Bài giảng Kế toán ngân hàng: Chương 7

3/4/2016

Mục tiêu

 Giải thích bản chất các nghiệp vụ kinh doanh ngoại tệ & thanh toán quốc tế;  Nhận biết, định giá, ghi nhận và trình bày

các giao dịch ngoại tệ;

CHƯƠNG 7: KẾ TOÁN NGHIỆP VỤ NGOẠI TỆ & THANH TOÁN QUỐC TẾ

 Trình bày quy trình các nghiệp vụ thanh toán quốc tế và xử lý kế toán các nghiệp vụ liên quan.

1. Khái quát về nghiệp vụ về ngoại tệ

Nội dung

 Huy động vốn bằng ngoại tệ;  Cho vay bằng ngoại tệ;  Kinh doanh ngoại tệ;  Thanh toán quốc tế.

 Khái quát về nghiệp vụ về ngoại tệ;  Kế toán kinh doanh ngoại tệ;  Kế toán dịch vụ thanh toán quốc tế;  Trình bày BCTC.

3/4/2016

TOÅNG QUAN VEÀ KINH DOANH NGOAÏI TEÄ

Kinh doanh ngoại tệ

 THÀNH VIÊN THỊ TRƯỜNG NGOẠI TỆ

Kinh doanh ngoại tệ

 NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC;  TỔ CHỨC TÍN DỤNG;  KHÁCH HÀNG.

 THỊ TRƯỜNG NGOẠI TỆ

NV sơ cấp

NV Phái sinh

 LIÊN NGÂN HÀNG;  GIỮA NGÂN HÀNG & KHÁCH HÀNG.

SWAP

FORWARD

OPTION

SPOT

FUTURE

CÁC PHƯƠNG THỨC THANH TOÁN QUỐC TẾ

2. Kế toán kinh doanh ngoại tệ

Nguyên tắc kế toán

Thanh toán quốc tế

Thanh toán nhờ thu Thanh toán L/C Thanh toán chuyển tiền

Hạch toaùn caùc taøi khoaûn tieàn maët, TGNH, cho vay, tieát kieäm baèng ngoaïi teä hoaøn toaøn gioáng nhö haïch toaùn baèng VNÑ, chæ thay ñoåi soá hieäu taøi khoaûn.

Thư Điện Trơn Kèm chứng từ

Rieâng ñoái vôùi nghieäp vuï kinh doanh ngoaïi teä thì NH phaûi thöïc hieän theo quy ñònh cuûa NHNN.

3/4/2016

Taøi khoaûn söû duïng

2. Kế toán kinh doanh ngoại tệ

TK 4711 Mua baùn ngoaïi teä kinh doanh

Nguyên tắc kế toán  Kế toaùn Chi tieát: Theo nguyeân teä & VND;  Kế toaùn Toång hôïp: theo VND;  Xử lý nghiệp vụ kinh doanh ngoaïi teä: 2 buùt toaùn:

SDÑK: Giaù trò ngoaïi teä mua vaøo ñeå kinh doanh coøn ñaàu kyø

teä mua vaøo

trò ngoaïi

-Giaù trò ngoaïi teä baùn ra trong kyø

Theo nguyeân teä (TK 4711); Theo VND (TK 4712).

Giaù trong kyø

 Caùc nghieäp vuï thu nhaäp, chi phí baèng ngoaïi teä:

SDCK: Giaù trò ngoaïi teä mua vaøo ñeå kinh doanh coøn laïi cuoái kyø

Ghi nhận ban đầu theo NT, cuối kỳ quy ñổi VND; Ghi nhận ban đầu theo VND.  Lời: TK 721  Lỗ: TK 821

Taøi khoaûn söû duïng

Phương pháp kế toán

TK 4712- Thanh toaùn mua baùn ngoaïi teä kinh doanh

TK TH –NT (1031,

4221, 1123…)

TK 4711

4221, 1123…)

SDÑK: VND chi ra mua NTKD coøn ñaàu kyø

(2a) Giaù trò ngoaïïi teä baùn ra

(1a) Giaù trò ngoaïïi teä mua vaøo

-VND chi ra trong kyø mua ngoaïi teä

-VND thu veà do baùn ngoaïi teä trong kyø

-K/c laõi kinh doanh ngoaïi teä

-K/c loã kinh doanh ngoaïi teä

TK 4712

-Ñieàu chænh cheânh leäch tyû giaù taêng

(1b) Tieàn VND chi ra mua NT

-Ñieàu chænh cheânh leäch tyû giaùgiaûm

(2b) Tieàn VND thu töø baùn NT

SDCK: VND chi ra mua NTKD coøn cuoái kyø

TK TH –VND TK TH –VND (1011, 4211, 1113…) (1011, 4211, 1113…)

