intTypePromotion=1
ADSENSE
 » 
 » 

Báo cáo tóm tắt đề tài cấp bộ: Định hướng quy hoạch du lịch sinh thái tự nhiên vùng đồng bằng Sông Cửu Long

Chia sẻ: Lavie Lavie | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:149

Thêm vào BST
Báo xấu
127
lượt xem 22
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu của báo cáo tóm tắt đề tài cấp bộ: Định hướng quy hoạch du lịch sinh thái tự nhiên vùng đồng bằng Sông Cửu Long là đánh giá tiềm năng tài nguyên DLST của vùng nông thôn qua việc xây dựng hệ thống chỉ tiêu hợp lí, có căn cứ khoa học, đề xuất các định hướng quy hoạch DLST của vùng theo hướng bền vững.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo tóm tắt đề tài cấp bộ: Định hướng quy hoạch du lịch sinh thái tự nhiên vùng đồng bằng Sông Cửu Long

  1. BOÄ GIAÙO DUÏC & ÑAØO TAÏO. TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC SÖ PHAÏM TP. HOÀ CHÍ MINH ---    --- BAÙO CAÙO TOÙM TAÉT ÑEÀ TAØI CAÁP BOÄ ÑEÀ TAØI: Chuû nhieäm ñeà taøi: Ths. GVC. Traàn Vaên Thaønh Coäng taùc vieân :Ths. GVC. Nguyeãn Taán Vieän. Ths. Traàn Ñöùc Minh Ths. Phaïm Thò Ngoïc Tp. Hoà Chí Minh , thaùng 12 naêm 2005
  2. Baùo caùo khoa hoïc Chuû nhieäm ñeà taøi: Ths.GVC. Traàn Vaên Thaønh LÔØI CAÛM ÔN Xin chaân thaønh caûm ôn:  Ban Giaùm hieäu, Ban Chuû nhieäm khoa Ñòa, Phoøng nghieân cöùu khoa hoïc vaø sau ñaïi hoïc tröôøng Ñaïi hoïc sö phaïm TP.HCM ñaõ taän tình giuùp ñôõ vaø taïo ñieàu kieän cho chuùng toâi thöïc hieän ñeà taøi.  UBND tænh, huyeän, Sôû Thöông maïi vaø Du lòch cuûa 12 tænh vuøng ñoàng baèng soâng Cöûu Long ñaõ giuùp ñôõ, taïo ñieàu kieän cho chuùng toâi tham khaûo taøi lieäu, khaûo saùt thöïc ñòa, chuïp aûnh, quay phim.  OÂng Nguyeãn Ñöùc Ngaén, Giaùm ñoác Trung taâm Sinh thaùi vaø Taøi nguyeân laâm nghieäp, Phaân vieän ñieàu tra Quy hoaïch Röøng II ñaõ taän tình giuùp ñôõ cung caáp nguoàn taøi lieäu tham khaûo ñaùng tin caäy. TP. HCM, ngaøy 20 thaùng 12 naêm 2005. Chuû nhieäm ñeà taøi vaø caùc coäng taùc vieân Ths.GVC. Traàn Vaên Thaønh
  3. Baùo caùo khoa hoïc Chuû nhieäm ñeà taøi: Ths. GVC. Traàn Vaên Thaønh PHAÀN THÖÙ NHAÁT TOÅNG QUAN  CHÖÔNG 1. TOÅNG QUAN VAÁN ÑEÀ, MUÏC TIEÂU, NOÄI DUNG, PHÖÔNG PHAÙP LUAÄN, GIÔÙI HAÏN PHAÏM VI NGHIEÂN CÖÙU VAØ PHÖÔNG PHAÙP THÖÏC HIEÄN ÑEÀ TAØI
  4. Baùo caùo khoa hoïc Chuû nhieäm ñeà taøi: Ths. GVC. Traàn Vaên Thaønh CHÖÔNG 1 TOÅNG QUAN VAÁN ÑEÀ – MUÏC TIEÂU, NOÄI DUNG, PHÖÔNG PHAÙP LUAÄN, GIÔÙI HAÏN PHAÏM VI NGHIEÂN CÖÙU VAØ PHÖÔNG PHAÙP THÖÏC HIEÄN ÑEÀ TAØI 1.1. TOÅNG QUAN VAÁN ÑEÀ NGHIEÂN CÖÙU. 1.1.1. Toång quan veà du lòch sinh thaùi. Nhieàu baùo caùo veå DLST ñaõ khaúng ñònh DLST laø hình thaùi du lòch khoâng laøm toån haïi ñeán caùc khu vöïc töï nhieân, nhaèm muïc ñích chieâm ngöôõng vaø hieåu bieát thieân nhieân. DLST nhö söï beàn vöõng ñaõ trôû thaønh moät thuaät ngöõ baøn caõi cuûa nhöõng naêm 1990 nhö moät hình thöùc cuûa du lòch löïa choïn ôû caùc nöôùc ñang trôû neân thaân thieän vôùi moâi tröôøng vaø giaûm thieåu nhöõng taùc ñoäng coù haïi cho moâi tröôøng cuûa du lòch. Thuaät ngöõ Ecotourism (DLST) ñöôïc vieát taét töø nhoùm chöõ Ecologically responsible tourism, nghóa laø du lòch yù thöùc sinh thaùi. Cho ñeán nay, chuùng ta ñaõ raát coá gaéng ñeå xaùc ñònh khaùi nieäm DLST, nhöng Eugenio Yunis (2002) caûm thaáy nhöõng noã löïc naøy laø khoâng caàn thieát vaø voâ ích vì coù nhieàu hieåu bieát du lòch lieân quan ñeán thieân nhieân cuõng ñöôïc goïi laø DLST. Do ñoù, noùi moät caùch cuï theå nhaát thì chuùng ta seõ ñoàng yù vôùi khaùi nieäm “DLST laø du lòch ñöôïc môû roäng hieåu bieát veà chuùng”. Thöïc chaát cuûa khaùi nieäm naøy laø nhu caàu DLST taùc ñoäng leân khu vöïc tham quan moät caùch toái thieåu nhaát. Do ñoù, söï höõu ích cuûa khaùi nieäm naøy theo Lieân ñoaøn Vöôøn Quoác Gia Chaâu AÂu ñaõ xaùc ñònh du lòch beàn vöõng trong moâi tröôøng töï nhieân laø: “Taát caû nhöõng loaïi hoaït ñoäng quaûn lyù vaø phaùt trieån du lòch ñeå duy trì söï thoáng nhaát veà kinh teá, xaõ hoâi, moâi tröôøng vaø söï phaùt trieån oån ñònh cuûa thieân nhieân ñeå taïo ra nguoàn taøi nguyeân vaên hoùa vónh cöûu”. Coù theå neâu ra vaøi ñònh nghóa veà DLST sau ñaây: - Hoäi Du lòch Sinh thaùi (Ecotourism Society, 1992): DLST laø söï du haønh coù muïc ñích tôùi caùc khu vöïc töï nhieân ñeå hieåu bieát lòch söû töï nhieân vaø vaên hoùa cuûa moâi tröôøng, khoâng laøm caûi bieán tính hoaøn chænh cuûa HST, ñoàng thôøi taïo cô hoäi phaùt
  5. Baùo caùo khoa hoïc Chuû nhieäm ñeà taøi: Ths. GVC. Traàn Vaên Thaønh trieån kinh teá baûo trôï nguoàn taøi nguyeân töï nhieân vaø lôïi ích taøi chính cho coäng ñoàng ñòa phöông. - David Western: DLST laø söï taïo neân vaø thoûa thuaän söï khao khaùt thieân nhieân laø sö khai thaùc tieàm naêng du lòch cho baûo toàn vaø phaùt trieån, söï ngaên chaën caùc taùc ñoäng tieâu cöïc leân sinh thaùi vaên hoùa vaø thaåm myõ. - Theo Geoffrey Lipman, Chuû tòch Hoäi Du Lòch vaø Löõ haønh Theá giôùi (WTTC), DLST thöïc chaát ñöôïc hieåu theo hai nghóa: - Nghóa roäng “E”: DLST laø söï höôùng veà töï nhieân vaø baûo toàn chuùng, cuøng vôùi söï nhaïy caûm ôû nôi ñeán. - Nghóa heïp “e”: ñöôïc xem nhö laø söï höôùng tôùi taïo cho moãi nhaø löõ haønh trôû thaønh ngöôøi nhaïy caûm sinh thaùi baèng caùch taïo döïng moät khuoân khoå moâi tröôøng vaøo nhieàu khía caïnh cuûa saûn phaåm du lòch vaø söï tieâu thuï noù. YÙ nghóa naøy coù theå taïo döïng moät söï hoã trôï toái öu tôùi vieäc caûi thieän moâi tröôøng, trong khi ñoù theo nghóa roäng haøm chæ nhöõng nhaø löõ haønh nhaïy caûm sinh thaùi, coù leõ vôùi yù nghóa saâu hôn cuûa du lòch xanh (green tourism). 