Báo cáo thực hành Dụng cụ đo và kiểm soát quá trình: Bài 1 - Bài thực tập đo lường nhiệt, ẩm độ

Ộ Ụ Ạ B  GIÁO D C VÀ ĐÀO T O

ƯỜ Ạ Ọ Ố Ồ TR NG Đ I H C NÔNG LÂM THÀNH PH  H  CHÍ MINH

Ộ Ọ Ệ B  MÔN CÔNG NGH  HÓA H C

ự Báo cáo th c hành môn:

Ụ

Ụ

Ể D NG C  ĐO VÀ KI M SOÁT QUÁ TRÌNH

ướ Giáo viên h ng d n: ẫ  Lê Văn B nạ .

ễ ễ ị ươ ng Sinh viên: Nguy n Th  Di m S

L p:ớ  DH13HH

Mssv: 13139145

Dụng cụ đo và kiểm soát quá trình

Bài 1:

ƯỜ

Ệ Ẩ

Ộ

BÀI THỰC TẬP ĐO L

NG NHI T ­  M Đ

Ộ Ố Ệ Ộ Ấ Ạ Ệ Ế Ể I. TÌM HI U C U T O M T S  NHI T K  ĐO NHI T Đ :

1. Nhi ệ ế t k :

ệ ế ế ị ể Nhi t k  là thi t b  dùng đ  đo nhi ệ ộ t đ .

ể ị ử 1.1 L ch s  phát tri n:

ề ệ ạ

ả t k  không ph i là

t k  nh  Avicenna,  ệ ế ể ả ả ả ủ ấ ộ ệ ế ư Nhi u nhà phát minh đã ghi công vào vi c sáng t o ra nhi Cornelius Drebbel, Robert Fludd, Galileo Galilei hay Santorio Santorio. Nhi ế k t qu  c a m t phát minh duy nh t, mà nó ph i tr i qua quá trình phát tri n.

ế ỉ ặ ắ

ẽ ộ ố ấ ị ể ỉ c dùng đ  ch  th

ở ự ộ ố ề ớ c đi u khi n b i s  co và dãn c bên trong đ

ố ớ ộ ế t m t nguyên t c là đ i v i m t s  ch t, đ c  ­ Vào th  k  11, Philo và Hero of Alexandria bi ượ ổ ệ ộ ệ t đ . Nguyên lý này đ t là không khí, s  co và dãn khi thay đ i nhi bi ể ượ ự ướ ệ ộ t đ  không khí v i m t  ng và m c n nhi ủ c a không khí.

ẽ ủ ộ ả ấ ả ủ ệ ế ượ t k  đ c xu t b n vào năm 1617 là c a Giuseppe

t k  b i Robert Fludd vào

ầ ẽ ộ ố ướ ệ ế ở  phía trên và phía d

ộ ầ ể ứ ượ ớ ề i nhúng vào  ậ c đi u khi n b i s  co giãn không khí, vì v y chúng ta

­ M t b n v  rõ ràng đ u tiên c a nhi ấ ạ ả Biancani. Trong b n v  này có thang đo và sau đó c u t o thành nhi ặ ở ẳ năm 1638. Đây là m t  ng th ng đ ng v i m t b u đ t  ở ự ố ự ướ ướ c. M c n n ọ còn g i nó là nhi c bên trong  ng đ ệ ế t k  không khí.

ả ắ ượ ể ế ờ ộ

ồ ả ộ ấ ổ

ế ạ ể ệ

ụ ớ ự ướ ủ c c a Tuscany đã ch  t o nhi ứ ạ ằ ệ ế t k  theo ki u hi n đ i b ng cách hàn kín ph n  ấ ị ả ấ ỏ ưở ở ầ ỉ ụ ng b i áp su t không khí và ch  ph

ấ ỏ ở ủ ự ộ ụ ­  Các d ng c  trên m c ph i m t nh c đi m là nó đ ng th i cũng là m t áp k , nghĩa là nó  ạ ả nh y c m v i s  thay đ i áp su t không khí. Vào kho ng năm 1654, Ferdinando II de' Medici,  ạ đ i công t ố ớ ầ ng v i b u ch a ch t l ng, do đó không b   nh h thu c vào s  giãn n  c a ch t l ng.

ề ể ể ả ị

ủ ướ ố ị ư ề ể ẩ ị c làm  ấ t

­ Vào năm 1665, Christiaan Huygens đ  ngh  dùng đi m nóng ch y và đi m sôi c a n ư chu n, và vào năm 1694 Carlo Renaldini đ a ra đ  ngh  dùng nó nh  các đi m c  đ nh trên t ả c  các thang đo.

ộ ữ ư ể ộ

ạ c  ệ ả ủ ướ ộ t đ  c  th . Cu i cùng vào năm 1724, Daniel Gabriel Fahrenheit t o ra m t thang nhi t

ệ ộ ơ ể ớ ố ộ ố ệ ổ ỏ ­  Vào năm 1701, Isaac Newton đ a ra m t thang đo có 12 đ  gi a đi m nóng ch y c a n và nhi ộ đ  mà hi n nay (v i m t s  thay đ i nh ) là thang Fahrenheit.

ề ớ ị ở ể đi m

ủ ướ ọ c và hi n nay g i là thang Celsius v i thang đo đ t ng

ệ ế ế ả ủ ướ ở ể  đi m nóng ch y c a n c đá, và 100  ượ ạ ặ ớ c l i. Vào năm 1866,  ệ ộ ơ ể ỉ ể ư  có th  đ a ra nhi t đ  c  th  ch  sau 5  t k  y t

ư ướ ­ 1742, Anders Celsius đ  ngh  thang đo v i 0  ệ sôi c a n Thomas Clifford Allbutt phát minh ra nhi phút thay vì 20 phút nh  tr c đó.

