Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn  Tel (: 0918.775.368

Ề Đ  TÀI:

Ổ Ẩ Ệ ƯỚ Ự Ạ C  PH N HÓA CÁC DOANH NGHI P NHÀ N C TH C TR NG VÀ

Ổ Ầ Ả Ẩ GI I PHÁP THÚC Đ Y QUÁ TRÌNH C  PH N HÓA DOANH

Ệ ƯỚ Ở Ệ NGHI P NHÀ N VI T NAM C

Ờ Ở Ầ L I M  Đ U

Ề Ổ Ầ Ơ Ở Ậ PH N I:Ầ C  S  LÝ LU N V  C  PH N HÓA DNNN

ộ ố ệ 1.1. M t s  khái ni m

ầ ổ 1.1.1. C  ph n hóa

ổ ầ 1.1.2. C  ph n hoá DNNN

ầ ổ 1.1.3. Công ty c  ph n

­ Khái ni mệ

ể ặ ­ Đ c đi m

ạ ộ ứ ­ Hình th c ho t đ ng

ệ ổ ể ự ệ ả ầ 1.1.4.Các công vi c ph i làm đ  th c hi n c  ph n hóa DNNN

ấ ế ủ ổ ầ 1.2. Tính t t y u c a c  ph n hóa DNNN

ệ ề ầ ạ ạ 1.2.1. Yêu c u đa d ng hoá các lo i hình doanh nghi p trong n n kinh t ế ị   th

tr ngườ

ạ ộ ệ ề ầ ậ ọ ộ ố   1.2.2. Yêu c u m i doanh nghi p đ u ho t đ ng theo m t lu t chung th ng

nh tấ

ơ ả ủ ư ể ạ ầ ổ 1.2.3. Các  u đi m c  b n c a lo i hình công ty c  ph n

ạ ộ ủ ệ ả 1.2.4. Hi u qu  ho t đ ng c a DNNN

ổ ầ ở ộ ố ố ế ớ ệ 1.3. Các kinh nghi m c  ph n hóa m t s  qu c gia trên th  gi i

ầ ổ ở 1.3.1. C  ph n hóa ố  Trung Qu c

ầ ổ ở 1.3.1.1. Tình hình c  ph n hóa ố  Trung Qu c

1

Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn  Tel (: 0918.775.368

ạ ứ ấ ­ Giai đo n th  nh t 1984 – 1991

ạ ứ ­ Giai đo n th  hai 1992 – nay

ơ ả ủ ổ ữ ư ặ ầ ả 1.3.1.2. Nh ng đ c tr ng c  b n c a c  ph n hóa và c i cách doanh nghi p ệ ở

Trung Qu cố

ở ữ ở ữ ữ ề ề ạ ầ ổ ­ Minh b ch gi a các quy n s  h u pháp nhân, quy n s  h u c  ph n và

ề quy n kinh doanh

ủ ổ ố ớ ế ộ ứ ữ ệ ệ ạ ­ Ch  đ  trách nhi m h u h n, t c là trách nhi m c a c  đông đ i v i doanh

ớ ạ ứ ố ầ ư ệ nghi p là gi i h n theo m c v n đ u t

ị ườ ộ ề ệ ứ ­ Mang tính xã h i hóa, th  tr ng hóa, ti n t ề    hóa và ch ng khoán hóa quy n

ở ữ s  h u

Rút ra kinh nghi mệ

Ự Ạ Ả Ẩ PH N IIẦ : TH C TR NG VÀ GI I PHÁP THÚC Đ Y QUÁ TRÌNH C Ổ

Ẩ Ở Ệ PH N HÓA DNNN VI T NAM

ự ạ ệ 2.1. Th c tr ng các DNNN Vi t Nam

ậ ộ ỏ ­ DNNN thành l p m t cách tràn lan, quy mô nh

ứ ạ ả ả ề ệ ấ ấ ­ Nhi u DNNN hi u qu  s n xu t kinh doanh, s c c nh tranh còn th p, không

