Bài giảng Kinh tế thủy sản: Kinh tế sản xuất

TS Nguyễn Minh Đức

Bài giảng

KINH TẾ THỦY SẢN

CHƯƠNG 3 - KINH TẾ SẢN XUẤT

TS. NGUYỄN MINH ĐỨC ĐẠI HỌC NÔNG LÂM TPHCM

NMDuc 2009© Nguyễn Minh Đức 2009

Mục đích của sản xuất

v Thỏa mãn những mong muốn và nhu cầu của

con người

v Những nhu cầu cơ bản của loài người là thực phẩm, quần áo, chỗ ở và sự an toàn. Những nhu cầu của con người càng gia tăng gấp nhiều lần cùng với sự phát triển của xã hội. Con người phải sản xuất để có được những phương tiện mà qua đó, họ có thể thỏa mãn những nhu cầu, mong muốn của riêng họ, đồng thời cũng giúp thỏa mãn nhu cầu của những người khác.

NMDuc 2009© Nguyễn Minh Đức 2009

Lưu ý: Chỉ sử dụng nội bộ cho sinh viên KTS, ðH Nông Lâm TPHCM, nghiêm cấm sao chép, upload, phổ biến ở tất cả các hình thức 1

v Một người vừa là nhà sản xuất vừa là người tiêu

dùng.

v Mục đích của sản xuất là để cải thiện lợi ích kinh tế, cải thiện điều kiện và chất lượng cuộc sống bằng cách thúc đẩy con người ngày càng thỏa mãn nhiều hơn những nhu cầu và mong muốn. Trước khi bắt tay vào sản xuất, nhà sản xuất sẽ phải xem xét những nhu cầu và mong muốn của những người khác được phản ánh ở một nơi để trao đổi các thông tin, được gọi là thị trường.

NMDuc 2009© Nguyễn Minh Đức 2009

TS Nguyễn Minh Đức

Sản xuất là gì?

v Sản xuất là quá trình kết hợp các nguồn lực để tạo ra một số hàng hóa hay dịch vụ có giá trị.

v Sản xuất bao gồm các hoạt động sau:

§ Thay đổi dạng thức của 1 loại hàng hóa ở bất kỳ giai đoạn nào từ nguyên liệu thô đến sản phẩm cuối cùng. Ví dụ: từ phụ phế phẩm chăn nuôi thành thức ăn cho cá.

§ Thay đổi tình trạng của hàng hóa. Ví dụ: nuôi cá từ cá giống thành cá thương phẩm, phi-lê cá trong các xí nghiệp chế biến.

NMDuc 2009© Nguyễn Minh Đức 2009

§ Cung cấp dịch vụ. Ví dụ: dịch vụ khuyến ngư

Lưu ý: Chỉ sử dụng nội bộ cho sinh viên KTS, ðH Nông Lâm TPHCM, nghiêm cấm sao chép, upload, phổ biến ở tất cả các hình thức 2

TS Nguyễn Minh Đức

Các yếu tố của sản xuất v Quá trình sản xuất sử dụng nhiều yếu tố, được phân ra

làm 4 loại chính, gọi là 4 yếu tố của sản xuất: § Đất đai, đại diện cho tài sản tự nhiên được sử dụng trong

sản xuất. Yếu tố đất đai trong sản xuất bao gồm luôn cả cây cối sinh vật tự nhiên, chất khoáng, nước và các loại thủy vực; thậm chí bao gồm cả ánh sáng và không khí.

§ Vốn là yếu tố “nhân tạo”, bao gồm thức ăn, phân bón, hồ chứa, nhà xưởng, tiền bạc và kể cả kỹ thuật sản xuất. § Lao động là nguồn năng lượng “cơ bắp” sơ cấp được sử dụng trong sản xuất, bao gồm cả lao động điều hành, lao động gia đình và lao động được thuê mướn.

§ Quản lý là nguồn lực trí óc cho sản xuất, trái với năng

lượng “cơ bắp”. Quản lý liên quan đến quá trình ra quyết định và chịu trách nhiệm rủi ro.

