Ộ
Ệ
Ể
B NÔNG NGHI P VÀ PHÁT TRI N NÔNG THÔN
Ệ
ƯỜ
Ạ Ọ
Ệ
PHÂN HI U TR
NG Đ I H C LÂM NGHI P
KHOA NÔNG H CỌ
o0o
Ề Ệ
Ễ
Ỡ
CHUYÊN Đ : B NH GAN NHI M M
Ọ
Ầ
Ể
Ữ KI M TRA GI A H C PH N
ọ
ọ
ệ
Môn h c: B nh lý h c thú y 1
ị
ạ
ướ
ng d n ế
ứ
ễ
ẫ : Ph m Th Huê GV h Nhóm : Văn Ti n Dũng, Trung Nam, Chí Th c, (k65) Nguy n Văn Dũng( k66) L p: ớ K65B2 LTTY Khoa: Nông H cọ
1
ồ
Đ ng Nai, tháng 09 năm 2021
Ụ Ụ M C L C
Ữ Ế Ụ Ắ DANH L C CÁC CH VI T T C
Ụ Ạ Ả D NH L C CÁC B NG
Ộ N I DUNG TRÌNH BÀY
1. Khái quát v b nh gan nhi m gan…………………………………………5
2. Nguyên nhân ………………………………………………………………5
2.1.
ề ệ ễ
2.2.
Béo phì…………………………………………………………………6
2.3.
ỡ Tăng m máu…………………………………………………………..6
ế ưỡ Thi u dinh d ng………………………………………………………6
2.4. Qu n lý…………………………………………………………………6
ả
2.5. Di truy n………………………………………………………………..6
ề
3. Phân tích và d ch t
ị ễ ủ ễ ỡ c a gan nhi m m …………………………………….7
4. C ch sinh b nh……………………………………………………………8
ơ ế ệ
5. B nh lý mi n d ch c a gan nhi m m ………………………………………9
ủ ệ ễ ễ ỡ ị
6. Ch n đoán………………………………………………………………….10
ẩ
7. Đi u tr ……………………………………………………………………..10
2
ề ị
7.1 . Th nh và trung bình…………………………………………………….10
ể ẹ
7.2 . Th n ng…………………………………………………………………..11
ể ặ
7.3 . Phòng ng a………………………………………………………………..11
3
ừ
Ữ Ế Ụ Ắ DANH L C CÁC CH VI T T T
TGA: Triacylglycerol
4
ệ ế ạ TNFα : Tumor Necrosis Factors ( m t lo i protein đóng vai trò tín hi u t ộ bào).
Ụ Ả DANH L C CÁC B NG
ỡ ở ễ ạ ữ 3.1. Các lo i gan nhi m m bò s a……………………………………….7
ể ả ấ ỡ ễ 4.1 Hình nh hi n vi cho th y gan nhi m m ……………………………….9
5
ệ ữ ỡ ớ ứ ữ ễ ạ ỏ ố ế 5.1. M i li n h gi gan nhi m m v i tình tr ng s c kh e bò s a…………9
ễ ỡ ề ệ 1. Khái quát v b nh gan nhi m m
ộ ệ ỡ ứ ủ ễ ễ ể ạ ỡ ố Gan nhi m m (t c là nhi m m gan) là m t b nh r i lo n chuy n hóa chính c a
ể ậ ấ ượ ế ộ đ ng v t Nó phát tri n khi gan h p thu lipid v t quá quá trình oxy hóa và bài ti t lipid
ư ừ ượ ư ữ ướ ạ ủ c a gan. Lipid d th a đ c l u tr d i d ng triacylglycerol ( TAG ) trong gan và có
ấ ủ ế ệ ả ổ ượ ọ ứ liên quan đ n vi c gi m ch c năng trao đ i ch t c a gan . ạ Tình tr ng này đ c g i là
ỡ ở ứ ễ ễ ỡ ạ ầ ạ ộ h i ch ng gan nhi m m . Gan nhi m m ả giai đo n đ u căn b n là không có h i, tuy
ể ẫ ớ ơ ứ ứ ủ ệ nhiên tri u tr ng viêm gan kéo dài có th d n t ả i x gan và làm gi m ch c năng c a
ễ ễ ườ ỡ gan. Gan nhi m m không lây nhi m t ừ ườ ng i này sang ng i khác và cũng không di
ề ừ ế ệ ế ệ ễ ế ả ỡ truy n t th h này sang th h khác. Gan nhi m m có liên quan đ n gi m tình
ả ủ ộ ứ ả ạ ạ ỏ ấ tr ng s c kh e, h nh phúc, năng su t và kh năng sinh s n c a đ ng v t. ậ Do đó, gan
ễ ế ệ ẻ ả ả ỡ ờ ơ nhi m m có liên quan đ n vi c tăng chi phí thú y, th i gian đ kéo dài h n, gi m s n
ủ ộ ữ ả ổ ọ ượ l ậ ng s a và gi m tu i th trung bình c a đ ng v t.
