
TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIAO THÔNG VẬN TẢI TP.HCM
KHOA ĐIỆN – ĐIỆN TỬ VIỄN THÔNG
BỘ MÔN: ĐIỆN TÀU THỦY
BÀI GIẢNG
HỆ THỐNG TỰ ĐỘNG TÀU THUỶ II
TP. HCM , T12 / 2013
1

YÊU CẦU VÀ NỘI DUNG CHI TIẾT
Tên học phần : HỆ THỐNG TỰ ĐỘNG TÀU THUỶ II
Bộ môn phụ trách giảng dạy: Điện tàu thủy Khoa phụ trách: Khoa Điện - ĐTVT
Mã học phần: 031004 Tổng số tín chỉ : 2
TS tiết Lý thuyết Thực hành, NK Tự học Bài tập lớn Đồ án môn học
38 38
Môn học trước:
Sinh viên cần phải học qua môn cơ sở chuyên ngành LTM, Máy điện, CS truyền động điện,
Mô hình hóa TBĐ, PLC và mạng TTCN, KTS và ĐKLG
Mục tiêu của học phần:
Cung cấp cho sinh viên các kiến thức về hệ thống tự động điện trong điều khiển các đối
tượng khác nhau trên tàu thuỷ. Nắm được các thuật toán điều khiển từ đó phân tích nguyên lý cũng
như khai thác các hệ thống tự động hiện đang được trang bị phổ biến trên tàu thuỷ.
Nội dung chủ yếu:
HTTĐ II. Nghiên cứu các hệ thống
Chương 6. Hệ thống điều khiển chân vịt biến bước.
Chương 7. Hệ thống tự động điều khiển nồi hơi tàu thủy.
Chương 8. Hệ thống điều khiển tự động máy lạnh và điều hòa không khí tàu thủy.
Chương 9. Hệ thống tự động kiểm tra giám sát và bảo vệ trên tàu thủy.
Chương 10: CÁc hệ thống thông tin liên lạc tàu thủy.
Nội dung chi tiết:
Tên chương mục
Phân phối số tiết
TS LT BT TH KT
Chương 6. Hệ thống điều khiển chân vịt biến bước 7.5 5 2.5
6.1. Khái niệm, vai trò, chức năng, nhiệm vụ cơ bản 0.5
0.5
5.2. Phân loại, ưu nhược điểm.
1
6.3. Các thuật toán điều khiển cơ bản.
2
6.4. Sơ đồ điều khiển CPP chính hãng ULSTEIN (tàu Vũng
tàu 01, An Bang, An Phong): Giới thiệu phần tử, các chức
năng, hoạt động hệ thống.
6.5. Sơ đồ điều khiển CPP mạn, mũi hãng ULSTEIN (
MAR-EL- tàu Hải Sơn, Vũng tàu 01): Giới thiệu phần tử,
các chức năng, hoạt động hệ thống.
1
6.6. Bài tập lớn: Phân tích một hệ thống điển hình sử dụng
trên tàu thủy. 2.5
Chương 7. Hệ thống tự động điều khiển nồi hơi tàu thuỷ9 6 3
7.1. Khái niệm, vai trò, chức năng, nhiệm vụ cơ bản. 1
2

