Ố
Ọ
H C VI N HÀNH CHÍNH QU C GIA
Ệ
Ệ Ả
KHOA VĂN B N VÀ CÔNG NGH HÀNH CHÍNH
Ậ
Ỹ
K THU T XÂY D NG VÀ BAN HÀNH Ự
Ả
Ả
VĂN B N QU N LÝ HÀNH CHÍNH NHÀ N
Ư CỚ
ạ ử (Chương trình đào t o c nhân hành chính)
Ị
Ạ GV: ThS. T TH THANH
TÂM
Năm 2006
Ứ
Ầ
PH N TH BA
Ạ
Ậ Ỹ Ộ Ố Ạ
Ả Ả Ậ
Ạ
K THU T SO N TH O M T S LO I VĂN B N QUY PH M PHÁP LU T
Chương VIII
Ộ Ố Ấ
Ậ
M T S V N ĐÈ CHUNG Ề Ậ V L P PHÁP VÀ L P QUY
Chương IX
Ậ
Ậ
Ỹ
K THU T L P QUY
Ộ
Ậ
Ả
Ủ B C C N I DUNG C A VĂN B N L P QUY
Ủ
Ủ
Ậ
Chương X Ố Ụ Chương XI Ạ Ộ HO T Đ NG L P QUY C A CHÍNH PH , TH T
Ủ Ư NG Ớ
CHÍNH PHỦ
Ậ
Ở
Ủ
HO T Đ NG L P QUY C A B TR
Ủ Ộ Ư NG, TH
Chương XII Ộ Ạ TRƯ NG CỞ
Ơ QUAN NGANG BỘ
Chương VIII
Ộ Ố Ấ
M T S V N ĐÈ CHUNG V L P PHÁP VÀ L P QUY
Ề Ậ Ậ
I. Xây d ng pháp lu t ậ
II. Chính sách pháp lu t ậ
ự
III. L p pháp, l p quy: nh ng t
ữ ậ ậ ương quan và phân
đ nhị
I. Xây d ng ự pháp lu tậ
1. Ho t ạ đ ng xây d ng ban hành VBQPPL và xây
ự ộ
ự ậ d ng pháp lu t
2. Ch th c a ho t ủ ể ủ
ộ ậ ạ đ ng xây d ng pháp lu t ự
3. Các hình th c xây d ng pháp lu t ậ
ự ứ
4. Nguyên t c xây d ng pháp lu t ậ
ự ắ
1. Ho t ạ đ ng xây d ng ban hành VBQPPL ự
ộ và xây d ngự pháp lu tậ
ị
M c dù pháp lu t nh ậ ặ ưng nó r t s ng ấ ố ộ h i, nh ể phát tri n và ngày càng ả
ể
ậ
ậ
ợ Đ qu n lý xã h i luôn v n ậ đ ng ộ ộ ả ban hành các VB lu t và c VB d
ư là các ch ế đ nh xã ộ đ ng, luôn luôn ệ đư c hoàn thi n đó, c n ầ ớ ư i lu t.
ậ
ư i ớ
ệ ậ
ậ
ạ
Vi c ban hành các VB lu t và VB d lu t là quá trình sáng t o pháp lu t
ộ
ả ự ặ
ậ ế ợ ỹ
ở ệ
ậ
ạ ủ
Ho t ạ đ ng xây d ng pháp lu t ph i d a ự ẽ trên cơ s khoa h c, có k t h p ch t ch ọ ự ễ kinh nghi m th c ti n và k thu t thành th o c a các chuyên gia.
ọ Khoa h c l p pháp, l p quy là m t ngành khoa h c
ự
ẩ
ố
ậ ứ ọ ậ ụ
Đó là khoa h c xây d ng và ban hành các VBQPPL,
ậ ỹ ộ ấ đ : ề ứ ng d ng, nghiên c u các v n ế ậ sáng ki n l p pháp, ương trình làm lu t, ậ l p chậ ự ạ biên so n các d án VBQPPL th m tra và thông qua d án VB, công b VBQPPL... ự ọ ậ ậ trong đó có k thu t l p pháp, l p quy.
ự ứ Xây d ng pháp lu t là m t hình th c lãnh ạ ủ đ o c a
ậ ố ớ ộ ộ Nhà nư c ớ đ i v i xã h i
ệ ị ỏ đ nh, thay ổ đ i và bãi b các > bao g m vi c quy
ồ QPPL,
ặ
ổ ứ ế ợ ỷ ề ộ
ế ẩ
các t ớ hành cùng v i các c ề ề ữ quy n v nh ng v n > do các cơ quan nhà nư c ti n hành, ho c do ớ đư c u quy n ti n ch c xã h i khác ớ ơ quan nhà nư c có th m ấ đ tề ương ng.ứ
Xây d ng pháp lu t là ho t
ậ
ị
ẩ đ nh d án, d th o VBQPPL
ạ ẩ ả
ự ả
ự
ộ ồ ậ ạ đ ng bao g m các giai
ự đo n: ạ a) Sáng ki n pháp lu t. ế b) L p chậ ự ương trình xây d ng VBQPPL c) So n th o d án, d th o VBQPPL ự ả ả ự d) Th m tra, th m ự ả ự e) Th o lu n và thông qua d án, d th o VBQPPL ậ g) Công b VBQPPL ố
Đó cũng là quy trình chung v xây d ng VBQPPL.
