1
.
PHÒNG GIÁO D C VÀ ĐÀO T O BÌNH XUYÊNỤ Ạ
TR NG THCS BÁ HI NƯỜ Ế
CHUYÊN ĐỀ
ÔN THI VÀO 10 THPT
CÁC VÙNG KINH TẾ
MÔN ĐA LÍ 9Ị
- Tác gi : Lê Th Hânả ị
- Ch c v : Giáo viênứ ụ
- Đn v công tác: Tr ng THCS Bá Hi nơ ị ườ ế
2
Bá Hi n, tháng 11/2021ế
A. Tác gi chuyên đả ề: Lê Th Hânị
Ch c v : Giáo viênứ ụ
3
Đn v công tác: Tr ng THCS Bá Hi nơ ị ườ ế
B. Chuyên đ:ề ÔN THI VÀO 10 THPT
CÁC VÙNG KINH T MÔN ĐA LÍ L P 9Ế Ị Ớ
I. ĐT V N ĐẶ Ấ Ề
Th c hi n KH s 60/KH-PGDĐT ngày 21 tháng 10 năm 2021 c a Phòng GDĐT vự ệ ố ủ ề
vi c t ch c vi t chuyên đ ôn thi vào 10 THPT môn Đa lí l p 9 c p THCS.ệ ổ ứ ế ề ị ớ ấ
Nh m th c hi n t t đi m i sinh ho t chuyên môn các nhà tr ng, Tr ngằ ự ệ ố ổ ớ ạ ở ườ ườ
THCS Bá Hi n th c hi n chuyên đ nâng cao ch t l ng thi vào 10 THPT n i dung 7ế ự ệ ề ấ ượ ộ
vùng kinh t môn Đa lí l p 9. Đa s h c sinh cho r ng Đa lí là b môn ph nên khôngế ị ớ ố ọ ằ ị ộ ụ
m n mà h c t p, ch t l ng môn h c thi vào l p 10 còn r t th p, các em không th t sặ ọ ậ ấ ượ ọ ớ ấ ấ ậ ự
yêu thích đi v i môn h c. M t khác đây là môn h c đòi h i s chuyên c n các em,ố ớ ọ ặ ọ ỏ ự ầ ở
nh ng đa s h c sinh l i th đng, l là, bi ng h c nên vi c các em t tìm tòi, lĩnh h i triư ố ọ ạ ụ ộ ơ ế ọ ệ ự ộ
th c là khó khăn, k t qu thi còn th p.ứ ế ả ấ
Đ giúp các em n m v ng đc ki n th c c b n 7 vùng kinh t và các d ng câuể ắ ữ ượ ế ứ ơ ả ế ạ
h i 4 m c đ nh n bi t, thông hi u, v n d ng th p và v n d ng cao. Tôi xây d ngỏ ở ứ ộ ậ ế ể ậ ụ ấ ậ ụ ự
chuyên đ tr ng tâm vào 7 vùng kinh t c a môn Đa lí l p 9, chuyên đ nh m nâng caoề ọ ế ủ ị ớ ề ằ
năng l c chuyên môn cho giáo viên, giúp giáo viên ch đng l a ch n n i dung d y h cự ủ ộ ự ọ ộ ạ ọ
phù h p v i t ng đi t ng h c sinh rút ng n chênh l ch h c t p gi a các đi t ng h cợ ớ ừ ố ượ ọ ắ ệ ọ ậ ữ ố ượ ọ
sinh trong m t l p h c. T o đi u ki n t t nh t cho m i h c sinh tham gia vào quá trìnhộ ớ ọ ạ ề ệ ố ấ ọ ọ
h c t p và cùng nhau ti n b . Giọ ậ ế ộ ờ d y có thành công hay không là h c sinh đã ti p thuạ ở ọ ế
đc nh ng gì qua bài h c, m t s h c sinh ch d ng l i m c đ ghi nh máy móc,ượ ữ ọ ộ ố ọ ỉ ừ ạ ở ứ ộ ớ
ch a phát huy năng l c ch đng sáng t o trong quá trình chi m lĩnh tri th c nên h c sinhư ự ủ ộ ạ ế ứ ọ