1.1.2. Lôïi ích kinh teá vaø xu höôùng phaùt trieån cuûa du lòch sinh thaùi. Tuy ngaønh DLST chæ môùi ra ñôøi vaøo nhöõng naêm 1990, baét nguoàn töø Chaâu Phi, DLST ñaõ nhanh choùng traøn qua Chaâu Myõ, môû roäng ôû Chaâu AÂu vaø phaùt trieån maïnh ôû Chaâu AÙ. Theo soá lieäu thoáng keâ cuûa Toå chöùc Du lòch Theá giôùi (WTO), doanh thu töø DLST chieám töø 2-10 tæ ñoâ la Myõ trong toång soá 55 tæ ñoâ la Myõ cuûa thò tröôøng du lòch döôùi caùc loaïi hình taïi caùc quoác gia ñang phaùt trieån, töùc laø taïi caùc nöôùc maø coâng nghieäp hieän ñaïi chöa xaâm chieám heát ñaát ñai coù caûnh quan töï nhieân. Caùc chuyeân gia DLST öôùc tính thò tröôøng DLST töø nay seõ taêng töø 12-15% trong thaäp kæ tôùi do coù boán nhaân toá taùc ñoäng ñeán xu höôùng phaùt trieån DLST sau ñaây: (i) Tình hình caêng thaúng treân theá giôùi giaûm daàn, duø coù caùc tranh chaáp khaùc coù tính ñòa phöông hay chuûng toäc. (ii) Chi phí du lòch reû hôn tröôùc. (iii) Xuaát hieän nhieàu thò tröôøng du lòch ña daïng. (iv) Khaùch du lòch ñöïôc cung caáp thoâng tin toát hôn vaø chính xaùc. Theo nhaän ñònh cuûa caùc WTO taïi Chaâu AÂu thì caùc nöôùc phaùt trieån thuoäc vuøng nhieät ñôùi ôû Chaâu AÙ laø moät thò tröôøng thuaän lôïi nhaát cho phaùt trieån DLST. Caùc nhaø khoa hoïc ñaõ ñaùnh giaù Chaâu AÙ coù moâi tröôøng soáng phong phuù nhaát haønh tinh hieän nay. ÔÛ ñaây coù nhöõng HST röøng nhieät ñôùi ñoäc ñaùo, ít coù gaây cheát ngöôøi hôn so vôùi caùc HST röøng ôû Chaâu Phi vaø Nam Myõ. Ngöôøi ta cuõng phaùt hieän ôû vuøng bieån nhieät ñôùi Chaâu AÙ coù nhöõng baõi ñaù ngaàm san hoâ tuyeät ñeïp vôùi ñaày bí aån. Hôn nöõa, caùc nöôùc Chaâu AÙ coù moät neàn vaên minh laâu ñôøi haøng ngaøn naêm ñeán nay vaãn coøn theå hieän qua kieán truùc coå xöa, toân giaùo trang nghieâm, moät taäp quaùn toân troïng leã giaùo vaø trang phuïc ñoäc ñaùo ñaày maøu saéc, trong khi taïi theá giôùi phöông Taây moïi hình thöùc trôû neân maùy moùc vaø ñôn ñieäu. Laõnh thoå Vieät Nam laø moät boä phaän nhoû beù cuûa moâi
  6. Baùo caùo khoa hoïc Chuû nhieäm ñeà taøi: Ths. GVC. Traàn Vaên Thaønh tröôøng töï nhieân Chaâu AÙ, nhöng laïi coù moät nguoàn taøi nguyeân thieân nhieân phong phuù vaø haáp daãn khaùch du lòch nhö caùc caûnh quan di saûn töï nhieân theá giôùi: quaàn theå vònh Haï Long, ñoäng Phong Nha; caùc caûnh quan sinh thaùi röøng nhieät ñôùi caáp quoác gia nhö Cuùc Phöông, Nam Caùt Tieân…, vaø caû nhöõng HST raïn san hoâ nhieät ñôùi kyø thuù. ÔÛ vuøng ÑBSCL cuõng coù nhieàu tieàm naêng taøi nguyeân du lòch coù giaù trò khai thaùc DLST nhö caùc vöôøn quoác gia Traøm Chim, U Minh Thöôïng, U Minh Haï, Phuù Quoác, caùc caûnh quan sinh thaùi hang ñoäng Mo So, Hang Tieàn, Thaïch Ñoäng, Ñaù Döïng…, caùc caûnh quan sinh thaùi ñoài nuùi Caám, Coâ Toâ…, caùc HST röøng ngaäp maën (Caø Mau) vaø röøng traøm (Voà Dôi, Lung Ngoïc Hoaøng, U Minh, Traøm Chim), caùc caûnh quan sinh thaùi ñaûo vaø quaàn ñaûo (hoøn Khoai, hoøn Ñaù Baïc…), caùc HST saân chim (Vaøm Hoà, Gaùo Gioàng, Baïc Lieâu, Baèng Laêng, Traø Sö…) v…v…. 1.1.3. Caùc ñieàu kieän ñeå phaùt trieån vaø quaûn lí du lòch sinh thaùi beàn vöõng. Söï beàn vöõng cuûa quaûn lí vaø phaùt trieån DLST laø öu tieân haøng ñaàu ñoái vôùi caùc chính phuû, caùc nhaø chöùc traùch ôû ñòa phöông hay vuøng trung taâm, caùc haõng du lòch vaø caùc hieäp hoäi doanh nghieäp cuûa hoï. Chuùng ta haõy giaønh laáy cô hoäi ñeå khaúng ñònh roõ raøng quan nieäm du lòch beàn vöõng khoâng theå khoâng gaén lieàn vôùi DLST. WTO cho raèng taát caû moïi hoaït ñoäng du lòch ñeàu phaûi ñöôïc ñieàu chænh veà maët leã hoäi, thöông maïi, hoäi nghò vaø hoäi thaûo veà an toaøn söùc khoûe vaø söï maïo hieåm cuûa baûn thaân DLST ñeå noù phaûi ñaït tính beàn vöõng. Ñieàu naøy coù nghóa laø keá hoaïch vaø söï phaùt trieån cuûa cô sôû haï taàng, hoaït ñoäng vaø vieäc tieáp thò noù phaûi taäp trung vaøo caùc muïc tieâu veà khaû naêng beàn vöõng trong kinh teá, vaên hoùa, xaõ hoäi vaø moâi tröôøng. Do ñoù phaûi ñaûm baûo raèng khoâng coù moâi tröôøng töï nhieân thì cuõng khoâng coù keát caáu vaên hoùa - xaõ hoäi cuûa caùc chuû ñaàu tö seõ bò giaûm ñi do söï lui tôùi cuûa du khaùch du lòch; ngöôïc laïi nhöõng ngöôøi laøm du lòch ôû ñòa phöông seõ thu lôïi töø du lòch, caû veà kinh teá laãn vaên hoùa. Söï beàn vöõng nghóa laø caùc haõng du lòch cuõng nhö laø coäng ñoàng ñòa phöông nôi hoaït ñoäng seõ thu ñöôïc lôïi veà moät maët naøo ñoù. Ñoái vôùi DLST, söï beàn vöõng laø caáp baùch hôn caû so vôùi nhöõng loaïi hình du lòch khaùc. Tuy nhieân, nhö chuùng ta thaáy töø baát cöù loaïi hình du lòch naøo khaùc, DLST khoâng beàn vöõng ñaõ xaûy ra ôû nhieàu vuøng, mieàn, quoác gia, gaây nguy hieåm cho söï toàn taïi cuûa moâi tröôøng töï nhieân, neàn taûng cuûa kinh doanh DLST seõ bò giaûm ñi vaø nghieâm troïng hôn laø laøm cho hoaït ñoäng du lòch maát giaù trò. Nhöõng nhaân toá hay ñaëc ñieåm phaåm chaát naøo maø DLST caàn coù theå phaùt trieån beàn vöõng trong thôøi gian daøi? Nhöõng ñaëc ñieåm vaø ñieàu kieän ñöôïc xem laø cô baûn nhaát coù theå keå ra nhö sau (Eugenio Yunis (2002):  DLST phaûi taêng cöôøng baûo toàn khu vöïc töï nhieân vaø phaùt trieån beàn vöõng cuûa khu vöïc xung quanh vaø coäng ñoàng.  DLST ñoøi hoûi phaûi coù nhöõng chieán löôïc ñaëc thuø, nguyeân taéc vaø chính saùch cho moãi quoác gia, vuøng, khu vöïc. Noù khoâng theå phaùt trieån moät caùch voâ toå chöùc, voâ kæ luaät neáu muoán toàn taïi beàn vöõng trong thôøi gian daøi.