NMDuc 2009© Nguyễn Minh Đức 2009

NGUOÀN LÖÏC LAO ÑOÄNG

NGUOÀN LÖÏC XAÕ HOÄI

NGUOÀN LÖÏC TÖÏ NHIEÂN

NĂM NGUOÀN LÖÏC SINH KẾ

O

NGUOÀN LÖÏC VAÄT CHAÁT

NGUOÀN LÖÏC TAØI CHÍNH

NMDuc 2009© Nguyễn Minh Đức 2009

Lưu ý: Chỉ sử dụng nội bộ cho sinh viên KTS, ðH Nông Lâm TPHCM, nghiêm cấm sao chép, upload, phổ biến ở tất cả các hình thức 3

TS Nguyễn Minh Đức

NGUOÀN LÖÏC LAO ÑOÄNG

v taát caû khaû naêng lao ñoäng, kyõ naêng, kieán thöùc, kinh nghieäm vaø söùc khoûe ñeå giuùp con ngöôøi coù theå thöïc hieän ñöôïc caùc keá sinh nhai cuûa mình nhaèm ñaït ñöôïc caùc keát quaû vaø muïc tieâu cuûa cuoäc soáng v bao goàm caû soá löôïng vaø chaát löôïng cuûa

ñoäi nguõ lao ñoäng saün coù

v laø moät nguoàn löïc toái quan troïng cho những hộ sản xuất ngöôøi nhỏ vì nguoàn

NMDuc 2009© Nguyễn Minh Đức 2009

v taát caû nhöõng nguoàn lôïi thuoäc veà töï nhieân maø ngöôøi

NGUOÀN LÖÏC TÖÏ NHIEÂN

daân söû duïng ñeå kieám soáng

v haøm chöùa taát caû töø nhöõng taøi saûn chung cho moïi ngöôøi nhö khí haäu, nhieät ñoä, khoâng khí, söï ña daïng sinh hoïc cho ñeán caùc taøi nguyeân ñöôïc söû duïng tröïc tieáp cho saûn xuaát nhö ñaát ñai, nguoàn nöôùc, caây troàng, vaät nuoâi,… v raát gaàn vôùi caùc khaùi nieäm ruûi ro Nguoàn löïc töï nhieân coù vai troø raát quan troïng ñoái vôùi

noâng daân vì hoï leä thuoäc raát nhieàu vaøo thieân nhieân

Prepared by NMDuc 2002

NMDuc 2009© Nguyễn Minh Đức 2009

Lưu ý: Chỉ sử dụng nội bộ cho sinh viên KTS, ðH Nông Lâm TPHCM, nghiêm cấm sao chép, upload, phổ biến ở tất cả các hình thức 4

TS Nguyễn Minh Đức

NGUOÀN LÖÏC XAÕ HOÄI

v caùc maïng löôùi vaø söï lieân keát ôû caùc caáp khaùc nhau hay ôû caùc ngaønh ngheà khaùc nhau giöõa nhöõng ngöôøi chia seû cuøng loaïi lôïi ích hay coù cuøng loaïi sôû thích

v goàm quyeàn thaønh vieân trong vieäc tham gia caùc hieäp hoäi, ñoaøn theå vaø caû caùc moái quan heä vôùi caùc toå chöùc khaùc nhau trong xaõ hoäi

Prepared by NMDuc 2002

NMDuc 2009© Nguyễn Minh Đức 2009

v caùc cô sôû haï taàng cô baûn v caùc tö lieäu saûn xuaát

NGUOÀN LÖÏC VAÄT CHAÁT

§ Cô sôû haï taàng (ñöôøng giao thoâng, nôi ôû, nguoàn caáp thoaùt nöôùc, naêng löôïng vaø heä thoáng truyeàn thoâng,… ) thöôøng laø caùc taøi saûn coâng coäng, coù theå söû duïng maø khoâng traû tieàn tröïc tieáp

