ớ ồ ủ ề ề ẩ ấ Đ bài: T m lòng c a nhà văn Tô Hoài v i đ ng bào mi n núi qua tác ph m “V ợ
ồ ủ ch ng A Ph ”
Bài làm
ộ ờ ấ ứ ườ ủ ư ề ỗ ộ ộ D ng nh trong cu c đ i sáng tác c a mình, m i nhà văn luôn có m t mi n đ t h a m t
ự ự ữ ự ề ệ ấ ồ ườ ủ ệ mi n đ t có s hoà đi u th c s gi a tâm h n ng ộ ố i ngh sĩ và cu c s ng c a con ng ườ i
ề ắ ớ ẽ ề ắ ả ơ ơ n i đó. V i Tô Hoài, mi n núi Tây B c có l ờ là mi n quê ông g n bó h n c trong đ i
ớ ồ ủ ề ấ ượ ể ệ ợ ồ ầ c m bút. T m lòng c a nhà văn v i đ ng bào mi n núi đ c th hi n trong V ch ng A
ẽ ủ ể ề ị ủ Ph có l ẳ đ đ chúng ta kh ng đ nh đi u đó.
ở ồ ự ủ ủ ả ấ ấ ấ T m lòng th c ch t là cách nói khác c a tình c m. T m lòng c a Tô Hoài v i đ ng bào
ủ ượ ề ắ ợ ồ ể ệ ự ế ằ ấ mi n núi Tây B c trong V ch ng A Ph đ c th hi n rõ nét b ng s yêu m n đ t và
ườ ơ ng i n i đây.
ướ ể ấ ế ả ự ạ ị ặ ủ Tr c h t, có th th y, ngòi bút tác gi đã t o d ng đ ượ ươ c h ề ư ng v đ c tr ng c a mi n
ắ ả ắ ươ ẹ ắ ự ỡ ủ ơ ộ ầ ấ đ t Tây B c. C nh s c thiên nhiên t i đ p và th m ng, đ y màu s c r c r c a “c ỏ
ặ ỡ ữ ử ủ ủ ữ ế ả ỏ ớ gianh vàng ng” c a nh ng chi c váy hoa “s c s ”, c a nh ng qu bí ngô chín đ ... v i
ữ ế ườ ữ ế ọ ế ồ ươ nh ng ti ng c i vang v ng, nh ng ti ng sáo tha thi t trên các đ i n ữ ng trong nh ng
ệ ở ươ ệ ắ ộ ị ữ ậ đêm h i mùa xuân... H ng v Tây B c còn hi n di n nh ng phong tuc, t p quán riêng
ư ễ ụ ắ ữ ề ả ả ả ợ nh l sinh ti n, t c b t con gái làm v , nh ng c nh vui xuân trên b n, c nh trai gái hò
ế ể ế ắ ộ ế ẹ h n hát giao duyên... N u không am hi u sâu s c và yêu m n m t cách thi ậ ả t tha c nh v t
ờ ố ế ồ ơ ạ ữ và đ i s ng đ ng bào n i đây, có th nào Tô Hoài l i vi ế ượ t đ c nh ng câu văn hay và nh ư
th .ế
ằ ở ủ ề ữ ạ ạ Tuy nhiên, chi u sâu c a ngòi bút Tô Hoài không n m nh ng đo n phác ho tinh t ế ề v
ụ ắ ườ ự ấ ẩ ấ ả c nh s c thiên nhiên, phong t c con ng ệ i. T m lòng nhà văn n sâu trong s ph t hi n
ườ ơ ữ ườ ữ ắ ườ ầ ẫ ồ ề v con ng i n i đây. Nh ng con ng i Tây B c là nh ng con ng ậ i c n m n, h n h u,
ế ộ ố ư ầ ặ ờ ồ ọ tha thi t yêu đ i, yêu cu c s ng, kín đáo th m l ng, nh ng cũng d i dào khát v ng và
ế ệ ườ ế ự ủ ữ ạ ị quy t li t trên con đ ng tìm ki m t do h nh phúc. A Ph và M là nh ng con ng ườ i
ệ ư ế ặ nh th , đ c bi ị t là M .