  7. Baùo caùo khoa hoïc Chuû nhieäm ñeà taøi: Ths. GVC. Traàn Vaên Thaønh  DLST caàn sö phoái hôïp toå chöùc coù hieäu quaû vaø thöïc duïng giöõa nhöõng ñoái töïông lieân quan ñeán du lòch nhö sau: chính quyeàn ñòa phöông, haõng du lòch, caù nhaân vaø nhaân daân ñòa phöông.  Qui hoaïch DLST phaûi bao goàm caùc chæ tieâu nhaát ñònh cho vuøng laõnh thoå, goàm khu baûo toàn vaø nhöõng vuøng taùc ñoäng vöøa vaø nheï.  Qui hoaïch töï nhieân vaø thieát keá caùc phöông tieän, caùc khaùch saïn ñaëc tröng vaø nhöõng phöông tieän chuyeån tin khaùc, nhaø haøng vaø caùc trung taâm thoâng tin du lòch ôû caùc vöôøn quoác gia neân ñöôïc nghieân cöùu theo caùch giaûm thieåu nhöõng taùc ñoäng tieâu cöïc maø du khaùch coù theå gaây ra ñoái vôùi moâi tröôøng töï nhieân vaø vaên hoùa, caùc vaät lieäu xaây döïng, kieåu kieán truùc noäi thaát vaø trang töø nhöõng nguoàn naêng löôïng ít gaây oâ nhieãm taïi choã.  Töông töï, caùc phöông tieän giao thoâng vaän taûi vaø thoâng tin lieân laïc do du khaùch vaø caû caùc coâng ty cung caáp dòch du lòch trong vuøng DLST cuõng phaûi ít gaây taùc ñoäng, keå caû nhöõng troø chôi theå thao oàn aøo hay nhöõng phöông tieän gaây oâ nhieãm taïi choã.  Haønh ñoäng DLST trong caùc vöôøn quoác gia vaø nhöõng khu baûo toàn khaùc (nhö khu khaûo coå hay nôi haønh höông) phaûi tuyeät ñoái tuaân thuû caùc qui ñònh quaûn lí nghieâm ngaët ôû khu vöïc naøy.  Cô cheá toå chöùc hôïp phaùp neân ñöôïc thieát laäp ôû caáp quoác gia vaø ñòa phöông ñeå thuaän tieän vaø taêng hieäu quaû cuûa söï tham gia cuûa coäng ñoàng ñòa phöông trong tieán trình qui hoaïch, phaùt trieån, quaûn lí vaø ñieàu chænh DLST.  Phuø hôïp vôùi nhöõng ñieàu kieän treân, cô cheá toå chöùc neân ñöôïc thieát laäp ñeå coù theå caân ñoái thu nhaäp töø löôïng khaùch DLST nhaèm chia xeû ñoái vôùi coäng ñoàng ñòa phöông vaø vuøng cö truù taïm thôøi trong vöôøn quoác gia ñeå baûo toàn di saûn töï nhieân.  Tuy nhieân, phaûi khaúng ñònh raèng DLST laø moät ngaønh kinh doanh toát, noù coù theå seõ ñaûm baûo cho söï beàn vöõng veà kinh teá. Noùi caùch khaùc, neáu DLST khoâng ñem laïi lôïi nhuaän cho haõng du lòch thì haún noù seõ khoâng ñöôïc ñaàu tö phaùt trieån vaø cuõng khoâng sinh lôïi cho caùc chuû ñaàu tö. Nhö vaäy, DLST seõ laø lónh vöïc vaên hoùa - sinh thaùi nhaïy caûm raát cao.  Taát caû nhöõng gì lieân quan tôùi kinh doanh DLST, bao goàm baûn thaân caùc chuû ñaàu tö, chính quyeàn ñòa phöông vaø dó nhieân laø coù caùc doanh nhaân phaûi yù thöùc veà giaù trò cuûa söï giaûm nheï nhöõng taùc ñoäng tieâu cöïc cuûa hoaït ñoäng DLST. Nhöõng aûnh höôûng naøy vaø caùi giaù cuûa vieäc ngaên chaën chuùng caàn ñöôïc ñaùnh giaù tröôùc vaø bao goàm caû nhöõng keát quaû phaân tích lôïi nhuaän cuûa baát kyø döï aùn DLST naøo.  Vieäc tuaân thuû nhöõng nguyeân taéc du lòch neân ñöôïc taêng cöôøng vaø nghieâm hôn ñoái vôùi DLST ñieån hình, bao goàm giaùm saùt vaø ñieàu chænh baèng cuoäc vaän ñoäng naâng cao yù thöùc, thoâng tin ñaày ñuû hôn cho khaùch DLST vaø ñaøo taïo nhöõng nhaø cung caáp dòch vuï. Nhöõng heä thoáng nguyeân taéc naøy caàn ñöôïc khích leä vaø kieåm tra thích ñaùng.  Caàn xem xeùt trieån voïng cuûa vieäc thieát laäp moät heä thoáng chöùng nhaän cho hoaït ñoäng vaø caùc tieän nghi theo phong caùch DLST, ít nhaát laø ôû caáp khu vöïc vaø cuõng coù theå môû roäng treân qui moâ toaøn caàu ñeå ñaûm baûo raèng chuùng coù ñuùng chuaån vôùi nhöõng nguyeân taéc vaø qui cheá DLST.
  8. Baùo caùo khoa hoïc Chuû nhieäm ñeà taøi: Ths. GVC. Traàn Vaên Thaønh  Giaùo duïc ñaøo taïo laø ñieàu kieän tieân quyeát ñeå hoaït ñoäng DLST beàn vöõng. Hoäi ñoàng quaûn trò vaø giaùm ñoác caùc coâng ty cuõng nhö nhaân vieân vaø nhaân daân ñòa phöông caàn ñöôïc ñaøo taïo toång quaùt vaø chuyeân veà caùc lónh vöïc DLST phuø hôïp vôùi töøng nhu caàu. Ngoaøi ra, DLST cuõng caàn moät ñoäi nguõ höôùng daãn vieân DLST coù trình ñoä cao vaø coù theå söû duïng daân ñòa phöông.  Khaùch DLST caàn nhöõng thoâng tin chi tieát vaø chuyeân saâu ngay caû tröôùc vaø trong chuyeán du lòch cuûa hoï, vieäc cung caáp thoâng tin ñaày ñuû, toát laø moät trong soá nhöõng nhaân toá khaùc bieät veà thöïc tieãn giöõa DLST vôùi du lòch truyeàn thoáng. Nhöõng loaïi hình khaùc ñöôïc duøng ñeå cung caáp thoâng tin bao goàm giôùi thieäu saùch hay baûn ñoà, trung taâm khaùch haøng hay baûo taøng sinh thaùi (duøng kieán truùc vaø vaät lieäu truyeàn thoáng, taïi choã), caùc baûng chæ daãn baèng vaät lieäu thieân nhieân hay caùc chöông trình tieáp thò vaø dó nhieân laø caû höôùng daãn vieân.  Danh muïc caùc maët haøng, saùch giôùi thieäu, höôùng daãn veà DLST neân coù thoâng tin veà kinh nghieäm cho du khaùch; noäi dung veà hoa coû, thöïc vaät, ñòa chaát, quaëng moû, vaø heä sinh vaät ñeå ñöôïc tham quan laø cô sôû cho quaûng caùo veà DLST, thoâng tin chính xaùc veà caùc phöông tieän cuûa nôi löu truù.  Giôùi thieäu nhöõng vieäc coù theå laøm vaø khoâng ñöôïc laøm ôû caùc ñieåm ñeán. Taát caû seõ ñöôïc du khaùch chuù yù vaø coù theå hoï cuõng seõ phaân bieät ñöôïc giöõa ngöôøi laøm DLST chính thoáng vaø nhöõng ngöôøi laøm du lòch khaùc ñeå choïn laáy öu theá cuûa loaïi hình du lòch naøy.  Caû nhöõng keânh tieáp thò vaø caùc phöông tieän taêng cöôøng caùc saûn phaåm DLST caàn phuø hôïp vôùi loaïi hình du lòch maø khaùch yeâu caàu vaø caùc loaïi khaùch DLST. Veà maët naøy, thöïc hieän kinh doanh phuø hôïp hôn vôùi soá ñoâng khaùch nhö taát caû caùc tour troïn goùi, phaàn traû theâm quaù nhieàu cho moät phoøng moät ngöôøi vaø ngaøy khoâng phuø hôïp vaø giôø bay khoâng hôïp lí laø khoâng thoûa maõn. Theâm vaøo ñoù, chuùng ta seõ cung caáp moät soá höôùng daãn cô baûn ñeå ñaûm baûo du lòch ôû caùc VQG vaø caùc khu BTTN ñöôïc baûo veä vaø khoâng taïo ra caùc taùc ñoäng tieâu cöïc. Ñeå phaùt trieån vaø quaûn lí DLST beàn vöõng, Eugenio Yunis (2002) neâu ra 7 ñieåm cô baûn sau ñaây: 1. Phaân vuøng: ñaây laø cô sôû ñeå xaùc ñònh, trong taát caû nhöõng khu baûo toàn thieân nhieân, caùc vuøng coù chöùc naêng vaø möùc söû duïng khaùc nhau. Du khaùch khoâng ñöôïc töï do ñi laïi khaép nôi trong khu baûo toàn hay ít nhaát laø khoâng phaûi taát caû du khaùch ñeàu vaøo cuøng moät luùc hay cuøng moät löôïng nhö nhau. 2. Quaûn lí nhu caàu du lòch: Du lòch toaøn caàu ñoøi hoûi vuøng töï nhieân phaûi ñöôïc quaûn lí ñeå taïo söï lieân keát giöõa caùc boä phaän khaùc nhau : (i) Xaùc ñònh toång soá khaùch toái ña coù theå vaøo khu vöïc naøy moãi ngaøy. (ii) Coù chính saùch ñònh giaù phuø hôïp vôùi ñaïi ña soá du khaùch. (iii) Xaùc ñònh chính saùch tieáp thò, phaân phoái vaø taêng tröôûng song song vôùi chính saùch ñònh giaù vaø vôùi soá ñoâng nhu caàu. 3. Thieát keá quaûn lí du lòch: thieát keá chöông trình quaûn lí cô sôû haï taàng cuõng nhö tieän nghi du lòch trong vuøng, söû duïng nhöõng vaät lieäu coù saün ôû ñòa phöông (thieát keá sinh thaùi) trong taát caû caùc toøa nhaø trong khu, hôïp nhaát taát caû caùc öùng duïng kyõ thuaät nhö naêng
