Kinh t(cid:855) V(cid:429) mô – Bài t(cid:837)p h(cid:863) th(cid:873)ng

Paul Krugman, 2006

Bài t(cid:1201)p ch(cid:1133)(cid:1131)ng 6

Kinh t(cid:1219) v(cid:429) mô: b(cid:1261)c tranh t(cid:1241)ng quát

1. Trong s(cid:1237) nh(cid:1267)ng câu h(cid:1235)i sau, câu nào thích h(cid:1255)p v(cid:1247)i nghiên c(cid:1261)u kinh t(cid:1219) v(cid:429) mô và câu nào

thích h(cid:1255)p v(cid:1247)i nghiên c(cid:1261)u kinh t(cid:1219) vi mô? a. Ti(cid:1221)n “típ” c(cid:1259)a cô Mai s(cid:1217) thay (cid:255)(cid:1241)i nh(cid:1133) th(cid:1219) nào khi m(cid:1245)t xí nghi(cid:1227)p s(cid:1191)n xu(cid:1193)t g(cid:1195)n v(cid:1247)i nhà hàng n(cid:1131)i cô làm vi(cid:1227)c b(cid:1231)(cid:3)(cid:255)óng c(cid:1265)a?

b. (cid:264)(cid:76)(cid:1221)u gì s(cid:1217) x(cid:1191)y ra v(cid:1247)i chi tiêu c(cid:1259)a ng(cid:1133)(cid:1249)i tiêu dùng khi n(cid:1221)n kinh t(cid:1219) xu(cid:1237)ng d(cid:1237)c? c. Giá cam s(cid:1217) thay (cid:255)(cid:1241)i nh(cid:1133) th(cid:1219) nào khi m(cid:1245)t tr(cid:1201)n s(cid:1133)(cid:1131)ng mù phá hu(cid:1273) các v(cid:1133)(cid:1249)n cam l(cid:1247)n nh(cid:1193)t (cid:1251)(cid:3)(cid:264)BSCL? d. Ti(cid:1221)n l(cid:1133)(cid:1131)ng t(cid:1189)i m(cid:1245)t nhà máy s(cid:1191)n xu(cid:1193)t (cid:1251) khu công nghi(cid:1227)p Hi(cid:1227)p Ph(cid:1133)(cid:1247)c s(cid:1217) thay (cid:255)(cid:1241)i nh(cid:1133) th(cid:1219) nào khi công (cid:255)oàn (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c thành l(cid:1201)p?

e. (cid:264)(cid:76)(cid:1221)u gì s(cid:1217) x(cid:1191)y (cid:255)(cid:1219)n (cid:255)(cid:1237)i v(cid:1247)i xu(cid:1193)t kh(cid:1197)u c(cid:1259)a Vi(cid:1227)t Nam khi VND lên giá so v(cid:1247)i USD? f. (cid:48)(cid:1237)i quan h(cid:1227) gi(cid:1267)a t(cid:1273) l(cid:1227) th(cid:1193)t nghi(cid:1227)p và t(cid:1273) l(cid:1227) l(cid:1189)m phát c(cid:1259)a m(cid:1245)t n(cid:1133)(cid:1247)c là gì?

2. Khi m(cid:1245)t ng(cid:1133)(cid:1249)i ti(cid:1219)t ki(cid:1227)m, c(cid:1259)a c(cid:1191)i c(cid:1259)a ng(cid:1133)(cid:1249)i (cid:255)ó t(cid:259)ng lên, có ngh(cid:429)a là ng(cid:1133)(cid:1249)i (cid:255)ó có th(cid:1223) tiêu xài nhi(cid:1221)u h(cid:1131)n trong t(cid:1133)(cid:1131)ng lai. Nh(cid:1133)ng khi t(cid:1193)t c(cid:1191) m(cid:1233)i ng(cid:1133)(cid:1249)i cùng ti(cid:1219)t ki(cid:1227)m, thu nh(cid:1201)p c(cid:1259)a (cid:80)(cid:1233)i ng(cid:1133)(cid:1249)i s(cid:1217) gi(cid:1191)m xu(cid:1237)ng, (cid:255)(cid:76)(cid:1221)u (cid:255)ó có ngh(cid:429)a là m(cid:1233)i ng(cid:1133)(cid:1249)i ph(cid:1191)i tiêu xài ít (cid:255)i trong hi(cid:1227)n t(cid:1189)i. Hãy gi(cid:1191)i thích v(cid:1193)n (cid:255)(cid:1221) có v(cid:1215) trái ng(cid:1133)(cid:1255)c này. B(cid:1189)n có bi(cid:1219)t hi(cid:1227)n t(cid:1133)(cid:1255)ng t(cid:1133)(cid:1131)ng t(cid:1269) trong kinh t(cid:1219) (cid:89)(cid:429) mô này còn (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c g(cid:1233)i là gì không?

3. Vì sao chúng ta l(cid:1189)i xem th(cid:1249)i k(cid:484) m(cid:1251) r(cid:1245)ng kinh t(cid:1219) trong m(cid:1245)t chu k(cid:484) kinh t(cid:1219) khác v(cid:1247)i t(cid:259)ng tr(cid:1133)(cid:1251)ng kinh t(cid:1219) trong dài h(cid:1189)n? Vì sao ta ph(cid:1191)i quan tâm (cid:255)(cid:1219)n (cid:255)(cid:1245) l(cid:1247)n c(cid:1259)a t(cid:1273) l(cid:1227) t(cid:259)ng tr(cid:1133)(cid:1251)ng dài (cid:75)(cid:1189)n c(cid:1259)a GDP th(cid:1269)c so v(cid:1247)i (cid:255)(cid:1245) l(cid:1247)n c(cid:1259)a t(cid:1273) l(cid:1227) t(cid:259)ng tr(cid:1133)(cid:1251)ng dân s(cid:1237)?

4. Có kho(cid:1191)ng 100.000 dân sinh s(cid:1237)ng trên (cid:255)(cid:1193)t n(cid:1133)(cid:1247)c Macronesia. Trong s(cid:1237) 100.000 dân này, 25.000 ng(cid:1133)(cid:1249)i là quá già không th(cid:1223) làm vi(cid:1227)c và 15.000 ng(cid:1133)(cid:1249)i là quá tr(cid:1215) không th(cid:1223) làm vi(cid:1227)c. Trong s(cid:1237) 60.000 ng(cid:1133)(cid:1249)i còn l(cid:1189)i, 10.000 ng(cid:1133)(cid:1249)i không làm vi(cid:1227)c và (cid:255)ã t(cid:1263) b(cid:1235) vi(cid:1227)c tìm ki(cid:1219)m vi(cid:1227)c làm, 45.000 có vi(cid:1227)c làm, và 5.000 ng(cid:1133)(cid:1249)i còn l(cid:1189)i (cid:255)ang tìm ki(cid:1219)m vi(cid:1227)c làm nh(cid:1133)ng (cid:89)(cid:1199)n ch(cid:1133)a có vi(cid:1227)c làm. a. (cid:54)(cid:1237) ng(cid:1133)(cid:1249)i n(cid:1205)m trong l(cid:1269)c l(cid:1133)(cid:1255)ng lao (cid:255)(cid:1245)ng c(cid:1259)a Macronesia? b. (cid:55)(cid:1273) l(cid:1227) th(cid:1193)t nghi(cid:1227)p c(cid:1259)a Macronesia là bao nhiêu? c. (cid:54)(cid:1237) ng(cid:1133)(cid:1249)i lao (cid:255)(cid:1245)ng n(cid:1191)n chí hay chán n(cid:1191)n c(cid:1259)a Macronesia là bao nhiêu?

5. (cid:264)(cid:1195)u n(cid:259)m 2010 (cid:1251) n(cid:1133)(cid:1247)c Macroland, t(cid:1241)ng s(cid:1191)n l(cid:1133)(cid:1255)ng là 10 t(cid:1273) USD (10.000 tri(cid:1227)u USD) và dân s(cid:1237) là 1 tri(cid:1227)u ng(cid:1133)(cid:1249)i. Trong n(cid:259)m 2010, t(cid:1241)ng s(cid:1191)n l(cid:1133)(cid:1255)ng t(cid:259)ng 3,5%, dân s(cid:1237) t(cid:259)ng 2,5%, và (cid:80)(cid:1261)c giá chung gi(cid:1267) nguyên. a. (cid:55)(cid:1241)ng s(cid:1191)n l(cid:1133)(cid:1255)ng trên (cid:255)(cid:1195)u ng(cid:1133)(cid:1249)i c(cid:1259)a Macroland vào (cid:255)(cid:1195)u n(cid:259)m 2010 là bao nhiêu? b. (cid:55)(cid:1241)ng s(cid:1191)n l(cid:1133)(cid:1255)ng c(cid:1259)a Macroland vào cu(cid:1237)i n(cid:259)m 2010 là bao nhiêu? c. Dân s(cid:1237) c(cid:1259)a Macroland vào cu(cid:1237)i n(cid:259)m 2010 là bao nhiêu? d. (cid:55)(cid:1241)ng s(cid:1191)n l(cid:1133)(cid:1255)ng trên (cid:255)(cid:1195)u ng(cid:1133)(cid:1249)i c(cid:1259)a Macroland vào cu(cid:1237)i n(cid:259)m 2010 là bao nhiêu? e. (cid:55)(cid:1273) l(cid:1227) t(cid:259)ng tr(cid:1133)(cid:1251)ng h(cid:1205)ng n(cid:259)m c(cid:1259)a t(cid:1241)ng s(cid:1191)n l(cid:1133)(cid:1255)ng trên (cid:255)(cid:1195)u ng(cid:1133)(cid:1249)i c(cid:1259)a Macroland trong (cid:81)(cid:259)m 2010 là bao nhiêu? G(cid:1255)i ý: t(cid:1273) l(cid:1227) t(cid:259)ng tr(cid:1133)(cid:1251)ng n(cid:259)m 2010 b(cid:1205)ng v(cid:1247)i:

Kinh t(cid:1219) V(cid:429) mô Paul Krugman, 2006 Page 1

Thay (cid:255)(cid:1241)i c(cid:1259)a t(cid:1241)ng s(cid:1191)n l(cid:1133)(cid:1255)ng trong n(cid:259)m 2010 x 100 (cid:55)(cid:1241)ng s(cid:1191)n l(cid:1133)(cid:1255)ng (cid:255)(cid:1195)u n(cid:259)m 2010

6. (cid:55)(cid:1189)i Hoa K(cid:484), h(cid:1233)c phí (cid:255)(cid:1189)i h(cid:1233)c gia t(cid:259)ng (cid:255)áng k(cid:1223) trong nh(cid:1267)ng th(cid:1201)p niên g(cid:1195)n (cid:255)ây. T(cid:1263) n(cid:259)m h(cid:1233)c 1971-1972 (cid:255)(cid:1219)n n(cid:259)m h(cid:1233)c 2001-2002, t(cid:1241)ng h(cid:1233)c phí, ti(cid:1221)n thuê ký túc xá và ti(cid:1221)n (cid:259)n c(cid:1259)a các sinh viên h(cid:1233)c toàn th(cid:1249)i gian t(cid:259)ng t(cid:1263) 1.357 USD t(cid:1247)i 8.022 USD t(cid:1189)i các tr(cid:1133)(cid:1249)ng (cid:255)(cid:1189)i h(cid:1233)c nhà (cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c và t(cid:1263) 2.917 USD (cid:255)(cid:1219)n 21.413 USD t(cid:1189)i các tr(cid:1133)(cid:1249)ng t(cid:1133) nhân, t(cid:1133)(cid:1131)ng (cid:1261)ng v(cid:1247)i m(cid:1261)c t(cid:259)ng bình quân h(cid:1205)ng n(cid:259)m 6,1 % t(cid:1189)i các tr(cid:1133)(cid:1249)ng nhà n(cid:1133)(cid:1247)c và 6,9% t(cid:1189)i các tr(cid:1133)(cid:1249)ng t(cid:1133) nhân. C(cid:458)ng cùng th(cid:1249)i gian (cid:255)ó, thu nh(cid:1201)p cá nhân sau thu(cid:1219) bình quân t(cid:259)ng t(cid:1263) 3.860 USD lên (cid:255)(cid:1219)n 26.156 USD m(cid:1243)i n(cid:259)m, t(cid:1273) l(cid:1227) t(cid:259)ng tr(cid:1133)(cid:1251)ng bình quân hàng n(cid:259)m c(cid:1259)a thu nh(cid:1201)p cá nhân là 6,6%. Li(cid:1227)u (cid:75)(cid:1233)c phí t(cid:259)ng có khi(cid:1219)n cho nh(cid:1267)ng sinh viên thu(cid:1245)c t(cid:1195)ng l(cid:1247)p trung bình g(cid:1211)p khó kh(cid:259)n trong vi(cid:1227)c chi tr(cid:1191) h(cid:1233)c phí?

7. Vào tháng 5 hàng n(cid:259)m, t(cid:1249) The Economist công b(cid:1237) s(cid:1237) li(cid:1227)u v(cid:1221) giá c(cid:1259)a lo(cid:1189)i bánh hamburger Big Mac t(cid:1189)i nh(cid:1267)ng qu(cid:1237)c gia khác nhau và t(cid:1273) giá h(cid:1237)i (cid:255)oái khác nhau. B(cid:1191)ng sau (cid:255)ây s(cid:1217)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)a ra m(cid:1245)t vài thông tin (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c s(cid:1265) d(cid:1257)ng cho ch(cid:1229) s(cid:1237) t(cid:1263) n(cid:259)m 2001 (cid:255)(cid:1219)n n(cid:259)m 2003. Hãy s(cid:1265) d(cid:1257)ng nh(cid:1267)ng thông tin này (cid:255)(cid:1223) tr(cid:1191) l(cid:1249)i các câu h(cid:1235)i d(cid:1133)(cid:1247)i (cid:255)ây.

(cid:49)(cid:1133)(cid:1247)c

Argentina 2001 Giá c(cid:1259)a Big Mac (theo ti(cid:1221)n (cid:255)(cid:1231)a ph(cid:1133)(cid:1131)ng) 2,5 peso 2003 Giá c(cid:1259)a Big Mac (theo ti(cid:1221)n (cid:255)(cid:1231)a ph(cid:1133)(cid:1131)ng) 4,10 peso

Canada 3,33 CAD trên 1 3,20 CAD

2,57 EUR trên 1 2,71 EUR (cid:55)(cid:1273) giá h(cid:1237)i (cid:255)oái (ngo(cid:1189)i t(cid:1227) trên (cid:80)(cid:1243)i USD) 1,00 peso trên 1 USD 1,56 USD 1,14 USD (cid:55)(cid:1273) giá h(cid:1237)i (cid:255)oái (ngo(cid:1189)i t(cid:1227) trên (cid:80)(cid:1243)i USD) 2,88 peso trên 1 USD 1,45 CAD trên 1 USD 0,91 EUR trên 1 USD

Khu v(cid:1269)c châu Âu s(cid:1265) (cid:71)(cid:1257)ng Euro Nh(cid:1201)t 294 yên 124 trên 1 USD 262 yên 120 yên trên 1 USD M(cid:1275) 2,54 USD 2,71 USD

a. (cid:49)(cid:1131)i nào là r(cid:1215) nh(cid:1193)t (cid:255)(cid:1223) mua Big Mac theo USD vào n(cid:259)m 2001? b. (cid:49)(cid:1131)i nào là r(cid:1215) nh(cid:1193)t (cid:255)(cid:1223) mua Big Mac theo USD vào n(cid:259)m 2003? c. (cid:49)(cid:1219)u vi(cid:1227)c giá Big Mac theo ti(cid:1221)n (cid:255)(cid:1231)a ph(cid:1133)(cid:1131)ng c(cid:1259)a m(cid:1243)i n(cid:1133)(cid:1247)c t(cid:259)ng lên tiêu bi(cid:1223)u cho t(cid:1273) l(cid:1227) (cid:79)(cid:1189)m phát bình quân c(cid:1259)a n(cid:1133)(cid:1247)c (cid:255)ó trong th(cid:1249)i k(cid:484) hai n(cid:259)m 2001 (cid:255)(cid:1219)n 2003, n(cid:1133)(cid:1247)c nào có t(cid:1273) (cid:79)(cid:1227) l(cid:1189)m phát cao nh(cid:1193)t? Có n(cid:1133)(cid:1247)c nào gi(cid:1191)m phát hay không? d. (cid:1260)ng v(cid:1247)i m(cid:1243)i (cid:255)(cid:1239)ng ti(cid:1221)n, gi(cid:1191)i thích li(cid:1227)u (cid:255)(cid:1239)ng USD (cid:255)ã tr(cid:1251) nên t(cid:259)ng giá tr(cid:1231) ho(cid:1211)c gi(cid:1191)m giá tr(cid:1231) so v(cid:1247)i (cid:255)(cid:1239)ng ti(cid:1221)n n(cid:1133)(cid:1247)c (cid:255)ó t(cid:1263) n(cid:259)m 2001 (cid:255)(cid:1219)n 2003?

Kinh t(cid:1219) V(cid:429) mô Paul Krugman, 2006 Page 2

Bài t(cid:1201)p ch(cid:1133)(cid:1131)ng 7

Tìm hi(cid:1223)u kinh t(cid:1219) v(cid:429) mô

1. Bên d(cid:1133)(cid:1247)i là bi(cid:1223)u (cid:255)(cid:1239) l(cid:1133)u chuy(cid:1223)n ti(cid:1221)n t(cid:1227)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c (cid:255)(cid:1131)n gi(cid:1191)n hoá c(cid:1259)a n(cid:1221)n kinh t(cid:1219) Micronia.

Mua hàng hoá và d(cid:1231)ch v(cid:1257) (cid:70)(cid:1259)a chính ph(cid:1259) = 100$

a. GDP c(cid:1259)a Micronia là bao nhiêu? b. Xu(cid:1193)t kh(cid:1197)u ròng là bao nhiêu? c. Thu nh(cid:1201)p kh(cid:1191) d(cid:1257)ng là bao nhiêu? d. (cid:55)(cid:1241)ng dòng ti(cid:1221)n ra kh(cid:1235)i các h(cid:1245) gia (cid:255)ình - t(cid:1241)ng c(cid:1259)a thu(cid:1219), chi tiêu tiêu dùng, và ti(cid:1219)t ki(cid:1227)m (cid:87)(cid:1133) nhân - có b(cid:1205)ng v(cid:1247)i t(cid:1241)ng dòng ti(cid:1221)n ch(cid:1191)y vào các h(cid:1245) gia (cid:255)ình? e. Chính ph(cid:1259) Micronia tài tr(cid:1255) cho vi(cid:1227)c mua s(cid:1203)m hàng hoá và d(cid:1231)ch v(cid:1257) c(cid:1259)a mình nh(cid:1133) th(cid:1219) nào?

Chính ph(cid:1259)

Thu(cid:1219) = 100$

H(cid:1245) gia (cid:255)ình

Chi tiêu tiêu dùng = 650$

Ti(cid:1221)n l(cid:1133)(cid:1131)ng, l(cid:1255)i nhu(cid:1201)n, lãi vay, ti(cid:1221)n thuê = 750$

Th(cid:1231) tr(cid:1133)(cid:1249)ng hàng hoá d(cid:1231)ch v(cid:1257)

Th(cid:1231) tr(cid:1133)(cid:1249)ng các (cid:92)(cid:1219)u t(cid:1237) s(cid:1191)n xu(cid:1193)t

(cid:55)(cid:1241)ng s(cid:1191)n ph(cid:1197)m (cid:81)(cid:1245)i (cid:255)(cid:1231)a

Ti(cid:1221)n l(cid:1133)(cid:1131)ng, l(cid:1255)i nhu(cid:1201)n, lãi vay, ti(cid:1221)n thuê = 750$

Doanh nghi(cid:1227)p

Xu(cid:1193)t kh(cid:1197)u = 20$

Ph(cid:1195)n còn l(cid:1189)i (cid:70)(cid:1259)a th(cid:1219) gi(cid:1247)i

Nh(cid:1201)p kh(cid:1197)u = 20$

2. Bi(cid:1223)u (cid:255)(cid:1239) l(cid:1133)u chuy(cid:1223)n ti(cid:1221)n t(cid:1227) ph(cid:1261)c t(cid:1189)p h(cid:1131)n c(cid:1259)a n(cid:1221)n kinh t(cid:1219) Macronia (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c trình bày d(cid:1133)(cid:1247)i

(cid:255)ây. a. GDP c(cid:1259)a Macronia là bao nhiêu? b. Xu(cid:1193)t kh(cid:1197)u ròng là bao nhiêu? c. Thu nh(cid:1201)p kh(cid:1191) d(cid:1257)ng là bao nhiêu? d. (cid:55)(cid:1241)ng dòng ti(cid:1221)n ra kh(cid:1235)i các h(cid:1245) gia (cid:255)ình - t(cid:1241)ng c(cid:1259)a thu(cid:1219), chi tiêu tiêu dùng, và ti(cid:1219)t ki(cid:1227)m (cid:87)(cid:1133) nhân - có b(cid:1205)ng v(cid:1247)i t(cid:1241)ng dòng ti(cid:1221)n ch(cid:1191)y vào các h(cid:1245) gia (cid:255)ình? e. Chính ph(cid:1259) tài tr(cid:1255) cho chi tiêu c(cid:1259)a chính ph(cid:1259) nh(cid:1133) th(cid:1219) nào?

Kinh t(cid:1219) V(cid:429) mô Paul Krugman, 2006 Page 3

Mua hàng hoá và d(cid:1231)ch v(cid:1257) (cid:70)(cid:1259)a chính ph(cid:1259) = 150$

Vay m(cid:1133)(cid:1255)n c(cid:1259)a chính ph(cid:1259) = 60$

Chính ph(cid:1259)

Chuy(cid:1223)n giao c(cid:1259)a chính ph(cid:1259) =10$

Thu(cid:1219) = 100$

Ti(cid:1219)t ki(cid:1227)m t(cid:1133) nhân = 200$

H(cid:1245) gia (cid:255)ình

Chi tiêu tiêu dùng = 510$

Ti(cid:1221)n l(cid:1133)(cid:1131)ng, l(cid:1255)i nhu(cid:1201)n, lãi vay, ti(cid:1221)n thuê = 800$

Th(cid:1231) tr(cid:1133)(cid:1249)ng hàng hoá d(cid:1231)ch v(cid:1257)

Th(cid:1231) tr(cid:1133)(cid:1249)ng các (cid:92)(cid:1219)u t(cid:1237) s(cid:1191)n xu(cid:1193)t

Th(cid:1231) tr(cid:1133)(cid:1249)ng tài chính

(cid:55)(cid:1241)ng s(cid:1191)n ph(cid:1197)m (cid:81)(cid:1245)i (cid:255)(cid:1231)a

Ti(cid:1221)n l(cid:1133)(cid:1131)ng, l(cid:1255)i nhu(cid:1201)n, lãi vay, ti(cid:1221)n thuê = 800$

Doanh nghi(cid:1227)p

Doanh nghi(cid:1227)p vay m(cid:1133)(cid:1255)n và phát hành c(cid:1241) phi(cid:1219)u =110$

Chi (cid:255)(cid:1195)u t(cid:1133) = 110$

Vay m(cid:1133)(cid:1255)n và bán c(cid:1241) phi(cid:1219)u c(cid:1259)a n(cid:1133)(cid:1247)c ngoài = 100$

Xu(cid:1193)t kh(cid:1197)u = 50$

Ph(cid:1195)n còn l(cid:1189)i (cid:70)(cid:1259)a th(cid:1219) gi(cid:1247)i

Nh(cid:1201)p kh(cid:1197)u = 20$

Cho vay và mua c(cid:1241) phi(cid:1219)u c(cid:1259)a n(cid:1133)(cid:1247)c ngoài =130$

3. (cid:49)(cid:1221)n kinh t(cid:1219) nh(cid:1235) Pizzania s(cid:1191)n xu(cid:1193)t ba s(cid:1191)n ph(cid:1197)m (bánh mì, phô mai, và pizza), m(cid:1243)i s(cid:1191)n ph(cid:1197)m (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c s(cid:1191)n xu(cid:1193)t b(cid:1251)i m(cid:1245)t công ty riêng bi(cid:1227)t. Công ty bánh mì và công ty phô mai l(cid:1195)n (cid:79)(cid:1133)(cid:1255)t s(cid:1191)n xu(cid:1193)t t(cid:1193)t c(cid:1191) các nguyên li(cid:1227)u h(cid:1233) c(cid:1195)n (cid:255)(cid:1223) làm bánh mì và phô mai; công ty pizza s(cid:1265) (cid:71)(cid:1257)ng bánh mì và phô mai t(cid:1263) hai công ty trên (cid:255)(cid:1223) làm pizza. C(cid:1191) ba công ty (cid:255)(cid:1221)u thuê m(cid:1133)(cid:1247)n lao (cid:255)(cid:1245)ng (cid:255)(cid:1223) giúp s(cid:1191)n xu(cid:1193)t hàng hóa, và chênh l(cid:1227)ch gi(cid:1267)a giá tr(cid:1231) hàng hoá bán (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c v(cid:1247)i (cid:87)(cid:1241)ng chi phí lao (cid:255)(cid:1245)ng và nguyên li(cid:1227)u là l(cid:1255)i nhu(cid:1201)n c(cid:1259)a công ty. B(cid:1191)ng sau (cid:255)ây tóm t(cid:1203)t ho(cid:1189)t (cid:255)(cid:1245)ng c(cid:1259)a ba công ty trong (cid:255)ó t(cid:1193)t c(cid:1191) bánh mì và phô mai s(cid:1191)n xu(cid:1193)t ra (cid:255)(cid:1221)u (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c bán cho công ty pizza (cid:255)(cid:1223) làm nguyên li(cid:1227)u s(cid:1191)n xu(cid:1193)t pizza.

Chi phí nguyên li(cid:1227)u Công ty bánh mì Công ty phô mai Công ty pizza 0 USD 0 USD

Ti(cid:1221)n l(cid:1133)(cid:1131)ng Giá tr(cid:1231) s(cid:1191)n ph(cid:1197)m 15 50 20 35 50 USD cho bánh mì 35 USD cho phô mai 75 200

a. Tính GDP b(cid:1205)ng ph(cid:1133)(cid:1131)ng pháp giá tr(cid:1231) gia t(cid:259)ng trong s(cid:1191)n xu(cid:1193)t. b. Tính GDP b(cid:1205)ng ph(cid:1133)(cid:1131)ng pháp chi tiêu cho hàng hoá và d(cid:1231)ch v(cid:1257) cu(cid:1237)i cùng. c. Tính GDP b(cid:1205)ng ph(cid:1133)(cid:1131)ng pháp thu nh(cid:1201)p tr(cid:1191) cho các y(cid:1219)u t(cid:1237) s(cid:1191)n xu(cid:1193)t.

4. Trong n(cid:1221)n kinh t(cid:1219) Pizzania (t(cid:1263) câu 3 trên (cid:255)ây), bánh mì và phô mai s(cid:1191)n xu(cid:1193)t ra (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c bán cho công ty pizza (cid:255)(cid:1223) làm nguyên li(cid:1227)u s(cid:1191)n xu(cid:1193)t pizza, (cid:255)(cid:1239)ng th(cid:1249)i c(cid:458)ng (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c bán cho ng(cid:1133)(cid:1249)i tiêu dùng nh(cid:1133) hàng hoá cu(cid:1237)i cùng. B(cid:1191)ng d(cid:1133)(cid:1247)i (cid:255)ây tóm t(cid:1203)t ho(cid:1189)t (cid:255)(cid:1245)ng c(cid:1259)a ba công ty.

Chi phí nguyên li(cid:1227)u Công ty bánh mì Công ty phô mai Công ty pizza 0 USD 0 USD 50 USD cho bánh mì 35 USD cho phô mai

Kinh t(cid:1219) V(cid:429) mô Paul Krugman, 2006 Page 4

25 100 75 200 30 60

Ti(cid:1221)n l(cid:1133)(cid:1131)ng Giá tr(cid:1231) s(cid:1191)n ph(cid:1197)m a. Tính GDP b(cid:1205)ng ph(cid:1133)(cid:1131)ng pháp giá tr(cid:1231) gia t(cid:259)ng trong s(cid:1191)n xu(cid:1193)t. b. Tính GDP b(cid:1205)ng ph(cid:1133)(cid:1131)ng pháp chi tiêu cho hàng hoá và d(cid:1231)ch v(cid:1257) cu(cid:1237)i cùng. c. Tính GDP b(cid:1205)ng ph(cid:1133)(cid:1131)ng pháp thu nh(cid:1201)p tr(cid:1191) cho các y(cid:1219)u t(cid:1237) s(cid:1191)n xu(cid:1193)t.

5. Giao d(cid:1231)ch nào trong s(cid:1237) nh(cid:1267)ng giao d(cid:1231)ch d(cid:1133)(cid:1247)i (cid:255)ây s(cid:1217)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c tính trong GDP c(cid:1259)a Vi(cid:1227)t Nam?

a. Công ty Coca-Cola xây d(cid:1269)ng m(cid:1245)t nhà máy (cid:255)óng chai t(cid:1189)i (cid:264)à N(cid:1209)ng. b. Vi(cid:1227)t Nam Airline bán m(cid:1245)t trong nh(cid:1267)ng chi(cid:1219)c máy bay hi(cid:1227)n (cid:255)ang có cho hãng hàng không Lào.

c. Cô Mai mua m(cid:1245)t c(cid:1241) ph(cid:1195)n hi(cid:1227)n t(cid:1189)i c(cid:1259)a hãng FPT. d. Hãng s(cid:1191)n xu(cid:1193)t r(cid:1133)(cid:1255)u vang (cid:264)à L(cid:1189)t s(cid:1191)n xu(cid:1193)t m(cid:1245)t chai vang cao c(cid:1193)p và bán cho m(cid:1245)t khách hàng (cid:1251) Montreal, Canada.

e. (cid:48)(cid:1245)t ng(cid:1133)(cid:1249)i Vi(cid:1227)t Nam mua m(cid:1245)t chai n(cid:1133)(cid:1247)c hoa Pháp. f. (cid:48)(cid:1245)t nhà xu(cid:1193)t b(cid:1191)n sách s(cid:1191)n xu(cid:1193)t quá nhi(cid:1221)u (cid:1193)n b(cid:1191)n c(cid:1259)a m(cid:1245)t quy(cid:1223)n sách m(cid:1247)i; s(cid:1237) sách không bán (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c n(cid:259)m nay nên nhà s(cid:1191)n xu(cid:1193)t (cid:255)(cid:1133)a s(cid:1237) sách d(cid:1133) vào hàng t(cid:1239)n kho.

6. (cid:49)(cid:1221)n kinh t(cid:1219) Britannica s(cid:1191)n xu(cid:1193)t ba s(cid:1191)n ph(cid:1197)m: máy vi tính, DVD và pizza. B(cid:1191)ng d(cid:1133)(cid:1247)i (cid:255)ây trình bày giá c(cid:1191) và s(cid:1191)n l(cid:1133)(cid:1255)ng c(cid:1259)a ba s(cid:1191)n ph(cid:1197)m trong 3 n(cid:259)m 2008, 2009, 2010.

Máy vi tính N(cid:259)m Giá (USD) S(cid:1237) l(cid:1133)(cid:1255)ng 2008 2009 2010 900 1.000 1.050 10 10,5 12 DVD Giá (USD) S(cid:1237) l(cid:1133)(cid:1255)ng 10 12 14 100 105 110 Pizza Giá(USD) 15 16 17 S(cid:1237) l(cid:1133)(cid:1255)ng 2 2 3

a. Ph(cid:1195)n tr(cid:259)m thay (cid:255)(cid:1241)i s(cid:1191)n l(cid:1133)(cid:1255)ng c(cid:1259)a m(cid:1243)i s(cid:1191)n ph(cid:1197)m t(cid:1263) n(cid:259)m 2008 (cid:255)(cid:1219)n 2009 và t(cid:1263) n(cid:259)m 2009 (cid:255)(cid:1219)n 2010 là bao nhiêu? b. Ph(cid:1195)n tr(cid:259)m thay (cid:255)(cid:1241)i giá c(cid:1191) c(cid:1259)a m(cid:1243)i s(cid:1191)n ph(cid:1197)m t(cid:1263) n(cid:259)m 2008 (cid:255)(cid:1219)n 2009 và t(cid:1263) n(cid:259)m 2009 (cid:255)(cid:1219)n 2010 là bao nhiêu?

c. Tính GDP danh ngh(cid:429)a c(cid:1259)a Britannica cho t(cid:1263)ng n(cid:259)m trong 3 n(cid:259)m. Ph(cid:1195)n tr(cid:259)m thay (cid:255)(cid:1241)i (cid:70)(cid:1259)a GDP danh ngh(cid:429)a t(cid:1263) n(cid:259)m 2008 (cid:255)(cid:1219)n 2009 và t(cid:1263) n(cid:259)m 2009 (cid:255)(cid:1219)n 2010 là bao nhiêu? d. Tính GDP th(cid:1269)c c(cid:1259)a Britannica cho t(cid:1263)ng n(cid:259)m trong 3 n(cid:259)m, s(cid:1265) d(cid:1257)ng giá c(cid:1259)a n(cid:259)m 2008. Ph(cid:1195)n tr(cid:259)m thay (cid:255)(cid:1241)i c(cid:1259)a GDP th(cid:1269)c t(cid:1263) n(cid:259)m 2008 (cid:255)(cid:1219)n 2009 và t(cid:1263) n(cid:259)m 2009 (cid:255)(cid:1219)n 2010 là bao nhiêu?

7. (cid:37)(cid:1191)ng d(cid:1133)(cid:1247)i (cid:255)ây trình bày các d(cid:1267) li(cid:1227)u v(cid:1221) GDP danh ngh(cid:429)a ((cid:255)(cid:1131)n v(cid:1231) tính: t(cid:1273) USD), GDP th(cid:1269)c (cid:11)(cid:255)(cid:1131)n v(cid:1231) tính: t(cid:1273) USD) l(cid:1193)y n(cid:259)m 2000 làm n(cid:259)m g(cid:1237)c, và dân s(cid:1237) ((cid:255)(cid:1131)n v(cid:1231) tính: nghìn ng(cid:1133)(cid:1249)i) (cid:70)(cid:1259)a n(cid:1133)(cid:1247)c M(cid:1275) trong n(cid:259)m 1960, 1970, 1980, 1990, 2000 và 2004, trong (cid:255)ó m(cid:1261)c giá c(cid:1259)a (cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c M(cid:1275) t(cid:259)ng m(cid:1245)t cách nh(cid:1193)t quán.

