Các yếu tố kinh tế vĩ mô tác động đến giảm nghèo ở Lâm Đồng

TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC ĐÀ LẠT Tập 7, Số 1, 2017 109–125 109

CÁC YẾU TỐ KINH TẾ VĨ MÔ TÁC ĐÔNG ĐÊ

N GIA

M NGHE

O

 LÂM ĐÔ

NG

Hô Quang Thanha*, Hoang Tro

ng Vinhb, Trân Tuâ

nc

aSơ Lao đông - Thương binh và Xa hôi tỉnh Lâm Đô ng, Lâm Đồng, Việt Nam

bPhòng Đào tạo nghề, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh Lâm Đồng, Lâm Đồng, Việt Nam

cPhòng Bảo trợ Xã hội, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh Lâm Đồng, Lâm Đồng, Việt Nam

Lịch sử bài báo

Nhận ngày 11 tháng 04 năm 2016 | Chỉnh sửa ngày 12 tháng 09 năm 2016

Chấp nhận đăng ngày 02 tháng 11 năm 2016

Tóm tắt

Nghiên cứu này xem xét cc yu t kinh tê vi mô ta

c động đê n giam nghe

o cua tinh Lâm

Đô ng, được xa

c đnh trên cơ sơ xây dưng mô hnh hô i qui bôi tô i ưu bă ng phương pha

p BMA

(Bayesian Model Average) da vào kt quả ca

c chỉ sô vê thu nhâp, thâ t nghiêp (viêc la

m),

lam pha

t va

 cht lương nguồn nhân lưc tai Lâm Đô ng. Kt quả nghiên cứu đa tim thy 2 yu

t quan trng, c  ngha thô ng kê va

 gia

 tri

thưc tiên ta

c đông đê n giam nghe

o cua tinh Lâm

Đồng theo mư

c đô tâ m quan trong cua tư

ng trng sô , đo la

: Thu nhâp binh quân va

 Châ t

lương nguô n nhân lưc. Cui cùng tác giả trình bày hàm ý và khuyn nghi

môt sô giai pha

p

tư

 kê t quả nghiên cứu.

Từ khóa: Kinh tê vi mô; Lâm Đng; Ngheo; Yê u tô .

1. GIỚI THIỆU

Xóa đói giảm nghèo là chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước nhằm cải thiện đời

sống vật chất và tinh thần cho người nghèo, thu hẹp khoảng cách về trình độ phát triển

giữa các vùng, địa bàn và giữa các dân tộc, nhóm dân cư. Thành tựu xóa đói giảm nghèo

đã góp phần tăng trưởng kinh tế bền vững và thực hiện công bằng xã hội, được cộng đng

quốc tế đánh giá cao.

Trong nhưng năm vư

a qua, công tác giảm nghèo trên địa bàn Lâm Đng đã có

nhiều chuyển biến tích cực, số hộ nghèo liên tục giảm qua các năm. Trong năm 2015,

Lâm Đng la tinh co ti lê

ngheo (1.9%) thâ p hơn binh quân ca nươc (4.5%) va dân đâ u

* Tác giả liên hệ: Email: thanhhqsld@lamdong.gov.vn

110 TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC ĐÀ LẠT [CHUYÊN SAN KINH TẾ VÀ QUẢN LÝ]

vê giam ngheo trong 5 tinh Tây Nguyên (LĐ-TBXH, 2015). Kết quả đó thể hiện hiệu quả

trong công tác an sinh xã hội và chiến lược phát triển kinh tế - xa hô

i của địa phương.

