ườ ườ
ẳ ẳ
Tr Tr
ổ
ạ ư ng Cao đ ng S ph m Sóc Trăng ạ ư ng Cao đ ng S ph m Sóc Trăng ự Khoa T Nhiên ự Khoa T Nhiên ổT Sinh T Sinh
Giáo án Giáo án
ộ ộ
ậ ậ Đ ng v t có x Đ ng v t có x
ố ố ng s ng ng s ng
ớ
ươ ươ ớL p Cá L p Cá
GV: Điền Huỳnh Ngọc Tuyết
NGÀNH DÂY S NGỐ NGÀNH DÂY S NGỐ 3. PHÂN NGÀNH CÓ XƯƠNG SỐNG
ớ
T ng l p có
ổ hàm
ụ
ớ
L p Cá s n
-Lớp Bò sát -Lớp Chim -Lớp Thú
ớ
ươ
L p Cá x
ng
ưỡ
ư
L p L ớ
ng c
ớ
ổ
T ng l p Có hàm
ớ ớ
ươ ươ
L p Cá x L p Cá x
ng ng
ụ ụ
ớ ớ
L p Cá s n L p Cá s n
TOÅNG LÔÙP COÙ HAØM (GNATHOSTOMATA).5 TOÅNG LÔÙP COÙ HAØM (GNATHOSTOMATA) .5 tieát tieát
•1. Lôùp Caù suïn-
Chondricthyes
• Caù nhaùm tro-Mustelus
griseus
•2. Lôùp Caù xöông-
Osteichthyes
•- caù cheùp-Cyprinus carpio
•- moät soá ñaïi dieän khaùc
TOÅNG LÔÙP COÙ HAØM TOÅNG LÔÙP COÙ HAØM (GNATHOSTOMATA).5 tieát (GNATHOSTOMATA) .5 tieát
•1. Lôùp Caù suïn- Chondricthyes
• Caù nhaùm tro-Mustelus
griseus
Chondrichthyes) Lớp Cá sụn (Chondrichthyes) Lớp Cá sụn ( I. Đặc điểm chung • Được coi là lớp cá nguyên thủy
nhất của Tổng lớp cá, gồm các loài cá thường gặp như cá mập, cá đuối, cá khi me...
• Lớp này hiện có 800 loài sống ở biển và đại dương, một số loài sống ở nước ngọt. Lớp này có nhiều đặc điểm nguyên thuỷ và cũng có những đặc điểm tiến bộ.
Chondrichthyes) Lớp Cá sụn (Chondrichthyes) Lớp Cá sụn (
I. Đặc điểm chung
- Hình dạng cơ thể phổ biến là hình
thoi hai hình dẹp rộng hơi tròn, vây
đuôi dị vĩ. Có gai giao cấu nằm
phía trong vây bụng
- Da cá sụn phủ vẩy tấm (loại vảy
nguyên thủy nhất).
-
Chondrichthyes) Lớp Cá sụn (Chondrichthyes) Lớp Cá sụn (
I. Đặc điểm chung
- Bộ xương sụn, phân hoá thành sọ, cột sống và xương chi. Sọ đã có nóc che,phía sau sọ có thêm phần chẩm bảo vệ. Các bao khứu giác, thính giác gắn chặt vào hộp sọ.
Chondrichthyes) Lớp Cá sụn (Chondrichthyes) Lớp Cá sụn (
I. Đặc điểm chung
- Hệ thần kinh phân hoá cao, não bọ chia thành 5 phần. Não trước đã phân thành 2 bán cầu và nóc não trước có chất thần kinh, là một đặc điểm tiến bộ của cá sụn.
Chondrichthyes) Lớp Cá sụn (Chondrichthyes) Lớp Cá sụn (
I. Đặc điểm chung
- Cơ quan cảm giác phát triển thích nghi với đời sống bơi và bắt mồi tích cực.cơ quan đường bên hoàn chỉnh, thị giác điển hình, thính giác đã có 3 vành bán khuyên
Chondrichthyes) Lớp Cá sụn (Chondrichthyes) Lớp Cá sụn (
I. Đặc điểm chung
- Hệ tiêu hoá phát triển, ruột có van xoắn ốc để tăng diện tích hấp thụ.