2. Nguyên nhân
2.1.
Béo phì
ữ ệ ễ ế ộ ỡ Béo phì là m t trong nh ng nguyên nhân chính gây ra b nh gan nhi m m . K t qu ả
ủ ề ệ ộ ộ m t cu c đi u tra đăng trên NCBI (website c a Trung tâm Thông tin Công ngh sinh
ư ệ ị ự ơ ộ ố ọ ố ỳ ỉ ọ h c Qu c gia Đ n v tr c thu c Th vi n Y h c Qu c gia Hoa K ) ch ra 30 90%
ệ ẻ ắ ỡ ị ng ườ ưở i tr ễ ng thành b béo phì m c b nh gan nhi m m và tr em béo phì cũng không
ễ ỡ ơ ằ n m ngoài nguy c nhi m m gan.
ề ầ ặ ộ ệ ư ả ặ ườ M t đi u c n đ c bi t l u ý là ngay c khi cân n ng hoàn toàn bình th ạ ng, b n
ễ ị ỡ ừ ế ẫ v n có th ể b gan nhi m m ề ỡ n u vùng eo có quá nhi u m th a (vòng eo nam v ượ t
ữ ượ ượ ọ ụ ộ ậ quá 99101cm; vòng eo n v t quá 8689 cm đ c g i là béo phì c c b ). Vì v y, duy
ượ ố ề ệ ờ ề ả ỉ trì đ c thân hình cân đ i đ u c 3 vòng là đi u vô cùng tuy t v i không ch dành
6
ỏ ủ ả ứ ẩ ỹ riêng cho th m m bên ngoài mà c s c kh e c a lá gan.
2.2.
ỡ Tăng m máu
ả ủ ự ố ỡ ề ễ ễ ệ ể ạ ỡ Gan nhi m m và máu nhi m m đ u là h qu c a s r i lo n chuy n hóa, th ế
ệ ượ ườ ờ ớ ẽ ả ồ ả ộ nên 2 hi n t ng này th ng s x y ra đ ng th i v i nhau. Gi i thích m t cách c th ụ ể
ơ ế ể ế ậ ượ ơ h n thì gan là n i ti p nh n và chuy n hóa Lipid trong máu, n u hàm l ỡ ng m trong
ề ẽ ế ị ả ọ ạ ỡ ư máu quá nhi u s khi n gan b quá t ị ử i và không k p x lý làm đ ng l i m d trong t ế
ơ ể ạ ớ ỗ ộ ể bào gan. Và v i m i 2 phút, toàn b máu trong c th l ộ ầ i di chuy n qua gan m t l n,
ễ ể ệ ễ ề ỡ ỡ ả nên vi c gan nhi m m do tăng m máu là đi u d hi u. Đây là lý do gi i thích vì sao
2.3.
ạ ễ ỡ tăng m máu l ỡ i là nguyên nhân gây gan nhi m m .