  9. Baùo caùo khoa hoïc Chuû nhieäm ñeà taøi: Ths. GVC. Traàn Vaên Thaønh löôïng maët trôøi, gioù vaø söï chieáu saùng, vaät lieäu taùi cheá, raùc höõu cô… taïo loái ñi boä vaø khu vöïc söû duïng thöôøng xuyeân chòu taùc ñoäng maïnh. Laäp moät heä thoáng quaûn lí chaát thaûi toaøn dieän. 4. Quaûn lí khaùch du lòch: thieát keá nhöõng tuyeán du lòch trong khu ñeå quaûn lí söï ñi laïi cuûa du khaùch, thieát keá thôøi gian vaø caùc chöông trình keá tieáp nhau vaø thöïc hieän chuùng vôùi nhöõng thoâng tin ñaëc bieät vaø baûng chæ ñöôøng, thöïc hieän caùc qui taéc lieân quan ñeán vieäc söû duïng caùc phöông tieän trong khu vöïc; taïo caùc loái vaøo vaø ñieåm döøng vôùi thôøi gian bieåu vaø caùc hoaït ñoäng keá tieáp. 5. Giaùm saùt thöôøng xuyeân caùc taùc ñoäng: Laäp baûng kieåm tra toaøn dieän vôùi muïc ñích keùp: (i) Choïn caùc loaøi coù theå thu huùt söï quan taâm cuûa du khaùch nhaát. (ii) Cho pheùp kieåm keâ theo giai ñoaïn soá löôïng loaøi. Theo qui taéc kieåm tra sinh thaùi ñeå ño nhöõng taùc ñoäng töø du lòch, thieát laäp heä thoáng caùc tín hieäu vaø heä thoáng thu nhaäp thoâng tin töông töï. 6. Quaûn lí haønh vi: thieát laäp, phoå bieán vaø ñöa ra nhöõng qui taéc baét buoäc veà haønh vi cho du khaùch. Laäp maõ hoaït ñoâïng cho nhöõng ngöôøi thöïc hieän tour tieáp thò khu vöïc vaø cho caû du khaùch. Giaùo duïc coäng ñoàng xung quanh, nhaân vieân khu baûo toàn vaø du khaùch veà taàm quan troïng cuûa vieäc baûo toàn thieân nhieân noùi chung vaø nhöõng loaøi bò ñe doaï tuyeät chuûng noùi rieâng. Cung caáp thoâng tin phong phuù cho du khaùch tröôùc vaø trong khi hoï ñeán tham quan khu baûo toàn, bao goàm caû thoâng tin moâ taû khu vöïc, nôi cö truù, nhöõng nguy hieåm vaø ruûi ro, nhöõng loaøi ñang bò ñe doïa tuyeät chuûng, “nhöõng ñieàu neân laøm vaø caám laøm” trong khu vöïc,…. 7. Chia lôïi nhuaän cho vieäc baûo toàn vaø caûi thieän ñòa phöông: Thieát laäp cô caáu toå chöùc ñeå ñaûm baûo moät phaàn lôïi nhuaän töø hoaït ñoäng du lòch trong khu baûo toàn ñöôïc söû duïng ñeå taøi ñaàu tö cho chính khu ñoù. 1.1.4. Toång quan veà nghieân cöùu du lòch sinh thaùi. Ñeå xaùc ñònh roõ vaán ñeà vaø phaïm vi nghieân cöùu cuûa ñeà taøi, döôùi ñaây ñieåm qua tình hình nghieân cöùu veà DLST. 1.1.4.1. Tình hình nghieân cöùu treân theá giôùi. ÔÛ nöôùc ngoaøi. Caùc chöông trình nghieân cöùu veà DLST treân theá giôùi raát phoå bieán nhö caùc nöôùc Chaâu AÙ - Thaùi Bình Döông, Ñoâng Nam AÙ. Töø nhöõng naêm 1990 trôû laïi ñaây ñaõ xuaát hieän nhieàu coâng trình nghieân cöùu loaïi hình DLST cuûa Hoäi DLST (1992, 1993); Chöông trình moâi tröôøng Lieân hieäp Quoác (1979); Toå chöùc Du lòch Theá Giôùi (1994) ñaëc bieät laø caùc coâng trình nghieân cöùu veà DLST cuûa Burns; Holden (1995); PATA (1993); Cater (1993); Glaser (1996); Wright (1993). Ñaùng chuù yù laø coâng trình nghieân cöùu “DLST höôùng daãn cho caùc nhaø laäp keá hoaïch vaø quaûn lí” cuûa Kreg Lindberg (1999) vaø caùc chuyeân gia cuûa Hoäi DLST quoác teá. Nhöõng ñeà taøi nghieân cöùu treân ñaõ taïo cô sôû khoa hoïc cho vieäc nghieân cöùu DLST ôû Vieät Nam. 1.1.4.2. Tình hình nghieân cöùu ôû Vieät Nam.
  10. Baùo caùo khoa hoïc Chuû nhieäm ñeà taøi: Ths. GVC. Traàn Vaên Thaønh ÔÛ Vieät Nam, ngaønh du lòch heát söùc môùi meû chuû yeáu phaùt trieån hôn 30 naêm nay, nhöng thaät söï quan taâm chæ trong nhöõng naêm gaàn ñaây. Naêm 1990, naêm du lòch Vieät Nam vì theá lónh vöïc nghieân cöùu phuïc vuï muïc ñích du lòch vaãn coøn haïn cheá.  Trong nhieàu naêm qua, caùc coâng trình nghieân cöùu nhö “Ñaùnh giaù taøi nguyeân du lòch Vieät Nam” do Vieän Nghieân cöùu vaø Phaùt trieån Du lòch chuû trì ñaõ phaùc hoaï ñöïôc böùc tranh chung veà tieàm naêng, hieän traïng vaø moät soá xu höôùng phaùt trieån du lòch Vieät Nam.  Naêm 1992, coâng trình nghieân cöùu luaän aùn PTS khoa hoïc cuûa Ñaëng Duy Lôïi veà “Ñaùnh giaù vaø khai thaùc caùc ñieàu kieän töï nhieân vaø taøi nguyeân thieân nhieân huyeän Ba Vì (Haø Taây) phuïc vuï muïc ñích du lòch” ñaõ xaây döïng cô sôû khoa hoïc cho vieäc ñaùnh giaù vaø khai thaùc caùc ñieàu kieän töï nhieân vaø taøi nguyeân thieân nhieân phuïc vuï muïc ñích du lòch taïi moät ñòa baøn cuï theå.  Coâng trình “Nhöõng ñònh höôùng lôùn veà phaùt trieån du lòch Vieät Nam theo caùc vuøng laõnh thoå” cuûa Toång cuïc Du lòch Vieät Nam (1993) laø moät döï aùn quy hoaïch toång theå phaùt trieån du lòch vuøng tam giaùc phía baéc Haø Noäi – Haûi Phoøng – Quaûng Ninh, vuøng tam giaùc phía Nam TP.HCM – Bieân Hoøa – Vuõng Taøu vaø truïc Hueá – Ñaø Naüng.  Coâng trình “Thieát keá caùc tuyeán ñieåm du lòch trong vaø ngoaøi TP. Hoà Chí Minh ñeán naêm 2010” cuûa coâng ty Du lòch Saøigon Tourist (1995) ñaõ ñaùnh giaù TNDLTN vaø TNDLNV, hieän traïng caùc tuyeán ñieåm du lòch ñang khai thaùc trong vaø ngoaøi TP. Hoà Chí Minh trong phaïm vi baùn kính 150 km vaø caùc tuyeán du lòch nöôùc ngoaøi (outbound) töông ñoái ñaày ñuû treân cô sôû khoa hoïc vaø thöïc tieãn. Coâng trình ñaõ thieát keá caùc ñieåm, tuyeán, cuïm du lòch vaø ñeà xuaát caùc ñieåm du lòch caàn ñaàu tö ñöa vaøo khai thaùc, trong ñoù coù caùc ñieåm du lòch vuøng ÑBSCL.  Naêm 1995, Vieän Nghieân cöùu Phaùt trieån Du lòch ñaõ thöïc hieän ñeà taøi nhaùnh veà “Hieän traïng vaø nhöõng ñònh höôùng cho coâng taùc qui hoaïch phaùt trieån du lòch vuøng ÑBSCL (1996 – 2010)” vôùi muïc tieâu xaùc laäp cô sôû khoa hoïc cho qui hoaïch phaùt trieån du lòch vaø ñeà xuaát phöông höùông phaùt trieån du lòch vuøng ÑBSCL cuøng caùc phöông aùn phaùt trieån cuï theå. Nghieân cöùu naøy caên cöù vaøo tieàm naêng du lòch ñaõ ñeà xuaát caùc loaïi hình du lòch vuøng ÑBSCL nhö DLST, du lòch soâng nöôùc, tham quan, vui chôi giaûi trí vaø du lòch bieån, nhöng chöa nghieân cöùu saâu veà loaïi hình DLST cuï theå.  Cho ñeán naêm 1998 ñaõ coù coâng trình nghieân cöùu cuûa Phan Huy Xu vaø Traàn Vaên Thaønh veà “Ñaùnh giaù TNDLTN vaø ñònh höôùng khai thaùc DLST vuøng ÑBSCL”. Coâng trình nghieân cöùu naøy ñaõ xaây döïng cô sôû khoa hoïc cho vieäc thieát keá caùc ñieåm, tuyeán, cuïm DLST ôû vuøng ÑBSCL. Caùc taùc giaû ñaõ kieåm keâ, ñaùnh giaù xeáp loaïi 34 ñieåm TNDLTN vaø phaùc thaûo caùc yù töôûng ñònh höôùng taïo caùc saûn phaåm DLST ña daïng nhaèm phaùt trieån du lòch beàn vöõng ôû vuøng ÑBSCL  Naêm 2000, baøi baùo caùo khoa hoïc veà “Ñònh höôùng qui hoaïch DLSTTN vuøng ÑBSCL” cuûa Traàn Vaên Thaønh vaø Phaïm Thò Ngoïc ñaõ ñieàu tra boå sung 8 ñieåm DLSTTN, thieát keá 13 tuyeán, 5 cuïm DLSTTN vuøng ÑBSCL.
