Bài giảng TCDN
Trường ĐHNH TP.HCM
1. Caùc nguoàn taøi trôï trong doanh nghieäp
CHƯƠNG 4
NGUỒN TÀI TRỢ VÀ CHI PHÍ SỬ
1.1 Phaân loaïi nguoàn tài trợ 1.2 Nguoàn taøi trôï ngaén haïn 1.3 Nguoàn taøi trôï daøi haïn
DỤNG VỐN CỦA DOANH NGHIỆP
ThS. Đặng Thị Quỳnh Anh
1.1 Phaân loaïi nguoàn taøi trôï
Nguoàn taøi trôï ngaén haïn
Nguoàn taøi trôï ngaén haïn
Theo thôøi haïn
- Nhu caàu taøi trôï thöôøng xuyeân - Nhu caàu taøi trôï thôøi vuï
Nhu caàu taøi trôï ngaén haïn
Nguoàn taøi trôï daøi haïn
Nôï phaûi traû
Nguoàn voán taøi trôï ngaén haïn
Theo quyeàn sôû höõu
Voán chuû sôû höõu
- Tín duïng thöông maïi - Vay ngaén haïn ngaân haøng - Phaùt haønh tín phieáu coâng ty
Nguoàn taøi trôï daøi haïn
1.3. Nguoàn taøi trôï ngaén haïn
Tín duïng thöông maïi và khoản trả trước
- Ñaàu tö taøi saûn coá ñònh - Ñaàu tö taøi chính daøi haïn
Nhu caàu taøi trôï daøi haïn
của khách hàng. Tín dụng ngắn hạn
Giaáy tôø coù giaù ngaén haïn
Nguoàn voán taøi trôï daøi haïn
- Vay daøi haïn ngaân haøng - Voán phaùt haønh traùi phieáu - Voán coå phaàn öu ñaõi - Voán coå phaàn thöôøng
Ths.Đặng Thị Quỳnh Anh
1
Bài giảng TCDN
Trường ĐHNH TP.HCM
Chi phí tín dụng thương mại
Tín dụng thương mại
Tỷ lệ chiết khấu%
365
=
x
Chi phí tín dụng thương mại Các yếu tố ảnh hưởng đến quy mô tín
Lãi suất
100% – Chiết khấu %
Thời hạn trả nợ - Thời hạn chiết khấu
dụng thương mại
Ưu điểm và hạn chế tín dụng thương
mại
Việc trì hoãn thanh toán tác động như thế nào đến chi phí tín dụng thương mại?
17
Tín dụng ngắn hạn ngân hàng
Các yếu tố ảnh hưởng đến quy mô TDTM
Vay ngắn hạn thế chấp bằng khoản
Thời hạn tín dụng thương mại Quy mô hoạt động của doanh nghiệp
phải thu, hàng tồn kho Vay theo hạn mức tín dụng Bao thanh toán Chiết khấu thương phiếu
Chi phí của các khoản vay ngắn hạn NH
Tín dụng ngắn hạn ngân hàng
Ví dụ:
1. Sự khác biệt giữa cho vay ngắn hạn đảm bảo bằng nợ phải thu và bao thanh toán?
2. Sự khác biệt giữa bao thanh toán và
chiết khấu thương phiếu?
Một khoản vay 100 triệu đồng, thời hạn một năm, lãi suất công bố 14%/ năm. Xác định lãi suất của khoản vay trong các trường hợp sau: a. Gốc và lãi được trả khi đáo hạn b. Lãi trả hàng tháng, gốc trả khi đáo hạn
Ths.Đặng Thị Quỳnh Anh
2
Bài giảng TCDN
Trường ĐHNH TP.HCM
1.4 Nguoàn taøi trôï daøi haïn
2. Chi phí söû duïng voán
1. Vay daøi haïn ngân hàng
2.1 Khaùi nieäm chi phí söû duïng voán 2.2 Chi phí söû duïng voán cuûa caùc nguoàn taøi trôï
2. Voán phaùt haønh traùi phieáu
thaønh phaàn
3. Voán coå phaàn öu ñaõi
4. Voán coå phaàn thöôøng
2.3 Chi phí söû duïng voán bình quaân (WACC) 2.4 Chi phí söû duïng voán caän bieân (WMCC)
Caáu truùc taøi chính Doanh nghieäp
2.1 Khaùi nieäm
Chi phí söû duïng voán laø tyû suaát sinh lôïi maø caùc nhaø ñaàu tö treân thò tröôøng yeâu caàu khi ñaàu tö vaøo chöùng khoaùn coâng ty
Nôï ngaén haïn Caáu truùc voán
Chi phí söû duïng voán laø tyû suaát sinh lôïi toái thieåu maø
doanh nghieäp ñoøi hoûi khi thöïc hieän moät döï aùn ñaàu tö môùi.
Vay daøi haïn Ngaân haøng
Phaùt haønh Traùi phieáu
Thueâ taøi chính
Lôïi nhuaän giöõ laïi
Coå phaàn thöôøng
Coå phaàn Öu ñaõi
Lãi suất chiết khấu làm cân bằng giá trị hiện tại của
dòng tiền phải trả với số vốn thực sự huy động
Nôï daøi haïn Voán chuû sôû höõu
Ý nghĩa
2.2 Chi phí söû duïng voán cuûa caùc nguoàn taøi trôï thaønh phaàn
Chi phí sử dụng vốn là căn cứ để thẩm định các dự án đầu tư dài hạn ( Xác định các tiêu chuẩn NPV, MIRR và DPP)
a. Chi phí söû duïng nợ vay (rd ) b. Chi phí söû duïng voán coå phaàn thöôøng (re) c. Chi phí söû duïng voán coå phaàn öu ñaõi (rp )
Chi phí sử dụng vốn là căn cứ để định giá doanh nghiệp
Chi phí sử dụng vốn là căn cứ để thiết lập cơ cấu vốn tối ưu
Ths.Đặng Thị Quỳnh Anh
3
Bài giảng TCDN
Trường ĐHNH TP.HCM
Chi phí sau thuế của nợ vay
a. Chi phí söû duïng nợ vay
Do lãi vay làm giảm thuế thu nhập,nhà nước đã gánh chịu một phần lãi vay cho DN, nên chi phí sau thuế của nợ thấp hơn chi phí trước thuế trả cho chủ nợ ( lá chắn thuế đối với lãi vay). Mức chi phí DN thực sự phải chịu là chi phí nợ sau thuế Chi phí sau thuế của nợ vay (r*
d )
r*d = rd x ( 1 - T)
Chi phí sử dụng nợ vay là tỷ suất sinh lời đòi hỏi của chủ nợ (trái chủ, ngân hàng) đối với các khoản tiền bỏ ra cho DN vay, do vậy có thể hiểu đó là lãi suất của khoản cho vay hay tỷ suất sinh lời đáo hạn (YTM) của trái phiếu đang lưu hành có cùng mức rủi ro
b. Chi phí của cổ phần ưu đãi ( rp)
Lưu ý : Khi phát hành trái phiếu DN phải tốn chi phí phát hành, nếu khoản chi phí này chiếm tỷ trọng lớn trong tổng giá phát hành, thì chi phí của trái phiếu cao hơn YTM Chi phí sử dụng nợ vay trước thuế (rd)
a. Chi phí söû duïng nợ vay từ phát hành trái phiếu
Vốn cổ phần ưu đãi là nguồn vốn chủ sở hữu đặc biệt, cổ đông được hưởng cổ tức cố định theo mức cộng bố của công ty phát hành, trước khi trả cổ tức cho cổ đông phổ thông. Chi phí của cổ phần ưu đãi là tỷ lệ sinh lời đòi hỏi của nhà đầu tư, là lãi suất chiết khấu làm cân bằng giá trị hiện tại của dòng cổ tức với giá phát hành thuần:
Dp = + P0 = + … + Dp rp Dp (1+ rp) Dp (1+rp)2 (1+rp)∞ Ví duï: Coâng ty Panasonic döï ñònh vay nôï baèng caùch phaùt haønh traùi phieáu coù kyø haïn 20 naêm, laõi suaát 9%/naêm, meänh giaù traùi phieáu laø 1 trieäu ñoàng, laõi vaø voán ñöôïc traû khi ñaùo haïn. Ñeå thu huùt caùc nhaø ñaàu tö coâng ty seõ baùn traùi phieáu naøy vôùi giaù 980 ngñoàng. Chi phí phaùt haønh traùi phieáu laø chi phí maø coâng ty phaûi traû cho ngaân haøng, nhaø baûo laõnh phaùt haønh traùi phieáu laø 2% tính treân meänh giaù. Hoûi chi phí söû duïng voán vay daøi haïn cuûa coâng ty laø bao nhieâu, bieát raèng thueá suaát thueá TNDN laø 20%?
b. Chi phí söû duïng voán coå phaàn öu ñaõi
c. Chi phí sử dụng vốn cổ phần thường * Chi phí söû duïng lôïi nhuaän giöõ laïi (rs)
D
p
r p
P 0
P0: meänh giaù coå phieáu öu ñaõi (tröø ñi chi phí phaùt haønh neáu coù)
Caùc coå ñoâng naém giöõ coå phaàn thöôøng chaáp nhaän vieäc giöõ laïi lôïi nhuaän cuûa doanh nghieäp chæ khi hoï mong ñôïi vieäc giöõ laïi lôïi nhuaän seõ taïo ra thu nhaäp ít nhaát laø baèng vôùi tyû suaát sinh lôøi caàn thieát treân khoaûn voán taùi ñaàu tö naøy Chi phí của lợi nhuận giữ lại là chi phí cơ hội, là tỷ lệ sinh lời cần thiết của cổ phần hiện hữu
Ví duï Coâng ty Panasonic ñang döï ñònh phaùt haønh coå phieáu öu ñaõi vôùi möùc chia coå töùc döï kieán haøng naêm laø 8,5% tính treân meänh giaù phaùt haønh laø 87.000 ñoàng, chi phí phaùt haønh laø 5.000 ñoàng/cp. Hoûi chi phí söû duïng voán coå phieáu öu ñaõi cuûa coâng ty laø bao nhieâu?
Ths.Đặng Thị Quỳnh Anh
4
Bài giảng TCDN
Trường ĐHNH TP.HCM
Chi phí sử dụng của lợi nhuận giữ lại
c. Chi phí sử dụng vốn cổ phần thường * Chi phí söû duïng lôïi nhuaän giöõ laïi (rs)
1
g
r s
D P
0
r
f
Cách 1: Söû duïng moâ hình Gordon: Cách 2: Söû duïng moâ hình CAPM
r m
e r f
er
P0: giá thị trường hiện tại của cổ phiếu Ví duï Ví duï
Vôùi caùc thoâng tin phaân tích ñöôïc cho bieát laõi suaát phi ruûi ro laø 7%, heä soá beta cuûa Panasonic laø 1,5, tyû suaát sinh lôøi thò tröôøng laø 11%. Tính chi phí söû duïng voán coå phaàn thöôøng.
Chi phí của cổ phần mới phát hành
Giaù thò tröôøng cuûa coå phieáu coâng ty Panasonic laø 50.000 ñoàng. Coâng ty döï tính thu nhaäp treân moãi coå phaàn (EPS) trong naêm tôùi laø 4.000 ñoàng. Coâng ty seõ chia heát thu nhaäp cho caùc coå ñoâng. Coâng ty coù toác ñoä taêng tröôûng coå töùc döï kieán laø 5%/naêm. Chi phí söû duïng voán coå phieáu thöôøng cuûa coâng ty laø bao nhieâu?
c. Chi phí sử dụng vốn cổ phần thường * Chi phí sử dụng vốn cổ phần mới phát hành
D1
re =
+ g
P0 * ( 1- F)
Trong đó :
Khi huy động vốn cổ phần thường công ty có thể giữ lại lợi nhuận ( nguồn vốn nội sinh) hoặc phát hành thêm cổ phần mới ( nguồn vốn ngoại sinh) Chi phí của cổ phần mới phát hành cao hơn chi phí của lợi nhuận giữ lại do tốn chi phí phát hành. Do vậy khi tăng vốn cổ phần thường DN thường sử dụng nguồn vốn từ lợi nhuận giữ lại, khi đã sử dụng hết nguồn vốn nội sinh mới phát hành thêm cổ phiếu mới
Po : Giá phát hành g : Tốc độ tăng trưởng của công ty F : % chi phí phát hành trên giá phát hành D1 : Cổ tức dự tính cuối năm nay
2.3 Chi phí söû duïng voán bình quaân (WACC)
D1
re =
+ g
P0 * ( 1- F)
Chi phí söû duïng voán bình quaân WACC (Weighted Average cost of capital) laø chi phí bình quaân gia quyeàn cuûa taát caû caùc nguoàn taøi trôï daøi haïn maø moät doanh nghieäp ñang söû duïng
Chi phí của cổ phần mới phát hành Ví dụ: Công ty A dự định phát hành thêm CP mới, để huy động 50 tỷ đồng. CP hiện hữu có mức chia cổ tức năm vừa qua là 2.000 đồng, tốc độ tăng trưởng của CT dự kiến 8%/ năm, giá thị trường hiện tại là 30.000 đồng/ cp. Nếu phát hành thêm CP mới giá phát hành dự kiến bằng giá thị trường hiện tại, chi phí phát hành bằng 5% giá phát hành. Cho biết chi phí của CP mới phát hành là bao nhiêu?
