Chɉɇng 6. QL Ngun Nhân lͱc
Trѭѫng Mӻ Dung
www.fit.hcmuns.edu.vn/~tmdung
Mail= tmdung@fit.hcmuns.edu.vn
58
CHѬѪNG 6.
Quҧn lý Nguӗn Nhân lӵc Dӵ án.
Mөcÿích.
x Nҳmÿѭӧc tҫm quan trӑng cӫa viӋc quҧn lý (QL) Nguӗn Nhân lӵc tӕt
cho các dӵ án, ÿһc biӋtÿӕi vӟi các dӵ án CNTT.
x Tóm tҳt các Khái niӋm cѫ bҧn vӅ quҧn lý con ngѭӡi qua các hӑc thuyӃt
cӫa Abraham Maslow, Frederick Herzberg, David McClelland, and
Douglas McGregor vӅÿӝng cѫ, H. J. Thamhain và D. L. Wilemon, vӅviӋc gây ҧnh hѭӣng ÿӕi vӟi nhân viên, và Stephen Covey - làm thӃ nào
ÿӇ cá nhân và ÿӝi nhóm làm viӋc hiӋu quҧ hѫn.
x HiӇuÿѭӧc qui trình QL Nguӗn Nhân lӵc.
x Mô tҧ cách dùng phҫn mӅm trong quҧn lý Nguӗn Nhân lӵc dӵ án
6.1. Tҫm Quan trӑng cӫa QL Nguӗn Nhân lӵc.
o Con ngѭӡi quyӃtÿӏnh sӵ thành công hay thҩt bҥi cӫa tә chӭc hay dӵán.
o Các con sӕ thӕng kê gҫnÿây vӅ lӵc lѭӧng lao ÿӝng làm viӋc trong lƭnh
vӵc công nghӋ thông tin:
Ӣ Mӻ: 12/2002 có hѫn 10,1 triӋu kӻ sѭ CNTT, tăng tӯ 9,9 triêu tӯtháng 1/2002.
Các nhà quҧn lý CNTT dӵÿoán trong tѭѫng lai gҫn hӑ sӁ cҫn
thêm 1,2 triӋu kӻ sѭ.
Các công ty không thuӝc lƭnh vӵc CNTT thuê kӻ sѭ nhiӅu hѫn
các công ty CNTT theo tӍ lӋ là 12:1.
6.2. Bí QuyӃt QL Con ngѭӡi.
Mӝt sӕ yӃu tӕ liên quan ÿӃn Quҧn lý con ngѭӡi :
Ĉӝng cѫ (Bên trong & bên ngoài)
Ҧnh hѭӣng và Sӭc mҥnh (QuyӅn lӵc).
HiӋu quҧ.
6.2.1. Các Lý thuyӃt vӅĈӝng cѫ.
Lý thuyӃt Thӭ bұc Nhu cҫu cӫa A. Maslow.
Lý thuyӃt “hai yӃu tӕ” cӫa F. Herzberg.
Lý thuyӃt vӅ Nhu cҫuÿãÿѭӧc thӓa cӫa D. McClelland.
Lý thuyӃt X & Y cӫa D. McGregor.
6.2.1.1. Lý thuyӃt Thӭ bұc Nhu cҫu cӫa A. Maslow.
Hành vi cӫa con ngѭӡi bӏ dүn dҳt bӣi mӝt chuӛi nhu cҫu.
Con ngѭӡi có nhӳng tài năng ÿһc biӋt mà cho hӑ có khҧ năng chӑn lӵa
ÿӝc lұp, vì thӃ mang lҥi cho hӑ quyӅn kiӇm soát vұn mӋnh cӫa mình.
