lý không nói lên đầy đủ và chính xác tác dụng của thuốc.  - Có thể chia hệ TKTV thành hai hệ:  + Hệ phản ứng với acetylcholin, gọi là hệ cholinnergic (gồm các hạch giao cảm, phó giao cảm; hậu hạch phó giao cảm; bản vận động cơ vân; một số vùng trên thần kinh trung ương)  + Hệ phản ứng với adrenalin, gọi là hệ adrenergic (hậu hạch giao cảm ).
* Kh¸i niÖm vÒ receptor  Các receptor của hệ cholinergic chia làm 2 loại:  - Loại bị kích thích bởi muscarin gọi là hệ cảm thụ với muscarin (hệ M-cholin)  - Loại bị kích thích bởi nicotin gọi là hệ cảm thụ với nicotin (hệ N-cholin)  Các receptor của hệ adrenergic chia làm 2 loại:  - Loại  : 1, 2  - Loại  : 1, 2
Nicotinic Acetylcholine Receptors ligand-gated ion channels
Muscarinic Acetylcholine Receptors Five forms M1, M2, M3, M4, M5 Found in different locations
Muscarinic ACh Receptors utilise G-proteins to effect a response
Phân loại thuốc TD trờn hệ TK TV  Thuốc tác dụng trên hệ cholinergic (hưng phấn, ức chế)  - M – cholin  - N – cholin  Thuốc tác dụng trên hệ cholinergic (hưng phấn, ức chế)  -  adrenergic: 1, 2  -  adrenergic: 1, 2
* C¸c thuèc kÝch thÝch cã thÓ t¸c dông theo c¸c c¬ chÕ chÝnh:  - Tăng cường tổng hợp các chất trung gian hoá học.  - Phong toả enzym phân huỷ các chất trung gian hoá học  - Ngăn cản thu hồi chất trung gian hóa học về ngọn dây thần kinh (màng trước sinap)  - Kích thích trực tiếp các receptor