25/02/2012
1
THỊ TRƯỜNG
CHỨNG KHOÁN
(Securities Markets)
2/25/2012 1
THI TRUONG C KHOAN B
NỘI DUNG
1. THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH
2. THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN
3. CHỨNG KHOÁN
4. KINH DOANH CHỨNG KHOÁN.
2/25/2012 THI TRUONG C KHOAN B 2
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. TS. Đào Lê Minh (Ủy ban chứng khóan Nhà
nước), Những vấn đề cơ bản về chứng khóan
và thị trường chứng khóan, Nhà xuất bản
Chính trị quốc gia
2. GS.TS. Nguyễn Thanh Tuyền, Thị trừơng chứng
khóan, Nhà xuất bản Thống kê, 2006
3. TS. Bùi Kim Yến, Thị trường chứng khóan, Nhà
xuất bản Lao động, 2005.
2/25/2012 THI TRUONG C KHOAN B 3
1. THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH
(Financial Markets)
1.1. KHÁI NIỆM, BẢN CHẤT, CHỨC NĂNG CỦA THỊ
TRƯỜNG TÀI CHÍNH
1.2. CẤU TRÚC CỦA THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH
1.3. CÁC CÔNG CỤ CỦA THI TRƯỜNG TÀI CHÍNH
1.4. CÁC TRUNG GIAN TÀI CHÍNH.
2/25/2012 4
THI TRUONG C KHOAN B
25/02/2012
2
1.1. KHÁI NIỆM,BẢN CHẤT, CHỨC
NĂNG CỦA THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH
1.1.1. Khái niệm: Thị trường tài chính là nơi
diễn ra các hoạt động cung, cầu vốn cũng như
các giấy tờ có giá
1.1.2. Bản chất của thị trường tài chính
Chủ thể có cơ hội đầu tư để sinh lời thì thiếu vốn, chủ
thể có vốn nhàn rỗi lại không có cơ hội đầu tư
Sự chuyển dịch vốn từ chủ thể thừa vốn sang chủ thể
thiếu vốn hình thành thị trường tài chính
- Thị trường tài chính là nơi chuyển dịch vốn từ những
chủ thể thừa vốn đến những chủ thể thiếu vốn hay
là nơi mua, bán, trao đổi các công cụ tài chính.
2/25/2012 THI TRUONG C KHOAN B 5
1.1.3. Chức năng của thị trường tài chính
a. Dẫn vốn từ những nơi thừa vốn sang những nơi
thiếu vốn
Sơ đồ chu chuyển vốn
b. Hình thành giá của các tài sản tài chính
c. Tạo tính thanh khoản cho tài sản tài chính
d. Giảm thiểu chi phí tìm kiếm và chi phí thông tin
e. Ổn định và điều hòa lưu thông tiền tệ.
2/25/2012 6
THI TRUONG C KHOAN B
1.2. CẤU TRÚC CỦA
THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH
1.2.1. Thị trường tiền tệ và thị trường vốn
Căn cứ vào thời hạn luân chuyển vốn
a. Thị trường tiền tệ
- Thị trường tiền tệ là nơi mua bán các công cụ tài
chính ngắn hạn
- Thị trường tiền tệ bao gồm 4 loại:
+ Thị trường liên ngân hàng
+ Thị trường ngoại hối
+Thị trường tín dụng ngắn hạn
+ TTCK ngắn hạn.
2/25/2012 7
THI TRUONG C KHOAN B
b. Thi trường vốn
- TT vốn là thị trường mua, bán, trao đổi các công
cụ tài chính trung-dài hạn
- TT vốn bao gồm:
+ TTCK,
+ TT vay nợ trung-dài hạn,
+ TT tín dụng thuê mua,
+ TT thế chấp bất động sản.
2/25/2012 8
THI TRUONG C KHOAN B
25/02/2012
3
1.2.2. TT nợ và TT vốn cổ phần
Căn cứ vào cách thức huy động vốn
a. Thị trường nợ: mua, bán các công cụ nợ.
b. TT vốn cổ phần: mua, bán cổ phần của các cty
cổ phần
1.2.3. TT sơ cấp và TT thứ cấp
Căn cứ vào tính chất của việc ph.hành các công cụ
a. TT sơ cấp: còn được gọi là TT cấp 1
b. TT thứ cấp: còn được gọi là TT cấp 2.