ự ề
ộ
2. Ch th c a ho t ủ ể ủ
ạ đ ng xây d ng
ự pháp
lu tậ
ả
ộ
ị
a) Cơ quan nhà nư cớ b) b n thân nhân dân. c) Các t ổ ứ
ch c chính tr xã h i
ệ
ị
ế
ự
ả
ậ (Hi n pháp 1992, Đi u 84, kho n 1); + U ban Th ụ ỷ ế Gi Ra pháp l nh v
ờ
ệ ế
a) Cơ quan nhà nư c: ớ + Qu c h i th c hi n quy n l p pháp ề ậ ệ ố ộ ế ử đ i Hi n pháp; ổ ế làm Hi n pháp và s a ậ ổ ử đ i lu t; ậ làm lu t và s a ự ương trình xây d ng lu t, pháp l nh" quy t ế đ nh ch ề ả ư ng v Qu c h i i thích Hi n pháp, lu t, pháp l nh; ữ ề nh ng v n ề ố ộ ậ ệ ố ộ ợ ấ đ ề đư c Qu c h i ả giao" (Hi n pháp 1992, Đi u 91, kho n 3 và 4).
ố
ể
+ Tòa án nhân dân t
ệ i cao và Vi n Ki m sát
ữ
ố
i cao ban hành nh ng v
ủ
ậ
ạ
ậ
nhân dân t ph m pháp lu t theo quy
ả ăn b n quy ị đ nh c a pháp lu t.
ớ
ự
ề
ể ự
ệ ề ậ ệ Đ th c hi n các quy n
ớ ăn b n ả
ề ậ ạ ẩ ộ
+ Các cơ quan hành chính nhà nư c th c hi n quy n l p quy và quy n hành chính. ề đó cơ quan hành ấ chính nhà nư c các c p ban hành các v ậ quy ph m pháp lu t thu c th m quy n l p quy theo lu t ậ đ nh.
ị
b. B n thân nhân dân
ả ự tham gia xây d ng pháp
ả
ề ậ
ế ớ
ế
ớ ầ ế ưng c u ý dân" lu tậ “Công dân có quy n tham gia qu n lý nhà n ề ư cớ ả ộ ấ đ chung và xã h i, tham gia th o lu n các v n ị ớ ơ ương, ki n ngh v i c ị ủ ả ư c và đ a ph c a c n ớ ổ ư c t ể quan nhà nư c, bi u quy t khi Nhà n ch c trứ Hi n pháp.
ch c chính tr xã h i ậ ự ớ ơ
ệ ợ
đư c giao trách nhi m ớ ậ ư c (Lu t Ban hành
ề
c. Các t ộ cũng có th là ể ị ổ ứ ủ ể ồ đ ng ch th Xây d ng pháp lu t cùng v i các c ớ quan nhà nư c khác khi ả tham gia qu n lý nhà n VBQPPL, Đi u 73).
3 . Các hình th c ứ xây d ng ự pháp lu tậ
a) Tr c ti p ự ế :
Các cơ quan nhà nư c có th m quy n c ề
ẩ ớ ề ăn c ứ
ố ự ễ ụ ầ đi u ki n, nhu c u, th c ti n c
ủ vào tình hu ng, ặ th t ệ ể ự đ t ra các QPPL theo ý chí c a mình.
b) Th ch hóa
ể ế ẵ ặ ị đ ề
ổ ứ ặ ngh c a c ị ủ ơ quan, t các quy đ nh có s n ho c theo đó. ch c ho c cá nhân nào
4. Nguyên t c ắ xây d ng ự pháp lu t ậ
ạ ủ ả đ o c a Đ ng
a) Nguyên t c s lãnh b) Nguyên t c dân ch ủ c) Nguyên t c pháp ch ế d) Nguyên t c khoa h c ọ đ) Nguyên t c bình ẳ
ắ ự ắ ắ ắ ắ ộ đ ng các dân t c
ắ ự
ạ ủ
ả
a) Nguyên t c s lãnh
đ o c a Đ ng
ả ư i ớ
Xây d ng và ban hành VBQPPL ph i d ả
ự ự s lãnh
ạ ủ đ o c a Đ ng
ộ
ủ
N i dung c a các VBQPPL th
ạ ộ
đư c ợ ư trong
ả
ộ
ị
ư ng ờ thông qua trong các đ i h i cũng nh ủ ương c a Đ ng các h i ngh Trung
ắ ủ
ấ ể
b) Nguyên t c dân ch Giai c p công nhân và toàn th nhân dân lao ộ
ậ ả ự
ằ ả ả đ m tôn
ự
ả ề ủ
ự
ả
ậ
ậ ầ ổ ẩ đ ng th i ph i th c hi n xây d ng pháp lu t theo th ủ
ợ
ệ đ iố pháp lu t ậ
ự ị đ nh.
