BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI
CHU NGỌC QUỲNH
THIẾT KẾ VÀ SỬ DỤNG BẢO TÀNG SỐ HÓA TRONG
DẠY HỌC LỊCH SỬ VIỆT NAM TỪ THẾ KỈ X ĐẾN THẾ KỈ
XIX Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
HÀ NỘI - 2022
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI
CHU NGỌC QUỲNH
THIẾT KẾ VÀ SỬ DỤNG BẢO TÀNG SỐ HÓA TRONG
DẠY HỌC LỊCH SỬ VIỆT NAM TỪ THẾ KỈ X ĐẾN THẾ KỈ
XIX Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
Chuyên ngành: LL & PPDH bộ môn Lịch sử
Mã số: 9.14.01.11
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
1: TS. NGUYỄN VĂN NINH 2: TS. HOÀNG THANH TÚ
HÀ NỘI - 2022
i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu và
kết quả nghiên cứu trong luận án chưa từng được tác giả nào công bố trong bất cứ
công trình nào khác.
Hà Nội, ngày tháng năm 2022
Tác giả
Chu Ngọc Quỳnh
ii
MỤC LỤC
Trang
MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN
QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI ................................................................................................. 7
1.1. Các công trình nghiên cứu về sử dụng bảo tàng trong dạy học nói
chung và dạy học lịch sử nói riêng ........................................................................... 7
1.1.1. Nghiên cứu của các tác giả nước ngoài ................................................... 7
1.1.2. Nghiên cứu của các tác giả trong nước ................................................. 14
1.2. Các công trình nghiên cứu về vấn đề thiết kế và sử dụng bảo tàng số
hóa trong dạy học nói chung, dạy học lịch sử nói riêng ...................................... 22
1.2.1. Nghiên cứu của các tác giả nước ngoài ................................................. 22
1.2.2. Nghiên cứu của các tác giả trong nước ................................................. 35
1.3. Đánh giá khái quát kết quả nghiên cứu của các công trình khoa học đã
công bố và những vấn đề luận án kế thừa, tiếp tục giải quyết ............................ 40
1.3.1. Một số nhận xét chung về các công trình khoa học ............................... 40
1.3.2. Những vấn đề luận án kế thừa và tiếp tục giải quyết ............................. 41
TIỂU KẾT CHƯƠNG 1 ............................................................................................ 43
CHƯƠNG 2: VẤN ĐỀ THIẾT KẾ VÀ SỬ DỤNG BẢO TÀNG SỐ HÓA
TRONG DẠY HỌC LỊCH SỬ Ở TRƯỜNG THPT: LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN ..... 44
2.1. Cơ sở lý luận ..................................................................................................... 44
2.1.1. Quan niệm về thiết kế và sử dụng bảo tàng số hóa trong dạy học
lịch sử ở trường THPT ..................................................................................... 44
2.1.2. Đặc điểm của bảo tàng số hóa trong dạy học Lịch sử ở trường THPT ..... 50
2.1.3. Cơ sở xuất phát của việc thiết kế và sử dụng bảo tàng số hóa trong
dạy học Lịch sử ................................................................................................. 53
2.1.4. Vai trò, ý nghĩa của việc thiết kế và sử dụng bảo tàng số hóa trong
dạy học lịch sử ở trường THPT ........................................................................ 61
2.1.5. Điều kiện triển khai sử dụng bảo tàng số hóa trong dạy học Lịch sử
ở trường THPT ................................................................................................. 66
2.2. Cơ sở thực tiễn .................................................................................................. 67
iii
2.2.1. Khái quát việc xây dựng bảo tàng số hóa ở một số nước trên thế
giới và Việt Nam ............................................................................................... 67
2.2.2. Thực trạng sử dụng bảo tàng và bảo tàng số hóa trong dạy học Lịch
sử ở trường THPT ............................................................................................ 71
2.2.3. Đánh giá chung về thực trạng ................................................................ 78
TIỂU KẾT CHƯƠNG 2 ............................................................................................ 80
CHƯƠNG 3: NỘI DUNG VÀ QUY TRÌNH THIẾT KẾ BẢO TÀNG SỐ
HÓA TRONG DẠY HỌC LỊCH SỬ VIỆT NAM TỪ THẾ KỈ X ĐẾN THẾ KỈ
XIX Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG .................................................... 81
3.1. Nội dung bảo tàng số hóa trong dạy học lịch sử Việt Nam từ thế kỉ X
đến thế kỉ XIX .......................................................................................................... 81
3.1.1. Nội dung lịch sử Việt Nam từ thế kỉ X đến thế kỉ XIX trong Chương
trình Giáo dục phổ thông môn Lịch sử 2018.................................................... 81
3.1.2. Nội dung bảo tàng số hóa trong dạy học lịch sử Việt Nam từ thế kỉ X
đến thế kỉ XIX ................................................................................................... 86
3.2. Thiết kế bảo tàng số hóa trong dạy học lịch sử Việt Nam từ thế kỉ X
đến thế kỉ XIX .......................................................................................................... 91
3.2.1. Mục tiêu thiết kế bảo tàng số hóa trong dạy học Lịch sử ở trường THPT ..... 91
3.2.2. Yêu cầu cơ bản khi thiết kế bảo tàng số hóa trong dạy học Lịch sử ở
trường THPT .................................................................................................... 92
3.2.3. Lựa chọn nguồn tư liệu thiết kế bảo tàng số hóa dạy học lịch sử Việt
Nam từ thế kỉ X đến thế kỉ XIX ......................................................................... 94
3.2.4. Quy trình thiết kế bảo tàng số hóa sử dụng trong dạy học lịch sử
Việt Nam từ thế kỉ X đến thế kỉ XIX ở trường THPT ...................................... 108
3.2.5. Mô hình Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam và Bảo tàng Mĩ thuật Việt
Nam số hóa ..................................................................................................... 118
TIỂU KẾT CHƯƠNG 3 .......................................................................................... 125
CHƯƠNG 4: MỘT SỐ BIỆN PHÁP SỬ DỤNG BẢO TÀNG SỐ HÓA
TRONG DẠY HỌC LỊCH SỬ VIỆT NAM TỪ THẾ KỈ X ĐẾN THẾ KỈ
XIX Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG. THỰC NGHIỆM VÀ
THỬ NGHIỆM SƯ PHẠM .................................................................................. 126