ợ ồ ủ ủ ề ả ạ ẩ Đ bài: Bình gi ng đo n văn trích sau đây trong tác ph m V ch ng A Ph c a Tô
ừ ố ế ị ượ ị ạ ồ ồ ị Hoài, t : "Ngày T t, M cũng u ng r u (...) M nín khóc M l i b i h i"
Bài làm
ủ ệ ắ ộ ợ ồ ạ ể V ch ng A ph là m t truy n ng n tiêu bi u cho phong cách Tô Hoài sau Cách m ng
ổ ậ ủ ự ệ ệ ạ ộ ộ ấ tháng Tám. Hi n th c và nhân đ o là n i dung n i b t c a thiên truy n này. N i dung y
ể ệ ầ ậ ằ ọ ả ể ệ ạ ạ ượ l i đ c th hi n b ng gi ng văn tr n thu t, miêu t và th hi n tâm tr ng, tính cách
ể ệ ấ ậ ế ứ ủ ạ ắ nhân v t h t s c tinh vi và sâu s c. Đo n văn trên th hi n r t rõ tài năng c a Tô Hoài
ả ủ ạ ậ ậ ạ ộ ệ trong vi c mô t ị và khác ho tâm tr ng nhân v t M , m t nhân v t trung tâm c a thiên
ệ ủ ợ ồ truy n V ch ng A Ph .
ễ ả ạ ằ ữ ơ ủ ế ạ ị ủ ế Đo n văn ch y u nh m di n t ộ tâm tr ng c a M trong m t đêm sau b a c m T t cúng
ờ ạ ộ ố ỗ ợ ướ ổ ố ma nhà th ng lý Pá Tra. M t tâm tr ng h n h p: vui s ng và đau kh , ham s ng và t ủ i
ể ệ ủ ế ụ ế ậ ấ ố ộ ờ ạ ị nh c mu n ch t. Và ch y u là th hi n n i tâm nhân v t, ta th y ít l i tho i M không
ấ ủ ỉ ộ ử ỏ ố ơ ị nói câu nào. Ch m t câu h i duy nh t c a A S : "Mày mu n đi ch i à?, M không nói. A
ấ ả ử ữ ư ế ặ ầ ỏ ị S cũng không h i thêm n a". T t c chìm đi trong im l ng, l m lũi M nh chi c bóng
ử ọ ậ ờ ạ ặ ườ ọ ấ ắ ờ câm l ng, v t v trong bóng đêm nhà A S . Đ c đo n văn, ng i đ c th y th i kh c trôi
ị ự ề ậ ạ ặ ớ ố ặ ề đi v i M th c ch m ch p và n ng n làm sao. Trong bóng t ỏ ấ i n ng n , mòn m i y,
ỉ ể ủ ấ ộ ị ả ộ ị hành đ ng c a M cũng r t ít. Tô Hoài ch đ vài dòng miêu t vài ba hành đ ng "M lén
ượ ự ừ ứ ố ị ứ ậ ồ ị ấ l y hũ r u, c u ng c t ng bát... M đ ng d y... t ừ ừ ướ b t c vào bu ng... M qu n l ấ ạ i
ắ ở ấ ớ ầ ớ ạ ỉ ạ tóc... V i tay l y cái váy hoa v t ế trong vách...". Ch có th , ph n l n đo n văn còn l i là
ể ể ệ ỗ ậ ữ ộ ộ ị nh ng dòng n i tâm đang tr i d y, tuôn trào trong lòng M . Cũng vì đ th hi n n i tâm
ậ ấ ậ ệ ắ ủ ầ ậ ơ nhân v t r t đ c bi t này, không có cách nào h n là tr n thu t theo con m t c a chính
ườ ủ ắ ấ ộ ộ ị ườ ầ ng i trong cu c, con m t và t m lòng c a M . M t ng ứ ố i con gái tràn đ y s c s ng
ư ổ ị ủ ộ ố ụ ậ ả ọ nh ng b đè nén đày đ a trong đau kh và t i nh c. M t s ph n bi th m. Và chính vì
ứ ố ư ạ ở ồ ị ị ế ậ giàu s c s ng nên bi k ch càng tr nên sâu đ m. Giá nh tâm h n M đã khô c n, đã ch t
ế ượ ữ ướ ị ẽ ớ ắ ư ị ẳ h n; giá nh M quên h t đ ỷ ệ c nh ng k ni m ngày tr c, thì ch c M s b t đi đ ượ c
ổ ằ ễ ả ề ệ ấ ặ ị nhi u đau kh , d n v t. Tô Hoài đã r t thành công trong vi c di n t ầ bi k ch tinh th n
