MTA. 0978449888

Ắ Ơ Ổ Ộ Ự Ủ Ỳ CHUYÊN Đ :Ề  S  THAY Đ I CHU K  DAO Đ NG C A CON L C Đ N

ự ỳ ệ ộ ị t đ , v  trí. ổ 1. S  thay đ i chu k  theo nhi ơ ở ế 1.1. C  s  lý thuy t.

ắ ơ ượ ỳ ủ ứ ở T (cid:0)2(cid:0) ­ Chu k  c a con l c đ n đ c tính b i công th c: l g

2

ặ ườ ố ọ ế ổ ổ ỳ ng g thay đ i thì chu k  T thay đ i.  N u là ế ồ ề ả ắ ộ ơ ậ ờ ượ ở c tính b i: (cid:0) (cid:0) T 2 T 1 (cid:0) (*) ắ ủ Do đó n u chi u dài c a con l c ho c gia t c tr ng tr ậ ẽ ạ ồ đ ng h  qu  l c thì nó s  ch y nhanh, ch m.  ị ờ ­ Th i gian nhanh, ch m trong m t đ n v  th i gian (trong 1 giây) đ T T T ổ ợ ắ ẽ ế ủ ệ ộ t đ : (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) l ề t 1(

t 1

ề ) ệ ộ 2 t đ  t Trong đó: (cid:0) (cid:0) (cid:0) ộ

t ở t đ  t  là đ  chênh l ch nhi

ệ ộ t đ

ồ ạ ch mậ . ả ồ

ồ ạ nhanh.  ả ớ ề ặ ề ề ặ ấ ộ ố ­ lt1 và lt2 là chi u dài  t t ­  1 2 λ ệ ố ở ­  → ệ ộ t đ  tăng   → ệ ộ ả t đ  gi m  ổ ị → ọ ắ → ỳ  chu k  tăng đ ng h  ch y tr ng tr

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) g 1( ) ) ( g h

0

(cid:0) ạ * N u dây treo con l c là s i dây kim lo i thì chi u dài c a nó s  thay đ i theo nhi l ệ ộ 1 và nhi  nhi ệ t ắ ấ ủ  là h  s  n  dài c a ch t làm dây treo con l c → → ồ ỳ + Nhi  chu k  tăng    chi u dài tăng    đ ng h  ch y  → → ỳ ả + Nhi  đ ng h  ch y   chu k  gi m   chi u dài gi m  ư ế * N u thay đ i v  trí đ t con l c, đ a lên cao so v i b  m t trái đ t m t kho ng h thì gia t c  ồ ạ ch mậ ồ ẽ ả ườ ng s  gi m   h 2 R R hR ỏ

ủ ồ ả ờ ồ ộ ờ ổ ệ t ạ 1.2. Các d ng câu h i. ậ a/ Th i gian nhanh, ch m c a đ ng h  trong m t kho ng th i gian quan sát t khi thay đ i nhi đ . ộ (cid:0) (cid:0) (cid:0) T t (cid:0) (cid:0) (cid:0) t t T 2