Dụng cụ đo và kiểm soát quá trình

ệ ế ở ấ ỏ 1.2 Nhi t k  dãn n  ch t l ng:

ệ ế ấ ỏ ấ ỏ ở ủ ự Nhi t k  dãn n  ch t l ng ho t đ ng d a trên s  dãn n  c a các ch t l ng, ch t l ng

ườ ủ ở ấ ỏ ượ ạ ộ ượ th ng dùng là th y ngân, r u màu, r ự u etylic…

ầ ệ ộ t k  có hai thành ph n quan tr ng: ph n c m nh n nhi ủ t đ  (th y ngân,

ệ ế ộ M t nhi ể ầ ệ ế ọ ạ ị ế ả ượ ầ ả u…) và ph n hi n th  k t qu  (thang chia v ch trên nhi ậ t k ). r

ệ ệ ộ ể ổ t đ  môi tr

ẩ ố

ườ ặ ạ ể ấ ỏ ố ứ ể ượ ả ị ờ i đi m đó nh ố c nhi i t

ầ ả ứ   ấ ỏ ng thay đ i th  tích ch t l ng trong b u c m  ng ­ Nguyên lý làm vi c: Khi nhi ổ ự ả cũng thay đ i, đ y ch t l ng dâng lên ho c h  xu ng trong  ng vi qu n. Căn c  vào m c trên  ệ ộ ạ ớ ấ ỏ ủ ộ c a c t ch t l ng trong  ng vi qu n ta có th  xác đ nh đ t đ  t thang chia đ . ộ

1.2.1 Nhi ệ ế ượ t k  r u:

ấ ạ ­ C u t o:

ỏ ả ủ ệ ằ + V  b o v : Làm b ng th y tinh

ậ ả ứ ệ ộ ủ ườ ấ ỏ ứ t đ  c a môi tr ng, có ch a ch t l ng là

ớ ấ ả ứ ọ ộ + B u c m  ng: Là b  ph n c m  ng v i nhi ượ r ầ ả ứ ủ ặ u ho c th y ngân (còn g i là ch t c m  ng).

Ố ấ ả ứ Ố ủ ậ ả ộ ố

ớ ầ ả ứ ả ộ ầ ỗ ị ể ệ ự ổ ủ +  ng vi qu n: B  ph n th  hi n s  thay đ i c a ch t c m  ng.  ng vi qu n là  ng th y  ở ầ tinh r ng, m t đ u b t kín, đ u kia h  thông v i b u c m  ng.

ộ ể ấ

ướ ệ ấ ả ứ ổ ủ ấ ắ c nguyên ch t b t đâu sôi, ứ ộ t đ  khi n

ạ ạ ướ ệ ộ ấ ấ + Thang chia đ : Chia thành các v ch, đ  đánh d u m c đ  thay đ i c a ch t c m  ng,  ấ ườ th ạ v ch th p nh t là nhi ng chia theo h  bách phân, v ch cao nh t là nhi t đ  khi n ệ ộ ấ ắ ầ c nguyên ch t b t đ u đóng bang.

ấ ạ ệ ế ở ấ ỏ Hình 1: C u t o nhi t k  dãn n  ch t l ng.

Dụng cụ đo và kiểm soát quá trình

Hình 2. Nhi ệ ế ượ . u t k  r

ụ ­ Công d ng:

ᴼ ᴼ ườ ượ ệ ộ ớ ạ ệ ế ươ t k  r u ­20 C ­ 50  nên th ng đ ể c dùng đ  đo nhi t đ  khí

+ Vì gi ể quy n, nhi ủ i h n đo c a nhi ệ ộ ướ c… t đ  n

ỏ

t đ  ­177 C nó m i đông đ c thành th  r n.  ả ặ ườ ườ ệ ộ ᴼ ệ ộ ố t đ  xu ng t ᴼ ớ ớ i âm 4000 C, ng ể ắ Ở ng ph i i ta th

ượ ả ế ị ạ ạ + R u là lo i ch u l nh gi i, ph i đ n nhi ữ nh ng vùng giá rét, mùa đông có khi nhi u. dùng nhi ệ ế ượ t k  r

ử ụ ­ Cách s  d ng:

ệ ế ằ ướ ế ệ ế ế ả c đá (0 C). N u nhi t k  cho k t qu  không

ớ ẩ + Chu n nhi t k  b ng n đúng thì ta đo và chia nhi ướ ᴼ c sôi (100 C) và n ệ ộ ươ ứ t đ  t ng  ng v i 2 nhi ᴼ ệ ộ t đ  trên.

ế ướ ấ ỏ ế ấ t đ  ch t l ng, tr ề c khi đo dùng đũa khu y đ u ch t l ng. N u đô nhi ệ ộ t đ

ườ + N u đo nhi ể không khí đ  nhi ệ ộ ấ ỏ ệ ế ở t k trong môi tr ng không khí.

ệ ộ ấ ỏ ệ ế + Đo nhi t đ c h t l ng thì treo nhi t k  vào giá.

ấ ỏ ủ ả ố   t

kho ng gi a là t ố ể ầ ệ ố ở ư ạ ủ ể ầ ậ ạ ủ ấ ữ ệ ế ầ t k  ng p trong lòng ch t l ng,  + Chú ý, đ  ph n b u th y ngân c a nhi ấ ỏ ừ nh t. Tuy t đ i không đ  b u th y ngân v a ch m ch t l ng cũng nh  ch m đáy c c.

ủ ộ ọ ệ ộ ầ ắ ọ ộ + Quan sát đ  tăng c t th y ngân, đ c nhi ầ t đ . C n chú ý t m m t khi đ c nhi ệ ộ t đ .

ệ ế ủ : 1.2.2. Nhi t k  th y ngân

ấ ạ ư ế ỉ ệ ộ ố ­ C u t o: gi ng nh  nhi ệ ế ượ t k  r ầ ả u ch  khác ph n c m bi n nhi ủ t đ  là th y ngân.

ụ ­ Công d ng:

ệ ế ủ ᴼ ᴼ ườ ượ ể t là ­30 C ­ 130 C nên th ng đ c dùng đ  đo

ớ ạ t k  th y ngân có gi ệ + Do nhi ệ ộ nhi ị i h n ch u nhi ệ ộ t đ  trong phòng thí nghi m. và nhi ệ t đ  cao.

­ Phân lo i:ạ

Dụng cụ đo và kiểm soát quá trình

ệ ế ủ . Hình 3. Nhi t k  th y ngân

ệ ế ở ấ ắ 1.3 Nhi t k  dãn n  ch t r n:

ạ ộ ­ Nguyên lý ho t đ ng:

ệ ằ ế ạ ưỡ ­ Đo nhi ắ t b ng nguyên t c bi n d ng l ng kim:

0 (1 +

ự ở ệ ủ ạ ấ ­ D a vào tính ch t giãn n  vì nhi t c a kim lo i l=l t)α

α ậ ở ệ ố ở ệ ề (v i: lớ 0  chi u dài v t 00C; : h  s  giãn n  vì nhi t)

ế ế ắ ệ ố ạ ở ệ t k  lò xo xo n v i 2 thanh kim lo i có h  s  giãn n  vì nhi t khác nhau khi

ệ ế ổ ưỡ ệ ộ ạ + Thi nhi t k  nhi t đ  thay đ i, l ớ ẽ ế ng kim s  bi n d ng

ệ ế Nhi t k  dây lò xo:

ấ ạ ­ C u t o:

Dụng cụ đo và kiểm soát quá trình

ệ ế Hình 4: Nhi t k  dây lò xo.

ằ ầ ướ ị ố ớ ố ầ ằ ồ t làm b ng thép không hàn, b ng đ ng thau đ u d

i b t kín đ u trên n i v i  ng  ẫ ằ ả ố

ả ằ ế ẫ ộ ố ố ệ ồ   ố ng kính kho ng 6 mm dài kho ng 300 mm,  ng mao d n làm b ng  ng thép hay đ ng   ng kính trong b ng 0.36 mm có đ  dài đ n 20 ÷ 60 m. Phía ngoài  ng mao d n có  ng kim

ể ả ặ ố ệ ề ằ ạ ắ + Bao nhi ỏ ườ nh  đ ườ đ ạ lo i m m (dây xo n b ng kim lo i ho c  ng cao su đ  b o v ).

oC ÷ 550oC và áp su t làm vi c t

2 cho s  chố ỉ

ệ ớ ấ i 60kG/m

ế ị ạ + Lo i nhi ặ ự th  ho c t ệ ộ ừ ệ ế t đ  t t k  này: Đo nhi  ­50 ệ ể ể  ghi có th  chuy n tín hi u xa đ n 60 m.

ổ ở ạ ộ ề

ổ ở ộ ạ ự ơ

ầ ượ ố ị ệ ộ t đ  thay đ i chúng s  b  u n cong v ấ ệ t th p h n thì u n cong v  bên đó).  ệ ầ ả c c  đ nh vào

ề ộ ớ ồ ỉ

ố i đ ệ ộ ộ ị ấ ả

ố ị ủ ồ ỉ ượ ế ế ở ỉ ớ ố c

ạ ộ ị ọ c chính xác. V i mong mu n gi m đ ng nên ngoài nên hai lá kim lo i đ

ệ ằ ạ ặ ả ạ ng

ẽ ị ố + Chính vì 2 kim lo i đ  giãn n  khác nhau nên khi nhi ề ộ m t bên (kim lo i nào có đ  giãn n  do s  thay đ i nhi ạ ượ ố ị ạ Lá kim lo i có 1 đ u đ c c  đ nh vào thành  ng b o v  và đ u còn l ổ ụ ượ t đ  thay đ i hai lá kim  t k  truy n đ ng v i kim ch  th  c a đ ng h . Khi nhi c thi tr c đ ượ ể ụ ộ ạ c tính toán lo i có đ  giãn n  khác nhau làm xoay tr c kimch  th . T t c  chuy n đ ng này đ ỉ ế ả ệ ộ ể ượ ợ h p lý đ  kim ch  th  ch  đ n v ch nhi t đ  đo đ ườ ạ ượ ừ ưở ự ả c  ng hóa h c và tác đ ng rung  t s   nh h  môi tr ườ ộ ố ắ ạ ế ế i theo d ng lò xo đ t bên trong m t  ng b o v  b ng kim lo i, thông th t k  xo n l thi là thép không g .ỉ

ễ ử ụ Ư ể ỏ ọ +  u đi m : nh  g n ,d  s  d ng .

ượ ể ặ ể ệ ế ặ ẹ + Nh c đi m :Không th  đ t nhi ạ t k  trong ph m vi ch t h p

ế ử ụ ạ + H n ch  s  d ng :

(cid:0) ế ệ Không gian ti p xúc nhi t

(cid:0) ườ ấ ỏ Trong môi tr ng ch t l ng

(cid:0) ộ ừ Trong môi tr ng khí đ ng

ử ụ ­ Thao tác s  d ng:

(cid:0) ể Ki m tra nhi ệ ế t k

(cid:0) ệ ế ầ ị Cho nhi t k  vào dung d ch c n đo

(cid:0) ọ ế ả Quan sát và đ c k t qu

ệ ế ở ấ 1.4 Nhi : t k  dãn n  ch t khí

ệ Nhi ế t áp k :

Dụng cụ đo và kiểm soát quá trình

ấ ạ ­ C u t o:

ệ Hình 5. Nhi ế t áp k .

ằ ầ ướ ị ố ớ ố ồ t làm b ng thép không hàn, b ng đ ng thau đ u d

i b t kín đ u trên n i v i  ng  ố ẫ ầ ằ ằ ả

ả ằ ế ẫ ộ ố ố ệ ồ   ố ng kính kho ng 6 mm dài kho ng 300 mm,  ng mao d n làm b ng  ng thép hay đ ng   ng kính trong b ng 0.36 mm có đ  dài đ n 20 ÷ 60 m. Phía ngoài  ng mao d n có  ng kim

ể ả ặ ố ề ệ ắ ằ ạ ­ Bao nhi ỏ ườ nh  đ ườ đ ạ lo i m m (dây xo n b ng kim lo i ho c  ng cao su đ  b o v ).

oC ÷ 550oC và áp su t làm vi c t

2 cho s  ch   ố ỉ

ấ

ươ ể ế ộ ị ạ ­ Lo i nhi ặ ự th  ho c t ệ ộ ừ ệ ế  ­50 t k  này: Đo nhi t đ  t ệ ể  ghi có th  chuy n tín hi u xa đ n 60 m, đ  chính xác t ệ ớ i 60kG/m ấ ố ng đ i th p.