ế ưỡ ấ Thi u ch t dinh d ng
ơ ể ủ ữ ườ ầ ố ưỡ C th c a nh ng ng ế i g y gò, m y u, suy dinh d ợ ố ng hay ăn u ng không h p
ấ ầ ộ ố ẽ ị ế ế ể ơ ể ữ ọ ớ ỡ lý s b thi u m t s ch t c n thi ơ t đ thanh l c b t m . H n n a, khi c th không
ượ ủ ưỡ ấ ầ ấ ẽ ế ượ ườ ả ố đ c cung c p đ y đ d ng ch t s khi n l ng đ ng trong máu gi m xu ng,
ượ ơ ể ẽ ự ề ả ấ ỉ ủ ể ạ không đ đ t o năng l ng. Khi đó, c th s t đi u ch nh kh năng tăng h p thu
ỡ ể ả ượ ạ ườ ậ ỡ ẽ ế ộ ụ m đ phân gi i thành năng l ng. N u lúc này, b n l i v n đ ng, m s tích t mà
ượ ả ề ượ ứ ẽ không đ c phân gi i, axit béo đi vào máu nhi u, v t quá m c cho phép s gây ra gan
2.4. Qu n líả
ễ ỡ nhi m m .
ế ố ế ả ưỡ ạ ỏ Các y u t qu n lý liên quan đ n dinh d ứ ng và tình tr ng s c kh e cũng có th ể
ả ưở ấ ượ ứ ễ ạ nh h ng đ n t ế ỷ ệ ắ l m c gan nhi m m . ỡ Th c ăn ch t l ẳ ng kém, ch ng h n nh ư
ứ ủ ớ ồ ộ ỷ ệ ắ ỡ th c ăn chua v i n ng đ butyrate cao, làm tăng t ễ m c gan nhi m m do tăng l
2.5. Di truy nề
ấ ả ượ ứ ổ ộ ộ ả s n xu t BHBA và gi m l ng th c ăn ăn vào . ứ Thay đ i th c ăn đ t ng t.
ế ố ề ễ ể ả ỡ ồ ị Các y u t ộ di truy n làm tăng kh năng b gan nhi m m có th bao g m các đ t
ế ả ưở ế ượ ứ ể ể ặ ỡ bi n nh h ng đ n l ng th c ăn, chuy n hóa lipid trong mô m ho c chuy n hóa
7
ế ụ ể ơ ế ạ ộ ở và bài ti t lipid trong gan. C th h n, các đ t bi n làm tăng quá trình t o lipid gan
β ả ở ả ỡ và phân gi i lipid mô m và gi m quá trình oxy hóa và quá trình đóng gói và bài
ế ở ấ ễ ễ ti t lipid ỡ gan r t d gây ra gan nhi m m .
ị ể ủ ễ ỡ
3. Phân tích và d ch t
c a gan nhi m m
ỡ ượ ọ ủ ặ ằ ẫ ọ ễ Gan nhi m m đ c đánh giá b ng phân tích hóa h c ho c mô h c c a các m u
ể ượ ễ ể ặ ỡ gan đ tìm TAG gan ho c lipid toàn ph n. ầ Nói chung, gan nhi m m có th đ c xác
ế ạ ặ ầ ự ị đ nh d a trên t ỷ ệ l ứ ph n trăm TAG ho c lipid trong gan có liên quan đ n tình tr ng s c
ả ủ ộ ứ ặ ấ ả ấ ỏ ỏ kh e gi m sút, s c kh e, năng su t ho c năng su t sinh s n c a đ ng v t. ậ Gan nhi m ễ
ể ượ ỡ ạ ườ ễ ẹ m có th đ c phân lo i thành gan bình th ỡ ng và gan nhi m m nh , trung bình và
n ng.ặ
ả ở ữ B ng 3.1. Các lo iạ gan nhi m mễ ỡ bò s a.
ạ Lo i gan Gan TAG gan 1(%) Xeton ni uệ
ngượ L ứ th c ăn, ấ ả s n xu t s aữ Tình tr ngạ ỏ ứ s c kh e, sinh s nả
0 0 0 Bình th ngườ Bình th ngườ <1%
ạ + 1–5% 0 ậ Thâm nh p TAG d ng trung tâm ỡ ễ Gan nhi m m nhẹ
ắ ậ 5–10% ++ 0 TAG thâm nh p kh p gan ỡ ễ Gan nhi m m ả ừ v a ph i
> 10% +++ Phình to, ho i tạ ử ỡ ễ Gan nhi m m n ngặ
TAG = triacylglycerol.