th đng lúng túng gi i quy t các câu h i liên quan đn n i dung h c t p, vì v y tôi xâyụ ộ ả ế ỏ ế ộ ọ ậ ậ
d ng chuyên đ h th ng hóa ki n th c c b n và các d ng câu h i ôn luy n thi vàoự ề ệ ố ế ứ ơ ả ạ ỏ ệ
THPT. Chuyên đ cũng là tài li u tham kh o đ giáo viên h ng d n h c sinh luy n t pề ệ ả ể ướ ẫ ọ ệ ậ
nhà theo t ng m c đ nh n th c, giúp giáo viên n m b t đc tình hình h c t p c aở ừ ứ ộ ậ ứ ắ ắ ượ ọ ậ ủ
h c sinh đ đi u ch nh quá trình d y h c cho phù h p, nâng cao ch t l ng b môn và cóọ ể ề ỉ ạ ọ ợ ấ ượ ộ
k t qu cao khi thi vào THPT năm h c 2021-2022.ế ả ọ
II. ĐI T NG, D KI N S TI T D YỐ ƯỢ Ự Ế Ố Ế Ạ
- Đi t ng: H c sinh h c môn đa lí l p 9ố ượ ọ ọ ị ớ
- D ki n chuyên đ: g m ki n th c c b n 7 vùng kinh t và bài t p tr c nghi mự ế ề ồ ế ứ ơ ả ế ậ ắ ệ
th c hành theo 4 m c đ nh n bi t, d y trong 21 ti tự ứ ộ ậ ế ạ ế
III. TH C TR NG CH T L NG GIÁO D C C A ĐN V NĂM H CỰ Ạ Ấ ƯỢ Ụ Ủ Ơ Ị Ọ
2020-2021
Năm h c 2020- 2021 v a qua, k t qu thi vào THPT môn Đa lí c a tr ng tôiọ ừ ế ả ị ủ ườ
ch a đt đc k t qu caoư ạ ượ ế ả
- V phía giáo viên: Qua quá trình gi ng d y và đc các đng nghi p trong tề ả ạ ượ ồ ệ ở ổ
chuyên môn góp ý, b n thân giáo viên d y l p 9 ch a tìm ra ph ng pháp gi ng d y choả ạ ớ ư ươ ả ạ
4
các em bi t cách t h c, t ch n l c x lí thông tin và t lĩnh h i ki n th c tr ng tâm,ế ự ọ ự ọ ọ ử ự ộ ế ứ ọ
ch a t o h ng thú h c t p cho h c sinh, ch a có bi n pháp thúc ép h c sinh h c môn Đaư ạ ứ ọ ậ ọ ư ệ ọ ọ ị
lí
- V phía h c sinh: H c sinh ch a t giác trong h c t p, ch a ch đng ti p thuề ọ ọ ư ự ọ ậ ư ủ ộ ế
ki n th c và ch a bi t k t h p các giác quan trong quá trình h c t p và lĩnh h i ki n th cế ứ ư ế ế ợ ọ ậ ộ ế ứ
(nghe, nhìn, ghi, đu suy nghĩ … ) .Tâm lý h c sinh ch a coi tr ng môn h c, không h ngầ ọ ư ọ ọ ứ
thú, say mê h c t p, các em không th y đc t m quan tr ng c a b môn h c. Kh năngọ ậ ấ ượ ầ ọ ủ ộ ọ ả
v n d ng tính toán, s d ng Atlát c a các emậ ụ ử ụ ủ h c sinh thu c di n y u kém còn nhi uọ ộ ệ ế ề
h n ch , các em ch a bi t khai thác các thông tin t các b n đ, bi u đ trong Atlát vàoạ ế ư ế ừ ả ồ ể ồ
các bài h c đ phát hi n ki n th c cũng nh c ng c ki n th c đã h c. ọ ể ệ ế ứ ư ủ ố ế ứ ọ Đi t ng h cố ượ ọ