- Cơ quan hô hấp là mang, chưa có nắp mang, không có bong bóng hay phổi.
Chondrichthyes) Lớp Cá sụn (Chondrichthyes) Lớp Cá sụn (
I. Đặc điểm chung
- Hệ tuần hoàn kín, có 1 vòng tuần hoàn. Có tâm nhĩ và tâm thất và xoang tĩnh mạch và nón chủ động mạch. Ưu điểm của nón chủ động mạch là có cơ vân, có van nên co bóp được.
-
Chondrichthyes) Lớp Cá sụn (Chondrichthyes) Lớp Cá sụn (
I. Đặc điểm chung
- Cơ quan bài tiết là trung thận.
- Cơ quan sinh dục có gai giao cấu, thụ tinh trong. Đẻ trứng lớn giàu noãn hoàng hay đẻ con.
Hình 16.1 Hình dạng ngoài của cá nhám kiểu đuôi dị vĩ (theo Hickman) 1. Mõm; 2. Lỗ mũi; 3. Lỗ thở; 4. Tia vây; 5. Vây lưng trước; 6. Vây lưng sau; 7. Vây đuôi; 8. Vây bụng; 9. Vây ngực; 10 Các khe mang ngoài
Cá Sụn
Hình 16.2 Cấu tạo đốt sống cá nhám (theo Matviev) I. Đốt sống phần thân: 1. Sườn; 2. Mấu ngang; 3. Gai sống; 4. Cung thần kinh; 5. Thân đốt II. Đốt sống phần đuôi: 1. Gai sống; 2. Cung thần kinh; 3. Thân đốt; 4. Lỗ động mạch đuôi; 5. Lỗ tĩnh mạch đuôi; 6. Gai huyết
Hình 16.3 Hệ thần kinh cá nhám (nhìn bên) (theo Robert) I - X Dây thần kinh não; 1 - 2 Dây thần kinh tuỷ
Hình Cơ quan đường bên của cá mập (theo Hickman) 1. Ống đường bên; 2. Lỗ mở; 3. Tế bào Neuromat; 4. Đường bên; 5.Cơ quan ampun của Loreni; 6. Lỗ mở; 7. Ống lọc Jolly; 8. Ampun của Loreni; 9. Thần kinh
Hệ tuần hoàn cá nhám
Cấu tạo khe mang cá sụn
Các dạng đuôi của cá sụn (theo Hickman) A. Dị vĩ; B.Thứ vĩ; C. Đồng vĩ
Cá nhám đuôi dài
Cá nhám voi
Cá nhám cào
ắ
ậ Cá m p tr ng
Các đại diện của phân lớp Cá mang tấm (Elasmobranchii) (theo Hickman)
Trứng cá mập
Phân lớp tấm mang
• Tổng bộ cá nhám • Tổng bộ cá đuối
Phân lớp Toàn đầu
Cá khi me
1
2
3
5
4
6
Cơ quan điện của cá đuối 1. Thuỳ khứu giác; 2. Não; 3. Dây thần kinh não; 4. Cơ quan điện bên phải; 5.Cơ quan điện bên phải; 6. Hạch xoắn
Phân lớp tấm mang Tổng bộ cá nhám -Bộ Nhám thu -Bộ Cá mập xanh
Caù maäp hoå
Caù maäp traéng
Caù maäp traéng
Caù maäp traéng
Cá mập xanh
Cá nhám góc
Phân lớp tấm mang Tổng bộ cá đuối - Bộ Đuối quạt - Bộ Đuối ó
Caù ñuoái
Phân lớp Toàn đầu
Cá khi me
Sawfish Cá đao răng nh nọ Sawfish Cá đao răng nh nọ
Caù kieám
TOÅNG LÔÙP COÙ HAØM TOÅNG LÔÙP COÙ HAØM (GNATHOSTOMATA) (GNATHOSTOMATA)
•2. Lôùp Caù xöôngOsteichthyes • Caù cheùpCyprinus carpio • Moät soá ñaïi dieän khaùc
Osteichthyes 2. Lôùp Caù xöôngOsteichthyes 2. Lôùp Caù xöông
I. Đặc điểm chung - Bộ xương chủ yếu là chất xương.
Cột sống nhiều đốt.