ệ ươ ứ ự ự ế
ố ng ng có nghĩa là liên k t tích c c và tiêu c c, và s ặ t ệ ẹ ừ ả ạ ạ Các ký hi u + và ế ệ ng ký hi u đ i di n cho liên k t nh , v a ph i ho c m nh; 0 có nghĩa là không có
8
ượ l liên k t.ế
ọ ặ c g i là
ỡ ộ ướ ặ
ả ng x y ra tr ượ ụ ứ ả ặ ị ượ ọ Gan nhi m m nghiêm tr ng ho c lâm sàng (> 10% TAG gan ), còn đ ộ ồ c khi tăng n ng đ xeton ng th c ăn ăn vào b suy gi m ho c
ầ ầ ả ễ ậ ể ề ọ ấ ữ ớ ứ ườ ộ h i ch ng v n đ ng bò béo ho c bò béo, th ả ướ c ti u, s t gi m BW tr m tr ng và l trong n ơ ấ th p h n nhi u so v i yêu c u s n xu t s a.
ộ ồ ậ ị Đ ng v t b gan nhi m m n ng cũng có th b gi m n ng đ glucocorticoid. K t ế
ể ị ả ượ ớ ẹ ỡ ả ủ Gerloff et al. ễ (1986a)
ướ ể
ồ ậ ứ
ộ ữ ư ệ ợ ọ
ặ ậ ể ặ
ộ ố ế ẫ vong có th do suy gan và th n ho c ướ i 75%, do m t s bò v n bi ng ăn
ử h i ph c sau b nh não gan d ự ừ ặ ộ ỡ ặ ằ ợ qu c a g i ý r ng, trái ng ỡ ặ ễ bình, gan nhi m m n ng phát tri n tr ự trong gan tăng t nhiên; ườ ữ qu .ả Trong nh ng tr ứ ấ ả suy gi m ý th c, m t đi u hòa, hôn mê , và t ỷ ệ ồ T l ng ng tim. ề ượ m c dù đã đ ễ c v i gan nhi m m nh và trung ế c khi sinh và có liên quan đ n n ng đ TAG ế ể tuy nhiên, các nghiên c u khác không th xác nh n nh ng k t ở ể ng h p nghiêm tr ng, bò phát tri n b nh não gan, đ c tr ng b i ề ệ ụ ị c đi u tr tích c c.
ị ỡ ễ ễ
ở ộ ế ỏ ơ m c đ nh h n, gan nhi m ư ở ứ ộ Bò b gan nhi m m trung bình 5 10% TAG gan và ệ
ị ễ ễ ẹ ỡ ứ ộ ư ẹ ỡ Bò b gan nhi m m trung bình ho c nh
ớ
ự ườ ậ ấ
ng. ệ ị ọ ọ ươ ậ ạ
ớ ế ẻ ả
ấ ỡ ặ ằ ỡ ị ỉ
ầ ễ ề ễ ữ ả
ỡ ặ ơ ượ ng âm nghiêm tr ng h n so v i bò có gan bình ố ượ ự ng âm nghiêm tr ng, s thâm nh p ch t béo, và các m i ứ ổ ỏ ấ ủ ng quan thu n v i tình tr ng s c kh e ữ ị ả Trong tháng đ u tiên sau khi đ , 5 đ n 10% bò s a b gan ố ớ ế i 50% s ơ ắ ệ ơ ủ ễ ấ ậ ỡ ọ ợ ơ ơ Do đó, hi u rõ h n v ề ể i nhu n cao h n
ồ m nh (1 đ n 5% TAG gan) cũng có n ng đ xeton ni u tăng cao nh ng không m c đ nh bò b gan nhi m m lâm sàng. ằ nói chung có cân b ng năng l ằ th S cân b ng năng l liên h sinh lý và trao đ i ch t c a chúng có t và năng su t sinh s n gi m. nhi m m n ng và 30 đ n 40% b gan nhi m m trung bình, ch ra r ng có t ấ bò s a có nguy c m c b nh và các v n đ sinh s n cao h n. ể ệ b nh lý và căn nguyên c a gan nhi m m là r t quan tr ng đ có l trong ngành s a.ữ
ơ ế ệ 4. C ch b nh lý
ặ ụ ể ơ ứ ủ ự ữ ậ ổ S thâm nh p quá m c c a lipid, ho c c th h n là TAG, gây ra nh ng thay đ i
ể ủ ể ở ổ ậ ơ ớ ự ề ậ ơ ổ t ng th và vi th c a gan tr ủ nên n i b t h n v i s thâm nh p nhi u h n c a
ư ạ ở ừ ạ ế lipid. Gan tr nên to ra và s ng lên, có các c nh tròn và có màu t nh t đ n vàng. Các
ượ ơ ươ ậ ậ ơ ể ị ễ ế tuy n th ng th n, th n, c tim và c x ng cũng có th b thâm nhi m v i l ớ ượ ng
ệ ổ ở ỡ ặ ị ệ TAG quá m c .ứ Các phát hi n b nh lý t ng quát khác ễ bò b gan nhi m m n ng là
9
ơ a) viêm c tim;
ạ ử ở ứ ậ ơ ử b) ho i t ồ các mô th n, bu ng tr ng, c và t cung;
ạ ử ế c) ho i t ậ ủ và xâm nh p c a tuy n yên;
ậ ủ ế ụ ệ ố ự ạ ế d) s xâm nh p c a tuy n t y và h th ng b ch huy t;
10
ạ ử ườ e) ho i t , viêm và loét đ ng tiêu hóa.