  11. Baùo caùo khoa hoïc Chuû nhieäm ñeà taøi: Ths. GVC. Traàn Vaên Thaønh  Gaàn ñaây, Phaân vieän Ñieàu tra qui hoaïch röøng II ñaõ xaây döïng nhieàu döï aùn ñaàu tö phaùt trieån VQG, caùc khu BTTN nhaèm baûo toàn giaù trò ña daïng sinh hoïc vaø khai thaùc DLST ôû vuøng Taây Nguyeân, Ñoâng Nam Boä vaø ÑBSCL, trong ñoù coù caùc VQG Traøm Chim (1999), Phuù Quoác (2001), U Minh Thöôïng (2001), khu BTTN Lung Ngoïc Hoaøng (2002). Caùc döï aùn naøy ñaõ phaùc thaûo caùc saûn phaåm DLST caàn ñöôïc ñöa vaøo khai thaùc DLST. Nhìn chung, caùc nghieân cöùu treân chöa kieåm keâ ñaùnh giaù ñaày ñuû, chöa ñi saâu vaøo ñònh höôùng thieát keá qui hoaïch khai thaùc caùc ñieåm, tuyeán, cuïm, trung taâm DLSTTN cuõng nhö vieäc ñònh höôùng khai thaùc toång hôïp DLSTTN laãn nhaân vaên vuøng ÑBSCL theo höôùng phaùt trieån beàn vöõng. 1.2. ÑAËT VAÁN ÑEÀ – LÍ DO CHOÏN ÑEÀ TAØI, MUÏC TIEÂU, NOÄI DUNG NGHIEÂN CÖÙU. 1.2.1. Lí do choïn ñeà taøi. Nhö treân ñaõ trình baøy, vaán ñeà khai thaùc nhöõng ñieàu kieän töï nhieân, nhaân vaên cuûa moät vuøng laõnh thoå cho muïc ñích du lòch ñaõ ñöôïc chuù yù trong nöôùc vaø treân theá giôùi. Vuøng ÑBSCL, vôùi ñòa hình vuøng soâng nöôùc khaù ña daïng veà maët sinh thaùi, soâng raïch, ñaát vöôøn, bieån, ñaûo… cuõng ñaõ ñöôïc nhieàu taùc giaû ñeà caäp vôùi nhieàu goùc ñoä khaùc nhau : nghieân cöùu veà kinh teá – xaõ hoäi moâi tröôøng vuøng luõ, khai thaùc nhöõng ñieàu kieän töï nhieân phuïc vuï DLST (Phan Huy Xu, Traàn Vaên Thaønh; 1998). Tuy nhieân, caùc nghieân cöùu ñaõ chæ ra caùc ñònh höôùng chung cho qui hoaïch phaùt trieån, soáng chung vôùi luõ, chöa ñöa ra caùc cô sôû khoa hoïc cho vieäc khai thaùc DLST theo höôùng beàn vöõng. Ñeå khai thaùc DLST cuøng ÑBSCL moät caùch coù hieäu quaû vaø beàn vöõng, caàn thieát phaûi ñònh höùông thieát keá cuï theå, khai thaùc toång hôïp ñieàu kieän töï nhieân vaø nhaân vaên cuûa vuøng. Vì vaäy, ñeå boå sung vaøo söï chöa hoaøn thieän cuûa caùc coâng trình nghieân cöùu tröôùc ñaây, vieäc nghieân cöùu “Goùp phaàn ñònh höôùng qui hoaïch DLST vuøng ñoàng baèng soâng Cöûu Long” ñaët ra 2 vaán ñeà: (i) Xaây döïng heä thoáng chæ tieâu hôïp lí ñaùnh giaù taøi nguyeân DLST, cung caáp nhöõng cô sôû khoa hoïc cho vieäc qui hoaïch DLST vuøng ÑBSCL. (ii) Ñeà xuaát caùc ñònh höôùng qui hoaïch DLST thoâng qua vieäc xaùc ñònh caùc ñieåm, tuyeán, cuïm, trung taâm DLST cuûa vuøng. Nhöõng keát quaû nghieân cöùu seõ giuùp cho caùc cô quan chöùc naêng quaûn lí nhöõng cô sôû khoa hoïc ñeå phaùt trieån DLST beàn vöõng. 1.2.2.. Muïc tieâu nghieân cöùu. Ñeà taøi ñaët ra 2 muïc tieâu cô baûn : (i) Ñaùnh giaù tieàm naêng taøi nguyeân DLST cuûa vuøng thoâng qua vieäc xaây döïng heä thoáng chæ tieâu hôïp lí, coù caên cöù khoa hoïc.
  12. Baùo caùo khoa hoïc Chuû nhieäm ñeà taøi: Ths. GVC. Traàn Vaên Thaønh (ii) Thu nhaäp vaø boå sung caùc tö lieäu tieàm naêng töï nhieân, nhaân vaên cuûa vuøng nhaèm ñeà xuaát caùc ñònh höôùng qui hoaïch DLST cuûa vuøng ÑBSCL theo höôùng beàn vöõng. Nhöõng keát quaû nghieân cöùu cuûa ñeà taøi khoâng nhaèm xaây döïng moät ñeà aùn qui hoaïch. Ñeà taøi höôùng tôùi 2 muïc tieâu chung laø: (i) Cung caáp cô sôû khoa hoïc cho vieäc xaây döïng caùc döï aùn phaùt trieån DLST vuøng ÑBSCL. (ii) Boå sung taøi lieäu giaûng daïy cho caùc moân hoïc veà ñòa sinh thaùi caûnh quan öùng duïng, ñòa lí DLST. 1.2.3. Noäi dung nghieân cöùu. Ñeå ñaït ñöïôc nhöõng muïc tieâu ñaët ra trong ñeà taøi thöïc hieän caùc noäi dung cô baûn sau ñaây : (i) Ñaùnh giaù tình hình khai thaùc TNDLST,ø hieän traïng phaùt trieån du lòch vaø khai thaùc DLST hieän nay cuûa vuøng ÑBSCL ñöôïc trình baøy khaùi quaùt treân cô sôû caùc taøi lieäu söu taàm vaø khaûo saùt thöïc teá. Phaàn naøy neâu ra caùc ñaùnh giaù theo caùch tieáp caän quaûn lí du lòch toaøn dieän, bao goàm caû nhu caàu hieän traïng quaûn lí, cô sôû haï taàng kyõ thuaät, thoáng keâ soá löôïng khaùch du lòch quoác teá ñeán ÑBSCL thôøi kyø 1995 – 2001. Caùc keát quaû nghieân cöùu trình baøy trong chöông 2 (ii) Nghieân cöùu xaây döïng heä thoáng caùc chæ tieâu ñaùnh giaù vaø thöïc hieän vieäc ñaùnh giaù tieàm naêng DLST. Caùc keát quaû ñaùnh giaù seõ taïo cô sôû khoa hoïc cho caùc ñeà xuaát ñònh höôùng thieát keá vaø qui hoaïch laõnh thoå DLST theo höôùng beàn vöõng. Beân caïnh ñoù, Caùc keát quaû vaø ñaùnh giaù taøi nguyeân DLST trình baøy trong chöông 2. (iii) Nhöõng keát quaû trình baøy trong chöông3 laø caùc ñeà xuaát cuûa taùc giaû trong vieäc cung caáp nhöõng cô sôû khoa hoïc cho vieäc thieát keá vaø qui hoaïch caùc tuyeán, cuïm, ñieåm DLST trong vuøng ÑBSCL theo höôùng beàn vöõng. Trong phaàn phuï luïc moâ taû caùc ñieåm taøi nguyeân DLST coù yù nghóa quoác teá vaø quoác gia ôû vuøng ÑBSCL. 1.3. PHÖÔNG PHAÙP LUAÄN, GIÔÙI HAÏN PHAÏM VI NGHIEÂN CÖÙU VAØ PHÖÔNG PHAÙP THÖÏC HIEÄN ÑEÀ TAØI. Ñeå laøm roõ nhöõng keát quaû nghieân cöùu möùc ñoä giôùi haïn vaø nhöõng ñoùng goùp veà cô sôû khoa hoïc cuûa ñeà taøi, trong noäi dung naøy seõ trình baøy hai vaán ñeà : (i) Cô sôû phöông phaùp luaän cuûa qui hoaïch DLST vaø phaïm vi nghieân cöùu cuûa ñeà taøi. (ii) Nhöõng phöông phaùp nghieân cöùu lieân quan ñeán caùc noäi dung nghieân cöùu veà phaân vuøng ñòa lí töï nhieân (chöông 3), ñaùnh giaù taøi nguyeân DLST (chöông 4) vaø caùc ñeà xuaát ñònh höôùng qui hoaïch DLST (chöông 3). 1.3.1. PHÖÔNG PHAÙP LUAÄN.
