TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÂY NGUYÊN
KHOA KINH TẾ
BÀI GIẢNG
KINH TẾ VI MÔ 1
ĐẮK LẮK, 2021
TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÂY NGUYÊN
KHOA KINH TẾ
BÀI GIẢNG
KINH TẾ VI MÔ 1
Biên soạn: Bộ môn kinh tế
ĐẮK LẮK, 2021
MỤC LỤC
ĐỀ CƯƠNG CHI TIẾT HỌC PHẦN ....................................................................... viii
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN VỀ KINH TẾ HỌC ...................................................... 1
MỤC TIÊU ...................................................................................................................... 1
NỘI DUNG...................................................................................................................... 1
TIẾT 1 ............................................................................................................................. 1
1.1. KHÁI QUÁT VỀ KINH TẾ HỌC ........................................................................... 1
1.1.1. Quy luật khan hiếm ............................................................................................... 1
1.1.2. Sự lựa chọn và chi phí cơ hội ................................................................................ 2
1.1.3. Khái niệm kinh tế học ............................................................................................ 3
1.1.4. Kinh tế học vi mô và Kinh tế học vĩ mô ............................................................... 3
1.1.5. Kinh tế học thực chứng và kinh tế học chuẩn tắc .................................................. 4
1.1.6. Đường giới hạn khả năng sản xuất (Production Possibility Frontier - PPF) ......... 5
TIẾT 2 ............................................................................................................................. 6
1.2. NHỮNG VẤN ĐỀ TRUNG TÂM CỦA TỔ CHỨC KINH TẾ .............................. 6
1.2.1. Quyết định sản xuất cái gì? ................................................................................... 7
1.2.2. Quyết định sản xuất như thế nào? ......................................................................... 7
1.2.3. Quyết định sản xuất cho ai? ................................................................................... 7
1.3. MÔ HÌNH KINH TẾ ................................................................................................ 8
1.3.1. Các mô hình kinh tế ............................................................................................... 8
1.3.1.1. Nền kinh tế truyền thống .................................................................................... 8
TIẾT 3 ............................................................................................................................. 8
1.3.1.2. Nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung .................................................................... 8
1.3.1.3. Nền kinh tế thị trường tự do ............................................................................... 9
1.3.1.4. Nền kinh tế hỗn hợp ......................................................................................... 10
1.3.2. Sơ đồ chu chuyển của nền kinh tế ....................................................................... 11
TIẾT 4 ........................................................................................................................... 12
Chủ đề thảo luận: Thảo luận về các vấn đề cơ bản và mô hình kinh tế. ....................... 12
TÓM TẮT CHƯƠNG 1 ................................................................................................ 13
CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP ............................................................................................... 15
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................................. 17
CHƯƠNG 2. LÝ THUYẾT CẦU - CUNG VÀ THỊ TRƯỜNG ............................. 18
MỤC TIÊU .................................................................................................................... 18
NỘI DUNG.................................................................................................................... 18
TIẾT 5 ........................................................................................................................... 18
2.1. LÝ THUYẾT CẦU ................................................................................................ 18
2.1.1. Khái niệm ............................................................................................................ 18
2.1.2. Các dạng biểu thị của cầu .................................................................................... 19
2.1.2.1. Biểu cầu (Bảng cầu) ......................................................................................... 19
2.1.2.2. Đường cầu ........................................................................................................ 20
2.1.2.3. Hàm cầu ............................................................................................................ 21
TIẾT 6 ........................................................................................................................... 22
2.1.3. Các yếu tố ảnh hưởng tới cầu .............................................................................. 22
2.1.4. Sự thay đổi của đường cầu .................................................................................. 26
TIẾT 7 ........................................................................................................................... 28
2.2. LÝ THUYẾT CUNG ............................................................................................. 28
2.2.1. Khái niệm ............................................................................................................ 28
2.2.2. Các dạng biểu thị của cung .................................................................................. 28
TIẾT 8 ........................................................................................................................... 31
2.2.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến cung .......................................................................... 31
2.2.4. Sự thay đổi của đường cung ................................................................................ 32
2.3. CÂN BẰNG CUNG CẦU VÀ SỰ HÌNH THÀNH GIÁ CẢ ................................ 33
2.3.1. Trạng thái cân bằng tĩnh ...................................................................................... 33
TIẾT 9 ........................................................................................................................... 35
2.3.2. Trạng thái cân bằng động .................................................................................... 35
2.3.3. Sự thay đổi của giá và lượng cân bằng trên thị trường ....................................... 35
TIẾT 10 ......................................................................................................................... 38