ễ ể ấ ả ỡ Hình 4.1. Hình nh hi n vi cho th y gan nhi m m .
ễ ệ ễ ỡ ủ
ỡ ẽ ớ ỷ ệ ắ l m c gan nhi m m có liên quan ch t ch v i t
ặ ệ ệ ạ ạ ố ố
ằ
ụ ề ọ lipid gan
ễ ệ ự ộ Hill và c ng s ,
ử ủ ệ
ư ọ m c và m c đ nghiêm tr ng c a các b nh truy n ả ề ễ ễ
ờ ỳ ế ộ ủ ị ứ ề ễ
ị 5. B nh lý mi n d ch c a gan nhi m m ệ ặ ỷ ệ ắ ễ m c các b nh r i lo n T l ị ữ ể ị ể ệ t là b nh ketosis và b nh d ch chuy n v ,vì nh ng r i lo n chuy n hóa khác, đ c bi ặ ẽ ở ạ ể ể trong tình tr ng cân b ng năng chuy n hóa này có đi m chung là bò đang ho c s ệ ế ở ự ầ ượ bò cũng liên quan đ n vi c tăng chi u dài S tích t ng âm tr m tr ng. l ề ủ ọ ứ ộ và m c đ nghiêm tr ng c a các b nh truy n nhi m nh viêm vú ( ứ ộ ỷ ệ ắ 1985 ) và viêm t T l cung. ỡ nhi m ph n nào tăng lên trong th i k chu sinh, ngay c khi không có gan nhi m m , ư ế ồ do các ch c năng mi n d ch b c ch và n ng đ c a các cytokine ti n viêm nh y u ố t ầ ứ ạ ử ố kh i ualpha ( ho i t ị TNFα ) tăng lên.
ả ố ỏ ở ứ ớ ữ ệ ữ gan nhi m mễ ạ ỡ v i tình tr ng s c kh e bò s a. B ng 5.1 . M i liên h gi a
ả ưở ố ạ R i lo n nh h ng
Abomasum +++
++ ạ ị ả Suy gi m ho t ễ ộ đ ng mi n d ch
11
Ketosis +++
ả ưở ố ạ R i lo n nh h ng
Viêm âm đ oạ +
Viêm vú ++
ử Viêm t cung ++
ố ữ S t s a +
ạ Sót l i nhau thai +
ố ể ệ ự ấ ợ ủ ẹ ễ ạ ặ i nh , trung bình ho c m nh c a gan nhi m
S + th hi n s liên quan b t l ứ ủ ế ạ ộ ồ m .ỡ S c m nh c a liên k t tăng lên khi tăng n ng đ triacylglycerol.
ẩ 6. Ch n đoán.
