Chương 9 PHÂN TÍCH PHƯƠNG SAI
9.1. Phân tích phương sai một yếu tố
9.2. Một số thiết kế thực nghiệm thường dùng trong
phân tích phương sai
9.2.1. Thiết kế ngẫu nhiên hoàn toàn
9.2.2. Thiết kế khối ngẫu nhiên
9.2.3. Thiết kế vuông ngẫu nhiên
9.2.4. Thiết kế thừa số ngẫu nhiên
9.3. Kiểm định bội (kiểm định nhiều cặp)
1
2
Giả sử có t tổng thể có cùng phân phối chuẩn, cùng
phương sai chung 2. Ta cần kiểm định giả thuyết:
Ho: 1= 2= … = t
H1: ij mà i jvới i, j =1, 2,…, t
Trong đó, i(i =1, 2,…, t) là số trung bình tổng thể i.
Để phục vụ kiểm định, trên tổng thể i lấy một mẫu
ngẫu nhiên kích thước ni.
9.1. Phân tích phương sai một yếu tố
*
Mẫu ngẫu nhiên của tổng thể
1 2 3 … t
x11
x12
x13
…
x1n1
x21
x22
x23
…
x2n2
x31
x32
x33
…
x3n3
.
.
.
.
.
xt1
xt2
xt3
…
xtnt
…
3
Số trung bình chung các mẫu:
1
x2
x3
xt
x
t
1i
i
t
1i
ii
n
nx
x
*
9.1. Phân tích phương sai một yếu tố
Mẫu ngẫu nhiên
x11
x12
…
x1n1
x21
x22
…
x2n2
.
.
.
.
xt1
xt2
…
xtnt
…
4
Tiêu chuẩn kiểm định:
1
x2
xt
x
2
W
2
B
S
S
F
Trên mẫu cụ thể:
1t
SSB
S2
B
tn
SSW
S2
W
22
i
t
1i
i
2
ixxnnxxSSB )()()(
22
ij
t
1i
n
1j
2
ij xxnxxTSS i
)()( 
SSW = TSS – SSB
0
Ft-1,n-t
Ft-1, n-t,
F > Ft-1,n-t,α: Bác bỏ Ho
F ≤Ft-1,n-t,α: Chưa đủ cơ sở bác bỏ Ho.*
9.1. Phân tích phương sai một yếu tố
5
Ví dụ: Để biết chi tiêu cho thực phẩm của khách du lịch ở 4
thị trường: Trung quốc, Nhật, Mỹ và Châu âu có khác nhau
không, người ta chọn ngẫu nhiên 8 khách mỗi thị trường.
Chi tiêu cho thực phẩm (1000 USD)
Tr.quốc Nhật Mỹ Ch.âu
2
1
5
4
7
6
2
3
3
8
15
9
4
12
18
16
8
14
22
15
18
32
26
45
12
10
8
4
6
14
18
24
3,75 10,63 22,50 12,00
Giả thuyết:
Ho: 1=2=3=4
H1:ij với i,j=1,2,3,4
mà ij
*
9.1. Phân tích phương sai một yếu tố