sinh y u nhi u l i có nh ng khác bi t v cách nh n th c, đa ph n là do hoàn c nh giaế ề ạ ữ ệ ề ậ ứ ầ ả
đình, l i h c ho c thi u s quan tâm c a cha m ,... Nh ng đi u này đã nh h ngườ ọ ặ ế ự ủ ẹ ữ ề ả ưở
nhi u đn v n đ h c t p c a h c sinh, t đó d n đn các em chán n n vi c h c, h ngề ế ấ ề ọ ậ ủ ọ ừ ẫ ế ả ệ ọ ổ
ki n th c. Đc đi m c a tr ng là khu công nghi p, b m ph n nhi u làm công nhânế ứ ặ ể ủ ườ ở ệ ố ẹ ầ ề
theo ca nên thi u quan tâm đn con cái.ế ế Vì v y mà k t qu h c t p ch a đc cao.ậ ế ả ọ ậ ư ượ
T th c ti n trên và đc s phân công c a phòng giáo d c tr ng THCS Báừ ự ễ ượ ự ủ ụ ườ
Hi n vi t chuyên đ Ôn thi vào THPT môn Đa lí l p 9ế ế ề ị ớ tôi xây d ng các câu h i m cự ỏ ở ứ
đ nh n bi t, thông hi u, v n d ng th p và v n d ng cao nh m phù h p v i trình độ ậ ế ể ậ ụ ấ ậ ụ ằ ợ ớ ộ
nh n th c c a các em, t o h ng thú h c t p và đc bi t là tránh nguy c b đi m li t choậ ứ ủ ạ ứ ọ ậ ặ ệ ơ ị ể ệ
h c sinh có nh n th c ch m, h c y u. ọ ậ ứ ậ ọ ế Chuyên đ là tài li u tham kh o cho đng nghi pề ệ ả ồ ệ
cùng nhau nâng cao ch t l ng b môn Đa lí l p 9.ấ ượ ộ ị ớ
IV. GI I PHÁP TH C HI N CHUYÊN Đ Ả Ự Ệ Ề
A. H TH NG KI N TH C C B N 7 VÙNG KINH TỆ Ố Ế Ứ Ơ Ả Ế
I.VÙNG TRUNG DU VÀ MI N NÚI B C BỀ Ắ Ộ
1.V trí đa lí:ị ị
- Phía B c giáp:Trung Qu c.ắ ố
- Phía Tây giáp: Lào.
- Phía Đông Nam giáp: bi n.ể
- Phía Nam giáp: vùng ĐBSH và B c Trung B .ắ ộ
* Lãnh th : phía B c n c ta, chi m 1/3 di n tích lãnh th c a c n c, có đng b ổ Ở ắ ướ ế ệ ổ ủ ả ướ ườ ờ
bi n dài.ể
* Ý nghĩa:
+ D giao l u v i n c ngoài và các vùng trong n c.ễ ư ớ ướ ướ
+ Lãnh th giàu ti m năng.ổ ề
2. Đi u ki n t nhiênề ệ ự
* Đc đi m:ặ ể
- Đa hình cao, b c t x m nh.ị ị ắ ẻ ạ
- Khí h u nhi t đi gió mùa m, có mùa đông l nh.ậ ệ ớ ẩ ạ
5
- Khoáng s n nhi u nh t c n c: Than, s t, thi c, Apatit...ả ề ấ ả ướ ắ ế
- H th ng sông H ng, sông Đà có tr năng thu đi n d i dào.ệ ố ồ ữ ỷ ệ ồ
* Thu n l i: Tài nguyên thiên nhiên phong phú t o đi u ki n phát tri n kinh t đa ngành: ậ ợ ạ ề ệ ể ế
khai khoáng, th y đi n, trông cây công nghi p, kinh t bi n, du l ch....ủ ệ ệ ế ể ị
* Khó khăn:
+ Đa hình b chia c t, th i ti t di n bi n th t th ng, khoáng s n có tr l ng nh và ị ị ắ ờ ế ễ ế ấ ườ ả ữ ượ ỏ