3/4/2016

Xác định kết quả kinh doanh ngoại tệ

Thuế GTGT và đánh giá

x x x = = = = = = x x x x - - - - - - - =

Doanh Doanh Doanh Doanh Doanh Doanh Doanh số bán số bán số bán số bán số bán số bán số bán ngoại tệ ngoại tệ ngoại tệ ngoại tệ ngoại tệ ngoại tệ ngoại tệ

Kết quả Kết quả Kết quả Kết quả kinh doanh kinh doanh kinh doanh kinh doanh ngoại tệ ngoại tệ ngoại tệ ngoại tệ

Tỷ giá Tỷ giá Tỷ giá Tỷ giá mua vào mua vào mua vào mua vào bình quân bình bình bình quân quân quân quân quân quân

Số Số Số Số Số Số Số Số lượng lượng lượng lượng lượng lượng lượng lượng ngoại ngoại ngoại ngoại ngoại tệ ngoại ngoại ngoại tệ bán tệ bán tệ bán tệ bán bán tệ bán tệ bán tệ bán

Kết quả Kết quả Kết quả Kết quả Kết quả Kết quả Kết quả kinh kinh kinh kinh kinh kinh kinh doanh doanh doanh doanh doanh doanh doanh ngoại tệ ngoại tệ ngoại tệ ngoại tệ ngoại tệ ngoại tệ ngoại tệ

Thuế Thuế suất suất thuế GTGT thuế thuế GTGT GTGT

Thuế GTGT phải nộp

Điều chỉnh tỷ giá ngoại tệ:

Giá trị ngoại tệ đầu kỳ

Giá trị ngoại tệ mua vào trong kỳ

= = =

Tỷ giá mua vào bình quân

 Khoản mục tiền tệ; Tỷ giá cuối kỳ; Xử lý chênh lệch.

Số lượng ngoại tệ mua vào trong kỳ

Số lượng Số lượng ngoại tệ ngoại tệ đầu kỳ đầu kỳ

DIỄN GIẢI

TT NGÀY

SLNT

TỶ GIÁ

TT

Phương pháp kế toán

SDDK

120.000

20.000

120.000 TK 83

TK721

TK 821

80.000

20.010 40.000

TK 4531 4531

TK 4712 4712

05/05 BÁN USD CHO NH A

(2a)

30.000

20.080 70.000

(1a)

(1 b)

10/05 MUA USD CỦA KH B

15/05

20.000

20.170 50.000

BÁN USD CHO KH C

TK631

50.000

20.160 100.000

25/05 MUA USD CỦA NHD

(4 ) )

(3 ) )

Tỷ giá cuối kỳ

20.200 100.000

Định khoản các nghiệp vụ nêu trên & các nghiệp vụ liên quan vào cuối tháng 5

3/4/2016

3. Kế toán dịch vụ thanh toán quốc tế

KT NGHIỆP VỤ KD VÀNG TÀI KHOẢN SỬ DỤNG

Kế toán chuyển tiền Kế toán nhờ thu Kế toán tín dụng chứng từ

- Thanh toán mậu dịch - Thanh toán phi mậu dịch

 TK 1051 - Vàng tại đơn vị  TK 4780 - Tiêu thụ vàng bạc, đá quý  TK 1113 - Tiền gửi thanh toán tại NHNN  TK 722 – Thu nhập từ HĐKD vàng  TK 822 – Chi phí từ HĐKD vàng  TK 83… - Chi nộp thuế  TK 4531 – Thuế GTGT đâu ra  TK 632 - Chênh lệch đánh giá lại vàng bạc,

đá quý

Kế toán dịch vụ chuyển tiền

Tài khoản sử dụng

Quy trình

NGAÂN HAØNG (3) NGAÂN HAØNG CHUYEÅN TIEÀN TRAÛ TIEÀN

(2)

(4)

 TK - Tieàn maët ngoaïi teä (1031)  TK - Tieàn göûi khaùch haøng baèng ngoaïi teä (4221)  TK -Tieàn göûi taïi NH nöôùc ngoaøi (1331) – TK Nostro  Caùc TK Thanh toaùn voán ( 519 …)  TK -Thu nhaäp phí (711 hay 712)  TK - Thueá GTGT phaûi noäp (4531)  Caùc TK mua, baùn ngoaïi teä (4711, 4712)  TK Chuyển tiền phải trả bằng ngoại tệ (455)  ......

