Mt s phương pháp xác ñnh công thc tng quát ca dãy s
- 1 -
S GIÁO DC & ðÀO TO ðNG NAI
Trưng THPT BC Lê Hng Phong
Giáo viên thc hin
NGUYN TT THU
Năm hc: 2008 – 2009
Mt s phương pháp xác ñnh công thc tng quát ca dãy s
- 2 -
MC LC
MC LC.................................................................................................................................... 1
LI M ðU.............................................................................................................................. 3
I. S DNG CSC – CSN ð XÂY DNG CÁCH TÌM CTTQ CA MT S DNG
DÃY S CÓ CÔNG THC TRUY HI ðC BIT. ............................................................ 4
II. S DNG PHÉP TH LƯNG GIÁC ð XÁC ðNH CTTQ CA DÃY S........... 24
III. NG DNG BÀI TOÁN TÌM CTTQ CA DÃY S VÀO GII MT S BÀI
TOÁN V DÃY S - T HP............................................................................................... 30
BÀI T!P ÁP DNG ................................................................................................................. 41
KT LU!N – KIN NGH...................................................................................................... 45
TÀI LIU THAM KHO........................................................................................................ 46
Mt s phương pháp xác ñnh công thc tng quát ca dãy s
- 3 -
LI M ðU
Trong chương trình toán hc THPT các bài toán liên quan ñn dãy s là mt phn
quan trng ca ñi s và gii tích lp 11 , hc sinh thưng gp nhiu khó khăn khi gii
các bài toán liên qua ñn dãy sñc bit là bài toán xác ñnh công thc s hng tng
quát ca dãy s . Hơn na mt s lp bài toán khi ñã xác ñnh ñưc công thc tng
quát ca dãy s thì ni dung ca bài toán gn như ñưc gii quyt. Do ñó xác ñnh công
thc tng quát ca dãy s chim mt v trí nht ñnh trong các bài toán dãy s.
Chuyên ñMt s phương pháp xác ñnh công thc tng quát ca dãy s
nhm chia s vi các bn ñng nghip mt s kinh nghim gii bài toán xác ñnh CTTQ
ca dãy s mà bn thân ñúc rút ñưc trong quá trình hc tp và ging dy.
Ni dung ca chuyên ñ ñưc chia làm ba mc :
I: S dng CSC – CSN ñ xây dng phương pháp tìm CTTQ ca mt s dng dãy s
có dng công thc truy hi ñc bit.
II: S dng phương pháp th lưng giác ñ xác ñnh CTTQ ca dãy s
III: ng dng ca bài toán xác ñnh CTTQ ca dãy s vào gii mt s bài toán v
dãy s - t hp .
Mt s kt qu trong chuyên ñ này ñã có mt sch tham kho vy s, tuy
nhiên trong chuyên ñ các kt qu ñó ñưc xây dng mt cách t nhiên hơnñưc sp
xp t ñơn gin ñn phc tp giúp các em hc sinh nm bt kin thc d! dàng hơn
phát tri"n tư duy cho các em hc sinh.
Trong quá trình vit chuyên ñ, chúng tôi nhn ñưc s ñng viên, giúp ñ# nhit
thành ca BGH và quý thy cô t Toán Trưng THPT BC Lê Hng Phong. Chúng tôi
xin ñưc bày t$ lòng bit ơn sâu sc.
Vì năng lc và thi gian có nhiu hn ch nên chuyên ñ s% có nhng thiu sót. Rt
mong quý Thy – Cô và các bn ñng nghip thông cm và góp ý ñ" chuyên ñ ñưc tt
hơn.
Mt s phương pháp xác ñnh công thc tng quát ca dãy s
- 4 -
MT S PHƯƠNG PHÁP XÁC ðNH
CÔNG THC T NG QUÁT CA DÃY S
I. S DNG CSC – CSN ðY DNG CÁCH TÌM CTTQ CA MT S
DNG DÃY S CÔNG THC TRUY HI ðC BIT.
Trong mc này chúng tôi xây dng phương pháp xác ñnh CTTQ ca mt s dng dãy
s có công thc truy hi dng ñc bit. Phương pháp này ñưc xây dng da trên
các kt qu ñã bit v CSN – CSC , kt hp vi phương pháp chn thích hp. Trưc ht
chúng ta nhc li mt s kt qu ñã bit v CSN – CSC .
1. S# h$ng t%ng quát c&a c'p s# c(ng và c'p s# nhân
1.1: S# h$ng t%ng quát c&a c'p s# c(ng
ðnh nghĩa: Dãy s
có tính cht
= +
,
là s thc không ñi
gi là cp s cng .
: gi là công sai ca CSC;
: gi s hng ñu,
gi là s hng tng quát ca cp s
ðnh lí 1: Cho CSC
. Ta có :
= +
(1).
ðnh lí 2: Gi
là tng n s hng ñu ca CSC
có công sai d. Ta có:

= +
(2).
1. 2: S# h$ng t%ng quát c&a c'p s# nhân
ðnh nghĩa: Dãy s
có tính cht

+
=
gi là cp s nhân công
bi
.
ðnh lí 3: Cho CSN
có công bi
. Ta có:
=
(3).
ðnh lí 4: Gi
là tng n s hng ñu ca CSN
có công bi
. Ta có:
=
(4).
Mt s phương pháp xác ñnh công thc tng quát ca dãy s
- 5 -
2. Áp d)ng CSC – CSN ñ+ xác ñ,nh CTTQ c&a m(t s# d$ng dãy s# ñ-c bit
Ví d 1.1: Xác ñnh s hng tng quát ca dãy s
ñưc xác ñnh bi:

= =
.
Gi.i:
Ta thy dãy
là mt CSC có công sai
=
. Áp dng kt qu (1) ta có:
= = +
.
Ví d 1.2: Xác ñnh s hng tng quát ca dãy s
ñưc xác ñnh bi:

= =
.
Gi.i:
Ta thy dãy
là mt CSN có công bi
=
. Ta có:

=
.
Ví d 1.3: Xác ñnh s hng tng quát ca dãy
ñưc xác ñnh bi:
 
= =
.
Gi.i:
Trong bài toán này chúng ta gp khó khăn vì dãy
không phi là CSC hay CSN! Ta
thy dãy
không phi là CSN vì xut hin hng s
VT. Ta tìm cách làm mt
ñi và chuy"n dãy s v CSN.
Ta có:
= +
nên ta vit công thc truy hi ca dãy như sau:
= =
(1).
ðt
= =

=
. Dãy
là CSN công bi
=

= =
. Vy

= + = +

=
.
Nhn xét: M'u cht cách làm trên là ta phân tích
= +
ñ" chuy"n công thc
truy hi ca dãy v (1), t ñó ta ñt dãy ph ñ" chuy"n v dãy
là mt CSN. Tuy
nhiên vic làm trên có v không t nhiên lm! Làm th nào ta bit phân tích
= +
? Ta có th" làm như sau: