Bài giảng Thuốc tác dụng trên hệ thần kinh thực vật - Nguyễn Thùy Dương

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:66

Thêm vào BST

Báo xấu

1
lượt xem 0
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Thuốc tác dụng trên hệ thần kinh thực vật, được biên soạn với mục tiêu giúp các bạn sinh viên có thể trình bày được định nghĩa, vị trí, cơ chế phân tử và đáp ứng khi kích thích các hệ a và badrenergic, muscarinic, nicotinic; Phân loại được các thuốc tác dụng trên các hệ phản ứng của TKTV;...Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Thuốc tác dụng trên hệ thần kinh thực vật - Nguyễn Thùy Dương

THUỐC TÁC DỤNG TRÊN HỆ THẦN KINH THỰC VẬT GV: Nguyễn Thùy Dương Bộ môn Dược lực- Trường ĐH Dược Hà Nội 1
NỘI DUNG • ĐẠI CƯƠNG DƯỢC LÝ DẪN TRUYỀN TRÊN HỆ THẦN KINH THỰC VẬT (3T) • THUỐC TÁC DỤNG TRÊN HỆ ADRENERGIC (2T) • THUỐC TÁC DỤNG TRÊN HỆ CHOLINERGIC (2T) 2
Tài liệu học tập: Bộ Y tế (2016), Dược lý học tập 1, NXB Y học Tài liệu tham khảo: 1. Bertram G. Katzung, Susan B. Masters, Anthony J. Trevor (2012), Basic and Clinical Pharmacology 12th Edn., The McGraw-Hill. 2. Laurence L. Bruton, Keith L. Parker, Donald K. Blumenthal, Iain I.O. Buxton (2011), Goodman & Gilman’s Pharmacological Basic of Therapeutics 12th ed., The McGraw-Hill. 3. Rang H. P., Dale M. M., Ritter J. M., Flower R. J. (2011), Rang and Dale's Pharmacology 7th ed, Churchill Livingstone 4. Richard A. Harvey, Michelle A Clark, Richard Finkel, Jose A. Rey, Karen Whalen (2012), Lippincott's Illustrated Reviews: Pharmacology 6th Edn, Lippincott Williams & Wilkins 3
!"#$%&'($)*#$%+, ĐẠI CƯƠNG DƯỢC LÝ DẪN TRUYỀN TRÊN HỆ THẦN KINH THỰC VẬT 1. Trình bày được định nghĩa, vị trí, cơ chế phân tử và đáp ứng khi kích thích các hệ a và b- adrenergic, muscarinic, nicotinic 2. Phân loại được các thuốc tác dụng trên các hệ phản ứng của TKTV 4
!"#$%&'()$*+$,&-%$./$,0($1234+($125( 67$168($9#(6$16:%$*;1 Nội dung • Đặc điểm hệ dẫn truyền trên TKTV • Chất dẫn truyền thần kinh của TKTV • Các hệ phản ứng của hệ TKTV • Cơ chế phân tử khi kích thích các receptor thuộc hệ TKTV • Phân loại thuốc tác dụng trên hệ TKTV 5
!?@A BC DEF GHIJKF GHLF 191* Hệ thần kinh TK ngoại biên TK trung ương PNS CNS Nhánh ly tâm Nhánh hướng tâm TK vận động TK tự động (autonomic TKTV (vegetative nervous system ANS) nervous system) (somatic nervous - Giao cảm - Phó giao cảm system) - TK ruột (ENS) 6
Đặc điểm hệ dẫn truyền trên TKTV • Trung tâm hệ thần kinh thực vật • Các sợi và synap thần kinh thực vật Lippincott’s Illustrated Reviews Of Pharmacology 5th Ed 7
8
Đặc điểm hệ dẫn truyền trên TKTV • Đặc điểm của TK giao cảm và phó giao cảm Giao cảm Phó giao cảm Vùng ngực và vùng Vị trí trung tâm Não và vùng tủy cùng thắt lưng của tủy sống Sợi trước hạch ngắn Sợi trước hạch dài Độ dài sợi Sợi sau hạch dài Sợi sau hạch ngắn Vị trí của hạch Gần tủy sống Trên hoặc gần cơ quan Nhánh trước hạch Lan tỏa Ít Phân bố Rộng Giới hạn/khư trú Kiểu đáp ứng Khuếch tán Rời rạc 9
hypoglycemia, cold, and exercise (Figure 3.3). Đặc điểm hệ dẫn truyền trên TKTV Red = sympathetic actions LACRIMAL GLANDS Blue = parasympathetic actions Stimulation of tears EYE Contraction of iris radial muscle (pupil dilates) SALIVARY GLANDS Thick, viscous secretion Contraction of iris sphincter muscle (pupil contracts) Copious, watery secretion Contraction of ciliary muscle (lens accommodates for near vision) TRACHEA AND BRONCHIOLES Dilation HEART Constriction, increased secretions Increased rate; increased contractility ADRENAL MEDULLA Decreased rate; decreased contractility Secretion of epinephrine and norepinephrine KIDNEY GASTROINTESTINAL SYSTEM Secretion of renin ( 1 increases; Decreased muscle motility and tone; 1 decreases) contraction of sphincters Increased muscle motility and tone URETERS AND BLADDER GENITALIA (female) Relaxation of detrusor; contraction Relaxation of uterus of trigone and sphincter BLOOD VESSELS Contraction of detrusor; (skeletal muscle) relaxation of trigone and sphincter Dilation GENITALIA (male) Stimulation of ejaculation BLOOD VESSELS Stimulation of erection (skin, mucous membranes, and splanchnic area) Constriction Lippincott's Illustrated Reviews: Pharmacology 6th Edn 10