ạ ả ắ t đ  t ệ ộ 1 = 250C. Bi ộ ộ ắ ờ ệ ộ ả ố ặ ấ ở  trên m t đ t  t đ  gi m xu ng t nhi 2 = 200 C thì sau 1 ngày đêm (t) đ ng h  s ủ   ế ệ ố ở t h  s  n  dài c a ồ ẽ  ồ ạ λ = 2.10­5 K­1. Khi nhi ỏ (cid:0) ): ậ D. Nhanh 4,32 s Ví d  1:ụ  M t đ ng h  qu  l c ch y đúng gi ồ dây treo con l c là  ư ế ch y nh  th  nào (h i  ậ      A. Ch m 8,64 s               B. Nhanh 8,64 s                  C. Ch m 4,32 s                  ớ ề ặ ồ ạ ư ậ ộ ấ b/ Khi đ a lên đ  cao h so v i b  m t trái đ t, đ ng h  ch y ch m. (cid:0) (cid:0)(cid:0) t h R ấ ồ T (cid:0) t T Trong đó bán kính trái đ t R = 6400km. ạ ộ ộ ấ ờ ả ắ ưở ả ớ ỉ ệ ộ t đ  không  nh h ỗ ế ặ ấ t bán kính trái đ t là R = 6400km và  trên m t đ t . Bi   ắ ặ   ồ ư ồ ng đ n chu kì con l c . Đ a đ ng h  lên đ nh núi cao h = 640m so v i m t ậ ế ồ ẽ ạ ồ ậ D. Ch m 8,64 s ồ ạ ư ấ ậ ố ộ ồ Ví d  2:ụ  M t đ ng h  qu  l c ch y đúng gi ồ coi nhi ấ đ t thì m i ngày đ ng h  s  ch y nhanh hay ch m bao nhiêu ?  ậ          A. Nhanh 17,28 s                  B. Ch m  17,28 s               C. Nhanh 8,64 s                  ớ ề ặ c/ Khi đ a xu ng đ  sâu s so v i b  m t trái đ t thì đ ng h  ch y ch m (cid:0) T (cid:0)(cid:0) (cid:0) t t T ư ấ ộ s R 2 ớ ề ặ ố Trong đó s là đ  sâu đ a xu ng so v i b  m t trái đ t.

ạ ự ự ụ ủ ỳ ị ắ 2. S  thay đ i chu k  khi con l c ch u tác d ng c a ngo i l c. ổ ơ ở ế 2.1 C  s  lý thuy t.

MTA. 0978449888

ệ ế ệ ế ể N u con l c đ ộ ụ ườ ủ ẽ ị ố   c đ t trong h  qui chi u phi quán tính ­ h  qui chi u chuy n đ ng có gia t c ộ   ng) thì khi đó nó s  ch u tác d ng c a m t ế ớ ệ ạ ự ắ ượ ặ ứ ế so v i h  qui chi u đ ng yên (thang máy, ôtô, đi n tr ạ ự ạ ngo i l c. Các d ng ngo i l c không đ i th ệ ng là: = - (cid:0) (cid:0) ườ ộ ớ ur ề F r a ur   F (cid:0) (cid:0) * L c quán tính: ủ ề ầ ộ ổ r ma ể , đ  l n F = ma, chi u  ể ộ ng c a chuy n đ ng: chuy n đ ng nhanh d n đ u thì ộ   ể . Chuy n đ ng r a r v (cid:0) (cid:0)

ự r ậ ố v ư  có h V n t c  L u ý:  r ề ầ ậ ch m d n đ u thì  a ự (cid:0) q(cid:0) E , đ  l n F = * L c đi n tr ur ur   F qE=

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ư ế N u q > 0 thì . N u q < 0 thì L u ý: ườ ur E ur E ướ ứ

ng lên) ủ ướ r v ệ ur F ự ẩ    Trong đó:  D là kh i l ặ ậ ng đ t v t). ng: ế * L c đ y Ácsimét: ố ượ ể ầ ộ ớ ur F ur ẳ  F = DgV  ( F luông th ng đ ng h ủ ng riêng c a ch t l ng hay ch t khí (c a môi tr ủ ậ ấ ấ ỏ ấ ườ ấ ỏ V là ph n th  tích c a v t chìm trong ch t l ng hay ch t khí đó.

