BÀI THU HO CH
QU N LÍ HÀNH CHÍNH NHÀ N C & QU N LÍ ƯỚ
GIÁO D C
Đ BÀI THU HO CH
u 1 (5 đi m):
Phân tích n i dung các ngun t c qu n hành chính nhà n c c a nhà ướ
n c c ng hòa h i ch nghĩa Vi t Nam? Theo b n, nguyên t c nào quanướ
tr ng nh t? T i sao?
u 2 (5 đi m):
c nh n đ nh sau đúng hay sai? Gi i thích t i sao?
a. Qu c h i là c quan đ i bi u cao nh t c a Nhânn. ơ
b. Ch t ch n c c quan th m quy n cao nh t trong B y nhà ướ ơ
n c.ướ
c. Chính ph c quan nh chính cao nh t c a n c c ng hòa h iơ ướ
ch nghĩa Vi t Nam.
d. M i công dân làm vi c trong các đ n v hành chính s nghi p đ u g i ơ
là công ch c.
e. Theo quy đ nh c a lu t viên ch c 2010, Hi u tr ng Tr ng đ i h c ưở ườ
đ c g i là vn ch c.ượ
i làm
u 1. N i dung các nguyên t c qu n hành chính nhà n c c a nhà ướ
n c c ng hòa xã h i ch nghĩa Vi t Nam:ướ
1. Nguyên t c lãnh đ o trong qu n lý hành chính Nhà n c ướ .
a. C s pháp lýơ
Đi u 4 – Hi n pháp 1992 quy đ nh: Đ ng công s n Vi t Nam – đ i ngũ tiên ế
phong c a giai c p ng nhân Vi t Nam, đ i bi u trung thành quy n l i c u
giai c p công nhân, nn dân lao đông c a c dânc, theo ch nghĩa Mac
nin t t ng H Chí Minh, là l c l ng lãnh đ o nhà n c h i.ư ưở ượ ướ
b. N i dung nguyên t c
Th c t l ch s đã ch rõ, s lãnh đ o c a Ð ng h t nhân c a m i th ng ế
l i c a cách m ng Vi t Nam. B ng nh ng hình th c và ph ng pp lãnh ươ
đ o c a mình, Ð ng c ng s n gi vai tquy t đ nh đ i v i vi c xác đ nh ế
ph ng h ng ho t đ ng c a n n c tn m i lĩnh v c; s nh đ o c aươ ướ ướ
Ð ng đ i v i nhà n c mang tính toàn di n v chính tr , kinh t , văn hóa ướ ế
h i...S lãnh đ o đó chínhvi c đ nh h ng v m t t t ng, xác đ nh ướ ư ưở
đ ng l i, quan đi m giai c p, ph ng châm, chính sách,ng c t ch cườ ươ
trên lĩnh v c chun n.
Ngun t c Ð ng lãnh đ o trong qu n lýnh chính n n c bi u hi n c ướ
th cácnh th c ho t đ ng c a các t ch c Ð ng:
1. Tr c h t, Ð ng lãnh đ o trong qu n lýnh chính nhà n c b ng vi cướ ế ướ
đ a ra đ ng l i, ch tr ng, chính sách c a mình v c lĩnh v c ho t đ ngư ườ ươ
khác nhau c a qu n lýnh chính nn c. Trên c s đ ng l i ướ ơ ư
ch tr ng, chính sách c a Ð ng. Các ch th qu n lý hành chính nhà n cươ ướ
xem xét đ a ra các quy đ nh qu n lý c a mình đ t đó đ ng l i, chư ườ
tr ng, chính sách c a Ð ng s đ c th c hi n hóa trong qu n lý hành cnhươ ượ
nhà n c. Trên th c t , đ ng l i c i cách hành cnh nhà n c đ c đ raướ ế ườ ướ ượ
trong nghi quy t đ i h i đ i bi u Ð ng c ng s n Vi t nam l n th VI thế
VII và trong Ngh quy t trung ng khoá VIII v xây d ng, hoàn thi n N ế ươ
n c C ng hoà Xã h i Ch nghĩa Vi t nam, mà tr ng tâmc i cách m tướ
b c n n hành chính qu c gia là kim ch nam cho ho t đ ng qu n lýnhướ
chính nn c.ướ
2. Ð ng lãnh đ o trong qu n lý hành cnh nhà n c th hi n trongngc ướ
t ch c cán b . Các t ch c Ð ng đã b i d ng, đào t o nh ng Ð ng viên ưỡ
u tú, có ph m ch t và năng l c gánhc nh ng công vi c trong b máyư
nh cnh nhà n c, đ a ra c ý ki n v vi c b trí nh ngn b ph tráchướ ư ế
o nh ng v trí lãnh đ o c a các c quan nh chính nn c. Tuy nhiên ơ ướ
v n đ b u, b nhi m đ c th c hi n b i các c quan nhà n c theo trình ượ ơ ướ
t , th t c do pp lu t quy đ nh, ý ki n c a t ch c Ð ngc s đ c ế ơ ơ
quan xem xét đ a ra quy t đ nh cu i cùng.ư ế
3. Ð ng lãnh đ o trong qu n lýnh chính n n c thông qua ng c ướ
ki m tra vi c th c hi n đ ng l i, ch tr ng, chính sách c a Ð ng trong ườ ươ
