80
HNUE JOURNAL OF SCIENCE
Social Sciences 2024, Volume 69, Issue 2, pp. 80-86
This paper is available online at https://hnuejs.edu.vn
DOI: 10.18173/2354-1067.2024-0028
ECOLOGICAL SENSE
IN TO HOAI’S STORIES
FOR CHILDREN
CM QUAN SINH THI TRONG
TRUYN VIT CHO THIU NHI
CA TÔ HOI
Le Van Trung
Faculty of Primary Education, University of
Science and Education, The University
of Da Nang, Da Nang city, Vietnam
Corresponding author: lvtrung@ued.udn.vn
Lê Văn Trung
Khoa Gio dc Tiu hc, Trưng Đi hc
Sư phm, Đi hc Đ Nng,
thnh phố Đ Nng, Việt Nam
Tác giả liên hệ: lvtrung@ued.udn.vn
Received March 14, 2024.
Revised April 18, 2024.
Accepted May 12, 2024.
Ngày nhận bài: 14/3/2024.
Ngày sửa bài: 18/4/2024.
Ngày nhận đăng: 12/5/2024.
Abstract. The study of literature and the
environment, or ecological criticism, is one of the
increasingly affirmed approaches to literary texts
with the progressive devastation of the natural
environment in our time. With an eco-centric
philosophy, ecological critics always seek the
relationship between nature and culture, the wild
and the civilized. Diary of a Cricket and Deserted
Island by To Hoai has been warmly received by
worldwide readers with various approaches to the
work. By adopting an ecological approach to
decode the foundational essence of these stories,
we hope to provide readers, especially young ones,
a fresh perspective on the familiar literature while
unveiling some novelty.
Keywords: ecological sense, Ecological studies,
Nature and Human Relationship, Wild, Culture,
Civilized.
Tóm tắt. Nghiên cu văn hc và môi trưng hay
phê bnh sinh thi là mt trong nhng hưng tip
cận văn bản văn hc ngày càng đưc khng đnh
khi mà môi trưng t nhiên đang b tàn ph như
hiện nay. Vi tư tưng ly sinh thi làm trung tâm,
cc nhà phê bnh sinh thi luôn tm kim mi quan
hệ gia t nhiên và văn ha, hoang d và văn minh.
D Mn phiêu lưu kí, Đo hoang ca Tô Hoài đưc
bn đc trong và ngoài nưc đn nhận nng nhiệt.
Đ c nhiu hưng tip cận cc văn bản này. Chn
phê bnh sinh thi khi giải mnhng ni dung cơ
bản ca cc câu chuyện trên, chúng tôi mong mun
đưa đn bn đc, đặc biệt là nhng bn đc la
tuổi thiu nhi mt gc nhn v nhng tc phẩm
tưng chừng như đ quen nhưng luôn m ra nhng
điu mi l.
Từ khóa: phê bnh sinh thi, nghiên cu xanh, mi
quan hệ t nhiên và con ngưi, hoang d, văn ha,
văn minh.
1. Mở đầu
Môi trưng sinh thi là môi trưng sng, là nơi vn vật đưc sinh ra, tn ti, pht trin và
ha thân tr v vi nguyên thy. Từ xa xưa cho đn nay, vn vật gn b mật thit vi môi trưng
tn ti ca chúng. S vận đng và bin đổi ca môi trưng sinh thi đu c tc đng đn s hiện
diện ca muôn vật. Con ngưi là mt ch th chu s chi phi ca sinh thi, đng thi con ngưi
cng c nhng tc đng làm thay đổi môi sinh theo nhng chiu hưng khc nhau.
Xem xt mi tương tc gia con ngưi đi vi t nhiên và x hi, đ cao nhng gi tr sinh
thi và nhân văn, xem môi trưng sng phải mang tnh ngưi đ cao mi quan hệ vi t nhiên và
x hi là mi quan hệ hài ha cng sinh và pht trin. Phê bnh sinh thi văn chương xem mi
quan hệ này là ci ngun nuôi dưng mi sng to ca văn chương đng thi văn chương cng
Cm quan sinh thái trong truyện vit cho thiu nhi của Tô Hoài
81
tc đng tr li môi trưng sinh thi to dng ra n: “Quan hệ sinh thi vật cht và sinh thi tinh
thn là ht sc chặt ch, không th tch ri, và cng không th coi nh mt bên nào d là sinh thi
vật cht hay tinh thn. đây th hiện cao nht mi quan hệ gia T nhiên – Con ngưi – X hi
trong khi nghiên cu sinh thi văn chương [1; 61].