N(cid:259)m

1960 1970 1980 1990 2000 2004 GDP danh ngh(cid:429)a (t(cid:1273) USD) 526,4 1.038,5 2.789,5 5.803,1 9.817,0 11.734,0 GDP th(cid:1269)c (t(cid:1273) USD n(cid:259)m 2000) 2.501,8 3.771,9 5.161,7 7.112,5 9.817,0 10.841,9 Dân s(cid:1237) (nghìn ng(cid:1133)(cid:1249)i) 180.671 205.502 227.726 250.132 282.388 293.907

Kinh t(cid:1219) V(cid:429) mô Paul Krugman, 2006 Page 5

a. (cid:55)(cid:1189)i sao GDP th(cid:1269)c l(cid:1247)n h(cid:1131)n GDP danh ngh(cid:429)a trong t(cid:1193)t c(cid:1191) các n(cid:259)m tr(cid:1133)(cid:1247)c n(cid:259)m 2000 nh(cid:1133)ng l(cid:1189)i th(cid:1193)p h(cid:1131)n vào n(cid:259)m 2004? GDP danh ngh(cid:429)a có ph(cid:1191)i b(cid:1205)ng GDP th(cid:1269)c trong (cid:81)(cid:259)m 2000? b. Tính ph(cid:1195)n tr(cid:259)m thay (cid:255)(cid:1241)i c(cid:1259)a GDP th(cid:1269)c t(cid:1263) n(cid:259)m 1960 (cid:255)(cid:1219)n 1970, 1970 (cid:255)(cid:1219)n 1980, 1980 (cid:255)(cid:1219)n 1990 và 1990 (cid:255)(cid:1219)n 2000. Th(cid:1249)i k(cid:484) nào có t(cid:1273) l(cid:1227) t(cid:259)ng tr(cid:1133)(cid:1251)ng cao nh(cid:1193)t?

c. Tính GDP th(cid:1269)c trên (cid:255)(cid:1195)u ng(cid:1133)(cid:1249)i cho m(cid:1243)i n(cid:259)m trong b(cid:1191)ng. d. Tính ph(cid:1195)n tr(cid:259)m thay (cid:255)(cid:1241)i c(cid:1259)a GDP th(cid:1269)c trên (cid:255)(cid:1195)u ng(cid:1133)(cid:1249)i t(cid:1263) n(cid:259)m 1960 (cid:255)(cid:1219)n 1970, 1970 (cid:255)(cid:1219)n 1980, 1980 (cid:255)(cid:1219)n 1990 và 1990 (cid:255)(cid:1219)n 2000. Th(cid:1249)i k(cid:484) nào có t(cid:1273) l(cid:1227) t(cid:259)ng tr(cid:1133)(cid:1251)ng cao nh(cid:1193)t?

e. Ta so sánh gi(cid:1267)a ph(cid:1195)n tr(cid:259)m thay (cid:255)(cid:1241)i c(cid:1259)a GDP th(cid:1269)c và ph(cid:1195)n tr(cid:259)m thay (cid:255)(cid:1241)i c(cid:1259)a GDP th(cid:1269)c trên (cid:255)(cid:1195)u ng(cid:1133)(cid:1249)i nh(cid:1133) th(cid:1219) nào? Ph(cid:1195)n tr(cid:259)m thay (cid:255)(cid:1241)i nào l(cid:1247)n h(cid:1131)n? Ta có d(cid:1269) ki(cid:1219)n tr(cid:1133)(cid:1247)c m(cid:1237)i quan h(cid:1227) này không?

8. (cid:37)(cid:1191)ng sau (cid:255)ây trình bày ch(cid:1229) s(cid:1237) phát tri(cid:1223)n con ng(cid:1133)(cid:1249)i (HDI) và GDP th(cid:1269)c trên (cid:255)(cid:1195)u ng(cid:1133)(cid:1249)i theo USD c(cid:1259)a sáu qu(cid:1237)c gia n(cid:259)m 2002.

Brazil Canada Nh(cid:1201)t B(cid:1191)n Mexico (cid:1190) r(cid:1201)p Saudi (cid:48)(cid:1275) HDI 0,775 0,943 0,938 0,802 0,768 0,939 GDP th(cid:1269)c trên (cid:255)(cid:1195)u ng(cid:1133)(cid:1249)i 7.770 USD 29.480 26.940 8.970 12.650 35.750

Hãy x(cid:1219)p h(cid:1189)ng các qu(cid:1237)c gia d(cid:1269)a theo HDI và d(cid:1269)a theo GDP th(cid:1269)c trên (cid:255)(cid:1195)u ng(cid:1133)(cid:1249)i. T(cid:1189)i sao hai cách này cho k(cid:1219)t qu(cid:1191) x(cid:1219)p h(cid:1189)ng khác nhau?

9. Nhìn chung, s(cid:1269) thay (cid:255)(cid:1241)i c(cid:1259)a t(cid:1273) l(cid:1227) th(cid:1193)t nghi(cid:1227)p bi(cid:1219)n thiên nh(cid:1133) th(cid:1219) nào theo s(cid:1269) thay (cid:255)(cid:1241)i c(cid:1259)a GDP th(cid:1269)c? Sau m(cid:1245)t vài quí n(cid:1221)n kinh t(cid:1219) b(cid:1231) suy thoái nghiêm tr(cid:1233)ng, hãy gi(cid:1191)i thích t(cid:1189)i sao ta có th(cid:1223) quan sát th(cid:1193)y s(cid:1269) gi(cid:1191)m sút c(cid:1259)a t(cid:1273) l(cid:1227) th(cid:1193)t nghi(cid:1227)p chính th(cid:1261)c. Li(cid:1227)u ta có th(cid:1223) th(cid:1193)y s(cid:1269) gia t(cid:259)ng c(cid:1259)a t(cid:1273) l(cid:1227) th(cid:1193)t nghi(cid:1227)p chính th(cid:1261)c sau m(cid:1245)t vài quí n(cid:1221)n kinh t(cid:1219) ph(cid:1257)c h(cid:1239)i m(cid:1189)nh m(cid:1217)?

10. Tr(cid:1133)(cid:1249)ng (cid:255)(cid:1189)i h(cid:1233)c Eastland (cid:255)ang quan tâm (cid:255)(cid:1219)n v(cid:1193)n (cid:255)(cid:1221) giá sách giáo khoa mà h(cid:1233)c sinh ph(cid:1191)i mua (cid:255)ang t(cid:259)ng lên. (cid:264)(cid:1223) xác (cid:255)(cid:1231)nh m(cid:1261)c giá sách giáo khoa, hi(cid:1227)u tr(cid:1133)(cid:1251)ng yêu c(cid:1195)u b(cid:1189)n, m(cid:1245)t sinh viên gi(cid:1235)i c(cid:1259)a khoa Kinh t(cid:1219), xây d(cid:1269)ng m(cid:1245)t ch(cid:1229) s(cid:1237) giá cho sách. M(cid:1245)t sinh viên thông th(cid:1133)(cid:1249)ng ph(cid:1191)i mua ba sách ti(cid:1219)ng Anh, hai sách Toán và b(cid:1237)n sách Kinh t(cid:1219). Giá c(cid:1259)a nh(cid:1267)ng quy(cid:1223)n sách này (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c trình bày trong b(cid:1191)ng sau.

2002 50 USD 70 80 2003 55 USD 72 90 2004 57 USD 74 100 Sách Anh v(cid:259)n Sách Toán Sách Kinh t(cid:1219)

a. Xây d(cid:1269)ng ch(cid:1229) s(cid:1237) giá cho nh(cid:1267)ng quy(cid:1223)n sách này trong t(cid:1193)t c(cid:1191) các n(cid:259)m v(cid:1247)i n(cid:259)m g(cid:1237)c là (cid:81)(cid:259)m 2002.

b. Ph(cid:1195)n tr(cid:259)m thay (cid:255)(cid:1241)i giá sách Anh v(cid:259)n t(cid:1263) n(cid:259)m 2002 (cid:255)(cid:1219)n 2004 là bao nhiêu? c. Ph(cid:1195)n tr(cid:259)m thay (cid:255)(cid:1241)i giá sách Toán t(cid:1263) n(cid:259)m 2002 (cid:255)(cid:1219)n 2004 là bao nhiêu? d. Ph(cid:1195)n tr(cid:259)m thay (cid:255)(cid:1241)i giá sách Kinh t(cid:1219) t(cid:1263) n(cid:259)m 2002 (cid:255)(cid:1219)n 2004 là bao nhiêu?

Kinh t(cid:1219) V(cid:429) mô Paul Krugman, 2006 Page 6

e. Ph(cid:1195)n tr(cid:259)m thay (cid:255)(cid:1241)i ch(cid:1229) s(cid:1237) th(cid:1231) tr(cid:1133)(cid:1249)ng t(cid:1263) n(cid:259)m 2002 (cid:255)(cid:1219)n 2004 là bao nhiêu?

11. Ch(cid:1229) s(cid:1237) giá tiêu dùng hay CPI, (cid:255)o l(cid:1133)(cid:1249)ng chi phí sinh ho(cid:1189)t c(cid:1259)a ng(cid:1133)(cid:1249)i tiêu dùng trung bình (cid:69)(cid:1205)ng cách l(cid:1193)y giá c(cid:1259)a t(cid:1263)ng kho(cid:1191)n m(cid:1257)c chi tiêu (nhà (cid:1251), th(cid:1261)c (cid:259)n, v.v…) nhân cho tr(cid:1233)ng s(cid:1237) (cid:70)(cid:1259)a kho(cid:1191)n m(cid:1257)c chi tiêu (cid:255)ó trong r(cid:1241) hàng hóa th(cid:1231) tr(cid:1133)(cid:1249)ng c(cid:1259)a ng(cid:1133)(cid:1249)i tiêu dùng trung bình và (cid:70)(cid:1245)ng t(cid:1193)t c(cid:1191) các kho(cid:1191)n m(cid:1257)c l(cid:1189)i. Tuy nhiên, s(cid:1265) d(cid:1257)ng d(cid:1267) li(cid:1227)u t(cid:1263) ch(cid:1229) s(cid:1237) giá ng(cid:1133)(cid:1249)i tiêu dùng, ta th(cid:1193)y r(cid:1205)ng thay (cid:255)(cid:1241)i chi phí sinh ho(cid:1189)t c(cid:1259)a các lo(cid:1189)i ng(cid:1133)(cid:1249)i tiêu dùng khác nhau s(cid:1217) r(cid:1193)t khác nhau. Hãy so sánh chi phí sinh ho(cid:1189)t c(cid:1259)a m(cid:1245)t ng(cid:1133)(cid:1249)i v(cid:1221) h(cid:1133)u và m(cid:1245)t sinh viên (cid:255)(cid:1189)i h(cid:1233)c ch(cid:1207)ng (cid:75)(cid:1189)n. Gi(cid:1191)(cid:3)(cid:255)(cid:1231)nh r(cid:1205)ng r(cid:1241) hàng hóa th(cid:1231) tr(cid:1133)(cid:1249)ng c(cid:1259)a m(cid:1245)t ng(cid:1133)(cid:1249)i v(cid:1221) h(cid:1133)u (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c phân b(cid:1241) nh(cid:1133) sau: 10% cho nhà (cid:1251), 15% cho th(cid:1261)c (cid:259)n, 5% cho ph(cid:1133)(cid:1131)ng ti(cid:1227)n (cid:255)i l(cid:1189)i, 60% cho ch(cid:259)m sóc y t(cid:1219), 0% cho giáo d(cid:1257)c và 10 % cho gi(cid:1191)i trí. R(cid:1241) hàng hóa th(cid:1231) tr(cid:1133)(cid:1249)ng c(cid:1259)a m(cid:1245)t sinh viên (cid:255)(cid:1189)i h(cid:1233)c (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c phân chia nh(cid:1133) sau: 5% cho nhà (cid:1251), 15% cho th(cid:1261)c (cid:259)n, 20% cho ph(cid:1133)(cid:1131)ng ti(cid:1227)n (cid:255)i l(cid:1189)i, 0% cho ch(cid:259)m sóc y t(cid:1219), 40% cho giáo d(cid:1257)c và 20% cho gi(cid:1191)i trí. B(cid:1191)ng sau trình bày CPI c(cid:1259)a tháng 12 n(cid:259)m 2004 cho t(cid:1263)ng kho(cid:1191)n m(cid:1257)c.

Nhà (cid:1251) Th(cid:1261)c (cid:259)n Ph(cid:1133)(cid:1131)ng ti(cid:1227)n (cid:255)i l(cid:1189)i Ch(cid:259)m sóc y t(cid:1219) Giáo d(cid:1257)c Gi(cid:1191)i trí CPI tháng 12 n(cid:259)m 2004 190,7 188,9 164,8 314,9 112,6 108,5

Hãy tính CPI t(cid:1241)ng quát c(cid:1259)a ng(cid:1133)(cid:1249)i v(cid:1221) h(cid:1133)u và sinh viên (cid:255)(cid:1189)i h(cid:1233)c b(cid:1205)ng cách nhân CPI c(cid:1259)a (cid:87)(cid:1263)ng kho(cid:1191)n m(cid:1257)c v(cid:1247)i t(cid:1195)m quan tr(cid:1233)ng t(cid:1133)(cid:1131)ng (cid:1261)ng c(cid:1259)a kho(cid:1191)n m(cid:1257)c (cid:255)ó (cid:255)(cid:1237)i v(cid:1247)i m(cid:1243)i cá nhân sau (cid:255)ó c(cid:1245)ng các kho(cid:1191)n m(cid:1257)c v(cid:1247)i nhau. CPI cho t(cid:1193)t c(cid:1191) các kho(cid:1191)n m(cid:1257)c trong tháng 12 n(cid:259)m 2004 là 190,3. CPI c(cid:1259)a b(cid:1189)n cho ng(cid:1133)(cid:1249)i v(cid:1221) h(cid:1133)u và sinh viên (cid:255)(cid:1189)i h(cid:1233)c so v(cid:1247)i CPI t(cid:1241)ng quát nh(cid:1133) th(cid:1219) nào?

12. (cid:37)(cid:1191)ng sau (cid:255)ây g(cid:1239)m hai ch(cid:1229) s(cid:1237) giá cho n(cid:259)m 2002, 2003, và 2004: h(cid:1227) s(cid:1237) gi(cid:1191)m phát GDP và CPI. (cid:264)(cid:1237)i v(cid:1247)i m(cid:1243)i ch(cid:1229) s(cid:1237) giá, hãy tính t(cid:1273) l(cid:1227) l(cid:1189)m phát t(cid:1263) n(cid:259)m 2002 (cid:255)(cid:1219)n 2003 và t(cid:1263) 2003 (cid:255)(cid:1219)n 2004.

(cid:49)(cid:259)m 2002 2003 2004 (cid:43)(cid:1227) s(cid:1237) gi(cid:1191)m phát GDP 104,1 106,0 108,3 CPI 179,9 184,0 188,9

Kinh t(cid:1219) V(cid:429) mô Paul Krugman, 2006 Page 7

Bài t(cid:1201)p ch(cid:1133)(cid:1131)ng 8

(cid:55)(cid:259)ng tr(cid:1133)(cid:1251)ng kinh t(cid:1219) dài h(cid:1189)n

1. B(cid:1191)ng sau trình bày s(cid:1237) li(cid:1227)u t(cid:1263) B(cid:1191)ng Penn Word, phiên b(cid:1191)n 6.1, v(cid:1221) GDP th(cid:1269)c trên (cid:255)(cid:1195)u ng(cid:1133)(cid:1249)i theo USD n(cid:259)m 1996 c(cid:1259)a Argentina, Ghana, Hàn Qu(cid:1237)c và M(cid:1275) cho n(cid:259)m 1960, 1970, 1980, 1990, và 2000.

(cid:49)(cid:259)m GDP th(cid:1269)c trên (cid:255)(cid:1195)u ng(cid:1133)(cid:1249)i (USD n(cid:259)m 1996) 7.395 9.227 10.556 7.237 10.995 1960 1970 1980 1990 2000 Argentina Ph(cid:1195)n tr(cid:259)m (cid:70)(cid:1259)a GDP th(cid:1269)c trên (cid:255)(cid:1195)u ng(cid:1133)(cid:1249)i (cid:81)(cid:259)m 1960 ? ? ? ? ? Ph(cid:1195)n tr(cid:259)m (cid:70)(cid:1259)a GDP th(cid:1269)c trên (cid:255)(cid:1195)u ng(cid:1133)(cid:1249)i (cid:81)(cid:259)m 2000 ? ? ? ? ? GDP th(cid:1269)c trên (cid:255)(cid:1195)u ng(cid:1133)(cid:1249)i (USD n(cid:259)m 1996) 832 1.275 1.204 1.183 1.349 Ghana Ph(cid:1195)n tr(cid:259)m (cid:70)(cid:1259)a GDP th(cid:1269)c trên (cid:255)(cid:1195)u ng(cid:1133)(cid:1249)i (cid:81)(cid:259)m 1960 ? ? ? ? ? Ph(cid:1195)n tr(cid:259)m (cid:70)(cid:1259)a GDP th(cid:1269)c trên (cid:255)(cid:1195)u ng(cid:1133)(cid:1249)i (cid:81)(cid:259)m 2000 ? ? ? ? ?

N(cid:259)m GDP th(cid:1269)c trên (cid:255)(cid:1195)u ng(cid:1133)(cid:1249)i (USD n(cid:259)m 1996) 1.571 2.777 4.830 9.959 15.881 1960 1970 1980 1990 2000 Hàn Qu(cid:1237)c Ph(cid:1195)n tr(cid:259)m (cid:70)(cid:1259)a GDP th(cid:1269)c trên (cid:255)(cid:1195)u ng(cid:1133)(cid:1249)i (cid:81)(cid:259)m 1960 ? ? ? ? ? Ph(cid:1195)n tr(cid:259)m (cid:70)(cid:1259)a GDP th(cid:1269)c trên (cid:255)(cid:1195)u ng(cid:1133)(cid:1249)i (cid:81)(cid:259)m 2000 ? ? ? ? ? GDP th(cid:1269)c trên (cid:255)(cid:1195)u ng(cid:1133)(cid:1249)i (USD n(cid:259)m 1996) 12.414 16.488 21.337 26.470 33.308 Hoa K(cid:484) Ph(cid:1195)n tr(cid:259)m (cid:70)(cid:1259)a GDP th(cid:1269)c trên (cid:255)(cid:1195)u ng(cid:1133)(cid:1249)i (cid:81)(cid:259)m 1960 ? ? ? ? ? Ph(cid:1195)n tr(cid:259)m (cid:70)(cid:1259)a GDP th(cid:1269)c trên (cid:255)(cid:1195)u ng(cid:1133)(cid:1249)i (cid:81)(cid:259)m 2000 ? ? ? ? ?

a. Hoàn t(cid:1193)t b(cid:1191)ng trên b(cid:1205)ng cách tính ph(cid:1195)n tr(cid:259)m c(cid:1259)a GDP th(cid:1269)c trên (cid:255)(cid:1195)u ng(cid:1133)(cid:1249)i m(cid:1243)i n(cid:259)m so v(cid:1247)i m(cid:1261)c c(cid:1259)a n(cid:259)m 1960 và n(cid:259)m 2000. b. (cid:55)(cid:259)ng tr(cid:1133)(cid:1251)ng c(cid:1259)a m(cid:1261)c s(cid:1237)ng t(cid:1263) n(cid:259)m 1960 (cid:255)(cid:1219)n n(cid:259)m 2000 so sánh gi(cid:1267)a b(cid:1237)n qu(cid:1237)c gia nh(cid:1133) th(cid:1219) nào? (cid:264)(cid:76)(cid:1221)u gì có th(cid:1223) gi(cid:1191)i thích cho nh(cid:1267)ng s(cid:1269) khác bi(cid:1227)t này?

2. B(cid:1191)ng d(cid:1133)(cid:1247)i (cid:255)ây trình bày t(cid:1273) l(cid:1227) t(cid:259)ng tr(cid:1133)(cid:1251)ng bình quân h(cid:1205)ng n(cid:259)m c(cid:1259)a GDP th(cid:1269)c trên (cid:255)(cid:1195)u ng(cid:1133)(cid:1249)i c(cid:1259)a Argentina, Ghana, và Hàn Qu(cid:1237)c, s(cid:1265) d(cid:1257)ng d(cid:1267) li(cid:1227)u t(cid:1263) B(cid:1191)ng Penn Word, phiên (cid:69)(cid:1191)n 6.1 cho nh(cid:1267)ng th(cid:1201)p k(cid:1229) g(cid:1195)n (cid:255)ây.

N(cid:259)m 1960-1970 1970-1980 1980-1990 1990-2000 (cid:55)(cid:1273) l(cid:1227) t(cid:259)ng tr(cid:1133)(cid:1251)ng bình quân hàng n(cid:259)m c(cid:1259)a GDP th(cid:1269)c trên (cid:255)(cid:1195)u ng(cid:1133)(cid:1249)i Ghana 4,36% -0,57 -0,18 1,33 Hàn Qu(cid:1237)c 5,86% 5,69 7,51 4,78 Argentina 2,24% 1,35 -3,70 4,27

Kinh t(cid:1219) V(cid:429) mô Paul Krugman, 2006 Page 8

a. (cid:264)(cid:1237)i v(cid:1247)i m(cid:1243)i th(cid:1201)p k(cid:1229) và m(cid:1243)i qu(cid:1237)c gia, s(cid:1265) d(cid:1257)ng Qui t(cid:1203)c 70 (n(cid:1219)u có th(cid:1223)) (cid:255)(cid:1223) tính xem m(cid:1245)t (cid:255)(cid:1193)t n(cid:1133)(cid:1247)c c(cid:1195)n bao lâu (cid:255)(cid:1223) GDP th(cid:1269)c trên (cid:255)(cid:1195)u ng(cid:1133)(cid:1249)i t(cid:259)ng g(cid:1193)p (cid:255)ôi.

b. Gi(cid:1191) s(cid:1265) t(cid:1273) l(cid:1227) t(cid:259)ng tr(cid:1133)(cid:1251)ng bình quân h(cid:1205)ng n(cid:259)m mà m(cid:1243)i qu(cid:1237)c gia (cid:255)(cid:1189)t (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c trong th(cid:1249)i k(cid:484) 1990-2000 s(cid:1217) ti(cid:1219)p t(cid:1257)c b(cid:1193)t t(cid:1201)n trong t(cid:1133)(cid:1131)ng lai. B(cid:1203)t (cid:255)(cid:1195)u t(cid:1263) n(cid:259)m 2000, s(cid:1265) d(cid:1257)ng Qui t(cid:1203)c 70 (n(cid:1219)u có th(cid:1223)) (cid:255)(cid:1223) tìm xem vào n(cid:259)m nào m(cid:1245)t (cid:255)(cid:1193)t n(cid:1133)(cid:1247)c s(cid:1217) t(cid:259)ng g(cid:1193)p (cid:255)ôi GDP th(cid:1269)c trên (cid:255)(cid:1195)u ng(cid:1133)(cid:1249)i.

GDP th(cid:1269)c trên (cid:255)(cid:1195)u ng(cid:1133)(cid:1249)i

(cid:264)(cid:1133)(cid:1249)ng N(cid:259)ng su(cid:1193)t

B

(Y/L)B

A

(Y/L)A

(K/L)A

(K/L)B

V(cid:1237)n trên lao (cid:255)(cid:1245)ng

3. B(cid:1189)n (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c thuê làm t(cid:1133) v(cid:1193)n kinh t(cid:1219) cho (cid:255)(cid:1193)t n(cid:1133)(cid:1247)c Albernia và Brittania. (cid:1250) m(cid:1243)i n(cid:1133)(cid:1247)c, m(cid:1237)i quan h(cid:1227) hi(cid:1227)n t(cid:1189)i gi(cid:1267)a v(cid:1237)n trên m(cid:1243)i lao (cid:255)(cid:1245)ng (K/L) và s(cid:1191)n l(cid:1133)(cid:1255)ng trên m(cid:1243)i lao (cid:255)(cid:1245)ng (Y/L) (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c miêu t(cid:1191) b(cid:1251)i (cid:255)(cid:1133)(cid:1249)ng cong g(cid:1233)i là (cid:255)(cid:1133)(cid:1249)ng N(cid:259)ng su(cid:1193)t trong bi(cid:1223)u (cid:255)(cid:1239) d(cid:1133)(cid:1247)i (cid:255)ây. Albernia (cid:81)(cid:1205)m (cid:1251)(cid:3)(cid:255)(cid:76)(cid:1223)m A và Brittania n(cid:1205)m (cid:1251)(cid:3)(cid:255)(cid:76)(cid:1223)m B.

a. Trong m(cid:1237)i quan h(cid:1227) th(cid:1223) hi(cid:1227)n qua (cid:255)(cid:1133)(cid:1249)ng N(cid:259)ng su(cid:1193)t, nh(cid:1267)ng y(cid:1219)u t(cid:1237) nào (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c gi(cid:1267) c(cid:1237) (cid:255)(cid:1231)nh? Li(cid:1227)u nh(cid:1267)ng n(cid:1133)(cid:1247)c này có su(cid:1193)t sinh l(cid:1255)i gi(cid:1191)m d(cid:1195)n theo v(cid:1237)n trên m(cid:1243)i lao (cid:255)(cid:1245)ng hay không?

b. Gi(cid:1191)(cid:3)(cid:255)(cid:1231)nh r(cid:1205)ng giá tr(cid:1231) ngu(cid:1239)n nhân l(cid:1269)c trên m(cid:1243)i lao (cid:255)(cid:1245)ng và công ngh(cid:1227)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c gi(cid:1267) nguyên không (cid:255)(cid:1241)i (cid:1251) m(cid:1243)i qu(cid:1237)c gia, b(cid:1189)n có th(cid:1223) ki(cid:1219)n ngh(cid:1231) m(cid:1245)t chính sách (cid:255)(cid:1223) làm t(cid:259)ng g(cid:1193)p (cid:255)ôi GDP th(cid:1269)c trên (cid:255)(cid:1195)u ng(cid:1133)(cid:1249)i cho m(cid:1243)i qu(cid:1237)c gia?

c. Ki(cid:1219)n ngh(cid:1231) chính sách c(cid:1259)a b(cid:1189)n s(cid:1217) thay (cid:255)(cid:1241)i nh(cid:1133) th(cid:1219) nào n(cid:1219)u giá tr(cid:1231) ngu(cid:1239)n nhân l(cid:1269)c trên (cid:80)(cid:1243)i lao (cid:255)(cid:1245)ng và công ngh(cid:1227) không (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c gi(cid:1267) c(cid:1237)(cid:3) (cid:255)(cid:1231)nh? Hãy v(cid:1217) m(cid:1245)t (cid:255)(cid:1133)(cid:1249)ng cong trên bi(cid:1223)u (cid:255)(cid:1239) t(cid:1133)(cid:1255)ng tr(cid:1133)ng cho chính sách này c(cid:1259)a Albernia.

4. Vì sao b(cid:1189)n k(cid:484) v(cid:1233)ng r(cid:1205)ng GDP th(cid:1269)c trên (cid:255)(cid:1195)u ng(cid:1133)(cid:1249)i (cid:1251) Nh(cid:1201)t và M(cid:1275) s(cid:1217) h(cid:1245)i t(cid:1257) nh(cid:1133)ng gi(cid:1267)a Nh(cid:1201)t và Lào thì l(cid:1189)i khó h(cid:1245)i t(cid:1257)? Nh(cid:1267)ng thay (cid:255)(cid:1241)i nào s(cid:1217) cho phép Nh(cid:1201)t và Lào có th(cid:1223) h(cid:1245)i (cid:87)(cid:1257)?

100

*

(cid:32)

5. N(cid:1221)n kinh t(cid:1219) Profunctia (cid:255)ã (cid:1133)(cid:1247)c tính hàm t(cid:1241)ng s(cid:1191)n xu(cid:1193)t, khi gi(cid:1267) nguyên ngu(cid:1239)n nhân l(cid:1269)c trên

Y L

(cid:80)(cid:1243)i lao (cid:255)(cid:1245)ng và công ngh(cid:1227) không (cid:255)(cid:1241)i, nh(cid:1133) sau: K L

Y là GDP th(cid:1269)c, L là s(cid:1237) l(cid:1133)(cid:1255)ng ng(cid:1133)(cid:1249)i lao (cid:255)(cid:1245)ng và K là s(cid:1237) l(cid:1133)(cid:1255)ng v(cid:1237)n. Bi(cid:1219)t r(cid:1205)ng Profunctia có 1000 ng(cid:1133)(cid:1249)i lao (cid:255)(cid:1245)ng, hãy tính GDP th(cid:1269)c trên m(cid:1243)i lao (cid:255)(cid:1245)ng và l(cid:1133)(cid:1255)ng v(cid:1237)n trên m(cid:1243)i lao (cid:255)(cid:1245)ng (cid:1261)ng v(cid:1247)i các giá tr(cid:1231) khác nhau c(cid:1259)a c(cid:1259)a v(cid:1237)n trình bày trong b(cid:1191)ng sau.

Kinh t(cid:1219) V(cid:429) mô Paul Krugman, 2006 Page 9

a. (cid:57)(cid:1217) hàm s(cid:1191)n xu(cid:1193)t t(cid:1241)ng c(cid:1259)a Profunctia. b. Hàm s(cid:1191)n xu(cid:1193)t t(cid:1241)ng có sinh l(cid:1255)i gi(cid:1191)m d(cid:1195)n theo v(cid:1237)n hay không? Gi(cid:1191)i thích câu tr(cid:1191) l(cid:1249)i (cid:70)(cid:1259)a b(cid:1189)n.

K 0 USD 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 L 1.000 1.000 1.000 1.000 1.000 1.000 1.000 1.000 1.000 1.000 1.000 K/L ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? Y/L ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?

6. Lao (cid:255)(cid:1245)ng, v(cid:1237)n, công ngh(cid:1227), và tài nguyên thiên nhiên (cid:255)óng vai trò gì (cid:255)(cid:1219)n t(cid:259)ng tr(cid:1133)(cid:1251)ng kinh (cid:87)(cid:1219) dài h(cid:1189)n c(cid:1259)a t(cid:1241)ng s(cid:1191)n l(cid:1133)(cid:1255)ng trên (cid:255)(cid:1195)u ng(cid:1133)(cid:1249)i?

7. Thông qua các th(cid:1223) ch(cid:1219) và chính sách, chính ph(cid:1259) m(cid:1245)t qu(cid:1237)c gia (cid:255)ã tác (cid:255)(cid:1245)ng (cid:255)(cid:1219)n t(cid:259)ng tr(cid:1133)(cid:1251)ng kinh t(cid:1219) dài h(cid:1189)n nh(cid:1133) th(cid:1219) nào? T(cid:1189)i sao vi(cid:1227)c chính ph(cid:1259) m(cid:1245)t n(cid:1133)(cid:1247)c vay n(cid:1255) nhi(cid:1221)u và kéo dài có th(cid:1223) làm h(cid:1189)n ch(cid:1219) t(cid:259)ng tr(cid:1133)(cid:1251)ng kinh t(cid:1219) dài h(cid:1189)n trong t(cid:1133)(cid:1131)ng lai?

8. Trong h(cid:1131)n 100 n(cid:259)m n(cid:1267)a, GDP th(cid:1269)c trên (cid:255)(cid:1195)u ng(cid:1133)(cid:1249)i c(cid:1259)a Groland d(cid:1269) ki(cid:1219)n s(cid:1217) t(cid:259)ng tr(cid:1133)(cid:1251)ng v(cid:1247)i (cid:87)(cid:1273) l(cid:1227) t(cid:259)ng tr(cid:1133)(cid:1251)ng bình quân h(cid:1205)ng n(cid:259)m là 2%. Tuy nhiên, (cid:1251) Sloland, t(cid:259)ng tr(cid:1133)(cid:1251)ng (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c d(cid:1269) (cid:255)oán s(cid:1217) ch(cid:1201)m h(cid:1131)n, v(cid:1247)i t(cid:1273) l(cid:1227) t(cid:259)ng tr(cid:1133)(cid:1251)ng bình quân h(cid:1205)ng n(cid:259)m là 1,5%. N(cid:1219)u c(cid:1191) hai (cid:255)(cid:1193)t (cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c (cid:255)(cid:1221)u có GDP th(cid:1269)c trên (cid:255)(cid:1195)u ng(cid:1133)(cid:1249)i hi(cid:1227)n nay là 20.000 USD, GDP th(cid:1269)c trên (cid:255)(cid:1195)u ng(cid:1133)(cid:1249)i (cid:70)(cid:1259)a hai n(cid:1133)(cid:1247)c (cid:255)ó s(cid:1217) khác bi(cid:1227)t nhau nh(cid:1133) th(cid:1219) nào trong 100 n(cid:259)m n(cid:1267)a? (G(cid:1255)i ý: m(cid:1245)t (cid:255)(cid:1193)t n(cid:1133)(cid:1247)c có GDP th(cid:1269)c hi(cid:1227)n nay là x USD và t(cid:259)ng tr(cid:1133)(cid:1251)ng v(cid:1247)i t(cid:1273) l(cid:1227) y% m(cid:1243)i n(cid:259)m s(cid:1217)(cid:3)(cid:255)(cid:1189)t (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c GDP th(cid:1269)c trong z n(cid:259)m b(cid:1205)ng: x*(1 + 0,0y )z.

9. B(cid:1191)ng sau trình bày s(cid:1237) li(cid:1227)u t(cid:1263) B(cid:1191)ng Penn Word, phiên b(cid:1191)n 6.1, v(cid:1221) GDP th(cid:1269)c trên (cid:255)(cid:1195)u ng(cid:1133)(cid:1249)i (USD n(cid:259)m 1996) (cid:1251) Pháp, Nh(cid:1201)t B(cid:1191)n, Anh Qu(cid:1237)c và M(cid:1275) vào n(cid:259)m 1950 và 2000. Hãy (cid:255)(cid:76)(cid:1221)n vào các ch(cid:1243)(cid:3)(cid:255)ánh d(cid:1193)u (?) trong b(cid:1191)ng. Nh(cid:1267)ng n(cid:1133)(cid:1247)c này có h(cid:1245)i t(cid:1257) kinh t(cid:1219) hay không?