2/25/2012 9
THI TRUONG C KHOAN B
1.3. CÁC CÔNG CỤ CỦA THI
TRƯỜNG TÀI CHÍNH
1.3.1. Các công cụ của TT tiền tệ
a. Tín phiếu kho bạc
b. Thương phiếu
c. Chứng chỉ tiền gửi và tiết kiệm
d. Kỳ phiếu ngân hàng
1.3.2. Các công cụ trên TT vốn
a. Cổ phiếu, chứng chỉ quỹ đầu tư
b.Trái phiếu
c. Các khoản tín dụng thế chấp
d. Các khoản tín dụng trung-dài hạn
e. Các công cụ phái sinh.
2/25/2012 10
THI TRUONG C KHOAN B
1.4. CÁC TRUNG GIAN TÀI CHÍNH
Trung gian tài chính là những tổ chức làm cầu nối
giữa những chủ thể cầu vốn và những chủ thể
cung vốn trên TT Tài chính
1.4.1. Các loại hình trung gian tài chính
a. Các tổ chức nhận tiền gửi
b. Các tổ chức tiết kiệm theo hợp đồng
- Cty bảo hiểm - Quỹ hưu trí
c. Các trung gian đầu tư
Cty tài chính.
2/25/2012 11
THI TRUONG C KHOAN B
1.4.2. Vai trò của các trung gian tài chính
a. Chuyển đổi thời gian đáo hạn của các công cụ
tài chính: Người gửi tiền và người đi vay đều có
thể lựa chọn được thời gian thích hợp
b. Giảm thiểu rủi ro bằng cách đa dạng hóa đầu
tư: Thông qua các công ty đầu tư
c. Giảm thiểu chi phí hợp đồng và chi phí xử lý
thông tin: Do các trung gian tài chính có ưu thế
về tính tập trung, chuyên môn hóa và quy mô
đầu tư lớn
d. Cung cấp một cơ chế thanh toán: Thông qua
việc thanh toán không dùng tiền mặt tại các
trung gian tài chính.
2/25/2012 12
THI TRUONG C KHOAN B
25/02/2012
4
2. THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN
2.1. LỊCH SỬ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN
TTCK
2.2. BẢN CHẤT VÀ CHỨC NĂNG CỦA TTCK
2.3. CÁC CHỦ THỂ TRÊN TTCK
2.4. CÁC NGUYÊN TẮC HOẠT ĐỘNG CỦA
TTCK
2.5. CẤU TRÚC VÀ PHÂN LOẠI TTCK
2.6. CƠ CHẾ ĐIỀU HÀNH & GIÁM SÁT TTCK
2.7. SỰ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN TTCK
Ở VIỆT NAM.
2/25/2012 13
THI TRUONG C KHOAN B
2.1. LỊCH SỬ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN TTCK
- TTCK ban đầu phát triển tự phát vào giữa tk XV tại
những thành phố trung tâm buôn bán hàng hóa ở
phương Tây, từ những nhóm nhỏ trở thành khu chợ
riêng
- Cuối tk XV, khu chợ trở thành “thị trường” với những
quy ước và hình thành những quy tắc bắt buộc
chung cho tất cả thành viên tham gia
-Năm 1453 hình thành phiên chợ đầu tiên tại TP
Bruges, Bỉ với từ tiếng Pháp: “Bourse” có nghĩa là
“mậu dịch thị trường” hay “Sở giao dịch”
-Năm 1547 chuyển sang Auvers, Bỉ
-Giữa tk XVI thành lập mậu dịch thị trường London,
kế tiếp tại Pháp, Đức, Bắc Âu...