ợ ắ ệ ụ ự Trong t ng h p đó thì con l c xem nh  ch u tác d ng c a tr ng l c hi u d ng ấ ả ự ư ị ượ ở ố ọ → ườ t c  các tr ế ể hay trong l c bi u ki n (có vai trò nh  tr ng l c ụ c tính b i ) đ và gia t c tr ng ủ ọ uur ur ur = + P F 'P

ườ ệ ụ ở ư ọ uur ur = + ứ ' g g tr ng hi u d ng tính b i công th c . ur ự P ur F m

T

p= ' 2

ắ ơ ủ ộ ỳ Chu k  dao đ ng c a con l c đ n khi đó:

l g

'

ạ ỏ

ắ ặ 2.2 Các d ng câu h i:  a/ Khi con l c đ t trong thang máy thì: (cid:0) (cid:0)'

ag ộ ố ủ Trong đó: g ể ề ấ ấ ủ ủ ộ ­ g = 9,8m/s2 và a là gia t c chuy n đ ng c a thang máy.  ể ­ Vi c l y d u tùy thu c vào chi u chuy n đ ng c a thang máy và tính ch t c a ộ ể ộ ầ ậ ố ầ ặ xu ng ch m d n. lên nhanh d n ầ ho c đi  ố ế ầ ặ ấ ộ ấ ừ ộ ắ ơ ượ ắ tr n m t thang máy. Khi thang máy đ ng yên, con l c dao đ ng c treo ệ ấ ầ chuy n đ ng nhanh d n hay ch m đ n:  ậ ế + D u c ng (+) n u thang máy đi  ầ + D u tr  (­) n u thang máy đi lên ch m d n ho c đi xu ng nhanh đ n ứ ố ở ầ ẳ ậ ộ ứ ề ậ ầ ớ ỳ ỏ ắ ằ ộ Ví d  3: ụ M t con l c đ n đ ớ v i chu k  T. H i khi thang máy đi lên th ng đ ng ch m d n đ u v i gia t c a = g/2 thì chu k  dao  ộ đ ng m i c a con l c b ng:

D. T/ 2 B. T/2 ệ ứ

ư ớ ườ ng có ph ở ố ỳ ớ ủ A. 2T ườ ắ ặ b/ Khi con l c đ t trong đi n tr ố ng h p này gi ng nh  v i thang máy  ề ủ ng gi ng nh  l c quán  ề ườ ệ ể ợ ầ ự ệ C. T 2 ẳ ươ ng th ng đ ng. ệ ủ ự  trên (vai trò c a l c đi n tr ộ ệ ấ ủ ng đ  đi n tr ướ ườ ườ ố ấ ộ ướ ấ ấ ơ ườ  c ệ ế ự ng F. N u l c đi n tr ng h ư ự ị ng và d u c a đi n tích q đ  xác đ nh chi u  ừ ấ ng lên l y d u tr ng xu ng l y d u c ng (+), h Tr tính). C n d a vào chi u c a vect ườ ủ ự c a l c đi n tr (­).

qE (cid:0) g g (cid:0)' m ậ ặ ệ ề ặ

ng v t n ng m = 80g, đ t trong đi n tr ướ ộ ộ ệ ng đ  đi n tr ur E ườ ư ố ườ ộ ng đ u có véc t ệ ng lên có đ  l n E = 4800V/m. Khi ch a tích đi n cho qu i n i có gia t c tr ng tr ơ  ả    ng g =

0  = 2s, t

ớ ệ ủ

ố ượ ơ Ví d  4:ụ    M t con l c đ n có kh i l ắ ứ ườ ộ ớ ẳ ườ  th ng đ ng , h ng  c ạ ơ ỏ ọ ắ ủ ộ ặ n ng, chu kì dao đ ng c a con l c v i biên đ  nh  là T ­5C thì chu kì dao đ ng c a nó là :  10m/s2. Khi tích đi n cho qu  n ng đi n tích q = 6.10 ộ ả ặ ệ                     A. 2,5 s                           B. 2,36 s                              C. 1,72 s                     D. 1,54 s ể ắ ầ

(cid:0) c/ Khi con l c treo lên tr n m t ôtô chuy n đ ng ngang:  ủ ự ộ ụ ể ắ ộ ớ ố ị ộ    ­ Xe chuy n đ ng v i gia t c a. Con l c ch u tác d ng c a l c quán tính F (cid:0) am