1950 2000

GDP th(cid:1269)c trên (cid:255)(cid:1195)u ng(cid:1133)(cid:1249)i (USD n(cid:259)m 1996) GDP th(cid:1269)c trên (cid:255)(cid:1195)u ng(cid:1133)(cid:1249)i (USD (cid:81)(cid:259)m 1996)

Ph(cid:1195)n tr(cid:259)m c(cid:1259)a GDP th(cid:1269)c trên (cid:255)(cid:1195)u ng(cid:1133)(cid:1249)i c(cid:1259)a (cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c M(cid:1275) ? ? ? 22.254 24.495 22.849 Ph(cid:1195)n tr(cid:259)m c(cid:1259)a GDP th(cid:1269)c trên (cid:255)(cid:1195)u ng(cid:1133)(cid:1249)i c(cid:1259)a (cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c M(cid:1275) ? ? ? 5.561 2.445 7.498

? 33.308 ? Pháp Nh(cid:1201)t B(cid:1191)n Anh Qu(cid:1237)c (cid:48)(cid:1275) 10.601

Kinh t(cid:1219) V(cid:429) mô Paul Krugman, 2006 Page 10

10. B(cid:1191)ng d(cid:1133)(cid:1247)i (cid:255)ây trình bày s(cid:1237) li(cid:1227)u t(cid:1263) B(cid:1191)ng Penn Word, phiên b(cid:1191)n 6.1, v(cid:1221) GDP th(cid:1269)c trên (cid:255)(cid:1195)u ng(cid:1133)(cid:1249)i (USD 1996) (cid:1251) Argentina, Hàn Qu(cid:1237)c, và M(cid:1275) vào n(cid:259)m 1960 và 2000. Hãy (cid:255)(cid:76)(cid:1221)n vào nh(cid:1267)ng ch(cid:1243)(cid:3)(cid:255)ánh d(cid:1193)u (?) trong b(cid:1191)ng. Nh(cid:1267)ng n(cid:1133)(cid:1247)c này có h(cid:1245)i t(cid:1257) kinh t(cid:1219) hay không?

1960 2000

GDP th(cid:1269)c trên (cid:255)(cid:1195)u ng(cid:1133)(cid:1249)i (USD n(cid:259)m 1996) 7.395 832 1.571 12.414 Ph(cid:1195)n tr(cid:259)m c(cid:1259)a GDP th(cid:1269)c trên (cid:255)(cid:1195)u ng(cid:1133)(cid:1249)i c(cid:1259)a (cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c M(cid:1275) ? ? ? ? GDP th(cid:1269)c trên (cid:255)(cid:1195)u ng(cid:1133)(cid:1249)i (USD n(cid:259)m 1996) 10.995 1.349 15.881 33.308 Ph(cid:1195)n tr(cid:259)m c(cid:1259)a GDP th(cid:1269)c trên (cid:255)(cid:1195)u ng(cid:1133)(cid:1249)i c(cid:1259)a (cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c M(cid:1275) ? ? ? ? Argentina Ghana Hàn Qu(cid:1237)c (cid:48)(cid:1275)

Kinh t(cid:1219) V(cid:429) mô Paul Krugman, 2006 Page 11

Bài t(cid:1201)p ch(cid:1133)(cid:1131)ng 9

Ti(cid:1219)t ki(cid:1227)m, chi tiêu (cid:255)(cid:1195)u t(cid:1133), và h(cid:1227) th(cid:1237)ng tài chính

1. Cho các thông tin d(cid:1133)(cid:1247)i (cid:255)ây v(cid:1221) n(cid:1221)n kinh t(cid:1219)(cid:3)(cid:255)óng Prittania. M(cid:1261)c chi tiêu (cid:255)(cid:1195)u t(cid:1133) và ti(cid:1219)t ki(cid:1227)m (cid:87)(cid:1133) nhân là bao nhiêu, và cán cân ngân sách là bao nhiêu? M(cid:1237)i quan h(cid:1227) gi(cid:1267)a ba y(cid:1219)u t(cid:1237) này là gì? Ti(cid:1219)t ki(cid:1227)m qu(cid:1237)c gia có b(cid:1205)ng v(cid:1247)i chi tiêu (cid:255)(cid:1195)u t(cid:1133) hay không? Tr(cid:1133)(cid:1249)ng h(cid:1255)p này không có chuy(cid:1223)n giao c(cid:1259)a chính ph(cid:1259). GDP = 1.000 tri(cid:1227)u USD C = 850 tri(cid:1227)u USD T = 50 tri(cid:1227)u USD G = 100 tri(cid:1227)u USD

2. Cho các thông tin sau v(cid:1221) n(cid:1221)n kinh t(cid:1219) m(cid:1251) Regalia. M(cid:1261)c chi tiêu (cid:255)(cid:1195)u t(cid:1133) và ti(cid:1219)t ki(cid:1227)m t(cid:1133) nhân là bao nhiêu? Cán cân ngân sách và dòng v(cid:1237)n vào là bao nhiêu? M(cid:1237)i quan h(cid:1227) gi(cid:1267)a b(cid:1237)n (cid:92)(cid:1219)u t(cid:1237) này là gì? Tr(cid:1133)(cid:1249)ng h(cid:1255)p này không có chuy(cid:1223)n giao c(cid:1259)a chính ph(cid:1259).

GDP = 1.000 tri(cid:1227)u USD C = 850 tri(cid:1227)u USD T = 50 tri(cid:1227)u USD G = 100 tri(cid:1227)u USD X = 100 tri(cid:1227)u USD IM = 125 tri(cid:1227)u USD

3. B(cid:1191)ng sau trình bày ti(cid:1219)t ki(cid:1227)m t(cid:1133) nhân, chi tiêu (cid:255)(cid:1195)u t(cid:1133) và dòng v(cid:1237)n vào tính theo ph(cid:1195)n tr(cid:259)m GDP c(cid:1259)a hai n(cid:1221)n kinh t(cid:1219) Capsland và Marsalia. Capsland hi(cid:1227)n t(cid:1189)i (cid:255)ang có m(cid:1245)t dòng v(cid:1237)n vào ròng và Marsalia có dòng v(cid:1237)n ra ròng. Cán cân ngân sách (ph(cid:1195)n tr(cid:259)m c(cid:1259)a GDP) c(cid:1259)a hai n(cid:1133)(cid:1247)c là bao nhiêu? Capsland và Marsalia (cid:255)ang có th(cid:1211)ng d(cid:1133) ngân sách hay thâm h(cid:1257)t ngân sách?

Chi tiêu (cid:255)(cid:1195)u t(cid:1133) (ph(cid:1195)n tr(cid:259)m c(cid:1259)a GDP) Ti(cid:1219)t ki(cid:1227)m t(cid:1133) nhân (ph(cid:1195)n tr(cid:259)m c(cid:1259)a GDP) Dòng v(cid:1237)n vào (ph(cid:1195)n tr(cid:259)m c(cid:1259)a GDP) Capsland 20 10 5 Marsalia 20 25 -2

4. Gi(cid:1191)(cid:3)(cid:255)(cid:1231)nh n(cid:1221)n kinh t(cid:1219) m(cid:1251), tr(cid:1191) l(cid:1249)i nh(cid:1267)ng câu h(cid:1235)i sau.

a. Cho X = 125 tri(cid:1227)u USD IM = 80 tri(cid:1227)u USD Schính ph(cid:1259) = -200 tri(cid:1227)u USD

I = 350 tri(cid:1227)u USD Tính S(cid:87)(cid:1133) nhân. b. Cho X = 85 tri(cid:1227)u USD IM = 135 tri(cid:1227)u USD Schính ph(cid:1259) = 100 tri(cid:1227)u USD S(cid:87)(cid:1133) nhân = 250 tri(cid:1227)u USD

Tính I. c. Cho X = 60 tri(cid:1227)u USD IM = 95 tri(cid:1227)u USD S(cid:87)(cid:1133) nhân = 325 tri(cid:1227)u USD I = 300 tri(cid:1227)u USD Tính Schính ph(cid:1259) . d. S(cid:87)(cid:1133) nhân = 325 tri(cid:1227)u USD I = 400 tri(cid:1227)u USD Schính ph(cid:1259) = 10 tri(cid:1227)u USD

Kinh t(cid:1219) V(cid:429) mô Paul Krugman, 2006 Page 12

Tính IM-X

5. S(cid:1265) d(cid:1257)ng th(cid:1231) tr(cid:1133)(cid:1249)ng v(cid:1237)n vay trong bi(cid:1223)u (cid:255)(cid:1239) d(cid:1133)(cid:1247)i (cid:255)ây (cid:255)(cid:1223) gi(cid:1191)i thích (cid:255)(cid:76)(cid:1221)u gì s(cid:1217) x(cid:1191)y ra v(cid:1247)i ti(cid:1219)t ki(cid:1227)m t(cid:1133) nhân, chi tiêu (cid:255)(cid:1195)u t(cid:1133) t(cid:1133) nhân, và lãi su(cid:1193)t n(cid:1219)u nh(cid:1267)ng s(cid:1269) ki(cid:1227)n sau (cid:255)ây x(cid:1191)y ra. Gi(cid:1191) (cid:255)(cid:1231)nh n(cid:1221)n kinh t(cid:1219)(cid:3)(cid:255)óng. a. Chính ph(cid:1259) gi(cid:1191)m thâm h(cid:1257)t xu(cid:1237)ng b(cid:1205)ng không (0). b. (cid:1260)ng v(cid:1247)i m(cid:1245)t m(cid:1261)c lãi su(cid:1193)t nh(cid:1193)t (cid:255)(cid:1231)nh b(cid:1193)t k(cid:484), ng(cid:1133)(cid:1249)i tiêu dùng quy(cid:1219)t (cid:255)(cid:1231)nh ti(cid:1219)t ki(cid:1227)m nhi(cid:1221)u (cid:75)(cid:1131)n. Gi(cid:1191)(cid:3)(cid:255)(cid:1231)nh cán cân ngân sách b(cid:1205)ng không.

Lãi su(cid:1193)t

S

r1

E

D

Q1

(cid:47)(cid:1133)(cid:1255)ng v(cid:1237)n vay

c. (cid:1260)ng v(cid:1247)i m(cid:1245)t m(cid:1261)c lãi su(cid:1193)t nh(cid:1193)t (cid:255)(cid:1231)nh b(cid:1193)t k(cid:484), các doanh nghi(cid:1227)p tr(cid:1251) nên l(cid:1189)c quan v(cid:1221) kh(cid:1191) (cid:81)(cid:259)ng sinh l(cid:1249)i trong t(cid:1133)(cid:1131)ng lai c(cid:1259)a chi tiêu (cid:255)(cid:1195)u t(cid:1133). Gi(cid:1191)(cid:3) (cid:255)(cid:1231)nh cán cân ngân sách b(cid:1205)ng không.

6. Chính ph(cid:1259)(cid:3)(cid:255)ang có cán cân ngân sách b(cid:1205)ng không (0) khi quy(cid:1219)t (cid:255)(cid:1231)nh t(cid:259)ng chi tiêu giáo d(cid:1257)c thêm 200 t(cid:1273) USD và tài tr(cid:1255) cho vi(cid:1227)c chi tiêu này b(cid:1205)ng cách bán trái phi(cid:1219)u. Bi(cid:1223)u (cid:255)(cid:1239) d(cid:1133)(cid:1247)i (cid:255)ây trình bày th(cid:1231) tr(cid:1133)(cid:1249)ng v(cid:1237)n vay tr(cid:1133)(cid:1247)c khi chính ph(cid:1259) bán trái phi(cid:1219)u. Gi(cid:1191)(cid:3)(cid:255)(cid:1231)nh n(cid:1221)n kinh t(cid:1219) (cid:255)óng. Lãi su(cid:1193)t cân b(cid:1205)ng và l(cid:1133)(cid:1255)ng v(cid:1237)n vay cân b(cid:1205)ng s(cid:1217) thay (cid:255)(cid:1241)i nh(cid:1133) th(cid:1219) nào? Trên th(cid:1231) tr(cid:1133)(cid:1249)ng có tình tr(cid:1189)ng chèn l(cid:1193)n hay không?

S

E

24 22 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2

D

0 200 400 600 800 1000 1200 USD

Lãi su(cid:1193)t (%)

(cid:47)(cid:1133)(cid:1255)ng v(cid:1237)n vay (t(cid:1273) USD)

7. Gi(cid:1191)i thích t(cid:1189)i sao tr(cid:1189)ng thái cân b(cid:1205)ng trên th(cid:1231) tr(cid:1133)(cid:1249)ng v(cid:1237)n vay t(cid:1237)i (cid:255)a hoá hi(cid:1227)u qu(cid:1191).

Kinh t(cid:1219) V(cid:429) mô Paul Krugman, 2006 Page 13

8. B(cid:1189)n s(cid:1217) tr(cid:1191) l(cid:1249)i nh(cid:1133) th(cid:1219) nào khi m(cid:1245)t ng(cid:1133)(cid:1249)i b(cid:1189)n cho r(cid:1205)ng chính ph(cid:1259) nên ch(cid:1193)m d(cid:1261)t t(cid:1193)t c(cid:1191) nh(cid:1267)ng v(cid:1257) mua s(cid:1203)m (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c tài tr(cid:1255) b(cid:1205)ng v(cid:1237)n vay vì vi(cid:1227)c vay n(cid:1255) s(cid:1217) l(cid:1193)n át chi tiêu (cid:255)(cid:1195)u t(cid:1133) t(cid:1133) nhân.

9. Câu nào trong s(cid:1237) nh(cid:1267)ng câu d(cid:1133)(cid:1247)i (cid:255)ây là ví d(cid:1257) v(cid:1221) chi tiêu (cid:255)(cid:1195)u t(cid:1133), (cid:255)(cid:1195)u t(cid:1133) vào tài s(cid:1191)n tài

chính hay (cid:255)(cid:1195)u t(cid:1133) vào tài s(cid:1191)n v(cid:1201)t ch(cid:1193)t? a. Rupert Moneybuck mua 100 c(cid:1241) phi(cid:1219)u c(cid:1259)a Cocacola. b. Rhonda Moviestar dùng 10 tri(cid:1227)u USD (cid:255)(cid:1223) mua m(cid:1245)t bi(cid:1227)t th(cid:1269)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c xây vào nh(cid:1267)ng n(cid:259)m 1970. c. Ronald Basketballstar tiêu t(cid:1237)n 10 tri(cid:1227)u USD (cid:255)(cid:1223) xây m(cid:1245)t c(cid:259)n bi(cid:1227)t th(cid:1269) m(cid:1247)i có t(cid:1195)m nhìn (cid:75)(cid:1133)(cid:1247)ng ra bi(cid:1223)n Thái Bình D(cid:1133)(cid:1131)ng.

d. Rawlings xây d(cid:1269)ng m(cid:1245)t nhà máy m(cid:1247)i (cid:255)(cid:1223) s(cid:1191)n xu(cid:1193)t g(cid:259)ng tay cho ng(cid:1133)(cid:1249)i b(cid:1203)t bóng. e. N(cid:1133)(cid:1247)c Nga mua 100 tri(cid:1227)u USD c(cid:1241) phi(cid:1219)u c(cid:1259)a chính ph(cid:1259) M(cid:1275).

10. Gi(cid:1191)i thích m(cid:1245)t h(cid:1227) th(cid:1237)ng tài chính v(cid:1201)n hành t(cid:1237)t s(cid:1217) làm t(cid:259)ng ti(cid:1219)t ki(cid:1227)m và chi tiêu (cid:255)(cid:1195)u t(cid:1133) nh(cid:1133) th(cid:1219) nào, n(cid:1219)u gi(cid:1267) cán cân ngân sách và các dòng v(cid:1237)n không thay (cid:255)(cid:1241)i.

11. Các lo(cid:1189)i trung gian tài chính quan tr(cid:1233)ng trong n(cid:1221)n kinh t(cid:1219) là gì? Các tài s(cid:1191)n ch(cid:1259) y(cid:1219)u c(cid:1259)a các trung gian tài chính này là gì, và chúng t(cid:1189)o (cid:255)(cid:76)(cid:1221)u ki(cid:1227)n thu(cid:1201)n l(cid:1255)i cho vi(cid:1227)c chi tiêu (cid:255)(cid:1195)u t(cid:1133) và ti(cid:1219)t ki(cid:1227)m nh(cid:1133) th(cid:1219) nào?

12. Gi(cid:1191)i thích s(cid:1269)(cid:3)(cid:1191)nh h(cid:1133)(cid:1251)ng (cid:255)(cid:1237)i v(cid:1247)i giá c(cid:1241) phi(cid:1219)u c(cid:1259)a m(cid:1245)t công ty ngày hôm nay khi x(cid:1191)y ra

các s(cid:1269) ki(cid:1227)n d(cid:1133)(cid:1247)i (cid:255)ây, gi(cid:1191)(cid:3)(cid:255)(cid:1231)nh các y(cid:1219)u t(cid:1237) khác không (cid:255)(cid:1241)i. a. Lãi su(cid:1193)t trái phi(cid:1219)u gi(cid:1191)m. b. M(cid:1245)t vài công ty trong cùng ngành thông báo ho(cid:1189)t (cid:255)(cid:1245)ng bán bán hàng ch(cid:1201)m m(cid:1245)t cách kinh ng(cid:1189)c.

c. S(cid:1269) thay (cid:255)(cid:1241)i trong lu(cid:1201)t thu(cid:1219) v(cid:1263)a thông qua n(cid:259)m ngoái làm gi(cid:1191)m l(cid:1255)i nhu(cid:1201)n n(cid:259)m nay. d. Công ty b(cid:1193)t ng(cid:1249) thông báo r(cid:1205)ng do l(cid:1243)i k(cid:1219) toán, công ty ph(cid:1191)i s(cid:1265)a l(cid:1189)i báo cáo k(cid:1219) toán (cid:81)(cid:259)m ngoái và gi(cid:1191)m l(cid:1255)i nhu(cid:1201)n báo cáo n(cid:259)m ngoái 5 tri(cid:1227)u USD. Công ty c(cid:458)ng thông báo r(cid:1205)ng thay (cid:255)(cid:1241)i này không (cid:1191)nh h(cid:1133)(cid:1251)ng (cid:255)(cid:1219)n l(cid:1255)i nhu(cid:1201)n trong t(cid:1133)(cid:1131)ng lai.

Kinh t(cid:1219) V(cid:429) mô Paul Krugman, 2006 Page 14

Bài t(cid:1201)p ch(cid:1133)(cid:1131)ng 10

(cid:55)(cid:1241)ng cung và t(cid:1241)ng c(cid:1195)u

1. B(cid:1189)n h(cid:1233)c c(cid:1259)a b(cid:1189)n (cid:255)ang b(cid:1237)i r(cid:1237)i gi(cid:1267)a (cid:255)(cid:1133)(cid:1249)ng t(cid:1241)ng cung ng(cid:1203)n h(cid:1189)n h(cid:1133)(cid:1247)ng lên và (cid:255)(cid:1133)(cid:1249)ng t(cid:1241)ng cung dài h(cid:1189)n th(cid:1207)ng (cid:255)(cid:1261)ng. Làm th(cid:1219) nào b(cid:1189)n gi(cid:1191)i thích (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c vì sao hai (cid:255)(cid:1133)(cid:1249)ng này khác nhau?

2. Gi(cid:1191)(cid:3)(cid:255)(cid:1231)nh r(cid:1205)ng (cid:1251) Wageland, t(cid:1193)t c(cid:1191) nh(cid:1267)ng ng(cid:1133)(cid:1249)i lao (cid:255)(cid:1245)ng (cid:255)(cid:76)(cid:1221)u kí h(cid:1255)p (cid:255)(cid:1239)ng ti(cid:1221)n l(cid:1133)(cid:1131)ng vào ngày 1 tháng 1 hàng n(cid:259)m. B(cid:1193)t k(cid:1223)(cid:3)(cid:255)(cid:76)(cid:1221)u gì x(cid:1191)y ra cho giá hàng hoá và d(cid:1231)ch v(cid:1257) cu(cid:1237)i cùng trong n(cid:259)m, m(cid:1233)i lao (cid:255)(cid:1245)ng (cid:255)(cid:1221)u h(cid:1133)(cid:1251)ng l(cid:1133)(cid:1131)ng theo quy (cid:255)(cid:1231)nh trong h(cid:1255)p (cid:255)(cid:1239)ng c(cid:1259)a h(cid:1233). N(cid:259)m nay, giá hàng hoá và d(cid:1231)ch v(cid:1257) cu(cid:1237)i cùng gi(cid:1191)m b(cid:1193)t ng(cid:1249) sau khi h(cid:1255)p (cid:255)(cid:1239)ng (cid:255)ã (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c kí. Tr(cid:1191) l(cid:1249)i nh(cid:1267)ng câu h(cid:1235)i sau thông qua s(cid:1265) d(cid:1257)ng (cid:255)(cid:1239) th(cid:1231) và gi(cid:1191)(cid:3)(cid:255)(cid:1231)nh r(cid:1205)ng n(cid:1221)n kinh t(cid:1219) b(cid:1203)t (cid:255)(cid:1195)u t(cid:1189)i m(cid:1261)c (cid:86)(cid:1191)n l(cid:1133)(cid:1255)ng ti(cid:1221)m n(cid:259)ng. a. Trong ng(cid:1203)n h(cid:1189)n, l(cid:1133)(cid:1255)ng cung s(cid:1191)n l(cid:1133)(cid:1255)ng s(cid:1217) thay (cid:255)(cid:1241)i nh(cid:1133) th(cid:1219) nào tr(cid:1133)(cid:1247)c tình tr(cid:1189)ng giá gi(cid:1191)m? b. (cid:264)(cid:76)(cid:1221)u gì s(cid:1217) x(cid:1191)y ra khi công ty và ng(cid:1133)(cid:1249)i lao (cid:255)(cid:1245)ng (cid:255)àm phán l(cid:1189)i v(cid:1221) ti(cid:1221)n l(cid:1133)(cid:1131)ng?

3. Trong t(cid:1263)ng tr(cid:1133)(cid:1249)ng h(cid:1255)p sau, trong ng(cid:1203)n h(cid:1189)n, hãy xác (cid:255)(cid:1231)nh li(cid:1227)u t(cid:1263)ng s(cid:1269) ki(cid:1227)n này s(cid:1217) d(cid:1199)n (cid:255)(cid:1219)n (cid:86)(cid:1269) d(cid:1231)ch chuy(cid:1223)n c(cid:1259)a (cid:255)(cid:1133)(cid:1249)ng cong hay s(cid:1269) di chuy(cid:1223)n d(cid:1233)c theo (cid:255)(cid:1133)(cid:1249)ng cong. Xác (cid:255)(cid:1231)nh (cid:255)(cid:1133)(cid:1249)ng cong nào có liên quan (cid:255)(cid:1219)n s(cid:1269) thay (cid:255)(cid:1241)i và chi(cid:1221)u h(cid:1133)(cid:1247)ng thay (cid:255)(cid:1241)i (t(cid:259)ng hay gi(cid:1191)m). a. Nh(cid:1133) m(cid:1245)t h(cid:1227) qu(cid:1191) c(cid:1259)a vi(cid:1227)c giá tr(cid:1231) c(cid:1259)a (cid:255)(cid:1239)ng USD t(cid:259)ng lên so v(cid:1247)i nh(cid:1267)ng (cid:255)(cid:1239)ng ti(cid:1221)n khác, các nhà s(cid:1191)n xu(cid:1193)t M(cid:1275) tr(cid:1191) ít USD h(cid:1131)n khi mua thép n(cid:1133)(cid:1247)c ngoài, m(cid:1245)t nguyên li(cid:1227)u chính (cid:86)(cid:1265) d(cid:1257)ng trong s(cid:1191)n xu(cid:1193)t. b. C(cid:1257)c D(cid:1269) Tr(cid:1267) Liên Bang t(cid:259)ng l(cid:1133)(cid:1255)ng ti(cid:1221)n, làm cho l(cid:1133)(cid:1255)ng ti(cid:1221)n mà ng(cid:1133)(cid:1249)i dân và các doanh nghi(cid:1227)p mu(cid:1237)n cho vay t(cid:259)ng lên, d(cid:1199)n (cid:255)(cid:1219)n h(cid:1189) lãi su(cid:1193)t.

c. Các ho(cid:1189)t (cid:255)(cid:1245)ng c(cid:1259)a công (cid:255)oàn nhi(cid:1221)u h(cid:1131)n d(cid:1199)n (cid:255)(cid:1219)n ti(cid:1221)n l(cid:1133)(cid:1131)ng danh ngh(cid:429)a cao h(cid:1131)n. d. Vi(cid:1227)c m(cid:1261)c giá chung gi(cid:1191)m làm t(cid:259)ng s(cid:1261)c mua c(cid:1259)a l(cid:1133)(cid:1255)ng ti(cid:1221)n n(cid:1203)m gi(cid:1267) trong các h(cid:1245) gia (cid:255)ình. Vì th(cid:1219), h(cid:1233) vay m(cid:1133)(cid:1255)n ít h(cid:1131)n và cho vay nhi(cid:1221)u h(cid:1131)n.

4. Giá tr(cid:1231) c(cid:1259)a (cid:255)(cid:1239)ng USD gi(cid:1191)m so v(cid:1247)i nh(cid:1267)ng (cid:255)(cid:1239)ng ti(cid:1221)n khác khi(cid:1219)n cho hàng hoá và d(cid:1231)ch v(cid:1257) cu(cid:1237)i cùng c(cid:1259)a n(cid:1133)(cid:1247)c M(cid:1275) r(cid:1215) h(cid:1131)n (cid:255)(cid:1237)i v(cid:1247)i n(cid:1133)(cid:1247)c ngoài m(cid:1211)c dù m(cid:1261)c giá chung c(cid:1259)a M(cid:1275) không (cid:255)(cid:1241)i. H(cid:1227) qu(cid:1191) là, c(cid:1195)u c(cid:1259)a ng(cid:1133)(cid:1249)i n(cid:1133)(cid:1247)c ngoài (cid:255)(cid:1237)i v(cid:1247)i t(cid:1241)ng s(cid:1191)n l(cid:1133)(cid:1255)ng hàng hoá c(cid:1259)a M(cid:1275) t(cid:259)ng lên. B(cid:1189)n h(cid:1233)c c(cid:1259)a b(cid:1189)n nói r(cid:1205)ng (cid:255)(cid:76)(cid:1221)u này th(cid:1223) hi(cid:1227)n m(cid:1245)t s(cid:1269) d(cid:1231)ch chuy(cid:1223)n xu(cid:1237)ng d(cid:1133)(cid:1247)i d(cid:1233)c theo (cid:255)(cid:1133)(cid:1249)ng t(cid:1241)ng c(cid:1195)u b(cid:1251)i vì ng(cid:1133)(cid:1249)i n(cid:1133)(cid:1247)c ngoài có nhu c(cid:1195)u nhi(cid:1221)u h(cid:1131)n do giá th(cid:1193)p h(cid:1131)n. Tuy nhiên, b(cid:1189)n cho r(cid:1205)ng (cid:255)(cid:76)(cid:1221)u này th(cid:1223) hi(cid:1227)n m(cid:1245)t s(cid:1269) d(cid:1231)ch chuy(cid:1223)n v(cid:1221) bên ph(cid:1191)i c(cid:1259)a (cid:255)(cid:88)(cid:1249)ng t(cid:1241)ng (cid:70)(cid:1195)u. Ai (cid:255)úng? Hãy gi(cid:1191)i thích.

5. Gi(cid:1191)(cid:3)(cid:255)(cid:1231)nh r(cid:1205)ng chính quy(cid:1221)n (cid:255)(cid:1231)a ph(cid:1133)(cid:1131)ng, ti(cid:1223)u bang và liên bang có trách nhi(cid:1227)m c(cid:1203)t gi(cid:1191)m mua s(cid:1203)m c(cid:1259)a chính ph(cid:1259) m(cid:1243)i khi chi tiêu tiêu dùng gi(cid:1191)m. Khi (cid:255)ó, gi(cid:1191)(cid:3) (cid:255)(cid:1231)nh r(cid:1205)ng chi tiêu tiêu dùng gi(cid:1191)m là do th(cid:1231) tr(cid:1133)(cid:1249)ng c(cid:1241) phi(cid:1219)u gi(cid:1191)m. V(cid:1217) m(cid:1245)t bi(cid:1223)u (cid:255)(cid:1239) và gi(cid:1191)i thích (cid:1191)nh h(cid:1133)(cid:1251)ng (cid:70)(cid:1259)a vi(cid:1227)c th(cid:1231) tr(cid:1133)(cid:1249)ng c(cid:1241) phi(cid:1219)u gi(cid:1191)m (cid:255)(cid:1237)i v(cid:1247)i (cid:255)(cid:1133)(cid:1249)ng t(cid:1241)ng c(cid:1195)u và n(cid:1221)n kinh t(cid:1219). (cid:264)(cid:76)(cid:1221)u này t(cid:1133)(cid:1131)ng (cid:87)(cid:1269) v(cid:1247)i tình tr(cid:1189)ng (cid:255)ình tr(cid:1227) nh(cid:1267)ng n(cid:259)m 1970 nh(cid:1133) th(cid:1219) nào?

6. Do c(cid:1259)a c(cid:1191)i c(cid:1259)a ng(cid:1133)(cid:1249)i tiêu dùng t(cid:259)ng lên, chi tiêu tiêu dùng t(cid:1269)(cid:3)(cid:255)(cid:1231)nh t(cid:259)ng lên 40 t(cid:1273) USD trong hai n(cid:1221)n kinh t(cid:1219) Westlandia và Eastlandia. Gi(cid:1191)(cid:3)(cid:255)(cid:1231)nh r(cid:1205)ng m(cid:1261)c giá chung không (cid:255)(cid:1241)i, lãi su(cid:1193)t gi(cid:1267) nguyên trong c(cid:1191) hai n(cid:1133)(cid:1247)c, và không có thu(cid:1219) c(cid:458)ng nh(cid:1133) không có th(cid:1133)(cid:1131)ng m(cid:1189)i qu(cid:1237)c t(cid:1219), hãy hoàn t(cid:1193)t b(cid:1191)ng d(cid:1133)(cid:1247)i (cid:255)ây (cid:255)(cid:1223) bi(cid:1223)u th(cid:1231) nh(cid:1267)ng (cid:255)(cid:1255)t t(cid:259)ng chi tiêu s(cid:1217) x(cid:1191)y ra (cid:1251) c(cid:1191) hai (cid:81)(cid:1221)n kinh t(cid:1219) n(cid:1219)u xu h(cid:1133)(cid:1247)ng tiêu dùng biên là 0,5 (cid:1251) Westlandia và 0,75 (cid:1251) Eastlandia. Các k(cid:1219)t

Kinh t(cid:1219) V(cid:429) mô Paul Krugman, 2006 Page 15

qu(cid:1191) c(cid:1259)a b(cid:1189)n cho th(cid:1193)y (cid:255)(cid:76)(cid:1221)u gì v(cid:1221) m(cid:1237)i quan h(cid:1227) gi(cid:1267)a (cid:255)(cid:1245) l(cid:1247)n c(cid:1259)a xu h(cid:1133)(cid:1247)ng tiêu dùng biên và (cid:86)(cid:1237) nhân?

(cid:55)(cid:259)ng d(cid:1195)n c(cid:1259)a GDP (cid:168)C = 40 t(cid:1273) USD MPC x (cid:168)C = ? MPC x MPC x (cid:168)C = ? MPC x MPC x MPC x (cid:168)C = ? … T(cid:1241)ng thay (cid:255)(cid:1241)i c(cid:1259)a GDP ? ? ? ? … Westlandia (cid:264)(cid:1255)t 1 2 3 4 … T(cid:1241)ng thay (cid:255)(cid:1241)i c(cid:1259)a GDP: (1/(1-MPC)) x (cid:168)C = ?

Eastlandia (cid:264)(cid:1255)t 1 2 3 4 … (cid:55)(cid:259)ng d(cid:1195)n c(cid:1259)a GDP (cid:168)C = 40 t(cid:1273) USD MPC x (cid:168)C = ? MPC x MPC x (cid:168)C = ? MPC x MPC x MPC x (cid:168)C = ? … (cid:55)(cid:1241)ng thay (cid:255)(cid:1241)i c(cid:1259)a GDP ? ? ? ? … T(cid:1241)ng thay (cid:255)(cid:1241)i c(cid:1259)a GDP: (1/(1-MPC)) x (cid:168)C = ?

7. Gi(cid:1191)(cid:3) (cid:255)(cid:1231)nh r(cid:1205)ng m(cid:1261)c giá chung không (cid:255)(cid:1241)i, lãi su(cid:1193)t c(cid:1237)(cid:3) (cid:255)(cid:1231)nh, và không có thu(cid:1219) c(cid:458)ng nh(cid:1133) không có th(cid:1133)(cid:1131)ng m(cid:1189)i n(cid:1133)(cid:1247)c ngoài, (cid:255)(cid:1133)(cid:1249)ng t(cid:1241)ng cung s(cid:1217) d(cid:1231)ch chuy(cid:1223)n bao nhiêu và theo (cid:75)(cid:1133)(cid:1247)ng nào, n(cid:1219)u nh(cid:1267)ng s(cid:1269) ki(cid:1227)n sau x(cid:1191)y ra? a. Tiêu dùng t(cid:1269)(cid:3)(cid:255)(cid:1231)nh t(cid:259)ng lên 25 t(cid:1273) USD; xu h(cid:1133)(cid:1247)ng tiêu dùng biên là 2/3. b. Các công ty gi(cid:1191)m chi tiêu (cid:255)(cid:1195)u t(cid:1133) 40 t(cid:1273) USD; xu h(cid:1133)(cid:1247)ng tiêu dùng biên là 0,8. c. Chính ph(cid:1259) mua thêm các trang thi(cid:1219)t b(cid:1231) quân (cid:255)(cid:1245)i tr(cid:1231) giá 60 t(cid:1273) USD; xu h(cid:1133)(cid:1247)ng tiêu dùng biên là 0,6.

(cid:48)(cid:1261)c giá chung

LRAS

SRAS1

P2

P1

A

D

Y1

GDP th(cid:1269)c

8. N(cid:1221)n kinh t(cid:1219)(cid:3)(cid:255)ang (cid:1251)(cid:3)(cid:255)(cid:76)(cid:1223)m A trong bi(cid:1223)u (cid:255)(cid:1239) sau. Gi(cid:1191)(cid:3)(cid:255)(cid:1231)nh r(cid:1205)ng m(cid:1261)c giá chung t(cid:259)ng t(cid:1263) P1 lên P2. T(cid:1241)ng cung s(cid:1217)(cid:3)(cid:255)(cid:76)(cid:1221)u ch(cid:1229)nh nh(cid:1133) th(cid:1219) nào trong ng(cid:1203)n h(cid:1189)n và trong dài h(cid:1189)n khi m(cid:1261)c giá chung t(cid:259)ng lên?