ộ ấ ạ ố ỉ ị ậ ư ấ ễ ả c ch n đ ng, c u t o đ n gi n nh ng s  ch  b  ch m tr

ể  Ch u đ ị ượ c đi m: ỉ ệ ả ượ ố ớ ử ữ Ư ­  u ­ Nh ươ t ơ ng đ i l n ph i hi u ch nh luôn, s a ch a khó khăn.

­ Phân lo iạ :

ườ ấ ử ụ ạ ự ườ ạ Ng i ta phân lo i d a vào môi ch t s  d ng, th ng có 3 lo i:

ệ ữ ự ạ ấ ớ ệ ộ 1­ Lo i ch t l ng ấ ỏ : d a vào m i liên h  gi a áp su t p và nhi t đ  t

o ).

α p ­ po =  x( t ­ t

ệ ộ ấ ỏ ươ ứ ỉ ố ứ ớ ở ề ệ ấ t đ  ch t l ng t ng  ng nhau. Ch  s  0  ng v i lúc đi u ki n

p, po ,t , to là áp su t và nhi không đo đ c,ạ

α ệ ố ả ỡ ể : h  s  gi n n  th  tích

ấ ỏ ệ ố ủ ξ: H  s  nén ép c a ch t l ng

­5. oC­1, ξ = 0,4 .10­5cm²/kG

α ườ ủ ấ ỏ Ch t l ng th ng dùng là th y ngân có = 18 .10

o = 1 oC thì p ­ po = 45kG/ cm2

ố ớ ủ ậ V y đ i v i th y ngân t ­ t

Dụng cụ đo và kiểm soát quá trình

ử ụ ệ ậ ử ụ ố ố t trong môi ch t c n đo: sai s  khi s  d ng khác sai s

ứ ệ ộ ệ ộ ấ ầ ườ t đ  môi tr ng 20 oC). ả ắ Khi s  d ng ph i c m ng p bao nhi ề khi chia độ ( ng đi u ki n chia đ  là nhi

2, He...

ạ ấ ườ ơ 2­ Lo i ch t khí: Th ng dùng các khí tr : N

ệ ữ ấ ệ ộ ư ưở Quan h  gi a áp su t và nhi t đ  xem nh  khí lý t ng

α = 0.0365 oC­1

ạ ơ 3­ Lo i dùng h i bão hòa:

ố ỉ ủ

ướ

ạ ộ ng xung quanh, th ệ ộ t đ  cao v ch chia th a d n) ị ả t k  không ch u  nh  ệ ộ ấ ạ t đ  th p v ch chia  t đ  th p có

c chia đ  không đ u ( ư ầ , bao nhi ấ ỏ ể ạ ườ ể ộ ụ 2H4Cl2) Cloruaêtilen, cloruamêtilen s  ch  c a nhi Ví d : Axêtôn (C ườ ủ ưở ng c a môi tr h ơ sát h n còn phía nhi ố ớ sai s  l n ng ệ ế ề phía nhi ệ ộ ấ ế ỏ ệ t nh  : N u đo nhi ể ẫ ố ơ i ta có th  n p thêm m t ch t l ng có đi m sôi cao h n trong  ng d n đ

ề ấ truy n áp su t.

ệ Hình 6. Nhi ế t áp k .

ử ụ Chú ý s  d ng:

ượ ắ ẻ ạ ậ ậ ộ ­ Không đ c ng t riêng l các b  ph n, tránh va đ p m nh

ượ ẫ ườ ỗ ­ Không đ ố c làm cong  ng mao d n đ ng kính ch  cong > 20 mm.

ộ ầ ả ị ể ­ 6 tháng ph i ki m đ nh m t l n

ệ ế ể ồ ơ ấ ấ ỏ ồ ị t k  ki u áp k  s  d ng môi ch t là ch t l ng chú ý v  trí đ ng h  s  c p

ố ớ ứ ấ ấ ấ ỏ ủ ằ ế ử ụ ­ Đ i v i các nhi ộ ố và th  c p nh m tránh gây sai s  do c t áp c a ch t l ng gây ra.

Dụng cụ đo và kiểm soát quá trình

ạ ố ớ ế ộ ủ ố ủ ẫ ấ

ấ ạ ­ Lo i này ta h n ch  đ  dài c a  ng mao d n < 25 m đ i v i các môi ch t khác th y ngân,  còn môi ch t là Hg thì < 10 m.

1.5. Nhi ệ ế ệ ử t k  đi n t :

ệ ệ ặ 1.5.1. C p nhi t đi n:

ấ ạ : C u t o

Phân lo i:ạ

ạ ộ Nguyên lý ho t đ ng:

Dụng cụ đo và kiểm soát quá trình

ự ủ ặ ầ ạ ệ ố t thì

Khi có s  chênh l ch nhi ẽ ệ ộ ữ ầ ệ ệ ứ ụ ự ệ ộ ở ệ ộ ngõ ra  ụ t đ  và ph

ệ ấ ấ ủ ậ ệ ế ạ ả ế ả ộ t đ  gi a đ u n ng và đ u l nh c a c p nhi ộ ủ c a thermocouple s  xu t hi n s c đi n đ ng e ph  thu c vào s  chênh l ch nhi thu c vào b n ch t c a v t li u dùng ch  t o c m bi n .

ệ ộ ề ị ượ ả ơ ậ ả t đ  cao, c u t o đ n gi n, ch u đ c va đ p, kho ng đo nhi ệ ộ t đ u đi m

ấ ạ ạ ẻ ề Ư ể  : b n , đo nhi ứ ộ r ng, r  ti n, đáp  ng nhanh, đa d ng.