2

2

(cid:0) (cid:0) ạ ợ ớ ươ ứ ẳ ộ ­ T i VTCB dây treo h p v i ph ng th ng đ ng m t góc tg  = α và g g a ' F P ắ ộ ơ ộ ỳ ủ ầ ượ ạ ị ề ầ ằ ớ ộ ắ ợ Ví d  5: ụ M t con l c đ n có chu k  dao đ ng là T = 2s đ ặ ườ ộ đ ng nhanh d n đ u trên m t đ ằ ng n m ngang. T i v  trí cân b ng, dây treo con l c h p v i ph ể   c treo vào tr n c a m t toa xe chuy n ươ   ng

MTA. 0978449888

φ ứ ộ ấ ố ủ ắ ộ ỳ = 30

0. L y g = 10m/s

2, tìm chu k  dao đ ng m i c a con l c và gia t c c a toa ớ ủ

ẳ th ng đ ng m t góc  xe:

ắ ặ ườ ệ ể ằ ố ộ ở ớ ng n m ngang (gi ng v i ôtô chuy n đ ng ngang trên)

ủ ự ườ ụ ệ ắ ị A. 1,86s; 5,77m/s2              B.1,86s; 10m/s2               C. 2s; 5,77m/s2                 D. 2s; 10m/s2 d/ Con l c đ t trong đi n tr     ­ Con l c ch u tác d ng c a l c đi n tr ng EqF (cid:0)

2

2

(cid:0) (cid:0) ớ ợ ạ ươ ứ ẳ ộ ng th ng đ ng m t góc tg  = α ­ T i VTCB dây treo h p v i ph và g g ' ( ) qE m ả ầ ạ ơ ồ ỏ - = ố ượ ệ ệ ươ ề ắ ượ c treo vào m t s i dây mãnh dài l = 1,40m trong đi n tr , đ 5, 66.10 ườ 2 = ườ ng m = 1g, tích đi n d ng đ u có ph ắ ở ng ươ   ng ằ   ng n m    VTCB khi . Con l c g m s 9, 79 /

ọ ộ ươ ợ F P ộ ộ Ví d  6:ụ   M t con l c đ n g m m t qu  c u kim lo i nh , kh i l 7 ộ ợ q C ngang, E = 10.000V/m, t ph ố ạ i m t n i có gia t c tr ng tr ứ ớ ng th ng đ ng m t góc: ng c a dây treo h p v i ph ẳ a = a = a = a = ộ ơ ươ          B. ủ A. C. D.

030

020

010

060

Ậ ộ Ụ ắ ơ ậ ệ

ố ượ ứ ươ ề ề ướ ườ ng đ u có ph ng m = 40 g  mang đi n tich q =  ộ ng đ   ng lên và có c ẳ ủ ng th ng đ ng có chi u h ộ ồ ệ i n i có g = 9,79 m/s 3. BÀI T P ÁP D NG ộ Câu1: M t con l c đ n g m m t dây treo l = 0,5 m, v t có kh i l ­8.10­5 C dao đ ng trong đi n tr ộ ườ ạ ơ E = 40 V/ cm, t A. T = 1,05 s B. T = 2,1 s D. T = 1,6 s

2.Chu kì dao đ ng c a con l c là: ắ C. T = 1,4 s ố ượ

ắ ơ ộ ệ

ồ ệ ươ ề ướ ườ ng th ng đ ng có chi u h ng đ u có ph ng m = 40 g  mang đi n tich q =  ố ng ng  xu ng và có c ạ ơ ứ ủ ắ ậ ẳ 2. Chu kì dao đ ng c a con l c là: ộ ề i n i có g = 9,79 m/s ộ Câu 2: M t con l c đ n g m m t dây treo l = 0,5 m, v t có kh i l ­8.10­5 C dao đ ng trong đi n tr ườ ộ ộ đ  E = 40 V/ cm, t A. T = 2,4 s D. T = 1,2 s C. T = 1,66 s ầ ủ ộ ầ

ơ

2 )

