CHƯƠNG 2 GIÁ TRỊ THEO THỜI GIAN CỦA TIỀN TỆ
Nguyễn Hải Ngân Hà
Bài giảng “Lập và phân tích dự án” 1
Nội dung
2.1 Giá trị theo thời gian của tiền
2.2 Tính toán lãi tức
2.3 Biểu đồ dòng tiền tệ
2.4 Các công thức tính giá trị tương đương
cho các dòng tiền tệ đơn và phân bố đều
2.5 Lãi suất danh nghĩa và lãi suất thực
Bài giảng “Lập và phân tích dự án” 2
2.1 Giá trị theo thời gian của tiền
Nhận $1 hôm nay hay nhận vào 3 năm sau ???
0
1
2
3
PA 1:
$1
$1 + lãi
PA 2:
$1 - lãi
$1
“MỘT ĐÔLA NGÀY HÔM NAY CÓ GIÁ TRỊ HƠN MỘT ĐÔLA TRONG TƯƠNG LAI”
Bài giảng “Lập và phân tích dự án” 3
2.1 Giá trị theo thời gian của tiền
TẠI SAO TIỀN LẠI CÓ GIÁ TRỊ THEO THỜI GIAN ???
Tiền có thể tạo ra tiền theo thời gian. Ta có thể dùng tiền ngày hôm nay để đầu tư cho tương lai (earning power – sức sinh lợi).
Sức mua của tiền thay đổi theo thời gian do lạm phát (purchasing power – sức mua).
=> Lãi tức (interest) là biểu hiện giá trị theo thời gian của tiền tệ, là chi phí sử dụng tiền đối với người đi vay, và là thu nhập đối với người cho vay. (cost to borrowers and earning to lenders)
Bài giảng “Lập và phân tích dự án” 4
2.2 Tính toán lãi tức
Lãi tức và lãi suất (interest vs interest rate)
Lãi tức là biểu hiện giá trị theo thời gian của tiền tệ. Lãi tức = (Tổng vốn tích luỹ) – (Vốn đầu tư ban đầu)
Lãi suất là lãi tức biểu thị theo tỷ lệ phần trăm đối với
số vốn ban đầu cho một đơn vị thời gian:
Lãi suất = (Lãi tức trong 1đv thời gian) / (vốn gốc) x 100%
Bài giảng “Lập và phân tích dự án” 5
2.2 Tính toán lãi tức
Sự tương đương về mặt kinh tế (economic equivalence) – Những số tiền khác nhau ở những thời điểm khác nhau
có thể bằng nhau về giá trị kinh tế.
– Với lãi suất 10%/năm, thì 1 triệu hôm nay tương đương
1,1 triệu năm sau
F - future
0
N
Nếu gửi tiết kiệm P đồng hôm nay trong N thời đoạn với lãi suất i%, thì sẽ có F đồng cuối thời đoạn N.
P - present
Bài giảng “Lập và phân tích dự án” 6
2.2 Tính toán lãi tức
Lãi tức đơn:
– Lãi tức chỉ tính theo số vốn gốc mà không tính thêm lãi tức tích luỹ phát sinh từ tiền lãi ở các thời đoạn trước đó.
Lãi tức ghép:
– Lãi tức ở mỗi thời đoạn được tính theo số vốn gốc và cả tổng số tiền lãi tích luỹ được trong các thời đoạn trước đó.
– Phản ánh được hiệu quả giá trị theo thời gian
của đồng tiền cho cả phần tiền lãi trước đó.
– Được sử dụng trong thực tế
Bài giảng “Lập và phân tích dự án” 7
2.2 Tính toán lãi tức
Lãi tức đơn: Với lãi suất đơn S%, số thời đoạn là N , tổng vốn lẫn lãi sau N thời đoạn là (P + I) với I = P.S.N
Năm
Lãi tức
Số dư đầu năm
Số dư cuối năm
0
$1,000
P = số vốn gốc S = lãi suất đơn N = số thời đoạn Ví dụ:
1
$1,000
$80
$1,080
2
$1,080
$80
$1,160
P = $1,000 S = 8% N = 3 năm
3
$1,160
$80
$1,240
Bài giảng “Lập và phân tích dự án” 8
2.2 Tính toán lãi tức
Lãi tức ghép: Với lãi suất ghép i%, số thời đoạn là N , tổng vốn lẫn lãi sau N thời đoạn là P(1 + i)N
Năm Số dư đầu
Lãi tức
năm
Số dư cuối năm
0
$1,000
1
$1,000
$80
$1,080
P = vốn gốc i = lãi suất ghép N = thời đoạn Ví dụ:
2
$1,080
$86.40 $1,166.40
3
$1,166.40 $93.31 $1,259.71
P = $1,000 i = 8% N = 3 năm
Bài giảng “Lập và phân tích dự án” 9
2.3 Biểu đồ dòng tiền tệ
Dòng tiền tệ (Cash Flow - CF):
CF bao gồm các khoản thu và các khoản chi,
được quy về cuối thời đoạn.
