Bài giảng Nguyên lý và dụng cụ cắt - ĐH Phạm Văn Đồng

TRƯỜNG Đ I HỌC PH M VĂN ĐỒNG<br /> KHOA KỸ THUẬT CÔNG NGHỆ<br /> BỘ MÔN CƠ KHÍ<br /> <br /> Bài giảng:<br /> NGUYÊN LÝ VÀ DỤNG CỤ CẮT<br /> Bậc học: Đại học<br /> <br /> Ngành: Công nghệ kỹ thuật Cơ khí<br /> <br /> Biên so n: GV TRƯƠNG QUANG DŨNG<br /> <br /> Quảng Ngãi 2015<br /> <br /> LỜI NÓI ĐẦU<br /> Quá trình sản xuất cơ khí là quá trình biến đổi phôi liệu (kim loại, phi kim: gỗ,<br /> chất dẻo …) thành những tiết máy có hình dạng và độ chính xác yêu cầu. Để đạt được<br /> hình dáng yêu cầu của tiết máy nhất định thì trong sản xuất cơ khí có những phương pháp<br /> khác nhau được thực hiện như: Đúc, rèn, hàn, cán định hình, dập nguội hoặc nóng …<br /> Nhưng những chi tiết máy có yêu cầu cao về độ chính xác kích thước, lắp lẫn thì cho đến<br /> nay chưa có phương pháp gia công tạo hình nào thay thế được phương pháp cắt gọt, thậm<br /> chí cả những phương pháp gia công mới như gia công bằng tia lửa điện, điện hóa, siêu<br /> âm, laser …<br /> Có nhiều phương pháp khác nhau gia công bằng cắt: tiện, phay, bào, khoan, khoét,<br /> doa, chuốt, cắt ren, cắt răng, mài, nghiền … Tất cả những phương pháp này đều nhằm<br /> thực hiện quá trình lấy đi khỏi bề mặt phôi liệu một lớp “lượng dư” kim loại ở dưới dạng<br /> “phoi” để đạt được hình dạng chi tiết.<br /> Trong sản xuất cơ khí nói chung và gia công cắt gọt nói riêng, ngoài vấn đề chất<br /> lượng sản phẩm thì vấn đề năng suất gia công cũng quan trọng. Nó góp phần tác động<br /> vào hạ giá thành sản phẩm cũng như giá thành toàn thiết bị. Vậy năng suất gia công cắt<br /> gọt cũng như chất lượng sản phẩm lại bị điều khiển bởi sự hiểu biết về quá trình gia công<br /> vật liệu và những hiện tượng xảy ra trong đó cũng như khả năng áp dụng những tiến bộ<br /> khoa học kỹ thuật vào quá trình sản xuất cơ khí.<br /> Bài giảng “Nguyên lý và Dụng cụ cắt” là tài liệu giúp cho GV và SV thuộc lĩnh cơ<br /> khí có được những hiểu biết cơ bản về lĩnh vực tạo hình chi tiết bằng cắt gọt và nắm bắt<br /> được những quy luật chung và các hiện tượng “Cơ – Lý – Hóa” xảy ra trong quá trình gia<br /> công bằng cắt gọt.<br /> Do xuất bản lần đầu nên bài giảng không tránh khỏi những thiếu sót. Tôi mong<br /> nhận được những ý kiến đóng góp của bạn đọc và đồng nghiệp. Các ý kiến đóng góp xin<br /> gởi về truongquangdungb@gmail.Com, Bộ môn Cơ khí – Khoa Kỹ thuật Công nghệ,<br /> trường đại học Phạm Văn Đồng.<br /> Tác giả<br /> <br /> M CL C<br /> N i dung<br /> <br /> Trang<br /> <br /> Chư ng 1. NHỮNG KHÁI NIỆM C BẢN CÓ LIÊN QUAN<br /> ĐẾN QUÁ TRÌNH C T KIM LOẠI<br /> <br /> 1<br /> <br /> 1.1. Hệ thống kim loại cần thiết cho gia công cắt<br /> <br /> 1<br /> <br /> 1.2. Các phương pháp cắt kim loại<br /> <br /> 2<br /> <br /> 1.3. Sự hình thành các bề mặt trên chi tiết trong quá trình cắt<br /> <br /> 3<br /> <br /> 1.4. Các chuyển động cắt gọt và chế độ cắt gọt khi gia công cơ<br /> <br /> 4<br /> <br /> 1.5. Lớp cắt và tiết diện lớp cắt<br /> <br /> 6<br /> <br /> Chư ng 2. VẬT LIỆU LÀM DAO<br /> <br /> 11<br /> <br /> 2.1. Đặc điểm làm việc và yêu cầu đối với vật liệu làm dao<br /> <br /> 11<br /> <br /> 2.2. Các loại vật liệu dùng để chế tạo dao<br /> <br /> 12<br /> <br /> Chư ng 3. TIỆN VÀ DAO TIỆN<br /> <br /> 23<br /> <br /> 3.1. Khái niệm về gia công tiện<br /> <br /> 23<br /> <br /> 3.2. Phân loại dao tiện<br /> <br /> 24<br /> <br /> 3.3. Thành phần kết cấu của dao tiện<br /> <br /> 