Kinh t(cid:1219) V(cid:429) mô Paul Krugman, 2006 Page 16

9. Gi(cid:1191)(cid:3)(cid:255)(cid:1231)nh r(cid:1205)ng t(cid:1193)t c(cid:1191) các h(cid:1245) gia (cid:255)ình (cid:255)(cid:1221)u n(cid:1203)m gi(cid:1267) c(cid:1259)a c(cid:1191)i d(cid:1133)(cid:1247)i d(cid:1189)ng tài s(cid:1191)n mà t(cid:1269)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)ng (cid:87)(cid:259)ng giá tr(cid:1231) khi m(cid:1261)c giá chung t(cid:259)ng (ví d(cid:1257) nh(cid:1133) “trái phi(cid:1219)u (cid:255)(cid:76)(cid:1221)u ch(cid:1229)nh theo l(cid:1189)m phát” – trái phi(cid:1219)u có lãi su(cid:1193)t thay (cid:255)(cid:1241)i m(cid:1245)t-m(cid:1245)t theo t(cid:1273) l(cid:1227) l(cid:1189)m phát). (cid:1190)nh hu(cid:1251)ng c(cid:1259)a s(cid:1269) thay (cid:255)(cid:1241)i m(cid:1261)c giá chung (cid:255)(cid:1237)i v(cid:1247)i c(cid:1259)a c(cid:1191)i nh(cid:1133) m(cid:1245)t h(cid:1227) qu(cid:1191) c(cid:1259)a s(cid:1269) phân b(cid:1241) tài s(cid:1191)n này là gì? (cid:264)(cid:76)(cid:1221)u gì x(cid:1191)y ra cho (cid:255)(cid:1245) d(cid:1237)c c(cid:1259)a (cid:255)(cid:1133)(cid:1249)ng t(cid:1241)ng c(cid:1195)u? (cid:264)(cid:1133)(cid:1249)ng t(cid:1241)ng c(cid:1195)u có còn có (cid:255)(cid:1245) d(cid:1237)c h(cid:1133)(cid:1247)ng xu(cid:1237)ng hay không? Gi(cid:1191)i thích.

10. Gi(cid:1191) s(cid:1265) hi(cid:1227)n t(cid:1189)i n(cid:1221)n kinh t(cid:1219)(cid:3)(cid:255)ang (cid:1251) m(cid:1261)c s(cid:1191)n l(cid:1133)(cid:1255)ng ti(cid:1221)m n(cid:259)ng. (cid:264)(cid:1239)ng th(cid:1249)i c(cid:458)ng gi(cid:1191)(cid:3) (cid:255)(cid:1231)nh (cid:85)(cid:1205)ng b(cid:1189)n là m(cid:1245)t nhà ho(cid:1189)ch (cid:255)(cid:1231)nh chính sách kinh t(cid:1219) và m(cid:1245)t sinh viên (cid:255)(cid:1189)i h(cid:1233)c ngành kinh t(cid:1219) nh(cid:1249) b(cid:1189)n s(cid:1203)p x(cid:1219)p các lo(cid:1189)i cú s(cid:1237)c theo m(cid:1261)c (cid:255)(cid:1245)(cid:3)(cid:1133)a thích t(cid:1263) nhi(cid:1221)u nh(cid:1193)t (cid:255)(cid:1219)n ít nh(cid:1193)t c(cid:1259)a b(cid:1189)n: cú (cid:86)(cid:1237)c c(cid:1195)u tích c(cid:1269)c, s(cid:1237)c c(cid:1195)u tiêu c(cid:1269)c, cú s(cid:1237)c cung tích c(cid:1269)c, cú s(cid:1237)c cung tiêu c(cid:1269)c. B(cid:1189)n s(cid:1217) s(cid:1203)p (cid:91)(cid:1219)p nh(cid:1133) th(cid:1219) nào và t(cid:1189)i sao?

11. Gi(cid:1191)i thích li(cid:1227)u nh(cid:1267)ng chính sách c(cid:1259)a chính ph(cid:1259) d(cid:1133)(cid:1247)i (cid:255)ây s(cid:1217)(cid:3) (cid:1191)nh h(cid:1133)(cid:1251)ng (cid:255)(cid:1219)n (cid:255)(cid:1133)(cid:1249)ng t(cid:1241)ng (cid:70)(cid:1195)u hay (cid:255)(cid:1133)(cid:1249)ng t(cid:1241)ng cung ng(cid:1203)n h(cid:1189)n và nh(cid:1267)ng chính sách (cid:1193)y s(cid:1217)(cid:3)(cid:1191)nh h(cid:1133)(cid:1251)ng nh(cid:1133) th(cid:1219) nào. a. Chính ph(cid:1259) gi(cid:1191)m m(cid:1261)c l(cid:1133)(cid:1131)ng danh ngh(cid:429)a t(cid:1237)i thi(cid:1223)u. b. Chính ph(cid:1259) t(cid:259)ng m(cid:1261)c Tr(cid:1255) Giúp T(cid:1189)m Th(cid:1249)i Cho Nh(cid:1267)ng Gia (cid:264)ình C(cid:1195)n Thi(cid:1219)t (TANF); (cid:255)ây là chuy(cid:1223)n giao c(cid:1259)a chính ph(cid:1259) cho nh(cid:1267)ng gia (cid:255)ình có con cái ph(cid:1257) thu(cid:1245)c. c. (cid:264)(cid:1223) gi(cid:1191)m thâm h(cid:1257)t ngân sách, chính ph(cid:1259) tuyên b(cid:1237) các h(cid:1245) gia (cid:255)ình s(cid:1217) ph(cid:1191)i (cid:255)óng thu(cid:1219) cao (cid:75)(cid:1131)n b(cid:1203)t (cid:255)(cid:1195)u t(cid:1263) n(cid:259)m sau. d. Chính ph(cid:1259) gi(cid:1191)m chi tiêu quân s(cid:1269).

12. (cid:1250) Wageland, t(cid:1193)t c(cid:1191) lao (cid:255)(cid:1245)ng (cid:255)(cid:1221)u kí m(cid:1245)t h(cid:1255)p (cid:255)(cid:1239)ng ti(cid:1221)n l(cid:1133)(cid:1131)ng m(cid:1243)i n(cid:259)m vào ngày 1/1. Kho(cid:1191)ng cu(cid:1237)i tháng 1, m(cid:1245)t h(cid:1227)(cid:3)(cid:255)(cid:76)(cid:1221)u hành vi tính m(cid:1247)i làm t(cid:259)ng n(cid:259)ng su(cid:1193)t lao (cid:255)(cid:1245)ng (cid:255)(cid:1245)t ng(cid:1245)t. Gi(cid:1191)i thích Wageland s(cid:1217) di chuy(cid:1223)n nh(cid:1133) th(cid:1219) nào t(cid:1263) m(cid:1245)t tr(cid:1189)ng thái cân b(cid:1205)ng kinh t(cid:1219) v(cid:429) mô ng(cid:1203)n h(cid:1189)n (cid:255)(cid:1219)n m(cid:1245)t tr(cid:1189)ng thái khác nh(cid:1133) th(cid:1219) nào. Minh ho(cid:1189) b(cid:1205)ng (cid:255)(cid:1239) th(cid:1231).

13. S(cid:1265) d(cid:1257)ng các (cid:255)(cid:1133)(cid:1249)ng t(cid:1241)ng c(cid:1195)u, t(cid:1241)ng cung ng(cid:1203)n h(cid:1189)n, và t(cid:1241)ng cung dài h(cid:1189)n, gi(cid:1191)i thích quá trình trong (cid:255)ó t(cid:1263)ng s(cid:1269) ki(cid:1227)n kinh t(cid:1219) d(cid:1133)(cid:1247)i (cid:255)ây s(cid:1217) làm di chuy(cid:1223)n n(cid:1221)n kinh t(cid:1219) t(cid:1263) tr(cid:1189)ng thái cân (cid:69)(cid:1205)ng kinh t(cid:1219) v(cid:429) mô dài h(cid:1189)n (cid:255)(cid:1219)n m(cid:1245)t tr(cid:1189)ng thái khác. Minh h(cid:1233)a b(cid:1205)ng (cid:255)(cid:1239) th(cid:1231). Trong t(cid:1263)ng tr(cid:1133)(cid:1249)ng h(cid:1255)p, các (cid:1191)nh h(cid:1133)(cid:1251)ng dài h(cid:1189)n và ng(cid:1203)n h(cid:1189)n lên m(cid:1261)c giá chung và t(cid:1241)ng s(cid:1191)n l(cid:1133)(cid:1255)ng là gì? a. C(cid:1259)a c(cid:1191)i h(cid:1245) gia (cid:255)ình gi(cid:1191)m xu(cid:1237)ng do s(cid:1269) s(cid:1257)t gi(cid:1191)m c(cid:1259)a th(cid:1231) tr(cid:1133)(cid:1249)ng c(cid:1241) phi(cid:1219)u. b. Chính ph(cid:1259) gi(cid:1191)m thu(cid:1219), khi(cid:1219)n h(cid:1245) gia (cid:255)ình có thêm thu nh(cid:1201)p kh(cid:1191) d(cid:1257)ng, nh(cid:1133)ng chi tiêu chính ph(cid:1259) không gi(cid:1191)m.

14. S(cid:1265) d(cid:1257)ng các (cid:255)(cid:1133)(cid:1249)ng t(cid:1241)ng c(cid:1195)u, t(cid:1241)ng cung ng(cid:1203)n h(cid:1189)n, và t(cid:1241)ng cung dài h(cid:1189)n, gi(cid:1191)i thích quá trình trong (cid:255)ó t(cid:1263)ng s(cid:1269) ki(cid:1227)n kinh t(cid:1219) d(cid:1133)(cid:1247)i (cid:255)ây s(cid:1217) làm di chuy(cid:1223)n n(cid:1221)n kinh t(cid:1219) t(cid:1263) tr(cid:1189)ng thái cân (cid:69)(cid:1205)ng kinh t(cid:1219) v(cid:429) mô dài h(cid:1189)n (cid:255)(cid:1219)n m(cid:1245)t tr(cid:1189)ng thái khác. Minh h(cid:1233)a b(cid:1205)ng (cid:255)(cid:1239) th(cid:1231). Trong t(cid:1263)ng tr(cid:1133)(cid:1249)ng h(cid:1255)p, các (cid:1191)nh h(cid:1133)(cid:1251)ng dài h(cid:1189)n và ng(cid:1203)n h(cid:1189)n lên m(cid:1261)c giá chung và t(cid:1241)ng s(cid:1191)n l(cid:1133)(cid:1255)ng là gì? a. Thu(cid:1219)(cid:3)(cid:255)ánh vào các h(cid:1245) gia (cid:255)ình t(cid:259)ng lên. b. L(cid:1133)(cid:1255)ng ti(cid:1221)n t(cid:259)ng. c. Mua s(cid:1203)m c(cid:1259)a chính ph(cid:1259) t(cid:259)ng.

15. N(cid:1221)n kinh t(cid:1219)(cid:3)(cid:255)ang (cid:1251) tr(cid:1189)ng thái cân b(cid:1205)ng kinh t(cid:1219) v(cid:429) mô ng(cid:1203)n h(cid:1189)n t(cid:1189)i (cid:255)(cid:76)(cid:1223)m E1 trong hình (cid:71)(cid:1133)(cid:1247)i (cid:255)ây.

Kinh t(cid:1219) V(cid:429) mô Paul Krugman, 2006 Page 17

(cid:48)(cid:1261)c giá chung

LRAS

SRAS1

P1

E

AD1

YP

Y1

GDP th(cid:1269)c

a. N(cid:1221)n kinh t(cid:1219)(cid:3)(cid:255)ang (cid:255)(cid:1261)ng tr(cid:1133)(cid:1247)c h(cid:1237) cách l(cid:1189)m phát hay suy thoái? b. Chính ph(cid:1259) có th(cid:1223) th(cid:1269)c hi(cid:1227)n nh(cid:1267)ng chính sách gì (cid:255)(cid:1223)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)a n(cid:1221)n kinh t(cid:1219) tr(cid:1251) l(cid:1189)i tr(cid:1189)ng thái cân b(cid:1205)ng kinh t(cid:1219) v(cid:429) mô dài h(cid:1189)n? Minh ho(cid:1189) b(cid:1205)ng (cid:255)(cid:1239) th(cid:1231).

c. N(cid:1219)u chính ph(cid:1259) không can thi(cid:1227)p (cid:255)(cid:1223) khép l(cid:1189)i h(cid:1237) cách này, li(cid:1227)u n(cid:1221)n kinh t(cid:1219) có tr(cid:1251) l(cid:1189)i tr(cid:1189)ng thái cân b(cid:1205)ng kinh t(cid:1219) v(cid:429) mô dài h(cid:1189)n không? Gi(cid:1191)i thích và minh h(cid:1233)a b(cid:1205)ng (cid:255)(cid:1239) th(cid:1231). d. Nh(cid:1267)ng (cid:1133)u (cid:255)(cid:76)(cid:1223)m và nh(cid:1133)(cid:1255)c (cid:255)(cid:76)(cid:1223)m c(cid:1259)a vi(cid:1227)c chính ph(cid:1259) th(cid:1269)c hi(cid:1227)n chính sách (cid:255)(cid:1223) khép l(cid:1189)i h(cid:1237) cách là gì?

16. Trong bi(cid:1223)u (cid:255)(cid:1239) d(cid:1133)(cid:1247)i (cid:255)ây, n(cid:1221)n kinh t(cid:1219)(cid:3)(cid:255)ang (cid:1251) tr(cid:1189)ng thái cân b(cid:1205)ng kinh t(cid:1219) v(cid:429) mô dài h(cid:1189)n t(cid:1189)i (cid:255)(cid:76)(cid:1223)m E1 thì m(cid:1245)t cú s(cid:1237)c d(cid:1195)u làm d(cid:1231)ch chuy(cid:1223)n (cid:255)(cid:1133)(cid:1249)ng t(cid:1241)ng cung ng(cid:1203)n h(cid:1189)n (cid:255)(cid:1219)n v(cid:1231) trí SRAS2. a. M(cid:1261)c giá chung và t(cid:1241)ng s(cid:1191)n l(cid:1133)(cid:1255)ng s(cid:1217) thay (cid:255)(cid:1241)i nh(cid:1133) th(cid:1219) nào trong ng(cid:1203)n h(cid:1189)n vì cú s(cid:1237)c d(cid:1195)u (cid:255)ó? Hi(cid:1227)n t(cid:1133)(cid:1255)ng này (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c g(cid:1233)i là gì?

(cid:48)(cid:1261)c giá chung

LRAS

SRAS2

SRAS1

P1

E1

AD1

Y1

GDP th(cid:1269)c

b. Chính ph(cid:1259) có th(cid:1223) s(cid:1265) d(cid:1257)ng chính sách ti(cid:1221)n t(cid:1227) hay chính sách ngân sách nào (cid:255)(cid:1223) xoa d(cid:1231)u (cid:1191)nh h(cid:1133)(cid:1251)ng c(cid:1259)a cú s(cid:1237)c cung tiêu c(cid:1269)c? S(cid:1265) d(cid:1257)ng m(cid:1245)t bi(cid:1223)u (cid:255)(cid:1239)(cid:3)(cid:255)(cid:1223) ch(cid:1229) ra nh(cid:1267)ng (cid:1191)nh h(cid:1133)(cid:1251)ng (cid:70)(cid:1259)a các chính sách (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c ch(cid:1233)n lên s(cid:1269) thay (cid:255)(cid:1241)i GDP th(cid:1269)c? S(cid:1265) d(cid:1257)ng m(cid:1245)t bi(cid:1223)u (cid:255)(cid:1239) khác (cid:255)(cid:1223) ch(cid:1229) ra nh(cid:1267)ng (cid:1191)nh h(cid:1133)(cid:1251)ng c(cid:1259)a các chính sách (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c ch(cid:1233)n lên s(cid:1269) thay (cid:255)(cid:1241)i c(cid:1259)a m(cid:1261)c giá chung. c. T(cid:1189)i sao cú s(cid:1237)c cung tiêu c(cid:1269)c l(cid:1189)i t(cid:1133)(cid:1255)ng tr(cid:1133)ng cho m(cid:1245)t tình tr(cid:1189)ng ti(cid:1219)n thoái l(cid:1133)(cid:1253)ng nan (cid:70)(cid:1259)a các nhà ho(cid:1189)ch (cid:255)(cid:1231)nh chính sách?

Kinh t(cid:1219) V(cid:429) mô Paul Krugman, 2006 Page 18

Bài t(cid:1201)p ch(cid:1133)(cid:1131)ng 11

Thu nh(cid:1201)p và chi tiêu

1. Các nhà kinh t(cid:1219) quan sát n(cid:259)m c(cid:1133) dân c(cid:1259)a m(cid:1245)t n(cid:1221)n kinh t(cid:1219) r(cid:1193)t nh(cid:1235) và (cid:1133)(cid:1247)c tính chi tiêu tiêu dùng c(cid:1259)a m(cid:1243)i ng(cid:1133)(cid:1249)i (cid:1261)ng v(cid:1247)i các m(cid:1261)c thu nh(cid:1201)p kh(cid:1191) d(cid:1257)ng hi(cid:1227)n th(cid:1249)i khác nhau. B(cid:1191)ng d(cid:1133)(cid:1247)i (cid:255)ây trình bày chi tiêu tiêu dùng c(cid:1259)a m(cid:1243)i c(cid:1133) dân (cid:1261)ng v(cid:1247)i ba m(cid:1261)c thu nh(cid:1201)p khác nhau. a. Vi(cid:1219)t hàm tiêu dùng c(cid:1259)a m(cid:1243)i c(cid:1133) dân. Xu h(cid:1133)(cid:1247)ng tiêu dùng biên c(cid:1259)a m(cid:1243)i c(cid:1133) dân là bao nhiêu? b. Vi(cid:1219)t hàm t(cid:1241)ng tiêu dùng c(cid:1259)a n(cid:1221)n kinh t(cid:1219). Xu h(cid:1133)(cid:1247)ng tiêu dùng biên c(cid:1259)a n(cid:1221)n kinh t(cid:1219) là bao nhiêu?

Thu nh(cid:1201)p kh(cid:1191) d(cid:1257)ng hi(cid:1227)n t(cid:1189)i c(cid:1259)a cá nhân Chi tiêu tiêu dùng cá nhân c(cid:1259)a

Andre Barbara Casey Declan Elena 0 USD 1.000 2.500 2.000 5.000 4.000 20.000 USD 15.000 12.500 20.000 17.000 19.000 40.000 USD 29.000 22.500 38.000 29.000 34.000

2. T(cid:1263) n(cid:259)m 2000 (cid:255)(cid:1219)n 2005, Eastlandia tr(cid:1191)i qua nh(cid:1267)ng bi(cid:1219)n (cid:255)(cid:1245)ng l(cid:1247)n trong t(cid:1241)ng chi tiêu tiêu dùng và thu nh(cid:1201)p kh(cid:1191) d(cid:1257)ng, nh(cid:1133)ng c(cid:1259)a c(cid:1191)i, lãi su(cid:1193)t, và thu nh(cid:1201)p kh(cid:1191) d(cid:1257)ng k(cid:484) v(cid:1233)ng trong (cid:87)(cid:1133)(cid:1131)ng lai không thay (cid:255)(cid:1241)i. B(cid:1191)ng d(cid:1133)(cid:1247)i (cid:255)ây trình bày các m(cid:1261)c t(cid:1241)ng chi tiêu tiêu dùng và thu nh(cid:1201)p kh(cid:1191) d(cid:1257)ng theo tri(cid:1227)u USD c(cid:1259)a t(cid:1263)ng n(cid:259)m. S(cid:1265) d(cid:1257)ng thông tin này (cid:255)(cid:1223) tr(cid:1191) l(cid:1249)i nh(cid:1267)ng câu (cid:75)(cid:1235)i sau.

Thu nh(cid:1201)p kh(cid:1191) d(cid:1257)ng (tri(cid:1227)u USD) Chi tiêu tiêu dùng (tri(cid:1227)u USD)

N(cid:259)m 2000 2001 2002 2003 2004 2005 100 350 300 400 375 500 180 380 340 420 400 500

a. (cid:57)(cid:1217)(cid:3)(cid:255)(cid:1239) th(cid:1231) hàm t(cid:1241)ng tiêu dùng c(cid:1259)a Eastlandia. b. Vi(cid:1219)t hàm t(cid:1241)ng tiêu dùng. c. Xu h(cid:1133)(cid:1247)ng tiêu dùng biên là bao nhiêu? Xu h(cid:1133)(cid:1247)ng ti(cid:1219)t ki(cid:1227)m biên là bao nhiêu?

3. M(cid:1243)i hành (cid:255)(cid:1245)ng d(cid:1133)(cid:1247)i (cid:255)ây s(cid:1217)(cid:3) (cid:1191)nh h(cid:1133)(cid:1251)ng nh(cid:1133) th(cid:1219) nào (cid:255)(cid:1219)n hàm t(cid:1241)ng tiêu dùng? Gi(cid:1191)i thích li(cid:1227)u t(cid:1263)ng s(cid:1269) ki(cid:1227)n s(cid:1217) d(cid:1199)n (cid:255)(cid:1219)n s(cid:1269) d(cid:1231)ch chuy(cid:1223)n c(cid:1259)a (cid:255)(cid:1133)(cid:1249)ng t(cid:1241)ng tiêu dùng hay s(cid:1269) di chuy(cid:1223)n (cid:71)(cid:1233)c theo (cid:255)(cid:1133)(cid:1249)ng t(cid:1241)ng tiêu dùng, và theo h(cid:1133)(cid:1247)ng nào?

a. Chính ph(cid:1259) th(cid:1269)c hi(cid:1227)n c(cid:1203)t gi(cid:1191)m thu(cid:1219) b(cid:1193)t ng(cid:1249) m(cid:1245)t l(cid:1195)n cho t(cid:1193)t c(cid:1191) các h(cid:1245) gia (cid:255)ình. b. Chính ph(cid:1259) thông báo thu(cid:1219) su(cid:1193)t cao h(cid:1131)n trong lâu dài (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c b(cid:1203)t (cid:255)(cid:1195)u t(cid:1263)(cid:3)(cid:255)(cid:1195)u n(cid:259)m t(cid:1247)i. c. T(cid:1241) ch(cid:1261)c B(cid:1191)o hi(cid:1223)m Xã h(cid:1245)i t(cid:259)ng m(cid:1261)c tu(cid:1241)i ng(cid:1133)(cid:1249)i lao (cid:255)(cid:1245)ng (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c h(cid:1133)(cid:1251)ng quy(cid:1221)n l(cid:1255)i b(cid:1191)o hi(cid:1223)m xã h(cid:1245)i t(cid:1263) 65 lên 75.

4. T(cid:1263) cu(cid:1237)i n(cid:259)m 1995 (cid:255)(cid:1219)n tháng 3 n(cid:259)m 2000, ch(cid:1229) s(cid:1237) c(cid:1241) phi(cid:1219)u c(cid:1259)a Standard and Poor’s 500 (S&P 500), m(cid:1245)t (cid:255)(cid:1131)n v(cid:1231)(cid:3) (cid:255)o l(cid:1133)(cid:1249)ng chung c(cid:1259)a giá c(cid:1241) phi(cid:1219)u th(cid:1231) tr(cid:1133)(cid:1249)ng, t(cid:259)ng g(cid:1195)n 150% t(cid:1263) 615,93 lên (cid:255)(cid:1219)n 1.527,46. T(cid:1263) th(cid:1249)i (cid:255)(cid:76)(cid:1223)m (cid:255)ó (cid:255)(cid:1219)n ngày 10 tháng 9 n(cid:259)m 2001, ch(cid:1229) s(cid:1237) gi(cid:1191)m 28,5% xu(cid:1237)ng 1.092,54. B(cid:1189)n ngh(cid:429) th(cid:1219) nào v(cid:1221) nh(cid:1267)ng thay (cid:255)(cid:1241)i c(cid:1259)a ch(cid:1229) s(cid:1237) c(cid:1241) phi(cid:1219)u (cid:255)ã (cid:1191)nh

Kinh t(cid:1219) V(cid:429) mô Paul Krugman, 2006 Page 19

(cid:75)(cid:1133)(cid:1251)ng (cid:255)(cid:1219)n t(cid:259)ng tr(cid:1133)(cid:1251)ng GDP th(cid:1269)c trong nh(cid:1267)ng n(cid:259)m cu(cid:1237)i th(cid:1201)p niên 90 và m(cid:1237)i quan ng(cid:1189)i v(cid:1221) vi(cid:1227)c duy trì chi tiêu tiêu dùng sau cu(cid:1245)c t(cid:1193)n công kh(cid:1259)ng b(cid:1237) ngày 11 tháng 9 n(cid:259)m 2001?

5. Lãi su(cid:1193)t và chi tiêu (cid:255)(cid:1195)u t(cid:1133) theo k(cid:1219) ho(cid:1189)ch s(cid:1217) thay (cid:255)(cid:1241)i nh(cid:1133) th(cid:1219) nào khi nh(cid:1267)ng s(cid:1269) ki(cid:1227)n sau

(cid:91)(cid:1191)y ra? a. Ngân hàng Nhà n(cid:1133)(cid:1247)c t(cid:259)ng l(cid:1133)(cid:1255)ng ti(cid:1221)n, làm cho l(cid:1133)(cid:1255)ng ti(cid:1221)n ng(cid:1133)(cid:1249)i dân mu(cid:1237)n cho vay (cid:70)(cid:458)ng t(cid:259)ng lên (cid:1261)ng v(cid:1247)i m(cid:1261)c lãi su(cid:1193)t b(cid:1193)t k(cid:484). b. C(cid:1131) quan B(cid:1191)o V(cid:1227) Môi Tr(cid:1133)(cid:1249)ng quy (cid:255)(cid:1231)nh các t(cid:1241) ch(cid:1261)c ph(cid:1191)i áp d(cid:1257)ng công ngh(cid:1227) m(cid:1247)i (cid:255)(cid:1223) gi(cid:1191)m th(cid:1191)i khí SO2. c. Th(cid:1219) h(cid:1227) nh(cid:1267)ng ng(cid:1133)(cid:1249)i sinh ra trong th(cid:1249)i k(cid:484) bùng n(cid:1241) dân s(cid:1237) sau chi(cid:1219)n tranh b(cid:1203)t (cid:255)(cid:1195)u ngh(cid:1229) (cid:75)(cid:1133)u v(cid:1247)i s(cid:1237) l(cid:1133)(cid:1255)ng l(cid:1247)n và gi(cid:1191)m ti(cid:1219)t ki(cid:1227)m c(cid:1259)a h(cid:1233).

6. Gi(cid:1191)i thích nh(cid:1267)ng hành (cid:255)(cid:1245)ng d(cid:1133)(cid:1247)i (cid:255)ây s(cid:1217)(cid:3)(cid:1191)nh h(cid:1133)(cid:1251)ng nh(cid:1133) th(cid:1219) nào (cid:255)(cid:1219)n m(cid:1261)c chi tiêu (cid:255)(cid:1195)u t(cid:1133) theo k(cid:1219) ho(cid:1189)ch và (cid:255)(cid:1195)u t(cid:1133) hàng t(cid:1239)n kho ngoài k(cid:1219) ho(cid:1189)ch. Gi(cid:1191)(cid:3)(cid:255)(cid:1231)nh r(cid:1205)ng n(cid:1221)n kinh t(cid:1219) tho(cid:1189)t (cid:255)(cid:1195)u (cid:255)ang (cid:1251) tr(cid:1189)ng thái cân b(cid:1205)ng thu nh(cid:1201)p - chi tiêu. a. Ngân hàng Nhà n(cid:1133)(cid:1247)c t(cid:259)ng lãi su(cid:1193)t. b. Có s(cid:1269) gia t(cid:259)ng t(cid:1273) l(cid:1227) t(cid:259)ng tr(cid:1133)(cid:1251)ng k(cid:484) v(cid:1233)ng c(cid:1259)a GDP th(cid:1269)c. c. M(cid:1245)t dòng v(cid:1237)n l(cid:1247)n t(cid:1263) n(cid:1133)(cid:1247)c ngoài ch(cid:1191)y vào (cid:255)(cid:1193)t n(cid:1133)(cid:1247)c làm gi(cid:1191)m lãi su(cid:1193)t.

7. B(cid:1191)ng d(cid:1133)(cid:1247)i (cid:255)ây trình bày t(cid:1241)ng s(cid:1191)n l(cid:1133)(cid:1255)ng n(cid:1245)i (cid:255)(cid:1231)a th(cid:1269)c (GDP), thu nh(cid:1201)p kh(cid:1191) d(cid:1257)ng (YD), chi tiêu tiêu dùng (C), và chi tiêu (cid:255)(cid:1195)u t(cid:1133) theo k(cid:1219) ho(cid:1189)ch (I(cid:78)(cid:1219) ho(cid:1189)ch) trong m(cid:1245)t n(cid:1221)n kinh t(cid:1219). Gi(cid:1191) (cid:255)(cid:1231)nh r(cid:1205)ng không có chính ph(cid:1259) hay khu v(cid:1269)c n(cid:1133)(cid:1247)c ngoài trong n(cid:1221)n kinh t(cid:1219) này. Hoàn t(cid:1193)t (cid:69)(cid:1191)ng sau b(cid:1205)ng cách tính t(cid:1241)ng chi tiêu theo k(cid:1219) ho(cid:1189)ch (AE(cid:78)(cid:1219) ho(cid:1189)ch) và (cid:255)(cid:1195)u t(cid:1133) hàng t(cid:1239)n kho ngoài k(cid:1219) ho(cid:1189)ch (Ingoài k(cid:1219) ho(cid:1189)ch).

((cid:264)(cid:1131)n v(cid:1231) tính: t(cid:1273) USD)

GDP 0 400 800 1.200 1.600 2.000 2.400 2.800 3.200 YD 0 400 800 1.200 1.600 2.000 2.400 2.800 3.200 C 100 400 700 1.000 1.300 1.600 1.900 2.200 2.500 I(cid:78)(cid:1219) ho(cid:1189)ch 300 300 300 300 300 300 300 300 300 AE(cid:78)(cid:1219) ho(cid:1189)ch ? ? ? ? ? ? ? ? ? Ingoài k(cid:1219) ho(cid:1189)ch ? ? ? ? ? ? ? ? ?

a. Vi(cid:1219)t hàm t(cid:1241)ng tiêu dùng. b. GDP cân b(cid:1205)ng thu nh(cid:1201)p-chi tiêu, Y*, là bao nhiêu? c. Giá tr(cid:1231) c(cid:1259)a s(cid:1237) nhân là bao nhiêu? d. N(cid:1219)u chi tiêu (cid:255)(cid:1195)u t(cid:1133) theo k(cid:1219) ho(cid:1189)ch gi(cid:1191)m còn 200 t(cid:1273) USD, Y* m(cid:1247)i s(cid:1217) là bao nhiêu? e. N(cid:1219)u chi tiêu tiêu dùng t(cid:1269)(cid:3)(cid:255)(cid:1231)nh t(cid:259)ng (cid:255)(cid:1219)n 200 t(cid:1273) USD, Y* m(cid:1247)i s(cid:1217) là bao nhiêu?

8. Trong m(cid:1245)t n(cid:1221)n kinh t(cid:1219) không có chính ph(cid:1259) và khu v(cid:1269)c n(cid:1133)(cid:1247)c ngoài, chi tiêu tiêu dùng t(cid:1269) (cid:255)(cid:1231)nh là 250 t(cid:1273) USD, chi tiêu (cid:255)(cid:1195)u t(cid:1133) theo k(cid:1219) ho(cid:1189)ch là 350 t(cid:1273) USD, và xu h(cid:1133)(cid:1247)ng tiêu dùng biên là 2/3.

a. V(cid:1217)(cid:3)(cid:255)(cid:1239) th(cid:1231) hàm t(cid:1241)ng tiêu dùng và t(cid:1241)ng chi tiêu theo k(cid:1219) ho(cid:1189)ch. b. (cid:264)(cid:1195)u t(cid:1133) hàng t(cid:1239)n kho ngoài k(cid:1219) ho(cid:1189)ch là bao nhiêu khi GDP th(cid:1269)c là 600 t(cid:1273) USD? c. GDP cân b(cid:1205)ng thu nh(cid:1201)p - chi tiêu, Y*, là bao nhiêu? d. Giá tr(cid:1231) s(cid:1237) nhân là bao nhiêu? e. N(cid:1219)u chi tiêu (cid:255)(cid:1195)u t(cid:1133) theo k(cid:1219) ho(cid:1189)ch t(cid:259)ng (cid:255)(cid:1219)n 450 t(cid:1273) USD, Y* m(cid:1247)i s(cid:1217) là bao nhiêu?

Kinh t(cid:1219) V(cid:429) mô Paul Krugman, 2006 Page 20

9. M(cid:1245)t n(cid:1221)n kinh t(cid:1219) có xu h(cid:1133)(cid:1247)ng tiêu dùng biên là 0,5 và GDP cân b(cid:1205)ng thu nh(cid:1201)p-chi tiêu, Y* (cid:69)(cid:1205)ng 500 t(cid:1273) USD. (cid:1260)ng v(cid:1247)i m(cid:1261)c t(cid:259)ng t(cid:1269)(cid:3)(cid:255)(cid:1231)nh c(cid:1259)a (cid:255)(cid:1195)u t(cid:1133) theo k(cid:1219) ho(cid:1189)ch là 10 t(cid:1273) USD, hãy trình bày các (cid:255)(cid:1255)t t(cid:259)ng chi tiêu di(cid:1225)n ra thông qua hoàn t(cid:1193)t b(cid:1191)ng sau. Dòng (cid:255)(cid:1195)u tiên và dòng th(cid:1261) hai (cid:255)ã (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c tính s(cid:1209)n dùm b(cid:1189)n. (cid:1250) dòng (cid:255)(cid:1195)u tiên, chi tiêu (cid:255)(cid:1195)u t(cid:1133) theo k(cid:1219) ho(cid:1189)ch t(cid:259)ng thêm 10 t(cid:1273) USD làm cho GDP th(cid:1269)c và YD cùng t(cid:259)ng thêm 10 t(cid:1273) USD, d(cid:1199)n (cid:255)(cid:1219)n chi tiêu tiêu dùng t(cid:259)ng thêm 5 t(cid:1273) USD (MPC x thay (cid:255)(cid:1241)i c(cid:1259)a thu nh(cid:1201)p kh(cid:1191) d(cid:1257)ng) (cid:1251) dòng 2. a. T(cid:1241)ng thay (cid:255)(cid:1241)i c(cid:1259)a GDP th(cid:1269)c sau 10 (cid:255)(cid:1255)t t(cid:259)ng chi tiêu là bao nhiêu? Giá tr(cid:1231) c(cid:1259)a s(cid:1237) nhân là bao nhiêu? B(cid:1189)n k(cid:484) v(cid:1233)ng t(cid:1241)ng thay (cid:255)(cid:1241)i c(cid:1259)a Y* d(cid:1269)a trên công th(cid:1261)c s(cid:1237) nhân là bao nhiêu? Hãy so sánh câu tr(cid:1191) l(cid:1249)i cho câu h(cid:1235)i th(cid:1261) nh(cid:1193)t và câu h(cid:1235)i th(cid:1261) ba?

b. Làm l(cid:1189)i b(cid:1191)ng, gi(cid:1191)(cid:3)(cid:255)(cid:1231)nh r(cid:1205)ng xu h(cid:1133)(cid:1247)ng tiêu dùng biên là 0,75. T(cid:1241)ng thay (cid:255)(cid:1241)i c(cid:1259)a GDP th(cid:1269)c sau 10 (cid:255)(cid:1255)t là bao nhiêu? Giá tr(cid:1231) c(cid:1259)a s(cid:1237) nhân là bao nhiêu? Khi xu h(cid:1133)(cid:1247)ng tiêu dùng biên t(cid:259)ng lên, (cid:255)(cid:76)(cid:1221)u gì x(cid:1191)y ra v(cid:1247)i giá tr(cid:1231) c(cid:1259)a s(cid:1237) nhân?