Nghiên cu sinh thi văn chương là mt vn đ mi ca phê bnh văn hc hiện nay. Nhng
vn đ này đang tn ti nhng quan niệm khc nhau trong việc vận dng lí luận sinh thi và
nghiên cu văn chương. Trong bài vit này, chúng tôi vận dng mt s ni dung cơ bản ca phê
bnh sinh thi trong việc tip cận hai tc phẩm D Mn phiêu lưu kí và Đo hoang ca nhà văn
Tô Hoài. Chúng tôi hi vng bài vit s m ra mt hưng nghiên cu thú v v nhng tc phẩm
văn hc dành cho bn đc la tuổi thiu nhi.
D Mn phiêu lưu kí là mt tc phẩm vit theo th loi đng thoi. Đây là mt th loi rt
hp dn vi la tuổi thiu nhi, bi th gii nhân vật là th gii ca nhng con vật mà bn đc
tr tuổi yêu thch nht. C th, trong vô thc sng to, nhà văn cng chưa đặt mi quan hệ mật
thit gia môi sinh và s tc đng ca hệ sinh thi đi vi th gii nhân vật trong tc phẩm.
Nhưng vi đặc trưng th loi, D Mn phiêu lưu kí đ đưa đn s gặp g diệu kì trong mi
tương giao gia sinh quyn và s tn ti, bin đổi trong cuc sng ca muôn loài. D Mn cng
vi cc nhân vật b nh trong thiên truyện đ c s chung sng, chuyn ha trong mt thiên
nhiên rng ln, kì thú nhưng cng rt b ẩn. Vn vật chung quanh chúng cng c s sng, khi
hin ha, nhưng đôi lúc cng rt khc nghiệt. Truyện hp dn bn đc theo chân Mn và Tri
qua nhng chuyn phiêu lưu k thú. Mi vng đt chúng đi qua hiện lên vô cng phong phú, c
nhng vng c cây xanh tt, nhng dng sông nh hin ha nhưng cng c nhng vng nưc
ngập mênh mông như thử thch s tn ti ca chúng. Bn ma trong năm cng đưc vn vật
cảm nhận qua s thch ng nhanh nhy ca đông đảo th gii côn trng. Cảm quan “mơ h sinh
thi” ca câu chuyện này v th cng đưc khơi gi đy thú v: “Bng cch đặt con ngưi – t
nhiên trong ci nhn tương giao, tiu thuyt đng vật không ch phản nh th gii sinh thi t
nhiên mà cn chuyn tải nhng thông điệp v sinh thi tinh thn qua ci nhn phản tư văn ha,
văn minh ca nhân loi. Ci t nhiên tr thành tm gương đ con ngưi soi chiu. Trên tinh
thn đ, tiu thuyt đng vật đ trnh bày mt ci nhn v đo đc ca t nhiên thông qua quy
luật sinh tn ca đng vật” [2; 1277].
Đo hoang ca Tô Hoài cng đ đặt ra trưc ngưi đc nhng mi quan hệ vừa hp dn mà
cng đy k thú và b ẩn gia s tn ti ca con ngưi vi th gii t nhiên. Hoang đảo là mt
môi trưng sng hoang d, xa l vi cc nhân vật trong câu chuyện. Đ tn ti, con ngưi phải
bit tm ngun sng và thch ng trong t nhiên. Đảo hoang là câu chuyện: “diễn giải khái niệm
kinh d sinh thái khi mô tả thiên nhiên như mt th gii bí ẩn, sng đng và đy thách thc, mặt
khác là s bổ sung khái niệm khi đ xut con đưng đ chung sng hài hòa cùng thiên nhiên. Câu
chuyện ngm xc đnh mt cách ng xử tài hoa vi t nhiên: chp nhận ri b nhng g đ bit,
mun bit v t nhiên đ lng nghe ting nói và tr thành bn ca t nhiên” [3; 171].
