T P CHÍ KHOA H<br />
<br />
IH<br />
<br />
T T p 6, S 1, 2016 119–128<br />
<br />
CÁC NHÂN T<br />
TRÁCH NHI<br />
C<br />
HI<br />
<br />
ÃH<br />
ÀV<br />
<br />
ànha*, Ph m Th Ng c Trâma<br />
<br />
Nguy<br />
<br />
a<br />
<br />
119<br />
<br />
Khoa Kinh t và Qu n tr<br />
<br />
ih<br />
<br />
ng, Vi t Nam<br />
<br />
Nh<br />
Ch nh s<br />
<br />
p nh<br />
<br />
Tóm t<br />
Trách nhi m xã h i doanh nghi p (CSR) là m t khái ni m m<br />
u nghiên c u<br />
v<br />
tài này Vi t Nam. M c dù có vài nghiên c<br />
ã ch ra t m quan tr ng, vai trò, l i<br />
ích c a vi c th c hi<br />
i v i doanh nghi p, nh ng nghiên c u này ch d ng l i<br />
c kh o sát th c tr<br />
ng gi<br />
xu<br />
t lu n v các<br />
nhân t<br />
n vi c th c hi n CSR. Bài vi t này nghiên c u các nhân t<br />
ng<br />
n vi c th c hi n trách nhi m xã h i c a các doanh nghi p nh và v a (DNNVV) Vi t<br />
Nam. K t qu nghiên c<br />
ình h i quy Binary Logistic cho th y trong 4<br />
nhân t<br />
c ki<br />
nh (nhân l c, v n, th ch b t bu c t<br />
c và ki n th c v CSR)<br />
thì ch có 2 nhân t<br />
n vi c th c hi<br />
c và v n. K t qu này<br />
c<br />
ng nh t v i k t qu nghiên c u c a Yeh, Chen và Wu (2014) [1] cho r ng “ngu n<br />
nhân l<br />
n vi c th c hi n CSR c a các doanh nghi p<br />
trên th<br />
ng ch ng khoán Taiwan.<br />
T khóa: CSR; Doanh nghi p nh và v a; Vi t Nam.<br />
<br />
1.<br />
<br />
GI I THI U<br />
Trong m t th gi i công ngh thông tin ngày càng phát tri<br />
<br />
ng toàn c u<br />
<br />
hóa, qu c t hóa tr thành m t t t y u khách quan, m i quan h gi a các n n kinh t<br />
ngày càng m t thi t và g n bó, ho<br />
<br />
i gi a các qu c gia ngày<br />
<br />
càng phát tri n m nh m thì s c nh tranh gi a các doanh nghi p c<br />
g<br />
ch<br />
<br />
ày càng gay<br />
<br />
ng hóa m u mã s n ph m, nâng cao<br />
ng hàng hóa làm bi n pháp c nh tranh h u hi<br />
<br />
giành l i th<br />
<br />
ng. Hi n nay, các công ty chú ý t i vi c c ng c hình nh, nâng cao uy tín, phát<br />
tri<br />
<br />
*<br />
<br />
u thông qua vi c xây d<br />
<br />
Tác gi liên h : Email: lanhnt@dlu.edu.vn<br />
<br />
c kinh doanh<br />
<br />
120<br />
<br />
T P CHÍ KHOA H<br />
<br />
IH<br />
<br />
T [CHUYÊN SAN KHOA H C XÃ H<br />
<br />
ng th c hi n t t trách nhi m xã h i doanh nghi p (CSR - Corporate Social<br />
Responsibility).<br />
Trên th gi i, khái ni<br />
<br />
ã<br />
<br />
c ti p c n t nh<br />
<br />
d u cu n sách “Trách nhi m xã h i c<br />
<br />
is<br />
<br />
i làm kinh doanh” (Bowen, 1953) [2], và<br />
<br />
có r t nhi u nghiên c u v trách nhi m xã h i. Thí d , nghiên c u m i quan h gi a<br />
CSR và thành qu c a ho<br />
<br />
ng ch<br />
<br />
ã<br />
<br />
nghiên c u, kh o sát giá ch ng khoán các công ty trên th<br />
Âu, nh ng công ty mà s<br />
<br />
