MỘT BẢO TÀNG MỸ THUẬT Ở XỨ ĐOÀI
Bảo tàng Mỹ thuật tư nhân Phan Thị Ngọc Mỹ đã chính thức được thành lập theo
quyết định của Uỷ ban Nhân dân tỉnh Hà Tây (số 1710/QĐ-UBND, do phó chủ
tịch Đào Văn Bình ký ngày 11/10/2006).
Trước đó, Cục Di sản Văn hoá, Sở Văn hoá Thông tin Hà Tây, Bảo tàng Hà Tây,
Phòng Văn hoá Thông tin huyện Quốc Oai đã nhiều lần cử các đoàn cán bộ chuyên
trách về tận thôn Phúc Đức, xã Sài Sơn - với mục đích nghiên cứu tìm hiểu bộ sưu
tập mỹ thuật của nữ họa sĩ Phan Thị Ngọc Mỹ - và đã đưa ra kết luận : bộ sưu tập
của Phan Thị Ngọc Mỹ có đầy đủ điều kiện và yếu tố về vật chất và tinh thần để
phát triển thành một nhà bảo tàng.
Trên thực tế, Bảo tàng Mỹ thuật Phan Thị Ngọc Mỹ là một trong những bảo tàng
mỹ thuật tư nhân đầu tiên ở nông thôn Việt Nam.
Năm 1988, tức là cách đây gần 20 năm, trong một căn phòng vẻn vẹn 27 thước
vuông ở phố Bà Triệu, Hà Nội, "bộ sưu tập mỹ thuật" của Phan Thị Ngọc Mỹ lúc
ấy chỉ có cũng vẻn vẹn khoảng 20 bức tranh treo trên tường, mà chủ yếu là tranh
bột màu. Dần dần theo thời gian, trải qua một quá trình tìm kiếm sưu tầm công
phu, bằng cả tiền của lẫn tấm lòng, đến nay con số tác phẩm hội họa và thư pháp
trong bộ sưu tập ấy đã lên tới trên 700, với diện tích trưng bày lên tới hàng trăm
thước vuông. Nhiều tác phẩm của các họa sĩ Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông
Dương, của các họa sĩ xuất thân và trưởng thành trong hai cuộc kháng chiến, của
danh nho Lê Xuân Hoà - trong sưu tập Phan Thị Ngọc Mỹ - đã từng được triển lãm
phục vụ công chúng Thủ đô Hà Nội và tỉnh Hà Tây.
Kể từ 1999, Phan Thị Ngọc Mỹ đã đưa bộ sưu tập từ Hà Nội trở về quê hương Sài
Sơn, mảnh đất "địa linh nhân kiệt" - nơi có chùa Thầy và dòng họ "Phan Huy" nổi
tiếng. Là hậu duệ đời thứ 6 của danh nhân Phan Huy Chú - nhà sử học lỗi lạc, tác
giả bộ sách đồ sộ "Lịch triều hiến chương loại chí” - Phan Thị Ngọc Mỹ với kết
quả đạt được - đã một lần nữa đem đến cho nhân dân địa phương một ý niệm mới
về truyền thống của dòng họ mình, cũng như một cảm nhận mới về tính hiện thực
của cái gọi là xã hội hoá nghệ thuật.