2/25/2012 THI TRUONG C KHOAN B 14
- Phát triển mạnh cả về lượng lẫn chất nên phân thành nhiều
thị trường: TT giao dịch hàng hóa, TT hối đoái, TT giao
dịch các hợp đồng tương lai và thị trường chứng khoán
- Các giao dịch ban đầu diễn ra ngoài trời với ký hiệu giao
dịch bằng tay
- Năm 1921, tại Mỹ giao dịch ngoài trời chuyển vào nhà, hình
thành Sở giao dịch CK
- Các giao dịch thủ công kết hợp với máy vi tính và chuyển
dần sang hệ thống giao dịch điện tử
- Lịch sử TTCK trải qua
+ 1875-1913: TTCK phát triển mạnh
+ 29/10/1929(ngày thứ Năm đen tối): TTCK khủng hoảng
+ 19/10/1987(ngày thứ Hai đen tối):TTCK khủng hoảng
+ Cho đến nay có khoảng 160 sở giao dịch CK.
2/25/2012 15
THI TRUONG C KHOAN B
2.2. BẢN CHẤT
VÀ CHỨC NĂNG CỦA TTCK
2.2.1. Bản chất của TTCK
-TTCK là nơi tập trung và phân phối các
nguồn vốn tiết kiệm
- TTCK là định chế tài chính trực tiếp.
2/25/2012 16
THI TRUONG C KHOAN B
25/02/2012
5
2.2.2. Chức năng của TTCK
a. Huy động vốn đ.tư cho nền k.tế: Nhà đ.tư mua CK
b. C.cấp m.trường đ.tư cho công chúng: Các CK rất
ph.phú, khác nhau về t.chất, th.hạn, độ rủi ro. Công
chúng có thể lựa chọn đ.tư phù hợp
c. Tạo tính th.khoản cho các CK: Nhà đ.tư có thể ch.đổi
các CK thành tiền mặt hoặc các loại CK khác
d. Đánh giá h.động của d.nghiệp:
e. Giúp ch.phủ th.hiện các ch.sách k.tế vĩ mô:
-Giá CK tăng: đ.tư mở rộng, k.tế tăng trưởng; Giá CK
giảm: dấu hiệu tiêu cực của nền k.tế. TTCK là phong
vũ biểu của nền k.tế
- Ch.phủ có thể mua, bán trái phiếu bù đắp thâm hụt
N.sách và k.soát lạm phát, đ.hướng ph.triển k.tế cân
đối.
2/25/2012 17
THI TRUONG C KHOAN B
2.3. CÁC CHỦ THỂ TRÊN TTCK
2.3.1. Nhà phát hành: các chủ thể thực hiện huy động
vốn như chính phủ, doanh nghiệp, các tổ chức tài
chính
2.3.2. Nhà đầu tư: những ngườimua bán CK
a. Nhà đầu tư cá nhân
b. Nhà đầu tư có tổ chức: cty đầu tư, cty bảo hiểm, quỹ
lương hưu, cty tài chính…
2.3.3. Các tổ chức kinh doanh trên TTCK:
a. Cty chứng khoán
b. NHTM.
2/25/2012 18
THI TRUONG C KHOAN B
2.3.4. Các tổ chức có liên quan đến TTCK:
a. Cơ quan quản lý nhà nước
b. Sở giao dịch chứng khoán
c. Hiệp hội các nhà kinh doanh CK
d. Tổ chức lưu ký và thanh toán bù trừ CK
e. Cty dịch vụ máy tính CK
f. Các tổ chức tài trợ CK
g. Cty đánh giá hệ số tín nhiệm.
2/25/2012 19
THI TRUONG C KHOAN B
2.4. CÁC NGUYÊN TẮC
HOẠT ĐỘNG CỦA TTCK
Bao gồm 3 nguyên tắc:
2.4.1. Nguyên tắc công khai: Phải công
khai thông tin đầy đủ, chính xác, kịp thời,
dễ tiếp cận nhằm bảo vệ nhà đầu tư. Khi
công khai nhà đầu tư phải chịu trách
nhiệm về các quyết định đầu tư
2.4.2. Nguyên tắc trung gian: Các giao
dịch được thực hiện thông qua các cty
CK.
2/25/2012 20
THI TRUONG C KHOAN B