NGÖÔØI (1) THUÏ HÖÔÛNG NGÖÔØI CHUYEÅN TIEÀN

3/4/2016

Chuyeån tieàn ñi nöôùc ngoaøi

Kế toán Chuyển tiền đi

519- chuyeån tieàn Hoaëc 1331 TGNHNN 1031-TMNT Hoaëc 4221 TGNT

KH noäp tieàn chuyeån ñi

KH noäp ngoaïi teä caàn chuyeån: ~ Soá ngoaïi teä KH chuyeån ñi: Nôï TK 1031, TK 4221

TK T/hôïp 1031, 1011… 712 TN dòch vuï

Coù “TKTG taïi Ngaân haøng nöôùc ngoaøi” 1331 hoặc Coù TK – TTV (519)

4531Thueá GTGT Phí dòch vuï

~ KH noäp phí chuyeån tieàn: Nôï TK 1011, TK 4211

Coù TK - Thu nhaäp dòch vuï (711) Coù TK - Thueá GTGT phaûi noäp (4531)

- Neáu KH khoâng coù saün NT thì caàn thöïc hieän nghieäp vuï mua baùn NT(neáu ñöôïc cho pheùp); - Keá toaùn seõ söû duïng TK 471.

Kế toán Chuyển tiền đến

Thí dụ  Khaùch haøng A caàn chuyeån 100.000 USD ra

 Soá ngoaïi teä nhaän ñöôïc töø NH nöôùc ngoaøi:

nöôùc ngoaøi;

Nôï TK – 1331, TK- TTV (519)

 Ngaân haøng thu phí chuyeån tieàn 0,11% (ñaõ

bao goàm thueá GTGT);

Coù TK 4221 hoaëc Coù TK - Chuyeån tieàn phải traû baèng NT” (455)

 Traû tieàn cho KH:

Nôï TK Chuyeån tieàn phaøi traû baèng ngoaïi teä (455)

Coù TK Thích hôïp

 Caùc tình huoáng:  1. KH A noäp toaøn boä baèng ngoaïi teä (USD).  2. KH A chæ coù VND (TK tieàn göûi taïi NH).  Cho bieát:

~ TG nieâm yeát: USD/VND = 20.580/82; ~ TG BQ LNH (USD): 20.570

3/4/2016

Nhaän chuyeån tieàn töø nöôùc ngoaøi

Thí dụ

 Ngaân haøng nhaän ñieän chuyeån 100.000 USD töø nöôùc

TK 455 chuyeån tieàn phaûi traû… 1031-TMNT Hoaëc 4221 TGNT 519- chuyeån tieàn Hoaëc 1331 TGNHNN

ngoaøi traû cho KH A.

 Caùc tình huoáng:

Nhaän ñieän chuyeån tieàn

KH nhaän tieàn

 KH A lónh TM ngoaïi teä (USD), NH thu phí chöa

712 TN dòch vuï TK 455 chuyeån tieàn phaûi traû…

coù thueá GTGT = 2.2 USD.

 KH A môû soå tieát kieäm kyø haïn 6 thaùng baèng

VND (TK tieàn göûi taïi NH).

4531Thueá GTGT Phí dòch vuï

 Cho bieát: ~ TG NH yeát: USD/VND= 20.580/82; ~ TGBQLNH(USD): 20.560

NHỜ THU – ĐỊNH NGHĨA

HÌNH THỨC

 Nhờ thu trơn (clean collection): Bên bán giao hàng & gửi chứng từ trực tiếp cho bên mua để nhận hàng. Sau đó bên bán lập Hối Phiếu gửi NH nhờ thu hộ bên mua dựa trên Hối Phiếu.

 Nhờ thu kèm chứng từ (documentary

Là phương thức thanh toán mà nhà xuất khẩu: Sau khi giao hàng hay cung cấp dịch vụ ủy thác cho NH phục vụ mình nhờ thu hộ tiền nhà nhập khẩu trên cơ sở hối phiếu và chứng từ hàng hóa liên quan.

collection): Bên bán giao hàng cho bên mua. Sau đó lập Hối Phiếu & chứng từ gửi NH nhờ thu hộ tiền bên mua. Khi bên mua chấp nhận thanh toán thì NH mới giao chứng từ cho bên mua đi nhận hàng.