đ ng ộ tham gia tích c c vào công tác th o lu n n i dung các VBQPPL c) Nguyên t c pháp ch ế: ắ B n ch t c a nguyên t c này nh m b o ả ắ ấ ủ ọ tr ng tuy t cơ quan xây d ng pháp lu t c n ph i ban hành các VBQPPL trong khuôn kh th m quy n c a mình ệ ờ ồ t c ụ đã đư c quy
ộ
ự
ạ đ ng xây d ng
ệ
t là khoa
ộ
ọ ắ d) Nguyên t c khoa h c ị ắ đ nh ho t Nguyên t c này quy ự ế ợ ả đư c ti n hành d a trên ậ pháp lu t ph i ặ ọ đ c bi ự ữ nh ng thành t u khoa h c, ọ h c pháp lý. ủ + n i dung c a các VBQPPL ph i
ạ ớ ạ ợ ộ
ụ
ả ợ
ả ộ
ộ ể ủ ả ứ ặ ả đư c trình bày ữ ằ dư i d ng các quy ph m và b ng m t ngôn ng ự ẩ hành chínhcông v chu n m c; ớ ủ + b o ả đ m n i dung c a các VB phù h p v i trình ộ đ phát tri n c a xã h i, có tính kh thi cao ẫ ẽ + hình th c ph i ch t ch , rõ ràng, khuôn m u.
ắ
ẳ
ộ đ ng các dân t c
ạ đ ng xây d ng
ệ ả
ự ủ i ích c a các
đ) Nguyên t c bình ự + Khi th c hi n ho t ậ pháp lu t ph i tính ộ ố dân t c s ng trên
ộ ế ợ đ n l đ t nấ ư c. ớ
ự
ẳ đ ng,
đoàn k t, ế ấ
ệ + Th c hi n chính sách bình ộ ợ ữ ẽ
ỳ ị
ọ
ộ
tương tr gi a các dân t c, nghiêm c m m i hành vi k th , chia r dân t c
ổ
II. CHÍNH SÁCH PHÁP LU T Ậ 1. T ng quan v chính sách pháp lu t ề ả ủ
ậ
ạ
đư c s VB pháp lu t
ệ ạ
ậ ụ ơ b n c a chính sách pháp ệ Nhi m v c ụ ớ ương hư ng và m c ị đ nh ph lu t là xác ậ ạ đ ng sáng t o pháp lu t ộ ủ tiêu c a ho t ậ đúng ợ ố ị Xác đ nh ỏ ữ đòi h i hi n t ớ v i nh ng
i
ứ
ậ
ậ 2. Nghiên c u chính sách pháp lu t ộ
ở đ u t
ị
ả ủ
ả
ứ Nghiên c u chính sách pháp lu t là m t quá ợ trình đư c kh i ệ ầ ừ khi phát hi n nhu ầ đo n ạ ở ế c u ban hành VB và k t thúc giai ứ ề ặ thông qua xác đ nh chính th c v m t ơ b n c a QPPL" ớ ộ Nhà nư c n i dung c ạ (Quy trình so n th o VBQPPL, 1998, tr. 7).
ứ
ự
ể
Đó là ho t ạ đ ng nghiên c u, kh o sát th c ộ
ả ề ơ b n v ả
ở ề ả
ề ủ ự ương, đi u c a d
ủ ự ả
ớ
ộ
ớ
ộ ti n ễ đ xây d ng m t khung c ự chính sách pháp lý làm cơ s , n n t ng cho ể ệ ệ vi c th hi n các ch th oả . Đ nh h ư ng n i dung c a d th o VB v i: ị ệ
ả
bi n pháp qu n lý ả ộ m c ứ đ qu n lý ụ ỗ ợ công c h tr khác
Ậ
Ị
III. L P PHÁP, L P QUY: NH NG Ữ Ậ TƯƠNG QUAN VÀ PHÂN Đ NH
Trên nguyên t c ho t
ư c pháp ấ ề
ạ đ ng nhà n ắ ớ ộ ự ư c th ng nh t, có s ố ớ ề ự quy n, quy n l c nhà n ề ữ phân công gi a các quy n.
Nh ng tữ ộ ủ đ ng c a các c ệ vi c ban hành các VBQPPL
ị ề ự ợ ể ệ ạ ương quan và phân đ nh trong ho t ớ ề ư c v ơ quan quy n l c nhà n đư c th hi n rõ.
ứ ủ ự ương quan và phân
Nh ng cữ ăn c c a s t ậ ị
ậ
đ nh l p pháp, l p quy:
ớ
ố
ớ
ậ ư c và Pháp lu t đ ng ồ ộ ư c Công dân
ệ ệ ệ ệ
ệ ố
1. Quan h : Nhà n 2. Quan h Qu c gia C ng 3. Quan h Nhà n 4. Quan h theo phân ngành h th ng QPPL
ệ ớ
1. Quan h : Nhà n Quy n làm lu t thu c v c
ề ệ ề
ư c và Pháp lu t ậ ạ ộ ề ơ quan đ i di n quy n ầ ậ ặ ự l c nhân dân ho c thông qua tr
ệ ậ ệ ưng c u dân ý. Qu c h i th c hi n vi c t p trung, th ng nh t ấ ố
ậ
ậ
ộ ị
ọ
ố ộ đ i ố
Ho t ạ đ ng l p hi n, l p pháp ế quy t ế đ nh các chính sách quan tr ng v ế
ạ
ụ
ề đ i n i, ệ
ữ
ế
ạ ề
ngo i, thông qua k ho ch ngân sách, nh ng nhi m v , ạ đã ghi trong Hi n pháp quy n h n khác
ự ố ộ ề ự ề quy n l c v :
L p pháp
ỉ
ề
đi u ch nh các lĩnh
ụ ủ
ộ
ấ đ có ý nghĩa chung toàn xã h i. ự
ọ ộ
ậ t o ra các VB QPPL ạ đ n: ế ự v c liên quan ề Quy n và nghĩa v c a công dân. ề ữ Nh ng v n ố ụ ự Hình s và t t ng hình s . ạ đ ng tài chính quan tr ng. ế Thu ; các ho t
ẩ
ộ
ố
Thu c th m quy n l p pháp,
lu t c a Qu c
ậ ủ ả
ề ậ ữ nh ng v n
ộ
ọ
ấ đ cề ơ b n, quan h iộ quy đ nhị ự ề tr ng thu c các lĩnh v c v : ố ố ộ đ i ngo i,
đ i n i, ệ nhi m v kinh t c a ủ đ t nấ ư c, ớ
ố ộ ụ ạ ế , xã h i, qu c phòng, an ninh
ữ ủ ế ch c và
ộ
v quan h xã h i và ho t
ề ổ ứ ắ nh ng nguyên t c ch y u v t ư c, ớ ủ ộ ho t ạ đ ng c a b máy nhà n ộ ộ ề ệ ủ ạ đ ng c a công dân.