ế ố ả ưở ệ ạ ổ ố ộ ị nh h ng làm sai s  . Đ  nh y không cao , ít  n đ nh, đi n áp

ể  : nhi u y u t ề ượ c đi m Nh ế ể ầ ấ th p , c n đi m tham chi u

ườ ệ ệ ệ ớ ắ ng kh c nghi t , đo nhi t nh t máy nén , đo nhi ệ ộ t đ

: lò nhi ệ ộ ᴼ ườ Th khí th iả . Gi ng dùng trong ớ ạ i h n nhi t, môi tr ᴼ t đ : ­100 C ­ 1400 C.

Dụng cụ đo và kiểm soát quá trình

(cid:0) Thermistor:

ấ ạ : ­ C u t o

ằ ượ ủ ở ủ ặ ự c ph  b i nh a ho c th y

ạ ượ Đ c làm b ng các oxit kim lo i: niken, mangan, cooban,… đ tinh

­ Phân lo i:ạ

ệ ệ ố H  s  nhi t âm – NTC (Negative Temperature Coefficient).

ệ ố H  s  nhi ệ ươ t d ng – PTC (Positive Temperature Coeffcient )

ệ ề ệ ấ ở ơ ở ổ

u đi m ị ượ ố Ư ể : đáp  ng nhanh, đi n tr  thay đ i nhi u, đi n tr  cao, giá thành th p h n RTD ,  ch u đ ứ c rung và s c

ượ ẹ ệ ế ả ở ơ ổ ị ể : phi tuy n, kho ng đo h p, đi n tr  cao, ít  n đ nh h n RTD Nh c đi m

Ứ ụ ng d ng:

NTC

ệ ộ ể ề ể Dùng đ  đo nhi t đ , đi u khi n nhi ệ ộ t đ

­ Các đ  đi n trong nhà: t

ồ ệ ủ ạ ặ l nh, máy gi ấ t, máy s y tóc ,…

­ Trong vi n thông : dùng đ  đo và bù nhi

ễ ể ệ ộ ệ ạ ộ t đ  cho đi n tho i di đ ng

ấ ỏ ế ả ứ C m bi n m c ch t l ng:

Dụng cụ đo và kiểm soát quá trình

ủ ằ ự ự ố ệ ộ ướ ặ ơ D a vào s  khác nhau c a h ng s  tiêu tán nhi t đ  trong n c và không khí ho c h i,

­ …

PTC

PTC công su t ấ

ạ ầ ả ắ ả ­ ệ Làm c u chì: b o v  ng n m ch / quá t i

ử ừ ắ ơ ộ ờ ễ ­ ở ộ Làm công t c: kh i đ ng đ ng c , kh  t , th i gian tr

ộ ệ B  gia nhi t ­

ị ứ ỉ Ch  th  m c ­

ế ả C m bi n:

ệ ộ ả ệ ệ ể ­ Nhi t đ : b o v  quá nhi ề t, đo và đi u khi n

ệ ộ ớ ạ ơ ả ệ ộ ệ ả ệ ­ Nhi t đ  gi i h n: b o v  đ ng c , b o v  quá nhi t

(cid:0) ệ ệ ở RTD PT 100 ( nhi t đi n tr  ):

ấ ạ : C u t o

ạ ừ ồ ượ ủ ầ ấ Dây kim lo i làm t đ ng, niken, platinum,… đ c qu n tùy theo hình dáng c a đ u đo.

ạ ơ ả ạ ấ ạ ỏ Có 2 lo i c  b n: lo i dây qu n và lo i màn m ng

ấ ủ ụ ạ Thông d ng nh t c a RTD là lo i PT 100

ườ ạ Th ng có lo i 2 dây, 3 dây và 4 dây

Dụng cụ đo và kiểm soát quá trình

ệ ộ ệ ạ ầ ở t đ  tăng, đi n tr  hai đ u dây kim lo i tăng. Nguyên lí: khi nhi

ế ế ự ề ế ẩ ạ ướ máy l nh, máy đi u hòa, ch  bi n th c ph m, b p , lò n ậ ệ   ng , gia công v t li u ,

ụ Ứ ng d ng:  ệ ử   vi đi n t

ế ả ớ ổ ộ ị ệ ộ Tuy n tính trên kho ng r ng, chính xác cao,  n đ nh v i nhi t đ  cao Ư ể    u đi m:

ệ ơ ặ ệ ắ ệ ưở ề t đi n, d c ti n h n c p nhi ệ ả t đi n,  nh h ng c đi m

 Nhi

ơ ặ ặ ầ ậ ể : Đáp  ng ch m h n c p nhi ứ ượ Nh ở ố b i s c và rung, yêu c u 3 dây ho c 4 dây.

ệ ế ệ ử t k  đi n t :

(cid:0) REX – C700

ể ể ự ộ ứ ề đ ng.năng đi u ­ C u t o: ộ ề ấ ạ B  đi u khi n nhi ệ ộ REX­C700 có ch c khi n t t đ

ộ ệ ử ụ ễ ấ ớ

ể ể i  m / làm mát ki m soát.

ạ ộ ề ưở ấ ệ ế ệ + Là m t lo i b  đi u khi n PID hi u su t cao v i vi c s  d ng d  dàng  ệ ố H  th ng s ấ Cung c p đi n 100v đ n 240VAC .

Ứ ụ : trong nhà ­  ng d ng

ộ ả ặ ộ ộ + Đ  phân gi i: 1 đ  ho c 0.1 đ

ấ ầ ờ ẫ + Th i gian l y m u 3 l n trên giây

oC

ườ ệ ệ ộ + Môi tr ng làm vi c: nhi t đ  0 – 50

t đ

ộ ề ể ệ

ấ

ế ế ẩ ệ ộ REX­C700: Sử  ể Ứ +  ng d ng b  đi u khi n nhi ệ ộ ụ   t, máy t đ  trong các lò nhi d ng đ  đi u khi n nhi ệ   ệ  gi y,ấ  g , hóa ch t, linh ki n đúc nh a, công nghi p ự đi n t ụ ể ề ự ỗ ệ ử , ch  bi n th c ph m…

Dụng cụ đo và kiểm soát quá trình

 Nhi

ệ ế ệ ử ồ ạ t k  đi n t h ng ngo i

ấ ạ C u t o :