3/4/2016

Taïi NH Nhaäp khaåu

Tài khoản sử dụng

519- chuyeån tieàn Hoaëc 1331 TGNHNN

4221 TGNT hoaëc 2xx1 Vay NT

Caùc TK ngoaøi baûng:

KH thanh toaùn ST nhôø thu

 TK 9122 “Chöùng töø coù giaù trò ngoaïi teä nhaän

TK T/hôïp 1031, 1011…

711 TN dòch vuï

giöõ hoä, thu hoä”;

 TK 9123 “Chöùng töø coù giaù trò ngoaïi teä göûi ñi

nöôùc ngoaøi nhôø thu”;

4531Thueá GTGT Phí dòch vuï

 TK 9124 “Chöùng töø coù giaù trò ngoaïi teä do

nöớc ngoaøi göûi ñeán ñôïi thanh toaùn”.

~ Khi nhaän chứng từ từ NH nước ngoài: Nhaäp TK 9124 ~ Khi KH thanh toaùn : Xuaát TK 9124

Taïi NH Xuaát khaåu

4221 TGNT

519- chuyeån tieàn Hoaëc 1331 TGNHNN

Ví Dụ  Ngaøy 1/10 Cty A nhôø thu boä chöùng töø trò giaù

NH nước ngoaøi thanh toaùn ST nhôø thu

TK T/hôïp 1031, 1011…

711 TN dòch vuï

100.000 USD, phí phaûi traû laø 100 USD (ñaõ bao goàm 10% thueá GTGT), tyû giaù 20.000ñ/USD.  Ngaøy 2/10: ngaân haøng chuyeån boä chöùng töø cho

NH nöôùc ngoaøi ñeå nhôø thu.

 Ngaøy 5/10: Nhaän ñöôïc ñieän chuyeån tieàn töø NH

nöôùc ngoaøi.

4531Thueá GTGT Phí dòch vuï

 Tình huoáng: Cty A baùn laïi soá NT nhaän ñöôïc cho NH vôùi tyû giaù: 20.700ñ/USD.

~ Khi nhaän Chứng từ töø KH chuyeån ñi nhôø thu: Nhaäp TK 9123; ~ Khi nhaän tieàn thanh toaùn : Xuaát TK 9123.

3/4/2016

Kế toán dịch vụ L/C

Tín duïng thö – Letter of Credit (L/C)

Quy trình

(4)

NGAÂN HAØNG NGAÂN HAØNG NGAÂN HAØNG XUAÁT KHAÅU XUAÁT KHAÅU XUAÁT KHAÅU

(8)

NGAÂN HAØNG NHAÄP KHAÅU

(9)

(5) (2) (10) (7) (3)

(1)

NGÖÔØI NHAÄP NGÖÔØI NHAÄP NGÖÔØI NHAÄP KHAÅU KHAÅU KHAÅU

NGÖÔØI XUAÁT NGÖÔØI XUAÁT KHAÅU KHAÅU

(6)

Laø moät söï thoûa thuaän trong ñoù NH phaùt haønh thö tín duïng theo y/c cuûa KH mình (nhaø nhaäp khaåu) ñeå traû tieàn cho ngöôøi baùn (nhaø xuaát khaåu) hoaëc traû cho baát kyø ngöôøi naøo theo leänh cuûa ngöôøi ñöôïc thanh toaùn, hoaëc chieát khaáu hoái phieáu do ngöôøi ñöôïc thanh toaùn phaùt haønh khi caùc chöùng töø ñöôïc xuaát trình ñaày ñuû theo quy ñònh.

Taïi NH phuïc vuï nhaø Nhaäp khaåu

Tài khoản sử dụng

 Các TK trong Bảng:

4221 TGNT

428 Kyù quyõ môû L/C

519- chuyeån tieàn Hoaëc 1331 TGNHNN

(1) Kyù quyõ môû L/C

(3) Thanh toaùn L/C

 TK 428 - Ký quỹ bằng ngoại tệ;  TK 2141 – Cho vay ngắn hạn bằng ngoại tệ;  TK 222 – Chiếc khấu chứng từ có giá;  TK 717 – Thu phí nghiệp vụ chiết khấu.