ươ ớ ự ầ ư ủ ứ ướ t ng x ng v i s  đ u t c a Nhà n c

ạ ậ ệ ộ ướ ứ ­ Trình đ  công ngh  còn l c h u, d i m c trung bình

ự ạ ổ ầ ờ 2.2. Th c tr ng c  ph n hóa DNNN trong th i gian qua

ầ ề ổ 2.2.1.khái quát v  c  ph n hóa DNNN

ể ạ ừ 2.2.1.1. Giai đo n thí đi m t ế  6/1992 đ n 4/1996

ở ộ ể ạ ừ 2.2.1.2. Giai đo n m  r ng thí đi m t ế  5/1996 đ n 5/1998

ạ ẩ ầ ổ ừ 2.2.1.3. Giai đo n cho phép đ y nhanh quá trình c  ph n hóa t ế    7/1998 đ n

nay

ả ụ ể ẩ ầ ổ 2.2.2.Các gi i pháp đã áp d ng đ  thúc đ y quá trình c  ph n hóa DNNN

2

Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn  Tel (: 0918.775.368

ầ ờ ổ 2.2.3. Đánh giá tình hình c  ph n hoá trong th i gian qua

ả ủ ế ế 2.2.3.1. Các k t qu  ch  y u

ế ủ ế ạ ướ ư ượ ắ ả 2.2.3.2. Các h n ch  ch  y u và các v ng m c ch a đ c gi ế i quy t

ố ộ ổ ầ ậ ­T c đ  c  ph n hoá còn ch m

ư ấ ệ ả ị ­Khó khăn trong vi c xác đinh các giá tr  tài s n nh  đ t đai,máy moc,và

ầ ổ giá c  ph n

ố ị ­ Xác đ nh đ i tác chi n l ế ượ c

ươ ướ ả ố ộ ổ ầ ẩ 2.3. Ph ng h ng, gi i pháp đ y nhanh t c đ  c  ph n hoá

ươ ướ 2.3.1. Ph ng h ng

ụ 2.3.2. Nhi m vệ

ả ể ẩ ầ ổ 2.3.3. Các gi i pháp đ  các DN đ y nhanh quá trình c  ph n hóa

2.3.3.1. Nhà n cướ

ế ố ệ ệ ẩ ầ ế a) Thúc đ y vi c hoàn thi n các y u t khách quan c n thi ế t cho ti n trình c ổ

ầ ph n hóa

ế ố ủ ệ ể b) Phát tri n và hoàn thi n các y u t c a kinh t ế ị ườ  th  tr ng

ế ụ ử ổ ơ ế ạ ổ ệ c) Ti p t c s a đ i, b  sung, hoàn thi n các c  ch  chính sách, t o khung kh ổ

ậ ợ ệ ổ ầ pháp lí thu n l i cho vi c c  ph n hóa DNNN

ườ ố ớ ỉ ạ ự ả d) Tăng c ng công tác ch  đ o và nâng cao năng l c qu n lý đ i v i quá trình

ầ ổ c  ph n hóa

ể ố ị ườ ứ ự ờ ị e)Phát tri n t t th  tr ng ch ng khoán,th  tru ng tài chính là đông l c thúc

ầ ẩ ổ đ y c  ph n hoá

ữ ổ f)Các chính sách thu hút đ u t ầ ư ỉ ệ ắ ,t  l n m gi ủ  c  phàn c a nhà đ u t ầ ư ướ   c  n

ngoài

2.3.3.2. Doanh nghi pệ

ề ự ầ ề ộ a) Nâng cao công tác tuyên truy n cho cán b  công nhân viên v  s  c n thi ế   t

ầ ổ c  ph n hóa DNNN

3

Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn  Tel (: 0918.775.368

ế ế ẩ ạ ầ ộ ổ ị ị ủ b) Đ y nhanh ti n đ  xác đ nh giá tr  c a các DN và bán c  ph n. H n ch  và

ộ ộ ụ ệ ầ ắ ấ ổ ố kh c ph c vi c bán c  ph n khép kín trong n i b  DN và ch ng th t thoát tài

ướ ả ủ s n c a Nhà n c

ườ ể ự ự ư ả ầ ổ ổ ị c) Tăng c ầ   ng qu n tr  công ty c  ph n đ  th c s  đ a công ty sau c  ph n