uction in the Effector Cell 45 Đặc điểm hệ dẫn truyền trên TKTV otransmitters) from the nerve terminals. This release is Endocrine signaling he arrival of the action potential at the nerve ending, • Truyền tin hóa học giữa polarization. An increase in intracellular Ca2+ initiates Hormone synaptic vesicles with the presynaptic membrane and các tế bào r contents. The neurotransmitters rapidly diffuse across Target cell eft, or space (synapse), between neurons and combine Blood vessel – Nội tiết eceptors on the postsynaptic (target) cell. Direct contact receptors: All neurotransmitters, and most hormones – Tại chỗ mediators, are too hydrophilic to penetrate the lipid bilay- Gap junction et cell plasma membranes. Instead, their signal is medi- – Qua synap nding to speciﬁc receptors on the cell surface of target ote: A receptor is deﬁned as a recognition site for a sub- Signaling Target has a binding speciﬁcity and is coupled to processes cell cells ally evoke a response. Most receptors are proteins (see ] Synaptic signaling Target eurotransmitters: Although over 50 signal molecules in cell s system have been identiﬁed, norepinephrine (and the ated epinephrine), acetylcholine, dopamine, serotonin, glutamate, and γ-aminobutyric acid are most commonly Nerve the actions of therapeutically useful drugs. Each of these cell Neuro- transmitter gnals binds to a speciﬁc family of receptors. Acetylcholine Lippincott's Illustrated Reviews: Pharmacology 6th Edn 11
Trung tâm TKTV e e’ Tủy thượng thận CQ đáp ứng CQ đáp ứng 12
!"#$%&'()$*+$,&-%$./$,0($1234+($125($67$ 168($9#(6$16:%$*;1 • Đặc điểm hệ dẫn truyền trên TKTV • Chất dẫn truyền thần kinh của TKTV • Các hệ phản ứng của hệ TKTV • Cơ chế phân tử khi kích thích các receptor thuộc hệ TKTV • Phân loại thuốc tác dụng trên hệ TKTV 13
%BMG$DEF$GHIJKF$=NO$191* Lippincott's Illustrated Reviews: Pharmacology 6th Edn 14
Chất dẫn truyền của hệ TKTV Trung tâm TKTV TKVĐ e e’ Tủy thượng thận Ach Adrenalin Noradrenalin
P?FB GQFR BST UV =BIJ@F BWO =BMG DEF GHIJKF GBXF Y?FB • Sinh tổng hợp và chuyển hóa catecholamin – Sinh tổng hợp – Chuyển hóa: COMT, MAO • Sinh tổng hợp và chuyển hóa acetylcholine – Chuyển hóa: AChE 16
Sinh tổng hợp, giải phóng và chuyển hóa các catecholamin • Ức chế catechol-O- methyltransferase (COMT) • Ức chế monoamin oxidase (MAO) à tăng nồng độ CAT 17
CHAPTER 6 Introduction to Autonomic Pharmacology 85 Sinh tổng hợp, giải phóng và chuyển hóa các catecholamin Axon Na+ • Norepinephrine transporter A Tyrosine (NET) bị ức chế bởi cocain Tyr (ngoại vi), thuốc chống trầm Dopa Tyrosine hydroxylase Metyrosine cảm 3 vòng (TƯ) Nerve terminal Dopamine • Vesicular monoamine H+ Reserpine transporter (VMAT) bị ức chế VMAT Hetero- Presynaptic bởi reserpine receptor receptors Calcium NE • SNAPs, synaptosome- channel ATP, P Ca2+ Autoreceptor associated proteins • VAMPs, vesicle-associated VAMPs NE, membrane proteins ATP, P Cocaine, Bretylium, guanethidine NET tricyclic antidepressants • Chất k.thích gián tiếp: tyramin, amphetamin, SNAPs NE ephedrin làm tăng gp NE, là Diffusion cơ chất của VMAT Postsynaptic cell Adrenoceptors Other receptors Basic and Clinical Pharmacology 12th Edn 18
Axon Na+ Hemicholiniums CHT Choline Sinh tổng hợp, AcCoA + Choline dự trữ, giải ChAT Nerve phóng và terminal ACh H+ Vesamicol chuyển hóa VAT Hetero- Ach receptor Presynaptic receptors Calcium ACh channel ATP, P Acetylcholine Ca2+ autoreceptor • Ach nhanh chóng bị AchE thủy phân à VAMPs ACh ATP, P ức chế AchE làm Botulinum toxin tăng nồng độ Ach ở khe synap Acetylcholinesterase SNAPs ACh Choline Acetate Katzung BG, Masters SB, Trevor Ạ (2012), Postsynaptic cell Basic and Clinical Pharmacology 12th Edn., Cholinoceptors Other 19 The McGraw-Hill receptors
%BMG DEF GHIJKF UV HZ=ZTG[H$=NO BC 191*