đi u ki n khai thác ph c t p, xói mòn đt, s t l đt, lũ quét...ề ệ ứ ạ ấ ạ ở ấ
+ Ch t l ng môi tr ng gi m sút.ấ ượ ườ ả
3. Tình hình phát tri n kinh tể ế
a. Công nghi pệ:
- Công nghi p năng l ng phát tri n m nh:ệ ượ ể ạ
+ Đi u ki n phát tri n: ngu n thu năng d i dào và ngu n than phong phúề ệ ể ồ ỷ ồ ồ
+ Các nhà máy đi n ch y u: th y đi n Hòa Bình, S n La trên sông Đà, th y đi n Tuyênệ ủ ế ủ ệ ơ ủ ệ
Quang trên sông Ch y, nhi t đi n Ph L i và Uông Bí…ả ệ ệ ả ạ
- Khai thác khoáng s n: phát tri n nh ngu n tài nguyên khoáng s n giàu có, g m c kimả ể ờ ồ ả ồ ả
lo i đen, kim lo i màu, phi kim lo i và v t li u xây d ng.ạ ạ ạ ậ ệ ự
- Ch bi n th c ph m trên c s s d ng nguyên li u d i dào t i ch t nông – lâm –ế ế ự ẩ ơ ở ử ụ ệ ồ ạ ỗ ừ
ng nghi p.ư ệ
- Ch bi n lâm s n. => Công nghi p c a vùng phân b ch y u Đông B c.ế ế ả ệ ủ ố ủ ế ở ắ
b. Nông nghi pệ
- C c u s n ph m nông nghi p đa d ng (nhi t đi, c n nhi t đi, ôn đi)ơ ấ ả ẩ ệ ạ ệ ớ ậ ệ ớ ớ
- Lúa và ngô là cây l ng th c chính.ươ ự
- Do đi u ki n t nhiên c a vùng nhi u đi núi nên th m nh chính trong nông nghi pề ệ ự ủ ề ồ ế ạ ệ
c a vùng là tr ng cây công nghi p lâu năm và chăn nuôi gia súc l n.ủ ồ ệ ớ
- Cây chè chi m t tr ng l n v di n tích và s n l ng so v i c n c.ế ỷ ọ ớ ề ệ ả ượ ớ ả ướ
– Chăn nuôi: v t nuôi ch y u là trâu, l n.ậ ủ ế ợ
+ Đàn trâu chi m 57,3% so v i c n c (2002).ế ớ ả ướ
+ Đàn l n chi m kho ng 22% so v i c n c (2002).ợ ế ả ớ ả ướ
– Lâm nghi p: ngh r ng phát tri n m nh theo h ng nông – lâm k t h p.ệ ề ừ ể ạ ướ ế ợ
c. D ch v .ị ụ
- H th ng đng s t, đng ôtô, c ng bi n phát tri n, là đi u ki n thông th ng v iệ ố ườ ắ ườ ả ể ể ề ệ ươ ớ
đng b ng sông H ng và các n c láng gi ngồ ằ ồ ướ ề
- Kinh t c a kh u đóng vai trò quan tr ng: ho t đng trao đi hàng hóa truy n th ng v iế ử ẩ ọ ạ ộ ổ ề ố ớ
các t nh biên gi i phía nam Trung Qu c và Th ng Lào.ỉ ớ ố ượ
- Ho t đng du l ch tr thành th m nh kinh t c a vùng.ạ ộ ị ở ế ạ ế ủ
4. Các trung tâm kinh tế
- Thái Nguyên, Vi t Trì, H Long, L ng S n là nh ng trung tâm kinh t quan tr ng.ệ ạ ạ ơ ữ ế ọ
- Các c a kh u qu c t quan tr ng: Móng Cái, H u Ngh , L ng S n.ử ẩ ố ế ọ ữ ị ạ ơ