§ Caùc tö lieäu saûn xuaát thöôøng do sôû höõu caù nhaân

hay taäp theå hoaëc coù theå ñöôïc thueâ möôùn v Vieäc thieáu thoán hay haïn cheá trong vieäc tieáp caän tôùi caùc nguoàn löïc vaät chaát coù theå laø moät yeáu toá chính cuûa ñoùi ngheøo

Prepared by NMDuc 2002

NMDuc 2009© Nguyễn Minh Đức 2009

Lưu ý: Chỉ sử dụng nội bộ cho sinh viên KTS, ðH Nông Lâm TPHCM, nghiêm cấm sao chép, upload, phổ biến ở tất cả các hình thức 5

TS Nguyễn Minh Đức

v taát caû caùc nguoàn tieàn maø ngöôøi daân coù ñöôïc ñeå phuïc

NGUOÀN LÖÏC TAØI CHÍNH

vuï cho cuoäc möu sinh cuûa mình. § voán töï coù (nhö tieàn maët, trang söùc hay caùc loaøi

gia suùc coù theå baùn ngay ñeå coù tieàn)

§ voán vay (töø ngaân haøng hay baïn beø, ngöôøi thaân) § tieàn trôï caáp

Prepared by NMDuc 2002

NMDuc 2009© Nguyễn Minh Đức 2009

Sản xuất thủy sản

v Sản xuất thủy sản liên quan đến sinh học. Quá

trình sản xuất thủy sản là một quá trình kết hợp các nguồn lợi thủy sinh, lao động và sự quản lý để tạo ra một sản phẩm có khả năng tiêu thụ.

v Các nhà sinh học thủy sản thường quan tâm đến

sản lượng khi các yếu tố đầu vào như thức ăn, mật độ và số lượng thả giống, chất lượng nước, … thay đổi

v Một nhà kinh tế sẽ quan tâm đến cả hai: Sản lượng

và hiệu quả sử dụng vốn.

NMDuc 2009© Nguyễn Minh Đức 2009

Lưu ý: Chỉ sử dụng nội bộ cho sinh viên KTS, ðH Nông Lâm TPHCM, nghiêm cấm sao chép, upload, phổ biến ở tất cả các hình thức 6

HÀM SỐ SẢN XUẤT

TS Nguyễn Minh Đức

v Hàm số sản xuất là mối quan hệ kỹ thuật giữa các yếu tố đầu

vào và sản phẩm tại một thời điểm nhất định với một công nghệ nhất định

v Các yếu tố đầu vào: là các nguyên liệu ban đầu, vất chất hay dịch vụ, sử dụng cho quá trình sản xuất.

NMDuc 2009© Nguyễn Minh Đức 2009

v Các đầu vào cho sản xuất thủy sản bao gồm con giống, thức ăn, ao hồ, nguyên liệu thủy sản, máy móc thiết bị, kỹ thuật, tổ chức và dịch vụ...

v Sản phẩm: là các sản phẩm vật chất hay dịch vụ được tạo ra từ quá trình sản xuất. Sản phẩm được hiểu là các sản phẩm hay nguồn lực vật chất. Trong ngành thủy sản, sản phẩm bao gồm cá, tôm, các sản phẩm thuỷ sinh ở các dạng thức khác nhau: tươi sống, sơ chế hay đã chế biến, ăn liền. Sản phẩm trong ngành thủy sản cũng là những dịch vụ khuyến ngư, những kỹ thuật sản xuất và tư vấn,…

v Sản phẩm NTTS thường đa dạng và là kết quả của hàng

NMDuc 2009© Nguyễn Minh Đức 2009

loạt các yếu tố đầu vào. Mức độ sản phẩm làm ra được quy định bởi việc sử dụng các mức độ của mỗi yếu tố đầu vào cũng như mối quan hệ tương tác giữa chúng.