2.4. ĐỘ CO GIÃN ......................................................................................................... 38
2.4.1. Sự co giãn của cầu ............................................................................................... 38
2.4.1.1. Khái niệm ......................................................................................................... 38
2.4.1.2. Các loại co giãn của cầu ................................................................................... 38
2.4.1.3. Phương pháp tính .............................................................................................. 38
a) Co giãn của cầu theo giá ............................................................................................ 38
TIẾT 11 ......................................................................................................................... 41
b) Co giãn của cầu theo thu nhập .................................................................................. 41
c) Co giãn chéo của cầu ................................................................................................. 43
TIẾT 12 ......................................................................................................................... 44
2.4.2. Sự co giãn của cung theo giá hàng hóa ............................................................... 44
2.5. MỘT SỐ VẬN DỤNG QUY LUẬT CUNG - CẦU ............................................. 46
2.5.1. Thặng dư tiêu dùng và thặng dư sản xuất ............................................................ 46
TIẾT 13 ......................................................................................................................... 47
2.5.2. Sự can thiệp của chính phủ .................................................................................. 47
2.5.2.1. Can thiệp trực tiếp ............................................................................................ 47
TIẾT 14 ......................................................................................................................... 52
2.5.2.2. Can thiệp gián tiếp ............................................................................................ 52
a) Tác động của chính sách thuế .................................................................................... 52
b) Chính sách trợ cấp ..................................................................................................... 55
TÓM TẮT CHƯƠNG 2 ................................................................................................ 58
CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP ............................................................................................... 59
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................................. 61
CHƯƠNG 3. LÝ THUYẾT HÀNH VI NGƯỜI TIÊU DÙNG ............................... 62
MỤC TIÊU .................................................................................................................... 62
NỘI DUNG.................................................................................................................... 62
TIẾT 15 ......................................................................................................................... 62
3.1. LÝ THUYẾT VỀ SỰ THỎA DỤNG (UTILITY THEORY) ................................ 62
3.1.1. Một số khái niệm ................................................................................................. 62
3.1.2. Mối quan hệ giữa hữu dụng biên (MU) và tổng hữu dụng (TU) ........................ 65
3.2. PHÂN TÍCH CÂN BẰNG TIÊU DÙNG .............................................................. 65
3.2.1. Một số giả thiết về sở thích của người tiêu dùng ................................................ 65
TIẾT 16 ......................................................................................................................... 66
3.2.2. Đường ngân sách ................................................................................................. 66
3.2.3. Đường bàng quan (đường đẳng ích) .................................................................... 69
TIẾT 17 ......................................................................................................................... 72
3.2.4. Lực chọn phối hợp tiêu dùng tối ưu .................................................................... 72
3.3. TỔNG HỢP ĐƯỜNG CẦU THỊ TRƯỜNG ......................................................... 75
3.3.1. Sự hình thành đường cầu cá nhân đối với sản phẩm X ....................................... 75
TIẾT 18 ......................................................................................................................... 77
3.3.2. Sự hình thành đường cầu thị trường của sản phẩm X ......................................... 77
3.3.3. Đường Engel, tác động thay thế và tác động thu nhập ........................................ 78
TÓM TẮT CHƯƠNG 3 ................................................................................................ 82
CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP ............................................................................................... 84
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................................. 87
CHƯƠNG 4. LÝ THUYẾT VỀ SẢN XUẤT ............................................................ 88
MỤC TIÊU .................................................................................................................... 88
NỘI DUNG.................................................................................................................... 88
TIẾT 19 ......................................................................................................................... 88
4.1. MỘT SỐ KHÁI NIỆM CƠ BẢN ........................................................................... 88
4.1.1. Yếu tố đầu vào – Yếu tố đầu ra ........................................................................... 88
4.1.2. Yếu tố sản xuất cố định – Yếu tố sản xuất biến đổi ............................................ 89
4.1.3. Ngắn hạn – Dài hạn ............................................................................................. 89
4.2. HÀM SẢN XUẤT .................................................................................................. 89
4.2.1. Công nghệ sản xuất ............................................................................................. 89
4.2.2. Hàm sản xuất ....................................................................................................... 90
TIẾT 20 ......................................................................................................................... 90
4.2.3. Sản xuất với một yếu tố đầu vào biến đổi ........................................................... 90
4.2.3.1. Khái niệm ......................................................................................................... 91
4.2.3.2. Tổng sản phẩm, năng suất trung bình, năng suất biên ..................................... 91