2. Nội dung nghiên cứu
2.1. Rung v nưc, sinh quyn tn ti ca muôn loi trong D Mn phiêu lưu kí
Mưn th gii côn trng làm hệ thng nhân vật ca thiên truyện, D Mn phiêu lưu kí ca
Tô Hoài đ vô tnh chm đn nhng vn đ cơ bản ca nghiên cu sinh thi văn chương trong
tương quan gia sinh thi t nhiên và sinh thi x hi. Th gii côn trng rt nhy cảm trưc
nhng thay đổi nh nht ca môi trưng chung quanh, hay nhng thay đổi ca môi trưng luôn
d bo nhng bin đng trong cuc sng ca nhân vật. Mn sinh ra bên b rung, ch trông ra
đm nưc. Rung và nưc là sinh quyn tn ti ca th gii côn trng vô cng đa dng, phong
phú. Rung và nưc là hai sinh th đem đn cho th gii nhân vật trong thiên truyện mt môi sinh
tuyệt vi: “Khi đêm đ xung hn, tt cả xm chúng tôi, cc bô lo l kh già cc đ cng bng
LV Trung
82
nhiên vui tnh, ai cng ra khi hang, đn t hi thật đông tận gia bi trong đêm ti mt lnh,
cng ung sương đng, cng ăn c ưt và nhng g tài hoa th gảy đàn thổi so, cng nhau ca
ht, nhảy múa linh đnh đn tận sng bch, lúc ông mặt tri quen thuc li nghiêm trang l lên
đng đông, mi tan cuc, ai v hang y” [4; 8].
Đặt th gii nhân vật vô cng phong phú trong mi quan hệ gn chặt vi môi trưng t nhiên
qua D Mn phiêu lưu kí, Tô Hoài c nhiu cơ hi khi ti hiện nhng v đp huyn diệu muôn
màu, muôn sc ca to ha. Sc hp dn ca câu chuyện là s dn dt ngưi đc đưc thưng
thc nhng khung cảnh thiên nhiên vô cng thơ mng. Đim gặp g ca câu chuyện vi tinh thn
cơ bản mà cc nhà lí luận phê bnh sinh thi đặt ra là ht sc thú v: “Cc nhà phê bnh mun đ
xut đây là, mi khi nhn thy v đp ca thiên nhiên, thưng ngon n, ngưi ta s c nhu cu
gn gi n” [5; 174]. Theo nhng chuyn phiêu lưu ca Mn, không gian truyện đưc m ra vi
mt hệ sinh thi phong phú, đông đúc ca s kt giao gia đông đảo loài vật và môi sinh ca
chúng. Mi loài vật c mt tập qun và không gian trú ng riêng: “My hôm n, tri mưa ln,
nhng h ao quanh bi trưc mặt, nưc dâng trng mênh mông. Nưc đy và nưc mi th cua
c cng tp nập xuôi ngưc, th là bao nhiêu c, su, vc, cc, le, sâm cm, vt tri, b nông,
mng, kt cc bi sông xơ xc tận đâu bay v vng tri nưc đ kim mi” [4; 14]. Nhng
đon văn giàu cht thơ đ to nên sc hp dn cho thiên truyện. Khi đng rung và nưc hài ha,
không gian sng ca th gii nhân vật tr nên gn gi và an lành. Bản tu khúc ca muôn loài
như mt bản ha ca v cuc sng tươi đp. S cân bng trong hệ sinh thi trên đưc tip tc m
rng trong cu trúc t s ca câu chuyện.
Đi vi cư dân sinh sng vi ngh nông, nhng cơn mưa đu ma đ đem li mt không
gian thật trong tro và tươi mt. Ma nưc nổi là môi sinh ha hn nhng ngun sinh dưng bt
tận cho muôn loài. Tô Hoài là mt trong nhng nhà văn am hiu mt cch sâu sc v s cng sinh
ca th gii côn trng đa dng vi sinh quyn tn ti ca chúng. Cả th gii đông đúc y gặp nhau
mt đim là chúng bit lng nghe ting ni ca t nhiên. Đim gặp g rt thú v gia cc trang
vit ca Tô Hoài và cc nhà trit hc môi trưng và trit hc sinh thi là: “Trit hc sinh thi quan
niệm rng, mi s vật trong th gii t nhiên không tn ti đc lập mà đu c quan hệ mc xch
vi nhau, môi trưng sng là do kt cu hu cơ gia cc s vật to thành. Hệ thng hu cơ y
khin cho s vật nương ta vào nhau, bao hàm ln nhau và cng nhau tn ti [6; 27-28]. Trong
D Mn phiêu lưu kí, s cng sinh ca muôn loài vi môi trưng sng luôn gn b mật thit. Mi
loài mi đặc tnh sng khc nhau nhưng đu chu s ảnh hưng và chi phi bi đng rung và
nưc. Hai yu t t nhiên này khi cân bng, chúng to nên mt sinh quyn thuận li cho s sng
và s pht trin ca chúng.
