0
TRƯỜNG ĐẠI HỌC PHẠM VĂN ĐỒNG
KHOA SƯ PHẠM TỰ NHIÊN
*************
BÀI GIẢNG
ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN
TRONG DẠY HỌC ĐỊA LÝ
Biên soạn: ThS. Lê Đình Phương
Tháng 5 / 2017
1
MỤC LỤC
Lời nói đầu ……………………………………………………………. trang 3
Chương 1. KHÁI QUÁT VỀ CÔNG NGHỆ THÔNG TIN
1.1. Khái niệm…………………………………………………………………6
1.2. Cấu trúc CNTT……………………………………………………………9
1.3. Vai trò của CNTT………………………………………………………. 11
Chương 2. NGUỒN THÔNG TIN ĐỊA LÝ TRONG CNTT
2.1. Thông tin Địa lý trong mạng Internet……………………………………13
2.1.1. Đặc điểm thông tin trong mạng Internet……………………………..13
2.1.2. Phương pháp khai thác thông tin trong mạng Internet……………….20
2.1.2.1. Truy cập Internet…………………………………………………20
2.1.2.2. Tìm kiếm trên Internet……………………………………………21
2.1.2.3. Lưu trữ dữ liệu từ Internet………………………………………. 32
2.1.2.4. Tải dữ liệu từ máy tính cá nhân lên mạng Internet
để chia sẻ với mọi người ………………………………………. .33
2.2. Thông tin Địa lý trong các thiết bị điện tử khác………………………… 34
2.2.1. Cơ sở dữ liệu số hóa………………………………………………… 34
2.2.2. Sách điện tử (Encarta)………………………………………………. 34
Chương 3. ỨNG DỤNG CNTT ĐỂ BIÊN SOẠN TÀI LIỆU ĐỊA LÝ
3.1. Biên soạn, chuyển đổi văn bản: MS Word, PDF……………………….. 38
3.1.1. Biên soạn: MS Word ………………………………………………… 38
3.1.2. Chuyển đổi từ Word sang pdf, từ pdf sang word ……………………..41
3.2. Biên soạn bảng số liệu, biểu đồ, sơ đồ: MS Excel………………………48
3.2.1. Đối với PowerPoint 2007 ……………………………………………..48
2
3.2.2. Đối với PowerPoint 2010 …………………………………………….50
3.2.3. Đối với PowerPoint 2010 …………………………………………….52
3.3. Biên soạn bảng số liệu, biểu đồ, sơ đồ: MS Excel.……………………..50
3.4. Biên soạn bản đồ………………………………………………………..52
3.5. Biên soạn hình động (GIF)……………………………………………...53
Chương 4. ỨNG DỤNG CNTT TRONG DẠY HỌC
4.1. Sử dụng PowerPoint……………………………………………………. 65
4.1.1. Thiết kế bài giảng ……………………………………......………… 65
4.1.2. Trình chiếu bài giảng ….…………………………………………….65
4.1.3. Trò chơi ô chữ (sử dụng PPT)………..…………………………….. 65
4.2. Sử dụng Violet………………………………………………………….. 66
4.3. Sử dụng đa phương tiện và các phần mềm khác…………………………68
4.3.1. Tạo, xử lý video ……………………………………………………..68
4.3.2. Xử lý hình ảnh……………………………………………………….69
4.3.2.1. Picture manager …………………………………………………69
4.3.2.2. Paint ………………..……………………………………………78
4.3.3. Các phần mềm MindMap để vẽ sơ đồ tư duy ……………………….81
4.3.3.1. Phần mềm eMindMaps ………………………………………….84
4.3.3.2. Phần mềm Inspiration ………………………………..………….84
Ôn tập……………………………………………………………………..….85
Tài liệu tham khảo…………………………………………………………....87
3
LỜI NÓI ĐẦU
Hiện nay ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) đã được áp dụng ở hầu hết
các lĩnh vực hoạt động xã hội và mang lại hiệu quả thiết thực. Trong giáo dục nói
chung và đối với việc giảng dạy bộ môn địa lí nói riêng, CNTT đã mang lại triển
vọng to lớn trong việc đổi mới phương pháp dạy học theo hướng tích cực.
Cùng với việc đổi mới chương trình, sách giáo khoa thì việc đổi mới phương
pháp giảng dạy để nâng cao chất lượng giáo dục là hết sức cần thiết. Hiện nay ngoài
các phương pháp dạy học truyền thống, việc ứng dụng CNTT trong dạy học sẽ góp
phần làm cho giờ học trở nên sinh động, hiệu quả, kích thích được tính tích cực,
sáng tạo của học sinh. Đối với chương trình sách giáo khoa THCS mới hiện nay
được thiết kế với rất nhiều tranh ảnh, lược đồ, bảng biểu... vì vậy việc ứng dụng
CNTT vào soạn giảng giáo án điện tử sẽ đem lại kết quả học tập rất tốt đồng thời
phát huy được tính tích cực của học sinh.
Thực tế việc ứng dụng CNTT ở THPT diễn ra rất sinh động và luôn đổi mới
đòi hỏi SV sư phạm ra trường phải đáp ứng những đòi hỏi của thực tế đổi mới đó.
Bài giảng này nhằm giúp cho SV có những kiến thức và kỹ năng cơ bản về sử dụng
CNTT để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ và phục vụ hoạt động dạy Địa lý
đạt hiệu quả cao. Có khả năng vận dụng các phần mềm và các ứng dụng tin học
khác vào dạy học Địa lý ở PTCS. Có ý thức, hứng thú trong việc tìm tòi và ứng
dụng CNTT vào dạy học Địa lý.
Bài giảng được viết theo đề cương chi tiết môn học: Ứng dụng công nghệ
thông tin trong dạy học địa lý (2 đvht)
Bài giảng gồm 4 chương:
Chương 1. Khái quát về CNTT
Chương 2. Nguồn thông tin địa lý trong CNTT
Chương 3. Ứng dụng CNTT để biên soạn tài liệu địa lý
Chương 4. Ứng dụng CNTT trong dạy học
4
Trong quá trình biên soạn chắc sẽ không tránh khỏi những thiếu sót, rất mong
được sự góp ý của đồng nghiệp, các em SV và các bạn đọc. Xin chân thành cảm ơn.
Tác giả|
ThS. Lê Đình Phương