
Mt s phương pháp xác ñnh công thc tng quát ca dãy s
- 1 -
S GIÁO DC & ðÀO TO ðNG NAI
Trưng THPT BC Lê Hng Phong
Giáo viên thc hin
NGUYN TT THU
Năm hc: 2008 – 2009

Mt s phương pháp xác ñnh công thc tng quát ca dãy s
- 2 -
MC LC
MC LC.................................................................................................................................... 1
LI M ðU.............................................................................................................................. 3
I. S DNG CSC – CSN ð XÂY DNG CÁCH TÌM CTTQ CA MT S DNG
DÃY S CÓ CÔNG THC TRUY HI ðC BIT. ............................................................ 4
II. S DNG PHÉP TH LƯNG GIÁC ð XÁC ðNH CTTQ CA DÃY S........... 24
III. NG DNG BÀI TOÁN TÌM CTTQ CA DÃY S VÀO GII MT S BÀI
TOÁN V DÃY S - T HP............................................................................................... 30
BÀI T!P ÁP DNG ................................................................................................................. 41
KT LU!N – KIN NGH...................................................................................................... 45
TÀI LIU THAM KHO........................................................................................................ 46

Mt s phương pháp xác ñnh công thc tng quát ca dãy s
- 3 -
LI M ðU
Trong chương trình toán hc THPT các bài toán liên quan ñn dãy s là mt phn
quan trng ca ñi s và gii tích lp 11 , hc sinh thưng gp nhiu khó khăn khi gii
các bài toán liên qua ñn dãy s và ñc bit là bài toán xác ñnh công thc s hng tng
quát ca dãy s . Hơn na mt s lp bài toán khi ñã xác ñnh ñưc công thc tng
quát ca dãy s thì ni dung ca bài toán gn như ñưc gii quyt. Do ñó xác ñnh công
thc tng quát ca dãy s chim mt v trí nht ñnh trong các bài toán dãy s.
Chuyên ñ “Mt s phương pháp xác ñnh công thc tng quát ca dãy s ”
nhm chia s vi các bn ñng nghip mt s kinh nghim gii bài toán xác ñnh CTTQ
ca dãy s mà bn thân ñúc rút ñưc trong quá trình hc tp và ging dy.
Ni dung ca chuyên ñ ñưc chia làm ba mc :
I: S dng CSC – CSN ñ xây dng phương pháp tìm CTTQ ca mt s dng dãy s
có dng công thc truy hi ñc bit.
II: S dng phương pháp th lưng giác ñ xác ñnh CTTQ ca dãy s
III: ng dng ca bài toán xác ñnh CTTQ ca dãy s vào gii mt s bài toán v
dãy s - t hp .
Mt s kt qu trong chuyên ñ này ñã có mt s sách tham kho v dãy s, tuy
nhiên trong chuyên ñ các kt qu ñó ñưc xây dng mt cách t nhiên hơn và ñưc sp
xp t ñơn gin ñn phc tp giúp các em hc sinh nm bt kin thc d! dàng hơn và
phát tri"n tư duy cho các em hc sinh.
Trong quá trình vit chuyên ñ, chúng tôi nhn ñưc s ñng viên, giúp ñ# nhit
thành ca BGH và quý thy cô t Toán Trưng THPT BC Lê Hng Phong. Chúng tôi
xin ñưc bày t$ lòng bit ơn sâu sc.
Vì năng lc và thi gian có nhiu hn ch nên chuyên ñ s% có nhng thiu sót. Rt
mong quý Thy – Cô và các bn ñng nghip thông cm và góp ý ñ" chuyên ñ ñưc tt
hơn.

Mt s phương pháp xác ñnh công thc tng quát ca dãy s
- 4 -
MT S PHƯƠNG PHÁP XÁC ðNH
CÔNG THC T NG QUÁT CA DÃY S
I. S DNG CSC – CSN ð XÂY DNG CÁCH TÌM CTTQ CA MT S
DNG DÃY S CÓ CÔNG THC TRUY HI ðC BIT.
Trong mc này chúng tôi xây dng phương pháp xác ñnh CTTQ ca mt s dng dãy
s có công thc truy hi dng ñc bit. Phương pháp này ñưc xây dng da trên
các kt qu ñã bit v CSN – CSC , kt hp vi phương pháp chn thích hp. Trưc ht
chúng ta nhc li mt s kt qu ñã bit v CSN – CSC .
1. S# h$ng t%ng quát c&a c'p s# c(ng và c'p s# nhân
1.1: S# h$ng t%ng quát c&a c'p s# c(ng
ðnh nghĩa: Dãy s
có tính cht
−
= +
∀ ≥
,
là s thc không ñi
gi là cp s cng .
: gi là công sai ca CSC;
: gi s hng ñu,
gi là s hng tng quát ca cp s
ðnh lí 1: Cho CSC
. Ta có :
= + −
(1).
ðnh lí 2: Gi
là tng n s hng ñu ca CSC
có công sai d. Ta có:
= + −
(2).
1. 2: S# h$ng t%ng quát c&a c'p s# nhân
ðnh nghĩa: Dãy s
có tính cht
+
= ∀ ∈
ℕ
gi là cp s nhân công
bi
.
ðnh lí 3: Cho CSN
có công bi
. Ta có:
−
=
(3).
ðnh lí 4: Gi
là tng n s hng ñu ca CSN
có công bi
. Ta có:
=
(4).

Mt s phương pháp xác ñnh công thc tng quát ca dãy s
- 5 -
2. Áp d)ng CSC – CSN ñ+ xác ñ,nh CTTQ c&a m(t s# d$ng dãy s# ñ-c bit
Ví d 1.1: Xác ñnh s hng tng quát ca dãy s
ñưc xác ñnh bi:
−
= = − ∀ ≥
.
Gi.i:
Ta thy dãy
là mt CSC có công sai
= −
. Áp dng kt qu (1) ta có:
= − − = − +
.
Ví d 1.2: Xác ñnh s hng tng quát ca dãy s
ñưc xác ñnh bi:
−
= = ∀ ≥
.
Gi.i:
Ta thy dãy
là mt CSN có công bi
=
. Ta có:
−
=
.
Ví d 1.3: Xác ñnh s hng tng quát ca dãy
ñưc xác ñnh bi:
−
= − = − ∀ ≥
.
Gi.i:
Trong bài toán này chúng ta gp khó khăn vì dãy
không phi là CSC hay CSN! Ta
thy dãy
không phi là CSN vì xut hin hng s
−
VT. Ta tìm cách làm mt
−
ñi và chuy"n dãy s v CSN.
Ta có:
− = − +
nên ta vit công thc truy hi ca dãy như sau:
− −
− = − = −
(1).
ðt
= − ⇒= −
và
−
= ∀ ≥
. Dãy
là CSN công bi
=
− −
⇒= = −
. Vy
= + = − +
∀ =
.
Nhn xét: M'u cht cách làm trên là ta phân tích
− = − +
ñ" chuy"n công thc
truy hi ca dãy v (1), t ñó ta ñt dãy ph ñ" chuy"n v dãy
là mt CSN. Tuy
nhiên vic làm trên có v không t nhiên lm! Làm th nào ta bit phân tích
− = − +
? Ta có th" làm như sau:

