1
NGAÂN HAØNG TRUNG ÖÔNG
NOÄI DUNG NGHIEÂN CÖÙU:
QUAÙ TRÌNH RA ÑÔØI VAØ BAÛN CHAÁT
CUÛA NGAÂN HAØNG TRUNG ÖÔNG
MOÂ HÌNH TOÅ CHÖÙC NGAÂN HAØNG
TRUNG ÖÔNG
CHÖÙC NAÊNG CUÛA NGAÂN HAØNG
TRUNG ÖÔNG
CHÍNH SAÙCH TIEÀN TEÄ VAØ COÂNG
CUÏ THÖÏC THI CHÍNH SAÙCH TIEÀN
TEÄ
Ngaân haøng trung öông qua 2 giai ñoaïn:
Giai ñoaïn 1: Giai ñoaïn ra ñôøi ngaân haøng
phaùt haønh ñoäc quyeàn.
Giai ñoaïn 2: Giai ñoaïn ngaân haøng phaùt
haønh ñoäc quyeàn phaùt trieån thaønh ngaân
haøng trung öông.
QUAÙ TRÌNH RA ÑÔØI VAØ BAÛN CHAÁT CUÛA NHTW
BAÛN CHAÁT NHTW
Ngaân haøng trung öông laø ngaân
haøng phaùt haønh coâng quaûn, coù theå
bieät laäp hoaëc phuï thuoäc chính
phuû, vöøa thöïc hieän chöùc naêng ñoäc
quyeàn phaùt haønh giaáy baïc ngaân
haøng vaøo löu thoâng, vöøa thöïc hieän
quaûn lyù nhaø nöôùc treân lónh vöïc
tieàn teä tín duïng ngaân haøng.
2
Ngaân haøng trung öông ñoäc laäp vôùi
chính phuû
Chính phuû khoâng coù quyeàn can thieäp vaøo
hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng trung öông, ñaëc
bieät laø trong vieäc xaây döïng vaø thöïc thi
chính saùch tieàn teä
Quan ñieåm xaây döïng moâ hình naøy:
Haïn cheá söï taùc ñoäng cuûa chính phuû lôïïi duïng
coâng cuï phaùt haønh ñeå buø ñaép boäi chi ngaân saùch
nhaø nöôùc, töø ñoù gaây ra laïm phaùt.
Taïo ra tính ñoäc laäp vaø chuû ñoäng trong vieäc xaây
döïng vaø thöïc thi chính saùch tieàn teä
Moâ hình toå chöùc NHTW
QUOÁC
HOÄI
CHÍNH
PHUÛ NHTW
Moâ hình toå chöùc NHTW
Ngaân haøng trung öông thuoäc chính
phuû
Chính phuû coù aûnh höôûng raát lôùn ñoái vôùi ngaân
haøng trung öông thoâng qua vieäc boå nhieäm
caùc thaønh vieân cuûa boä maùy quaûn trò v ñieàu
haønh ngaân haøng trung öông, thaäm chí chính
phuû coøn can thieäp tröïc tieáp vaøo vieäc xaây
döïng vaø thöïc thi chính saùch tieàn t
Quan ñieåm xaây döïng moâ hình naøy:
Chính phuû laø quan haønh phaùp phaûi naém caùc coâng cuï kinh teá
moâ ñeå söû duïng vaø phoái hôïp moät caùch ñoàng boä, hieäu qu caùc
coâng cuï ñoù, thöïc hieän chöùc naêng quaûn lyù kinh teá moâ
Chính saùch tieàn teä laø moät trong nhöõng boä phaänï chuû yeáu cuûa
chính saùch kinh teá moâ, vieäc xaây döïng vaø thöïc thi chính saùch
tieàn teä laø nhieäm vuï cuûa ngaân haøng trung öông, cho neân ngaân
haøng trung öông phaûi tröïc thuoäc chính phuû.
QUOÁC
HOÄI
CHÍNH
PHUÛ
NHTW
Ñoäc quyeàn phaùt haønh giaáy baïc ngaân haøng vaø
ñieàu tieát khoái löôïng tieàn cung öùng
Ngaân haøng trung öông laø quan ñoäc quyeàn phaùt
haønh giaáy baïc ngaân haøng vaøo löu thoâng
Caùc loaïi tieàn do NHTW cung öùng:
Giaáy baïc ngaân haøng
Tieàn ñuùc
Caùc boä phaän tieàn khaùc trong löu thoâng:
Buùt teä, tieàn ñieän töû do NHTM taïo ra
Nhaø nöôùc caùc doanh nghieäp cung öùng caùc phöông tieän
chuyeån taûi giaù trò
Tuy nhieân caùc loaïi tieàn naøy ñöôïc taïo ra döïa treân cô sôû giaáy
baïc do NHTW cung öùng
Caùc ngaân haøng thöông maïi khoâng theå taïo tieàn neáu nhö khoâng
coù giaáy baïc ngaân haøng töø ngaân haøng trung öông
Ngaân haøng trung öông naém trong tay caùc coâng cuï thöïc thi chính
saùch tieàn teä, qua ñoù coù theå ñieàu tieát khaû naêng cung öùng tieàn
cuûa caùc chuû theå khaùc
CHÖÙC NAÊNG NHTW
3
Ngaân haøng trung öông laø ngaân haøng
cuûa caùc ngaân haøng
Khaùch haøng cuûa ngaân haøng trung öông
trong caùc quan heä tieàn teä tín duïng
ngaân haøng vaø thanh toaùn laø ngaân haøng
thöông maïi vaø caùc t chöùc tín duïng.
Ngaân haøng trung öông môû taøi khoaûn
vaø nhaän tieàn göûi cuûa caùc ngaân haøng
thöông maïi.
Tieàn göûi döï tröõ baét buoäc
Tieàn göûi thanh toaùn
CHÖÙC NAÊNG NHTW
(tt)
Ngaân haøng trung öông caáp tín duïng cho
caùc ngaân haøng thöông maïi.
Ngaân haøng trung öông seõ cho caùc ngaân
haøng thöông maïi vay thoâng qua nghieäp
vuï taùi chieát khaáu, taùi caàm coá caùc chöùng
töø coù giaù
Theo nguyeân taéc ngaân haøng trung öông
chæ ñoùng vai tr laø ngöôøi cho vay cuoái
cuøng ñoái vôùi caùc ngaân haøng thöông maïi.
Nhaèm muïc ñích
Kieåm soaùt khoái tieàn löu thoâng
Haïn cheà ruûi ro tín duïng cho caùc ngaân
ha
ø
n
g
thöôn
g
mai
Ngaân haøng trung öông thöïc hieän vieäc quaûn
lyù nhaø nöôùc ñoái vôùi heä thoáng ngaân haøng
Ngaân haøng trung öông thaåm ñònhvaø caáp
giaáy chöùng nhaän hoaït ñoäng cho ngaân haøng
thöông maïi.
Ñieàu tieát caùc hoaït ñoäng kinh doanh cuûa
ngaân haøng trung gian baèng nhöõng bieän
phaùp kinh teá vaø haønh chiùnh
Thanh tra vaø kieåm soaùt moät caùch thöôøng
xuyeân vaø toaøn dieän moïi maët hoaït ñoäng cuûa
caùc ngaân haøng thöông maïi
CHÖÙC NAÊNG NHTW
4
Ngaân haøng trung öông laø ngaân haøng cuûa nhaø
nöôùc
Ngaân haøng trung öông thuoäc û höõu nhaø nöôùc
Ngaân haøng trung öông tham gia xaây döïng chieán
löôïc phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi, soaïn thaûo chính
saùch tieàn teä, kieåm tra vaø kieåm soaùt vieäc thöïc
hieän chính saùch tieàn teä.
Thay maët nhaø nöôùc quaûn lyù caùc hoaït ñoäng tieàn
teä-tín duïng ngaân haøng vaø thanh toaùn ñoái noäi
cuõng nhö ñoái ngoaïi cuûa ñaát nöôùc
Ngaân haøng trung öông nhaän tieàn göûi cuûa cuûa
kho baïc nhaø nöôùc
CHÖÙC NAÊNG NHTW
Chính saùch tieàn teä laø toång hoøa nhöõng
phöông thöùc maø ngaân haøng trung öông
thoâng qua caùc hoaït ñoäng cuûa mình taùc
ñoäng ñeán khoái löôïng tieàn trong löu thoâng,
nhaèm phuïc vuï cho vieäc thöïc hieän caùc muïc
tieâu kinh teá - xaõ hoäi cuûa ñaát nöôùc trong moät
thôøi kyø nhaát ñònh
Muïc tieâu cuûa chính saùch tieàn teä
Phaùt trieån kinh teá, gia taêng saûn löôïng
Taïo coâng aên vieäc laøm
Kieåm soaùt laïm phaùt
CHÍNH SAÙCH TIEÀN TEÄ VAØ COÂNG CUÏ THÖÏC THI CHÍNH
SAÙCH TIEÀN TEÄ
Ñeå ñaït muïc tieâu cuoái cuøng trong daøi haïn,
NHTW xaùc ñònh caùc muïc tieâu trung gian. Caùc
muïc tieâu trung gian cuûa chính saùch tieàn teä
thöôøng ñöôïc caùc ngaân haøng trung öông söû
duïng laø caùc khoái tieàn teä M1, M2, M3 vaø laõi suaát.