Lưu ý: Chỉ sử dụng nội bộ cho sinh viên KTS, ðH Nông Lâm TPHCM, nghiêm cấm sao chép, upload, phổ biến ở tất cả các hình thức 7

TS Nguyễn Minh Đức

Hàm số sản xuất thủy sản có thể ñược thể hiện thông qua phương trình ñại số sau:

Y = f(X1, X2, X3,... , Z)

Trong ñó:

NMDuc 2009© Nguyễn Minh Đức 2009

Y - Sản phẩm NTTS X1 - Lượng thức ăn X2 - Kích cỡ thả X3 - Tỷ lệ sống X4 - Mật ñộ thả Z - Các biến số khác có liên quan ñến tăng trưởng của loài thủy sản

v Phương trình thể hiện sản lượng hay năng suất sản xuất liên quan đến mỗi yếu tố đầu vào ở một mức độ nào đó.

v Với số mẫu lớn và thực nghiệm nhiều, hàm số sản xuất là công thức toán học biểu diễn mối quan hệ giữa các yếu tố đầu vào và năng suất

NMDuc 2009© Nguyễn Minh Đức 2009

v Việc xác định hàm số sản xuất trong thực tế thường không đơn giản. Trong thực tế để đơn giản hoá việc xây dựng hàm số sản xuất người ta thường chỉ để 1 yếu tố thay đổi còn các yếu tố khác cố định. Kết quả có thể xác định được mối quan hệ giữa sản phẩm và sự thay đổi của một loại đầu tư (như thức ăn) trong điều kiện các đầu tư khác được khống chế. Trong trường hợp này ta có hàm sản xuất được biểu diễn dưới dạng: v Y = f(X1|X2, X3, X4, X5,..., Z)

Lưu ý: Chỉ sử dụng nội bộ cho sinh viên KTS, ðH Nông Lâm TPHCM, nghiêm cấm sao chép, upload, phổ biến ở tất cả các hình thức 8

TS Nguyễn Minh Đức

Bảng 1: Năng suất cá tra nuôi ở các mật độ khác nhau

Mật độ (kg/ha) Mật độ (con/ha) Năng suất (kg/ha) Thay đổi về n.suất

57 6250 2667 -

79 8750 3734 1067

102 11250 4801 1067

114 12500 5221 420

125 13750 5789 568

NMDuc 2009© Nguyễn Minh Đức 2009

148 16250 6640 851

7 0 0 0

6 0 0 0

) a h

5 0 0 0

4 0 0 0

3 0 0 0

2 0 0 0

/ g k ( t Ê u s g n ¨ N

1 0 0 0

0 5 7

7 9

1 0 2

1 1 4

1 2 5

1 4 8

M Ët ®é th¶ (kg/ha)

NMDuc 2009© Nguyễn Minh Đức 2009

Quan hệ giữa mật ñộ và năng suất

Lưu ý: Chỉ sử dụng nội bộ cho sinh viên KTS, ðH Nông Lâm TPHCM, nghiêm cấm sao chép, upload, phổ biến ở tất cả các hình thức 9

TS Nguyễn Minh Đức

Hàm sản xuất trong ñồ thị có các ñặc ñiểm sau:

NMDuc 2009© Nguyễn Minh Đức 2009

v Trong nuôi trồng thuỷ sản, hàm sản xuất thường rất phức tạp. Brett (1979) mối quan hệ giữa tăng trưởng và lượng thức ăn là mối quan hệ cơ bản trong NTTS.

•Sản lượng tăng khi ñầu vào tăng •Tỷ lệ tăng không bằng nhau ở các mức ñầu vào khác nhau

- Quy luật giá trị giảm dần trong kinh tế sản xuất.

NMDuc 2009© Nguyễn Minh Đức 2009

-Trong thực tế, hàm số sản xuất rất ña dạng, nó có thể là hàm số tuyến tính, hàm số bậc 2, hyperbole... Do vậy, ñường biểu diễn quá trình sản xuất có thể biểu diễn bằng các công thức toán học ñơn giản hoặc phức tạp.