  13. Baùo caùo khoa hoïc Chuû nhieäm ñeà taøi: Ths. GVC. Traàn Vaên Thaønh Nhöõng vaán ñeà ñaët ra trong ñeà taøi ñöôïc döïa vaøo caùc phöông phaùp luaän sau ñaây: 1.3.1.1. Phöông phaùp luaän 1: Xem xeùt laõnh thoå du lòch theo phöông phaùp luaän heä thoáng. Trong hoaït ñoäng khai thaùc vaø qui hoaïch du lòch muoáân ñaït hieäu quaû laâu beàn nhaát thieát phaûi xem xeùt ñeán khía caïnh khoâng gian (laõnh thoå) cuûa du lòch, töùc toå chöùc laõnh thoå du lòch (TCLTDL). TCLTDL ñöôïc coi laø moät daïng cuûa toå chöùc laõnh thoå xaõ hoäi. Vôùi söï phaùt trieån cuûa xaõ hoäi, nhu caàu nghæ ngôi vaø giaûi trí xuaát hieän thoâng qua caùc hình thöùc toå chöùc laõnh thoå du lòch. Caùc chuyeân gia du lòch ñaõ phaân bieät 3 hình thöùc cuûa toå chöùc laõnh thoå du lòch: heä thoáng laõnh thoå du lòch, theå toång hôïp du lòch vaø vuøng du lòch. (i). Heä thoáng laõnh thoå du lòch. Theo Leiper, heä thoáng du lòch bao goàm vuøng xuaát phaùt du lòch vaø vuøng ñoùn nhaän khaùch du lòch trong moâi tröôøng töï nhieân, kyõ thuaät, xaõ hoäi, vaên hoùa, kinh teá, chính trò (hình 1.1). Ñoù laø moâi tröôøng du khaùch ra ñi vaø trôû veà sau moät thôøi gian nghæ ngôi, giaûi trí. Caùc phaân heä trong moâi tröôøng du lòch lieân heä maät thieát vôùi nhau töø nguoàn chæ daãn thoâng tin du lòch ñeán nguoàn khaùch du lòch, giao thoâng vaän taûi, taøi nguyeân du lòch, dòch vuï du lòch… Theo Böchôvaroáp (1975), heä thoáng laõnh thoå du lòch bao goàm 4 phaân heä: phaân heä khaùch du lòch, phaân heä caùn boä phuïc vuï, phaân heä coâng trình kyõ thuaät vaø phaân heä taøi nguyeân du lòch coù moái quan heä töông taùc vôùi nhau (hình 1.2). Hình 1.1. Heä thoáng du lòch (Theo Leiper, ñöôïc chænh laïi bôûi Stephen F.Witt, Luiz Moutinho) Moâi tröôøng töï nhieân, kyû thuaät, xaõ hoäi, vaên hoùa, kinh teá, chính trò VUØNG XUAÁT PHAÙT VUØNG ÑOÙN NHAÄN DU LÒCH DU KHAÙCH Nhöõng dòch vuï giaûi trí Du khaùch ra ñi Dòch vuï baùn veù Keânh giao thoâng vaän taûi Coâng nghieäp nhaø haøng. Ñieàu haønh du lòch. Coâng nghieäp giaûi trí. Ñaïi lyù Mua saém. Quaûng caùo vaø tieáp thò Dòch vuï du lòch. Vò trí coâng nghieäp du lòch
  14. Baùo caùo khoa hoïc Chuû nhieäm ñeà taøi: Ths. GVC. Traàn Vaên Thaønh Heä thoáng naøy cuõng coù moái quan heä töông taùc vôùi moâi tröôøng caùc ñieàu kieän phaùt sinh (nhu caàu du lòch) thoâng qua keânh phöông tieän giao thoâng vaän taûi vaø caùc heä thoáng laõnh thoå du lòch khaùc. Höôùng tieáp caän qui hoaïch theo heä thoáng laõnh thoå du lòch seõ giuùp ích cho vieäc quaûn lí vaø phaùt trieån du lòch beàn vöõng. (ii) . Theå toång hôïp laõnh thoå du lòch (TTHLTDL). TTHLTDL laø söï keát hôïp giöõa caùc cô sôû du lòch vôùi caùc xí nghieäp thuoäc haï taàng cô sôû ñöôïc lieân vôùi nhau baèng caùc moái lieân heä kinh teá, saûn xuaát vaø cuøng söû duïng chung vò trí ñòa lí, caùc nguoàn TNTN vaø kinh teá cuûa laõnh thoå (E.A. Kotliarov, 1978). Moãi TTHLTDL coù lòch söû hình thaønh rieâng vaø ôû moãi giai ñoaïn coù caáu truùc vaø toå chöùc laõnh thoå töông öùng. Ñoäng löïc chuû yeáu cuûa noù laø nhu caàu du lòch cuûa xaõ hoäi. Ñeà taøi coi ÑBSCL laø moät TTHLTDL ñang ôû giai ñoaïn hình thaønh vaø phaùt trieån nhanh trong giai ñoaïn 2000 – 2010. Ñaây laø giai ñoaïn maø ñeà taøi ñònh höôùng caáu truùc laõnh thoå cuûa TTHLTDL vuøng ÑBSCL. Hình 1.2. Heä thoáng laõnh thoå du lòch (M.Böchôvaroáp, 1975) 4 1 2 3 I II 5 Chuù giaûi: I. Moâi tröôøng vôùi caùc ñieàu kieän phaùt sinh (nhu caàu du lòch) II. Heä thoáng laõnh thoå du lòch. 1. Phöông iteän giao thoâng vaän taûi. 2. Phaân heä khaùch du lòch. 3. Phaân heä caùn boä phuïc vuï. 4. Phaân heä taøi nguyeân du lòch. 5. Phaân heä coâng trình kyõ thuaät.