ệ
ấ ờ ơ ườ ữ ệ ả ợ Xét nghi m máu: Cholesterol, Triglycerid, th y tăng các men gan AST, ALT, ầ ng h p nghi ng x gan c n ph i xét nghi m thêm:
ỡ ẽ ấ ể ẩ ễ ả ơ ng pháp đ n gi n đ ch n đoán gan nhi m m . S th y hình b ng: ph Siêu âm
ả
ề phosphatase ki m. Nh ng tr ơ ả đông máu c b n, Bilirubin, Albumin, protein máu ươ ổ ụ nh gan tăng âm trên siêu âm ộ ờ ơ ế ể ồ Có th đo đ đàn h i gan n u nghi ng x gan
ị 7. Đi u trề ể 7.1. ẹ Th nh và trung bình
ề ễ ễ Đi u tr gan nhi m m ph thu c vào m c đ thâm nhi m lipid và căn
ọ ị ề ứ ộ ế ụ ễ
i s thi u h t gây ra thâm nhi m lipid ban ị ả ễ ế ặ
ữ ẩ ườ ng th
ấ ề ả ượ ườ ng v s n l ỡ ễ ế ạ
ỡ ụ ố ỡ ớ ng không khác v i bò có gan bình th ấ ể ẩ ể ẫ ể ậ ồ ộ ạ ự nguyên. Đi u quan tr ng là ch ng l đ u.ầ Ch n đoán gan nhi m m nh và trung bình r t khó và hi m g p vì bò b nh ẹ ưở ng s a và DMI, và h ằ cách duy nh t đ ch n đoán chính xác các lo i gan nhi m m là b ng sinh thi t gan, ơ ể bao g m ti u ph u đ xâm nh p vào khoang c th .
ể ỉ ự ệ
ằ
ộ ố ấ ặ ị ượ ẹ ườ ỡ ở ứ ộ ừ ở ứ ộ ễ ơ Tuy nhiên, có m t s d u hi u ch n đoán chung có th ch ra s gia tăng nguy c ng tiêu ng có ế ự m c đ v a và
ộ ẩ ẹ ỡ ễ gan nhi m m nh ho c trung bình và có liên quan đ n s cân b ng năng l ọ ự m c đ nh th Bò b gan nhi m m c c nghiêm tr ng. ệ ồ n ng đ xeton ni u tăng cao
ỡ ị
Các bi n pháp qu n lý chung có th đi u tr gan nhi m m nh và trung bình cũng ng th c ăn b ng ng t
12
ể ề ừ ặ ỏ ươ ậ ả ệ ươ t ạ ỏ ậ cách cung c p các lo i c đ u ho c c t ễ ệ ẹ ỡ Nên tăng l ự ư nh các bi n pháp phòng ng a gan nhi m m . ấ ng cao. ằ ứ ượ ả ể ụ ừ T p th d c v a ph i ễ ấ ượ i ch t l
ờ ượ ế ể ể ẩ / ngày đã đ c khuy n khích đ thúc đ y quá trình oxy hóa các th xeton
trong 1 gi trong c .ơ
ỗ ỗ ả ả mg prednisolone m i ngày trong 5 ngày làm gi m n ng đ TAG c s tích t ộ ồ ượ ự mg glucagon m i ngày trong 14 ngày đã đ o ng ở ụ
7.2.
i da 15 ở ổ bò trên 3,5 tu i ắ Tiêm b p 200 ướ gan. Tiêm d TAG trong gan
ể ặ Th n ng
ỡ ặ ễ ạ ễ ệ ườ Có 2 d ng gan nhi m m n ng. Gan nhi m m n ng không b nh não th ng đ ượ c
ỡ ặ ộ ứ ở ượ
ọ ứ ườ
ề ấ ỡ ặ ủ ỡ ặ
l y l
ọ ườ ả ọ
ơ ủ ề ấ Nó th ự Gan nhi m m n ng không b nh não th ệ ị c đi u tr tích c c. ờ ấ ạ ượ ứ ữ i đ ể ờ ỳ ỳ
ễ ị
ế ả ố ớ ữ ỡ ặ ị ệ ự ề ễ ả ị Hình th c ứ ồ ệ ư ặ ng th c ăn ăn vào th p và n ng đ xeton ni u tăng cao. đ c tr ng b i l ở ượ ặ ư ệ ễ c đ c tr ng b i suy nghiêm tr ng h n c a gan nhi m m n ng là b nh não gan, đ ặ ườ ế ồ ả i m c dù ng gây ch t ng gi m ý th c, m t đi u hòa, bu n ng và hôn mê. ế ượ ườ ễ đ ng không gây ch t i;ườ Tuy nhiên, nh ng con bò không bao gi ấ ỏ c s c kh e và năng su t ng ỡ ặ ễ ố ầ ủ Ngay c khi cu i cùng h có thai, h th đ y đ . ng phát tri n gan nhi m m n ng ị ạ ỏ ớ ở ạ Do đó, i trong k cho con bú sau và b lo i b s m trong th i k cho con bú đó. tr l ỡ ủ ề nhi u bác sĩ thú y khuy n cáo nên tiêu h y ngay nh ng con bò b gan nhi m m n ng.ặ Đi u tr hi u qu đ i v i bò b gan nhi m m n ng ph i tích c c và lâu dài.
