CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
BÁO CÁO SÁNG KIẾN
BIỆN PHÁP VIẾT NHẬT KÍ CẢM XÚC TRƯỚC VÀ SAU KHI HỌC
VĂN BẢN GIÚP HỌC SINH HỌC TỐT PHÂN MÔN ĐỌC- HIỂU
TRONG CHƯƠNG TRÌNH NGỮ VĂN 6 TẠI TRƯỜNG PTDTBT THCS
TRÀ DƠN
1. Mô tả bản chất của sáng kiến:
1.1. Mô tả sáng kiến
Có thể nói mỗi tác phẩm văn học là một sáng tạo độc đáo của nhà văn và
tất nhiên mỗi học sinh là một chủ thể tiếp nhận riêng biệt. Sự đồng sáng tạo
cùng với tác giả sẽ giúp các em hứng thú và cảm thụ tốt hơn văn bản. Thật buồn
khi tình trạng học sinh không có hứng thú với môn văn diễn ra hầu hết các khối
lớp. Đặc biệt đối với học sinh lớp 6, các em phải tiếp cận với bộ môn khác hoàn
toàn với môn Tiếng Việt mà các em đã được học. Sự ngỡ ngàng, lúng túng khiến
các em khó có thể học tốt bộ môn này. Qua thực tế giảng dạy văn ở trường
PTDTBT THCS Trà Dơn, tôi nhận thấy các em chưa có thói quen chủ động tìm
hiểu khám phá bài học, chưa thật sự cảm, hiểu và sống cùng với nhân vật. Hơn
nữa đặc tính vốn có của học sinh người dân tộc thiểu số là các em có vốn từ hạn
hẹp, khả năng hiểu nghĩa của từ còn hạn chế nên cách diễn đạt còn nhiều khó
khăn. Trước những vấn đề văn học cần bộc lộ quan điểm, các em thường dựa
vào cách hiểu, cách cảm, cách đánh giá của người khác. Nhất là trong phân môn
đọc- hiểu, các em chưa hình thành thói quen đọc kĩ văn bản, thường đọc qua loa,
điều này gây khó khăn trong quá trình tiếp thu và cảm thụ văn bản. Hơn nữa, đối
với học sinh học lớp 6, lứa tuổi hồn nhiên, tâm lí ngây thơ, những trải nghiệm
cuộc sống các em chưa có nhiều, kinh nghiệm sống cũng ít, các em chưa thể
cảm nhận ngay cái hay, cái đẹp, những bài học cuộc sống mà tác giả gửi gắm
trong từng văn bản. Điều đó khiến tôi luôn trăn trở, suy nghĩ và tìm ra giải pháp
để phát triển năng lực cảm thụ văn bản cho học sinh đầu cấp. Dù tôi đã sử dụng
nhiều phương pháp vẫn không thay đổi được lối học vẹt, tình trạng ngơ ngác của
các em khi hỏi về ý nghĩa văn bản, hay ý nghĩa về một nhân vật, một chi tiết,
một hình ảnh nào đấy. Các em còn chưa mạnh dạn bày tỏ quan điểm, cảm xúc,
suy nghĩ của bản thân trước vấn đề đặt ra trong văn bản. Tuy nhiên, khi tôi áp
dụng biện pháp: “Đọc viết nhật kí cảm xúc trước và sau khi học văn bản”, khi
lần đầu tiếp xúc với các biện pháp mới mà giáo viên thực hiện, các em cảm thấy
hứng thú bởi nó phù hợp với tâm lí tiếp nhận của các em, bởi những yếu tố gần
gũi, thoải mái, không gò bó, không mang tính áp đặt, ... Chính vì vậy cũng gây
được sự hứng thú và ham học của các em. Một số học sinh nhiệt tình trong việc
phát biểu xây dựng qua các tình huống đưa ra, sôi nổi trong việc bày tỏ cách
1