Co nhiêu yêu tố tac động đên giam ngheo theo đanh giá cua Bộ Lao đô

ng-Thương

binh và Xa hô

i cng như Ngân hàng thê giới ta

i Viê

t Nam (WB), như: Thu nhâ 

p, y tê,

giao duc, nguy cơ dê bi

tn thương, không co tiêng noi va quyên lưc; Đanh gia theo khia

ca

nh ngheo đa chiê u: An sinh xã hội, nhà ơ, y tê, an ninh, tham gia xa hội, giao duc va

thu nhâ

p, v.v. Hiện nay, khái niệm nghèo đa chiều đang được các t chức quốc tế như:

Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP), WB sử dụng để giám sát, đo lương sự

thay đi về mức độ tiếp cận nhu cầu cơ bản giữa các quốc gia. Tuy nhiên, dù ở kha cnh

nào (ngheo đơn chiêu hay đa chiêu) một quan điêm chung phô biến la cac yê u tô kinh tê

vi mô vê thâ t nghiệp/viê

c làm; Thu nhâ

p; La

m phat va châ t lương ngun nhân lưc co anh

hưởng ma

nh (nếu không muốn noi la quyêt đi 

nh) đê n giam ngheo noi riêng va nâng cao

đời sống vật chất, tinh thần noi chung cho ngươi dân.

Vơi vi

tri, vai tro và tâ m quan trng như vâ 

y, nghiên cư

u đê câ

p đến mô i quan hê

giưa các yêu tố kinh tê vi mô vê thâ t nghiê

p; Thu nhâ

p; La

m phát va châ t lương ngun

nhân lực co tac động như thê nao đên kha năng giảm ngheo cua tinh Lâm Đô ng trên cơ

sơ tập hơp một cách có hê

thống nguô n dư liê

u sẵn có (secondary data), liên tục của tinh

Lâm Đô ng để phân tích quan hê

giữa cac yêu tố kinh tê v mô trên vơi giam ngheo trong

một khoảng thời gian dài (1996-2015). Sư

 dung phương phap BMA đê chn mô hinh tô i

ưu va đươc kiểm định bằng mô hinh hô i qui bô

i va sau cung đưa ra mô 

t sô hàm y tư

 kê t

qua phân tich dư liê

Phm vi va giới ha

n nghiên cứu: Đi 

a ban tỉnh Lâm đng va chỉ nghiên cứu ở khia

ca

nh các yê u tố kinh tê vi mô về thâ t nghiê

p, thu nhâ

p, la

m phat, châ t lương ngun nhân

lực (trinh độ chuyên môn k thuâ

t của lưc lương lao đô

ng ≥ trung câ p) va hô

ngheo.

2. LY

 THUYÊ

T MÔ HÌNH VA

 GIA

 THUYÊ

T NGHIÊN CƯ

U

2.1. Cơ sơ

 ly thuyt

Hâ u hê t cac nha nghiên cư

u đê u thô ng nhâ t khăng đi 

nh ră ng các yếu tố ảnh hưởng

đến đói nghèo như: việc làm/thất nghiệp, la

m phat, thu nhâ

p va châ t lương ngun nhân

H Quang Thanh, Hoàng Trng Vinh và Trần Tuấn 111

lực đong vai tro râ t quan tro

ng trong chinh sach phat triên kinh tê đê phản ánh mức độ

lành mnh của nền kinh tế va thanh công hay thâ t ba

i cua môi quô c gia (Mankiw, 1997).

2.1.1. Thâ t nghiê

Thất nghiệp là vấn đề kinh tế v mô ảnh hưởng tới con người trực tiếp nhất và

nghiêm trng nhất. Đối với hầu hết mi người, mất việc lam đng ngha với tình trng

giảm mức sống và sức ép tâm lý. Bởi vậy, không có gì đáng ngc nhiên khi chúng ta thấy

thất nghiệp là chủ đề thường được nêu ra trong các cuộc tranh luận chính trị (Mankiw,

1997).

2.1.2. Cht lương nguồn nhân lưc

Tiên bô

công nghê

la hiê

u qua lao đô ng đươc phan anh qua sư hiêu biêt cua xa hô

vê phương phap san xuâ t, như: Công nghê

co đươc cai thiê

n, hiê

u qua lao đô 

ng tăng lên.

Hiê

u qua lao đô 

ng con phan anh sư

c khoe, giao duc, tay nghê va trinh đô

ky năng cua lưc

lương lao đô

ng (Mankiw, 1997).