Trong đó, khoản thu được quy ước là CF
dương ( ) , khoản chi là CF âm ( )
Dòng tiền tệ ròng = Khoản thu – Khoản chi Biểu đồ dòng tiền tệ (Cash Flow Diagrams - CFD): là một đồ thị biểu diễn các dòng tiền tệ theo thời gian.
Bài giảng “Lập và phân tích dự án” 10
2.3 Biểu đồ dòng tiền tệ
Các ký hiệu dùng trong CFD:
P (present): Giá trị hay tổng số tiền ở mốc thời gian quy ước nào đó được gọi là hiện tại. Trên CFD, P ở cuối thời đọan 0.
F (future): Giá trị hay tổng số tiền ở mốc thời gian quy ước nào đó được gọi là tương lai. Trên CFD, F có thể ở cuối bất kỳ thời đọan thứ N nào. A (annual): Một chuỗi các giá trị tiền tệ có giá trị
bằng nhau đặt ở cuối các thời đoạn
N: Số thời đoạn (năm, tháng,…). I (interest rate) (%): Lãi suất (mặc định là lãi suất
ghép).
Bài giảng “Lập và phân tích dự án” 11
F (Giá trị tương lai)
CF thu
4
5
6
1
2
0
7
3
CF chi
P (Giá trị hiện tại)
Ví dụ về biểu đồ dòng tiền
F (Giá trị tương lai)
A (Dòng thu đều mỗi thời đọan)
0
4
5
6
7
1
2
3
P (Giá trị hiện tại)
A (Dòng chi đều mỗi thời đọan) Bài giảng “Lập và phân tích dự án”
12
2.4 Các công thức tính giá trị tương đương cho dòng tiền đơn và phân bố đều
Công thức tính giá trị tương đương cho dòng tiền tệ đơn:
Công thức tính giá trị tương đương cho dòng tiền tệ phân phối đều:
Bài giảng “Lập và phân tích dự án” 13
2.4 Các công thức tính giá trị tương đương cho dòng tiền đơn và phân bố đều
Tìm
Theo
Bằng công thức
Bài giảng “Lập và phân tích dự án” 14
2.4 Các công thức tính giá trị tương đương cho dòng tiền đơn và phân bố đều
VD: Tìm F theo P
Nếu bạn đầu tư $2,000 bây giờ với lãi suất 10%, 8 năm sau bạn sẽ có bao nhiêu?
F = ?
i = 10%
0
8
$2,000
Bài giảng “Lập và phân tích dự án” 15
2.4 Các công thức tính giá trị tương đương cho dòng tiền đơn và phân bố đều
VD: Tìm P theo F
Bạn muốn để dành một khoản tiền hôm nay với
lãi suất 7%/năm để có $10,000 trong 6 năm. Vậy bạn cần để dành bao nhiêu ngay hôm nay?
F = $10000
i = 7 %
0
6
P = ?
Bài giảng “Lập và phân tích dự án” 16
2.4 Các công thức tính giá trị tương đương cho dòng tiền đơn và phân bố đều
VD: Tìm P theo F
$25,000
$5,000
$3,000
0
1 2 3 4
Bạn sẽ phải gửi tiết kiệm bao nhiêu ngay hôm nay để có thể rút $25,000 vào năm thứ 1, $3,000 vào năm thứ 2, $5,000 vào năm thứ 4, với lãi suất là 10%/năm?
P=?
Bài giảng “Lập và phân tích dự án” 17
2.4 Các công thức tính giá trị tương đương cho dòng tiền đơn và phân bố đều
VD: Tìm F theo A
Nếu hàng năm bạn gửi $5,000 tiết kiệm với lãi suất i = 6%/năm trong 5 năm thì cuối năm thứ 5 bạn nhận được bao nhiêu?