ạ ộ ườ ẳ hóa ho t đ ng trong môi tr ớ ng bình đ ng v i các DN khác

ườ ỉ ạ ổ ộ ổ ầ d) Tăng c ng ch  đ o c  ph n hóa trong toàn b  T ng công ty

ườ ể ể ầ ổ e) Tăng c ng công tác ki m tra, ki m soát quá trình c  ph n hóa

ườ ề ạ ố f)Tăng c ệ ng tính minh b ch trong công b  thông tin v  doanh nghi p

ớ ự ở ộ ủ ể ả ộ ợ ị ị ộ g)Phát tri n đ i ngũ qu n tr  năng đ ng phù h p v i s  m  r ng c a th

ườ tr ng trong n ướ c

ế ượ h)Chi n l ể c phát tri n rõ ràng

Ờ Ế Ậ L I K T LU N

ụ ệ ả Danh m c tài li u tham kh o

4

Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn  Tel (: 0918.775.368

5

Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn  Tel (: 0918.775.368

Ờ Ở Ầ L I M  Đ U

ấ ướ ủ ươ ự ề ế ộ ậ ự ủ Đ t n c ta có ch  tr ng xây d ng n n kinh t đ c l p t ch  đi đôi

ủ ộ ậ ộ ế ố ế ậ ố ộ ớ v i ch  đ ng h i nh p kinh t qu c t ự   . Mu n h i nh p thành công, năng l c

ề ế ủ ừ ừ ệ ủ ạ c nh tranh c a n n kinh t ả    nói chung, c a t ng doanh nghi p và t ng s n

ừ ẩ ượ ả ph m nói riêng ph i không ng ng đ c nâng cao.

ệ ủ ự ạ ủ ể ệ Đ  nâng cao hi u q a và năng l c c nh tranh c a các doanh nghi p Nhà

ướ ộ ộ ệ ầ ậ ổ ướ ượ n c, c  ph n hóa m t b  ph n doanh nghi p Nhà n c đ ị c xác đ nh là

ữ ộ ả ộ ồ ọ m t trong nh ng gi i pháp quan tr ng. Ngày 8/6/1992 ,H i đ ng b  tr ộ ưở   ng

ủ ư ế ụ ề ệ ế ị ố (nay là chính ph ) đ a ra quy t đ nh s  202/CT “ V  vi c ti p t c làm thí

ộ ố ệ ể ể ướ ầ ổ đi m chuy n m t s  doanh nghi p nhà n ầ   ổ c thành công ty c  ph n”. C  ph n

ệ ể ướ ổ hóa   là   quá   trình   chuy n   đ i   các   doanh   nghi p   Nhà   n c   thành   các   doanh

ạ ộ ế ệ ầ ậ ổ ệ   nghi p ho t đ ng theo quy ch  công ty c  ph n trong lu t doanh nghi p,

ở ữ ề ệ ạ ằ ạ ườ ộ nh m đa d ng hóa s  h u, t o đi u ki n cho ng i lao đ ng trong doanh

ệ ầ ổ ượ ủ ự ự ạ ệ ệ nghi p c  ph n hóa đ ủ   ề c làm ch  th c s , t o đi u ki n nâng cao hi u q a

ủ ệ ấ ả ế ỏ ố ả s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p, gi i quy t th a đáng m i quan h  v ệ ề

ợ ướ ệ ườ ộ l ữ i ích gi a Nhà n c, doanh nghi p và ng i lao đ ng.

ệ ầ ổ ệ ữ C  ph n hóa doanh nghi p Nhà n ướ ở c Vi ầ   t Nam trong nh ng năm g n

ự ư ữ ể ặ ẫ ế đây, m c dù đã có nh ng chuy n bi n tích c c, nh ng quá trình này v n b ị

ế ứ ứ ậ ạ ậ ượ ữ ề xem là h t s c ch m ch p. Nh n th c đ c đi u đó, trong nh ng năm qua

ả ướ ủ ề ệ ệ ằ Đ ng và Nhà n ạ   c ta đ ã có nhi u bi n pháp nh m nâng cao hi u q a ho t

ủ ự ế ướ ộ ộ ư ổ ầ ậ ộ đ ng c a khu v c kinh t Nhà n c nh  c  ph n hóa m t b  ph n doanh

ệ ướ ế ạ ắ ệ ướ ả ể nghi p Nhà n c, s p x p l i doanh nghi p Nhà n c, gi i th  các doanh

ệ ệ ầ ổ ượ ả ả nghi p làm ăn không hi u qu … Trong đó c  ph n hóa đ c coi là gi i pháp

ầ ả ướ ư hàng đ u có kh  năng mang l ạ ợ i l i ích hài hòa cho Nhà n ề   c cũng nh  nhi u

ậ ộ ộ b  ph n xã h i khác.