qu n lýnh chính nn c. Thông qua ki m tra xác đ nh tính hi u qu , ướ
tính th c t c a các ch tr ng cnh sách Ð ng đ ra t đó kh c ph c ế ươ
khi m khuy t, phát huy nh ng m t tích c c trongng c lãnh đ o.ế ế
4. S lãnh đ o c a Ð ng trong qu n lý nh cnh nhà n c còn đ c th c ướ ượ
hi n thông qua uy tín vai tg ng m u c a các t ch c Ð ng và c a t ng ươ
Ð ng viên. Ðây c s nâng cao uy tín c a Ð ng đ i v i dân, v i c quan ơ ơ
nhà n c.ướ
5. Ð ng chính c u n i gi a nhà n cnhânn. S lãnh đ o ướ c a Ð ng
là c sơ b o đ m s ph i h p c a các c quan nhà n c t ch c xã h i, ơ ướ
lôi cu n nn dân lao đ ng tham gia th c hi n các nhi m v qu n lý nhà
n c t t c c c p qu n lý.ướ
6. Ðây nguyên t c c b n trong qu n lýnh chính n n c, c n đ c ơ ướ ượ
v n d ng m t cách khoa h c và sáng t o c ch Ð ng lãnh đ o, nn c ơ ế ướ
qu n lý, nn dân làm ch trong qu n lý hành chính nn c, tránh khuynh ướ
h ng tuy t đ i hóa vai trò lãnh đ o c a Ð ng cũng nh khuynhướ ư h ng hướ
th p vai trònh đ o c a Ð ng trong qu n lý hành cnh nhà n c. Vì v y, ướ
đ ng l i, chính sách c a Ð ng không đ c dùng thay cho lu t hành chính,ườ ượ
Ð ng không n và kng th làm thay cho c quannh chính n n c. Các ơ ướ
ngh quy t c a Ð ng kng mangnh quy n l c- pháp lý. Tuy nhiên, đ b o ế
đ m hi u qu ho t đ ng qu n lý n n c không th ch r i s nh đ o ướ
c a Ð ng.
2. Nguyên t c nhân dân tham gia qu n lý hành chính nhà n c ướ
a) C s pháp lýơ
Ði u 2 - Hi n pháp 1992 nêu rõ: Nhà n c C nga h i Ch nghĩa ế ướ
Vi t Nam là n n c c a dân, do n và vì dân. T t c quy n l c nhà n cướ ướ
thu c v nhân dân mà n n t ng là liên minh giai c p công nn, giai c p nông
n và t ng l p trí th c.
b) N i dung nguyên t c
Vi c tham gia đông đ o c a nn dân lao đ ng vào qu n lýnh chính nhà
n c thông qua các nh th c tr c ti p và gián ti p t ng ng nh sau:ướ ế ế ươ ư
1. Tham gia gián ti p:ế
* Tham giao ho t đ ng c a các c quan nhà n c ơ ướ
Các c quan trong b y nhà n c là công c đ th c hi n quy n l c nơ ướ
n c, vi c nn dân tham gia vào ho t đ ng c a các c quan nn c lànhướ ơ ướ
th c tham gia tích c c, tr c ti p và có hi u qu nh t trong qu n lýnh chính ế
nhà n c. Ng i lao đ ng n u đáp ng các yêu c u c a pp lu t đ u có thướ ườ ế
tham gia m t cách tr c ti p hay gn ti p vào ng vi c qu n lý nh chính ế ế
nhà n c trên t t c các lĩnh v c c a đ i s ng h i.ướ
- Ng i lao đ ng có th tham gia tr c ti p vào c quan quy n l c nhà n cườ ế ơ ướ
v i t ch thành viên c a c quan này - h nh ng đ i bi u đ c l a ư ơ ượ
ch n thông qua b u c ho c v i t cách là các viên ch c n n c trong các ư ướ
c quan nhà n c. Khi c ng v là tnh viên c a c quan quy n l c nhàơ ướ ươ ơ
n c, ng i lãnh đ o tr c ti p xemt và quy t đ nh các v n đ quan tr ngướ ườ ế ế
c a đ t n c, c a t ng đ a ph ng trong đóc v n đ qu n lý hành ướ ươ
chính nn c. Khi c ng v là cán b viên ch c nhà n c thì ng i laoướ ươ ướ ườ
đ ng s s d ng quy n l c nhà n c m t cách tr c ti p đ th c hi n vai trò ướ ế
ng i làm ch đ t n c, làm ch h i, đi u ki n bi n nh ng ý chí,ườ ướ ế
nguy n v ng c a mình thành hi n th c nh m xây d ng đ t n c gu m nh. ướ
- Ngoài ra, ng i lao đ ng th tham gia gn ti p vào ho t đ ng c a các cườ ế ơ
quan n n c thông qua vi c th c hi n quy n l a ch n nh ng đ i bi uướ
x ng đáng thay m t mình vào c quan quy n l c nhà n c trung ng hay ơ ướ ươ