Lưu ý: Chỉ sử dụng nội bộ cho sinh viên KTS, ðH Nông Lâm TPHCM, nghiêm cấm sao chép, upload, phổ biến ở tất cả các hình thức 10

NMDuc 2009© Nguyễn Minh Đức 2009

TS Nguyễn Minh Đức

Sản phẩm biên

v Hình dạng của đường cong tăng trưởng còn thể

hiện giá trị sản phẩm biên (MP - Marginal Product hay MPP - Marginal Physical Product).

v Sản phẩm biên là lượng sản phẩm tăng thêm khi

tăng 1 đơn vị của yếu tố đầu vào. Sản phẩm biên của yếu tố X1 là sự thay đổi của tổng sản phẩm (TPP - Total Physical Product) do sự thay đổi 1 đơn vị X1 tạo thành.

v Lượng sản phẩm biên được tính bằng công thức: D D D

NMDuc 2009© Nguyễn Minh Đức 2009

MPPX1 = D D D D TPP ------- D X1

Lưu ý: Chỉ sử dụng nội bộ cho sinh viên KTS, ðH Nông Lâm TPHCM, nghiêm cấm sao chép, upload, phổ biến ở tất cả các hình thức 11

TS Nguyễn Minh Đức

Sản phẩm trung bình

Sản phẩm trung bình (APP - Average Physical Product) thể hiện lượng sản phẩm tạo ra trên mỗi một đơn vị đầu vào tại các mức đầu vào khác nhau.

Công thức tính APP:

TPP

APPX1 = ----------

NMDuc 2009© Nguyễn Minh Đức 2009

Lưu ý: Chỉ sử dụng nội bộ cho sinh viên KTS, ðH Nông Lâm TPHCM, nghiêm cấm sao chép, upload, phổ biến ở tất cả các hình thức 12

TS Nguyễn Minh Đức

NMDuc 2009© Nguyễn Minh Đức 2009

MỐI QUAN HỆ GIỮA MPP, APP VÀ TPP

Mối quan hệ giữa MPP và APP v MPP > APP (đường cong MPP nằm trên đường cong APP) => APP ở giai đoạn tăng. v MPP < APP (đường cong MPP nằm dưới đường cong APP) => APP ở giai đoạn giảm. v MPP = APP => APP đạt giá trị cự đại.

Mối quan hệ giữa MPP và TPP v Khi MPP tăng, TPP tăng với tốc độ (tỷ lệ) tăng. Sau khi MPP đạt giá trị

cực đại, TPP tiếp tục tăng nhưng với nhịp độ giảm.

v MPP = 0, TPP đạt giá trị cực đại. v MPP < 0, TPP giảm dần.

v Đường cong thể hiện mối quan hệ giữa MPP và APP có ý nghĩa quan trọng trong việc ra quyết định của các nhà sản xuất, các nhà kinh tế. Thông qua mối quan hệ này người ta có thể chia quá trình sản xuất ra làm các giai đoạn khác nhau.

Hình 4. Mối quan hệ giữa TPP, MPP và APP

Lưu ý: Chỉ sử dụng nội bộ cho sinh viên KTS, ðH Nông Lâm TPHCM, nghiêm cấm sao chép, upload, phổ biến ở tất cả các hình thức 13

TS Nguyễn Minh Đức

CÁC GIAI ĐOẠN TRONG SẢN XUẤT

Hình 5: Các giai ñoạn của sản xuất

Trong bất kỳ một quá trình sản xuất nào người ta cũng có thể chia làm 3 giai đoạn:

v Giai đoạn 1: từ giá trị 0 đến thời điểm A khi MPP = APP (giai đoạn đường cong MPP nằm trên đường cong APP).

v Giai đoạn 2: từ A (MPP = APP) đến B (thời điểm tổng sản

phẩm đạt giá trị cực đại, hay MPP = 0). Giai đoạn này là giai đoạn phù hợp cho quá trình sản xuất. Hơn nữa, trong giai đoạn này sẽ xuất hiện các thời điểm mang lại cho nhà sản xuất thu nhập ròng lớn nhất và thiệt hại thấp nhất.

v Giai đoạn 3: sau khi tổng sản phẩm (TPP) đạt giá trị cực đại và giảm dần (hay giai đoạn MPP<0). Tại giai đoạn này, các nhà sản xuất sẽ không tiến hành sản xuất do tổng sản phẩm càng giảm khi đầu tư càng tăng.

