TRƯỜNG ĐẠI HỌC PHẠM VĂN ĐỒNG<br />
KHOA KĨ THUẬT CÔNG NGHỆ<br />
----------***----------<br />
<br />
BÀI GIẢNG<br />
LÝ THUYẾT ĐIỀU KHIỂN TỰ ĐỘNG<br />
(Bậc ĐH ngành Công nghệ kỹ thuật cơ khí)<br />
(Đào tạo tín chỉ: 02 tín chỉ)<br />
<br />
Biên soạn: ThS. Phạm Trường Tùng<br />
<br />
Quảng Ngãi, 2014<br />
<br />
Lý thuyết điều khiển tự động<br />
<br />
ThS. Phạm Trường Tùng<br />
LỜI NÓI ĐẦU<br />
<br />
Lĩnh vực điều khiển tự động là một lĩnh vực rất rộng và sâu. Lý thuyết điều<br />
khiển được xây dựng trên nền tảng toán học. Chính vì vậy, lĩnh vực này thực sự<br />
là một thách thức cho nhiều người khi nghiên cứu đến.<br />
Hiện nay, các hệ thống tự động được sử dụng rộng rãi trong công nghiệp<br />
và cuộc sống. Nhằm giúp cho các bạn sinh viên và những người quan tâm đến<br />
lĩnh vực điều khiển thuận lợi cho việc nghiên cứu và học tập, tôi đã tham khảo<br />
và biên soạn bài giảng này.<br />
Bài giảng được biên soạn trên cơ sở chương trình đào tạo môn Lý thuyết<br />
điều khiển tự động của Trường ĐH Phạm Văn Đồng. Quá trình biên soạn tôi có<br />
tham khảo nhiều tài liệu trong và ngoài nước, nhưng nền tảng chính là tài liệu<br />
Modern control engineering của P.N. Paraskevopoulov.<br />
Quá trình biên soạn không tránh những thiếu sót, mong nhận được sự góp<br />
ý của bạn đọc.<br />
Mọi góp ý xin gởi về:<br />
Phạm Trường Tùng – Khoa kĩ thuật công nghệ - Trường ĐH Phạm Văn<br />
Đồng – TP Quảng Ngãi.<br />
E-mail:phamtruongtung@gmail.com.<br />
<br />
1<br />
<br />
Lý thuyết điều khiển tự động<br />
<br />
ThS. Phạm Trường Tùng<br />
MỤC LỤC<br />
<br />
LỜI NÓI ĐẦU ..................................................................................................... 1<br />
MỤC LỤC ............................................................................................................ 2<br />
CHƯƠNG 1. GIỚI THIỆU VỀ HỆ THỐNG ĐIỀU KHIỂN TỰ ĐỘNG ...... 5<br />
1.1. Giới thiệu ................................................................................................ 5<br />
1.2. Lịch sử của hệ thống điều khiển tự động ............................................. 6<br />
1.3. Cấu trúc của một hệ thống điều khiển tự động................................... 9<br />
1.4. Một số các ví dụ điều khiển trong thực tế. ........................................ 15<br />
Bài tập chương 1. ........................................................................................... 16<br />
CHƯƠNG 2. CƠ SỞ TOÁN HỌC ................................................................... 17<br />
2.1. Những tín hiệu cơ bản ............................................................................ 17<br />
2.2. Phép biến đổi Laplace ............................................................................ 20<br />
2.3. Biến đổi Laplace ngược .......................................................................... 29<br />
2.4. Một số ứng dụng biến đổi Laplace ..................................................... 35<br />
Bài tập chương 2 ............................................................................................ 37<br />
CHƯƠNG 3. MÔ HÌNH TOÁN HỌC CỦA HỆ THỐNG ............................ 40<br />
3.1. Giới thiệu ................................................................................................. 40<br />
3.2. Những vấn đề chính của mô hình toán học .......................................... 41<br />
3.3. Các hình thức của mô hình toán học .................................................... 42<br />
3.4. Phương trình vi phân ............................................................................. 43<br />
3.5. Hàm truyền đạt ....................................................................................... 46<br />
3.6. Đáp ứng xung. ......................................................................................... 48<br />
3.7. Phương trình trạng thái ......................................................................... 49<br />
3.8. Sơ đồ khối ................................................................................................ 52<br />
3.9. Graph tín hiệu ......................................................................................... 60<br />
3.10. Mô hình toán học cho các thành phần của hệ thống điều khiển ...... 64<br />
2<br />
<br />
Lý thuyết điều khiển tự động<br />
<br />
ThS. Phạm Trường Tùng<br />
<br />
Bài tập chương 3 ............................................................................................ 74<br />
CHƯƠNG 4. PHÂN TÍCH HỆ THỐNG ĐIỀU KHIỂN TRONG MIỀN<br />
THỜI GIAN ....................................................................................................... 77<br />
4.1. Giới thiệu ................................................................................................. 77<br />
4.2. Đáp ứng của hệ thống ............................................................................ 77<br />
4.3. Đáp ứng thời gian của hệ thống bậc một và bậc hai......................... 84<br />
Bài tập chương 4. ........................................................................................... 90<br />
CHƯƠNG 5. ỔN ĐỊNH CỦA HỆ THỐNG .................................................... 93<br />
5.1. Giới thiệu ................................................................................................. 93<br />
5.2. Định nghĩa về ổn định ............................................................................ 93<br />
5.3. Các tiêu chuẩn ổn định đại số ............................................................... 99<br />
Bài tập chương 5. ......................................................................................... 110<br />
CHƯƠNG 6. CÁC PHƯƠNG PHÁP THIẾT KẾ BỘ ĐIỀU KHIỂN ...... 112<br />
6.1. Giới thiệu về bộ điều khiển PID .......................................................... 112<br />
6.2. Các bộ điều khiển PD ........................................................................... 113<br />
6.3. Bộ điều khiển PI Hàm truyền đạt của bộ điều khiển PI là: ............. 117<br />
6.4. Bộ điều khiển PID................................................................................. 119<br />
6.5. Thiết kế bộ điều khiển PID sử dụng các phương pháp Ziegler –<br />
Nichols. ......................................................................................................... 124<br />
Bài tập chương 6. ......................................................................................... 127<br />
CHƯƠNG 7. MÔ PHỎNG HỆ THỐNG TỰ ĐỘNG BẰNG<br />
MATLAB\SIMULINK .................................................................................... 129<br />
7.1. Giới thiệu Matlab ................................................................................. 129<br />
7.2. Các lệnh cơ bản trong Matlab ............................................................. 130<br />
7.2.1. Định nghĩa biến .............................................................................. 130<br />
7.2.2. M-file ............................................................................................... 130<br />
7.3. Matlab/Simulink trong điều khiển tự động ....................................... 131<br />
3<br />
<br />
Lý thuyết điều khiển tự động<br />
<br />
ThS. Phạm Trường Tùng<br />
<br />
7.3.1. Mở Simulink ................................................................................... 131<br />
7.3.2. Lập mô hình với Simulink ............................................................. 132<br />
Bài tập chương 7:......................................................................................... 135<br />
BÀI TẬP TỔNG HỢP .................................................................................... 139<br />
BẢNG ĐỐI CHIẾU CÁC TỪ THUẬT NGỮ TIẾNG ANH ....................... 142<br />
TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................. 143<br />
<br />
4<br />
<br />