6

Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn  Tel (: 0918.775.368

ứ ổ ể ệ ệ ậ ờ ầ Chính vì v y vi c nghiên c u c  ph n hóa trong th i đi m hi n nay tuy

ư ẻ ả ớ ạ ấ ầ ế ệ ố ớ không ph i là m i m  nh ng l i r t c n thi ặ t, đ c bi t là đ i v i sinh viên

ế ủ ệ ể ầ ộ ổ kinh t . Thông qua vi c tìm hi u n i dung c a chính sách c  ph n hóa và các

ữ ề ẽ ề ữ ấ v n đ  có liên quan, chúng ta s  có nh ng đánh giá khách quan v  nh ng khó

ế ủ ổ ộ ố ả ể ư ề ầ ạ khăn h n ch  c a c  ph n hóa, đi u đó có th  đ a ra m t s  gi ằ   i pháp nh m

ỡ ữ ế ạ tháo g  nh ng h n ch  đó.

7

Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn  Tel (: 0918.775.368

Ề Ổ Ầ

Ơ Ở

PH N IẦ : C  S  LÝ LU N V  C  PH N HÓA V  DNNN

ộ ố ệ 1.1 M t s  khái ni m

ầ ổ 1.1.1.c  ph n hoá

ạ ộ ở ữ ủ ề ể ặ ả Là quá trình chuy n quy n s  h u c a tài s n ho c các ho t đ ng kinh

ừ ướ ự ể ư ặ ổ ứ ở ữ doanh t Nhà n ộ c sang cho m t th c th  do t nhân ho c t ch c s  h u.

ổ ầ 1.1.2 C  ph n hoá DNNN

ủ ể ầ ầ ộ ố ướ ặ    Là quá trình chuy n 1 ph n ho c toàn b  ph n v n c a nhà n c cho cá

ổ ủ ứ ề ầ ồ ờ ỏ nhân, t ầ   ố  ch c, đ ng th i chia nh  ph n v n c a công ty thành nhi u ph n

ứ ở ữ ủ ằ ổ ừ ộ ằ b ng nhau nh m thay đ i hình th c s  h u c a công ty t ủ ở ữ    m t ch  s  h u

ủ ở ữ ề thành nhi u ch  s  h u

ầ ổ 1.1.3 Công ty c  ph n

­ Khái ni mệ

ề ệ ượ ệ ố ề ầ Là doanh nghi p trong đó v n đi u l đ ằ   c chia thành nhi u ph n b ng

ể ầ ọ ổ ổ ổ ứ ặ nhau g i là công ty c  ph n. C  đông có th  là t ch c ho c cá nhân v i s ớ ố

ượ ố ế ố ượ ể ạ ố l ng t i thi u là 3 và không h n ch  s  l ng t i đa.

ể ặ ­ Đ c đi m

ụ ệ ả ả ả ổ ợ ỉ ị ề    C  đông ch  ph i ch u trách nhi m v  các kho n n  và nghĩa v  tài s n băng

ề ự ả ố ổ ể ượ ổ kho n v n mình đã góp. C  đông có quy n t do chuy n nh ầ ủ   ng c  ph n c a

ườ ầ ổ ư ề mình cho ng i khác. Công ty c  ph n có t cách pháp nhân và có quy n phát

ị ườ ạ ể ộ ố ứ hành các lo i ch ng khoán ra th  tr ng đ  huy đ ng v n.

ạ ộ ứ ­ Hình th c ho t đ ng

8

Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn  Tel (: 0918.775.368

ủ ơ ữ ủ ở ữ ề ầ ổ ỗ ỉ ị ệ     Công ty c  ph n có nhi u ch  s  h u ,m i ch  s  h u ch  ch u trách nhi m

ấ ằ ủ ế ầ ằ ố ổ cao nh t b ng ph n v n góp c a mình. B ng cách phát hành c  phi u, CTCP

ủ ở ữ ạ ộ ể ổ ố có th  thay đ i và tăng s  ch  s  h u trong quá trình ho t đ ng kinh doanh.