8. Phòng ng aừ
ố ừ ụ ậ M c tiêu c a thu c phòng ng a gan nhi m m là làm gi m ho c th m chí t t h n,
ế ả ễ
ẩ
ầ ẩ
ố ơ ặ ỡ ễ ỡ Có m t s th c ơ ề ẩ ủ ộ ố ự nguy c ti m n c a gan nhi m m . ỡ Nên cho bò ăn m t kh u ộ ễ Nên x lý ử ệ ạ ố ớ ị
ế ố ể ầ ự ể ố ậ ứ ố ễ ả M t chu ng tr i s ch s , thông thoáng v i không khí
ẩ ạ ạ ứ ẽ ươ ấ ượ ủ ớ ng cao là t i, ch t l ấ ả t c
ữ ề ể ủ ể ạ ỏ ầ đ lo i b h u h t các y u t ả ừ hành qu n lý chung có th giúp ngăn ng a gan nhi m m . ầ ủ ph n cân đ i theo nhu c u kh u ph n c a chúng trong giai đo n chu sinh. ạ bò ngay l p t c và tích c c trong giai đo n chu n b sinh s n đ i v i các b nh lây ộ ồ ạ nhi m và r i lo n chuy n hóa. ể ụ ậ trong lành, đ không gian và t p th d c, và th c ăn t ệ ọ nh ng đi u quan tr ng đ phòng b nh.
ấ ằ Vi c cung c p glucose có th đ c tăng lên b ng cách tiêm hormone. ự Các l a ch n
ệ ể ưở
ắ
ứ ễ ỡ ọ i ướ Tiêm d mg / ngày Tác c ch ng minh là ngăn ng a gan nhi m m thành công .
ạ ậ ở ề ế ươ ồ ộ ng.
ệ
13
ế ố ạ ườ ề ượ ể ẫ ả ơ ể ượ có th là glucagon, insulin, ACTH, glucocorticoid và hormone tăng tr ng. da glucagon (15 mg / ngày trong 14 ngày;) và tiêm b p glucocorticoid (200 ượ prednisolone; ) đã đ ủ ợ ụ d ng có l ả Insulin gi gan , làm tăng n ng đ glucose huy t t i phóng ch m ụ ừ ự ệ kg BW cũng có hi u qu trong vi c ngăn ng a s tích t TAG trong gan. li u l ừ ở i chính c a glucocorticoid, ACTH và glucagon là tăng t o gluconeogenesis li u 0,14 IU / Tuy nhiên, ng ng insulin cao h n (0,29 và 0,43 IU / kg BW) có th d n đ n s c h đ
ề ấ ượ ậ ử ụ
ưở ở ề ợ ỳ Hormone tăng tr Hoa K . ữ c ch p thu n s d ng cho bò s a đang ể i, đi u này có th ng không có tác d ng có l
ưở ệ ệ ụ ả ơ i thích là do hormone tăng tr ng kém hi u qu h n trong vi c tăng IGFI
14
ả ờ ỳ ầ ả huy t.ế C glucagon và insulin đ u không đ cho con bú ượ c gi đ trong th i k đ u cho con bú.
Ả Ệ TÀI LI U THAM KH O
1. Gan nhi m m En.m.wikimedia.org
2.
ễ ỡ
ừ ề ệ ị ễ ỡ ở bò
G. Bobe Đánh giá: B nh lý, nguyên nhân, phòng ng a và đi u tr nhi m s a .ữ
15
3.