ng ch ng khoán Châu<br />
<br />
ng CSR c a h<br />
<br />
c công b trên th<br />
<br />
Các nhà nghiên c u th y r ng có m i quan h tích c c gi a ho<br />
ch ng khoán c<br />
<br />
ng CSR và giá<br />
<br />
c kh o sát.<br />
<br />
ã nghiên c u<br />
<br />
m i quan h gi a CSR và thành qu kinh doanh c a các ngân hàng<br />
th y r ng các ho<br />
<br />
ng.<br />
<br />
, và h nh n<br />
<br />
ng v trách nhi m xã h i c<br />
<br />
ng tích c c<br />
<br />
n hi u qu kinh doanh c a h<br />
<br />
ã kh o sát 1000<br />
<br />
nh r ng có m i quan h ch t ch gi a trách nhi m xã h i<br />
doanh nghi p và hi u qu tài chính c a công ty.<br />
Vi t Nam, c<br />
<br />
ã có các nghiên c<br />
<br />
c<br />
<br />
n vai trò và t m quan tr ng<br />
<br />
c a CSR trong doanh nghi p. Châu Th L Duyên, Hu<br />
th c hi n ki m tra m i quan h gi a CSR, lãnh<br />
K t qu nghiên c u cho th<br />
ãnh<br />
nghi<br />
<br />
ng tích c<br />
<br />
ng tích c<br />
và làm rõ h<br />
các ho<br />
<br />
o và hi u qu tài<br />
<br />
i v i vi c th c hi n CSR c a doanh<br />
<br />
n l i ích kinh doanh và cu i cùng là l i ích kinh doanh<br />
<br />
n hi u qu tài chính. Nguy n Ng c Th<br />
chính c<br />
<br />
ã phân tích<br />
<br />
ã g i ý các b<br />
<br />
ng qu n tr nhân s v i vi c th c hi n CSR giúp các giá<br />
<br />
nhìn t ng quan v<br />
<br />
ã<br />
<br />
o và hi u qu tài chính doanh nghi p.<br />
<br />
c m i quan h gi a CSR, lãnh<br />
<br />
o s<br />
ng tích c c<br />
<br />
ng Th<br />
<br />
c áp d ng nh<br />
<br />
c l ng ghép<br />
<br />
c nhân s có cái<br />
y CSR trong doanh<br />
<br />
nghi p.<br />
Tuy nhiên, trên th c t hi n nay, các doanh nghi p Vi<br />
ng xã h i tích c<br />
v quy n l<br />
<br />
tr các qu t thi<br />
<br />
ã có nhi u ho t<br />
gi m nghèo và b o<br />
c th c hi<br />
<br />
ng<br />
<br />
T P CHÍ KHOA H<br />
<br />
IH<br />
<br />
T [CHUYÊN SAN KHOA H C XÃ H<br />
<br />
121<br />
<br />
xuyên và còn ph thu c khá l n vào ti m l c kinh t và ý th c trách nhi m c a ch<br />
doanh nghi p. Hàng lo t các v vi c vi ph<br />
ng, xâm ph m l<br />
<br />
ng, vi ph m quy n l<br />
<br />
i tiêu dùng,… nghiêm tr<br />
<br />
b c xúc và m t lòng tin vào các doanh nghi<br />
nhân t<br />
<br />
ã và<br />
<br />
nc<br />
<br />
y câu h<br />
<br />
ng<br />
<br />
t ra<br />
<br />
n vi c th c hi n CSR c a các doanh nghi p<br />
<br />
vi t th c hi n nghiên c u: “Các nhân t<br />
<br />
i lao<br />
<br />
Vi t Nam?. Bài<br />
<br />
n vi c th c hi n trách nhi m xã h i<br />
<br />
doanh nghi p c a các doanh nghi p nh và v a Vi<br />
c<br />
<br />
c<br />
<br />
2.<br />
<br />
LÝ THUY T<br />
<br />
2.1.<br />
<br />
Khái ni m v trách nhi m xã h i doanh nghi p<br />
Có r t nhi<br />
<br />
nhìn nh<br />
<br />
nh ngh<br />
<br />
CSR. M i t ch c, công ty, chính ph<br />