ở ữ ề ề ấ ổ ượ Trong  côngh ty c  ph n quy n s  h u và quy n kinh doanh đ c tách bi ệ   t

ữ ơ ượ ệ khá rõ ràng, h n n a CTCP còn đ c giám sát th ường xuyên và có hi u qu ả

ị ườ ơ ế ạ ộ ủ ứ ở b i th  tr ng ch ng khoán và c  ch  ho t đ ng bên trong c a nó.

ệ ổ ể ự ệ ả ầ 1.1.4.Các công vi c ph i làm đ  th c hi n c  ph n hóa DNNN

ệ ị ị ủ Xác đ nh giá tr  c a doanh nghi p:

ị ự ế ủ ủ ệ ệ ả ộ Giá tr  th c t c a doanh nghi p là giá toàn b  tài s n hi n có c a doanh

ệ ạ ể ầ ờ ổ ườ ườ ầ ổ nghi p t i th i đi m c  ph n hóa mà ng i mua, ng ề   i bán c  ph n đ u

ậ ượ ấ ch p nh n đ c.

ị ự ế ầ ệ Giá tr  th c t ố  ph n v n Nhà n ướ ạ c t i doanh nghi p là giá tr  th c t ị ự ế ủ    c a

ừ ệ ả ợ ả ả doanh nghi p sau khi đã tr  các kho n n  ph i tr .

ế ố ị ự ế ủ ệ ị Các y u t xác đ nh giá tr  th c t c a doanh nghi p:

ố ệ ệ ạ ủ ổ ể ầ ờ ổ ế S  li u trong s  sách k  toán c a doanh nghi p t i th i đi m c  ph n hóa

ị ự ế ủ ả ạ ơ ở ệ ệ ạ ị Giá tr  th c t c a tài s n t i doanh nghi p xác đ nh trên c  s  hi n tr ng v ề

ầ ử ụ ủ ấ ẩ ỹ ườ ả ậ ph m ch t, tính năng k  thu t, nhu c u s  d ng c a ng i mua tài s n và giá

ị ườ ạ ể ầ ờ ổ th  tr ng t i th i đi m c  ph n hóa.

ợ ề ị ủ ế ệ ị Ngoài ra, l ặ   i th  kinh doanh c a doanh nghi p v  v  trí đ a lý, uy tín m t

ượ ả ủ ệ ế ợ ị hàng cũng đ ể ệ   c tính vào giá tr  tài s n c a doanh nghi p. L i th  này th  hi n

ở ỷ ấ ợ ự ệ ậ ố su t l t i nhu n th c hi n tính trên v n kinh doanh bình quân 3 năm tr ướ   c

ị ợ ầ ổ ế ỉ ố khi c  ph n hóa. Giá tr  l i th  nói trên ch  tính t i đa 30% vào giá tr  th c t ị ự ế

ệ ủ c a doanh nghi p.

ệ ươ ế ị ể ệ ầ ổ 2. Phê duy t ph ng án c  ph n hóa và quy t đ nh chuy n doanh nghi p nhà

ướ ầ ổ n c thành công ty c  ph n:

9

Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn  Tel (: 0918.775.368

ự ế ủ ệ ệ ị Sau khi tính tr  giá th c t ả ế    c a doanh nghi p, doanh nghi p ph i ti n

ươ ệ ầ ổ ươ ơ ậ hành l p ph ng án c  ph n hoá và đ  trình ph ng án đó lên c  quan Nhà

ướ ệ ượ ề ề ẩ ư ị n ẩ c có th m quy n. Th m quy n phê duy t đ c quy đ nh nh  sau:

ố ớ ữ ệ ầ ộ ố ị ướ Đ i v i nh ng doanh nghi p có giá tr  thu c ph n v n Nhà n c trên 10

ỷ ồ ộ ưở ủ ị ủ ộ ồ ả ộ ỉ t đ ng: B  tr ng các B , Ch  t ch  y ban nhân dân t nh, H i đ ng qu n tr ị

ự ổ ươ ủ ướ ầ ổ T ng công ty "91" xây d ng ph ng án c  ph n hóa trình Th  t ng Chính