ả ượ ệ ở ấ ể ả ồ Tình c m dành cho con ng ườ ướ i tr c tiên đ c bi u hi n ớ ỗ t m lòng đ ng c m v i n i
ổ ườ ự ữ ệ ả ộ ị đau kh mà con ng i ph i gánh ch u. Tô Hoài đã tái hi n m t cách chân th c nh ng c ơ
ủ ủ ệ ả ả ả ậ ị ị ự c c mà nhân v t chính c a truy n ph i gánh ch u. Hoàn c nh c a M là hoàn c nh éo le
ộ ố ể ườ ụ ữ ự ử ề đi n hình cho cu c s ng ng ế ộ i ph n mi n núi trong xã h i th c dân n a phong ki n.
ủ ừ ẹ ế ả ắ ố ị ế M bông hoa c a núi r ng Tây B c v n dĩ là cô gái xinh đ p, n t na, đ m đang và hi u
ả ấ ầ ấ ự ề ả ắ ẩ ấ ồ ư ủ ể th o r t m c. Ng n y ph m ch t cũng đ đ các trai b n kh p mi n H ng Ngài say s a
ổ ị ướ ị ẽ ở ườ ợ ủ ư th i sáo đi theo M , mong c M s tr thành ng i yêu, thành v c a mình. Nh ng ác
ị ạ ớ ạ ợ ả ố ặ ớ ị ắ ủ ờ ị thay, M l ộ i s m ph i đ i m t v i bi k ch c a cu c đ i: b b t làm đâu g t n cho nhà
ể ỗ ớ ở ườ thông lí Pá Tra. Tô Hoài hi u đó là n i đau đ n khôn cùng ng ố i con gái v n khát khao
ượ yêu và đ c yêu.
ả ố ự ư ấ ố ờ ộ ị ệ ứ Làm dâu nhà th ng lí nh ng th c ch t M ph i s ng cu c đ i nô l . S c xuân trong tâm
ườ ế ữ ố ế ỗ ố ụ ỉ ầ ị ồ h n ng i thi u n v n căng tràn là th b ng ch c l i tàn. M không hay nói, ch “l m lũi
ử ư ự ệ nh con rùa nuôi trong xó c a”, ngày qua ngày t ế chôn vùi mình trong công vi c. Cái ch t
ả ỉượ ư ồ ị ị ỉ cũng không gi i thoát hoàn toàn c cho M . M ch nh cái xác không h n, quanh năm
ố ở ệ ế ố su t tháng tr đi tr ở ạ l ố i nhũng công vi c gi ng nhau: “T t xong thì lên núi hái thu c
ữ ệ ặ ươ ẻ ắ ủ phi n, gi a năm thì gi ế t đay, xe đay, đ n mùa thì đi n ng b b p và dù lúc đi hái c i, lúc
ể ướ ợ ộ bung ngô, lúc nào cũng gài m t bó đay trong cánh tay đ t c thành s i”. Thông qua hình
ệ ầ ộ ả ỗ ơ ự ả ơ ị ứ th c li t kê, Tô Hoài không chi đ n thu n l ờ ị n i c c c mà M ph i gánh ch u. L i t t
ả ề ả ả ươ ầ ậ ớ ườ văn còn kh m trong đó c ni m c m th ng, xót xa vô ng n v i thân ph n ng i con gái
ủ ể ắ ằ ấ ị ị ỗ ồ h ng nhan mà đa truân. Nhà văn th u hi u n i lòng cay đ ng c a M : “M nghĩ r ng mình
ỗ ế ấ ờ ế ấ ồ ứ c chí ng i trong cái l vuông y mà trông ra, đ n bao gi ể ự ch t thì thôi”, th u hi u s tê
ệ ứ ả ở ườ ườ ư li t trong ý th c ph n kháng ng i con gái này. Và d ứ ng nh không cam tâm ch ng
ổ ẻ ủ ấ ủ ụ ữ ế ạ ả ị ki n M ph i chôn vùi tu i tr c a mình trong ng c th t c a nh ng đày đo , Tô Hoài đã
ị ượ ụ ầ ể đ cho M “v ề t ng c” tinh th n khi mùa xuân v .