+ Dây sống tồn tại ở một số loài. + Đuôi phổ biến là kiểu đồng vĩ (có 2 thuỳ bằng nhau, cốt đi vào giữa đuôi).
+ Vây lẻ và vây chắn có tia vây bằng
sụn hay xương nâng đỡ
Osteichthyes 2. Lôùp Caù xöôngOsteichthyes 2. Lôùp Caù xöông
I. Đặc điểm chung - Da có vảy bao phủ, nhiều tuyến nhày + Có 3 loại vảy là vảy cosmin, vảy láng
và vảy xương.
+ Vảy xương có thể hình trò hay hình
lược.
+ Một số không có vảy thứ sinh
Osteichthyes 2. Lôùp Caù xöôngOsteichthyes 2. Lôùp Caù xöông
I. Đặc điểm chung
- Bán cầu não và thuỳ khứu kém phát triển, thuỳ thị giác lớn, tiểu não phát triển.
- Có 10 đôi dây thần kinh não. - Giác quan phát triển thích nghi với
đời sống dưới nước
Osteichthyes 2. Lôùp Caù xöôngOsteichthyes 2. Lôùp Caù xöông
I. Đặc điểm chung - Có hàm phát triển, phần lớn các
loài có răng.
- Cơ quan hô hấp chủ yếu là mang, mang được các cung mang nâng đỡ, vách mang không phát triển, có nắp mang phủ ngoài xoang mang. thường có bóng hơi.
Osteichthyes 2. Lôùp Caù xöôngOsteichthyes 2. Lôùp Caù xöông
I. Đặc điểm chung
- Tim có 2 ngăn, có xoang tĩnh mạch và có 4 đôi cung động mạch tới mang.Hồng cầu có nhân.
Osteichthyes 2. Lôùp Caù xöôngOsteichthyes 2. Lôùp Caù xöông
I. Đặc điểm chung - Phân tính và thụ tinh ngoài, nguồn gốc của ống dẫn sinh dục là phần kéo dài của mang bao cơ quan sinh dục. Trứng đoạn hoàng. Ấu trùng có sự sai khác hình dạng với trưởng thành.
TOÅNG LÔÙP COÙ HAØM TOÅNG LÔÙP COÙ HAØM (GNATHOSTOMATA) (GNATHOSTOMATA)
Cấu tạo: I.Hình dạng II.Đặc điểm cấu tạo 1. Vỏ da 2. Bộ xương 3. Hệ cơ và sự vận chuyển của cá trong nước 4. Hệ thần kinh 5. Giác quan 6. Hệ tiêu hóa 7. Cơ quan hô hấp và bong bóng 8. Hệ tuần hoàn 9. Hệ bài tiết 10. Hệ sinh dục, sinh sản và phát triển
Cấu tạo nội quan cá xương
I.Hình dạng I.Hình dạng Cá xương có hình dạng rất khác nhau: Cá xương có hình dạng rất khác nhau: - Thân hình thoi dẹp bên, thích nghi với bơi lội - Thân hình thoi dẹp bên, thích nghi với bơi lội trong nước trong nước
ể ể
ậ ậ ủ ủ
ế ế
D ngạ D ngạ khác tùy thu c cách v n chuy n, n i ơ ộ ơ ộ khác tùy thu c cách v n chuy n, n i ơ ố ki m ăn, n i s ng c a cá ơ ố ki m ăn, n i s ng c a cá