Chɉɇng 6. QL Ngun Nhân lͱc
Trѭѫng Mӻ Dung
www.fit.hcmuns.edu.vn/~tmdung
Mail= tmdung@fit.hcmuns.edu.vn
59
6.2.1.2. Lý thuyӃt “hai yӃu tӕ” cӫa F. Herzberg.
Năm 1966, F. Herzberg ÿã viӃt quyӇn sách nәi tiӃng“Work & Nature of Man”
vӅÿӝng cѫ con ngѭӡi. Ông ta phân biӋt giӳa:
Các YӃu tӕ hài lòng (motivational factors): thành tӵu, ÿѭӧc công nhұn,
tӵ làm viӋc, trách nhiӋm, thăng tiӃn và phát triӇn - tҩt cҧ nhӳng ÿiӅu này
tҥo nên sӵ thõa mãn vӟi công viӋc.
Các nhân tӕ không hài lòng (hygiene factors): Gây nên sӵ không thõa
mãn nӃu không ÿѭӧcÿáp ӭng, và không thúc ÿҭy con ngѭӡi làm viӋc
nӳa. Các ví dө bao gӗm: ÿòi hӓi lѭѫng cao, ÿѭӧc quan tâm hѫn, và môi
trѭӡng làm viӋc hҩp dүn hѫn.
6.2.1.3. Lý thuyӃt vӅ Nhu cҫuÿãÿѭӧc thӓa cӫa D. McClelland.
Các nhu cҫu cө thӇÿҥtÿѭӧc hay ÿѭӧc biӃt và ÿѭӧc hình thành bӣi kinh
nghiӋm sӕng, bao gӗm:
Thành tӵu (Achievement-nAch): KiӇu ngѭӡi thành tӵu thích các dӵ án
thӱ thách, có nhӳng mөc tiêu có thӇ thӵc hiӋnÿѭӧc và mӝt sӕ ý kiӃn
phҧn hӗi.
Hòa hӧp (Affinity-nAff): KiӇu ngѭӡi có tính nAff cao, mong muӕn có các
mӕi quan hӋ hòa thuұn, và có nhu cҫu cҫn ngѭӡi khác chҩp nhұn, vì thӃngѭӡi quҧn lý nên cӕ tҥo mӝt mӝi trѭӡng làm viӋc hӧp tác cho hӑ.
QuyӅn lӵc: (Power-nPow): KiӇu ngѭӡi có nhu cҫu quyӅn lӵc mong
muӕn quyӅn lӵc, mӝt là quyӅn lӵc cá nhân (không tӕt) hai là quyӅn lӵc
tұp thӇ (tӕt cho tә chӭc). Mang lҥi cho nhӳng ngѭӡi tìm kiӃm quyӅn lӵc
tұp thӇ các cѫ hӝi quҧn lý.
5. TͱThʀ hiʄn
4. Tôn trng
3. Xã hi
2. An toàn.
1. Sinh lý
Mt nhu cɤuÿãÿɉc thõa mãn thì không còn là mtÿng cɇ lâu na.
Chɉɇng 6. QL Ngun Nhân lͱc
Trѭѫng Mӻ Dung
www.fit.hcmuns.edu.vn/~tmdung
Mail= tmdung@fit.hcmuns.edu.vn
60
6.2.1.4. Lý thuyӃt X & Y cӫa D. McGregor.
Douglas McGregor truyӅn bá các mӕi quan hӋ con ngѭӡi gҫn vӟi quҧn lý
vào nhӳng năm 60.
ThuyӃt X: Cho rҵng nhân viên không thích và né tránh công viӋc, vì thӃngѭӡi quҧnl lý phҧi sӱ dөng các biӋn sӵ bҳt buӝc, ÿe dӑa và các
phѭѫng pháp kiӇm soát ÿӇ làm cho nhân viên phҧiÿáp ӭng các mөc
tiêu.
ThuyӃt Y: Cho rҵng nhân cá nhân coi công viӋc nhѭ chѫi, hay nghӍngѫi, và thѭӣng thӭc sӵ hài lòng khi ÿѭӧc kính trӑng và các nhu cҫu
thұt sӵ cӫa bҧn thân.