ế ị ủ ệ ể ệ ướ ph  phê duy t và quy t đ nh chuy n doanh nghi p nhà n c thành công ty c ổ

ph n.ầ

ố ớ ữ ệ ầ ộ ố ị ­ Đ i v i nh ng doanh nghi p có giá tr  thu c ph n v n Nhà n ướ ừ c t 10 t ỷ

ộ ưở ở ố ủ ị ủ ộ ỉ ồ đ ng tr  xu ng, B  tr ệ   ng các B , Ch  t ch  y ban nhân dân t nh phê duy t

ươ ế ị ệ ướ ổ ph ể ng án, quy t đ nh chuy n doanh nghi p nhà n ầ   c thành công ty c  ph n

ệ ổ ỉ ạ ự ầ và ch  đ o th c hi n c  ph n hóa.

ủ ầ ổ 3. Đăng ký kinh doanh c a công ty c  ph n:

ẽ ệ ầ ạ ậ ổ ộ Doanh   nghi p   sau   khi   c   ph n   hóa   s   ho t   đ ng   theo   Lu t   doanh

ệ ạ ở ế ầ ư ỉ nghi p và đăng ký kinh doanh t ạ i S  K  ho ch và Đ u t ố ự    t nh, thành ph  tr c

ộ ươ ờ ạ ệ ơ thu c Trung ụ ở ng n i doanh nghi p đóng tr  s  chính. Trong th i h n 7 ngày

ủ ồ ơ ở ế ậ ạ ể ừ k  t khi nh n đ  h  s  đăng ký kinh doanh, S  K  ho ch và Đ u t ầ ư ấ    c p

ứ ậ ấ ầ ổ Gi y ch ng nh n đăng ký kinh doanh cho công ty c  ph n.

ồ ơ ồ H  s  đăng ký kinh doanh g m:

ế ị ể ệ ướ ầ ổ Quy t đ nh chuy n doanh nghi p nhà n ủ   c thành công ty c  ph n c a

ề ẩ ấ c p có th m quy n ;

ề ệ ổ ạ ộ ứ ầ ổ ượ Đi u l t ủ  ch c và ho t đ ng c a công ty c  ph n đã đ c Đ i h i c ạ ộ ổ

đông thông qua

ộ ồ ử ề ả ầ ả ố ị Biên b n b u H i đ ng qu n tr  và c  Giám đ c đi u hành;

ủ ệ ấ ướ ướ Gi y đăng ký kinh doanh c a doanh nghi p nhà n c tr ầ   ổ c khi c  ph n

ế hóa (n u có).

10

Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn  Tel (: 0918.775.368

ứ ấ ượ ấ ậ Sau khi Gi y ch ng nh n đăng ký kinh doanh đ ệ   c c p, doanh nghi p

ả ế ủ ụ ẫ ầ ấ ị ổ c  ph n v n ph i ti n hành các th  t c sau gi y phép theo đúng các quy đ nh

ệ ậ ủ c a Lu t doanh nghi p.

ấ ế ủ ổ ầ 1.2. Tính t t y u c a c  ph n hoá DNNN

ụ ấ ầ ệ ệ ế ộ Th cự  hi n CPH là m t nhi m v  r t c n thi ọ t và quan tr ng trong quá

ổ ớ ệ ẽ ả ế ượ ề trình đ i m i kinh t ế ở Vi t Nam, CPH s  gi i quy t đ ấ c các v n đ  sau:

ể ả ự ệ ữ ế ẫ i quy t mâu thu n gi a quan h ệ    Th  nh t: ứ ấ  Th c hi n CPH là đ  gi

ự ượ ủ ươ ự ệ ả ấ ầ ấ ả s n xu t và l c l ng s n xu t. CPH góp ph n th c hi n ch  tr ạ   ng đa d ng

ứ ở ữ ướ ự ứ ộ hoá các hình th c s  h u. Tr ắ   c đây chúng ta xây d ng m t cách c ng nh c

ể ệ ở ộ ố ượ ế ộ ữ ớ ch  đ  công h u, th  hi n m t s  l ậ   ng quá l n các DNNN mà không nh n

ớ ự ượ ệ ả ấ ấ ợ ả th y quan h  s n xu t này không phù h p v i l c l ề   ấ ng s n xu t còn nhi u

ạ ậ ế y u kém, l c h u.