ẩ
Th m quy n l p quy ế
là nh ng quy ữ
ẫ ớ
ữ t, nh ng h
ư ng d n
ề ậ ị đ nh chi ti ậ
ệ th c hi n pháp lu t,
ự ữ ị ợ
nh ng quy ự ừ ế
ể ớ đ c ặ đi m t ng đ nh phù h p v i ổ ừ ưng không trái
lĩnh v c, t ng vùng lãnh th , nh ậ ớ v i Hi n pháp và lu t.
ẩ ề ậ ề ả ộ
ụ ộ
ẫ
Th m quy n l p quy không ph i là m t quy n h n ạ đ c l p mà mang tính ph thu c, có nghĩa ơn ch ứ ụ là đ hể ư ng d n áp d ng các VB cao h i m t cách không t n t
ộ ậ ớ ồ ạ ộ ộ ậ đ c l p.
Chính ph th c hi n quy n l p quy v ề ệ
ề ậ ữ
ủ ự ề ấ đ chung, nh ng v n
ề ấ đ quan
ữ nh ng v n ọ tr ng,
ộ
ệ
ương th c hi n ự ề ấ đ có tính ộ ặ
ị
B ho c chính quy n ề đ a ph ặ ị ữ ố ớ ề ậ quy n l p quy đ i v i nh ng v n ự ấ ch t chuyên ngành, lĩnh v c ho c thu c ương. quy n t
ề ự ủ đ a ph ch
ạ
ề ậ
ạ
Các lo i quy n l p quy: ộ ậ ề ậ + Quy n l p quy đ c l p ộ ụ ề ậ + Quy n l p quy ph thu c: ổ ợ ề ậ + Quy n l p quy b tr ề ậ + Quy n l p quy phái sinh ế ề + Quy n lâp quy h n ch
ớ
L p quy ậ
ồ
ẩ
ậ ậ ư i lu t l p quy: ủ ộ ồ ấ
ủ
ệ
ạ ữ t o ra nh ng VB d ủ ế c a Chính ph , H i đ ng Th m phán T án ị Ngh quy t ố nhân dân t i cao, HĐND các c p; ủ ủ ị ị Ngh đ nh c a Chính ph ; ủ ướ ế ị Quy t đ nh c a Th t
ố
ưở ng ủ ng, th
ủ VKSNDTC, Toà án nhân dân t tr
ộ ưở ấ ệ
ơ ủ
ng
ưở Ch thỉ
ủ ướ ộ ưở
ủ ưở
ơ
ng Chính ph , Vi n tr i cao , b tr ộ ng c quan ngang b , UBND các c p; ng Chính ph , Vi n tr ng, th tr
ưở ủ ộ ng c quan ngang b ,
ị c a Th t VKSNDTC, b tr UBND các c p;ấ
ệ
Thơng tư c a Vi n tr
ộ ị
ộ
ưở ủ ộ ưở ố ủ ưở i cao, b tr t ng, th tr ơ ữ ị t ch gi a các c quan nhà n
ng VKSNDTC, Toà án nhân dân ơ ng c quan ngang b ; VB liên ướ ổ ứ c, t
ch c chính tr xã h i.
Chính phủ
ụ ể ậ ị đ nh c th hóa các lu t, pháp
Ra nh ng quy ữ ặ đ t ra các bi n pháp, th t c hành chính
ủ ụ
Các b trộ ư ngở
ệ ậ ệ l nh, ể đ thi hành VB lu t.
ệ ự ế
ề ả ộ
th c hi n quy n l p quy liên quan ề ậ ữ đ n nh ng ấ ộ ạ v n ấ đ thu c ph m vi qu n lý có tính ch t n i ấ đ ề đư c ợ ự ộ b ngành, lĩnh v c ho c nh ng v n ề ủ ỷ Chính ph u quy n.