Lưu ý: Chỉ sử dụng nội bộ cho sinh viên KTS, ðH Nông Lâm TPHCM, nghiêm cấm sao chép, upload, phổ biến ở tất cả các hình thức 14

TS Nguyễn Minh Đức

TỐI ƯU HOÁ SẢN XUẤT § Tối ưu hoá là hình thức sử dụng một tài nguyên (yếu tố đầu vào) nào đó để sản xuất và tạo ra thu nhập ròng cao nhất.

§ Về mặt toán học, lợi nhuận của quá trình sản xuất sẽ đạt tối ưu khi giá trị của sản phẩm biên (VMP - Value of the Marginal Product) bằng với giá của tài nguyên (giá của yếu tố đầu vào).

VMP = MPP . PY

Lợi nhuận của sản xuất sẽ đạt tối ưu khi

VMP = MPP.PY = PX hay MPP = PX/PY

PX là giá của tài nguyên X PY là giá sản phẩm Y

Lưu ý: Chỉ sử dụng nội bộ cho sinh viên KTS, ðH Nông Lâm TPHCM, nghiêm cấm sao chép, upload, phổ biến ở tất cả các hình thức 15

TS Nguyễn Minh Đức

§ Giả thiết quan trọng: chỉ một yếu tố đầu vào thay đổi, các yếu tố đầu vào khác không đổi.

§ Điều kiện giả định: các yếu tố đầu vào là vô hạn và việc mua các tài nguyên đầu vào và bán sản phẩm được tiến hành trên một thị trường cạnh tranh hoàn hảo.

§ Trong ví d(cid:1) (cid:2) B(cid:3)ng 3, ch(cid:4) m(cid:5)t y(cid:6)u t(cid:7) đ(cid:8)u vào thay đ(cid:9)i đó là th(cid:10)c ăn (m(cid:11)i bao 20kg). T(cid:12)t c(cid:3) các y(cid:6)u t(cid:7) đ(cid:8)u vào khác đư(cid:14)c s(cid:15) d(cid:1)ng trong không gi(cid:16)i h(cid:17)n và nhà s(cid:3)n xu(cid:12)t không g(cid:18)p khó khăn v(cid:19) tài chính. Gi(cid:3) s(cid:15) giá th(cid:10)c ăn (PX) là 8.0 đô la m(cid:5)t bao, và giá s(cid:3)n ph(cid:20)m là 2.0 đô la/kg. Gi(cid:3) s(cid:15) giá s(cid:3)n ph(cid:20)m không thay đ(cid:9)i.

§ Trong đi(cid:19)u ki(cid:21)n như v(cid:22)y, li(cid:21)u ngư(cid:23)i nuôi cá có th(cid:24) s(cid:15)

d(cid:1)ng (cid:2) m(cid:10)c th(cid:10)c ăn nào đ(cid:24) đ(cid:17)t đư(cid:14)c l(cid:14)i nhu(cid:22)n cao nh(cid:12)t?

Bảng 3: Số liệu giả thiết thể hiện nguyên lý tối ưu lợi nhuận trong ñiều kiện tài nguyên không hạn chế

TPP APP MPP VMP TR (TVP) TC Lợi nhuận PX

TĂ (túi) 0 0 0 0 0 0 0 0 0

1 2 5 15 5.0 7.5 10 20 8 8 10 30 8 16 2 14

5 10 11

8.7 9.0

52 70 82 88 92

3 4 5 6 7 8 9 26 35 41 44 46 45 43 8.2 7.3 6.6 5.6 4.8 22 18 12 6 2 -2 -4 8 8 8 8 8 8 8 90 86 24 32 40 48 56 64 72 28 38 42 40 36 26 14

Lưu ý: Chỉ sử dụng nội bộ cho sinh viên KTS, ðH Nông Lâm TPHCM, nghiêm cấm sao chép, upload, phổ biến ở tất cả các hình thức 16

TS Nguyễn Minh Đức

TỐI ƯU HOÁ LỢI NHUẬN

§ lợi nhuận cao nhất 42 đô la đạt được khi sử dụng thức ăn ở mức 5 bao. Tại các mức sử dụng thức ăn thấp hơn, giá trị của sản phẩm biên (VMP) đều dạt cao hơn chi phí biên (chi phí tăng thêm khi tăng thêm một đơn vị đầu tư hay giá của 1 đơn vị đầu vào - PX).

