Bài giảng Giải phẫu và sinh lý người ĐH Phạm Văn Đồng [Chuẩn Nhất]

TRƯỜNG ĐẠI HỌC PHẠM VĂN ĐỒNG

KHOA SƯ PHẠM TỰ NHIÊN

BÀI GIẢNG

GIẢI PHẪU – SINH LÝ NGƯỜI

(Dùng cho bậc Cao đẳng ngành Sư phạm Sinh học)

CN. PHAN ĐÌNH HẢI

Quảng Ngãi, 2015

M ĐU

Gii phu ậ sinhălỦăngi là môn học nghiên cu v hình dng, cu to và các

chcănĕngăhotăđng caăcăth conăngi trong mi liên h khĕngăkhítăvi môi

trng sng caăconăngi,ătrênăcăs căth là mt khi thng nht toàn vẹn, thng

nht vi ngoi cnhădi sự điu khin ca thn kinh và th dịch.

Học phn Gii phu ậ sinhălỦăngi nhằm trang bị cho sinh viên các kin thc

và kỹ nĕngăcăbn v cu to và chcănĕngăca các h thngăcăquanătrongăcăth

ngi. Mi quan h qua li ca các h thngăcăquanătrongăhotăđng ca mtăcă

th thng nht cùng những yu t nhăhng từ môiătrng sngăđn cu trúc, chc

nĕngăca các h thngăcăquanăvƠătoƠnăb căth.

Bài ging nhằm mc tiêu:

*V kin thc

Sinhăviênăcóăđc những kin thcăcăbn v cu to và chcănĕng caăcăth

ngi, các b phnăvƠăcăquanătrongăcăth.

Bităđc mi liên quan giữa các b phn vƠăcácăcăquanătrongăcăth cũngă

nhăgiữaăcăth vƠămôiătrngăthôngăquaăcăch điu tit bằngăconăđng thn kinh

ậ th dịch.

*V kỹ nĕng

Sinh viên bit vn dng các quy lut sinh lý vào vic tip thu các kin thc

nhằm phát trinătăduy.ă

Bit vn dng kin thc vào vic tự rèn luyn bn thân, dy học ph thông,

vào vic giáo dc dân s - k hochă hóaă giaă đình,ă giáoă dcă môiă trng, phòng

chng AIDS ậ ma túy.

*V tháiăđ

Các kin thc v sinh lý học s lƠăcăs choăsinhăviênăcóătháiăđ đúngăđắnăđi

vi vicăngĕnăngừa các t nn xã hi.

Có ý thc yêu ngh th hin qua vic nắm kin thc và sẳn sàng thực hin tt

công vic ging dy môn Gii phu ậ sinhălỦăngi  trng THCS.

Chng 1. CU TO CHUNG CAăCăTH NGI

* Mc tiêu

- Bit đc mt cách khái quát v cu to ca căth ngi

- Bit đc nhữngăđặcăđim v mặt cu to và chcănĕngăđm bo sự thng

nht ca căth

- Hiuă đcă căch điu tit các chcă nĕngă trong căth nhằmăđm bo sự

thng nht giữaăcăth vƠămôiătrng.ăĐặcăđim ca quá trình sinh trng và phát

trin.

- Sinh viên bit vn dng kin thcăđ ging dy  trng THCS.

1.1. Căth ngi là mt khối thống nht

1.1.1. Sự thống nht v mặt cu to

- Tt c các b phnăvƠăcácăcăquanătrongăcăth đuăđc to thành từ các t

bào.

- T bƠoălƠăđnăvị cu toăcăbn ca tt c các b phnăvƠăcácăcăquanătrongă

căth.

1.1.1.1. Các t bào

- Trongăcăth có nhiu loi t bào khác nhau v hình dng, cu to và chc

nĕng.

- Thành phnăcăbn ca t bào là nhân

- Các bào quan là các cuătrúcăđặc bit nằm trong t bào cht và thực hin các

chcănĕngănhtăđịnh và chia thành bào quan chung và bào quan chuyên hóa.