ữ ặ
ự
ề ậ
ằ
ổ
ợ
ệ
ự ương, d a vào:
ị
Chính quy n ề đ a ph ương Th c hi n th m quy n l p quy mang tính t ng h p nh m ị ắ đ a ph ị
ủ
ị ứ ậ đ nh, quy
ủ ề đ nh c a Chính ph v ự đ t ấ đai, kinh doanh, thu , ế
ộ
ụ
, v
ả
ẩ ị n ấ đ nh chính sách, quy t c Nh ng cữ ăn c lu t ả qu n lý trong các lĩnh v c: ậ ự xã h i, giáo d c, y t tr t t Nh ng cữ ăn c pháp lý n
ề ấ ỉ
ế ăn hóa... ị ứ ữ ấ ấ đ nh phân c p qu n lý gi a ộ ớ ơ quan c p b v i chính quy n c p t nh ủ ề
ấ ộ các b , các c ủ trong các VBQPPL c a Chính ph và b . ệ
ộ ạ ủ
ụ
ị
ứ ăng, nhi m v , quy n h n c a HĐND và
V trí, ch c n
ề ổ ứ
UBND. Nh ng cữ
ăn c lu t
ị ứ ậ đ nh v t
ch c HĐND và UBND.
ẩ
+ Th m quy n l p quy còn thu c v Tòa
ộ ề ể
ệ i cao và Vi n Ki m sát
ố
án nhân dân t nhân dân t
ề ậ ố i cao.
ệ
ệ ố ố 2. Quan h Qu c gia C ng ậ Trong quá trình l p quy c n chú ý đ n quan h Qu c
đ ng lãnh th t
ộ
ế ổ ự quy t ớ ự ả ệ ư i s b o ẩ ớ ộ đ ng ồ ế ầ ị đ ngồ , xác đ nh rõ: ồ ộ ự ồ đ ng th c hi n d ẩ ủ ơ quan nhà nư c có th m
ợ ở ấ đư c làm c p này,
ệ ấ nh ng vi c c m không ở ấ gia C ng ộ ệ các vi c riêng do c ng ệ các vi c do c ng ộ h , phê chu n c a c quy n ề ữ ợ ch ỉ đư c làm c p khác
3. Quan h Nhà n
Chöùc naêng quaûn lyù cuûa vaên baûn
Chöùc naêng quaûn lyù cuûa vaên baûn
ệ ớ
ả ậ ề
ộ
ế
ọ
Tuy nhiên, ph i h t s c th n tr ng sao cho các ủ ương,
ư c Công dân V nguyên t c, pháp lu t công nh n và b o v ệ ậ ắ ề quy n công dân r ng rãi. Th c t ộ ố ư ng ờ ấ ả ự ế qu n lý cho th y trong m t s tr ủ ợ ố ợ ợ i ích qu c gia, l i ích chung c a toàn h p vì l ầ ể ộ ề ự ạ ồ đ ng, c n có s h n ch quy n công th c ng ậ ả ẩ ộ dân (h kh u, nh p c nh….) ả ế ứ ụ ậ ở ệ
ậ bi n pháp áp d ng không tr thành ch tr ạ thành quy ph m l p quy.
4. Quan h theo phân ngành h th ng QPPL Th m quy n l p pháp, l p quy ị đ nh theo nh ng nguyên t c chung là:
ẩ ậ ệ ề ậ ệ ố ợ đư c phân
Nh ng quy
ề ự ạ ớ ắ ị đ nh
ợ
i quy n t ấ ộ ể
ộ ố ữ ụ ữ do, đ ng ch m t ữ ủ i ích h p pháp c a công dân, nh t là nh ng ủ ế ấ đoán ch y u thu c quy n ề ự , m t s lĩnh v c có th do Chính ị đ nh. ợ l ị quy đ nh c m ậ l p pháp ủ ph quy
ắ
ề ậ ợ
ề ậ
ậ
ị do: ữ Nh ng quy
ủ ộ c p Chính ph , b .
ộ ắ đ nh b t bu c hành vi ề ả quy n l p pháp qu n lý v nguyên t c ụ ể và đư c quy n l p quy c th hóa, ủ ế ở ấ nhưng t p trung ch y u
ổ ị đ nh khung, khuôn kh cho hành
ợ
ị đ nh t đư c t
m thì:
ỷ ỷ m ợ ỷ ỷ ắ đ nh nguyên t c
ề ề ậ ề ậ
ị ụ ể
ề ậ + đư c quy n l p pháp quy ệ + trong đi u ki n không làm > quy n l p pháp quy > quy n l p quy c th hoá.
ữ Nh ng quy vi dân sự
Ậ
Ậ
Ỹ
CHƯƠNG IX K THU T L P QUY
ậ ậ
ổ
I. T ng quan v k thu t l p quy ề ỹ
ậ ậ
II. Các quy t c c a k thu t l p quy ắ ủ ỹ
ậ ậ
ổ
I. T ng quan v k thu t l p quy ề ỹ
ậ ậ
ề ỹ
ệ
1. Khái ni m v k thu t l p quy
ắ
ạ ủ ỹ
ậ
2. Nh ng nguyên t c ch
ỉ đ o c a k thu t
ữ ậ l p quy
ố ớ ỹ
ậ ậ
ữ
3. Nh ng yêu c u
ầ đ i v i k thu t l p quy
ậ
4. Chương trình l p quy
ậ ậ
ệ
ề ỹ 1. Khái ni m v k thu t l p quy
ủ
ộ ữ ạ đ ng c a các c ệ
ộ ề
ự
ẩ
K thu t l p quy là toàn b nh ng quy t c ắ ậ ậ ỹ ơ quan nhà ổ ứ t ch c và ho t nư c có th m quy n trong vi c xây d ng ớ ậ và ban hành các VB l p quy.