ẽ ả ậ ế ượ ự ượ ẫ Vì v y CPH s  gi i quy t đ c mâu thu n này, giúp l c l ấ   ả ng s n xu t

phát tri n.ể

ự ượ ự ệ ộ ả ấ ằ    Th c hi n CPH nh m xã h i hoá l c l ng s n xu t, thu    Th  hai: ứ

ồ ự ả ự ệ ườ ẽ ắ ộ ấ hút thêm ngu n l c s n xu t. Khi th c hi n CPH , ng i lao đ ng s  g n bó ,

ọ ở ệ ệ ớ ơ ườ ủ ự ự ủ có trách nhi m v i công vi c h n, h  tr  thành ng i ch  th c s  c a doanh

ệ ươ ứ ả ượ ệ ổ nghi p. Ngoài ra, ph ng th c qu n lý đ c thay đ i, doanh nghi p s  tr ẽ ở

ộ ự ủ ơ ệ ả ấ nên năng đ ng, t ả ả    ch  h n trong s n xu t kinh doanh, nâng cao hi u qu  s n

xu t.ấ

ộ ế ố ạ ẩ ự Bên c nh đó, CPH là m t y u t thúc đ y s  hình thành và    Th  ba:ứ

ị ườ ư ề ứ ế ộ ậ ớ ế ể phát tri n th  tr ng ch ng khoán, đ a n n kinh t h i nh p v i kinh t khu

ế ớ ự v c và trên th  gi i.

ữ ự ệ ộ ả ọ   i pháp quan tr ng :ứ ư    Th c hi n CPH là m t trong nh ng gi    Th  t

ồ ự ằ ộ ướ ể ế nh m huy đ ng các ngu n l c trong và ngoài n c vào phát tri n kinh t ớ   . V i

11

Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn  Tel (: 0918.775.368

ệ ộ ượ ồ ự ề ệ ầ vi c huy đ ng đ ở ộ   ổ c các ngu n l c, các công ty c  ph n có đi u ki n m  r ng

ầ ư ổ ệ ấ ớ ượ ả s n xu t kinh doanh, đ u t đ i m i công ngh , nâng cao đ ả c kh  năng

ị ườ ơ ở ể ả ả ệ ấ ạ ạ c nh tranh trên th  tr ng, t o c  s  đ  nâng cao hi u qu  s n xu t kinh

doanh.

ự ế ầ ả ổ ớ ổ ộ C  ph n hoá tác đ ng tích c c đ n đ i m i qu n lý ở ả   c   Th  năm: ứ

ể ừ ữ ầ ầ t m vĩ mô và vi mô. Chuy n t ổ  DNNN sang công ty c  ph n không nh ng ch ỉ

ổ ề ở ữ ự ự ả ả ổ là s  thay đ i v  s  h u, mà còn là s  thay đ i căn b n trong công tác qu n lý

ở ả ệ ạ ở ả ề ạ ế ố c  ph m vi doanh nghi p và c  ph m vi n n kinh t qu c dân.

ầ ổ ộ ả C  ph n hoá là m t gi ọ i pháp quan tr ng đ  c  c u l ể ơ ấ ạ ề   i n n   Th  sáu: ứ

ế ổ ớ kinh t trong quá trình đ i m i.

ư ậ ứ ướ ự ủ ế ệ ạ ạ ộ Nh   v y,   đ ng   tr ố   c   th c   tr ng   ho t   đ ng   y u   kém   c a   h   th ng

ụ ủ ứ ư ữ ể ớ ỏ DNNN, CPH v i nh ng  u đi m và m c tiêu c a mình đã ch ng t ộ    đó là m t

ủ ươ ắ ợ ớ ổ ớ ợ ớ ch  tr ạ   ng đúng đ n, phù h p v i quá trình đ i m i, phù h p v i giai đo n

ộ quá đ  đi lên CHXH ở ướ  n c ta.

ệ ề ầ ạ ạ 1.2.1. Yêu c u đa d ng hoá các lo i hình doanh nghi p trong n n kinh t ế

ị ườ th  tr ng

ướ ủ ể ộ N c ta đang trong quá trình đi lên ch  nghĩa xã h i phát tri n kinh t ế

ướ ế ướ theo mô hình kinh t ế ị ườ  th  tr ng đinh h ng kinh t nhà n c làm ch  đ o,t ủ ạ ừ

ế ướ ệ kinh t nhà n c ,kinh t ế ư  t nhân,doanh nghiêp lien doanh,doanh nghi p 100%

ầ ư ướ ậ ộ ố v n đ u t n c ngoài…Và chúng ta đang trong quá trình h i nh p WTO nên

ệ ẩ ộ ấ ế ủ ề ạ ầ ổ ế vi cđ y m nh quá trình c  ph n hóa là m t t t y u c a n n kinh t .