B. T = 1,42 s ỏ ủ ắ ơ 2 là: (L y g = 10 m/s ấ B. T = 2,22 s D. T = 5,43 s C. T = 2,43 s ư ấ ộ m t đ t lên đ  cao h = 3,2 km. Cho bán kính Trái Đ t R Câu 3: Chu kì dao đ ng nh  c a con l c đ n dài 1,5 m treo trên tr n c a thang máy đi lên nhanh d n  ố ề đ u v i gia t c 2,0 m/s A. T = 2,7 s ườ i ta đ a m t đ ng h  qu  l c t ồ ỏ ả ắ ừ ặ ấ ồ ạ ộ ồ ờ ồ ộ ậ ậ Câu 4: Ng = 6400 km, h i trong th i gian m t  ngày đ ng h  ch y nhanh hay ch m: ậ C. Ch m 43,2 s D. Nhanh 32,4 s A. Nhanh 4,32 s α ắ ủ ế ệ ố ở B. Ch m 23,4 s  30

­5 K­

0C. Bi

= 2.10 ả ắ ế ậ B. Nhanh 18,27 s α ạ ế ả ắ ộ ồ ở ặ ấ

­5

oC. Bi

t R = 6400 km và ồ m t đ t và nhi ệ ộ t đ  10 ồ Câu 6: M t đ ng h  qu  l c ch y đúng  K­1. Đ a đ ng h  lên đ nh núi cao 3,2 km có nhi ỉ

ặ ấ ở ư ồ ậ A.Ch m  2,6 s ộ ộ ư ồ ỉ

ồ ạ ỉ trên m t đ t  ế ệ ố ở ạ ộ ồ ở ồ t h  s  n  dài c a dây treo con l c là  Câu 5: M t đ ng h  qu  l c ch y đúng  oC thì m i ngày nó ch y nhanh hay ch m : 1. Khi nhi ậ ạ ỗ ố ệ ộ ạ t đ  h  xu ng đ n 10 ậ D . Ch m 17,28 s C. Ch m 18,72 s A. Nhanh 17,28 s ệ ộ  = 2.10 t đ  30 oC thì m i ngày nó ch y nhanh hay ch m : ỗ ậ ạ ậ D. Nhanh 26 s C. Ch m 26 s 0C. Đ a đ ng h  lên đ nh núi ồ ệ ộ   t đ  17  nhi ắ λ  = 4.10­5 K­ 1. Bán kính  t h  s  n  dài dây treo con l c ấ ả ắ ờ ồ ẫ . Bi ỉ ệ ộ t đ  trên đ nh núi là :

ậ ặ ề ệ ặ

ố ượ ướ

ườ ớ ố ng đ u có véc t ệ ng g = 10m/s ộ ớ ỏ 0 = 2s, t ủ ệ ơ ườ   ườ  c ng v t n ng m = 80g, đ t trong đi n tr ng ả ặ ư   ng lên có đ  l n E = 4800V/m. Khi ch a tích đi n cho qu  n ng, 2. Khi  ạ ơ ọ i n i có gia t c tr ng tr ­5C  thì chu kì dao đ ng c a nó là :  ộ

ườ ế ng là 1s, n u treo nó trong thang máy đang đi ệ  đi u ki n bình th ủ ầ B. Nhanh 62 s ồ Câu  7: M t đ ng h  qu  l c ch y đúng gi ờ cao h = 640m thì đ ng h  v n ch  đúng gi trái đ t là 6400km. Nhi          A. 17,5 0 C                               B. 14,5  0 C                                   C. 12 0 C                                  D. 7  0  C  ắ ơ ộ Câu 8: M t con l c đ n có kh i l ur ứ ẳ ườ ộ ệ  th ng đ ng, h đ  đi n tr ng  E ắ ủ ộ ộ chu kì dao đ ng c a con l c v i biên đ  nh  T  ệ ả ặ tích đi n cho qu  n ng đi n tích q = 6.10                     A. 2,5 (s)                           B. 2,36 (s)                                      C. 1,72 (s)                      D. 1,54   (s) Câu 9. Chu kì c a m t  ậ lên cao ch m d n đ u thì  ả ể ả ả ả ổ ở ề ộ con l c đ n ắ ơ   ẽ ủ ề chu kì c a nó s A. Gi m đi .                                                                     C. Không đ i B. Tăng lên D. Có th  x y ra c  3 kh  năng trên