  15. Baùo caùo khoa hoïc Chuû nhieäm ñeà taøi: Ths. GVC. Traàn Vaên Thaønh Luoàng khaùch du lòch. Caùc moái lieân heä beân trong heä thoáng. Caùc moái lieân heä vôùi caùc heä thoáng khaùc. Caùc moái lieân heä thoâng tin giöõa I vaø II. (iii) . Vuøng du lòch. Khaùi nieäm vuøng du lòch ñöôïc nhieàu chuyeân gia du lòch ñeà caäp ñeán nhö E.A. Kotliarov (1978), K.X. Mironeko – I.T. Tirodokholebok (1981), I.I. Pirojnik (1985). ÔÛ Vieät Nam, Vuõ Tuaán Caûnh, Leâ Thoâng (1991) chaáp nhaän quan nieäm vuøng du lòch cuûa I.I. Pirojnik bôûi tính chaát ñaày ñuû vaø hôïp lí cuûa noù. Theo quan nieäm heä thoáng, vuøng du lòch ñöôïc coi nhö moät taäp hôïp heä thoáng laõnh thoå du lòch vaø khoâng gian kinh teá xaõ hoäi xung quanh nhaèm ñaûm baûo cho caû heä thoáng hoaït ñoäng coù hieäu quaû, trong ñoù, heä thoáng laõnh thoå du lòch laø haït nhaân taïo neân vuøng du lòch. ÑBSCL vôùi nguoàn taøi nguyeân du lòch, cô sôû haï taàng vaø vaät chaát kyõ thuaät töông ñoái ñaùp öùng nhu caàu phuïc vuï du lòch ñaõ trôû thaønh haït nhaân cuûa vuøng du lòch Nam Boä. 1.3.1.2. Phöông phaùp luaän 2: Moái quan heä giöõa caûnh quan vaø DLST. Moái quan heä giöõa caûnh quan vaø DLST ñöôïc theå hieän ôû moái töông ñoàng quan nieäm veà caùc ñoái töôïng con ngöôøi: con ngöôøi - töï nhieân, khoâng gian moâi tröôøng vaø kinh teá thoâng qua hoaït ñoäng kinh teá xaõ hoäi. Moãi moät ñôn vò caûnh quan haøm chöùa nhöõng ñaëc thuø veà tieàm naêng DLST, do ñoù laø cô sôû ñeå khai thaùc, toå chöùc vaø quaûn lí heä thoáng cuûa ñôn vò caûnh quan coù theå ñöôïc so saùnh qua (baûng 1.1). Ta nhaän thaáy: - Do ñaây laø “daïng ñaëc bieät cuûa ñòa heä” maø nhieàu caáu truùc ñôn vò caûnh quan sinh thaùi vöøa laø nôi dieãn ra quaù trình du lòch, vöøa laø taøi nguyeân, ñoái töôïng cho thöôûng ngoaïn. Tính töông ñoái ôû ñaây baét nguoàn töø qui luaät hình thaønh neân laõnh thoå ñòa lí. - Treân nhoùm chæ tieâu taøi nguyeân vaø toå hôïp thì haàu nhö khaùi nieäm taøi nguyeân du lòch vaø caáu truùc caûnh quan coù moái töông ñoàng vôùi nhau. - Ñeán nhoùm chæ tieâu nhaân vaên, daân toäc thì caùc taøi nguyeân du lòch vöøa laø saûn phaåm trong söï taùc ñoäng töông taùc giöõa con ngöôøi vôùi toång theå caûnh quan thieân nhieân hoaëc ôû nhieàu caáu truùc caûnh quan sinh thaùi. Nhö vaäy, moái quan heä noäi dung caûnh quan sinh thaùi vôùi taøi nguyeân cuûa du lòch noùi chung vaø DLST noùi rieâng ñaõ ñeà caäp ôû treân coù theå toùm laïi bôûi söï töông ñoàng nhö sau :  Con ngöôøi nhö moät hôïp phaàn caáu truùc, nhö löïc löôïng toå chöùc, quaûn lí, löïc löôïng lao ñoäng vôùi söï lieân keát neàn vaên minh – vaên hoùa coäng ñoàng.  Thieân nhieân nhö moät nhaân toá, ñoái töôïng, chaát lieäu vaø laø coâng cuï taïo ra saûn phaåm kinh teá vaø du lòch.
  16. Baùo caùo khoa hoïc Chuû nhieäm ñeà taøi: Ths. GVC. Traàn Vaên Thaønh Khoâng gian moâi tröôøng nhö ñieàu kieän ñeå toå chöùc hoaït ñoäng, cuõng laø saûn phaåm cuûa chính söï hoaït ñoäng kinh teá vaø du lòch ñoù. 1.3.2. GIÔÙI HAÏN PHAÏM VI NGHIEÂN CÖÙU. Nhö hình 1.2, moät heä thoáng laõnh thoå du lòch phaûi hoaït ñoäng trong moâi tröôøng xaõ hoäi coù 4 thaønh toá: khaùch du lòch, caùn boä phuïc vuï, taøi nguyeân du lòch, coâng trình haï taàng kyõ thuaät. Trong pham vi nghieân cöùu, ñeà taøi chæ giôùi haïn trong thaønh toá taøi nguyeân du lòch töï nhieân, chöa coù ñieàu kieän ñeà caäp ñeán taøi nguyeân du lòch nhaân vaên, maëc duø trong quaù trình khai thaùc DLST thöôøng keát hôïp caû hai loaïi taøi nguyeân ñoù. Trong ñoù seõ laøm roõ 2 vaán ñeà ñaët ra nhaèm cung caáp cô sôû khoa hoïc cho qui hoaïch DLST vuøng ÑBSCL laø: (i) Xaây döïng heä thoáng chæ tieâu ñaùnh giaù taøi nguyeân DLST töï nhieân cuûa vuøng ÑBSCL. (ii) Ñeà xuaát caùc ñònh höôùng qui hoaïch ñieåm, cuïm, tuyeán, trung taâm DLST cho vuøng ÑBSCL. Ñeà taøi chæ giôùi haïn trong phaïm vi taøi nguyeân DLST töï nhieân, nhöng ñeà caäp ñeán khaùch du lòch, caùn boä phuïc vuï hay coâng trình haï taàng kyõ thuaät nhö trong moät döï aùn qui hoaïch DLST hoaøn chænh. 1.3.3. PHÖÔNG PHAÙP THÖÏC HIEÄN NGHIEÂN CÖÙU. 1.3.3.1. Phöông phaùp ñaùnh giaù taøi nguyeân DLST vuøng ÑBSCL. Ñeå xaây döïng heä thoáng chæ tieâu vaø ñaùnh giaù taøi nguyeân DLST ôû chöông 4, caùc phöông phaùp cuûa Ñaëng Duy Lôïi (1992) vaø Nguyeãn Minh Tueä (1993) ñaõ ñöôïc aùp duïng. Ñeà taøi xaây döïng thang ñaùnh giaù theo 4 chæ tieâu thu huùt khaùch DLST (tính haáp daãn, tính ña daïng sinh hoïc, tính an toaøn, tính tieän nghi) vaø 4 chæ tieâu quaûn lí khai thaùc (söùc chöùa, tính thôøi vuï, tính lieân keát vaø tính beàn vöõng). Chæ tieâu giaù tieàn khoâng ñöôïc ñeà caäp vì phí tham quan hieän nay chieám moät tæ leä raát thaáp trong cô caáu giaù cuûa saûn phaåm du lòch (chuû yeáu do giaù vaän chuyeån vaø giaù khaùch saïn chi phoái). Caùc chæ tieâu ñöôïc ñaùnh giaù theo 4 baäc, töông öùng vôùi caùc möùc ñoä thuaän lôïi, aùp duïng ñaùnh giaù cho caùc TNDLSTTN. 1.3.3.2. Phöông phaùp qui hoaïch caùc tuyeán, cuïm, ñieåm du lòch sinh thaùi. (i). Xaùc ñònh caùc ñôn vò du lòch sinh thaùi. Vieäc xaùc ñònh caùc ñôn vò du lòch phuï thuoäc vaøo kích thöôùc cuûa TTHLTDL vaø quan ñieåm cuûa chuyeân gia du lòch. ÔÛ caáp laõnh thoå quoác gia Vieät Nam, Vuõ Tuaán Caûnh vaø nnk (1991) ñaõ xaây döïng heä thoáng phaân vò töø nhoû ñeán lôùn nhö sau: ñieåâm du lòch, trung taâm du lòch, tieåu vuøng du lòch, aù vuøng du lòch vaø vuøng du lòch. Moãi caáp ñôn vò du lòch, söùc haáp daãn, chaát löôïng moâi tröôøng, hieän traïng cô sôû haï taàng vaø vaät chaát kyõ thuaät phuïc vuï du lòch, söï ñoùn nhaän du khaùch, tính beàn vöõng cuûa thaéng caûnh,