Công nghệ là sử dụng tri thức để đt được kết quả thực tiễn va công nghệ đươc

xem như “b quyết sản xuất” bao gm cả cơ sở tri thức con ngươi và năng lực nghiên cứu

và triển khai (R&D), ngha là nó hoan toan phu thuô

c vao châ t lương nguô n nhân lưc môi

đâ t nươc, môi đi 

a phương.

Như vâ 

y, khăng đi 

nh ngun nhân lực đóng vai trò quyết định trong việc phát triển

bền vững trong dài hn, những nước phát triển đang di chuyển đến nền kinh tế trí thức.

Nguô n nhân lưc la nhân tô quyêt đi 

nh năng lưc ca

nh tranh cua môi quô c gia, thâm dung

lao đô 

ng gia re không con la nhân tô quan tro

ng trong ca

nh tranh nưa. Việt Nam cần phải

tiến hành các bước đi nhằm nâng cao năng suất và giảm bớt phụ thuộc vào lợi thế nhân

công rẻ; Nhân công rẻ sẽ chỉ giữ đất nước ở mức nghèo (Tuấn, 2008).

Do đo, câ n chu động đao ta

o nguô n nhân lưc và phát triển k năng nhằm thu ht

đâ u tư phát triên kinh tê và gip người lao động tìm kiếm việc làm qua đó giam ngheo

bên vưng va nâng cao đơi sô ng ngươi dân.

112 TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC ĐÀ LẠT [CHUYÊN SAN KINH TẾ VÀ QUẢN LÝ]

2.1.3. Lam pha

t

Thông thường cho rằng lm phát ảnh hưởng trực tiếp tơi người nghèo thông qua

viê

c làm giảm mức lương thực tế của h. Nếu lm phát không đươc lường trước, người

ngheo sẽ bị ảnh hưởng nhiêu hơn do h có khả năng mă

c cả yếu hơn và nói chung h

không có khả năng bảo vê 

chống lm phát. Ngươc li, vì người ngheo hay bị nợ nần, giá

trị thực cua món nơ sẽ giảm đi khi lm phát.

Tuy nhiên, nêu như ngun gốc của lm phát là do giá cả lương thực, thực phâm

tăng, hoă

c ơ vung nông thôn thi lm phát sẽ không có tác động ro rang tơi mức độ đói

ngheo hoă

c như một khi đã “kiểm soát” hiê

u ứng tăng trưởng tơi đói ngheo thì lm phát

không có ảnh hưởng gì. Nói chung, ảnh hưởng trực tiếp cua lm phát tơi tỷ lê 

đói nghèo

là không lơn trong bối cảnh Châu Á, trong phm vi quan sát đươc (Agenor, 2002;

Epaulard, 2003).

2.1.4. Tăng trương, thu nhâp

Quan hê

giữa tăng trưởng kinh tế và thay đôi tỉ lệ ngheo vừa phức tp vừa đa dng.

Hiêu đươc quan hê

này và những yếu tố xác định quan hê 

đó là mấu chốt trong viê

c xây

dựng chiến lươc giảm ngheo thành công. Nếu có thê chỉ ra rằng tăng trưởng kinh tế nhanh

bao giờ cung đi kem vơi giảm nghèo nhanh, do hiệu ứng "lan toả", thì chiến lươc giảm

ngheo chỉ cần tập trung vào viê

c đt tăng trưởng nhanh hơn. Song, nếu điêu đó không

nhất thiết là đung, vi việc theo đuôi tăng trưởng phải đi kem vơi nỗ lực đt đươc tăng

trưởng vì người nghèo thông qua viê

c tái phân bô tài sản và thu nhập trong nên kinh tế.

Và điêu này có ý ngha lơn trong viê

c xác định bản chất cua chiến lươc chống đói ngheo.

