Thực trạng và giải pháp thoát nghèo cho đồng bào dân tộc thiểu số ở huyện A Lưới, thành phố Huế

Huyện A Lưới, với địa hình miền núi, biên giới đặc thù, nằm ở phía Tây thành phố Huế, là một trong 74 huyện nghèo nhất cả nước. Nhằm mục tiêu góp phần xóa đói giảm nghèo tại huyện A Lưới nói riêng và các địa phương khác trên cả nước nói chung, nghiên cứu này đã phân tích dữ liệu thu thập từ các công trình liên quan và khảo sát thực tế tại địa phương để tìm ra nguyên nhân của tình trạng nghèo đói, từ đó đề xuất các giải pháp khắc phục. Kết quả cho thấy, ngoài các vấn đề khách quan về tự nhiên, các yếu tố con người, bộ máy hành chính và chính sách cũng là những nguyên nhân gây nghèo đói tại địa phương này.

Tài liệu này hướng đến các nhà hoạch định chính sách, các nhà nghiên cứu, và các cấp chính quyền địa phương, đặc biệt là tại huyện A Lưới và thành phố Huế, nhằm cung cấp phân tích sâu sắc về thực trạng nghèo đói và đề xuất các giải pháp khả thi để thúc đẩy công tác xóa đói giảm nghèo bền vững trong khu vực có đông đồng bào dân tộc thiểu số.

Nghiên cứu này tập trung vào thực trạng và giải pháp thoát nghèo cho đồng bào dân tộc thiểu số tại huyện A Lưới, một huyện miền núi biên giới ở phía Tây thành phố Huế, được xác định là một trong những huyện nghèo nhất cả nước. Với 70,8% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số và tỷ lệ hộ nghèo đa chiều lên tới 65,55% vào năm 2022 (trong đó 97,87% hộ nghèo là dân tộc thiểu số), A Lưới đã được ưu tiên đầu tư để thoát nghèo theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ. Bài viết sử dụng các phương pháp nghiên cứu định tính và định lượng để phân tích thực trạng, xác định nguyên nhân và đề xuất giải pháp. Kế hoạch của huyện A Lưới đặt mục tiêu giảm tỷ lệ hộ nghèo xuống dưới 12,01% vào năm 2025. Nhờ nỗ lực của toàn bộ hệ thống chính trị và sự hỗ trợ kịp thời, huyện đã đạt được những thành tựu đáng kể, vượt kế hoạch giảm nghèo một năm, với tỷ lệ hộ nghèo giảm từ 49,98% (2022) xuống còn 24,3% (2023). Các thành tựu bao gồm sự ổn định kinh tế - xã hội, phát triển các lĩnh vực văn hóa - xã hội, đảm bảo an sinh xã hội, đào tạo nghề và giải quyết việc làm hiệu quả, cũng như sự phát triển nông nghiệp và du lịch. Tuy nhiên, vẫn còn những tồn tại và hạn chế như thiếu động lực thoát nghèo ở một bộ phận người dân do thiếu việc làm, tư tưởng ỷ lại và phong tục lạc hậu; chất lượng cuộc sống và phúc lợi xã hội còn thấp (dinh dưỡng, bảo hiểm y tế); trình độ văn hóa giáo dục của người dân còn hạn chế (đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số); và cơ sở hạ tầng còn yếu kém (thông tin, giao thông). Để khắc phục những vấn đề này, bài viết đề xuất năm nhóm giải pháp chính: (1) Xây dựng tinh thần khởi nghiệp, tự lực tự cường và tăng cường tiếp cận thông tin; (2) Xây dựng cơ chế hiệp đồng giữa các cơ quan, đơn vị, tận dụng thế mạnh của thành phố Huế và các tổ chức liên quan để hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội; (3) Nâng cao ý thức tự vươn lên thoát nghèo thông qua tuyên truyền sâu rộng và phù hợp với từng đối tượng; (4) Kêu gọi và phát huy sự hỗ trợ của các tổ chức xã hội, doanh nghiệp thông qua các chương trình mục tiêu quốc gia và các hình thức hỗ trợ cụ thể; (5) Đào tạo nghề và tạo việc làm bền vững cho người dân, đặc biệt chú trọng các mô hình kinh tế hiệu quả và xuất khẩu lao động.