SÁCH Y HỌC CỔ TRUYỀN
BỆNH VỀ MẮT
QUÁNG GÀ
Đại cương
Cứ về chiều tối mắt nhìn khơng thấy rõ, giống như con gà hơi chạng
vạng về chiều đã phải lo về chuồng vì khơng nhìn rõ đường, do đĩ, gọi là
Quáng gà.
YHCT gọi là Dạ Manh, Tước Mục, Cao Phong Tước Mục, Can Hư
Tước Mục, Tiểu Nhi Tước Mục, Hồng Hơn Bất Kiến, Kê Manh.
Nguyên nhân
- Theo YHHĐ: do thiếu sinh tố A. Vitamin A dưới dạng Retinaldehyd
+ Protein thành Rodopxin mầu đỏ sậm do các tế bào hình que sản xuất và
Iodopxin do các tế bào hình nĩn sản xuất. Rodopxin là chất cản quang chủ
yếu của tế bào hình que của võng mạc mắt, giúp mắt nhìn rõ khi gặp ánh
sáng yếu. Nếu thiếu Vitamin A thì Rodopxin cũng bị thiếu làm cho việc hình
thành Rodopxin kém, khĩ nhìn rõ lúc trời tối hoặc ánh sáng yếu.
Cĩ trường hợp do di truyền (hiếm gặp) nhưng thường là do di truyền
lép nghĩa là ít khi cha mẹ di truyền cho con mà trong gia tộc cơ, chú bệnh,
truyền sang cho cháu. Bệnh quáng gà này là do thối hĩa sắc tố võng mạc bẩm
sinh và thường biểu hiện ở tuổi thanh thiếu niên.
- Theo YHCT:
. Do tinh khí của Can Thận suy kém (Trung Y Học Khái Luận)
. Trong ‘Ấu Ấu Tu Tri’, quyển Thổ, Hải Thượng Lãn Ơng cho rằng
quáng gà là do Can khí suy yếu và giải thích: Vì Mộc sinh ở giờ Tý, vượng ở
giờ Mão và suy tuyệt ở giờ Thân (15-17g) vả lại mắt nhờ huyết mới thơng
được, sau giờ Ngọ (11-13g), Can khí đã suy rồi nên về chiều nhìn khơng rõ.
Triệu chứng
Ban ngày nhìn được như thường nhưng từ hồng hơn, chạng vạng tối
trở đi là khơng thể thấy gì, đến sáng ra lại nhìn thấy như thường. Bệnh như
vậy lâu ngày cĩ thể sinh ra màng mây ở trịng đen và cĩ thể khơng cịn nhìn
thấy nữa.
Điều trị:Chọn dùng các bài sau: Bổ Can Hồn II (08), Dạ Minh Bát Vị
Thang (22), Dương Can Hồn (24) + Ích Thận Cốc Tinh Thang (41),Kiện Tỳ
Thăng Dương Ích Khí Thang (45), Nhị Minh Tán (71), Trư Can Tán (132).
+ Lá Bìm bìm 20g hoặc lá Dâu non 20g, nấu với một bộ gan gà hoặc
một miếng gan heo cho ăn ngày một lần. Ăn liên tục 5-7 ngày cĩ cơng hiệu
tốt (Thuốc Hay Tay Đảm).
Nếu trẻ nhỏ do cam tích gây nên, dùng bài
Ngũ Cam Hồn (65), Ngũ Sắc Kê Can Tán (67)
+ Dạ minh sa 6g, Thạch quyết minh 8g. tẩm giấm chua 1 đêm, sao
trong nồi đất, tán bột. Dùng gan dê hoặc gan heo100g, lấy dao tre (kỵ sắt)
mổ ra, cho thuốc vào, buộc lại, cho vào nồi đất, nấu với 400ml nước, cịn lại
100ml, ăn cả nước lẫn cái cho đến khi khỏi.
+ Thịt quả Gấc bỏ hột 1kg, rượu 500ml (khơng biết uống rượu cĩ thể
dùng Mật ong hoặc đường keo đặc) ngâm chừng 10 – 15 ngày là cĩ thể dùng
được. Thịt Gấc chứa nhiều Vitamin A.
Phòng bệnh
+ Khẩu phần hàng ngày tăng thêm Vitamin A (lịng đỏ trứng, gan,
thận, sữa tươi, bơ…) hoặc Caroten (rau sậm mầu), trái cây cĩ sắc mầu vàng,
đỏ (rau ngĩt, rau dền, rau muống, cà rốt, đu đủ…).
+ Khẩu phần cân đối đủ chất béo để hấp thu Vitamin A (Vì Vitamin A
tan trong dầu).
+ Đủ chất đạm, vì Protein cũng cần để chuyên chở Vitamin A từ mật
vào gan để tích trữ và từ nơi này đến các nơi khác (mắt, da) để sử dụng.