ộ ệ
ậ ộ ế xây
ự
Khái ni m l p quy bao hàm 2 n i dung: 1.1. Toàn b các quy t c ti n hành trình t d ng và ban hành VB l p quy theo lu t quy t c t ch c và ho t quy;
ự ị ậ đ nh: ế ậ ắ ổ ứ ộ ắ ậ ạ đ ng sáng ki n l p
nghiên c u và l p ch ứ VBQPPL;
ậ ương trình xây d ng ự
so n th o, th m tra, th m trình, xem xét và thông qua các VB đó.
ạ ẩ ả ị ẩ đ nh,
ề ắ ặ
ậ ớ ẽ ớ ẩ Các quy t c này liên quan ch t ch v i th m quy n ợ đư c pháp lu t quy ơ quan nhà nư c và
ủ c a các c ẽ ụ ể ặ ị đ nh ch t ch , c th .
ế
1.2. Các quy t c ti n hành trình t ắ
ợ
ế ạ
ở
ộ
ự ậ l p quy ự ễ ủ ạ đ ng th c ti n c a
ạ
đư c ki n t o b i ho t ả các chuyên viên so n th o VB.
ậ ậ ợ ợ ị đư c pháp lu t quy đ nh đư c th a nh n trong
ừ ậ đòi h i ỏ
Các quy t c này ít khi ắ ặ ụ ể c th , mà m c nhiên ự ễ ậ ộ ho t ạ đ ng th c ti n l p pháp, l p quy và ph i tuân theo.
ả
ắ
ạ ủ ỹ
ậ
2. Nh ng nguyên t c ch
ỉ đ o c a k thu t
ữ ậ l p quy
ự
Nguyên t c b o
ả ắ ả đ m s lãnh
ạ ủ đ o c a
Đ ngả
ủ
ạ
ả
Nguyên t c b o
ắ ả đ m dân ch trong so n
ả
th o VB
ế
Nguyên t c pháp ch ắ
ự ạ ủ ả 2.1. Nguyên t c b o ả ắ ả đ m s lãnh đ o c a Đ ng
ắ + Là nguyên t c quan tr ng nh t trong các
ọ ệ ạ ả ạ ắ ấ ỉ đ o vi c so n th o VBQPPL. nguyên t c ch
ị đ nh vai trò lãnh đ o ạ
ẳ ắ + Nguyên t c này kh ng ệ ố ả ị ủ c a Đ ng trong h th ng chính tr ,
ỏ
ể ế ả ờ ủ ả ậ + Đòi h i pháp lu t ph i th ch hóa ch ố ủ trương, đư ng l i c a Đ ng.
ự
ả
ộ
ả ạ ả 2.2. Nguyên t c b o ủ ắ ả đ m dân ch trong so n th o
ậ đ qu n lý xã h i, ệ
ể ọ
ủ đ i ạ đa s ố
ệ ố ợ đư c ý chí, nguy n v ng c a ả ầ c n ph n ánh nhân dân lao đ ng ộ
VB QPPL > Khi xây d ng h th ng pháp lu t
ả
ậ ả
2.3. Nguyên t c pháp ch
ọ ố ậ ầ ự ề VBQPPL theo đúng th m quy n ự
ẩ ệ
ả
ậ
ồ
Đ ng th i ph i th c hi n xây d ng pháp lu t theo th ủ
ợ
ờ t c ụ đã đư c quy
ự ị đ nh.
ế ắ B o ả đ m tôn tr ng tuy t ệ đ i pháp lu t Cơ quan xây d ng pháp lu t c n ph i ban hành các
3. Nh ng yêu c u c
ậ ậ ữ ố ớ ỹ ầ ơ b n ả đ i v i k thu t l p
quy
ờ ố ị ủ
3.1. Ph i n m v ng ả ắ
ể
ạ
sách
ể ế ứ
ớ
ữ đư ng l i chính tr c a
Đ ng ả ể đ có th quy ph m hóa, th ch hóa chính thành pháp lu t dậ ư i hình th c VB QPPL.
ợ ạ
3.2. Ph i n m b t ả ắ
ầ đòi h i ỏ
ế ạ ờ ố
ả
ầ ủ ớ ợ ộ c a ủ đ i s ng xã h i, có tính kh thi.
ự ắ đư c th c tr ng và xu ộ ; ể ủ hư ng phát tri n c a xã h i ệ ọ ữ ớ ể hi u bi t nguy n v ng, yêu c u c a nhân dân ằ nh m t o ra nh ng VB phù h p v i yêu c u,
Ph i l y l ph c vụ ụ
ả ấ ợ ụ ủ i ích c a nhân dân, làm m c tiêu đ ể
ề ệ
Ph i t o ự ả ạ đi u ki n cho s tham gia r ng rãi c a ầ qu n chúng nhân dân vào ho t ậ l p quy.
ộ ủ ộ ậ ạ đ ng l p pháp,
Ph i thu hút s tham gia tích c c c a các t
ả ổ ứ
ự ộ ị ệ
ậ ủ ch c ổ ứ ch c ngh nghi p vào quá đ ể đ m b o l i ích c a
ậ ọ ầ chính tr xã h i, các t ả trình l p pháp, l p quy ớ m i t ng l p, các nhóm dân c ự ủ ề ả ợ ư trong xã h i.ộ
3.3. Phaûi coù chöông trình, keá hoaïch
xaây döïng vaø ban haønh VB; + Toå chöùc thöïc hieän chöông trình,
ñieàu chænh caùc moái quan heä xaõ hoäi.
keá hoaïch ñoù kòp thôøi > nhaèm phuïc vuï coù hieäu quaû vieäc
> nhaèm ñieàu chænh chöông trình, keá
hoaïch moät caùch töông öùng.