Song bất bình đẳng có xu hương thay đôi ở hầu hết các tình huống, một số quốc

gia có tốc độ giảm ngheo hn chế trong khi có thành tch tăng trưởng kinh tế đầy ấn tương;

Còn một số quốc gia khác li có tốc độ giảm ngheo cao trong khi tăng trưởng kinh tế là

tương đối thấp. Trong trương hơp nay, quá trình thay đôi thu nhập không mang đă 

c tính

là “trung tính” vê phân bô (Pasha & Palanivel, 2004).

Toan diê

n thi tăng trưởng là cách thức giảm nghèo bền vững hiệu quả nhất. Kinh

nghiệm trong suốt nhiêu năm qua của thế giới cho thấy tăng trưởng kinh tế là phương

thức hữu hiệu nhất gip người dân thoát nghèo. Tăng trưởng kinh tế đem li mức thu

H Quang Thanh, Hoàng Trng Vinh và Trần Tuấn 113

nhập cao hơn, giúp người dân có thể tiết kiệm, đầu tư và tự bảo vệ mình vào những lc

khó khăn.

Thu nhập của gia đình cao hơn có ngha là trẻ em có thể đến trường chứ không

phải đi làm. Và khi kinh tế phát triển, các chnh phủ có thể huy động ngun vốn cần thiết

cho dịch vụ công phuc vu cho người ngheo, vung kho khăn đê ho

phat triên san xâ t, tăng

thu nhâ

Nói cách khác, tăng trưởng kinh tế có lợi cho người nghèo là tăng trưởng tối đa

hóa tác động tch cực của tăng trưởng trong việc giảm nghèo. Một chiến lược tăng trưởng

có lợi cho người nghèo không chỉ tập trung vào tăng trưởng kinh tế mà còn tác động đến

mô hình phân phối thu nhập để từ đó người nghèo hưởng lợi từ tăng trưởng kinh tế theo

một tỷ lệ lớn hơn người giàu thu hẹp li khoảng cách giàu nghèo, đầu tư cơ sơ ha

tâ ng,

ky thuâ

t - công nghê

cho vùng nông thôn phát triên san xuâ t, tiêu thu hang hoa.

Trên cơ sở cac yêu tố kinh tế vi mô tac đô 

ng đói ngheo, Pasha và Palanivel (2004)

đã đề nghị mô hinh nghiên cư

u va phương phap luâ

n tiêp câ

n mô i quan hê

này như trong

Hình 1.

Hinh 1. Yêu tô kinh tê v mô ta

c đô 

ng đoi ngheo

Ngun: Pasha và Palavinel (2004)

2.2. Gia thuyt va mô hnh nghiên cư

u

Trên cơ sơ ly thuyêt kinh tế vi mô cung như nhưng nghiên cư

u trươc, gia thuyết

nghiên cư

u cho ră ng các yếu tô vê thâ t nghiê

p; Thu nhâ

p; La

m phat va đê xuất bô sung

thanh phâ n chất lượng ngun nhân lưc la cac yê u tô nguyên nhân co tac đô 

ng đên viê

giam ngheo cua Lâm Đô ng.

Vơi cac yêu tô trên vơi giam ngheo, gia thuyết ră ng trong mô i quan hê

nay thi

giam ngheo la yêu tô bi

chi phô i va phu thuô

c bơi cac yêu tô vê thâ t nghiê

p, la

m phat la

cung chiê u; con thu nhâ

p, châ t lương nguô n nhân la nghi

ch chiêu: Đây la cac biê n đô 

1. Lam pha

t (+)

2. Tăng trươ

ng/Thu nhâp (-)

3. Viêc la

m (-)/Thâ t nghiêp (+)

Đi ngho

Các yếu tố kinh tế vĩ mô tác động đến giảm nghèo ở Lâm Đồng

Chủ đề:

Tài liệu liên quan

Tài liêu mới

AI tóm tắt

Giới thiệu tài liệu

Đối tượng sử dụng

Từ khoá chính

Nội dung tóm tắt

Hỗ trợ

Phương thức thanh toán

Theo dõi chúng tôi