27<br /> <br /> 3.4. Các định nghĩa cơ bản về các mặt tọa độ<br /> <br /> 29<br /> <br /> 3.5. Thông số hình học phần cắt của dao tiện ở trạng thái tĩnh<br /> <br /> 31<br /> <br /> 3.6. Thông số hình học phần cắt của dao ở trạng thái động<br /> <br /> 35<br /> <br /> Chư ng 4. QUÁ TRÌNH C T KIM LOẠI<br /> <br /> 41<br /> <br /> 4.1. Qúa trình hình thành phoi khi cắt kim loại<br /> <br /> 41<br /> <br /> 4.2. Biến dạng kim loại trong quá trình cắt<br /> <br /> 45<br /> <br /> 4.3. Quá trình hình thành bề mặt đã gia công trên chi tiết<br /> <br /> 46<br /> <br /> 4.4. Các thông số đặc trưng mức độ biến dạng và ma sát khi<br /> cắt<br /> <br /> 50<br /> <br /> 4.5. Dung dịch trơn nguội<br /> <br /> 69<br /> 75<br /> <br /> GV: Trư ng Quang Dũng<br /> <br /> Nguyên lý vƠ d ng c c t<br /> <br /> Chư ng 5. LỰC C T KHI TIỆN<br /> 5.1. Hệ thống lực tác dụng lên dụng cụ cắt<br /> <br /> 75<br /> <br /> 5.2. Lực cắt và các thành phần lực cắt khi tiện<br /> <br /> 76<br /> <br /> 5.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến lực cắt<br /> <br /> 77<br /> <br /> 5.4. Công thức tổng quát tính lực cắt khi tiện<br /> <br /> 82<br /> <br /> Chư ng 6. MÀI MÒN VÀ TUỔI BỀN C A D NG C<br /> <br /> C T<br /> <br /> 84<br /> <br /> 6.1. Sự mài mòn của dao<br /> <br /> 84<br /> <br /> 6.2. Tuổi bền và tuổi thọ dao<br /> <br /> 88<br /> <br /> Chư ng 7. TỐC Đ<br /> <br /> 95<br /> <br /> C T VÀ CHỌN THÔNG SỐ C T<br /> <br /> 7.1. Tốc độ cắt cho phép<br /> <br /> 95<br /> <br /> 7.2. Các nhân tố ảnh hưởng đến tốc độ cắt<br /> <br /> 95<br /> <br /> 7.3. Cơ sở và trình tự chọn chế độ cắt hợp lý khi gia công cơ<br /> <br /> 104<br /> <br /> 7.4. Chọn hình dáng hình học của dao tiện<br /> <br /> 114<br /> <br /> Chư ng 8. BÀO VÀ XỌC<br /> <br /> 119<br /> <br /> 8.1. Đặc điểm và công dụng<br /> <br /> 119<br /> <br /> 8.2. Cấu tạo và thông số hình học của dao bào và dao xọc<br /> <br /> 119<br /> <br /> 8.3. Các yếu tố chế độ cắt và lớp cắt khi bào và xọc<br /> <br /> 120<br /> <br /> 8.4. Xác định chế độ cắt hợp lý khi bào và xọc<br /> <br /> 122<br /> <br /> Chư ng 9. KHOAN – KHOÉT – DOA<br /> <br /> 125<br /> <br /> 9.1. Khái niệm chung<br /> <br /> 125<br /> <br /> 9.2. Khoan<br /> <br /> 125<br /> <br /> 9.3. Khoét<br /> <br /> 131<br /> <br /> 9.4. Doa<br /> <br /> 133<br /> <br /> Chư ng 10. PHAY<br /> <br /> 136<br /> <br /> 10.1. Khái niệm<br /> <br /> 136<br /> <br /> GV: Trư ng Quang Dũng<br /> <br /> Nguyên lý vƠ d ng c c t<br /> <br /> 10.2. Đặc trưng các phương pháp phay<br /> <br /> 136<br /> <br /> 10.3. Các loại dao phay<br /> <br /> 136<br /> <br /> 10.4. Các thông số hình học dao phay<br /> <br /> 138<br /> <br /> 10.5. Các yếu tố của chế độ cắt và lớp cắt khi phay<br /> <br /> 142<br /> <br /> 10.6. Phay thuận và phay nghịch<br /> <br /> 147<br /> <br /> 10.7. Lực cắt và công suất cắt khi phay<br /> <br /> 149<br /> <br /> Chư ng 11. CHUỐT<br /> <br /> 153<br /> <br /> 11.1. Khái niệm<br /> <br /> 153<br /> <br /> 11.2. Kết cấu dao chuốt<br /> <br /> 154<br /> <br /> 11.3. Các yếu tố cắt khi chuốt<br /> <br /> 155<br /> <br /> 11.4. Các phương pháp chuốt và chọn chế độ cắt<br /> <br /> 156<br /> <br /> Chư ng 12. MÀI<br /> <br /> 157<br /> <br /> 12.1. Đặc điểm<br /> <br /> 157<br /> <br /> 12.2. Cấu tạo đá mài<br /> <br /> 157<br /> <br /> 12.3. Cách chọn đá<br /> <br /> 158<br /> <br /> .<br /> <br /> GV: Trư ng Quang Dũng<br /> <br /> Nguyên lý vƠ d ng c c t<br /> <br />