Nhng chuyn đng d rt mong manh ca khúc giao ma cng đưc nhà văn ti hiện thật
tinh t: “Ma thu mi chm, nhưng nưc đ trong vt. Trong thy cả nhng hn cui trng tinh
nm dưi đy. Nhn hai bên ven sông, phong cảnh đổi thay đ điu ngon mc [4; 74]. Cảm thc
v s thay đổi ca bn ma trong năm đi vi th gii nhân vật trong truyện cng đưc Tô Hoài
th hiện tinh t. Ngưi m thiên nhiên tr mnh trong cảm nhận rt nhanh nhy ca th gii côn
trng. Ma xuân gn lin vi khúc hoan ca. Nhng cơn mưa đu ma h d bo s sung túc, ma
thu đp nao lng trong nhng không gian thơ mng. Và ma đông đ v, cc loài vật vi tập tnh
ca mnh, đ tn ti, chúng tm nơi di trú: “Chng my lúc, không cn thy bng ai ngoài tri.
Bn chun chun cnh giy – cc cậu Km Km Kim m o bit mnh không th chu nổi cơn gi
giật đ m mm đi trưc. Anh em nhà Ning Niễng th lặn sâu xung bn nm vi my anh Gng
V bên cnh nhng Cua, nhng ch lo rt đương vi v đp nhng ci nhà đt lô nhô bt úp
quanh b cc đm ao” [4; 124].
Ra đi trong nhng thập niên na đu th k XX, khi thiên nhiên luôn đưc nhà văn đưa vào
tc phẩm như nhng cảnh quan đ làm nn cho việc th hiện tâm trng hoặc ni đn s chuyn
đng sâu lng bên trong tâm hn con ngưi, cch nhn v t nhiên, v môi trưng sng ca Tô
Hoài c nhng thay đổi ln. S sng to trong th gii nghệ thuật ca nhà văn đ khơi gi nhng
Cm quan sinh thái trong truyện vit cho thiu nhi của Tô Hoài
83
vn đ v vai tr ca t nhiên: “C s khc biệt v đim nhn, cc tc giả vit v t nhiên dưi
mt cảm quan mi – cảm quan sinh thi. S khc biệt v đim nhn đ dn đn s thay đổi quan
niệm v t nhiên, vai tr ca t nhiên. Cc ưc lệ v t nhiên b ph v, thay vào đ là quan niệm
v mt t nhiên t tr, tn ti bên ngoài con ngưi, không cn ph thuc vào bàn tay con ngưi,
t nhiên như c sinh mệnh đc lập [5; 72]. Lng nghe và hiu đưc ting ni ca t nhiên, ha
mnh vào t nhiên, tôn trng t nhiên, muôn loài c th thch ng vi bt c s thay đổi nào ca
ngưi m thiên nhiên v đi.
2.2. Bin v rừng – s tn ti ca con ngưi trong th gii hoang d
T nhiên là tổng ha mt ca mt sinh quyn c rt nhiu yu t, t nhiên đ ngu nhiên tr
thành mt hệ thng rt diệu kì. Mi thành t trong hệ thng đ đu c vai tr, v tr riêng ca
chúng. Ph v mt thành t trong hệ thng, sinh quyn y s c nhng thay đổi kh xc đnh.
Quan hệ gia con ngưi và t nhiên luôn là quan hệ cng sinh, n cng tn ti và tương tc qua
li. thc sinh thi: “nhn mnh con ngưi và tt cả sinh mệnh khc đu là nhng thành viên
bnh đng trong hệ thng đi t nhiên, nhân loi không phải là ch nhân ca t nhiên, t nhiên
cng không phải là nô lệ hoặc đi tưng tiêu dng ca nhân loi” [6; 23].
Đo hoang là thiên truyện th hiện mt cch sinh đng v mi quan hệ gia con ngưi và
th gii t nhiên. Trong quan niệm ca nhà văn, t nhiên c mi quan hệ rt k l vi s hiện diện
con ngưi. Câu chuyện đ đi sâu vào mi quan hệ cng sinh ca con ngưi và th gii hoang d.