+ Caàn naém baét nhanh nhaïy vaø kòp thôøi nhöõng bieán ñoäng chính trò, kinh teá - xaõ hoäi
ủ ụ
ộ
3.4. Ph i n m v ng th t c và n i dung trình
ị
ữ ả ắ VB theo lu t ậ đ nh.
ộ đ pháp lý nh t
ị ấ đ nh
đ ể
3.5. C n có trình ầ
ạ
ộ
ộ
ế
ệ
ợ
ợ
trình bày m t quy ph m, m t VB sao cho h p hi n, h p pháp và phù h p thông l
ợ ố ế ,
qu c t
ị đ nh rõ vai trò,ý nghĩa và ch c
3.6. C n xác ầ ủ
ề
ẩ
ứ năng c a VBQPPL, th m quy n ban hành
3.7. C n có
ỉ
ả ăng, ộ ầ đ i ngũ chuyên viên có kh n ử ạ ỹ ăng biên so n, ch nh lý, x lý ộ trình đ và k n ố t VB. t
ậ
ự
ệ
ăn c ứ đ l p và th c hi n
ậ
ộ
ương trình xây
ự
4. Chương trình l p quy ể ậ 4.1.Nh ng cữ chương trình l p quy ậ ế 4.2. Sáng ki n pháp lu t ủ 4.3. N i dung c a ch ậ d ng pháp lu t
ể ậ
ự
ệ
ăn c ứ đ l p và th c hi n
4.1.Nh ng cữ
ậ
chương trình l p quy
Căn c vào ch tr ứ ả ủ c a Đ ng, ợ
ờ ố ủ ương, đư ng l i, chính sách
chi n lế ư c phát tri n kinh t
ế
ầ ố ộ xã h i, qu c ư c ớ ả
ể phòng, an ninh và yêu c u qu n lý nhà n ờ ỳ trong t ng th i k ,
Căn c vào các quy n và nghĩa v c
ả ủ ề ừ ứ ụ ơ b n c a
công dân.
Căn c vào các quy
ứ ị ậ ủ đ nh c a lu t
4.2. Sáng ki n pháp lu t ậ ế
ề
ộ
ị
là quy n ề đưa ra đ ngh làm m t VBQPPL,
ế
ồ
bao g m sáng ki n l p pháp và sáng ki n ế ậ
ậ l p quy.
ế ậ :
ị ậ ả ộ ăn b n lu t
Sáng ki n l p pháp + Là quy n ề đưa ra đ ngh làm m t v ề ớ ho c vặ ăn b n dả ư i lu t + Đó là th m quy n c a: ề ủ
ố ộ
ụ
ư c; ớ ờ ư ng v Qu c h i;
ộ
ồ ỷ
i cao;
ệ ặ ậ
ố
ặ ậ
ố t Nam, ủ
ệ ổ ứ ch c thành viên c a M t tr n; ể
ấ ậ . ậ mang tính ch t lu t
ẩ Ch t ch n ủ ị U ban Th ỷ Chính ph ; ủ H i ộ đ ng dân t c; các u ban c a Qu c h i; ố ộ ủ Tòa án nhân dân t ố i cao; Vi n Ki m sát nhân dân t ể M t tr n T qu c Vi ổ các t Đ i bi u Qu c h i. ố ộ ạ
ề
ị : là quy n ề đưa ra đ ngh
ế ậ Sáng ki n l p quy ộ
ậ
ẩ
làm m t VB l p quy. ề ủ Đó là th m quy n c a:
ch c khác,
ề ữ
các cơ quan hành chính nhà nư c, ớ ổ ứ các cơ quan, t ẩ cá nhân h u quan có th m quy n. > Các cơ quan nhà nư c có th m quy n l p quy
ề ậ ớ
ẩ ương trình xây d ng VB QPPL
ự
ự ơ s chở ương trình xây d ng VB ứ ả ầ ăn c yêu c u qu n lý đư c ợ ả ự
ị quy t ế đ nh ch ủ c a mình trên c ủ ủ QPPL c a Chính ph và c ố ớ nhà nư c ớ đ i v i ngành, lĩnh v c qu n lý giao.
ủ
ộ
4.3. N i dung c a ch
ương trình xây d ng ự
ự ự
ẩ ờ ị
pháp lu tậ Danh m c các d án ụ Th i gian chu n b và th i
ợ ự ế đư c d ki n xây d ng; ẩ ờ đi m th m tra, xem ể
ự xét, thông qua d án;
ủ ữ ơ quan h u quan trong
ự
ệ ả ế ả đ m cho vi c t b o
Trách nhi m c a các c ệ ự quá trình xây d ng d án; Nh ng ữ đi u ki n c n thi ệ ầ ề ương trình.