Dụng cụ đo và kiểm soát quá trình

ứ ự ỳ ệ ợ ệ t k  đo trán FR1DL1 còn c c k  ti n l

ể ư ệ ế ữ ủ t đ  phòng, nhi

ậ ẻ ộ i trong vi c đo  t đ  th c ăn c a  ạ ệ ộ ứ ệ ế ệ ử ồ ả ệ ộ ệ  nhi t,

ế ả

t k  đi n t ụ ườ ử ụ ệ ộ ể ộ ơ ố t đ  lên cao quá 37.5 đ  C giúp ng i s  d ng an tâm h n ứ ỏ khi nhi

ệ ụ t, nhi ­ Ngoài  ng d ng đo thân nhi ệ ộ t đ  bình s a cho bé, đo nhi các v t th  khác nh : đo nhi ặ ế tr  m t cách chính xác cho k t qu  không quá 2 giây. Đ c bi  h ng ngo i  đo trán Microlife FR1DL1 có ch c năng c nh báo s t 10 ti ng bíp nhanh liên t c kèm theo màn hình chuy n sang màu đ ử ụ khi s  d ng.

L u ý:ư

ử ụ ườ ẩ ướ ­ Không s  d ng trong môi tr ng  m t.

ử ụ ộ ệ ẩ ầ ồ ­ S  d ng bông t m c n 70 đ  v  sinh đ u dò.

ớ ế ụ ế ả ợ ­ Đ i kho ng 15 phút sau khi lau chùi m i ti p t c ti n hành đo.

ử ụ ế ỏ ế ị ể ỉ ­ Tháo pin ra kh i máy n u trong vòng 7 ngày không s  d ng thi t b  đ  tránh rò r  pin.

ử ụ ạ ộ ­ Ph m vi s  d ng vùng đo thân nhi ệ ừ t t 34 ­ 42.2 đ  C.

ử ụ ể ừ ạ ậ ộ ­ Ph m vi s  d ng vùng đo v t th  t 0 ­ 100 đ  C.

ệ ế 1.6. Nhi t k  quang:

ệ ế ồ ạ 1.6.1 Nhi t k  h ng ngo i:

 Nhi

ệ ế ồ ằ ươ ạ t k  h ng ngo i ( đo b ng ph ng pháp

1) CENTER 350 :

a. Mô t :ả

gián ti p):ế

ể ễ ề ằ ộ ­ D  dàng đi u khi n b ng m t tay

ụ ắ ồ ạ ằ ­ Nh m m c tiêu b ng tia h ng ngo i

ể ị ­ Màn hình hi n th  LCD

ộ ­ Đo theo đ  C và F

­ Nút laser on/off

ắ ạ ộ ồ ự ộ ­ T  đ ng t t ngu n khi không ho t đ ng

ữ ị ứ ­ Có ch c năng gi “hold” giá tr  đo

b. Thông s  k  thu t:

ố ỹ ậ

ị ố ể ể ị ­ Hi n th : màn hình hi n th  s  LCD 3 ½

Dụng cụ đo và kiểm soát quá trình

ế ẽ ự ế ­ Pin y u: s  có ký t báo khi pin y u

ộ ộ ộ ộ ­ Dãi đo: ­20 đ  C ~ 500 đ  C (­4 đ  F ~ 932 đ  F)

ặ ộ ộ ộ ­ Đ  chính xác: ± 2% ho c ± 2 đ  C (3 đ  F)

ờ ứ ­ Th i gian đáp  ng: 500 mili giây

ướ ­ Kích th c: 157.5 x 115 x 36 mm

ượ ọ ­ Tr ng l ng: 200 gram

ụ ệ ­ Ph  ki n: pin 9V, bao da

ạ ạ

ệ ằ ồ

ể ế ạ ố

ệ ợ  h ng ngo i an toàn, chính xác, ti n l ẩ t con b n đang s t bao nhiêu đ . Quan tr ng h n n a là khi s  h u nhi ạ ạ ơ ữ ọ ơ ộ ạ ủ ả ậ ộ ớ ủ ệ ế ệ ử ồ t k  đi n t Nhi ệ ộ ạ t đ  xung quanh b ng tia h ng ngo i cho vi c ch n đoán chính xác nhi nhi ế 1 đ n 3 giây đ  bi ế ệ ử ồ k  đi n t ệ ớ i cho gia đình b n. V i công ngh  đo  ỉ ấ   ệ ộ ạ t đ , b n ch  m t ệ ở ữ t   h ng ngo i b n không ph i b n tâm v i nguy c  đ c h i c a th y ngân.

ơ ị Đ n v  đo nhi ệ ộ t đ :

ườ ệ ộ ệ ố ộ ộ ệ ố Có ba h  th ng đo l ng nhi ộ t đ  là: H  th ng đ  C, đ  F và đ  K.

Đ i tổ ừ sang Công th cứ

Fahrenheit Celsius °C = (°F – 32) / 1.8

Celsius Fahrenheit °F = °C × 1.8 + 32

Fahrenheit kelvin K = (°F – 32) / 1.8 + 273.15

kelvin Fahrenheit °F = (K – 273.15) × 1.8 + 32

1oC = 1K

OoC = OoF = 273K

ử ụ ẩ Chu n nhi ệ ế ướ t k  tr c khi s  d ng:

ẩ ộ Chu n đ  nhi ệ ế t k :

ướ ẩ ệ ế ằ ướ B c 1: Chu n nhi t k  b ng n c đá đang tan nhi ệ ộ 0C t đ  0

0C

ướ ẩ ệ ế ằ ướ B c 2:  Chu n nhi t k  b ng n c sôi 100

ẽ ồ ị ườ ướ ặ B c 3: V  đ  th  đ ng đ c tính nhi ệ ế ự t k  th c

Dụng cụ đo và kiểm soát quá trình

ế ả K t qu :

ướ ᴼ ­ N c sôi: 99 C

ướ ᴼ ­ N c đá: 1 C

ệ ộ ầ ầ ướ Nhi t đ  b u khô, b u t:

ầ ướ t

ầ B u khô 26 30 B u  19 26 phòng Tr iờ

ậ ệ ộ ầ ở ự ᴼ ᴼ V y nhi t đ  b u khô phòng th c là 27 C và 21 C

Dụng cụ đo và kiểm soát quá trình

ệ ộ ầ ầ ướ ự ờ ᴼ ᴼ Nhi t đ  b u khô và b u t th c ngoài tr i là: 31 C và 27 C

Ể Ộ Ố Ụ Ụ Ấ Ạ Ẩ ƯƠ G PHÁP ĐO  M MÔI N

ƯỜ 2. TÌM HI U C U T O M T S  D NG C  VÀ PH TR NG: %RH

1) Gi n đ  tr c  m :

ả ồ ắ ẩ

Dụng cụ đo và kiểm soát quá trình

ồ ắ ẩ ộ ủ ự ả ẩ ườ D a vào gi n đ  tr c  m ta có  m đ  c a môi tr ng không khí là

Trong phòng:

Ngoài tr i: ờ

2) Máy đo  m đ  :

 Máy KETT PM300

ộ ẩ

ườ ố ớ ạ

ạ

ố

ỏ ộ ẩ

ậ

ủ

ể ố

ỉ

ệ ặ t là

ọ ầ ượ ộ ạ  Máy đo đ   m Thóc lúa ộ ẩ Đ i v i lo i   ng dùng    th g o Gralner II PM ­ 300 ố   cho các lo i ngũ c c: lúa mì, thóc, ậ ệ ạ g o .v.v. Nguyên v t li u dùng cho   ể ể ạ ạ   lo i máy này có th  đ  nguyên h t, ề ấ ư   t nh t là nghi n nh . Cho nh ng t ầ   ậ ệ ầ nguyên v t li u c n đo đ   m vào đ y ệ ẽ  ắ ổ  đo, b t công t c, máy đo làm vi c s ậ    ị ộ ẩ cho ngay giá tr  đ   m c a nguyên v t li uệ   tính  b ngằ   %,  và  khi  chuy nể    iườ   ta  đã  nhân   từ  "ohm"  ra  %,  ng ộ   ụ ệ ố hệ  s  chuy n (h  s  này ph  thu c ạ   ỗ ệ ố ủ ấ vào ch t khô tuy t đ i c a m i lo i ậ ệ ớ   v t li u). Do đó máy này ch  đo v i ầ   ậ ệ ộ ố m t s  nguyên v t li u có thành ph n ố hoá h c g n gi ng nhau, đ c bi   hàm l ng tinh b t.

ạ ủ ọ i cho vi c s  d ng trên các cánh

ố ồ ả ạ ơ ệ ử ụ ể  xác  đ nhị độ   mẩ   c aủ

ượ ố ớ ấ ầ ộ ố ố ị ể  Ch  xác đ nh đ   m đ

ượ c đi m: ộ ấ ố ẹ ệ ợ *   uƯ   đi m:ể  c a lo i máy này dùng pin, g n, nh , ti n l ấ ả ồ đ ng tr ng ngũ c c, kho tàng b o qu n, sân ph i, tr m s y... đ nguyên  v tậ   li uệ   k pị   th iờ   ph cụ   vụ  cho  công  nghệ  thu ho ch.ạ ố ộ ẩ ỉ c đ i v i m t s  ngũ c c có tính ch t g n gi ng  * Nh nhau. Đ  chính xác th p, sai s  ± 2 ­ 3%.

ố ỹ ậ a. Thông s  k  thu t

ả ố ẩ i 31 s n ph m ngũ c c.

ượ ớ c t ọ ượ ộ ẩ ọ ượ ệ ộ ­ Đo đ ­ Đ c đ ­ Đ c đ c đ   m trung bình. ườ c nhi t đ  môi tr ng.

ỹ

ậ : b. Tính năng k  thu t ­ Thang đo: 1­40% ộ ­ Đ  chính xác: 0.2­0.5% ộ ặ ạ i: 0.05­0.2% ­ Đ  l p l ệ ử ụ  4 pin AA, 1.5V ồ ­ Ngu n đi n s  d ng

Dụng cụ đo và kiểm soát quá trình

ứ ử ụ : c. Ch c năng các phím s  d ng

 Nút ON/OF: B t / T t máy

ậ ắ

ạ ạ ố ọ  Nút SELECT: Dùng ch n mã các lo i h t mu n đo

 Nút AVERAGE: dùng đ  tính trung bình k t qu  các l n đo

ể ế ả ầ

d. Cách đo :

→ → → → → ẫ ế ON  SELECT  Mã đo MEASURE Đong m u vào ả   K t qu .

(cid:0) Ế Ệ TI N HÀNH THÍ NGHI M :

(cid:0) ướ ệ Các b c thí nghi m :

ƯỚ ị ẫ ẩ ạ B C 1:  Chu n b  m u ( lúa , g o , …..)

ƯỚ ụ ạ B C 2: Cân m u ẫ   . ví d  g o là 170gram , lúa mì là 140gram ,…

ả  SELECT  Ch n mã s n ph m   ọ ẩ  MEASURE Rót

ƯỚ B ẫ m u vào ở ộ C 3: Kh i đ ng máy : ON    K t qu   ả ế

ế ả :  K t qu  đo

L n 1ầ L n 2ầ L n 3ầ Trung bình lúa 11.4 11.6 11.4 11.5 G oạ 11.9 11.8 11.7 11.8

ủ ạ ơ ủ ộ ẩ Đ   m c a g o cao h n c a lúa.