<br />
i nh<br />
<br />
m và trình<br />
<br />
m riêng, ph thu<br />
<br />
c<br />
<br />
phát tri n c a mình. Keith Davis (1973) [8] cho r ng “CSR là s quan<br />
<br />
tâm và ph n ng c a doanh nghi p v i các v<br />
<br />
t ra ngoài vi c tho mãn nh ng<br />
<br />
yêu c u pháp lý, kinh t và công ngh<br />
ph m vi r<br />
<br />
t c các v<br />
<br />
khác mà xã h i tr<br />
c aH<br />
<br />
u ki<br />
<br />
i<br />
<br />
t khái ni m có<br />
kinh t<br />
<br />
doanh nghi p trong m i th<br />
<br />
c và nh ng l<br />
m nh<br />
<br />
c<br />
<br />
nh”. Khái ni m<br />
<br />
ng doanh nghi p th gi i vì phát tri n b n v ng – World Business Council<br />
<br />
for Sustainable Development (WBCSD) cho th y rõ h<br />
<br />
n ch t c a trách nhi m xã<br />
<br />
h i doanh nghi p: “CSR là s cam k t c a doanh nghi p nh<br />
kinh t b n v ng thông qua nh ng ho<br />
<br />
ng nh m nâng cao ch<br />
ình h , cho c<br />
<br />
cách có l i cho c doanh nghi p c<br />
<br />
n<br />
i s ng c a<br />
<br />
ng và cho toàn xã h i theo<br />
<br />
phát tri n chung c a xã h i”1.<br />
<br />
1<br />
Nâng cao s c c nh tranh và phát tri n b n v ng thông qua vi c th c hi n Trách nhi m xã h i c a<br />
doanh nghi p”,<br />
n t<br />
i ngo i c a phòng th<br />
i và công nghi p Vi t Nam ngày 6/6/2011,<br />
http://vccinews.vn/news/3861/.html.<br />
<br />
122<br />
<br />
T P CHÍ KHOA H<br />
<br />
IH<br />
<br />
2.2.<br />
<br />
T [CHUYÊN SAN KHOA H C XÃ H<br />
<br />
i v i vi c th c hi n trách nhi m xã h i c a doanh nghi p<br />
mc<br />
<br />
nc<br />
<br />
i di<br />
<br />
ng phái qu n tr<br />
<br />
ng phái qu n tr<br />
<br />
i di n”:<br />
<br />
i di n” là Milton Friedman (1970) [10];<br />
<br />
ông cho r ng “doanh nghi p ch có m t trách nhi m duy nh t là t<br />
c<br />
<br />
lu<br />
<br />
a tr<br />
<br />
i nhu n, gia<br />
<br />
ng là c nh tranh trung th c và<br />
<br />
công b ng”.<br />
mc<br />
Nguy<br />
<br />
ng phái qu n tr<br />
<br />
ình Cung và L<br />
<br />
c (2008) [11] nh n th y nh<br />
<br />
i theo<br />
<br />
p lu n r ng: “B<br />
<br />
ã là m t ch<br />
<br />
th c a xã h i, s d ng ngu n l c c a xã h<br />
c<br />
<br />
n xã h<br />
<br />
t ho<br />
<br />
ng. Vì v y, doanh nghi p ph i có ý th c v nh<br />
<br />
ng<br />
<br />
ng s n xu t kinh doanh c a mình và có trách nhi m v i chính hành vi c a<br />
<br />
mình tr<br />
2.3.<br />
<br />
ng tiêu<br />
<br />
c xã h i”<br />
Các cách ti p c<br />
<br />
i v i vi c th c hi n trách nhi m xã h i doanh nghi p<br />
<br />
Cách ti p c n theo th t<br />
Cách ti p c n này d a theo mô hình “kim t tháp” c a Carroll (1999). Mô hình<br />
này có tính toàn di<br />
nh t các l<br />
<br />
c s d ng r ng rãi nh t, th hi n rõ ràng nh t và bao quát<br />
<br />