ứ ế ầ ộ ộ ị ỉ này. Rõ ràng là ban đ u M ch hành đ ng theo thói quen m t cách vô th c "Ngày T t M ị
ố ượ ấ ị ượ ứ ố ự ừ ứ ồ ố cũng u ng r u, M lén l y hũ r u, c u ng c t ng bát r i say". "Cũng u ng" t c là ch ỉ
ườ ế ườ ố ố ố ị làm theo ng i xung quanh Ngày t t ng ự i ta u ng, M cũng u ng. Tuy nhiên "u ng c
ướ ầ ể ệ ộ ườ ườ ừ t ng bát", là hành vi b c đ u th hi n m t cái gì khác th ng trong tâm lý ng i con gái
ắ ầ ắ ầ ạ ộ ậ ự ở ầ ứ ổ ị ỗ ồ r i đây. Bi k ch b t đ u n i lên khi ý th c Mi b t đ u ho t đ ng th t s . M đ u là n i
ề ố ớ ị ướ ọ ạ ế ẳ ị nh "Lòng M thì đang s ng v ngày tr ầ c. Tai M văng v ng ti ng sáo g i b n đ u
ớ ạ ị ữ ướ ị ổ ỏ ế ồ làng". R i M nh l i nh ng ngày xuân tr c, M th i sáo gi i "Có bi t bao nhiêu ng ườ i
ắ ớ ứ ổ ố ị ị mê. ngày đêm đã th i sáo đi theo M "... Chính vì s ng quá sâu s c v i quá kh mà M quên
ượ ườ ề ẻ ả ơ ị ấ ả ệ ạ t t c hi n t i "R u đã tan lúc nào. Ng i v , k đi ch i đã vãn c . M không bi ế t".
ố ạ ớ ệ ạ ừ ị ấ ơ Cũng chính vì s ng l ứ i v i quá kh , quên hi n t i mà "Đã t nãy, M th y ph i ph i tr ớ ở
ướ ư ữ ế ướ ạ l ộ i, trong lòng đ t nhiên vui s ng nh nh ng đêm T t ngày tr ấ c" và cô th y mình còn
ư ừ ị ẫ ớ ạ ẻ ẻ ố ơ ị tr "M v n còn tr . M mu n đi ch i". Giá nh đ ng nh l i, không nh l ớ ạ ượ i đ ữ c nh ng
ị ẽ ạ ắ ấ ơ ị ế ngày y thì M không r i vào tâm tr ng "N u có n m lá ngón trong tay lúc này, M s ăn
ớ ạ ữ ớ ạ ế ồ ỉ ấ ướ ắ ứ ấ ứ cho ch t ngay. ch không bu n nh l i n a. Nh l i ch th y n c m t a ra". Đ y chính
ị ừ ạ ỉ ạ ố ệ ạ ệ ạ ằ là tâm tr ng khi M b ng t nh l i s ng trong hi n t ứ i. Quá kh và hi n t i gi ng xé trong
ệ ạ ồ ị ố ọ ạ ẫ ơ ử ế ạ ộ tâm h n M . Hi n t i tăm t i, ng t ng t "Mà ti ng sáo g i b n yêu v n l l ng bay ngoài
ườ ứ ậ ứ ẹ ẽ ể ị đ ổ ậ ứ ố ứ ng" th c d y quá kh đ p đ đang náo n c trong lòng M . Đ làm n i b t s c s ng
ệ ạ ồ ồ ị ẫ ộ n i tâm v n mãnh li ộ ư t, n ng nàn trong tâm h n M , nh trên đã nói (đo n văn ít hành đ ng
ỏ ủ ả ờ ử ấ ộ ỉ ị ạ ộ và ch duy nh t có m t câu h i c a A S mà M không tr l i), Tô Hoài đã t o ra m t cô
ạ ự ứ ề ằ ạ ố ộ ị ị M bên trong đang r o r c, náo n c và qu n qu i ni m ham s ng và m t cô M bên ngoài
ư ư ế ề ầ ộ ị ả ứ nh cái bóng l m lũi, nh đã ch t. Bên ngoài là m t cô M không nói, không h ph n ng
ướ ả ệ ữ ử ử ử ệ ắ ố gì tr ấ c nh ng vi c A S làm, A S nói Ngay c vi c A S "Còn mu n rình b t m y
ườ ữ ề ẳ ờ ị ị ng ợ i con gái n a v làm v . Cũng ch ng bao gi ử ỏ M nói gï". A S h i, M không tr l ả ờ i.