Khi đi diện vi môi trưng sng đy b ẩn ca hoang đảo, An Tiêm ngh ngay đn việc tm đn
vi rừng xanh. Trong suy ngh ca ông th ch c rừng mi là nơi con ngưi c th tm ngun
sng. Hành trnh từ nhng hang núi, nhng mm vch đ cheo leo ven bin ca hoang đảo đn
vi rừng là hành trnh đi tm s sng. Trong nhng ngày đu, cuc sng ca gia đnh An Tiêm vô
cng kh khăn. H đ tm ra ngun nưc, nhưng nhng dng sui nh gia lưng chừng vch đ
cng không th là nơi nuôi sng lâu dài, ch c rừng mi c th là nơi h dung thân: “Th là mt
ngày kia, cả nhà An Tiêm ri đnh núi đ đi tm rừng” [7; 125]. Và chnh rừng đ tr thành nơi
cho h tip tc tm ngun sng đ hi vng tr li đt lin. Trong Đo hoang, rừng là mt sinh
quyn cc kì phong phú, n vừa quen và vừa b ẩn, quyn năng ca rừng luôn là mt thch đ
ca con ngưi.
n tưng đu tiên v rừng trong Đo hoang là nhng cnh rừng ca hoa tm xuân quen
thuc: “Quả nhiên đây là nhng bi tm xuân mc thành rừng. Bi tm xuân từ bao gi mc lên,
nhng khúc dây qun qut cun cun cao như tưng. Đưng vào ma hoa tm xuân, khp nơi
ửng hng màu nht” [7; 127]. Cch vit ca Tô Hoài luôn mang tnh d bo, môi trưng sng
luôn đưc đặt trưc, con ngưi s đưc đặt trong ci sinh quyn mà nhà văn m ra. Không gian
ca nhng cảnh rừng hoa tm xuân đ đưa đn cho gia đnh An Tiêm cảm gic v s sng đang
ha hn nhng đu tt đp khi mà h vừa trải qua nhng bin c khng khip trong cuc sng:
“An Tiêm nhn Mon ri ni:
- Con nh đưc mi hoa tm xuân này Bi L, gii đy. Phải, nơi này cng như quê mnh,
cng c hoa tm xuân. Hoa tm xuân n th ht ma lnh. Bi L, th là li sp đn ma nưc,
li lo đy. Cc con , sau này ta s đưa ngưi ra đảo m đt, ri đây cng thành như Bi L
sông Ci. , c khi sau này…” [7; 127-128].
S hiện diện ca gia đnh An Tiêm gia hoang đảo đ khng đnh quan đim cng sinh gia
con ngưi và t nhiên. T nhiên đ cung cp cho h nơi trú ng, đu tiên là nhng hang đ, sau
đ h bit nhặt nhnh nhng thân g đ che ln, làm nhà. T nhiên cung cp ngun sng khi con
ngưi bit tm kim, t nhiên cho h ci đp nu h bit cảm nhận. Con ngưi đ thc s nương
nh t nhiên đ tn ti. Đ thch ng, con ngưi cn phải c nhng hiu bit v t nhiên hoang
d, nu không cn thit th không đi khng li vi nhng tn ti chung quanh mnh. Ma lnh,
gia đnh An Tiêm đt lửa sưi m, nhng đàn rn từ nhng vch đ cảm nhận hơi m ca lửa đ
tm đn: “Nhng con rn cc pha vch đ dn cả đn trên ngn lửa, chc, nhng ci đuôi li
LV Trung
84
th xung, như nhng đuôi chut. Gi bưng tay lên mặt, không dm nhn. Rn đâu t thành nhng
mảng to như cả mặt vch đ nhp nhnh. Mon rút mảnh c dưi chân mun chc lên cho n rơi
xung. Phải đnh rn. Không đnh, c lúc n cn mnh.
Nhưng An Tiêm đ ni:
Con trăn, con rn ma rt th hin lành, chng làm hi ai đâu. Sut ma này n cun trn
ng kh trong hc đ. Thy lửa m th n m đn. N cng rt, mun sưi m như mnh thôi”
[7; 114-115]. Con ngưi và th gii t nhiên đ cng nương ta vào nhau.
Cc nhà l luận cho rng: “M hc sinh thi bao gm quan hệ thẩm m sinh thi ca con ngưi
và t nhiên, vi x hi và vi chnh mnh, là mt th m hc đương đi ph hp vi quy luật sinh
thi. M hc sinh thi xem hài ha là hnh thi m hc cao nht, nhn mnh mi liên hệ gia tnh
mệnh, xem sinh mệnh là thuc tnh ca con ngưi và vn vật trong t nhiên” [6; 75]. Vi Đo
hoang, Tô Hoài đ nhiu ln khng đnh mi tương giao vô cng kì diệu gia con ngưi và nhng
tn ti chung quanh. Phải hiu bit sâu sc v t nhiên, cảm nhận đưc nhng chuyn đng ca
vn vật, con ngưi mi c th không đơn đc nơi hoang d.