2. Máy RICETER ( MÁY ĐO Đ   M LÚA G O ) :

Ộ Ẩ Ạ

a. Tính năng kĩ thu tậ  :

ạ ụ ng d ng v i: Lúa, g o, lúa mì

ớ ạ

ả

ế ộ ệ ể ứ ụ ử ẫ ớ ệ ộ ằ t đ t đ : T  đ ng b ng c m bi n nhi ỉ t đ  v : B ng vi x  lý. Đ  hi u ch nh này có th   ng d ng v i m u có

ụ

Ứ Thang đo: G o: 11­20%, Lúa mì: 10­30%, Lúa: 11­30% ộ Đ  chính xác: 0,5% ể ị Hi n th : Màn hình LCD ệ ộ ự ộ ệ ỉ Hi u ch nh nhi ệ ộ ỏ ằ ỉ ệ Hi u ch nh nhi ấ ộ ẩ ơ ặ đ   m 20% ho c th p h n ỡ ồ ệ Ngu n đi n: 1,5V (c  AA) x 4 c c pin ượ ọ ướ c và tr ng l Kích th ng: 164 (W) x 94 (D) x 65 (H); 443g

Dụng cụ đo và kiểm soát quá trình

ụ ẫ ỗ ồ ướ ẫ ộ ng d n, 1 h p

ụ ự ự ổ ỏ ẹ Ph  tùng g m: 2 mu ng, 1 ch i, 1 k p m u, 4 c c pin AA, Catalogue h nh a đ ng máy, 1 máy bóc v  quay tay

a. H ng d n s  d ng máy đo đ   m lúa g o :

ẫ ử ụ ộ ẩ ướ ạ

 Ch c năng các phím s  d ng :

ử ụ ứ

ả ộ ẩ ắ •Nút POWER: B t / T t máy và đ c k t qu  đ   m

ạ ạ ọ ế ố ậ ọ •Nút SELECT: Dùng ch n mã các lo i h t mu n đo

* Paddy : Thóc * Wheat : Lúa mì * P.Rice: G oạ ậ * M.Bean: Đ u Mung * B.Pepper: Tiêu đen * W.Pepper: Tiêu tr ngắ

ế ể ả ầ l n đo. •Nút AVERAGE: dùng đ  tính trung bình k t qu  các

 Tr

Ế Ệ  : TI N HÀNH THÍ NGHI M

c khi đo: ỗ

ướ ấ ắ

ị ẫ ướ ể ẩ ằ ớ ệ ộ ị c khi đo, đ  cho nó cân b ng v i nhi t đ  xung quanh

ỏ ạ 1. L y mu ng g o ra kh i máy ớ ặ 2. L p 04 pin vào máy ( nh  đ t vào v  trí cho đúng) 3.Chu n b  m u tr máy.

 Ph

ươ ng pháp đo :

ấ ở 1. M  máy : Nh n phím POWER

Dụng cụ đo và kiểm soát quá trình

ộ ẩ ặ ố ọ ị SELECT ch n các mã m t hàng mu n xác đ nh đ   m (mã

ệ ọ 2.Ch n mã hàng : Nh n phím  ở hàng đã li ấ  trên máy) t kê

ẫ ả ượ ẫ ỗ ầ c đong đ y mu ng POWER m u ph i đ

ỗ ỉ ấ ướ ỗ c khi nh n phím  3.Đong m u vào mu ng: Tr ẫ ừ ớ ộ ớ (ch  đong m t l p m u v a v i mu ng)

ả ứ ặ ẫ ẩ

ể ấ ế ề ấ ấ ồ ồ ể MEASURE đ  l y

ọ ế ỗ ị ẫ 4. Đ c k t qu  : Sau khi chu n b  m u, đ t mu ng ch a m u vào khe ki m tra trên máy xoay  ặ núm v n theo chi u kim đ ngh  cho đ n d u “Stop”. Sau đó b m phím  ả ế k t qu .

ẫ ẽ ượ ặ ạ ẫ ạ ể ầ ầ c đo l p l i trên 3 l n. Đ  đo l n 2, đong m u l ỗ i mu ng và

c 5. Tính trung bình : M u s  đ ặ ạ ướ 3­4 l p l i b

ươ ự ấ ầ ể ế ầ ng t cách đo cho l n 3, 4, …Sau đó nh n phím ả AVE đ  tính k t qu  trung bình các l n

T đo.

(cid:0) Ư L U Ý :

ề ề ẫ ậ ầ ỗ Khi đong v t m u vào mu ng c n đong đ u, không nhi u hay ít quá

ẽ ả ặ ặ ưở ế ế Không v n thêm vào hay ra núm v n khi máy đang đo (s   nh h ả ng đ n k t qu )

ủ ạ ơ ủ ộ ẩ ươ Đ   m c a g o cao h n c a lúa trong ph ng pháp đo này.

(cid:0) K t qu  : ả ế

L n 1ầ L n 2ầ L n 3ầ Trung bình lúa 11.4 11.4 11.5 11.4 G oạ 12.3 12.4 12.1 12.2

ộ ẩ ơ ủ ơ ở ễ ấ ớ ỏ Đ   m c a g o cao h n c a lúa do g o đã m t đi l p v  nên d  dàng hút  m h n.



ủ ạ ấ ơ ầ ạ ể ứ ứ ẩ ạ ầ g o l n đo th  3 th p h n l n đo th  3 có th  do thao tác sai trong quá trình đong.

ọ g n, nh , ti n l ẹ ệ ợ i uƯ   đi m :ể

 Nh

ượ ể   c đi m:

ỉ ượ ạ ạ ­ Ch  dùng đ c cho các lo i lúa, g o và lúa mì.

ậ ệ ẽ ẹ ị ­ Sau khi đo v t li u s  không còn nguyên v n (b  xoay nát) .

Ệ ƯỢ Ệ Ừ Ệ

II.

ĐO NHI T L Ấ NG ­ TÍNH CÔNG SU T NHI T T  ĐI N TR Ở:

ệ ộ ᴼ Nhi t đ : T1 = 31 C

T2 = 43 Cᴼ

Dụng cụ đo và kiểm soát quá trình

ờ Th i gian: t = 60s

ố ượ Kh i l ng: m = 1,5 kg

ệ Nhi t dung riêng: C = 1 kcal/kg

ấ Nhi ệ ượ t l ng cung c p cho quá trình đun:

Q = m.C.∆t = 1.5 x 1 x (43­31) x 273 = 4914 kCal

ấ ở ệ Công su t đi n tr  khi đun:

Q = UIt = 220 x I x 60 = 4914

=> I = 0.372A

U = IR => R = 591.39ῼ