Treân sôû ñoù chi tieát hoùa baèng nhöõng muïc tieâu
hoaït ñoäng
Muc tieâu CSTT(tt)
Thò tröôøng
môû
Döï tröõ baé
t
buoäc
Tyû leä chieát khaáu
Cô soá tieàn
tieàn teä ( toång
döï tröõ+ tieàn
beân ngoaøi
ngaân haøng )
Toång döï tröõ
Laõi suaát tieàn teä
lieân bang
M1
M2
M3
Laõi sut daøi
haïn
Toång nôï phi taøi
chính
Tyû leä laïm
phaùt
Tyû leä th
t
nghieäp
Tyû leä GDP
Khoái
döï
tröõ
Khoái
tieàn teä
Nhöõng coâng cuï Nhöõng muïc tieâu
hoaït ñoäng Nhöõng muïc
tieâu trung gian
Muïc tieâu
cuoái cuøng
SÔ ÑO
À
: KEÁ HOAÏCH MUÏC TIEÂU CUÛA DÖÏ TRÖÕ LIEÂN BANG MYÕ
5
Döï tröõ baét buoäc: Döï tröõ baét buoäc laø
phaàn tieàn gôûi maø caùc ngaân haøng trung
gian phaûi ñöa vaøo döï tröõ theo luaät ñònh
Nhöõng coâng cuï ñeå thöïc thi CSTT
Ñieàu chænh
DTBB
Thay ñoåi
khaû naêng
cung tín duïng
vaø taïo tieàn
NHTM
Ñieàu chænh
khoái tieàn
löu thoâng
Taêng DTBB haïn cheá haïn cheá khoái tieàn teä maø heä
thoáng ngaân haøng coù khaû naêng cung öùng cho neàn
kinh teá.
Giaûm DTBB baønh tröôùng khoái tieàn teä maø heä thoáng
ngaân haøng coù kh naêng cung öùng cho neàn kinh teá.
DTBB (tt)
Öu ñieåm vaø haïn cheá:
Öu ñieåm
Coù theå taùc ñoäng ñeán taát caû caùc ngaân haøng nhö nhau vaø
taùc ñoäng moät caùch ñaày quyeàn löïc
Moät söï thay ñoåi nhoû cuûa tyû leä döï tröõ baét buoäc seõ taïo ra
taùc ñoäng raát lôùn ñoái vôùi khoái tieàn teä.
Haïn cheá:
Khoù coù theå thöïc hieän hieän ñöôïc neáu söû duïng coâng cuï
naøy khi muoán thay ñoåi cung tieàn teä ôû bieân ñoä nhoû
Vieäc thay ñoåi tyû leä döï tröõ baét buoäc seõ nh höôûng tôùi khaû
naêng thu doanh lôïi cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi
Thöôøng xuyeân thay ñoåi tyû leä döï tröõ baét buoäc seõ gaây ra
tình traïng khoâng oån ñònh cho caùc ngaân haøng thöông maïi
vaø laøm cho vieäc quaûn lyù khaû naêng thanh khoaûn cuûa caùc
ngaân haøng naøy khoù khaên hôn
Laõi suaát
Laõi suaát laø giaù caû cuûa quyeàn söû duïng voán
Taêng laõi suaát tín duïng thu heïp quy moâ tieàn teä
Giaûm laõi suaát n duïng gia taêng quy moâ tieàn teä
NHTW coù theå söû duïng coâng cuï laõi suaát ñeå ñieàu
haønh chính saùch tieàn teä theo caùc chính saùch sau:
Kieåm soaùt tröïc tieáp laõi suaát thò tröôøng
Laõi suaát tieàn gôûi vaø laõi suaát cho vay theo
töøng kyø haïn
Saøn laõi suaát tieàn gôûi vaø traàn laõi suaát cho vay
ñeå taïo neân khung laõi suaát giôùi haïn.
Coâng boá laõi suaát baûn coäng vôùi bieân ñ
giao dòch