Mon tht lc, cuc sng nơi hoang d ca gia đnh An Tiêm đ c nhng thay đổi ln. Đ
trải qua nhng bin c khi sng cng gia đnh, Mon nh li nhng việc ban đu h thch ng vi
cuc sng t nhiên. Mon đ bit cch thc đ tn ti. Bưc ngoặc ln nht trong phn th ba ca
thiên truyện là s xut hiện ca hai chú gu b mt m. S hiện diện ca Gu anh và Gu em đ
gp phn xoa đi ni đau, ni nh v ngưi thân ca cậu b Mon. Con ngưi và loài vật c cng
cảnh ng. S hiện diện ca chúng bi đp cho nhau. Mon thot khi cuc sng đơn đc đn tận
cng. Sau mt thi gian dài ch ni thm vi chnh mnh, gi đây cậu đưc tr chuyện: “Bao lâu
nay Mon c lm l cả ngày, không đưc ni. Bây gi mi đưc ni. Hai con gu không đp đưc
chuyện, nhưng c đưc ni, mnh nghe ting mnh đ thch ri. Và hai con gu c th bit chu
chuyện” [7; 194].
Mi quan hệ cng sinh gia ngưi và vật trong Đo hoang là nhng trang vit hp dn nht
ca thiên truyện. Mon chng kin hoàn cảnh mt m ca hai chú gu. Mon cưu mang và nuôi
dưng chúng ln lên và ngưc li, s hiện diện ca Gu Anh và Gu Em đ làm vơi đi ni nh
gia đnh, ni đơn đc nơi cuc sng hoang d. Du không bit đưc ting ngưi, nhưng hai chú
gu đ hiu đưc từng cử ch, điệu b ca Mon, chúng cảm nhận đưc cả nhng thay đổi trong
cơ th ca Mon khi Mon m: “Mon bây gi như ngưi c hai ci bng. Mon đi đâu, hai ci bng
cng đi theo. C hôm tr tri, Mon st nm trên mặt sàn, mặt đ rừ, hai con gu cng quanh quẩn
không đi đâu. Làm g, hai ci bng cng làm” [7; 203].
Đo hoang đ đặt ra mt vn đ ln ca phê bnh sinh thi là xem vn vật đu bnh đng và
c sinh mệnh trong s tn ti và chuyn đng đa dng ca th gii t nhiên. Nhà văn đ giải quyt
vn đ trên qua hư cu nghệ thuật ca mnh. C th, như chúng tôi đ lập luận phn trên, s gặp
g gia nhng tc phẩm nghệ thuật và lí luận vừa là tnh c nhưng cng vừa là thuc tnh ca văn
hc. Văn hc mang tnh d bo, nhng tc phẩm văn hc đch thc s m ra nhiu chân tri mà
con ngưi c đi mi cng chưa khm ph ci đch cui cng ca chúng.
2.3. S bt thưng ca nưc v bin động ca muôn loi
Trong hai thiên truyện trên, nưc hiện hu như hai mặt ca t nhiên, hin ha nhưng c lúc
giận gi. Nưc đem li ngun sng cho con ngưi nhưng đôi lúc nưc đặt con ngưi trưc nhng
thch thc rt khc nghiệt. Đi vi th gii nhân vật trong D Mn phiêu lưu kí, đng rung và
nưc là môi trưng sng quen thuc ca chúng. Nhưng khi mt trong hai yu t trên c s bin
đổi, mt cân bng, th ngun sng ca chúng lập tc b đe da. Bưc ngoặc đu tiên làm thay đổi
cuc sng ca Mn cng bt đu từ nưc. Mặc d Mn cng đ rt thc phng b cho s tn ti
ca mnh là đào nhiu ngch trong hang đ phng b khi him ha. Nhưng khi mà nhng chú b
c gng sử dng nưc như mt th lc đ hy hoi môi sinh ca Mn th mi c gng ca cậu ta
cng tr nên bt lc. Nưc ph v mi hệ thng phng vệ, nưc ngm sâu vào không gian sng