Bài giảng “Lập và phân tích dự án” 18
2.4 Các công thức tính giá trị tương đương cho dòng tiền đơn và phân bố đều
VD: Tìm P theo A
Để hàng năm bạn có thể nhận được $7.92 triệu, thì bạn phải gửi tiết kiệm ngay hôm nay khoản tiền là bao nhiêu trong vòng 25 năm, biết ls là 8%/năm.
Bài giảng “Lập và phân tích dự án” 19
2.5 Lãi suất thực và danh nghĩa
Lãi suất 18%/năm, ghép lãi hàng tháng
18%
= 1.5%
Nghĩa là gì?
Lãi suất hàng tháng là 1.5% Số thời đoạn ghép lãi trong một năm là (N) = 12 Thời đọan phát biểu: NĂM Thời đọan ghép lãi: THÁNG, cứ mỗi tháng tiền lãi sẽ được nhập vào vốn gốc để tính tiền lãi cho tháng sau.
Bài giảng “Lập và phân tích dự án” 20
2.5 Lãi suất thực và danh nghĩa
VD: Giả sử bạn gửi tiết kiệm $1 trong 1 năm với lãi suất 18% ghép lãi hàng tháng. Vậy lãi tức cuối năm là bao nhiêu?
DA:
= $1.1956
0.1956 hoặc 19.56%
Bài giảng “Lập và phân tích dự án” 21
2.5 Lãi suất thực và danh nghĩa
18%
: 1.5%
Lãi suất danh nghĩa
18%/năm ghép lãi hàng tháng Hoặc 1.5% /tháng trong 12 tháng
=
19.56 %/năm ghép lãi hàng năm
Lãi suất thực
Bài giảng “Lập và phân tích dự án” 22
2.5 Lãi suất thực và danh nghĩa
Cách phân biệt lãi suất danh nghĩa và thực:
Khi thời đoạn phát biểu khác với thời đoạn ghép lãi
(mà không có xác định cụ thể là lãi suất thực)
=> lãi suất danh nghĩa
Khi thời đoạn phát biểu bằng thời đoạn ghép lãi => lãi suất thực
Lãi suất phát biểu không nêu thời đoạn ghép lãi => lãi suất thực
Lãi suất thực hay danh nghĩa được xác định rõ
kèm theo mức lãi suất phát biểu
Bài giảng “Lập và phân tích dự án” 23
2.5 Lãi suất thực và danh nghĩa
VD: Lãi suất nào là thực và lãi suất nào là danh nghĩa? Lãi suất 12%/năm, ghép lãi theo quý => lãi suất danh nghĩa Lãi suất 1%/tháng, ghép lãi theo tháng => lãi suất thực Lãi suất 14%/năm => lãi suất thực Lãi suất thực 12%/năm, ghép lãi theo tháng => lãi suất thực Lãi suất danh nghĩa 10%/năm, ghép lãi theo tuần => lãi suất danh nghĩa
Bài giảng “Lập và phân tích dự án” 24
2.5 Lãi suất thực và danh nghĩa
Chuyển ls thực theo những thời đoạn khác nhau:
i2 = (1 + i1)m - 1
Với: i1: LST trong thời đọan NGẮN i2: LST trong thời đọan DÀI hơn VD: Lãi suất 1% tháng. Tính lãi suất thực theo năm => LST theo năm là i2 = (1 + 1%)12 – 1 = 12.68%
Bài giảng “Lập và phân tích dự án” 25
2.5 Lãi suất thực và danh nghĩa
Chuyển lãi suất danh nghĩa (LSDN) sang lãi suất thực (LST) i = (1 + r/m1)m2 - 1
Với: i: LST trong thời đọan TÍNH TOÁN r: LSDN trong thời đọan PHÁT BIỂU m1: Số thời đoạn ghép lãi trong thời đọan phát biểu m2: Số thời đoạn ghép lãi trong thời đọan tính toán Ví dụ: Ls 12% năm, ghép lãi theo quý. Tìm LST theo năm? Thời đoạn GL: quý. Thời đoạn PB: năm. Thời đoạn TT: năm. m1 = m2 = 4 i = (1 + 12%/4)4 - 1
Bài giảng “Lập và phân tích dự án” 26
2.5 Lãi suất thực và danh nghĩa
Làm bài tập 2.2, 2.3, 2.4, 2.10 và 2.12
Bài giảng “Lập và phân tích dự án” 27