đ a ph ng. Ðây là hình th c tham gia r ng rãi nh t c a nhân n vào ho t ươ
đ ng qu n lý nh chính n n c. ướ
* Tham giao ho t đ ng c a các t ch c xã h i
- N n c t o đi u ki n thu n l i đ nhân dân lao đ ng tham gia tích c cướ
o ho t đ ng c a các t ch c xã h i. Các t ch c xã h i là công c đ c l c
c a nhân dân lao đ ng trong vi c th c hi n quy n tham giao qu n lý hành
chính nn c. Thông qua c ho t đ ng c a các t ch c xã h i, vai trò chướ
đ ng sáng t o c a nhânn lao đ ng đ c pt huy. Ðây là m t hình th c ượ
ho t đ ng ý nghĩa đ i v i vi c b o đ m dân ch m r ng n n dân ch
n c ta. ướ
2. Tham gia tr c ti p ế
* Tham giao ho t đ ng t qu n c s ơ
- Ðây là ho t đ ng do chính nn n lao đ ng t th c hi n, các ho t đ ng
y g n g i và thi t th c đ i v i cu c s ng c a ng in nh ho t đ ng ế ườ ư
b o v an ninh tr t t , v sinh môi tr ng,...Nh ng ho t đ ng này x y ra ườ
n i c trú, làm vi c, sinh ho t nên mangnh ch t t qu n c a nhân dân.ơ ư
- Tng qua nh ng ho t đ ng mangnh ch t t qu n y ng i lao đ ng là ườ
nh ng ch th tham gia tích c c nh t, quy n tham gia qu n lý nhà n c, ướ
qu n lý h i c a h đ c tôn tr ng và b o đ m th c hi n. ượ
* Tr c ti p th c hi n các quy n và nghĩa v c a ng n trong qu n lý nh ế
chính nhà n cướ
- Ði u 53-Hi n pháp 1992 quy đ nh công dân quy n tham gia qu n lý n ế
n c và xã h i, tham gia th o lu n nh ng v n đ chung c a c n cướ ướ
đ a ph ng, ki n ngh v i c quan n n c, c t ch c xã h i hay cnh ươ ế ơ ướ
ng i dân tr c ti p th c hi n.ườ ế
- Ki m trac c quan qu n lý nhà n c. ơ ướ
- Tham gia tr c ti p v i t ch thanh viên không chun trách trong ho t ế ư
đ ng c quan qu n lý, các c quan xã h i. ơ ơ
- Tham gia v i t ch là thành vn c a t p th lao đ ng trong vi c gi i ư
quy t nh ng v n đ quan tr ng c a c quan...ế ơ
Vi c tr c ti p th c hi n các quy n và nghĩa v c a công dân trong qu n lý ế
nh cnh nhà n c là m t hình th c có ý nghĩa quan tr ng đ nhân dân laoướ
đ ng phát huy vai tlàm ch c a mình.
Ðây là nguyên t c đ c nhà n c ta th a nh n và b o đ m th c hi n. ượ ướ
Nguyên t c này th hi n b n ch t dân ch u s c gi vai trò quan tr ng thi t ế
y u trong qu n lýnh chính n n c. Nhânn kng ch có quy n giámtế ướ
đ i v i ho t đ ng c a c quan hành cnh nhà n c; th c hi n khi u n i t ơ ướ ế
cáo n u cho r ng cán b nh chính nn c vi ph m quy n l i c a h ho cế ướ
th c hi n không đúng đ n, n quy n t mình tham gia vào ho t đ ng
qu n lý nhà n c, tr c ti p th hi n quy n l i c a toàn th nhânn lao ướ ế
đ ng. Ði u này này kh ng đ nh vai trò h t s c đ c bi t c a nhânn lao ế
đ ng trong qu n lýnh chính nhà n c, đ ng th i xác đ nh nh ng nhi m v ướ
nhà n c ph i th c hi n trong vi c đ m b o nh ng đi u ki n c b n đướ ơ
nhân dân lao đ ng đ c tham gia vào qu n lýnh chính nhà n c. Ði m t ượ ướ
v v m t lý lu n c a ngun t c vì v y ch có ý nghĩa khi đ c b o đ m ượ
th c hi n trên th c t . Có th m r ng, tăng c ng quy n c a công dân trong ế ườ
ho t đ ng qu n lý, nh ng kng đ c phép h n ch , thu h p nh ng mà ư ượ ế
Hi n pháp đã đ nh.ế
3. Nguyên t c t p trung dân ch
a) C s pháp lýơ
Ðây là nguyên t c c b n trong t ch c và ho t đ ng c a nhà n c ta nên ơ ướ
vi c th c hi n qu n lýnh chính n n c ph i tuân theo ngun t c này. ướ
Ði u 6-Hi n pháp 1992 quy đ nh :Qu c h i, h i đ ng nhân n và các c ế ơ
quan kc c a nhà n c đ u t ch c và ho t đ ng theo nguyên t c t p trung ướ
n ch.