(cid:264)(cid:1255)t

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Thay (cid:255)(cid:1241)i c(cid:1259)a I(cid:78)(cid:1219) ho(cid:1189)ch hay C (t(cid:1273) USD) (cid:168) I(cid:78)(cid:1219) ho(cid:1189)ch = 10,00 (cid:168)C = 5,00 (cid:168)C = ? (cid:168)C = ? (cid:168)C = ? (cid:168)C = ? (cid:168)C = ? (cid:168)C = ? (cid:168)C = ? (cid:168)C = ? Thay (cid:255)(cid:1241)i c(cid:1259)a GDP th(cid:1269)c (t(cid:1273) USD) 10,00 5,00 ? ? ? ? ? ? ? ? Thay (cid:255)(cid:1241)i c(cid:1259)a YD (t(cid:1273) USD 10,00 5,00 ? ? ? ? ? ? ? ?

10. M(cid:1211)c dù n(cid:1133)(cid:1247)c M(cid:1275) là m(cid:1245)t trong nh(cid:1267)ng n(cid:1133)(cid:1247)c giàu nh(cid:1193)t th(cid:1219) gi(cid:1247)i, M(cid:1275) c(cid:458)ng là m(cid:1245)t n(cid:1133)(cid:1247)c vay (cid:81)(cid:1255) nhi(cid:1221)u nh(cid:1193)t trên th(cid:1219) gi(cid:1247)i. Ta th(cid:1133)(cid:1249)ng nghe nói r(cid:1205)ng v(cid:1193)n (cid:255)(cid:1221) là (cid:1251) ch(cid:1243) t(cid:1273) l(cid:1227) ti(cid:1219)t ki(cid:1227)m c(cid:1259)a (cid:255)(cid:1193)t (cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c th(cid:1193)p. Gi(cid:1191) s(cid:1265) các nhà ho(cid:1189)ch (cid:255)(cid:1231)nh chính sách c(cid:1237) g(cid:1203)ng s(cid:1265)a ch(cid:1267)a (cid:255)(cid:76)(cid:1221)u này b(cid:1205)ng cách khuy(cid:1219)n khích ti(cid:1219)t ki(cid:1227)m nhi(cid:1221)u h(cid:1131)n trong n(cid:1221)n kinh t(cid:1219). N(cid:1219)u n(cid:1243) l(cid:1269)c c(cid:1259)a h(cid:1233) thành công s(cid:1217)(cid:3) (cid:1191)nh (cid:75)(cid:1133)(cid:1251)ng th(cid:1219) nào (cid:255)(cid:1237)i v(cid:1247)i GDP th(cid:1269)c?

Kinh t(cid:1219) V(cid:429) mô Paul Krugman, 2006 Page 21

Bài t(cid:1201)p ch(cid:1133)(cid:1131)ng 12

Chính sách thu chi ngân sách

(cid:48)(cid:1261)c giá chung

LRAS

SRAS

P1

E1

AD1

Y1

GDP th(cid:1269)c

YP (cid:54)(cid:1191)n l(cid:1133)(cid:1255)ng ti(cid:1221)m n(cid:259)ng

1. Bi(cid:1223)u (cid:255)(cid:1239) d(cid:1133)(cid:1247)i (cid:255)ây trình bày tình hu(cid:1237)ng kinh t(cid:1219) v(cid:429) mô hi(cid:1227)n t(cid:1189)i (cid:1251) n(cid:1221)n kinh t(cid:1219) Albernia. B(cid:1189)n (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c thuê làm c(cid:1237) v(cid:1193)n kinh t(cid:1219)(cid:3) (cid:255)(cid:1223) giúp n(cid:1221)n kinh t(cid:1219) d(cid:1231)ch chuy(cid:1223)n (cid:255)(cid:1219)n m(cid:1261)c s(cid:1191)n l(cid:1133)(cid:1255)ng ti(cid:1221)m (cid:81)(cid:259)ng, YP.

a. Albernia (cid:255)ang (cid:255)(cid:1237)i m(cid:1211)t v(cid:1247)i h(cid:1237) cách l(cid:1189)m phát hay suy thoái? b. Lo(cid:1189)i chính sách ngân sách nào - m(cid:1251) r(cid:1245)ng hay thu h(cid:1213)p - s(cid:1217) làm d(cid:1231)ch chuy(cid:1223)n n(cid:1221)n kinh t(cid:1219) Albernia (cid:255)(cid:1219)n m(cid:1261)c s(cid:1191)n l(cid:1133)(cid:1255)ng ti(cid:1221)m n(cid:259)ng, YP? Cho m(cid:1245)t vài ví d(cid:1257) v(cid:1221) nh(cid:1267)ng chính sách này. c. Minh h(cid:1233)a tình hu(cid:1237)ng kinh t(cid:1219) v(cid:429) mô (cid:1251) Albernia b(cid:1205)ng m(cid:1245)t (cid:255)(cid:1239) th(cid:1231) sau khi chính sách ngân sách (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c th(cid:1269)c hi(cid:1227)n thành công.

2. Bi(cid:1223)u (cid:255)(cid:1239) d(cid:1133)(cid:1247)i (cid:255)ây trình bày tình hu(cid:1237)ng kinh t(cid:1219) v(cid:429) mô hi(cid:1227)n t(cid:1189)i c(cid:1259)a n(cid:1221)n kinh t(cid:1219) Brittania; GDP th(cid:1269)c là Y1 và m(cid:1261)c giá chung là P1. B(cid:1189)n (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c thuê làm c(cid:1237) v(cid:1193)n kinh t(cid:1219)(cid:3)(cid:255)(cid:1223) giúp n(cid:1221)n kinh t(cid:1219) d(cid:1231)ch chuy(cid:1223)n (cid:255)(cid:1219)n m(cid:1261)c s(cid:1191)n l(cid:1133)(cid:1255)ng ti(cid:1221)m n(cid:259)ng, YP. a. Brittania (cid:255)ang (cid:255)(cid:1237)i m(cid:1211)t v(cid:1247)i h(cid:1237) cách l(cid:1189)m phát hay suy thoái? b. Lo(cid:1189)i chính sách ngân sách nào - m(cid:1251) r(cid:1245)ng hay thu h(cid:1213)p - s(cid:1217) làm d(cid:1231)ch chuy(cid:1223)n n(cid:1221)n kinh t(cid:1219) Brittania (cid:255)(cid:1219)n m(cid:1261)c s(cid:1191)n l(cid:1133)(cid:1255)ng ti(cid:1221)m n(cid:259)ng, YP? Cho vài ví d(cid:1257) v(cid:1221) nh(cid:1267)ng chính sách này. c. Minh h(cid:1233)a tình hu(cid:1237)ng kinh t(cid:1219) v(cid:429) mô (cid:1251) Brittania b(cid:1205)ng m(cid:1245)t (cid:255)(cid:1239) th(cid:1231) sau khi chính sách ngân sách (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c th(cid:1269)c hi(cid:1227)n thành công.

Kinh t(cid:1219) V(cid:429) mô Paul Krugman, 2006 Page 22

(cid:48)(cid:1261)c giá chung

LRAS

SRAS

P1

E1

AD1

Y1

GDP th(cid:1269)c

YP (cid:54)(cid:1191)n l(cid:1133)(cid:1255)ng ti(cid:1221)m n(cid:259)ng

3. M(cid:1245)t n(cid:1221)n kinh t(cid:1219)(cid:3)(cid:255)ang (cid:1251) tr(cid:1189)ng thái cân b(cid:1205)ng kinh t(cid:1219) v(cid:429) mô dài h(cid:1189)n thì t(cid:1263)ng cú s(cid:1237)c t(cid:1241)ng c(cid:1195)u (cid:71)(cid:1133)(cid:1247)i (cid:255)ây x(cid:1191)y ra. Sau cú s(cid:1237)c, n(cid:1221)n kinh t(cid:1219) s(cid:1217)(cid:3)(cid:255)(cid:1237)i m(cid:1211)t v(cid:1247)i lo(cid:1189)i h(cid:1237) cách nào, l(cid:1189)m phát hay suy thoái, và lo(cid:1189)i chính sách ngân sách nào s(cid:1217) giúp d(cid:1231)ch chuy(cid:1223)n n(cid:1221)n kinh t(cid:1219) tr(cid:1251) l(cid:1189)i m(cid:1261)c s(cid:1191)n (cid:79)(cid:1133)(cid:1255)ng ti(cid:1221)m n(cid:259)ng? a. Bùng n(cid:1241) c(cid:1241) phi(cid:1219)u th(cid:1231) tr(cid:1133)(cid:1249)ng làm t(cid:259)ng giá tr(cid:1231) c(cid:1241) phi(cid:1219)u mà các h(cid:1245) gia (cid:255)ình n(cid:1203)m gi(cid:1267). b. Các công ty tr(cid:1251) nên tin r(cid:1205)ng trong t(cid:1133)(cid:1131)ng lai g(cid:1195)n có th(cid:1223) x(cid:1191)y ra suy thoái. c. Th(cid:1193)y tr(cid:1133)(cid:1247)c kh(cid:1191) n(cid:259)ng chi(cid:1219)n tranh, chính ph(cid:1259) t(cid:259)ng c(cid:1133)(cid:1249)ng mua s(cid:1203)m trang thi(cid:1219)t b(cid:1231) quân (cid:86)(cid:1269). d. L(cid:1133)(cid:1255)ng ti(cid:1221)n trong n(cid:1221)n kinh t(cid:1219) gi(cid:1191)m và lãi su(cid:1193)t t(cid:259)ng.

4. Trình bày lý do t(cid:1189)i sao vi(cid:1227)c chính ph(cid:1259) gi(cid:1191)m tiêu dùng 10 t(cid:1273) USD s(cid:1217) có (cid:1191)nh h(cid:1133)(cid:1251)ng (cid:255)(cid:1237)i v(cid:1247)i GDP th(cid:1269)c l(cid:1247)n h(cid:1131)n so v(cid:1247)i khi chính ph(cid:1259) gi(cid:1191)m chuy(cid:1223)n giao 10 t(cid:1273) USD b(cid:1205)ng cách hoàn t(cid:1193)t (cid:69)(cid:1191)ng sau cho m(cid:1245)t n(cid:1221)n kinh t(cid:1219) có xu h(cid:1133)(cid:1247)ng tiêu dùng biên (MPC) là 0,6. Dòng (cid:255)(cid:1195)u tiên và dòng th(cid:1261) hai (cid:255)ã (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c hoàn t(cid:1193)t giúp b(cid:1189)n: (cid:1251) dòng (cid:255)(cid:1195)u tiên, chính ph(cid:1259) gi(cid:1191)m chi tiêu 10 t(cid:1273) USD làm GDP th(cid:1269)c và thu nh(cid:1201)p kh(cid:1191) d(cid:1257)ng YD c(cid:458)ng gi(cid:1191)m 10 t(cid:1273) USD, d(cid:1199)n (cid:255)(cid:1219)n chi tiêu tiêu dùng gi(cid:1191)m 6 t(cid:1273) USD (MPC x thay (cid:255)(cid:1241)i c(cid:1259)a thu nh(cid:1201)p kh(cid:1191) d(cid:1257)ng) (cid:1251) dòng hai. Tuy nhiên, 10 t(cid:1273) USD gi(cid:1191)m xu(cid:1237)ng c(cid:1259)a chuy(cid:1223)n giao không có (cid:1191)nh h(cid:1133)(cid:1251)ng lên GDP th(cid:1269)c (cid:1251)(cid:3) (cid:255)(cid:1255)t m(cid:1245)t nh(cid:1133)ng v(cid:1199)n làm YD gi(cid:1191)m 10 t(cid:1273) USD, d(cid:1199)n (cid:255)(cid:1219)n chi tiêu tiêu dùng gi(cid:1191)m 6 t(cid:1273) USD (cid:1251)(cid:3)(cid:255)(cid:1255)t hai. a. Khi tiêu dùng c(cid:1259)a chính ph(cid:1259) gi(cid:1191)m 10 t(cid:1273) USD, t(cid:1241)ng thay (cid:255)(cid:1241)i c(cid:1259)a GDP th(cid:1269)c sau m(cid:1133)(cid:1249)i (cid:255)(cid:1255)t là bao nhiêu? b. Khi chính ph(cid:1259) gi(cid:1191)m chuy(cid:1223)n giao 10 t(cid:1273) USD, t(cid:1241)ng thay (cid:255)(cid:1241)i c(cid:1259)a GDP th(cid:1269)c sau m(cid:1133)(cid:1249)i (cid:255)(cid:1255)t là bao nhiêu?

c. S(cid:1265) d(cid:1257)ng công th(cid:1261)c s(cid:1237) nhân cho thay (cid:255)(cid:1241)i tiêu dùng c(cid:1259)a chính ph(cid:1259) và thay (cid:255)(cid:1241)i chuy(cid:1223)n giao c(cid:1259)a chính ph(cid:1259), hãy tính t(cid:1241)ng thay (cid:255)(cid:1241)i c(cid:1259)a GDP th(cid:1269)c gây ra do tiêu dùng chính ph(cid:1259) gi(cid:1191)m 10 t(cid:1273) USD và chuy(cid:1223)n giao c(cid:1259)a chính ph(cid:1259) gi(cid:1191)m 10 t(cid:1273) USD. (cid:264)(cid:76)(cid:1221)u gì gi(cid:1191)i thích cho s(cid:1269) khác bi(cid:1227)t này?

(cid:264)(cid:1255)t Thay (cid:255)(cid:1241)i (cid:70)(cid:1259)a G Thay (cid:255)(cid:1241)i c(cid:1259)a TR

G gi(cid:1191)m = -10 t(cid:1273) USD (T(cid:1273) USD) Thay (cid:255)(cid:1241)i c(cid:1259)a GDP th(cid:1269)c -10,00 -6,00 ? 1 (cid:168)G = -10,00 (cid:168)C = 6,00 2 (cid:168)C = ? 3 Thay (cid:255)(cid:1241)i (cid:70)(cid:1259)a YD -10,00 (cid:168)TR = -10,00 -6,00 ? (cid:168)C = -6,00 (cid:168)C = ? TR gi(cid:1191)m = -10 t(cid:1273) USD (T(cid:1273) USD) Thay (cid:255)(cid:1241)i c(cid:1259)a GDP th(cid:1269)c 0,00 -6,00 ? Thay (cid:255)(cid:1241)i (cid:70)(cid:1259)a YD -10,00 -6,00 ?

Kinh t(cid:1219) V(cid:429) mô Paul Krugman, 2006 Page 23

4 5 6 7 8 9 10 (cid:168)C = ? (cid:168)C = ? (cid:168)C = ? (cid:168)C = ? (cid:168)C = ? (cid:168)C = ? (cid:168)C = ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? (cid:168)C = ? (cid:168)C = ? (cid:168)C = ? (cid:168)C = ? (cid:168)C = ? (cid:168)C = ? (cid:168)C = ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?

5. Trong m(cid:1243)i tr(cid:1133)(cid:1249)ng h(cid:1255)p sau, tình tr(cid:1189)ng h(cid:1237) cách suy thoái ho(cid:1211)c l(cid:1189)m phát s(cid:1217) x(cid:1191)y ra. Gi(cid:1191)(cid:3)(cid:255)(cid:1231)nh (cid:85)(cid:1205)ng (cid:255)(cid:1133)(cid:1249)ng t(cid:1241)ng cung ng(cid:1203)n h(cid:1189)n là n(cid:1205)m ngang, vì th(cid:1219) thay (cid:255)(cid:1241)i c(cid:1259)a GDP th(cid:1269)c do (cid:255)(cid:1133)(cid:1249)ng (cid:87)(cid:1241)ng c(cid:1195)u d(cid:1231)ch chuy(cid:1223)n s(cid:1217) b(cid:1205)ng v(cid:1247)i kho(cid:1191)ng cách d(cid:1231)ch chuy(cid:1223)n c(cid:1259)a (cid:255)(cid:1133)(cid:1249)ng t(cid:1241)ng c(cid:1195)u. Hãy tính (cid:80)(cid:1261)c thay (cid:255)(cid:1241)i tiêu dùng hàng hóa và d(cid:1231)ch v(cid:1257) c(cid:1259)a chính ph(cid:1259) và m(cid:1261)c thay (cid:255)(cid:1241)i chuy(cid:1223)n giao (cid:70)(cid:1259)a chính ph(cid:1259) c(cid:1195)n thi(cid:1219)t (cid:255)(cid:1223) khép l(cid:1189)i h(cid:1237) cách này. a. GDP th(cid:1269)c b(cid:1205)ng 100 t(cid:1273) USD, s(cid:1191)n l(cid:1133)(cid:1255)ng ti(cid:1221)m n(cid:259)ng b(cid:1205)ng 160 t(cid:1273) USD, và xu h(cid:1133)(cid:1247)ng tiêu dùng biên là 0,75. b. GDP th(cid:1269)c b(cid:1205)ng 250 t(cid:1273) USD, s(cid:1191)n l(cid:1133)(cid:1255)ng ti(cid:1221)m n(cid:259)ng b(cid:1205)ng 200 t(cid:1273) USD, và xu h(cid:1133)(cid:1247)ng tiêu dùng biên là 0,5. c. GDP th(cid:1269)c b(cid:1205)ng 180 t(cid:1273) USD, s(cid:1191)n l(cid:1133)(cid:1255)ng ti(cid:1221)m n(cid:259)ng b(cid:1205)ng 100 t(cid:1273) USD, và xu h(cid:1133)(cid:1247)ng tiêu dùng biên là 0,8.

6. H(cid:1195)u h(cid:1219)t các nhà kinh t(cid:1219) v(cid:429) mô (cid:255)(cid:1221)u tin r(cid:1205)ng vi(cid:1227)c thu(cid:1219)(cid:3)(cid:255)óng vai trò nh(cid:1133) m(cid:1245)t y(cid:1219)u t(cid:1237) bình (cid:1241)n (cid:87)(cid:1269)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)ng và làm gi(cid:1191)m giá tr(cid:1231) s(cid:1237) nhân là m(cid:1245)t (cid:255)(cid:76)(cid:1221)u t(cid:1237)t. Tuy nhiên, khi s(cid:1237) nhân nh(cid:1235) h(cid:1131)n có ngh(cid:429)a là m(cid:1261)c thay (cid:255)(cid:1241)i tiêu dùng hàng hóa và d(cid:1231)ch v(cid:1257) c(cid:1259)a chính ph(cid:1259), m(cid:1261)c thay (cid:255)(cid:1241)i chuy(cid:1223)n giao c(cid:1259)a chính ph(cid:1259), hay m(cid:1261)c thay (cid:255)(cid:1241)i thu(cid:1219) c(cid:1195)n thi(cid:1219)t (cid:255)(cid:1223) khép l(cid:1189)i h(cid:1237) cách l(cid:1189)m phát ho(cid:1211)c suy thoái ph(cid:1191)i l(cid:1247)n h(cid:1131)n. B(cid:1189)n có th(cid:1223) gi(cid:1191)i thích (cid:255)(cid:76)(cid:1223)m không nh(cid:1193)t quán này nh(cid:1133) th(cid:1219) nào?

7. B(cid:1191)ng d(cid:1133)(cid:1247)i (cid:255)ây trình bày m(cid:1237)i quan h(cid:1227) gi(cid:1267)a xu h(cid:1133)(cid:1247)ng tiêu dùng biên c(cid:1259)a ng(cid:1133)(cid:1249)i tiêu dùng trong m(cid:1245)t n(cid:1221)n kinh t(cid:1219) và m(cid:1261)c thu nh(cid:1201)p c(cid:1259)a h(cid:1233):

Xu h(cid:1133)(cid:1247)ng tiêu dùng biên

(cid:48)(cid:1261)c thu nh(cid:1201)p (USD) 0 – 20.000 20.001 – 40.000 40.001 – 60.000 60.001 – 80.000 Trên 80.000 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5

a. (cid:1260)ng v(cid:1247)i m(cid:1245)t USD thu nh(cid:1201)p t(cid:259)ng thêm c(cid:1259)a ng(cid:1133)(cid:1249)i tiêu dùng trong t(cid:1263)ng m(cid:1261)c thu nh(cid:1201)p, giá tr(cid:1231) mang l(cid:1189)i tính theo m(cid:1261)c t(cid:259)ng GDP th(cid:1269)c là bao nhiêu?

b. N(cid:1219)u chính ph(cid:1259) c(cid:1195)n khép l(cid:1189)i h(cid:1237) cách suy thoái ho(cid:1211)c l(cid:1189)m phát, b(cid:1189)n s(cid:1217) ki(cid:1219)n ngh(cid:1231) lo(cid:1189)i chính sách ngân sách nào (cid:255)(cid:1223) khép l(cid:1189)i h(cid:1237) cách (cid:255)ó v(cid:1247)i thay (cid:255)(cid:1241)i ít nh(cid:1193)t trong tiêu dùng hàng hóa và d(cid:1231)ch v(cid:1257) c(cid:1259)a chính ph(cid:1259) ho(cid:1211)c thu(cid:1219)?

8. Th(cid:1211)ng d(cid:1133) ngân sách chính ph(cid:1259)(cid:3)(cid:1251) Macroland t(cid:259)ng lên liên t(cid:1257)c trong n(cid:259)m n(cid:259)m v(cid:1263)a qua. Hai nhà ho(cid:1189)ch (cid:255)(cid:1231)nh chính sách c(cid:1259)a chính ph(cid:1259) b(cid:1193)t (cid:255)(cid:1239)ng ý ki(cid:1219)n v(cid:1247)i nhau v(cid:1221) lý do x(cid:1191)y ra (cid:255)(cid:76)(cid:1221)u này. M(cid:1245)t bên tranh lu(cid:1201)n r(cid:1205)ng th(cid:1211)ng d(cid:1133) ngân sách t(cid:259)ng lên cho th(cid:1193)y m(cid:1245)t n(cid:1221)n kinh t(cid:1219)(cid:3)(cid:255)ang (cid:87)(cid:259)ng tr(cid:1133)(cid:1251)ng; m(cid:1245)t bên l(cid:1189)i cho r(cid:1205)ng (cid:255)(cid:76)(cid:1221)u (cid:255)ó cho th(cid:1193)y chính ph(cid:1259)(cid:3)(cid:255)ang s(cid:1265) d(cid:1257)ng chính sách ngân sách thu h(cid:1213)p. B(cid:1189)n có th(cid:1223) xác (cid:255)(cid:1231)nh xem nhà ho(cid:1189)ch (cid:255)(cid:1231)nh chính sách nào là (cid:255)úng? N(cid:1219)u không th(cid:1223) xác (cid:255)(cid:1231)nh (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c thì t(cid:1189)i sao không?

Kinh t(cid:1219) V(cid:429) mô Paul Krugman, 2006 Page 24

9. B(cid:1189)n là c(cid:1237) v(cid:1193)n kinh t(cid:1219) cho m(cid:1245)t (cid:1261)ng viên c(cid:1259)a v(cid:259)n phòng chính ph(cid:1259). Bà yêu c(cid:1195)u b(cid:1189)n trình bày m(cid:1245)t b(cid:1191)ng tóm t(cid:1203)t các h(cid:1227) qu(cid:1191) kinh t(cid:1219) c(cid:1259)a m(cid:1245)t d(cid:1269) lu(cid:1201)t cân b(cid:1205)ng ngân sách cho chính ph(cid:1259) và nh(cid:1249) b(cid:1189)n cho l(cid:1249)i khuyên li(cid:1227)u bà có nên (cid:1259)ng h(cid:1245) d(cid:1269) lu(cid:1201)t này không. B(cid:1189)n (cid:255)áp (cid:1261)ng nh(cid:1133) th(cid:1219) nào?

10. Trong n(cid:259)m 2005, các nhà ho(cid:1189)ch (cid:255)(cid:1231)nh chính sách c(cid:1259)a n(cid:1221)n kinh t(cid:1219) Eastlandia d(cid:1269) báo v(cid:1221) t(cid:1273) (cid:79)(cid:1227) n(cid:1255) trên GDP và t(cid:1273) l(cid:1227) thâm h(cid:1257)t trên GDP cho n(cid:1221)n kinh t(cid:1219) trong 10 n(cid:259)m t(cid:1247)i trong các tình hu(cid:1237)ng khác nhau v(cid:1221) t(cid:259)ng tr(cid:1133)(cid:1251)ng thâm h(cid:1257)t ngân sách chính ph(cid:1259). GDP th(cid:1269)c hi(cid:1227)n t(cid:1189)i là 1.000 t(cid:1273) USD m(cid:1245)t n(cid:259)m và k(cid:484) v(cid:1233)ng s(cid:1217) t(cid:259)ng tr(cid:1133)(cid:1251)ng 3% m(cid:1243)i n(cid:259)m, n(cid:1255) công c(cid:1245)ng là 300 t(cid:1273) USD vào (cid:255)(cid:1195)u n(cid:259)m, và thâm h(cid:1257)t ngân sách là 30 t(cid:1273) USD trong n(cid:259)m 2005.

(cid:49)(cid:259)m GDP th(cid:1269)c (t(cid:1273) USD) 1.000 1.030 1.061 1.093 1.126 1.159 1.194 1.230 1.267 1.305 1.344 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 (cid:49)(cid:1255) (t(cid:1273) USD) 300 ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? Thâm h(cid:1257)t ngân sách (t(cid:1273) USD) 30 ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? (cid:49)(cid:1255) (% GDP th(cid:1269)c) ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? Thâm h(cid:1257)t ngân sách (% GDP th(cid:1269)c) ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?

a. Hoàn t(cid:1193)t b(cid:1191)ng trên (cid:255)(cid:1223) trình bày t(cid:1273) l(cid:1227) n(cid:1255) trên GDP và t(cid:1273) l(cid:1227) thâm h(cid:1257)t trên GDP c(cid:1259)a n(cid:1221)n kinh t(cid:1219) n(cid:1219)u thâm h(cid:1257)t ngân sách chính ph(cid:1259) gi(cid:1267) nguyên không (cid:255)(cid:1241)i (cid:1251) m(cid:1261)c 30 t(cid:1273) USD trong 10 n(cid:259)m t(cid:1247)i (c(cid:1195)n nh(cid:1247) r(cid:1205)ng n(cid:1255) chính ph(cid:1259) s(cid:1217) t(cid:259)ng b(cid:1205)ng v(cid:1247)i thâm h(cid:1257)t n(cid:259)m tr(cid:1133)(cid:1247)c). b. Làm l(cid:1189)i b(cid:1191)ng (cid:255)(cid:1223) trình bày t(cid:1273) l(cid:1227) n(cid:1255) trên GDP và t(cid:1273) l(cid:1227) thâm h(cid:1257)t trên GDP c(cid:1259)a n(cid:1221)n kinh (cid:87)(cid:1219) n(cid:1219)u thâm h(cid:1257)t ngân sách chính ph(cid:1259) t(cid:259)ng 3% m(cid:1243)i n(cid:259)m trong 10 n(cid:259)m t(cid:1247)i. c. Làm l(cid:1189)i b(cid:1191)ng (cid:255)(cid:1223) trình bày t(cid:1273) l(cid:1227) n(cid:1255) trên GDP và t(cid:1273) l(cid:1227) thâm h(cid:1257)t trên GDP c(cid:1259)a n(cid:1221)n kinh (cid:87)(cid:1219) n(cid:1219)u thâm h(cid:1257)t ngân sách chính ph(cid:1259) t(cid:259)ng 20% m(cid:1243)i n(cid:259)m trong 10 n(cid:259)m t(cid:1247)i. d. (cid:264)(cid:76)(cid:1221)u gì s(cid:1217) x(cid:1191)y ra v(cid:1247)i t(cid:1273) l(cid:1227) n(cid:1255)-GDP và t(cid:1273) l(cid:1227) thâm h(cid:1257)t-GDP c(cid:1259)a n(cid:1221)n kinh t(cid:1219) theo th(cid:1249)i gian trong ba tình hu(cid:1237)ng trên?

11. B(cid:1189)n h(cid:1233)c c(cid:1259)a b(cid:1189)n tranh lu(cid:1201)n r(cid:1205)ng s(cid:1269) khác bi(cid:1227)t gi(cid:1267)a thâm h(cid:1257)t ngân sách chính ph(cid:1259) và n(cid:1255) (cid:70)(cid:458)ng t(cid:1133)(cid:1131)ng t(cid:1269) nh(cid:1133) s(cid:1269) phân bi(cid:1227)t gi(cid:1267)a ti(cid:1219)t ki(cid:1227)m và c(cid:1259)a c(cid:1191)i c(cid:1259)a ng(cid:1133)(cid:1249)i tiêu dùng. Ng(cid:1133)(cid:1249)i b(cid:1189)n này c(cid:458)ng l(cid:1201)p lu(cid:1201)n r(cid:1205)ng n(cid:1219)u b(cid:1189)n có thâm h(cid:1257)t ngân sách l(cid:1247)n, b(cid:1189)n ph(cid:1191)i có n(cid:1255) l(cid:1247)n. B(cid:1189)n c(cid:1259)a (cid:69)(cid:1189)n (cid:255)úng và sai (cid:1251) nh(cid:1267)ng (cid:255)(cid:76)(cid:1223)m nào?

12. Tr(cid:1133)(cid:1249)ng h(cid:1255)p nào trong nh(cid:1267)ng tr(cid:1133)(cid:1249)ng h(cid:1255)p sau mà giá tr(cid:1231) n(cid:1255) c(cid:1259)a chính ph(cid:1259) và giá tr(cid:1231) thâm

(cid:75)(cid:1257)t ngân sách bi(cid:1223)u hi(cid:1227)n nh(cid:1267)ng v(cid:1193)n n(cid:1189)n ti(cid:1221)m (cid:1197)n c(cid:1259)a n(cid:1221)n kinh t(cid:1219)? a. N(cid:1255) chính ph(cid:1259) t(cid:1133)(cid:1131)ng (cid:255)(cid:1237)i th(cid:1193)p, nh(cid:1133)ng chính ph(cid:1259)(cid:3)(cid:255)ang có thâm h(cid:1257)t ngân sách cao khi xây d(cid:1269)ng m(cid:1245)t h(cid:1227) th(cid:1237)ng (cid:255)(cid:1133)(cid:1249)ng s(cid:1203)t cao t(cid:1237)c (cid:255)(cid:1223) k(cid:1219)t n(cid:1237)i các thành ph(cid:1237) chính c(cid:1259)a (cid:255)(cid:1193)t (cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c. b. N(cid:1255) chính ph(cid:1259) t(cid:1133)(cid:1131)ng (cid:255)(cid:1237)i cao do cu(cid:1245)c chi(cid:1219)n tranh (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c tài tr(cid:1255) b(cid:1205)ng ngân sách v(cid:1263)a m(cid:1247)i (cid:78)(cid:1219)t thúc g(cid:1195)n (cid:255)ây, nh(cid:1133)ng chính ph(cid:1259) hi(cid:1227)n thâm h(cid:1257)t ngân sách r(cid:1193)t nh(cid:1235). c. N(cid:1255) chính ph(cid:1259) khá th(cid:1193)p, nh(cid:1133)ng chính ph(cid:1259) hi(cid:1227)n (cid:255)ang có thâm h(cid:1257)t ngân sách (cid:255)(cid:1223) tài tr(cid:1255) cho các kho(cid:1191)n chi tr(cid:1191) lãi vay.

Kinh t(cid:1219) V(cid:429) mô Paul Krugman, 2006 Page 25

13. Nh(cid:1267)ng s(cid:1269) ki(cid:1227)n d(cid:1133)(cid:1247)i (cid:255)ây s(cid:1217)(cid:3) (cid:1191)nh h(cid:1133)(cid:1251)ng nh(cid:1133) th(cid:1219) nào (cid:255)(cid:1219)n n(cid:1255) công c(cid:1245)ng hi(cid:1227)n hành và n(cid:1255)

ng(cid:1195)m (cid:1197)n c(cid:1259)a chính ph(cid:1259) M(cid:1275)? a. N(cid:259)m 2003, qu(cid:1237)c h(cid:1245)i thông qua và t(cid:1241)ng th(cid:1237)ng Bush kí ban hành Lu(cid:1201)t Hi(cid:1227)n (cid:255)(cid:1189)i hoá ch(cid:259)m sóc y t(cid:1219), cung c(cid:1193)p cho ng(cid:1133)(cid:1249)i l(cid:1247)n tu(cid:1241)i và ng(cid:1133)(cid:1249)i khuy(cid:1219)t t(cid:1201)t các quy(cid:1221)n l(cid:1255)i v(cid:1221) thu(cid:1237)c men. M(cid:1245)t s(cid:1237) l(cid:1255)i ích c(cid:1259)a lu(cid:1201)t này có hi(cid:1227)u l(cid:1269)c t(cid:1261)c thì, trong khi nh(cid:1267)ng l(cid:1255)i ích khác ch(cid:1229) (cid:69)(cid:1203)t (cid:255)(cid:1195)u trong t(cid:1133)(cid:1131)ng lai. b. M(cid:1261)c tu(cid:1241)i mà ng(cid:1133)(cid:1249)i v(cid:1221) h(cid:1133)u có th(cid:1223) nh(cid:1201)n (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c (cid:255)(cid:1195)y (cid:255)(cid:1259) phúc l(cid:1255)i Anh Sinh Xã H(cid:1245)i (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c (cid:87)(cid:259)ng lên (cid:255)(cid:1219)n (cid:255)(cid:1219)n 70 tu(cid:1241)i cho nh(cid:1267)ng ng(cid:1133)(cid:1249)i v(cid:1221) h(cid:1133)u trong t(cid:1133)(cid:1131)ng lai. c. (cid:264)(cid:1237)i v(cid:1247)i nh(cid:1267)ng ng(cid:1133)(cid:1249)i v(cid:1221) h(cid:1133)u trong t(cid:1133)(cid:1131)ng lai, phúc l(cid:1255)i An Sinh Xã H(cid:1245)i (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c gi(cid:1247)i h(cid:1189)n (cid:255)(cid:1223) ch(cid:1229) dành cho nh(cid:1267)ng ng(cid:1133)(cid:1249)i có thu nh(cid:1201)p th(cid:1193)p mà thôi.

d. Vì chi phí ch(cid:259)m sóc s(cid:1261)c kho(cid:1215) hi(cid:1227)n (cid:255)ang t(cid:259)ng nhanh h(cid:1131)n t(cid:1273) l(cid:1227) l(cid:1189)m phát chung, m(cid:1261)c (cid:87)(cid:259)ng hàng n(cid:259)m c(cid:1259)a phúc l(cid:1255)i An Sinh Xã H(cid:1245)i t(cid:259)ng lên theo m(cid:1261)c t(cid:259)ng hàng n(cid:259)m c(cid:1259)a chi phí ch(cid:259)m sóc y t(cid:1219), ch(cid:1261) không ph(cid:1191)i theo t(cid:1273) l(cid:1227) l(cid:1189)m phát chung.