ThuyӃt Z:Ĉѭӧc William Ouchi giӟi thiӋu vào năm 1981 và ÿѭӧc dӵa
trên phѭѫng pháp nhұt bҧn hѭӟng ÿӃn viӋcÿӝng viên nhân viên, nhҩn
mҥnh vào sӵ tin tѭӣng, chҩt lѭӧng, tұp thӅ quyӃtÿӏnh, và giá trӏ văn
hóa.
6.2.2. Ҧnh hѭӣng (Influence) & Sӭc mҥnh (Power).
6.2.2.1. Ҧnh hѭӣng
Nghiên cӭu cӫa Thamhain & Wilemon vӅҦnh hѭӣng ÿӃn Dӵ án.
Thҭm quyӅn: QuyӅn phân cҩp hӧp pháp.
Bә nhiӋm: Ngѭӡi quҧn lý dӵ án nhұn biӃt khҧ năng ҧnh hѭӣng ÿӃn
phân bә nhiӋm vө cho nhân viên.
Ngân sách: Ngѭӡi quҧn lý dӵ án nhұn biӃt khҧ năng trong viӋcӫy
quyӅn viӋc sӱ dөng các ngân sách tӵ quyӃt cӫa ngѭӡi khác.
Thăng tiӃn: khҧ năng hoàn thiӋn vӏ trí cӫa nhân viên.
TiӅn: khҧ năng tăng thu nhұp và các phúc lӧi cho nhân viên.
Phҥt: khҧ năng ÿѭa ra các biên pháp kӹ luұt.
Sӵ thӱ thách: khҧ năng giao viӋc mà tұn dөng sӵ thích thú cӫa nhân
viên trong viӋc thӵc hiӋn mӝt công viӋc cө thӇ nào ÿó.
Sӵ thành thҥo: KiӃn thӭcÿһt biӋt cӫa ngѭӡi quҧn lý dӵ án mà ngѭӡi ta
cho rҵng quan trӑng.
Quan hӋ thân thiӋn (Friendship): khҧ năng thiӃt lұp các mӕi quan hӋ cá
nhân thân thiӋn giӳa ngѭӡi quҧn lý dӵ án và ngѭӡi khác.
Các dӵ án sӁ thành công hѫn nӃu ngѭӡi quҧn lý dӵ án gây ҧnh hѭӣng cho
ngѭӡi khác bҵng:
o Sӵ thành thҥo, Chuyên nghiӋp
o Sӵ thӱ thách cӫa công viӋc.
Các dӵ án sӁ có xu hѭӟng thҩt bҥi nӃu ngѭӡi quҧn lý dӵ án lӋ thuӝc quá nhiӅu
vào
o ViӋc trao quyӅn
o TiӅn
o Kӹ luұt (phҥt).
Chɉɇng 6. QL Ngun Nhân lͱc
Trѭѫng Mӻ Dung
www.fit.hcmuns.edu.vn/~tmdung
Mail= tmdung@fit.hcmuns.edu.vn
61
6.2.2.2. Sӭc mҥnh.
Sӭc mҥnh là khҧ năng tiӅm năng gây ҧnh hѭӣng ÿӃn hành vi ÿӇ khiӃn
ngѭӡi ta làm ÿѭӧc nhӳng viӋc mà có thӇÿã không thӇ làm ÿѭӧc.
Các loҥi sӭc mҥnh bao gӗm:
o Ép buӝc
o Pháp qui (Legitimate)
o Chuyên gia (Expert)
o Khen thѭӣng
o Quy chiӃu (Referent)
6.2.3. Cҧi thiӋn HiӋu quҧ.
Ngѭӡi quҧn lý dӵ án có thӇ áp dөng 7 thói quen cӫa Covey ÿӇ cҧi thiӋn hiӋu
quҧ công viӋc cho các dӵ án:
o Năng ÿӝng (Be proactive)
o Bҳtÿҫu trong ÿҫu vӟiÿҫu cuӕi. (Begin with the end in mind)
o Thói quen sҳp xӃp và thӵc hiӋn công viӋc theo thӭ tӵѭu tiên. (Put first
things first)
o Thói quen Suy nghƭ cҧ hai ÿӅu có lӧi (Think win-win)
o Tìm cách hiӇu ngѭӡi trѭӟc, rӗiÿѭӧc ngѭӡi hiӇu (Seek first to
understand, then to be understood)
o KӃtÿoàn Tәng lӵc (Synergize).