b) N i dung nguyên t c
Ngun t c t p trung n ch bao m s k t h p gi a hai y u t t p trung ế ế
n ch , v a đ m b o s lãnh đ o t p trung trên c s n ch , v a đ m ơ
b o m r ng dân ch d i s nh đ o t p trung. ướ
- Tuy nhiên, đây kng ph i là s t p trung tn di n và tuy t đ i, mà ch đ i
v i nh ng v n đ c b n, chính y u nh t, b n ch t nh t. S t p trung đó ơ ế
b o đ m cho c quan c p d i, c quan đ a ph ng c s kh năng ơ ướ ơ ươ ơ
th c hi n quy t đ nh c a trung ng; đ ng th i, căn c trên đi u ki n th c ế ươ
t c a mình, có th ch đ ngng t o trong vi c gi i quy t các v n đ c aế ế
đ a ph ng c s . C hai y u t này th ph i có s ph i h p ch t ch , ươ ơ ế ế
đ ng b . Chúng m i quan h qua l i, ph thu c và tc đ y nhau ng
phát tri n trong qu n lý nh chính n n c. ướ
- T p trungn ch th hi n quan h tr c thu c, ch u trách nhi m o cáo
c a c quan qu n lý tr c c quan dân ch ; pn đ nh ch c năng, th m ơ ướ ơ
quy n gi a c quan qu n lýc c p, b o đ m s lãnh đ o t p trung c a ơ
c p trên c a trung ng quy n ch đ ng c a c p d i. Ngi ra, đó là h ươ ướ
th ng "song trùng tr c thu c" c a nhi u c quan qu n lý, b o đ m s k t ơ ế
h p t t nh t s lãnh đ o t p trung theo nnh v i quy n qu n lý t ng th
c a đ a ph ng. ươ
- Có s phân c p rành m ch. Quy n l c nhà n c không ph i đ c ban pt ướ ượ
t c p trên xu ng c p d i. S phân quy n cho t ng c p là c n thi t nh ng ướ ế ư
ph i đ ng th i đ c k t h p v i vi c xác đ nh vai trò c a t ng c p hành ượ ế
chính: trung ng, t nh, huy n, xã. T khi ra đ i, m i c p đã "s m nh l chươ
s " và vai trò qu n lý hành cnh nhà n c riêng, đ c thù. Có nh ng ch c ướ
năng đ c th c hi n c p d i l i có hi u qu h n c p trên, ho c cóượ ướ ơ
nh ng ch c năng t t y u ph i đ c th c hi n c p c s . H ng c làng ế ượ ơ ươ ướ
m t ví d . H ng c không th đ c "l p ra" c p huy n, c p mà có ươ ướ ượ
th có r t nhi u làng v i nh ng t p qn và l i s ng kc nhau. T đó,
nguyên t c t p trungn ch đ c bi u hi n c th nh sau: ượ ư
- S ph thu c c a c quan hành cnh nhà n c vào c quan quy n l c nhà ơ ướ ơ
n c cùng c p.ướ
Ði u 6-Hi n pp 1992 quy đ nh : Nhânn s d ng quy n l c nhà n c ế ướ
thông qua Qu c h i và H i đ ng nn n là nh ng c quan đ i di n cho ý ơ
chí nguy n v ng c a nhân n, do nhânn b u ra ch u trách nhi m
tr c nn dân.ướ
Nh v y, Hi n pháp quy đ nh t t c quy n l c nhà n c thu c v nhân n,ư ế ướ
nhân dân s d ng quy n l c nhà n c thông qua các c quan quy n l c nhà ướ ơ
n c do cnh h b u ra đ thay m t mình tr c ti p th c hi n nh ng quy nướ ế
l c đó. Ð th c hi n ch c năng qu n lý hành chính nhà n c, h th ng c ướ ơ
quan hành chính n n c đ c tnh l p và nó luôn có s ph thu c vào cácướ ượ