MTA. 0978449888

ơ  có chi u dài l = 1m đ ể chuy n đ ng ộ  trên  (cid:0) 0 (cid:0) ặ ườ ở ộ c treo vào tr n m t chi c xe đang  ươ ế ẳ ầ ớ ắ ợ ộ 30 ề ượ  VTCB dây treo con l c h p v i ph ứ ng th ng đ ng m t góc

0

ắ Câu 10: M t ộ con l c đ n ắ ằ ng n m ngang thì khi  m t đ ủ . Chu kì dao đ ngộ  c a con l c trong xe là:

2

ắ ơ  có chu kì dao đ ngộ  To =2,5s t sm A. 18,7s                B. 1,78s                     C. 17,8s                        D. 1,87s /8,9

ề ầ ộ ộ  đi lên nhanh d n đ u v i ầ   ắ . Treo con l c vào tr n 2 . Chu kì dao đ ngộ  c aủ g (cid:0) ạ ơ i n i có  g (cid:0) ớ gia t cố sm /9,4

ắ Câu 11: M t ộ con l c đ n ể m t thang máy đang  chuy n đ ng con l c trong thang máy là: A. 1,77s                 B. 2,04s                    C. 2,45s                           D. 3,54s ả ắ ρ ộ ợ ị ặ ặ  = 0,67g/dm ng ẩ ủ ố ượ  m = 50g và kh i l kh i l ắ ơ  có chu kì T = 2s khi đ t trong chân không. Qu  l c làm b ng m t h p kim có   3. Khi đ t trong không khí, qu  l c ch u tác d ng ụ   ắ   trong ố ượ ố ượ  riêng  c a không khí là D = 1,3g/lít. ằ ả ắ ủ Chu kì T’ c a con l c ng riêng  ng Câu 12: M t ộ con l c đ n kh i l c a ủ l cự  đ y Acsimede,  không khí là: A. 1,908s                   B. 1,985s                           C. 2,105s                          D. 2,015s ủ ứ ắ

2

2

ắ ậ ề Câu 13: M t ộ con l c đ n ơ  có chu kì T =1,5s khi treo vào thang máy đ ng yên.  ầ thang máy đi lên ch m d n đ u v i ằ b ng bao nhiêu? Cho ớ gia t cố g (cid:0)

Chu kì c a con l c khi sma (cid:0) sm /8,9 /1 A. 4,7s                       B. 1,78s                              C. 1,58s                           D. 1,43s ắ ứ ủ ắ Chu kì c a con l c khi

2

ề ớ gia t cố . sm ơ  có chu kì T = 2s  khi treo vào thang máy đ ng yên.  Câu 14: M t ộ con l c đ n ầ thang máy đi lên nhanh d n đ u v i  /1,0

ồ ắ a (cid:0) A. 2,1s                       B. 2,02s                        C. 1,99s                        D. 1,87s ề ơ  g m m t s i dây có chi u dài l = 1m và qu  n ng có ng ệ ả ặ ườ 2 (cid:0) (cid:0) ớ ườ ườ ọ ố ệ đi n tr (cid:0) g ộ ợ  q =2,210­5C. Treo con l c vào vùng không gian có  ắ ng

4V/m và gia t c tr ng tr

ộ ng đ  4.10 ố ượ  m = 100g,  kh i l ươ   ướ ề  h ng ng theo ph ng đ u 2  . Chu kì dao đ ngộ   sm 10 /

ắ Câu 15: M t ộ con l c đ n mang đi n tích ằ trình n m ngang v i c ủ c a con l c là: A. 2.56s                       B. 1,72s                      C. 1,77s                        D. 1,36s

MTA. 0978449888