ử ắ ầ ả ộ ị ằ ấ ợ ộ ị A S b t đ u trói M b ng c m t thúng s i đay, qu n tóc lên c t "làm cho M không cúi,
ầ ượ ữ ữ ộ ộ không nghiêng đ u đ c n a". Không có m t dòng hay m t ch nào mô t ả ạ l ộ i hành đ ng
ố ừ ầ ỉ ấ ế ặ ầ ả ố ị ủ ph n kháng c a M su t t ị Ẩ đ u đ n cu i, ch th y cô im l ng, âm th m cam ch u. n
ứ ạ ứ ư ữ ộ ộ ớ ị ị ch a bên trong l i là m t cô M khác, m t cô M đang náo n c, say s a v i nh ng k ỷ
ư ệ ỗ ế ị ẫ ế ị ư ế ni m tình yêu. Say s a đ n n i "nh không bi t mình đang b trói... M v n nghe ti ng sáo
ữ ữ ư ộ ơ ơ ồ ị ự ư đ a M đi theo nh ng cu c ch i. nh ng đám ch i". Nh ng r i "tay chân đau không c a
ượ ạ ư ị ở ề ớ ị ổ ự ứ ệ ắ ằ đ c" l i đ a M tr v v i hi n th c cay đ ng "M th n th c nghĩ mình không b ng con
ự ế ạ ạ ấ ườ ề ủ ị ng a". K t thúc đo n trích ta l i th y con ng i b n trong c a M
ị ạ ồ ồ ự ạ ệ ấ ị ị Xu t hi n "M nín khóc, M l i b i h i". Đây chinh là lúc M quên đi th c t i. Nh v ớ ề
ể ệ ờ ủ ườ ừ ỡ ơ ế th i đi m trai làng "đ n bên nách làm hi u, r ng i yêu d vach ra r ng ch i Có th ể
ự ạ ấ ỷ ệ ứ ằ ồ ị th y rõ th c t i và k ni m c đan xen nhau, gi ng xé tâm h n M Càng nh t ớ ớ ỷ ệ i k ni m
ổ ớ ự ạ ị ạ ấ M càng xót xa, đau kh v i th c t i phũ phàng. Đo n văn cho ta th y trong con ng ườ i
ộ ứ ố ư ề ầ ẫ ổ ố ệ ầ l m lũi, kh n kh đó v n ti m tàng m t s c s ng âm th m nh ng mãnh li t. Ng ườ ọ i đ c
ự ệ ả ấ ố ộ ộ ị không m y khó khăn khi mu n phân tích giá tr ph n ánh hi n th c xã h i m t cách sâu
ạ ẫ ế ả ả ộ ủ ắ ở s c ỉ ầ đo n văn. Ch c n d n ra chi ti t tác gi mô t ị ộ ử thái đ c a A S khi trói M m t
ủ ấ ủ ậ ấ ạ ẫ ở ố ậ ộ ặ cách l nh lùng, tàn nh n cũng đ th y b m t th t ghê t m c a lũ chúa đ t và s ph n
ổ ủ ố ườ ề ặ ệ ườ ụ ữ ướ kh n kh . t ụ ủ i nh c c a ng i dân mi n núi, đ c bi t là ng i ph n d ự i ách th c dân
ự ấ ế ạ ạ ượ ậ ằ ầ ộ ị ệ phong ki n. Bên c nh giá tr hi n th c y, đo n văn tuy đ ấ c tr n thu t b ng m t ch t
ẻ ấ ọ ườ ọ ẫ ộ ồ ậ ả ươ gi ng có v r t khách quan, ng i đ c v n nh n ra thái đ đ ng c m, xót th ủ ng c a Tô
ố ớ ữ ể ả ậ ớ ị ườ ị ấ Hoài đ i v i nhân v t M . Không th u hi u và thông c m v i nh ng ng ạ i b chà đ p
ư ị ễ ả ượ ể ộ nh M , nhà văn không th hoá thân và di n t đ ứ ờ ố c thành công đ i s ng n i tâm ph c
ủ ấ ạ ị ườ ạ t p và phong phú c a M trong cái đêm mùa xuân y. Cũng qua đo n văn này, ng i ta còn
ấ ượ ẫ ủ ộ ả ả ố ớ ạ ườ ộ ờ ư ử th y đ c thái đ c m ph n c a tác gi đ i v i lo i ng i nh A S Không m t l i bình
ủ ử ạ ặ ẩ ậ ộ ỉ ả ph m, bình lu n, ch qua vài nét phác ho hành đ ng c a A S ho c tác gi ỉ ầ ch c n h ạ
ủ ấ ữ ư ủ ẫ ợ ộ ả vài ch nh "trói v xong" cũng đ th y thái đ căm ph n c a tác gi ... Đó chính là ý
ạ ạ ủ nghĩa nhân đ o c a đo n văn.
ấ ủ ữ ủ ệ ạ ạ ộ ợ ồ Đo n văn trên là m t trong nh ng đo n văn hay nh t c a truy n V ch ng A Ph . Tuy
ể ệ ủ ệ ắ ớ ộ ượ ấ r t ng n ng i so v i toàn b thiên truy n, nó đã th hi n đ c rõ nét tài năng miêu t ả
ự ủ ễ ế ệ ậ ầ ậ ộ ộ ộ di n bi n n i tâm c a nhân v t m t cách chân th t, sinh đ ng trên tinh th n hi n th c và
ạ ắ nhân đ o sâu s c.