7.2. Các thuật toán điều khiển cơ bản và phương pháp thực
hiện thường gặp. 3
- Thuật toán hâm sấy dầu đốt.
- Thuật toán tự động duy trì mức nước trong nồi hơi.
- Thuật toán điều khiển quá trình đốt tự động.
- Thuật toán tự động duy trì áp lực hơi.
- Thuật toán kiểm tra, báo động và bảo vệ.
7.3. Giới thiệu sơ đồ điều khiển nồi hơi hãng Muira, Z-Boile
r
và Sunflame Nhật Bản, Aalborg Norway. 2
7.4. Bài tập lớn: Phân tích một hệ thống điển hình sử dụng
trên tàu thủy 3
Chương 8: Hệ thống điều khiển tự động máy lạnh và
điều hoà không khí tàu thuỷ 6.5 4.5 2
8.1. Khái niệm, vai trò, chức năng, cấu trúc chung. 0.5
8.2. Thuật toán các quá trình tự động hóa trong hệ thống
lạnh. 2
8.3. Hệ thống điều hoà không khí toàn tàu: Khái niệm, các s
ơ
đồ tuần hoàn không khí. 1
8.4. Giới thiệu sơ đồ hệ thống lạnh và điều hoà không khí
trên tàu thuỷ. 1
8.5. Bài tập lớn: Phân tích một hệ thống điển hình sử dụng
trên tàu thủy 2
Chương 9. Hệ thống tự động kiểm tra giám sát và bảo vệ
trên tàu thuỷ 6.5 4 2.5
9.1. Khái niệm, vai trò, chức năng, nhiệm vụ cơ bản. 1
9.2. Các thuật toán đo lường, kiểm tra , báo động và bảo vệ. 2
9.3. Giới thiệu sơ đồ hệ thống báo động kiểm tra UMS213. 1
9.4. Bài tập lớn: Phân tích một hệ thống điển hình sử dụng
trên tàu thủy 2.5
Chương 10. Các hệ thống thông tin liên lạc tàu thuỷ 6.5 4.5 2
10.1. Khái niệm chung 0.5
10.2. Hệ thống tay chuông truyền lênh tàu thuỷ 1
10.3. Hệ thống báo cháy tàu thủy 1
10.4. Hệ thống điện thoại trên tàu thuỷ 1
3

10.5. Hệ thống đèn hành trình và tín hiệu hàng hải trên tàu
thuỷ 1
10.6. Bài tập lớn: Phân tích một hệ thống điển hình sử dụng
trên tàu thủy 2
Giáo trình và tài liệu tham khảo
1. Nguyên lý tự động điều chỉnh – Phạm Hồng Sơn - ĐHHH 1989
2. Hệ thống tự động tàu thủy – Ts. Đồng Văn Hướng – NXB GTVT 2013
3. Điện tàu thủy – Ts. Nguyễn Hữu Khương – ĐH GTVT TPHCM
4. Kỹ thuật điện tàu thủy – Ts. Trần Hoài An – NXB ĐHQG TPHCM
- Thi vấn đáp chuẩn bị bài 45 phút
- Thang điểm: 10
- Điểm đánh giá học phần: 30% (QT) + 70% (KT)
Ngày phê duyệt: T12/2013
Trưởng bộ môn: Th.S Đào Học Hải
Ký duyệt:
4

CHƯƠNG 6: HỆ THỐNG ĐIỀU KHIỂN CHÂN VỊT BIẾN BƯỚC
6.1. Khái niệm - vai trò, chức năng nhiệm vụ cơ bản
Chân vịt biến bước là hệ thống chân vịt mà độ nghiêng (góc nghiêng) của cánh chân vịt so với
trục có thể thay đổi được, hay còn gọi là bước chân vịt có thể thay đổi được ( Changeable Pitch
Propeller- CPP).
Ngày nay chân vịt biến bước được sử dụng rộng rãi trên tàu thuỷ, vì thay đổi bước chân vịt ta
có thể tận dụng hết công suất của động cơ diesel ở mọi chế độ, từ chế độ điều động đến chế độ
hành trình hết tốc độ. Mặt khác sử dụng chân vịt biến bước cho phép sử dụng động cơ diesel
không đảo chiều quay, nên hệ thống ít phức tạp hơn, đồng thời cho phép sử dụng máy phát đồng
trục khi sử dụng chế độ tốc độ quay máy = const. Để khai thác hiệu quả, tiết kiệm nhiên liệu máy
thì còn dùng chế độ Var RPM, khi bước chân vịt mở càng rộng thì tốc độ máy càng cao, kết hợp
điều khiển bước và tốc độ máy trên cùng một tay điều khiển.
Trên các tàu dịch vụ, công trình đòi hỏi khả năng quay trở lớn thì hệ thống được dùng rất phổ
biến.
6.2. Phân loại, ưu nhược điểm
a. Dựa theo nguyên tắc truyền động tạo lực đẩy quay cánh chân vịt người ta chia hệ thống
thành các loại sau:
5