ả ấ ế ả ấ ể ấ ườ ả ớ ể Ph i r t tinh t , ph i r t th u hi u tâm lí con ng i, tác gi ủ m i đ cho âm thanh c a
ọ ạ ể ơ ế ượ ơ ậ ứ ố ơ ậ ề ti ng sáo g i b n tình, đ h i men r u kh i d y s c s ng ti m tàng, kh i d y khao khát
ượ ượ ố ự ị ạ ộ ế ự ứ ỉ đ c yêu, đ c s ng t do trong M . Nhà văn đã ghi l i m t cách chi ti t s th c t nh
ứ ả ở ủ ạ ế ấ ậ ơ ớ trong ý th c ph n kháng nhân v t này. Khi “ti ng sáo r b n đi ch i” m i chi “l p ló”
ủ ầ ầ ồ ị ẩ ngoài đ u núi, M đã “ng i nh m th m” bài ca c a tình yêu:
“Mày có con trai con gái r iồ
Mày đi làm n ngươ
Ta không có con trai con gái
ườ Ta đi tìm ng i yêu”
ượ ị ạ ư ế ế ị Men r u ngày T t làm M ch nh choáng. Nh ng chính lúc này, M l ẵ i nghe “văng v ng
ọ ạ ớ ề ế ầ ị ướ ớ ề ữ ị ế ti ng sáo g i b n đ u làng”. M nh v ngày tr c, nh v nh ng ngày M có bi t bao
ườ ẫ ử ọ ạ ổ ơ ườ ng ế i say mê, th i sáo đi theo. Ti ng sáo g i b n yêu v n l ng l bay ngoài đ ng” đã
ử ả ạ ạ ố ổ ộ ị ắ ầ b t đ u làm M mu n “n i lo n” trong hành đ ng. Chính A S cũng ph i ng c nhiên
ướ ơ ở ị ủ ể ệ ộ ố ạ ị ớ tr c bi u hi n c a hành đ ng mu n đi ch i ị M : “M quân l i tóc, M v i tay lây cái
ắ ở ử ế ả ộ ị váy hoa v t ị ẫ phía trong vách”. Và ngay c khi b A S trói nghi n vào c t nhà, “M v n
ư ữ ữ ế ộ ơ ơ ị ượ nghe ti ng sáo đ a M đi theo nh ng cu c ch i, nh ng đám ch i”... Men r ế u và ti ng
ơ ậ ạ ị ự sáo ngày xuân đã kh i d y trong M khát khao tình 233 yêu, khát khao h nh phúc t do.
ả ủ ử ẫ ộ ọ ỉ ư Khát v ng này không v i bùng lên mà v n âm trong vòng trói kìm to c a A S . Nh ng
ạ ủ ự ệ ổ ị ộ nó d báo hi u hành đ ng n i lo n c a M .
ữ ả ể ị ự ố ố ổ ố ị ự ệ Tô Hoài không đ M ch u đ ng lâu n a c nh s ng kh n kh trong nhà th ng lí. S vi c
ạ ạ ị ự ệ ủ ạ ố ộ ở ọ ị ấ A Ph đárìh con trai th ng lí và b ph t v , b trói vào c t đã m ra s ki n tr ng đ i nh t
ủ ủ ệ ậ ộ ở ị ủ c a thiên truy n và cũng là c a nhân v t chính M . Hành đ ng c i dây trói cho A Ph và
ủ ứ ủ ể ạ ả ỏ ố ỉ ộ cùng A Ph thoát kh i nhà th ng lí là hành đ ng đ nh đi m c a s c m nh ph n kháng. M ị
ả ủ ả ữ ở ỏ gi ư i thoát cho A Ph nh ng cũng chính là gi i thoát cho mình, c i mình kh i nh ng trói
ộ ề ự ệ ầ ế ứ ạ bu c v tinh th n. Đây là s ki n, chi ti ị t mà ch a trong nó giá tr nhân văn, nhân đ o cao
c .ả
ả ươ ủ ớ ố ườ Không c m thông, yêu th ả ng chân thành v i hoàn c nh kh n cùng c a con ng i, không
ể ấ ố ệ ủ ườ ọ ọ th u hi u khát v ng s ng mãnh li t c a con ng i, không trân tr ng, nâng niu con ng ườ i,
ể ế ư ậ ủ ấ ộ ợ ồ ộ Tô Hoài không th vi ả t nên m t V ch ng A Ph có c m đ ng nh v y. T m lòng nhà
ề ặ ậ ồ ế văn dành cho đ ng bào mi n núi th t sâu n ng, nghĩa tình bi t bao.