c quan tâm c a trách nhi m xã h i doanh nghi p.Cách ti p c n này quan<br />
<br />
ni m r ng các ngh<br />
nh<br />
<br />
là không gi ng nhau và chúng c<br />
c hi n. Các ngh<br />
<br />
nghi p s là: (1) kinh t<br />
Ngh<br />
<br />
kinh t : t<br />
ng là nh<br />
<br />
Ngh<br />
<br />
theo th t ch<br />
<br />
m v c a doanh<br />
<br />
c, (4) t thi n.<br />
l i nhu n, nâng cao tính c nh tranh, hi u qu kinh<br />
u ki n tiên quy t.<br />
<br />
pháp lý: là m t ph n c a b n “cam k t” gi a doanh nghi p và xã h i.<br />
<br />
c có trách nhi m mã hoá nh ng quy t c, chu n m<br />
b n lu t.<br />
<br />
nh theo th t<br />
<br />
c, xã h i vào<br />
<br />
T P CHÍ KHOA H<br />
<br />
Ngh<br />
<br />
IH<br />
<br />
T [CHUYÊN SAN KHOA H C XÃ H<br />
<br />
c: là nh ng chu n m c, quy t c, giá tr<br />
c c th<br />
<br />
n lu t. Ngh<br />
<br />
v i m i doanh nghi p và nó ph thu c vào m<br />
l i có vai trò trung tâm<br />
Ngh<br />
<br />
c là t nguy<br />
<br />
cam k t c a doanh nghi<br />
<br />
ng c a doanh nghi<br />
<br />
i c a xã h i, nh<br />
<br />
trình xã h<br />
<br />
i<br />
nó<br />
<br />
t ra ngoài s k<br />
<br />
c th c hi<br />
<br />
h c b ng cho h c sinh, sinh viên<br />
<br />
cho nh<br />
<br />
c xã h i công nh n<br />
<br />
i v i CSR.<br />
<br />
t thi n: là nh ng ho<br />
<br />
v<br />
<br />
123<br />
<br />
ình giao l<br />
<br />
i có hoàn c<br />
<br />
ng quà<br />
<br />
i khuy t t<br />
<br />
i già neo<br />
<br />
c tr em m côi,…<br />
Cách ti p c n theo t m quan tr ng<br />
Cách ti p c n theo t m quan tr ng cho r ng th t khó có th tách riêng các ngh<br />
v do m i liên h gi a chúng và c<br />
các ngh<br />
<br />
th c hi<br />
<br />
, vì v y doanh nghi p c n th c hi<br />
<br />
quan tr<br />
<br />
p c n này, các ngh<br />
<br />
t m quan tr<br />
<br />
c nh ng ngh<br />
<br />
c n thi t, bao g m các ngh<br />
<br />
c chính th c và c n thi t; (3) các ngh<br />
<br />
y<br />
<br />
c coi là<br />
<br />
c chia thành ba nhóm theo<br />
<br />
n, g m nh ng ngh<br />
<br />
n t i thi u; (2) các ngh<br />
<br />
ng th<br />
<br />
kinh t và pháp lý<br />
kinh t , pháp lý và<br />
<br />
tiên phong, g m các ngh<br />
<br />
phát<br />
<br />
tri n, tiên phong và t nguy n.<br />
Cách ti p c<br />
<br />
th c hi n trách nhi m xã h i doanh<br />
<br />
nghi p.<br />
Tr n Th Minh Hoà và Nguy n Th H ng Ng c (2014) [12] cho r ng: “Cách ti p<br />
c<br />
<br />
ng c a trách nhi m xã h i th hi n m i liên quan, s<br />
ng l i c<br />
<br />
doanh nghi<br />
nghi<br />
<br />
nh<br />
<br />
ng tham gia trong vi c th c hi n trách nhi m xã h i<br />
ng tham gia bao g m: c<br />
<br />
s h u doanh<br />
<br />
i tác, khách hàng, c<br />
<br />
quan qu n lý, các hi p h i, các t ch c phi l i nhu n hay các t ch c qu c t ”.<br />
<br />
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