ự ệ th c hi n ch
ắ ủ ỹ
ậ ậ
II. Các quy t c c a k thu t l p
quy
ẩ
ắ
ị
ự
1. Quy t c chu n b và trình t
biên
so nạ
ắ ự
ứ
ọ
2. Quy t c l a ch n hình th c VB
ắ
3. Các quy t c khác
ắ
ị
ự
ạ
ẩ 1. Quy t c chu n b và trình t
biên so n
ể 1.1. Tìm hi u và n m b t
ủ ầ ầ
ỹ ả
ế
ả
ầ
ả
C n ph i có các k n
ỹ ăng qu n lý và k x o giao ti p
ủ ương c a lãnh ợ ắ đư c ch tr ắ ụ đích và yêu c u c n ị ở ơ s xác ể đ o ạ đ có c đ nh m c ẽ ợ ủ đ t ạ đư c c a VB s ban hành.
K nỹ ăng qu n lý bao g m các k n
ồ ỹ ăng:
ả ỹ
k nỹ ăng k thu t, ậ k nỹ ăng quan h ệ k nỹ ăng nh n th c. ứ
ậ
b) T p h p, rà soát các VB ch
ậ ả ợ ủ đ o c a Đ ng có
ạ ủ ạ ế liên quan đ n VB d ki n biên so n.
ậ ệ ự ế c) T p h p hóa các VBQPPL hi n hành quy ị đ nh
ệ ắ
ề ề ỉ
ằ
ộ ộ ớ ắ đư c ợ ự i lĩnh v c
ề ợ ẽ ộ ố v các m i quan h xã h i mà VB s p ban hành s đi u ch nh d) Kh o sát và ả ắ ầ ủ đ i s ng xã h i liên quan t nhu c u c a ị d ự đ nh ề đi u tra xã h i nh m n m b t ờ ố ỉ đi u ch nh,
ậ
ệ ế ầ đ nh c a n
ầ ủ ự ả
ộ ả ậ ả đ uầ
ả ổ ứ ế ự ả ầ ộ ứ ấ t d th o l n th nh t
đ) Trong trư ng h p c n thi ợ ầ ờ t, c n thu th p kinh ị ả ớ ủ ư c ngoài. nghi m, tham kh o quy e) Phác th o n i dung ban đ u c a d th o VB g) T ch c th o lu n n i dung phác th o ban h) Vi i) T ch c l y ý ki n tham gia
ế ề ạ ỉ đi u ch nh so n
ổ ứ ấ ả ự ả th o d th o. k) Ch nh lý ỉ
ọ
ớ ế
ắ ự ọ
2. Quy t c l a ch n hình th c VB ứ Vi c l a ch n hình th c VB tr ư c h t ph i ẩ
ộ
ắ đây: ệ
ệ ộ
ị
ả ứ ệ ự ề ứ căn c vào th m quy n ban hành VB theo ầ ị lu t ậ đ nh. Ngoài ra, c n cân nh c m t cách ệ ề ợ ổ đi u ki n sau t ng h p các ộ ỉ ề ạ đi u ch nh các quan h xã h i Ph m vi ồ ủ ộ M c ứ đ chín mu i c a các quan h xã h i ủ ấ Tính ch t quy đ nh c a VB
ề
ộ đi u ch nh các quan h xã h i đ ể đi u ề
ộ ỉ
ệ ỉ ạ Ph m vi ệ ự + Các VB có hi u l c pháp lý cao dùng ệ ch nh các quan h có ph m vi r ng
ố ớ ạ ấ + VB có hi u l c pháp lý th p h ơn đ i v i
ệ ự ẹ ph m vi h p ủ ạ ậ + VB l p quy c a Nhà n ương đi u ề ư c trung
ệ ấ ố ỉ
ặ ớ ch nh các quan h có tính ch t toàn qu c, toàn ngành ho c liên ngành,
ị + VB c a củ ơ quan chính quy n ề đ a ph
ề ương các ầ ệ đ ể đi u ch nh các quan h có t m
ấ c p dùng ị đ a ph ỉ ương tương ng.ứ
ộ ệ
M c ứ đ chín mu i c a các quan h xã h i ộ ồ ủ
Nh ng quan h quan tr ng, ằ
đã chín mu i, n
ệ ề ị ỉ ồ ổ ọ ậ ẽ đư c ợ đi u ch nh b ng các VB lu t, ữ đ nh s
ố ầ
Các m i quan h xã h i m i hình thành, c n ộ khuy n khích, b o v , h ậ l p quy
ớ ớ ệ ả ế ẫ ệ ư ng d n thì dùng VB
ấ
ị
Tính ch t quy
ủ đ nh c a VB
ị ế ử ạ ỡ đ nh c m
ụ ể ậ
Các cơ quan trung ương ban hành nh ng quy ữ ấ đoán, cư ng ch , x ph t; Các c p, các ngành ra VB l p quy c th hóa ấ nh ng quy trong các VB lu t; ậ
Cơ quan qu n lý ngành, c ả
ụ ủ ữ ề ị đ nh quy n và nghĩa v c a công dân
ạ
ị đ nh có tính
ề đ ể đưa ra nh ng quy ẫ ẩ ấ ớ ơ quan chính quy n ề đ a ị ộ ậ phương ban hành các VB l p quy thu c ph m vi ữ th m quy n ả ch t qu n lý, h ư ng d n.
ắ
3. Các quy t c khác
ả
ắ
ả
VB l p quy ph i
ả đ m b o các quy t c khác
ậ ậ
ậ ủ ỹ c a k thu t l p quy:
ạ ễ đ t QPPL,
quy t c cắ ơ c u VB, ấ quy t c di n ắ quy t c s d ng ngôn ng pháp lý, v.v... ắ ử ụ
ữ