Kinh t(cid:1219) V(cid:429) mô Paul Krugman, 2006 Page 26

Bài t(cid:1201)p ch(cid:1133)(cid:1131)ng 13

Ti(cid:1221)n t(cid:1227), ngân hàng và h(cid:1227) th(cid:1237)ng d(cid:1269) tr(cid:1267) liên bang

1. (cid:264)(cid:1237)i v(cid:1247)i t(cid:1263)ng giao d(cid:1231)ch sau, (cid:1191)nh h(cid:1133)(cid:1251)ng (t(cid:259)ng lên ho(cid:1211)c gi(cid:1191)m xu(cid:1237)ng) (cid:255)(cid:1237)i v(cid:1247)i M1 là gì? (cid:1190)nh (cid:75)(cid:1133)(cid:1251)ng (cid:255)(cid:1237)i v(cid:1247)i M2 là gì?

a. B(cid:1189)n bán m(cid:1245)t vài c(cid:1241) phi(cid:1219)u và g(cid:1265)i ti(cid:1221)n vào tài kho(cid:1191)n ti(cid:1219)t ki(cid:1227)m. b. B(cid:1189)n bán m(cid:1245)t vài c(cid:1241) phi(cid:1219)u và g(cid:1265)i ti(cid:1221)n vào tài kho(cid:1191)n ti(cid:1221)n g(cid:1265)i thanh toán. c. B(cid:1189)n chuy(cid:1223)n ti(cid:1221)n t(cid:1263) tài kho(cid:1191)n ti(cid:1219)t ki(cid:1227)m vào tài kho(cid:1191)n ti(cid:1221)n g(cid:1265)i thanh toán. d. B(cid:1189)n tìm th(cid:1193)y 500.000 VND d(cid:1133)(cid:1247)i t(cid:1193)m th(cid:1191)m trong xe h(cid:1131)i và g(cid:1265)i ti(cid:1221)n (cid:255)ó vào tài kho(cid:1191)n thanh toán. e. B(cid:1189)n tìm th(cid:1193)y 500.000 VND d(cid:1133)(cid:1247)i t(cid:1193)m th(cid:1191)m trong xe h(cid:1131)i và g(cid:1265)i ti(cid:1221)n (cid:255)ó vào tài kho(cid:1191)n ti(cid:1219)t ki(cid:1227)m.

2. (cid:37)(cid:1191)ng d(cid:1133)(cid:1247)i (cid:255)ây trình bày các y(cid:1219)u t(cid:1237) t(cid:1189)o nên M1 và M2 theo t(cid:1273) USD c(cid:1259)a tháng 12 trong các n(cid:259)m t(cid:1263) 1995 (cid:255)(cid:1219)n 2004, (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c xu(cid:1193)t b(cid:1191)n trong Economic Report of the President vào (cid:81)(cid:259)m 2005. Hoàn t(cid:1193)t b(cid:1191)ng sau b(cid:1205)ng cách tính M1, M2, ti(cid:1221)n trong l(cid:1133)u thông tính theo ph(cid:1195)n tr(cid:259)m c(cid:1259)a M1, và ti(cid:1221)n trong l(cid:1133)u thông tính theo ph(cid:1195)n tr(cid:259)m c(cid:1259)a M2. B(cid:1189)n nh(cid:1201)n th(cid:1193)y M1, M2, ti(cid:1221)n trong l(cid:1133)u thông theo ph(cid:1195)n tr(cid:259)m c(cid:1259)a M1, và ti(cid:1221)n trong l(cid:1133)u thông theo ph(cid:1195)n tr(cid:259)m (cid:70)(cid:1259)a M2 có xu h(cid:1133)(cid:1247)ng nh(cid:1133) th(cid:1219) nào? (cid:264)(cid:76)(cid:1221)u gì có th(cid:1223) gi(cid:1191)i thích cho nh(cid:1267)ng xu h(cid:1133)(cid:1247)ng này?

(cid:11)(cid:264)(cid:1131)n v(cid:1231): USD)

Séc du (cid:79)(cid:1231)ch Ti(cid:1221)n (cid:74)(cid:1265)i ti(cid:1219)t ki(cid:1227)m N(cid:259)m Ti(cid:1221)n trong (cid:79)(cid:1133)u thông Ti(cid:1221)n (cid:74)(cid:1265)i thanh toán Ti(cid:1221)n trên th(cid:1231) tr(cid:1133)(cid:1249)ng ti(cid:1221)n t(cid:1227) Ti(cid:1221)n (cid:74)(cid:1265)i có (cid:78)(cid:484) h(cid:1189)n ít h(cid:1131)n 100.000 USD

(%) M1 M2 Ti(cid:1221)n trong (cid:79)(cid:1133)u thông là ph(cid:1195)n tr(cid:259)m (cid:70)(cid:1259)a M1 ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? Ti(cid:1221)n trong (cid:79)(cid:1133)u thông là ph(cid:1195)n tr(cid:259)m (cid:70)(cid:1259)a M2 ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? 9,1 1995 372,1 1996 394,1 8,8 1997 424,6 8,5 1998 459,9 8,5 8,6 1999 517,7 8,3 2000 531,6 8,0 2001 582,0 7,8 2002 627,4 2003 663,9 7,7 7,6 2004 699,3 448,8 745,9 676,5 517,4 639,5 592,2 627,7 732,7 832,5 597,7 924,2 548,1 987,2 589,3 915,5 582,0 621,8 801,1 714,7 656,2 931,4 946,8 967,9 951,5 954,0 1.044,2 972,8 892,1 809,4 814,0 1.134,0 ? 1.273,1 ? 1.399,1 ? 1.603,6 ? 1.738,2 ? 1.876,2 ? 2.308,9 ? 2.769,5 ? 3.158,5 ? 3.505,9 ?

3. Cho bi(cid:1219)t li(cid:1227)u t(cid:1263)ng kho(cid:1191)n m(cid:1257)c ti(cid:1221)n d(cid:1133)(cid:1247)i (cid:255)ây là m(cid:1245)t ph(cid:1195)n c(cid:1259)a M1, M2, ho(cid:1211)c không thu(cid:1245)c (cid:89)(cid:1221) cung ti(cid:1221)n nào c(cid:1191):

a. 500.000 VND trên th(cid:1215)(cid:3)(cid:259)n trong tr(cid:1133)(cid:1249)ng. b. 20.000 VND trong khe (cid:255)(cid:1269)ng ti(cid:1221)n l(cid:1215) c(cid:1259)a xe h(cid:1131)i. c. 30.000.000 VND trong tài kho(cid:1191)n ti(cid:1219)t ki(cid:1227)m c(cid:1259)a b(cid:1189)n. d. 5.000.000 VND trong tài kho(cid:1191)n thanh toán c(cid:1259)a b(cid:1189)n. e. 100 c(cid:1241) phi(cid:1219)u có giá tr(cid:1231) 4.000.000 VND.

Kinh t(cid:1219) V(cid:429) mô Paul Krugman, 2006 Page 27

f. H(cid:1189)n m(cid:1261)c tín d(cid:1257)ng 20.000.000 VND trên th(cid:1215) tín d(cid:1257)ng c(cid:1259)a b(cid:1189)n.

4. Tracy Williams ký g(cid:1265)i 500 USD (cid:255)(cid:1223) dành trong ng(cid:259)n kéo (cid:255)(cid:1269)ng v(cid:1247) c(cid:1259)a cô vào tài kho(cid:1191)n

ti(cid:1221)n g(cid:1265)i thanh toán c(cid:1259)a ngân hàng (cid:255)(cid:1231)a ph(cid:1133)(cid:1131)ng. a. Ti(cid:1221)n g(cid:1265)i này s(cid:1217) làm thay (cid:255)(cid:1241)i tài kho(cid:1191)n ch(cid:1267) T c(cid:1259)a ngân hàng (cid:255)(cid:1231)a ph(cid:1133)(cid:1131)ng nh(cid:1133) th(cid:1219) nào? Ti(cid:1221)n g(cid:1265)i này s(cid:1217) làm thay (cid:255)(cid:1241)i cung ti(cid:1221)n nh(cid:1133) th(cid:1219) nào? b. N(cid:1219)u ngân hàng duy trì t(cid:1273) l(cid:1227) d(cid:1269) tr(cid:1267) 10%, ngân hàng s(cid:1217)(cid:3)(cid:255)áp (cid:1261)ng tr(cid:1133)(cid:1247)c kho(cid:1191)n ti(cid:1221)n g(cid:1265)i (cid:80)(cid:1247)i nh(cid:1133) th(cid:1219) nào?

c. N(cid:1219)u m(cid:1243)i l(cid:1195)n ngân hàng cho vay, kho(cid:1191)n vay s(cid:1217) d(cid:1199)n (cid:255)(cid:1219)n m(cid:1245)t kho(cid:1191)n ti(cid:1221)n g(cid:1265)i thanh toán (cid:80)(cid:1247)i (cid:1251) m(cid:1245)t ngân hàng khác b(cid:1205)ng v(cid:1247)i giá tr(cid:1231) cho vay, cung ti(cid:1221)n c(cid:1259)a n(cid:1221)n kinh t(cid:1219) s(cid:1217) m(cid:1251) (cid:85)(cid:1245)ng t(cid:1241)ng c(cid:1245)ng là bao nhiêu?

d. N(cid:1219)u m(cid:1243)i l(cid:1195)n ngân hàng cho vay, kho(cid:1191)n vay s(cid:1217) d(cid:1199)n (cid:255)(cid:1219)n m(cid:1245)t kho(cid:1191)n ti(cid:1221)n g(cid:1265)i thanh toán (cid:80)(cid:1247)i (cid:1251) m(cid:1245)t ngân hàng khác b(cid:1205)ng v(cid:1247)i giá tr(cid:1231) cho vay và ngân hàng duy trì t(cid:1273) l(cid:1227) d(cid:1269) tr(cid:1267) 5%, cung ti(cid:1221)n s(cid:1217) m(cid:1251) r(cid:1245)ng bao nhiêu (cid:1261)ng v(cid:1247)i kho(cid:1191)n ký g(cid:1265)i ti(cid:1221)n m(cid:1211)t ban (cid:255)(cid:1195)u 500 USD?

5. Ryan Cozzens rút 400 USD t(cid:1263) tài kho(cid:1191)n ti(cid:1221)n g(cid:1265)i thanh toán (cid:1251) ngân hàng (cid:255)(cid:1231)a ph(cid:1133)(cid:1131)ng và

gi(cid:1267) ti(cid:1221)n trong ví. a. Ti(cid:1221)n rút ra s(cid:1217) làm thay (cid:255)(cid:1241)i tài kho(cid:1191)n ch(cid:1267) T c(cid:1259)a ngân hàng (cid:255)(cid:1231)a ph(cid:1133)(cid:1131)ng và cung ti(cid:1221)n nh(cid:1133) th(cid:1219) nào? b. N(cid:1219)u ngân hàng duy trì t(cid:1273) l(cid:1227) d(cid:1269) tr(cid:1267) 10 %, ngân hàng s(cid:1217)(cid:3) (cid:255)áp (cid:1261)ng nh(cid:1133) th(cid:1219) nào tr(cid:1133)(cid:1247)c kho(cid:1191)n ti(cid:1221)n rút ra?

c. N(cid:1219)u m(cid:1243)i l(cid:1195)n ngân hàng gi(cid:1191)m cho vay, tài kho(cid:1191)n ti(cid:1221)n g(cid:1265)i thanh toán s(cid:1217) gi(cid:1191)m m(cid:1245)t (cid:79)(cid:1133)(cid:1255)ng b(cid:1205)ng v(cid:1247)i giá tr(cid:1231) kho(cid:1191)n vay, cung ti(cid:1221)n c(cid:1259)a n(cid:1221)n kinh t(cid:1219) s(cid:1217) thu h(cid:1213)p bao nhiêu? d. N(cid:1219)u m(cid:1243)i l(cid:1195)n ngân hàng gi(cid:1191)m cho vay, tài kho(cid:1191)n ti(cid:1221)n g(cid:1265)i thanh toán s(cid:1217) gi(cid:1191)m m(cid:1245)t (cid:79)(cid:1133)(cid:1255)ng b(cid:1205)ng v(cid:1247)i giá tr(cid:1231) kho(cid:1191)n vay và ngân hàng duy trì t(cid:1273) l(cid:1227) d(cid:1269) tr(cid:1267) 20 %, cung ti(cid:1221)n s(cid:1217) thu h(cid:1213)p bao nhiêu (cid:1261)ng v(cid:1247)i kho(cid:1191)n rút ra 400 USD?

6. Chính ph(cid:1259) Eastlandia s(cid:1265) d(cid:1257)ng s(cid:1237)(cid:3)(cid:255)o t(cid:1241)ng ti(cid:1221)n gi(cid:1237)ng v(cid:1247)i s(cid:1237)(cid:3)(cid:255)o (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c s(cid:1265) d(cid:1257)ng (cid:1251) n(cid:1133)(cid:1247)c M(cid:1275), và Ngân hàng Trung (cid:1133)(cid:1131)ng c(cid:1259)a Eastlandia thi(cid:1219)t l(cid:1201)p t(cid:1273) l(cid:1227) d(cid:1269) tr(cid:1267) b(cid:1203)t bu(cid:1245)c là 10 %. Cho bi(cid:1219)t nh(cid:1267)ng thông tin d(cid:1133)(cid:1247)i (cid:255)ây, tr(cid:1191) l(cid:1249)i nh(cid:1267)ng câu h(cid:1235)i sau. Ti(cid:1221)n g(cid:1265)i ngân hàng (cid:1251) Ngân hàng Trung (cid:1133)(cid:1131)ng b(cid:1205)ng 200 tri(cid:1227)u USD. Ti(cid:1221)n do công chúng n(cid:1203)m gi(cid:1267) b(cid:1205)ng 150 tri(cid:1227)u USD. Ti(cid:1221)n trong két ngân hàng b(cid:1205)ng 100 tri(cid:1227)u USD. Ti(cid:1221)n g(cid:1265)i thanh toán b(cid:1205)ng 500 tri(cid:1227)u USD. Séc du l(cid:1231)ch b(cid:1205)ng 10 tri(cid:1227)u USD. a. M1 là bao nhiêu? b. C(cid:1131) s(cid:1251) ti(cid:1221)n là bao nhiêu? c. Các ngân hàng th(cid:1133)(cid:1131)ng m(cid:1189)i có gi(cid:1267) d(cid:1269) tr(cid:1267) d(cid:1133) hay không? d. Các ngân hàng th(cid:1133)(cid:1131)ng m(cid:1189)i có th(cid:1223) t(cid:259)ng ti(cid:1221)n g(cid:1265)i thanh toán (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c không? N(cid:1219)u có, ti(cid:1221)n (cid:74)(cid:1265)i thanh toán có th(cid:1223) t(cid:259)ng bao nhiêu?

7. (cid:1250) Westlandia, công chúng n(cid:1203)m gi(cid:1267) 50% M1 d(cid:1133)(cid:1247)i d(cid:1189)ng ti(cid:1221)n, và t(cid:1273) l(cid:1227) d(cid:1269) tr(cid:1267) b(cid:1203)t bu(cid:1245)c là 20%. Hãy (cid:1133)(cid:1247)c tính cung ti(cid:1221)n s(cid:1217) t(cid:259)ng bao nhiêu khi ti(cid:1221)n g(cid:1265)i b(cid:1205)ng ti(cid:1221)n m(cid:1211)t t(cid:259)ng 500 USD (cid:69)(cid:1205)ng cách hoàn t(cid:1193)t b(cid:1191)ng sau. (G(cid:1255)i ý: Dòng (cid:255)(cid:1195)u tiên cho th(cid:1193)y ngân hàng ph(cid:1191)i duy trì d(cid:1269) tr(cid:1267) ít nh(cid:1193)t là 100 USD (20% c(cid:1259)a 500 USD ti(cid:1221)n g(cid:1265)i) (cid:1261)ng v(cid:1247)i kho(cid:1191)n ti(cid:1221)n g(cid:1265)i này, còn l(cid:1189)i 400 USD d(cid:1269) tr(cid:1267) d(cid:1133)(cid:3) (cid:255)(cid:1223) ngân hàng có th(cid:1223) cho vay. Tuy nhiên, vì công chúng mu(cid:1237)n gi(cid:1267) 50% c(cid:1259)a kho(cid:1191)n vay d(cid:1133)(cid:1247)i d(cid:1189)ng ti(cid:1221)n m(cid:1211)t, nên ch(cid:1229) có 400 USD x 0,5 = 200 USD c(cid:1259)a kho(cid:1191)n vay s(cid:1217)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c ti(cid:1219)p t(cid:1257)c ký g(cid:1265)i (cid:1251)(cid:3)(cid:255)(cid:1255)t 2 t(cid:1263) kho(cid:1191)n vay cung (cid:1261)ng trong (cid:255)(cid:1255)t 1.) So sánh câu tr(cid:1191) (cid:79)(cid:1249)i c(cid:1259)a b(cid:1189)n v(cid:1247)i m(cid:1245)t n(cid:1221)n kinh t(cid:1219) trong (cid:255)ó toàn b(cid:1245) giá tr(cid:1231) kho(cid:1191)n vay (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c ký g(cid:1265)i trong h(cid:1227) th(cid:1237)ng ngân hàng và công chúng không gi(cid:1267) kho(cid:1191)n vay d(cid:1133)(cid:1247)i d(cid:1189)ng ti(cid:1221)n m(cid:1211)t. (cid:264)(cid:76)(cid:1221)u này nói

Kinh t(cid:1219) V(cid:429) mô Paul Krugman, 2006 Page 28

lên (cid:255)(cid:76)(cid:1221)u gì v(cid:1221) m(cid:1237)i quan h(cid:1227) gi(cid:1267)a mong mu(cid:1237)n gi(cid:1267) ti(cid:1221)n m(cid:1211)t c(cid:1259)a công chúng và s(cid:1237) nhân ti(cid:1221)n (cid:87)(cid:1227)?

((cid:264)(cid:1131)n v(cid:1231): USD)

Ti(cid:1221)n g(cid:1265)i D(cid:1269) tr(cid:1267) b(cid:1203)t bu(cid:1245)c D(cid:1269) tr(cid:1267) d(cid:1133) Cho vay Gi(cid:1267) b(cid:1205)ng ti(cid:1221)n m(cid:1211)t 400 ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? 200 ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? 400 ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? 500 200 ? ? ? ? ? ? ? ? ? 100 ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? (cid:264)(cid:1255)t 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 (cid:55)(cid:1241)ng sau 10 (cid:255)(cid:1255)t

8. (cid:264)(cid:76)(cid:1221)u gì s(cid:1217) x(cid:1191)y ra cho cung ti(cid:1221)n trong các tình hu(cid:1237)ng sau? a. T(cid:1273) l(cid:1227) d(cid:1269) tr(cid:1267) b(cid:1203)t bu(cid:1245)c là 25%, và m(cid:1245)t ng(cid:1133)(cid:1249)i g(cid:1265)i ti(cid:1221)n (cid:255)(cid:1219)n ngân hàng rút 700 USD t(cid:1263) tài kho(cid:1191)n ti(cid:1221)n g(cid:1265)i thanh toán. b. T(cid:1273) l(cid:1227) d(cid:1269) tr(cid:1267) b(cid:1203)t bu(cid:1245)c là 5%, và m(cid:1245)t ng(cid:1133)(cid:1249)i g(cid:1265)i ti(cid:1221)n (cid:255)(cid:1219)n ngân hàng rút 700 USD t(cid:1263) tài kho(cid:1191)n ti(cid:1221)n g(cid:1265)i thanh toán. c. T(cid:1273) l(cid:1227) d(cid:1269) tr(cid:1267) b(cid:1203)t bu(cid:1245)c là 20%, và m(cid:1245)t khách hàng ký g(cid:1265)i 750 USD vào tài kho(cid:1191)n ti(cid:1221)n (cid:74)(cid:1265)i thanh toán. d. T(cid:1273) l(cid:1227) d(cid:1269) tr(cid:1267) b(cid:1203)t bu(cid:1245)c là 10%, và m(cid:1245)t khách hàng ký g(cid:1265)i 600 USD vào tài kho(cid:1191)n ti(cid:1221)n (cid:74)(cid:1265)i thanh toán.

9. Cho dù C(cid:1257)c D(cid:1269) Tr(cid:1267) Liên bang Hoa K(cid:484) không s(cid:1265) d(cid:1257)ng s(cid:1269) thay (cid:255)(cid:1241)i t(cid:1273) l(cid:1227) d(cid:1269) tr(cid:1267) b(cid:1203)t bu(cid:1245)c (cid:255)(cid:1223) qu(cid:1191)n lý cung ti(cid:1221)n, nh(cid:1133)ng ng(cid:1133)(cid:1255)c l(cid:1189)i (cid:255)(cid:1237)i v(cid:1247)i Ngân hàng Trung (cid:1133)(cid:1131)ng Albernia thì t(cid:1273) l(cid:1227) d(cid:1269) tr(cid:1267) b(cid:1203)t bu(cid:1245)c là m(cid:1245)t công c(cid:1257) ki(cid:1223)m soát cung ti(cid:1221)n. Các ngân hàng th(cid:1133)(cid:1131)ng m(cid:1189)i Albernia có 100 tri(cid:1227)u USD d(cid:1269) tr(cid:1267) và 1.000 tri(cid:1227)u USD trong các tài kho(cid:1191)n ti(cid:1221)n g(cid:1265)i thanh toán; t(cid:1273) l(cid:1227) d(cid:1269) tr(cid:1267) b(cid:1203)t bu(cid:1245)c ban (cid:255)(cid:1195)u là 10%. Các ngân hàng th(cid:1133)(cid:1131)ng m(cid:1189)i ch(cid:1259) tr(cid:1133)(cid:1131)ng là không duy trì d(cid:1269) tr(cid:1267) d(cid:1133). Công chúng gi(cid:1267) m(cid:1245)t l(cid:1133)(cid:1255)ng ti(cid:1221)n c(cid:1237)(cid:3)(cid:255)(cid:1231)nh; vì th(cid:1219) toàn b(cid:1245) các kho(cid:1191)n vay ngân hàng (cid:87)(cid:1189)o ra m(cid:1245)t l(cid:1133)(cid:1255)ng ti(cid:1221)n g(cid:1265)i b(cid:1205)ng nhau trong h(cid:1227) th(cid:1237)ng ngân hàng. a. Cung ti(cid:1221)n s(cid:1217) thay (cid:255)(cid:1241)i nh(cid:1133) th(cid:1219) nào n(cid:1219)u t(cid:1273) l(cid:1227) d(cid:1269) tr(cid:1267) b(cid:1203)t bu(cid:1245)c gi(cid:1191)m xu(cid:1237)ng còn 5%? b. Cung ti(cid:1221)n s(cid:1217) thay (cid:255)(cid:1241)i nh(cid:1133) th(cid:1219) nào n(cid:1219)u t(cid:1273) l(cid:1227) d(cid:1269) tr(cid:1267) t(cid:1237)i thi(cid:1223)u t(cid:259)ng lên (cid:255)(cid:1219)n 25%?

10. Trình bày s(cid:1269) thay (cid:255)(cid:1241)i tài kho(cid:1191)n ch(cid:1267) T c(cid:1259)a C(cid:1257)c d(cid:1269) tr(cid:1267) liên bang và các ngân hàng th(cid:1133)(cid:1131)ng (cid:80)(cid:1189)i khi C(cid:1257)c D(cid:1269) tr(cid:1267) liên bang mua 50 tri(cid:1227)u USD tín phi(cid:1219)u kho b(cid:1189)c M(cid:1275). N(cid:1219)u công chúng gi(cid:1267) m(cid:1245)t l(cid:1133)(cid:1255)ng ti(cid:1221)n c(cid:1237)(cid:3)(cid:255)(cid:1231)nh (cho nên t(cid:1193)t c(cid:1191) các kho(cid:1191)n vay ngân hàng (cid:255)(cid:1221)u t(cid:1189)o ra m(cid:1245)t l(cid:1133)(cid:1255)ng ti(cid:1221)n g(cid:1265)i b(cid:1205)ng nhau trong h(cid:1227) th(cid:1237)ng ngân hàng), t(cid:1273) l(cid:1227) d(cid:1269) tr(cid:1267) t(cid:1237)i thi(cid:1223)u là 10%, và các ngân hàng không gi(cid:1267) d(cid:1269) tr(cid:1267) d(cid:1133), ti(cid:1221)n g(cid:1265)i trong h(cid:1227) th(cid:1237)ng ngân hàng th(cid:1133)(cid:1131)ng m(cid:1189)i s(cid:1217) thay (cid:255)(cid:1241)i bao nhiêu? Cung ti(cid:1221)n s(cid:1217) thay (cid:255)(cid:1241)i bao nhiêu? Trình bày s(cid:1269) thay (cid:255)(cid:1241)i cu(cid:1237)i cùng c(cid:1259)a tài kho(cid:1191)n ch(cid:1267) T c(cid:1259)a các ngân hàng th(cid:1133)(cid:1131)ng m(cid:1189)i khi cung ti(cid:1221)n thay (cid:255)(cid:1241)i nh(cid:1133) th(cid:1219) này.

11. Trình bày s(cid:1269) thay (cid:255)(cid:1241)i tài kho(cid:1191)n ch(cid:1267) T c(cid:1259)a C(cid:1257)c d(cid:1269) tr(cid:1267) liên bang và các ngân hàng th(cid:1133)(cid:1131)ng (cid:80)(cid:1189)i khi C(cid:1257)c D(cid:1269) tr(cid:1267) liên bang bán 30 tri(cid:1227)u USD tín phi(cid:1219)u kho b(cid:1189)c M(cid:1275). N(cid:1219)u công chúng gi(cid:1267) m(cid:1245)t l(cid:1133)(cid:1255)ng ti(cid:1221)n c(cid:1237)(cid:3)(cid:255)(cid:1231)nh (cho nên t(cid:1193)t c(cid:1191) các kho(cid:1191)n vay ngân hàng (cid:255)(cid:1221)u t(cid:1189)o ra m(cid:1245)t l(cid:1133)(cid:1255)ng ti(cid:1221)n g(cid:1265)i b(cid:1205)ng nhau trong h(cid:1227) th(cid:1237)ng ngân hàng), và t(cid:1273) l(cid:1227) d(cid:1269) tr(cid:1267) t(cid:1237)i thi(cid:1223)u là 5%, ti(cid:1221)n g(cid:1265)i

Kinh t(cid:1219) V(cid:429) mô Paul Krugman, 2006 Page 29

thanh toán trong các ngân hàng th(cid:1133)(cid:1131)ng m(cid:1189)i s(cid:1217) thay (cid:255)(cid:1241)i bao nhiêu? Cung ti(cid:1221)n s(cid:1217) thay (cid:255)(cid:1241)i bao nhiêu? Trình bày s(cid:1269) thay (cid:255)(cid:1241)i cu(cid:1237)i cùng c(cid:1259)a tài kho(cid:1191)n ch(cid:1267) T c(cid:1259)a các ngân hàng th(cid:1133)(cid:1131)ng m(cid:1189)i khi cung ti(cid:1221)n thay (cid:255)(cid:1241)i nh(cid:1133) th(cid:1219) này.

Kinh t(cid:1219) V(cid:429) mô Paul Krugman, 2006 Page 30

Bài t(cid:1201)p ch(cid:1133)(cid:1131)ng 14

Chính sách ti(cid:1221)n t(cid:1227)

1. Nh(cid:1267)ng s(cid:1269) ki(cid:1227)n d(cid:1133)(cid:1247)i (cid:255)ây s(cid:1217)(cid:3)(cid:1191)nh h(cid:1133)(cid:1251)ng nh(cid:1133) th(cid:1219) nào (cid:255)(cid:1219)n c(cid:1195)u ti(cid:1221)n danh ngh(cid:429)a nh(cid:1133)(cid:3)(cid:255)(cid:1231)nh ngh(cid:429)a (cid:70)(cid:1259)a M1? Trong m(cid:1243)i tr(cid:1133)(cid:1249)ng h(cid:1255)p, xác (cid:255)(cid:1231)nh xem li(cid:1227)u s(cid:1269) ki(cid:1227)n (cid:255)ó s(cid:1217) làm (cid:255)(cid:1133)(cid:1249)ng c(cid:1195)u ti(cid:1221)n d(cid:1231)ch chuy(cid:1223)n hay ch(cid:1229) di chuy(cid:1223)n d(cid:1233)c theo (cid:255)(cid:1133)(cid:1249)ng c(cid:1195)u ti(cid:1221)n và theo h(cid:1133)(cid:1247)ng nào? a. Lãi su(cid:1193)t gi(cid:1191)m t(cid:1263) 12% xu(cid:1237)ng 10%. b. Ngày L(cid:1225) T(cid:1189)(cid:3)(cid:1130)n (cid:255)ã (cid:255)(cid:1219)n và cùng v(cid:1247)i nó là b(cid:1203)t (cid:255)(cid:1195)u mùa mua s(cid:1203)m l(cid:1225) h(cid:1245)i. c. McDonald’s và các nhà hàng th(cid:1261)c (cid:259)n nhanh khác b(cid:1203)t (cid:255)(cid:1195)u ch(cid:1193)p nh(cid:1201)n th(cid:1215) tín d(cid:1257)ng. d. Ngân hàng Nhà n(cid:1133)(cid:1247)c mua tín phi(cid:1219)u kho b(cid:1189)c trên th(cid:1231) tr(cid:1133)(cid:1249)ng m(cid:1251).

2. B(cid:1191)ng d(cid:1133)(cid:1247)i (cid:255)ây trình bày GDP danh ngh(cid:429)a, M1, và M2 theo t(cid:1273) USD theo t(cid:1263)ng kho(cid:1191)ng th(cid:1249)i gian 5 n(cid:259)m t(cid:1263) n(cid:259)m 1960 t(cid:1247)i n(cid:259)m 2000 nh(cid:1133)(cid:3)(cid:255)ã (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c xu(cid:1193)t b(cid:1191)n trong Economic Report of the President vào n(cid:259)m 2005. Hoàn t(cid:1193)t b(cid:1191)ng sau b(cid:1205)ng cách tính t(cid:1237)c (cid:255)(cid:1245) l(cid:1133)u thông ti(cid:1221)n, s(cid:1265) (cid:71)(cid:1257)ng c(cid:1191) M1 và M2. B(cid:1189)n nh(cid:1201)n th(cid:1193)y t(cid:1237)c (cid:255)(cid:1245) l(cid:1133)u thông ti(cid:1221)n có xu h(cid:1133)(cid:1247)ng nh(cid:1133) th(cid:1219) nào? (cid:264)(cid:76)(cid:1221)u gì gi(cid:1191)i thích cho xu h(cid:1133)(cid:1247)ng này?

N(cid:259)m GDP danh ngh(cid:429)a (t(cid:1273) USD) M1 (t(cid:1273) USD) M2 (t(cid:1273) USD)

1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 526,4 719,1 1.038,5 1.638,3 2.789,5 4.220,3 5.803,1 7.397,7 9.817,0 T(cid:1237)c (cid:255)(cid:1245) l(cid:1133)u thông ti(cid:1221)n s(cid:1265) (cid:71)(cid:1257)ng M1 ? ? ? ? ? ? ? ? ? T(cid:1237)c (cid:255)(cid:1245) l(cid:1133)u thông ti(cid:1221)n s(cid:1265) (cid:71)(cid:1257)ng M2 ? ? ? ? ? ? ? ? ? 140,7 167,8 214,4 287,1 408,5 619,8 824,8 1.127,0 1.087,9 312,4 459,2 626,5 1.016,2 1.599,8 2.495,7 3.279,2 3.641,2 4.932,5

3. B(cid:1191)ng sau (cid:255)ây trình bày t(cid:259)ng tr(cid:1133)(cid:1251)ng hàng n(cid:259)m c(cid:1259)a M1 và GDP danh ngh(cid:429)a c(cid:1259)a Nh(cid:1201)t trong nh(cid:1267)ng n(cid:259)m (cid:255)(cid:1195)u 2000. (cid:264)(cid:76)(cid:1221)u gì (cid:255)ã x(cid:1191)y ra v(cid:1247)i t(cid:1237)c (cid:255)(cid:1245) l(cid:1133)u thông ti(cid:1221)n trong th(cid:1249)i gian này?

N(cid:259)m 2000 2001 2002 2003 T(cid:259)ng tr(cid:1133)(cid:1251)ng M1 8,2% 8,5% 27,6% 8,2% T(cid:259)ng tr(cid:1133)(cid:1251)ng GDP danh ngh(cid:429)a 2,9% 0,4% -0,5% 2,5%

4. M(cid:1245)t n(cid:1221)n kinh t(cid:1219)(cid:3)(cid:255)ang (cid:255)(cid:1237)i m(cid:1211)t v(cid:1247)i h(cid:1237) cách suy thoái trong bi(cid:1223)u (cid:255)(cid:1239) d(cid:1133)(cid:1247)i (cid:255)ây. (cid:264)(cid:1223) lo(cid:1189)i b(cid:1235) h(cid:1237) cách này, Ngân hàng Trung (cid:1133)(cid:1131)ng nên s(cid:1265) d(cid:1257)ng chính sách ti(cid:1221)n t(cid:1227) m(cid:1251) r(cid:1245)ng hay thu h(cid:1213)p? Lãi su(cid:1193)t, chi tiêu (cid:255)(cid:1195)u t(cid:1133), chi tiêu tiêu dùng, GDP th(cid:1269)c, và m(cid:1261)c giá chung s(cid:1217) thay (cid:255)(cid:1241)i nh(cid:1133) th(cid:1219) nào khi chính sách ti(cid:1221)n t(cid:1227) giúp lo(cid:1189)i b(cid:1235)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c h(cid:1237) cách suy thoái này?