o Mài sҳc răng cѭa. (Sharpen the saw)
Lҳng nghe, thҩu hiӇu và cҧi tiӃn quan hӋo Ngѭӡi quҧn lý dӵ án tӕt là nhӳng ngѭӡi biӃt lҳng nghe thҩuÿáo;
hӑ nghe vӟi sӵ chú ý và hiӇu vҩnÿӅ.
o Trѭӟc khi giao tiӃp vӟi ai, bҥn phҧi có mӕi quan hӋ tӕt vӟi ngѭӡi
ÿó.
o Mӝt trong các kӻ thuұt giúp thiӃt lұp mӕi quan hӋ tӕt là kӻ thuұtÿӕi
sánh (Mirroring). Ĉӕi sánh mӝt vài hành vi cӫa nhӳng ngѭӡi khác,
chҷng hҥng nhѭ giӑng nói, hѫi thӣ, di chuyӇn,..tӯÿó nhұn biӃtÿӇcó thӇ giúp quan hӋ tӕt hѫn.
o Các chuyên gia CNTT thѭӡng cҫn phát triӇn khҧ năng nghe thҩu
ÿáo và các kӻ năng khác ÿӇ cҧi thiӋn các mӕi quan hӋ vӟi khách
hàng và vӟi các bên liên quan.
Cҧi thiӋn mӕi quan hӋ giӳa ngѭӡi dùng và nhà triӇn khai
o Mӝt sӕ các tә chӭc cҫn ngѭӡi quҧn lý, chӭ không phҧi kӻ sѭ CNTT, ÿӇdүn dҳt trong viӋc xác ÿӏnh và kiӇmÿӏnh ÿҫu tѭ vào các hӋ thӕng vi
tính mӟi.
o Các CIO (Chief Info. Officer) thúc ÿҭy nhân viên nhұn thӭc rҵng các nhu
cҫu nghiӋp vө kéo theo tҩt cҧ các quyӃtÿӏnh vӅ công nghӋo Mӝt sӕ công ty ÿã thiӃt kӃ lҥi bӝ phұn CNTT giӕng nhѭ các công ty tѭvҩn.
Chɉɇng 6. QL Ngun Nhân lͱc
Trѭѫng Mӻ Dung
www.fit.hcmuns.edu.vn/~tmdung
Mail= tmdung@fit.hcmuns.edu.vn
62
6.3. Qui trình Quҧn lý Nguӗn Nhân lӵc (NNL).
Quҧn lý NNL cho Dӵ án bao gӗm các quá trình ÿòi hӓi phҧi sӱ dөng hiӋu quҧnhҩt con ngѭӡi liên quan ÿӃn dӵ án. Các quá trình bao gӗm:
o Lұp KӃ Hoҥch tә chӭc
o Thu nhұn nhân viên
o Phát triӇn Nhóm.
6.3.1. Lұp kӃ hoҥch tә chӭc.
ViӋc lұp kӃ hoҥch tә chӭc bao gӗm các chӭc năng sau :
o Lұp Sѫÿӗ tә chӭc dӵ án.
o Xác ÿӏnh các công viӋc, và phân bә (phân công) trách nhiӋm, kӻthuұt hӛ trӧ là : Ma trұn phân công trách nhiӋm (RAM=
Responsibility Assignment Matrix) &. Nhұtÿӗ tài nguyên (nguӗn
nhân lӵc).
H1.
Sɇÿ
T
c
h
c
.
Hình 2. M
at
r
ɪ
n
p
h
â
n
cô
n
gt
r
ác
h nhi
ʄ
m
(
RAM
)
Hình 3. RAM cho thɢy vai trò ca các Bên tham
g
ia