  17. Baùo caùo khoa hoïc Chuû nhieäm ñeà taøi: Ths. GVC. Traàn Vaên Thaønh coâng trình vaên hoùa. ÔÛ ÑBSCL, chuùng toâi choïn caùc ñôn vò DLST sau ñaây: ñieåm du lòch, cuïm du lòch, tuyeán du lòch, trung taâm du lòch.  Ñieåm du lòch sinh thaùi: laø moät ñôn vò laõnh thoå DLST, nôi taäp trung moät loaïi taøi nguyeân töï nhieân hoaëc nhaân vaên, vôùi kích thöôùc laõnh thoå nhoû, söùc haáp daãn chæ löu laïi khaùch du lòch trong thôøi gian ngaên khoâng quaù 1 – 2 ngaøy (tröø ñieåm du lòch coù chöùc naêng chöõa beänh, an döôõng, nghieân cöùu khoa hoïc). Tieän nghi du lòch cuûa ñieåm DLST khaù ñaày ñuû (khaùch saïn, phöong tieän thoâng tin, aên uoáng, mua saém…). Moâi tröôøng töï nhieân trong laønh, moâi tröôøng xaõ hoäi an toaøn, khoâng bò quaáy roái bôûi teä naïn xaõ hoäi, baïo löïc.  Cuïm du lòch sinh thaùi: laø ñôn vò DLST keát hôïp laõnh thoå cuûa caùc ñieåm DLST cuøng hoaëc khaùc chöùc naêng DLST, thuaän tieän ñi laïi cho du khaùch, coù söùc haáp daãn ña daïng hôn ñieåm DLST, thôøi gian löu laïi cuûa du khaùch laâu hôn (2 – 3 ngaøy). Thí duï: cuïm DLST Haø Tieân – Tri Toân. Cuïm DLST töông ñoái ña daïng veà loaïi hình du lòch, ñaûm baûo veà an toaøn du lòch.  Tuyeán du lòch sinh thaùi: laø ñôn vò DLST ñöôïc noái vôùi nhau bôûi nhieàu ñieåm DLST khaùc nhau veà chöùc naêng, ña daïng veà loaïi hình DLST, thuaän tieän veà giao thoâng ñöôøng oâ toâ, ñöôøng thuûy, ñöôøng haøng khoâng. Phaïm vi laõnh thoå cuûa tuyeán DLST treân vaø döôùi 150 km (tuyeán du lòch noäi vuøng vaø ngoaïi vuøng). Ñoái vôùi tuyeán DLST quoác teá, khoaûng caùch phuï thuoäc vaøo nhu caàu cuûa khaùch du lòch vaø khaû naêng toå chöùc ñöa ñoùn khaùch cuûa caùc doanh nghieäp du lòch. Ñaëc tröng cô baûn cuûa tuyeán DLST phaûi coù söùc haáp daãn cao ñeå coù theå löu laïi khaùch du lòch trong thôøigian laâu hôn (ít nhaát töø hai ngaøy trôû leân), thoûa maõn nhieàu nhu caàu tìm hieåu, thöôûng thöùc vaø mua saém cuûa khaùch.  Trung taâm du lòch sinh thaùi: laø ñôn vò haït nhaân DLST cuûa vuøng DLST thu huùt nguoàn khaùch du lòch quoác teá vaø caùc vuøng khaùc trong caû nöôùc nhaèm cung öùng cho caùc ñieåm, tuyeán, cuïm cuûa vuøng, ñaûm baûo phöông tieän vaän chuyeån, cô sôû haï taàng kyõ thuaät du lòch vaø dòch vuï du lòch, thu huùt caùc cuïm DLST vaø hình thaønh caùc tuyeán DLST noái vôùi caùc ñieåm vaø cuïm DLST. (ii). Phöông phaùp xaùc ñònh ranh giôùi caùc ñôn vò DLST. Xaùc ñònh ranh giôùi caùc ñôn vò du lòch coù theå döïa treân söï phaân hoùa nguoàn taøi nguyeân du lòch, cô sôû haï taàng vaø vaät chaát kyõ thuaät phuïc vuï du lòch vaø giôùi haïn nhaát ñònh cuûa moâi tröôøng sung quanh. Ñeå tieän cho vieäc quaûn lí, khai thaùc caùc ñôn vò du lòch, coù theå vaïch ranh giôùi theo ñôn vò haønh chính huyeän, tænh, thaønh phoá. (iii). Caùc phöông phaùp nghieân cöùu qui hoaïch DLST. Nhaèm ñaït ñöôïc muïc tieâu nghieân cöùu, ñeà taøi vaän duïng phöông phaùp luaän qui hoaïch du lòch theo quan ñieåm heä thoáng vaø sinh thaùi phaùt trieån, vaø söû duïng moät soá phöông phaùp chuû yeáu sau: phöông phaùp ñieàu tra thöïc ñòa, phöông phaùp phaân tích toång hôïp, phöông phaùp chuyeân gia ( trao ñoåi vôùi caùc chuyeân gia am hieåu saâu saéc vaán ñeà nghieân cöùu cuûa ñeà taøi). Ngoaøi ra, ñeà taøi coøn söû duïng phöông phaùp sô ñoà, baûn ñoà vaø söï trôï giuùp cuûa maùy vi tính.
  18. Baùo caùo khoa hoïc Chuû nhieäm ñeà taøi: Ths. GVC. Traàn Vaên Thaønh Noùi chung, vieäc qui hoaïch DLST moät laõnh thoå coù tieàm naêng DLST vaø söùc thu huùt khaùch du lòch töø moâi tröøông xung quanh nhö ÑBSCL laø moät coâng vieäc khaù phöùc taïp, ñoøi hoûi coù nhieàu thôøi gian, söï hôïp taùc cuûa nhieàu ngaønh, nhieàu chuyeân gia vaø kinh phí. 1.3.4. PHÖÔNG PHAÙP THÖÏC HIEÄN ÑEÀ TAØI. 1.3.4.1. Phöông phaùp ñaùnh giaù toång hôïp so saùnh. Khi ñaùnh giaù tieàm naêng cuûa caùc ñieåm TNDLST töï nhieân, toâi ñaõ söû duïng caùc chæ tieâu ñaùnh giaù cuûa Ñaëng Duy Lôïi (1992) vaø caùc chæ tieâu cuûa Phan Huy Xu vaø Traàn Vaên Thaønh (1998) ñeå ñaùnh giaù caùc ñieåm TNDLST töï nhieân ñoái vôùi söï thu huùt khaùch DLST vaø ñaàu tö, quaûn lí, khai thaùc. Ñoái vôùi taøi nguyeân DLST töï nhieân thuoäc loaïi hình heä sinh thaùi, khu BTTN, VQG chuùng toâi söû duïng theâm chæ tieâu ña daïng sinh hoïc (Traàn Vaên Thaønh, Phaïm Thò Ngoïc, 2000). 1.3.4.2. Phöông phaùp baûn ñoà. Ñaây laø phöông phaùp nghieân cöùu truyeàn thoáng cuûa ñòa lí hoïc. Chuùng toâi ñaõ söû duïng caùc baûn ñoà cuøng tæ leä 1/250.000 vaø 1/500.000 ñeå thoáng keâ, xaùc ñònh vò trí cuûa caùc ñieåm TNDLST vaø theå hieän treân baûn ñoà caùc noäi dung qui hoaïch caùc ñieåm DLST, caùc tuyeán DLST, caùc cuïm DLST vuøng ÑBSCL. 1.3.4.3. Phöông phaùp phieáu. Trong quaù trình thöïc hieän ñeà taøi, ñeå tieän cho vieäc phaân loaïi caùc ñieåm TNDLST töï nhieân, toâi ñaõ tieán haønh laäp phieáu. Moãi ñieåm TNDLST töï nhieân ñöôïc ghi vaøo moät phieáu rieâng. Ngoaøi ra treân phieáu coù vò trí cuûa ñieåm TNDLST töï nhieân, moâ taû ngaén goïn veà ñaëc trung sinh thaùi vaø höôùng khai thaùc ñieåm TNDLST töï nhieân. 1.3.4.4. Phöông phaùp khaûo saùt thöïc ñòa. Ñaây laø moät phöông phaùp caàn thieát cho moät nghieân cöùu veà DLST ôû moät vuøng cuï theå. Nhöng do haïn cheá veà kinh phí, thôøi gian, phöông tieän, neân toâi chæ ñeán ñöôïc moät soá ñieåm TNDLST töï nhieân tieâu bieåu ñeå tieán haønh khaûo saùt, chöa toå chöùc ñöôïc phieáu thaêm doø du khaùch, chính quyeàn vaø coäng ñoàng ñòa phöông, neân ñaây cuõng laø moät haïn cheá ñaùng tieác trong quaù trình thöïc hieän ñeà taøi. 1.3.5. CAÙC BÖÔÙC THÖÏC HIEÄN ÑEÀ TAØI. Vieäc thöïc hieän ñeà taøi cuûa luaän vaên ñaõ traûi qua caùc böôùc sau : - Böôùc 1: Soaïn thaûo ñeà cöông sô löôïc. Tieán haønh söu taàm taøi lieäu ôû caùc thö vieän vaø treân maïng internet, laäp thö muïc tham khaûo, sao cheùp caùc taøi lieäu, thu thaäp nhöõng hình aûnh lieân quan ñeán ñeà taøi vaø laäp ñeà cöông chi tieát. - Böôùc 2: Khaûo saùt thöïc ñòa taát caû caùc ñieåm taøi nguyeân DLST töï nhieân ñaõ thoáng keâ ñöôïc ôû vuøng ÑBSCL: ghi cheùp moâ taû, chuïp hình, quay phim, maïn ñaøm, ñieàu tra phieáu.
  19. Baùo caùo khoa hoïc Chuû nhieäm ñeà taøi: Ths. GVC. Traàn Vaên Thaønh - Böôùc 3: Xöû lí taøi lieäu thoâ vaø vieát nhaùp. - Böôùc 4: Vieát thaät hoaøn chænh baùo caùo cuøng vôùi vieäc laäp bieåu baûng, scan hình, veõ sô ñoà, in aán. Ñaây laø giai ñoaïn sau cuøng cuûa quaù trình thöïc hieän ñeà taøi.
  20. Baùo caùo khoa hoïc Chuû nhieäm ñeà taøi: Ths .GVC. Traàn Vaên Thaønh PHAÀN THÖÙ HAI KEÁT QUAÛ NGHIEÂN CÖÙU CHÖÔNG 2 : ÑAÙNH GIAÙ HIEÄN TRAÏNG KHAI THAÙC DLST, ÑEÀ XUAÁT HEÄ THOÁNG CHÆ TIEÂU VAØ ÑAÙNH GIAÙ TAØI NGUYEÂN DLST TÖÏ NHIEÂN VUØNG ÑBSCL CHÖÔNG 3 : ÑEÀ XUAÁT ÑÒNH HÖÔÙNG QUI HOAÏCH DLST TÖÏ NHIEÂN VUØNG ÑBSCL
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.11: Bộ Luận Văn Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Tài Chính Ngân Hàng
172 tài liệu
770 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2009-2019 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2