Kinh t(cid:1219) V(cid:429) mô Paul Krugman, 2006 Page 31

(cid:48)(cid:1261)c giá chung

LRAS

SRAS

P1

E1

AD1

Y1

GDP th(cid:1269)c

YP (cid:54)(cid:1191)n l(cid:1133)(cid:1255)ng ti(cid:1221)m n(cid:259)ng

(cid:48)(cid:1261)c giá chung

LRAS

SRAS

P1

E1

AD1

Y1

GDP th(cid:1269)c

YP (cid:54)(cid:1191)n l(cid:1133)(cid:1255)ng ti(cid:1221)m n(cid:259)ng

5. M(cid:1245)t n(cid:1221)n kinh t(cid:1219)(cid:3)(cid:255)ang (cid:255)(cid:1237)i m(cid:1211)t v(cid:1247)i h(cid:1237) cách l(cid:1189)m phát trong bi(cid:1223)u (cid:255)(cid:1239) d(cid:1133)(cid:1247)i (cid:255)ây. (cid:264)(cid:1223) lo(cid:1189)i b(cid:1235) h(cid:1237) cách này, Ngân hàng Trung (cid:1133)(cid:1131)ng nên s(cid:1265) d(cid:1257)ng chính sách ti(cid:1221)n t(cid:1227) m(cid:1251) r(cid:1245)ng hay thu h(cid:1213)p? Lãi su(cid:1193)t, chi tiêu (cid:255)(cid:1195)u t(cid:1133), chi tiêu tiêu dùng, GDP th(cid:1269)c, và m(cid:1261)c giá chung s(cid:1217) thay (cid:255)(cid:1241)i nh(cid:1133) th(cid:1219) nào khi chính sách ti(cid:1221)n t(cid:1227) giúp lo(cid:1189)i b(cid:1235)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c h(cid:1237) cách l(cid:1189)m phát này?

6. Trong n(cid:1221)n kinh t(cid:1219) Eastlandia, th(cid:1231) tr(cid:1133)(cid:1249)ng ti(cid:1221)n t(cid:1227) tho(cid:1189)t (cid:255)(cid:1195)u (cid:255)ang (cid:1251) tr(cid:1189)ng thái cân b(cid:1205)ng thì

(cid:81)(cid:1221)n kinh t(cid:1219) tr(cid:1133)(cid:1255)t d(cid:1195)n vào suy thoái. a. S(cid:1265) d(cid:1257)ng bi(cid:1223)u (cid:255)(cid:1239) d(cid:1133)(cid:1247)i (cid:255)ây, hãy gi(cid:1191)i thích (cid:255)(cid:76)(cid:1221)u gì s(cid:1217) x(cid:1191)y ra v(cid:1247)i lãi su(cid:1193)t n(cid:1219)u Ngân hàng

1M .

Trung (cid:1133)(cid:1131)ng c(cid:1259)a Eastlandia gi(cid:1267) cung ti(cid:1221)n không (cid:255)(cid:1241)i t(cid:1189)i

b. Thay vì th(cid:1219), n(cid:1219)u Ngân hàng Trung (cid:1133)(cid:1131)ng cam k(cid:1219)t duy trì m(cid:1257)c tiêu lãi su(cid:1193)t r1, Ngân hàng Trung (cid:1133)(cid:1131)ng s(cid:1217) ph(cid:1191)n (cid:1261)ng nh(cid:1133) th(cid:1219) nào khi n(cid:1221)n kinh t(cid:1219) tr(cid:1133)(cid:1255)t d(cid:1237)c suy thoái?

Kinh t(cid:1219) V(cid:429) mô Paul Krugman, 2006 Page 32

Lãi su(cid:1193)t, r

MS1

E1

r1

MD1

L(cid:1133)(cid:1255)ng ti(cid:1221)n danh ngh(cid:429)a, M

1M

7. M(cid:1245)t n(cid:1221)n kinh t(cid:1219)(cid:3)(cid:255)ang (cid:1251) tr(cid:1189)ng thái cân b(cid:1205)ng kinh t(cid:1219) v(cid:429) mô dài h(cid:1189)n v(cid:1247)i t(cid:1273) l(cid:1227) th(cid:1193)t nghi(cid:1227)p 5% thì chính ph(cid:1259) thông qua m(cid:1245)t s(cid:1203)c lu(cid:1201)t yêu c(cid:1195)u Ngân hàng Trung (cid:1133)(cid:1131)ng s(cid:1265) d(cid:1257)ng chính sách ti(cid:1221)n t(cid:1227)(cid:3)(cid:255)(cid:1223) h(cid:1189) t(cid:1273) l(cid:1227) th(cid:1193)t nghi(cid:1227)p xu(cid:1237)ng còn 3% và gi(cid:1267) nguyên (cid:1251)(cid:3)(cid:255)ó. Ngân hàng Trung (cid:1133)(cid:1131)ng có th(cid:1223)(cid:3) (cid:255)(cid:1189)t (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c m(cid:1257)c tiêu này trong ng(cid:1203)n h(cid:1189)n nh(cid:1133) th(cid:1219) nào? (cid:264)(cid:76)(cid:1221)u gì s(cid:1217) x(cid:1191)y ra trong dài (cid:75)(cid:1189)n? Minh ho(cid:1189) b(cid:1205)ng m(cid:1245)t bi(cid:1223)u (cid:255)(cid:1239).

8. Theo trang web c(cid:1259)a Ngân hàng Trung (cid:1133)(cid:1131)ng châu Âu, hi(cid:1227)p (cid:255)(cid:1231)nh thành l(cid:1201)p C(cid:1245)ng (cid:255)(cid:1239)ng châu Âu “xác (cid:255)(cid:1231)nh rõ r(cid:1205)ng vi(cid:1227)c b(cid:1191)o (cid:255)(cid:1191)m bình (cid:1241)n giá là (cid:255)óng góp quan tr(cid:1233)ng nh(cid:1193)t mà chính sách ti(cid:1221)n t(cid:1227) có th(cid:1223) th(cid:1269)c hi(cid:1227)n (cid:255)(cid:1223)(cid:3)(cid:255)(cid:1189)t (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c môi tr(cid:1133)(cid:1249)ng kinh t(cid:1219) thu(cid:1201)n l(cid:1255)i và m(cid:1261)c vi(cid:1227)c làm cao.” N(cid:1219)u bình (cid:1241)n giá là m(cid:1257)c tiêu duy nh(cid:1193)t c(cid:1259)a chính sách ti(cid:1221)n t(cid:1227), hãy gi(cid:1191)i thích làm th(cid:1219) nào chính sách ti(cid:1221)n t(cid:1227) có th(cid:1223)(cid:3) (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c th(cid:1269)c hi(cid:1227)n trong th(cid:1249)i k(cid:484) suy thoái. Phân tích c(cid:1191) hai tr(cid:1133)(cid:1249)ng h(cid:1255)p suy thoái do cú s(cid:1237)c c(cid:1195)u và suy thoái do cú s(cid:1237)c cung.

9. Hi(cid:1227)u l(cid:1269)c c(cid:1259)a chính sách ti(cid:1221)n t(cid:1227) tu(cid:484) thu(cid:1245)c vào vi(cid:1227)c li(cid:1227)u s(cid:1269) thay (cid:255)(cid:1241)i cung ti(cid:1221)n s(cid:1217) d(cid:1225) dàng làm thay (cid:255)(cid:1241)i lãi su(cid:1193)t (cid:255)(cid:1219)n m(cid:1261)c nào. Thông qua thay (cid:255)(cid:1241)i lãi su(cid:1193)t, chính sách ti(cid:1221)n t(cid:1227)(cid:3) (cid:1191)nh (cid:75)(cid:1133)(cid:1251)ng (cid:255)(cid:1219)n chi tiêu (cid:255)(cid:1195)u t(cid:1133) và (cid:255)(cid:1133)(cid:1249)ng t(cid:1241)ng c(cid:1195)u. N(cid:1221)n kinh t(cid:1219) Albernia và Brittania có (cid:255)(cid:1133)(cid:1249)ng (cid:70)(cid:1195)u ti(cid:1221)n r(cid:1193)t khác nhau, nh(cid:1133)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c trình bày trong bi(cid:1223)u (cid:255)(cid:1239) d(cid:1133)(cid:1247)i (cid:255)ây. S(cid:1269) thay (cid:255)(cid:1241)i c(cid:1259)a cung ti(cid:1221)n s(cid:1217) tr(cid:1251) thành công c(cid:1257) chính sách h(cid:1267)u hi(cid:1227)u h(cid:1131)n trong n(cid:1221)n kinh t(cid:1219) nào? T(cid:1189)i sao?

Lãi su(cid:1193)t, r

MS1

E1

r1

MD

L(cid:1133)(cid:1255)ng ti(cid:1221)n danh ngh(cid:429)a, M

1M

(a) Albernia

Kinh t(cid:1219) V(cid:429) mô Paul Krugman, 2006 Page 33

Lãi su(cid:1193)t, r

MS1

r1

MD

E1

L(cid:1133)(cid:1255)ng ti(cid:1221)n danh ngh(cid:429)a, M

1M

(b) Brittania

10. So sánh (cid:1191)nh h(cid:1133)(cid:1251)ng ng(cid:1203)n h(cid:1189)n và (cid:1191)nh h(cid:1133)(cid:1251)ng dài h(cid:1189)n c(cid:1259)a vi(cid:1227)c t(cid:259)ng cung ti(cid:1221)n (cid:255)(cid:1237)i v(cid:1247)i lãi su(cid:1193)t. Th(cid:1231) tr(cid:1133)(cid:1249)ng nào xác (cid:255)(cid:1231)nh lãi su(cid:1193)t trong ng(cid:1203)n h(cid:1189)n? Th(cid:1231) tr(cid:1133)(cid:1249)ng nào xác (cid:255)(cid:1231)nh lãi su(cid:1193)t trong dài h(cid:1189)n? Ý ngh(cid:429)a c(cid:1259)a câu tr(cid:1191) l(cid:1249)i c(cid:1259)a b(cid:1189)n v(cid:1221) hi(cid:1227)u l(cid:1269)c c(cid:1259)a chính sách ti(cid:1221)n t(cid:1227) trong ng(cid:1203)n h(cid:1189)n và dài h(cid:1189)n khi tác (cid:255)(cid:1245)ng lên GDP th(cid:1269)c là gì?

Kinh t(cid:1219) V(cid:429) mô Paul Krugman, 2006 Page 34

Bài t(cid:1201)p ch(cid:1133)(cid:1131)ng 15

Th(cid:1231) tr(cid:1133)(cid:1249)ng lao (cid:255)(cid:1245)ng, th(cid:1193)t nghi(cid:1227)p và l(cid:1189)m phát

1. Trong m(cid:1243)i tình hu(cid:1237)ng sau, Melanie (cid:255)ang ph(cid:1191)i (cid:255)(cid:1237)i m(cid:1211)t v(cid:1247)i lo(cid:1189)i th(cid:1193)t nghi(cid:1227)p nào?

a. Sau khi hoàn t(cid:1193)t m(cid:1245)t d(cid:1269) án l(cid:1201)p trình ph(cid:1261)c t(cid:1189)p, Melanie ngh(cid:1229) vi(cid:1227)c. Tri(cid:1223)n v(cid:1233)ng v(cid:1221) m(cid:1245)t công vi(cid:1227)c m(cid:1247)i (cid:255)òi h(cid:1235)i nh(cid:1267)ng k(cid:429) n(cid:259)ng t(cid:1133)(cid:1131)ng t(cid:1269) nh(cid:1133) c(cid:1259)a cô r(cid:1193)t t(cid:1237)t, và cô (cid:255)ã (cid:255)(cid:259)ng kí v(cid:1247)i (cid:80)(cid:1245)t t(cid:1241) ch(cid:1261)c d(cid:1231)ch v(cid:1257) vi(cid:1227)c làm. Cô (cid:255)ã b(cid:1235) qua m(cid:1245)t vài công vi(cid:1227)c tr(cid:1191) l(cid:1133)(cid:1131)ng th(cid:1193)p.

b. Khi Melanie và các (cid:255)(cid:1239)ng nghi(cid:1227)p t(cid:1263) ch(cid:1237)i c(cid:1203)t gi(cid:1191)m l(cid:1133)(cid:1131)ng, s(cid:1219)p c(cid:1259)a cô ký h(cid:1255)p (cid:255)(cid:1239)ng gia công vi(cid:1227)c l(cid:1201)p trình cho ng(cid:1133)(cid:1249)i lao (cid:255)(cid:1245)ng (cid:1251) m(cid:1245)t qu(cid:1237)c gia khác. Hi(cid:1227)n t(cid:1133)(cid:1255)ng này x(cid:1191)y ra ph(cid:1241) bi(cid:1219)n trong ngành công nghi(cid:1227)p l(cid:1201)p trình.

c. Do s(cid:1269) ng(cid:1133)ng tr(cid:1227) hi(cid:1227)n nay trong chi tiêu (cid:255)(cid:1195)u t(cid:1133), Melanie ph(cid:1191)i t(cid:1189)m ngh(cid:1229) công vi(cid:1227)c l(cid:1201)p trình. S(cid:1219)p c(cid:1259)a cô h(cid:1261)a r(cid:1205)ng s(cid:1217) thuê l(cid:1189)i cô khi ho(cid:1189)t (cid:255)(cid:1245)ng kinh doanh kh(cid:1193)m khá h(cid:1131)n.

Ti(cid:1221)n l(cid:1133)(cid:1131)ng

S

20 USD

10 USD

D

0

50

100

(cid:47)(cid:1133)(cid:1255)ng lao (cid:255)(cid:1245)ng (nghìn)

2. (cid:1250) Profunctia ch(cid:1229) có m(cid:1245)t th(cid:1231) tr(cid:1133)(cid:1249)ng lao (cid:255)(cid:1245)ng. T(cid:1193)t c(cid:1191) các lao (cid:255)(cid:1245)ng (cid:255)(cid:1221)u có cùng k(cid:429) n(cid:259)ng nh(cid:1133) nhau và t(cid:1193)t c(cid:1191) các công ty (cid:255)(cid:1221)u tuy(cid:1223)n d(cid:1257)ng ng(cid:1133)(cid:1249)i lao (cid:255)(cid:1245)ng có nh(cid:1267)ng k(cid:429) n(cid:259)ng này. Hãy s(cid:1265) (cid:71)(cid:1257)ng bi(cid:1223)u (cid:255)(cid:1239) trình bày (cid:255)(cid:1133)(cid:1249)ng cung và (cid:255)(cid:1133)(cid:1249)ng c(cid:1195)u lao (cid:255)(cid:1245)ng d(cid:1133)(cid:1247)i (cid:255)ây (cid:255)(cid:1223) tr(cid:1191) l(cid:1249)i nh(cid:1267)ng câu (cid:75)(cid:1235)i sau.

a. Ti(cid:1221)n l(cid:1133)(cid:1131)ng cân b(cid:1205)ng (cid:1251) Profunctia là bao nhiêu? T(cid:1189)i m(cid:1261)c l(cid:1133)(cid:1131)ng cân b(cid:1205)ng này, s(cid:1237) vi(cid:1227)c làm, qui mô l(cid:1269)c l(cid:1133)(cid:1255)ng lao (cid:255)(cid:1245)ng, và t(cid:1229) l(cid:1227) th(cid:1193)t nghi(cid:1227)p là bao nhiêu? b. N(cid:1219)u chính ph(cid:1259) Profunctia qui (cid:255)(cid:1231)nh m(cid:1261)c l(cid:1133)(cid:1131)ng t(cid:1237)i thi(cid:1223)u là 12 USD thì s(cid:1237) vi(cid:1227)c làm, qui mô l(cid:1269)c l(cid:1133)(cid:1255)ng lao (cid:255)(cid:1245)ng, và t(cid:1229) l(cid:1227) th(cid:1193)t nghi(cid:1227)p là bao nhiêu?

c. N(cid:1219)u công (cid:255)oàn (cid:255)àm phán v(cid:1247)i các công ty (cid:1251) Profunctia và thi(cid:1219)t l(cid:1201)p m(cid:1261)c l(cid:1133)(cid:1131)ng 14 USD, thì s(cid:1237) vi(cid:1227)c làm, qui mô l(cid:1269)c l(cid:1133)(cid:1255)ng lao (cid:255)(cid:1245)ng, và t(cid:1229) l(cid:1227) th(cid:1193)t nghi(cid:1227)p là bao nhiêu? d. N(cid:1219)u các công ty quan tâm (cid:255)(cid:1219)n vi(cid:1227)c l(cid:1133)u gi(cid:1267) ng(cid:1133)(cid:1249)i lao (cid:255)(cid:1245)ng và khuy(cid:1219)n khích công vi(cid:1227)c ch(cid:1193)t l(cid:1133)(cid:1255)ng cao, d(cid:1199)n (cid:255)(cid:1219)n xác l(cid:1201)p m(cid:1261)c l(cid:1133)(cid:1131)ng 16 USD, thì s(cid:1237) vi(cid:1227)c làm, qui mô l(cid:1269)c l(cid:1133)(cid:1255)ng lao (cid:255)(cid:1245)ng, và t(cid:1229) l(cid:1227) th(cid:1193)t nghi(cid:1227)p là bao nhiêu?

3. (cid:1250) Northlandia không có h(cid:1255)p (cid:255)(cid:1239)ng lao (cid:255)(cid:1245)ng; ngh(cid:429)a là, ti(cid:1221)n l(cid:1133)(cid:1131)ng có th(cid:1223)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c (cid:255)àm phán l(cid:1189)i vào m(cid:1233)i th(cid:1249)i (cid:255)(cid:76)(cid:1223)m. Nh(cid:1133)ng (cid:1251) Southlandia, ti(cid:1221)n l(cid:1133)(cid:1131)ng (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c thi(cid:1219)t l(cid:1201)p vào (cid:255)(cid:1195)u m(cid:1243)i n(cid:259)m l(cid:1215) và có hi(cid:1227)u l(cid:1269)c trong hai n(cid:259)m. T(cid:1189)i sao vi(cid:1227)c t(cid:1241)ng s(cid:1191)n l(cid:1133)(cid:1255)ng gi(cid:1191)m cùng m(cid:1245)t giá tr(cid:1231) nh(cid:1133) nhau do (cid:87)(cid:1241)ng c(cid:1195)u gi(cid:1191)m l(cid:1189)i có (cid:1191)nh h(cid:1133)(cid:1251)ng khác nhau lên (cid:255)(cid:1245) l(cid:1247)n và th(cid:1249)i h(cid:1189)n c(cid:1259)a tình tr(cid:1189)ng th(cid:1193)t nghi(cid:1227)p trong hai n(cid:1221)n kinh t(cid:1219) này?

Kinh t(cid:1219) V(cid:429) mô Paul Krugman, 2006 Page 35

4. Trong các tr(cid:1133)(cid:1249)ng h(cid:1255)p d(cid:1133)(cid:1247)i (cid:255)ây, li(cid:1227)u ti(cid:1221)n l(cid:1133)(cid:1131)ng hi(cid:1227)u qu(cid:1191) có d(cid:1225) dàng t(cid:1239)n t(cid:1189)i hay không?

(cid:55)(cid:1189)i sao? a. Jane và s(cid:1219)p c(cid:1259)a cô cùng làm vi(cid:1227)c trong m(cid:1245)t (cid:255)(cid:1245)i bán kem. b. Jane bán kem mà không có s(cid:1269) giám sát tr(cid:1269)c ti(cid:1219)p c(cid:1259)a s(cid:1219)p. c. Jane nói ti(cid:1219)ng Hàn Qu(cid:1237)c và bán kem trong khu ph(cid:1237) có ti(cid:1219)ng Hàn là ngôn ng(cid:1267) chính. Th(cid:1201)t khó mà tìm (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c m(cid:1245)t ng(cid:1133)(cid:1249)i lao (cid:255)(cid:1245)ng nào khác bi(cid:1219)t nói ti(cid:1219)ng Hàn.

5. Nh(cid:1267)ng thay (cid:255)(cid:1241)i d(cid:1133)(cid:1247)i (cid:255)ây s(cid:1217)(cid:3)(cid:1191)nh h(cid:1133)(cid:1251)ng nh(cid:1133) th(cid:1219) nào (cid:255)(cid:1219)n t(cid:1229) l(cid:1227) th(cid:1193)t nghi(cid:1227)p t(cid:1269) nhiên.

a. Chính ph(cid:1259) gi(cid:1191)m th(cid:1249)i gian mà ng(cid:1133)(cid:1249)i lao (cid:255)(cid:1245)ng th(cid:1193)t nghi(cid:1227)p (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c nh(cid:1201)n phúc l(cid:1255)i. b. H(cid:1195)u h(cid:1219)t thanh thi(cid:1219)u niên t(cid:1201)p trung vào vi(cid:1227)c h(cid:1233)c và không tìm ki(cid:1219)m vi(cid:1227)c làm cho (cid:1219)n khi t(cid:1237)t nghi(cid:1227)p. c. Vi(cid:1227)c truy c(cid:1201)p m(cid:1189)ng internet d(cid:1225) dàng giúp nhà tuy(cid:1223)n d(cid:1257)ng và ng(cid:1133)(cid:1249)i lao (cid:255)(cid:1245)ng ti(cid:1221)m (cid:81)(cid:259)ng d(cid:1225) dàng s(cid:1265) d(cid:1257)ng internet (cid:255)(cid:1223)(cid:3)(cid:255)(cid:259)ng thông báo tuy(cid:1223)n d(cid:1257)ng và tìm vi(cid:1227)c. d. S(cid:1237) l(cid:1133)(cid:1255)ng thành viên công (cid:255)oàn gi(cid:1191)m sút.

6. (cid:57)(cid:1247)i truy(cid:1221)n th(cid:1237)ng m(cid:1245)t công vi(cid:1227)c làm su(cid:1237)t (cid:255)(cid:1249)i c(cid:1259)a h(cid:1195)u h(cid:1219)t các công dân, Nh(cid:1201)t B(cid:1191)n t(cid:1263)ng có (cid:87)(cid:1229) l(cid:1227) th(cid:1193)t nghi(cid:1227)p th(cid:1193)p h(cid:1131)n r(cid:1193)t nhi(cid:1221)u so v(cid:1247)i M(cid:1275); t(cid:1263) n(cid:259)m 1960 (cid:255)(cid:1219)n 1995 t(cid:1229) l(cid:1227) th(cid:1193)t nghi(cid:1227)p (cid:1251) Nh(cid:1201)t B(cid:1191)n ch(cid:1229) có m(cid:1245)t l(cid:1195)n v(cid:1133)(cid:1255)t qua m(cid:1261)c 3%. Tuy nhiên, vì s(cid:1269) s(cid:1257)p (cid:255)(cid:1241) c(cid:1259)a th(cid:1231) tr(cid:1133)(cid:1249)ng c(cid:1241) phi(cid:1219)u vào n(cid:259)m 1989 và t(cid:259)ng tr(cid:1133)(cid:1251)ng kinh t(cid:1219) ch(cid:1201)m vào nh(cid:1267)ng n(cid:259)m 1990, h(cid:1227) th(cid:1237)ng công vi(cid:1227)c su(cid:1237)t (cid:255)(cid:1249)i s(cid:1257)p (cid:255)(cid:1241) và t(cid:1229) l(cid:1227) th(cid:1193)t nghi(cid:1227)p t(cid:259)ng (cid:255)(cid:1219)n h(cid:1131)n 5% vào n(cid:259)m 2003. Hãy gi(cid:1191)i thích nh(cid:1267)ng (cid:1191)nh h(cid:1133)(cid:1251)ng có th(cid:1223) có c(cid:1259)a nh(cid:1267)ng thay (cid:255)(cid:1241)i này (cid:1251) Nh(cid:1201)t B(cid:1191)n (cid:255)(cid:1237)i v(cid:1247)i t(cid:1229) l(cid:1227) th(cid:1193)t nghi(cid:1227)p t(cid:1269) nhiên.

7. Bi(cid:1223)u (cid:255)(cid:1239) d(cid:1133)(cid:1247)i (cid:255)ây trình bày m(cid:1237)i quan h(cid:1227) gi(cid:1267)a t(cid:1229) l(cid:1227) th(cid:1193)t nghi(cid:1227)p và h(cid:1237) cách s(cid:1191)n l(cid:1133)(cid:1255)ng (cid:1251) (cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c M(cid:1275) t(cid:1263) n(cid:259)m 1990 (cid:255)(cid:1219)n n(cid:259)m 2004. Hãy v(cid:1217) m(cid:1245)t (cid:255)(cid:1133)(cid:1249)ng th(cid:1207)ng qua các (cid:255)(cid:76)(cid:1223)m trên bi(cid:1223)u (cid:255)(cid:1239). Gi(cid:1191)(cid:3)(cid:255)(cid:1231)nh r(cid:1205)ng (cid:255)(cid:1133)(cid:1249)ng th(cid:1207)ng này th(cid:1223) hi(cid:1223)n (cid:255)(cid:1231)nh lu(cid:1201)t Okun: (cid:55)(cid:1229) l(cid:1227) th(cid:1193)t nghi(cid:1227)p = b – ( m x h(cid:1237) cách s(cid:1191)n l(cid:1133)(cid:1255)ng ) (cid:57)(cid:1247)i b là tung (cid:255)(cid:1245) g(cid:1237)c và m là (cid:255)(cid:1245) d(cid:1237)c

Unemployment rate: T(cid:849) l(cid:847) th(cid:813)t nghi(cid:847)p Output gap: H(cid:857) cách s(cid:811)n l(cid:753)(cid:875)ng

Khi t(cid:1241)ng s(cid:1191)n l(cid:1133)(cid:1255)ng b(cid:1205)ng s(cid:1191)n l(cid:1133)(cid:1255)ng ti(cid:1221)m n(cid:259)ng, t(cid:1229) l(cid:1227) th(cid:1193)t nghi(cid:1227)p là bao nhiêu? N(cid:1219)u h(cid:1237) cách (cid:86)(cid:1191)n l(cid:1133)(cid:1255)ng là 2% thì t(cid:1229) l(cid:1227) th(cid:1193)t nghi(cid:1227)p là bao nhiêu? N(cid:1219)u h(cid:1237) cách s(cid:1191)n l(cid:1133)(cid:1255)ng là –3% thì t(cid:1229) l(cid:1227) th(cid:1193)t nghi(cid:1227)p là bao nhiêu? Nh(cid:1267)ng k(cid:1219)t qu(cid:1191) này cho ta bi(cid:1219)t gì v(cid:1221) h(cid:1227) s(cid:1237) m trong (cid:255)(cid:1231)nh lu(cid:1201)t Okun?

Kinh t(cid:1219) V(cid:429) mô Paul Krugman, 2006 Page 36

8. Sau m(cid:1245)t th(cid:1249)i k(cid:484) suy thoái kéo dài hai n(cid:259)m, ng(cid:1133)(cid:1249)i dân Albernia (cid:255)ang mong (cid:255)(cid:1255)i t(cid:1229) l(cid:1227) th(cid:1193)t nghi(cid:1227)p gi(cid:1191)m xu(cid:1237)ng. Th(cid:1219) nh(cid:1133)ng sau sáu tháng t(cid:259)ng tr(cid:1133)(cid:1251)ng kinh t(cid:1219) có giá tr(cid:1231) d(cid:1133)(cid:1131)ng, t(cid:1229) l(cid:1227) th(cid:1193)t nghi(cid:1227)p v(cid:1199)n gi(cid:1267) nguyên không (cid:255)(cid:1241)i nh(cid:1133) cu(cid:1237)i th(cid:1249)i k(cid:484) suy thoái. B(cid:1189)n có th(cid:1223) gi(cid:1191)i thích t(cid:1189)i sao t(cid:1229) l(cid:1227) th(cid:1193)t nghi(cid:1227)p không gi(cid:1191)m xu(cid:1237)ng m(cid:1211)c dù n(cid:1221)n kinh t(cid:1219)(cid:3)(cid:255)ang t(cid:259)ng tr(cid:1133)(cid:1251)ng?

9. Do s(cid:1269) khác bi(cid:1227)t v(cid:1221) l(cid:1231)ch s(cid:1265), th(cid:1249)i gian c(cid:1195)n thi(cid:1219)t (cid:255)(cid:1223) s(cid:1269) thay (cid:255)(cid:1241)i l(cid:1189)m phát th(cid:1269)c t(cid:1219) d(cid:1199)n (cid:255)(cid:1219)n thay (cid:255)(cid:1241)i l(cid:1189)m phát kì v(cid:1233)ng th(cid:1133)(cid:1249)ng khác bi(cid:1227)t nhau gi(cid:1267)a các n(cid:1133)(cid:1247)c. Trong m(cid:1245)t (cid:255)(cid:1193)t n(cid:1133)(cid:1247)c nh(cid:1133) Nh(cid:1201)t (cid:37)(cid:1191)n v(cid:1247)i l(cid:1189)m phát r(cid:1193)t ít trong th(cid:1249)i gian g(cid:1195)n (cid:255)ây, thay (cid:255)(cid:1241)i c(cid:1259)a t(cid:1229) l(cid:1227) l(cid:1189)m phát th(cid:1269)c t(cid:1219) s(cid:1217) c(cid:1195)n nhi(cid:1221)u th(cid:1249)i gian h(cid:1131)n (cid:255)(cid:1223) ph(cid:1191)n ánh trong s(cid:1269) thay (cid:255)(cid:1241)i t(cid:1229) l(cid:1227) l(cid:1189)m phát kì v(cid:1233)ng. Ng(cid:1133)(cid:1255)c l(cid:1189)i, t(cid:1189)i (cid:80)(cid:1245)t (cid:255)(cid:1193)t n(cid:1133)(cid:1247)c nh(cid:1133) Argentina, n(cid:1131)i có l(cid:1189)m phát r(cid:1193)t cao g(cid:1195)n (cid:255)ây, thay (cid:255)(cid:1241)i t(cid:1229) l(cid:1227) l(cid:1189)m phát th(cid:1269)c (cid:87)(cid:1219) s(cid:1217) ngay l(cid:1201)p t(cid:1261)c th(cid:1223) hi(cid:1227)n trong s(cid:1269) thay (cid:255)(cid:1241)i t(cid:1229) l(cid:1227) l(cid:1189)m phát kì v(cid:1233)ng. (cid:264)(cid:76)(cid:1221)u này nói lên (cid:255)(cid:76)(cid:1221)u gì v(cid:1221)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1249)ng cong Phillip ng(cid:1203)n h(cid:1189)n và dài h(cid:1189)n trong hai ki(cid:1223)u (cid:255)(cid:1193)t n(cid:1133)(cid:1247)c khác nhau? (cid:264)(cid:76)(cid:1221)u này nói lên (cid:255)(cid:76)(cid:1221)u gì v(cid:1221) hi(cid:1227)u l(cid:1269)c c(cid:1259)a chính sách ti(cid:1221)n t(cid:1227) và chính sách ngân sách (cid:255)(cid:1223) làm gi(cid:1191)m (cid:87)(cid:1229) l(cid:1227) th(cid:1193)t nghi(cid:1227)p?

10. (cid:37)(cid:1191)ng d(cid:1133)(cid:1247)i (cid:255)ây trình bày s(cid:1237) li(cid:1227)u t(cid:1229) l(cid:1227) th(cid:1193)t nghi(cid:1227)p hàng n(cid:259)m bình quân và l(cid:1189)m phát c(cid:1259)a n(cid:1221)n kinh t(cid:1219) Britannia t(cid:1263) n(cid:259)m 1995 (cid:255)(cid:1219)n 2004. S(cid:1265) d(cid:1257)ng thông tin này (cid:255)(cid:1223) xây d(cid:1269)ng m(cid:1245)t bi(cid:1223)u (cid:255)(cid:1239) phân tán gi(cid:1237)ng nh(cid:1133) hình 15-9.

(cid:49)(cid:259)m 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 (cid:55)(cid:1229) l(cid:1227) th(cid:1193)t nghi(cid:1227)p (%) 4,0 2,0 10,0 8,0 5,0 2,5 6,0 1,0 3,0 7,0 (cid:55)(cid:1229) l(cid:1227) l(cid:1189)m phát (%) 2,5 5,0 1,0 1,3 2,0 4,0 1,7 10,0 3,0 1,5

(cid:54)(cid:1237) li(cid:1227)u có nh(cid:1193)t quán v(cid:1247)i (cid:255)(cid:1133)(cid:1249)ng cong Phillips ng(cid:1203)n h(cid:1189)n hay không? N(cid:1219)u chính ph(cid:1259) theo (cid:255)(cid:88)(cid:1241)i chính sách ti(cid:1221)n t(cid:1227) m(cid:1251) r(cid:1245)ng trong t(cid:1133)(cid:1131)ng lai nh(cid:1205)m duy trì t(cid:1229) l(cid:1227) th(cid:1193)t nghi(cid:1227)p d(cid:1133)(cid:1247)i m(cid:1261)c th(cid:1193)t nghi(cid:1227)p t(cid:1269) nhiên, chính sách này có tác d(cid:1257)ng hay không?

Kinh t(cid:1219) V(cid:429) mô Paul Krugman, 2006 Page 37

Bài t(cid:1201)p ch(cid:1133)(cid:1131)ng 16

(cid:47)(cid:1189)m phát, gi(cid:1191)m l(cid:1189)m phát và l(cid:1189)m phát âm

(cid:48)(cid:1261)c giá chung

LRAS

SRAS1

P1

E1

AD1

0

100

GDP th(cid:1269)c

Y1

1. Trong n(cid:1221)n kinh t(cid:1219) Scottopia, các nhà ho(cid:1189)ch (cid:255)(cid:1231)nh chính sách mu(cid:1237)n gi(cid:1191)m t(cid:1229) l(cid:1227) th(cid:1193)t nghi(cid:1227)p và t(cid:259)ng GDP th(cid:1269)c b(cid:1205)ng cách s(cid:1265) d(cid:1257)ng chính sách ti(cid:1221)n t(cid:1227). S(cid:1265) d(cid:1257)ng bi(cid:1223)u (cid:255)(cid:1239) d(cid:1133)(cid:1247)i (cid:255)ây, hãy cho bi(cid:1219)t t(cid:1189)i sao chính sách này s(cid:1217) d(cid:1199)n (cid:255)(cid:1219)n k(cid:1219)t qu(cid:1191) cu(cid:1237)i cùng là m(cid:1261)c giá cao h(cid:1131)n nh(cid:1133)ng GDP th(cid:1269)c l(cid:1189)i không thay (cid:255)(cid:1241)i.