WACC = Rd.( 1-T).Wd + Rp.Wp+ Rs (Re)* We
Trong đó : Wd, Wp, We là tỷ trọng của nợ dài hạn, cổ phần ưu tiên và cổ phần thường trong cấu trúc vốn của doanh nghiệp
Ths.Đặng Thị Quỳnh Anh
5
Bài giảng TCDN
Trường ĐHNH TP.HCM
2.4 Chi phí söû duïng voán caän bieân (WMCC)
2.4 Chi phí söû duïng voán caän bieân (WMCC)
WMCC (Weight Marginal Cost of Capital) laø chi phí söû duïng voán bình quaân cuûa moät doanh nghieäp khi moät ñoàng voán taøi trôï môùi taêng theâm
Xaùc ñònh ñieåm gaõy – Breaking Point
Ñieåm gaõy laø ñieåm maø taïi ñoù khi toång quy moâ caùc nguoàn taøi trôï vöôït quaù laøm chi phí cuûa moät trong nhöõng nguoàn taøi trôï thaønh phaàn seõ gia taêng.
J
BP
V J W
J
Ví duï: Coâng ty Panasonic coù lôïi nhuaän giöõ laïi laø 300 trieäu ñoàng (vôùi chi phí söû duïng voán töông öùng laø 13%). Khi coù nhu caàu taêng quy moâ ñaàu tö, coâng ty phaûi söû duïng theâm nguoàn taøi trôï baèng voán coå phaàn thöôøng phaùt haønh môùi (chi phí söû duïng voán töông öùng laø 14%) ñeå coù theå giöõ nguyeân caáu truùc voán toái öu cuûa mình (50% voán coå phaàn thöôøng, 10% coå phaàn öu ñaõi, 40% nôï vay). Ngoaøi ra coâng ty coù khaû naêng vay nôï 400 trñ vôùi chi phí söû duïng voán vay sau thueá laø 7,04%, vöôït leân möùc naøy chi phí söû duïng voán vay sau thueá taêng leân laø 8,4%.
Xaùc ñònh ñieåm gaõy cuûa voán vay vaø voán coå phaàn thöôøng.
BPj : ñieåm gaõy cho nguoàn taøi trôï j Vj : soá voán cuûa nguoàn j duøng ñeå taøi trôï cho döï aùn môùi. Wj : Tyû troïng cuûa nguoàn voán j
2.4 Chi phí söû duïng voán caän bieân (WMCC)
2.4 Chi phí söû duïng voán caän bieân (WMCC)
Nguoàn taøi trôï
Tyû troïng
Chi phí
WACC
Chi phí theo tyû troïng
Quy moâ toång nguoàn taøi trôï
WMCC
Töø 0 ñeán 600 trñ
11,35
Nôï vay Coå phaàn öu ñaõi Coå phaàn thöôøng
40% 10% 50%
7,04% 9,0% 13%
2,8% 0,9% 6,5%
Chi phí söû duïng voán bình quaân( WACC)
10,25%
10,75 10,25
Töø 600 ñeán 1.000 trñ
Nôï vay Coå phaàn öu ñaõi Coå phaàn thöôøng
40% 10% 50%
7,04% 9,0% 14%
2,8% 0,9% 7%
Chi phí söû duïng voán bình quaân( WACC)
10,75%
Treân 1.000 trñ
0
Toång nguoàn taøi trôï môùi
1.000
600
Nôï vay Coå phaàn öu ñaõi Coå phaàn thöôøng
40% 10% 50%
8,4% 9,0% 14%
3,4% 0,9% 7%
Chi phí söû duïng voán bình quaân( WACC)
11,35%
Ñöôøng cô hoäi ñaàu tö (IOC)
Keát hôïp caùc quyeát ñònh ñaàu tö vaø quyeát ñònh taøi trôï
A
WACC
B
C
Cô hoäi ñaàu tö IRR (%)
D
Voán ñaàu tö ban ñaàu ($) Luõy keá voán ñaàu tö
E
WMCC
A 15 100.000 100.000
F
11,35
G
IOC
10,75 10,25
Toång nguoàn taøi trôï môùi
0
1.000
100
1.100
600
B 14,5 200.000 300.000 C 14 400.000 700.000 D 13 100.000 800.000 E 12 300.000 1.100.000 F 11 200.000 1.300.000 G 10 100.000 1.400.000