* Các bào quan chung

- Là các cu to thực hin các chcănĕngăging nhau  các loi t bào khác

nhau nhătiăth, tiu th, mngăli ni sinh cht, trung thầ

* CácăbƠoăquanăđặc bit

Có liên quan mt thit vi vic thực hin mt chcănĕngăđặc bitănƠoăđóănh:ă

si thn kinh, siăc,ăcácăsi biu mô.

* Các th vùi

- Là thành phnăthayăđi ca cht nguyên sinh

- Thành phn hóa học ca t bào gm 90% khiălngălƠănc và 10% là cht

rắn.

* Các tính cht chung ca t bào

Tính chtăcăbn ca t bào là kh nĕngătraoăđi các cht, kh nĕngăsinhăsn và

kh nĕngăto thành các cu to bên ngoài t bào

Hình 1. T bào

1.1.1.2. Các mô (t chc)

Mô là h thng các t bào và các cu trúc không phi t bào liên kt vi nhau

đ to ra mt cu trúc có cu to, ngun gc phát sinh chung nhằm thực hin mt

chcănĕngănhtăđịnh. Trongăcăth ngi có 4 loiămôăcăbn là:

* Mô biu bì

- Đc to thành từ các t bào nằm ép sát vào nhau và cht gian bào rt ít hoặc

không có.

- Mô biu bì thực hin các nhim v bo v (da, mặtătrongăcácăcăquan),ăthamă

gia vào quá trình hp th các chtădinhădng (biuăbìăđng tiêu hóa), tit dịch

(biu bì tuyn), to thành lp sừng ca da, lông, móngầ

* Mô liên kt

- Cóăđặcăđim là cht gian bào rt phát trin và là thành phnăcăbn ca mô

nh:ămôămáu,ăbch huyt, mô m, mô sn,ămôăxng,ămôăcătrn.

- Mô liên kt có ngun gc từ trung mô thuc lá phôi giữa

- Quá trình phân hóa trung mô và to thành các loi mô khác nhau trong quá

trình tin hóa caăcăth đng vt xy raătheoă3ăhng chính sau:

+ăCácămôăchuyênămônăhóaătheoăhng thực hin các chcănĕngădinhădng và

bo v (máu, bch huyt)

+ Các mô làm nhim v b đ (sn,ăxng,ămôăliênăkt)

+ Các mô làm nhim v coăbópă(cătrn)

- Tùy thuc vào chcănĕng,ăcácăloi mô liên kt s có cu to khác nhau

* Môăcăvơn: cácămôăbámăvƠoăxng

* Mô thn kinh: các mô cu to nên h thn kinh

1.1.1.3. CácăcăquanăvƠăh căquan

- CácăcăquanălƠăđnăvị hotăđng caăcăth.ăCácăcăquanăcóăcùngămt chc

nĕngăs tp hp viănhauăđ to thành h căquan.

- Trongăcăth có những h căquanănh:ăh vnăđng, h tiêu hóa, h hô hp,

h tit niu, h sinh dc, h tim mch, h thn kinh, h thng các tuyn ni tit.

1.1.2. Sự thống nht v mặt chcănĕng

- Tuy có cu to vô cùng phc tpănhngăcăth ngi luôn là mt khi thng

nht vì toàn b các t bào, các t chc,ăcácăcăquanăvƠăh căquanătrongăcăth luôn

hotăđngăđng b nhằmăđm bo kh nĕngăthíchănghi cao nhtăđ sinh tn.

- Mọi hotăđng caăcăth đuăđc th hinăquaăquáătrìnhătraoăđi cht và

nĕngălngăthôngăquaăquáătrìnhăđng hóa và dị hóa.

- Traoăđi chtăvƠănĕngălng là hotăđngăđặcătrngăchoăcăth sng.

1.2. Môiătrng bên trong và ni cân bằng

1.2.1.ăMôiătrng bên trong là gì?

Bài giảng Giải phẫu và sinh lý người - ĐH Phạm Văn Đồng

Chủ đề:

Tài liệu liên quan

Tài liêu mới

AI tóm tắt

Giới thiệu tài liệu

Đối tượng sử dụng

Từ khoá chính

Nội dung tóm tắt

Hỗ trợ

Phương thức thanh toán

Theo dõi chúng tôi