2. Trong các ví d(cid:1257) d(cid:1133)(cid:1247)i (cid:255)ây, mô hình c(cid:1241)(cid:3)(cid:255)(cid:76)(cid:1223)n v(cid:1221) m(cid:1261)c giá chung có phù h(cid:1255)p hay không? a. N(cid:1221)n kinh t(cid:1219) có tình tr(cid:1189)ng th(cid:1193)t nghi(cid:1227)p cao và ch(cid:1133)a t(cid:1263)ng có l(cid:1189)m phát. b. N(cid:1221)n kinh t(cid:1219) v(cid:1263)a tr(cid:1191)i qua 5 n(cid:259)m siêu l(cid:1189)m phát. c. M(cid:1211)c dù n(cid:1221)n kinh t(cid:1219) có l(cid:1189)m phát t(cid:1263) 10% (cid:255)(cid:1219)n 20% trong 3 n(cid:259)m tr(cid:1133)(cid:1247)c, g(cid:1195)n (cid:255)ây giá c(cid:1191)(cid:3)(cid:255)ã (cid:1241)n (cid:255)(cid:1231)nh và t(cid:1229) l(cid:1227) th(cid:1193)t nghi(cid:1227)p g(cid:1195)n b(cid:1205)ng v(cid:1247)i t(cid:1229) l(cid:1227) th(cid:1193)t nghi(cid:1227)p t(cid:1269) nhiên.

3. Tr(cid:1191) l(cid:1249)i nh(cid:1267)ng câu h(cid:1235)i d(cid:1133)(cid:1247)i (cid:255)ây v(cid:1221) thu(cid:1219) l(cid:1189)m phát (th(cid:1269)c), gi(cid:1191)(cid:3)(cid:255)(cid:1231)nh r(cid:1205)ng m(cid:1261)c giá b(cid:1203)t (cid:255)(cid:1195)u là

1. a. Maria Moneybags c(cid:1193)t gi(cid:1267) 1.000 USD trong t(cid:1259) su(cid:1237)t m(cid:1245)t n(cid:259)m. Trong n(cid:259)m (cid:255)ó, t(cid:1229) l(cid:1227) l(cid:1189)m phát là 10%. Thu(cid:1219) l(cid:1189)m phát th(cid:1269)c c(cid:1259)a n(cid:259)m này là bao nhiêu?

b. Maria Moneybags ti(cid:1219)p t(cid:1257)c c(cid:1193)t gi(cid:1267) 1.000 USD trong t(cid:1259) su(cid:1237)t n(cid:259)m th(cid:1261) hai. Giá tr(cid:1231) th(cid:1269)c (cid:70)(cid:1259)a 1.000 USD này vào (cid:255)(cid:1195)u n(cid:259)m th(cid:1261) hai là bao nhiêu? Trong n(cid:259)m (cid:255)ó, t(cid:1229) l(cid:1227) l(cid:1189)m phát (cid:89)(cid:1199)n là 10%. Thu(cid:1219) l(cid:1189)m phát th(cid:1269)c c(cid:1259)a n(cid:259)m th(cid:1261) hai là bao nhiêu?

c. Trong n(cid:259)m th(cid:1261) ba, Maria l(cid:1189)i c(cid:1193)t gi(cid:1267) 1.000 USD trong t(cid:1259). Giá tr(cid:1231) th(cid:1269)c c(cid:1259)a 1.000 USD này vào (cid:255)(cid:1195)u n(cid:259)m th(cid:1261) ba là bao nhiêu? Trong n(cid:259)m (cid:255)ó, t(cid:1229) l(cid:1227) l(cid:1189)m phát v(cid:1199)n là 10%. Thu(cid:1219) (cid:79)(cid:1189)m phát th(cid:1269)c c(cid:1259)a n(cid:259)m th(cid:1261) ba là bao nhiêu?

d. Sau ba n(cid:259)m, thu(cid:1219) l(cid:1189)m phát th(cid:1269)c c(cid:1245)ng g(cid:1245)p là bao nhiêu? e. Làm l(cid:1189)i t(cid:1263) câu a (cid:255)(cid:1219)n câu d v(cid:1247)i t(cid:1229) l(cid:1227) l(cid:1189)m phát m(cid:1247)i là 25%. T(cid:1189)i sao siêu l(cid:1189)m phát là m(cid:1245)t (cid:89)(cid:1193)n n(cid:1189)n?

4. Quan tâm (cid:255)(cid:1219)n hi(cid:1227)u (cid:1261)ng l(cid:1193)n át c(cid:1259)a vay n(cid:1255) chính ph(cid:1259)(cid:3)(cid:255)(cid:1237)i v(cid:1247)i chi tiêu (cid:255)(cid:1195)u t(cid:1133) t(cid:1133) nhân, m(cid:1245)t (cid:1261)ng viên tranh c(cid:1265) t(cid:1241)ng th(cid:1237)ng (cid:255)ã l(cid:1201)p lu(cid:1201)n r(cid:1205)ng n(cid:1133)(cid:1247)c M(cid:1275) ch(cid:1229) nên in ti(cid:1221)n (cid:255)(cid:1223) bù (cid:255)(cid:1203)p thâm h(cid:1257)t ngân sách chính ph(cid:1259). Các (cid:1133)u và nh(cid:1133)(cid:1255)c (cid:255)(cid:76)(cid:1223)m c(cid:1259)a k(cid:1219) ho(cid:1189)ch này là gì?

Kinh t(cid:1219) V(cid:429) mô Paul Krugman, 2006 Page 38

5. Boris Borrower và Lynn Lender th(cid:1235)a thu(cid:1201)n r(cid:1205)ng Lynn s(cid:1217) cho Boris vay 10.000 USD và Boris s(cid:1217) tr(cid:1191) l(cid:1189)i 10.000 USD cùng v(cid:1247)i ti(cid:1221)n lãi trong vòng m(cid:1245)t n(cid:259)m. H(cid:1233) th(cid:1237)ng nh(cid:1193)t r(cid:1205)ng lãi su(cid:1193)t danh ngh(cid:429)a là 8%, th(cid:1223) hi(cid:1227)n lãi su(cid:1193)t th(cid:1269)c là 3% c(cid:1259)a n(cid:1255) vay và t(cid:1229) l(cid:1227) l(cid:1189)m phát kì v(cid:1233)ng cùng chia s(cid:1215) là 5% trong n(cid:259)m t(cid:1247)i. a. N(cid:1219)u t(cid:1229) l(cid:1227) l(cid:1189)m phát trên th(cid:1269)c t(cid:1219) là 4% trong n(cid:259)m t(cid:1247)i, t(cid:1229) l(cid:1227) l(cid:1189)m phát th(cid:1193)p h(cid:1131)n kì v(cid:1233)ng s(cid:1217) (cid:1191)nh h(cid:1133)(cid:1251)ng nh(cid:1133) th(cid:1219) nào (cid:255)(cid:1219)n Boris và Lyn? Ai s(cid:1217)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c l(cid:1255)i? b. N(cid:1219)u t(cid:1229) l(cid:1227) l(cid:1189)m phát trên th(cid:1269)c t(cid:1219) là 7% trong n(cid:259)m t(cid:1247)i, t(cid:1229) l(cid:1227) l(cid:1189)m phát cao h(cid:1131)n kì v(cid:1233)ng s(cid:1217) (cid:1191)nh h(cid:1133)(cid:1251)ng nh(cid:1133) th(cid:1219) nào (cid:255)(cid:1219)n Boris và Lyn? Ai s(cid:1217)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c l(cid:1255)i?

Lãi su(cid:1193)t

S1

r1 – 8%

E1

D1

0

L(cid:1133)(cid:1255)ng v(cid:1237)n vay

Q1

6. (cid:54)(cid:1265) d(cid:1257)ng bi(cid:1223)u (cid:255)(cid:1239) d(cid:1133)(cid:1247)i (cid:255)ây, hãy gi(cid:1191)i thích (cid:255)(cid:76)(cid:1221)u gì s(cid:1217) x(cid:1191)y ra v(cid:1247)i th(cid:1231) tr(cid:1133)(cid:1249)ng v(cid:1237)n vay khi t(cid:1229) l(cid:1227) (cid:79)(cid:1189)m phát kì v(cid:1233)ng trong t(cid:1133)(cid:1131)ng lai gi(cid:1191)m 2 (cid:255)(cid:76)(cid:1223)m ph(cid:1195)n tr(cid:259)m. Thay (cid:255)(cid:1241)i c(cid:1259)a t(cid:1229) l(cid:1227) l(cid:1189)m phát kì (cid:89)(cid:1233)ng trong t(cid:1133)(cid:1131)ng lai (cid:1191)nh h(cid:1133)(cid:1251)ng (cid:255)(cid:1219)n l(cid:1133)(cid:1255)ng v(cid:1237)n vay cân b(cid:1205)ng nh(cid:1133) th(cid:1219) nào?

7. Trong nh(cid:1267)ng ví d(cid:1257) d(cid:1133)(cid:1247)i (cid:255)ây, l(cid:1189)m phát t(cid:1189)o nên ng(cid:1133)(cid:1249)i th(cid:1203)ng và k(cid:1215) thua mà không gây ra chi phí ròng cho n(cid:1221)n kinh t(cid:1219), hay l(cid:1189)m phát áp (cid:255)(cid:1211)t chi phí ròng lên n(cid:1221)n kinh t(cid:1219)? N(cid:1219)u l(cid:1189)m phát áp (cid:255)(cid:1211)t chi phí ròng cho n(cid:1221)n kinh t(cid:1219), lo(cid:1189)i chi phí nào có liên quan? a. Khi l(cid:1189)m phát kì v(cid:1233)ng cao, ng(cid:1133)(cid:1249)i lao (cid:255)(cid:1245)ng (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c tr(cid:1191) l(cid:1133)(cid:1131)ng th(cid:1133)(cid:1249)ng xuyên h(cid:1131)n và (cid:255)(cid:1219)n ngân hàng nhi(cid:1221)u h(cid:1131)n.

b. Lanwei (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c công ty hoàn l(cid:1189)i ti(cid:1221)n công tác phí khi cô ph(cid:1191)i (cid:255)i công tác xa. Tuy nhiên, th(cid:1229)nh tho(cid:1191)ng c(cid:458)ng ph(cid:1191)i ch(cid:1249)(cid:3)(cid:255)(cid:1255)i khá lâu công ty m(cid:1247)i hoàn ti(cid:1221)n l(cid:1189)i. Vì th(cid:1219), khi l(cid:1189)m phát cao, cô không thích (cid:255)i công tác xa.

c. Hector Homeowner có m(cid:1245)t kho(cid:1191)n vay v(cid:1247)i lãi su(cid:1193)t danh ngh(cid:429)a c(cid:1237)(cid:3)(cid:255)(cid:1231)nh 6%, vay t(cid:1263) n(cid:259)m (cid:81)(cid:259)m v(cid:1221) tr(cid:1133)(cid:1247)c. Qua nhi(cid:1221)u n(cid:259)m, t(cid:1229) l(cid:1227) l(cid:1189)m phát t(cid:259)ng lên (cid:255)(cid:1245)t ng(cid:1245)t (cid:255)(cid:1219)n m(cid:1261)c hi(cid:1227)n t(cid:1189)i là 7%. d. Nh(cid:1205)m ph(cid:1191)n (cid:1261)ng tr(cid:1133)(cid:1247)c tình tr(cid:1189)ng t(cid:1229) l(cid:1227) l(cid:1189)m phát cao (cid:255)(cid:1245)t ng(cid:1245)t, ban giám (cid:255)(cid:1237)c khu nhà ngh(cid:1229) Cozy Cottages (cid:1251) Cape Cod ph(cid:1191)i in l(cid:1189)i và g(cid:1265)i l(cid:1189)i các t(cid:1249) b(cid:1133)(cid:1247)m qu(cid:1191)ng cáo s(cid:1211)c s(cid:1253) (cid:255)(cid:1203)t ti(cid:1221)n (cid:255)(cid:1223) thay (cid:255)(cid:1241)i giá phòng cho thuê vào mùa này.

8. Bi(cid:1223)u (cid:255)(cid:1239) d(cid:1133)(cid:1247)i (cid:255)ây trình bày thông tin v(cid:1221) lãi su(cid:1193)t danh ngh(cid:429)a ng(cid:1203)n h(cid:1189)n (ba tháng) do Ngân hàng Trung (cid:1133)(cid:1131)ng Châu Âu công b(cid:1237) và l(cid:1189)m phát c(cid:1259)a khu v(cid:1269)c s(cid:1265) d(cid:1257)ng (cid:255)(cid:1239)ng euro cho kho(cid:1191)ng th(cid:1249)i gian t(cid:1263) n(cid:259)m 1996 (cid:255)(cid:1219)n gi(cid:1267)a n(cid:259)m 2005. B(cid:1189)n s(cid:1217) mô t(cid:1191) m(cid:1237)i quan h(cid:1227) gi(cid:1267)a lãi su(cid:1193)t và l(cid:1189)m phát này nh(cid:1133) th(cid:1219) nào? Xu h(cid:1133)(cid:1247)ng này so v(cid:1247)i xu h(cid:1133)(cid:1247)ng c(cid:1259)a n(cid:1133)(cid:1247)c M(cid:1275) trong hình 16- 5 nh(cid:1133) th(cid:1219) nào?

Kinh t(cid:1219) V(cid:429) mô Paul Krugman, 2006 Page 39

Inflation rate, interest rate: T(cid:849) l(cid:847) l(cid:809)m phát, lãi su(cid:813)t Short-term nominal interest rate: Lãi su(cid:813)t danh ngh(cid:429)a ng(cid:823)n h(cid:809)n

9. (cid:49)(cid:1221)n kinh t(cid:1219) Brittania (cid:255)ang ph(cid:1191)i ch(cid:1231)u (cid:255)(cid:1269)ng l(cid:1189)m phát cao v(cid:1247)i t(cid:1229) l(cid:1227) th(cid:1193)t nghi(cid:1227)p b(cid:1205)ng v(cid:1247)i t(cid:1229) l(cid:1227) th(cid:1193)t nghi(cid:1227)p t(cid:1269) nhiên. Các nhà ho(cid:1189)ch (cid:255)(cid:1231)nh chính sách mu(cid:1237)n gi(cid:1191)m l(cid:1189)m phát n(cid:1221)n kinh t(cid:1219) v(cid:1247)i chi phí kinh t(cid:1219) th(cid:1193)p nh(cid:1193)t có th(cid:1223). Gi(cid:1191)(cid:3)(cid:255)(cid:1231)nh r(cid:1205)ng tình tr(cid:1189)ng n(cid:1221)n kinh t(cid:1219) hi(cid:1227)n gi(cid:1249) không ph(cid:1191)i là h(cid:1227) qu(cid:1191) c(cid:1259)a m(cid:1245)t cú s(cid:1237)c cung tiêu c(cid:1269)c. H(cid:1233) có th(cid:1223) c(cid:1237) g(cid:1203)ng nh(cid:1133) th(cid:1219) nào (cid:255)(cid:1223) t(cid:1237)i thi(cid:1223)u hóa chi phí th(cid:1193)t nghi(cid:1227)p c(cid:1259)a vi(cid:1227)c gi(cid:1191)m l(cid:1189)m phát? Vi(cid:1227)c gi(cid:1191)m l(cid:1189)m phát mà không gây ra chi phí gì li(cid:1227)u có kh(cid:1191) thi hay không?

10. Ai là ng(cid:1133)(cid:1249)i th(cid:1203)ng và k(cid:1215) thua khi m(cid:1245)t t(cid:1241) ch(cid:1261)c cho vay cho gia (cid:255)ình Miller vay 100.000 USD (cid:255)(cid:1223) mua m(cid:1245)t c(cid:259)n nhà tr(cid:1231) giá 105.000 USD và trong n(cid:259)m (cid:255)(cid:1195)u, giá c(cid:1191)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)t ng(cid:1245)t gi(cid:1191)m 10%? B(cid:1189)n d(cid:1269) ki(cid:1219)n (cid:255)(cid:76)(cid:1221)u gì s(cid:1217) x(cid:1191)y ra n(cid:1219)u tình tr(cid:1189)ng gi(cid:1191)m phát ti(cid:1219)p t(cid:1257)c x(cid:1191)y ra trong vài n(cid:259)m (cid:87)(cid:1247)i? Vi(cid:1227)c gi(cid:1191)m phát liên t(cid:1257)c s(cid:1217)(cid:3)(cid:1191)nh h(cid:1133)(cid:1251)ng (cid:255)(cid:1219)n t(cid:1241)ng th(cid:1223) n(cid:1221)n kinh t(cid:1219) nh(cid:1133) th(cid:1219) nào?

Kinh t(cid:1219) V(cid:429) mô Paul Krugman, 2006 Page 40

Bài t(cid:1201)p ch(cid:1133)(cid:1131)ng 19

Kinh t(cid:1219) v(cid:429) mô c(cid:1259)a n(cid:1221)n kinh t(cid:1219) m(cid:1251)

1. Các giao d(cid:1231)ch d(cid:1133)(cid:1247)i (cid:255)ây s(cid:1217)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c phân vào các tài kho(cid:1191)n c(cid:1259)a cán cân thanh toán Vi(cid:1227)t Nam nh(cid:1133) th(cid:1219) nào? Chúng s(cid:1217)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c (cid:255)(cid:1133)a vào tài kho(cid:1191)n vãng lai (tr(cid:1191) cho ng(cid:1133)(cid:1249)i n(cid:1133)(cid:1247)c ngoài ho(cid:1211)c nh(cid:1201)n (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c t(cid:1263) ng(cid:1133)(cid:1249)i n(cid:1133)(cid:1247)c ngoài) hay tài kho(cid:1191)n tài chính (nh(cid:1133) m(cid:1245)t doanh v(cid:1257) bán ho(cid:1211)c mua tài s(cid:1191)n tài chính t(cid:1263) ng(cid:1133)(cid:1249)i n(cid:1133)(cid:1247)c ngoài)? Cán cân thanh toán trên tài kho(cid:1191)n vãng lai và tài kho(cid:1191)n tài chính thay (cid:255)(cid:1241)i nh(cid:1133) th(cid:1219) nào? a. M(cid:1245)t nhà nh(cid:1201)p kh(cid:1197)u ng(cid:1133)(cid:1249)i M(cid:1275) mua m(cid:1245)t thùng r(cid:1133)(cid:1255)u vang (cid:264)à L(cid:1189)t v(cid:1247)i giá 500 USD. b. M(cid:1245)t ng(cid:1133)(cid:1249)i Vi(cid:1227)t Nam làm vi(cid:1227)c cho m(cid:1245)t công ty Hoa K(cid:484) lãnh l(cid:1133)(cid:1131)ng b(cid:1205)ng séc thanh

toán t(cid:1263) m(cid:1245)t ngân hàng Washington, r(cid:1239)i ký g(cid:1265)i ti(cid:1221)n này vào ngân hàng ACB. c. M(cid:1245)t ng(cid:1133)(cid:1249)i Vi(cid:1227)t Nam mua trái phi(cid:1219)u t(cid:1263) m(cid:1245)t công ty Singapore tr(cid:1231) giá 10.000 USD. d. M(cid:1245)t qu(cid:1275) t(cid:1263) thi(cid:1227)n Vi(cid:1227)t Nam g(cid:1265)i 100.000 USD (cid:255)(cid:1219)n Châu Phi (cid:255)(cid:1223) giúp c(cid:1133) dân (cid:255)(cid:1231)a ph(cid:1133)(cid:1131)ng mua l(cid:1133)(cid:1131)ng th(cid:1269)c sau m(cid:1245)t v(cid:1257) m(cid:1193)t mùa.

2. Trong n(cid:1221)n kinh t(cid:1219) Scottopia n(cid:259)m 2005, xu(cid:1193)t kh(cid:1197)u bao g(cid:1239)m 400 t(cid:1229) USD hàng hoá và 300 t(cid:1229) USD d(cid:1231)ch v(cid:1257), nh(cid:1201)p kh(cid:1197)u bao g(cid:1239)m 500 t(cid:1229) USD hàng hoá và 350 t(cid:1229) USD d(cid:1231)ch v(cid:1257), và các (cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c trên th(cid:1219) gi(cid:1247)i mua 250 t(cid:1229) USD tài s(cid:1191)n c(cid:1259)a Scottopia. Cán cân th(cid:1133)(cid:1131)ng m(cid:1189)i hàng hoá (cid:70)(cid:1259)a Scottopia là bao nhiêu? Cán cân thanh toán trên tài kho(cid:1191)n vãng lai c(cid:1259)a Scottopia là bao nhiêu? Cán cân thanh toán trên tài kho(cid:1191)n tài chính là bao nhiêu? Giá tr(cid:1231) tài s(cid:1191)n mà Scottopia (cid:255)ã mua t(cid:1263) các n(cid:1133)(cid:1247)c trên th(cid:1219) gi(cid:1247)i là bao nhiêu?

3. Trong n(cid:1221)n kinh t(cid:1219) Popania n(cid:259)m 2005, t(cid:1241)ng tài s(cid:1191)n Popania mua t(cid:1263) các n(cid:1133)(cid:1247)c trên th(cid:1219) gi(cid:1247)i là 300 t(cid:1229) USD, th(cid:1219) gi(cid:1247)i mua tài s(cid:1191)n c(cid:1259)a Poponia t(cid:1133)(cid:1131)ng (cid:255)(cid:1133)(cid:1131)ng 400 t(cid:1229) USD, Popania xu(cid:1193)t kh(cid:1197)u hàng hoá và d(cid:1231)ch v(cid:1257) 350 t(cid:1229) USD. Cán cân thanh toán trên tài kho(cid:1191)n tài chính c(cid:1259)a Popania n(cid:259)m 2005 là bao nhiêu? Cán cân thanh toán trên tài kho(cid:1191)n vãng lai là bao nhiêu? Giá tr(cid:1231) nh(cid:1201)p kh(cid:1197)u là bao nhiêu?

4. Gi(cid:1191) s(cid:1265) Northlandia và Southlandia là hai qu(cid:1237)c gia (cid:255)(cid:1237)i tác th(cid:1133)(cid:1131)ng m(cid:1189)i duy nh(cid:1193)t trên th(cid:1219) gi(cid:1247)i, m(cid:1243)i qu(cid:1237)c gia (cid:255)(cid:1221)u có cán cân thanh toán trên tài kho(cid:1191)n tài chính và tài kho(cid:1191)n vãng lai (cid:69)(cid:1205)ng không, và m(cid:1243)i qu(cid:1237)c gia xem tài s(cid:1191)n tài chính c(cid:1259)a qu(cid:1237)c gia kia là gi(cid:1237)ng h(cid:1227)t nh(cid:1133) c(cid:1259)a (cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c mình. S(cid:1265) d(cid:1257)ng bi(cid:1223)u (cid:255)(cid:1239) d(cid:1133)(cid:1247)i (cid:255)ây, gi(cid:1191)i thích xem cung và c(cid:1195)u c(cid:1259)a v(cid:1237)n vay, lãi su(cid:1193)t, và cán cân thanh toán trên tài kho(cid:1191)n tài chính và tài kho(cid:1191)n vãng lai s(cid:1217) thay (cid:255)(cid:1241)i nh(cid:1133) th(cid:1219) nào trong m(cid:1243)i (cid:255)(cid:1193)t n(cid:1133)(cid:1247)c n(cid:1219)u các dòng v(cid:1237)n qu(cid:1237)c t(cid:1219) có th(cid:1223) l(cid:1133)u chuy(cid:1223)n gi(cid:1267)a hai n(cid:1133)(cid:1247)c.

Kinh t(cid:1219) V(cid:429) mô Paul Krugman, 2006 Page 41

Interest rate: Lãi su(cid:813)t Quantity of loanable funds: L(cid:753)(cid:875)ng v(cid:857)n vay

5. (cid:39)(cid:1269)a vào t(cid:1229) giá h(cid:1237)i (cid:255)oái c(cid:1259)a nh(cid:1267)ng ngày giao d(cid:1231)ch (cid:255)(cid:1195)u tiên trong n(cid:259)m 2004 và n(cid:259)m 2005 trong b(cid:1191)ng sau, (cid:255)(cid:1239)ng USD t(cid:259)ng giá tr(cid:1231) (lên giá) hay gi(cid:1191)m giá tr(cid:1231) (m(cid:1193)t giá) trong n(cid:259)m 2004? S(cid:1269) bi(cid:1219)n thiên giá tr(cid:1231) c(cid:1259)a (cid:255)(cid:1239)ng USD khi(cid:1219)n cho nh(cid:1267)ng n(cid:1133)(cid:1247)c khác th(cid:1193)y hàng hoá và (cid:71)(cid:1231)ch v(cid:1257) c(cid:1259)a n(cid:1133)(cid:1247)c M(cid:1275) tr(cid:1251) nên h(cid:1193)p d(cid:1199)n nhi(cid:1221)u h(cid:1131)n hay ít (cid:255)i?

Ngày 2 tháng 1 n(cid:259)m 2004 1,79 USD mua (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c m(cid:1245)t b(cid:1191)ng Anh 33,98 dollar (cid:264)ài Loan mua (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c 1 USD 0,78 USD mua (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c 1 dollar Canada 104,27 yên Nh(cid:1201)t mua (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c 1 USD 1,26 USD mua (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c 1 Euro 1,24 Franc Th(cid:1257)y (cid:264)(cid:76)(cid:1223)n mua (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c 1 USD Ngày 3 tháng 1 n(cid:259)m 2005 1,91 USD mua (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c m(cid:1245)t b(cid:1191)ng Anh 31,71 dollar (cid:264)ài Loan mua (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c 1 USD 0,83 USD mua (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c 1 dollar Canada 106,95 yên Nh(cid:1201)t mua (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c 1 USD 1,38 USD mua (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c 1 Euro 1,15 Franc Th(cid:1257)y (cid:264)(cid:76)(cid:1223)n mua (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c 1 USD

6. Gi(cid:1191)(cid:3)(cid:255)(cid:1231)nh M(cid:1275) và Nh(cid:1201)t là hai n(cid:1133)(cid:1247)c th(cid:1133)(cid:1131)ng m(cid:1189)i duy nh(cid:1193)t trên th(cid:1219) gi(cid:1247)i. (cid:264)(cid:76)(cid:1221)u gì s(cid:1217) x(cid:1191)y ra cho

giá tr(cid:1231) c(cid:1259)a USD n(cid:1219)u nh(cid:1267)ng (cid:255)(cid:76)(cid:1221)u sau (cid:255)ây x(cid:1191)y ra, các y(cid:1219)u t(cid:1237) khác gi(cid:1267) nguyên? a. Nh(cid:1201)t B(cid:1191)n n(cid:1247)i l(cid:1235)ng m(cid:1245)t s(cid:1237) quy (cid:255)(cid:1231)nh h(cid:1189)n ch(cid:1219) nh(cid:1201)p kh(cid:1197)u. b. M(cid:1275) ban hành thu(cid:1219) nh(cid:1201)p kh(cid:1197)u lên hàng hoá Nh(cid:1201)t. c. Lãi su(cid:1193)t (cid:1251) M(cid:1275) t(cid:259)ng m(cid:1189)nh. d. M(cid:1245)t b(cid:1191)ng báo cáo cho th(cid:1193)y r(cid:1205)ng xe ô tô Nh(cid:1201)t có tu(cid:1241)i th(cid:1233) lâu h(cid:1131)n so v(cid:1247)i suy ngh(cid:429) tr(cid:1133)(cid:1247)c (cid:255)ây c(cid:1259)a dân chúng, (cid:255)(cid:1211)c bi(cid:1227)t là so v(cid:1247)i xe ô tô M(cid:1275).

7. Trong m(cid:1243)i tình hu(cid:1237)ng d(cid:1133)(cid:1247)i (cid:255)ây, gi(cid:1191)(cid:3) (cid:255)(cid:1231)nh r(cid:1205)ng hai qu(cid:1237)c gia này là hai qu(cid:1237)c gia th(cid:1133)(cid:1131)ng (cid:80)(cid:1189)i duy nh(cid:1193)t trên th(cid:1219) gi(cid:1247)i. Cho tr(cid:1133)(cid:1247)c l(cid:1189)m phát và thay (cid:255)(cid:1241)i c(cid:1259)a t(cid:1273) giá h(cid:1237)i (cid:255)oái danh ngh(cid:429)a, hàng hoá c(cid:1259)a qu(cid:1237)c gia nào tr(cid:1251) nên h(cid:1193)p d(cid:1199)n h(cid:1131)n? a. L(cid:1189)m phát là 10% (cid:1251) M(cid:1275) và 5% (cid:1251) Nh(cid:1201)t; t(cid:1229) giá h(cid:1237)i (cid:255)oái gi(cid:1267)a USD và (cid:255)(cid:1239)ng yên Nh(cid:1201)t gi(cid:1267) nguyên không (cid:255)(cid:1241)i.

Kinh t(cid:1219) V(cid:429) mô Paul Krugman, 2006 Page 42

b. L(cid:1189)m phát là 3% (cid:1251) M(cid:1275) và là 8% (cid:1251) Mexico; giá c(cid:1259)a USD gi(cid:1191)m t(cid:1263) 12,50 Peso xu(cid:1237)ng (cid:255)(cid:1219)n 10,25 Peso c(cid:1259)a Mexico. c. L(cid:1189)m phát là 5% (cid:1251) M(cid:1275) và 3% (cid:1251) khu v(cid:1269)c Châu Âu; giá c(cid:1259)a (cid:255)(cid:1239)ng Euro gi(cid:1191)m t(cid:1263) 1,30 USD xu(cid:1237)ng còn 1,20 USD. d. L(cid:1189)m phát là 8% (cid:1251) M(cid:1275) và 4% (cid:1251) Canada; giá c(cid:1259)a (cid:255)(cid:1239)ng dollar Canada t(cid:259)ng t(cid:1263) 0,60 USD lên 0,75 USD.

8. (cid:37)(cid:1203)t (cid:255)(cid:1195)u t(cid:1263) v(cid:1231) trí cân b(cid:1205)ng trên th(cid:1231) tr(cid:1133)(cid:1249)ng ngo(cid:1189)i h(cid:1237)i trong h(cid:1227) th(cid:1237)ng t(cid:1229) giá h(cid:1237)i (cid:255)oái c(cid:1237)(cid:3)(cid:255)(cid:1231)nh, chính ph(cid:1259) ph(cid:1191)i (cid:255)(cid:1237)i phó nh(cid:1133) th(cid:1219) nào tr(cid:1133)(cid:1247)c tình tr(cid:1189)ng c(cid:1195)u th(cid:1219) gi(cid:1247)i t(cid:259)ng lên (cid:255)(cid:1237)i v(cid:1247)i hàng hoá và d(cid:1231)ch v(cid:1257) trong n(cid:1133)(cid:1247)c (cid:255)(cid:1223) duy trì t(cid:1229) giá h(cid:1237)i (cid:255)oái (cid:1251) m(cid:1261)c c(cid:1237)(cid:3)(cid:255)(cid:1231)nh?

(cid:55)(cid:1273) giá h(cid:1237)i (cid:255)oái (USD/bern)

S1

E

1,50

D1

0

(cid:47)(cid:1133)(cid:1255)ng (cid:255)(cid:1239)ng bern

9. Gi(cid:1191)(cid:3) (cid:255)(cid:1231)nh r(cid:1205)ng Ngân hàng Trung (cid:1133)(cid:1131)ng Albernia c(cid:1237)(cid:3) (cid:255)(cid:1231)nh giá tr(cid:1231) n(cid:1245)i t(cid:1227), (cid:255)(cid:1239)ng bern, theo USD (v(cid:1247)i t(cid:1229) giá là 1,5 USD (cid:255)(cid:1241)i (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c 1 bern) và cam k(cid:1219)t gi(cid:1267) v(cid:1267)ng t(cid:1229) giá (cid:255)ó. Tr(cid:1133)(cid:1247)c (cid:255)ó, th(cid:1231) tr(cid:1133)(cid:1249)ng ngo(cid:1189)i h(cid:1237)i c(cid:1259)a (cid:255)(cid:1239)ng bern (cid:255)ang (cid:1251) tr(cid:1189)ng thái cân b(cid:1205)ng, nh(cid:1133) trong bi(cid:1223)u (cid:255)(cid:1239) d(cid:1133)(cid:1247)i (cid:255)ây. Tuy nhiên, c(cid:1191) Albernia và M(cid:1275)(cid:3)(cid:255)(cid:1221)u b(cid:1203)t (cid:255)(cid:1195)u tin r(cid:1205)ng có r(cid:1259)i ro r(cid:1193)t l(cid:1247)n trong vi(cid:1227)c gi(cid:1267) tài s(cid:1191)n Albernia, và h(cid:1227) qu(cid:1191) là, c(cid:1191) hai n(cid:1133)(cid:1247)c (cid:255)(cid:1221)u không mu(cid:1237)n gi(cid:1267) tài s(cid:1191)n Albernia n(cid:1219)u h(cid:1233) không nh(cid:1201)n (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c su(cid:1193)t sinh l(cid:1255)i cao h(cid:1131)n so v(cid:1247)i su(cid:1193)t sinh l(cid:1255)i c(cid:1259)a tài s(cid:1191)n M(cid:1275). (cid:264)(cid:76)(cid:1221)u này s(cid:1217)(cid:3) (cid:1191)nh (cid:75)(cid:1133)(cid:1251)ng (cid:255)(cid:1219)n bi(cid:1223)u (cid:255)(cid:1239) nh(cid:1133) th(cid:1219) nào? N(cid:1219)u Ngân hàng Trung (cid:1133)(cid:1131)ng Albernia c(cid:1237) g(cid:1203)ng gi(cid:1267) t(cid:1273) giá (cid:75)(cid:1237)i (cid:255)oái c(cid:1237)(cid:3) (cid:255)(cid:1231)nh thông qua s(cid:1265) d(cid:1257)ng chính sách ti(cid:1221)n t(cid:1227), (cid:255)(cid:76)(cid:1221)u này s(cid:1217)(cid:3) (cid:1191)nh h(cid:1133)(cid:1251)ng (cid:255)(cid:1219)n n(cid:1221)n kinh t(cid:1219) Albernia nh(cid:1133) th(cid:1219) nào?

10. Có m(cid:1245)t b(cid:1189)n h(cid:1233)c h(cid:1235)i b(cid:1189)n r(cid:1205)ng, “N(cid:1219)u Ngân hàng Trung (cid:1133)(cid:1131)ng m(cid:1193)t (cid:255)i kh(cid:1191) n(cid:259)ng s(cid:1265) d(cid:1257)ng chính sách ti(cid:1221)n t(cid:1227) tu(cid:484) ý trong c(cid:1131) ch(cid:1219) t(cid:1229) giá h(cid:1237)i (cid:255)oái c(cid:1237)(cid:3)(cid:255)(cid:1231)nh, t(cid:1189)i sao các qu(cid:1237)c gia l(cid:1189)i ch(cid:1193)p nh(cid:1201)n s(cid:1265) d(cid:1257)ng h(cid:1227) th(cid:1237)ng t(cid:1229) giá h(cid:1237)i (cid:255)oái c(cid:1237)(cid:3)(cid:255)(cid:1231)nh?” B(cid:1189)n s(cid:1217) tr(cid:1191) l(cid:1249)i nh(cid:1133) th(cid:1219) nào?

Kinh t(cid:1219) V(cid:429) mô Paul Krugman, 2006 Page 43