§ Khi cho ăn ở mức lớn hơn 5 bao, chi phí biên (PX) sẽ vượt quá giá trị sản phẩm biên (VMP). § Nhà sản xuất tiếp tục tăng đầu tư khi mà giá trị sản phẩm biên vẫn còn cao hơn chi phí biên.

TỐI ƯU HOÁ LỢI NHUẬN

§ Việc tối ưu hoá sản lượng đôi khi không mang lại lợi nhuận tối ưu.

§ Quy luật tối ưu lợi nhuận được hình thành dựa trên

quy luật biên (quy luật gia tăng). Một nhà sản xuất nếu chỉ đưa ra các quyết định về mức đầu tư dựa trên APP hoặc TPP và quy luật giá trị sẽ thu được lợi nhuận thấp hơn so với các nhà sản xuất sử dụng quy luật biên trong phân tích kinh tế.

§ Các chi phí cố định không ảnh hưởng đến quyết định mức sản xuất của nhà sản xuất. Nhà sản xuất chỉ quyết định mức sản xuất tối ưu dựa vào các chi phí biến đổi. Đặc biệt, để có quyết định mức độ sản xuất đúng đắn, nhà sản xuất phải dựa vào sản phẩm biên và chi phí biên.

Lưu ý: Chỉ sử dụng nội bộ cho sinh viên KTS, ðH Nông Lâm TPHCM, nghiêm cấm sao chép, upload, phổ biến ở tất cả các hình thức 17

TS Nguyễn Minh Đức

Các hàm số sản xuất thực nghiệm

v Nuôi trồng thuỷ sản là một quá trình sinh học phức tạp, các mối quan hệ chức năng tồn tại dựa trên cơ sở các mối quan hệ giữa các yếu tố đầu vào và các sản phẩm. v các quy luật sinh học thường không đồng nhất. v Do vậy, các hàm số toán học có thể phản ánh mối quan hệ giữa các yếu tố đầu vào và sản phẩm nhưng chưa chắc đã giải thích được các hiện tượng của các yếu tố đầu vào và sản phẩm, đặc biệt là các hiện tượng sinh học.

v Các hàm số sản xuất có thể được xây dựng dựa trên các số liệu thực nghiệm và chỉ mang tính chất tương đối.

Ví dụ:

= Sản lượng cá (lbs/acre/ngày) = Thức ăn (lbs/acre/ngày) = Trả nợ hàng năm ($/acre/ngày) = Lao động (giờ/acre/ngày) = Cá giống thả (con/acre/ngày) = Thời gian nuôi (ngày) Y = 0.45 + 0.36X1 + 4.46X2a - 9.27X3a + 0.28X4a - 0.74X5 Trong đó: Y X1 X2a X3a X4a X5

Lưu ý: Chỉ sử dụng nội bộ cho sinh viên KTS, ðH Nông Lâm TPHCM, nghiêm cấm sao chép, upload, phổ biến ở tất cả các hình thức 18

TS Nguyễn Minh Đức

HỆ SỐ CO GIÃN CỦA SẢN XUẤT

v Độ co giãn của sản xuất thể hiện các thay đổi tương đối về sản lượng liên quan đến thay đổi 1 đơn vị đầu vào.

v Co giãn của sản xuất được xác định theo

công thức sau:

D Y/Y

Tỷ lệ phần trăm thay đổi về sản phẩm EP = ---------------------------------------------------- D Y MPP X = ----- x ----- = ------- EP = --------- Tỷ lệ phần trăm thay đổi về đầu tư D X APP Y D X/X

Lưu ý: Chỉ sử dụng nội bộ cho sinh viên KTS, ðH Nông Lâm TPHCM, nghiêm cấm sao chép, upload, phổ biến ở tất cả các hình thức 19