ạ ộ ệ ầ ậ ọ ộ ề 1.2.2. Yêu c u m i doanh nghi p đ u ho t đ ng theo m t lu t chung

ố ấ th ng nh t

ờ ủ ộ ướ ự ạ ầ ổ Bên c nh đó s  ra đ i c a các Công ty c  ph n là m t b ế c ti n cu ả

ữ ế ả ấ ự ượ l c l ng s n xu t. Chúng đã bi n nh ng ng ườ ở ữ ư ả i s  h u t ữ   ớ  b n (v i nh ng

12

Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn  Tel (: 0918.775.368

ổ ể ủ ữ ể ườ ở ữ ầ ặ ộ ặ đ c đi m c  đi n c a nó) thành nh ng ng i s  h u thu n tuý, m t m t ch ỉ

ả ể ề ả ư ả ủ ườ ữ ặ ơ đ n gi i đi u khi n và qu n lý t b n c a ng i khác, m t khác là nh ng nhà

ư ả ề ệ ả ề ủ ầ ộ ườ ề ể t b n ­ ti n t thu n tuý (c  ti n công lao đ ng c a ng ộ   i đi u khi n c ng

ề ệ ậ ư ả ề ướ ạ ổ l iợ ớ ợ v i l i nhu n doanh nghi p v  tay nhà t ầ  b n, c  ph n thu v  d i d ng

ề ở ữ ư ả ờ ớ ủ ư ả ứ t cứ ). Quy n s  h u t b n hoàn toàn tách r i v i ch c năng c a t b n trong

ấ ả quá trình tái s n xu t th c t ự ế .

ớ ủ ấ ượ ự ầ ả ổ S  ra đ i c a các công ty c  ph n làm cho quy mô s n xu t đ c tăng

ở ộ ữ ế ộ ớ ỗ ư ả ẻ lên, m  r ng m t cách to l n, đ n n i nh ng nhà t b n riêng l không th ể

ề ủ ệ ề ấ ổ ư ả ớ ư ữ làm n i. Xu t hi n nh ng ti n đ  th  tiêu t b n v i t cách là s  h u t ở ữ ư

ở ữ ớ ạ ủ ả ươ ứ ả nhân ngay trong nh ng gi i h n c a b n thân ph ng th c s n xu t t ấ ư ả    b n

ủ ủ ươ ứ ả ấ ư ả ở ch  nghĩa, th  tiêu ph ng th c s n xu t t ủ  b n ch  nghĩa ngay trong lòng

ươ ứ ư ả ẫ ự ủ ệ ạ ủ ph ng th c t ấ  b n ch  nghĩa. Xu t hi n mâu thu n t nó l i th  tiêu nó.

ộ ể ế ấ ả ữ ứ ể ẩ ổ Các Công ty c  ph n là đi m quá đ  đ  bi n t t c  nh ng ch c năng

ở ữ ư ả ệ ề ề ả ấ ắ ớ ủ c a quá trình tái s n xu t hi n còn g n li n v i quy n s  h u t ơ    b n đ n

ữ ủ ả ườ ả ữ ệ ấ ứ gi n nh ng ch c năng c a ng ứ   ứ i s n xu t liên hi p, t c là thành nh ng ch c

ữ ế ạ ộ ở ợ ộ ể   năng xã h i và tr  thành nh ng nhà máy h p tác, đ n m t giai đo n phát tri n

ấ ị ự ượ ả ươ ứ ả ấ ộ M t ph ớ ả   ng th c s n xu t m i n y nh t đ nh l c l ấ ẽ ng s n xu t s  làm cho "

ơ ở ộ ể ươ ứ ả ấ ra và phát tri n trên c  s  m t ph ng th c s n xu t cũ ".

ấ ư ả ổ ủ ầ Công ty c  ph n là s n xu t t ề   ự ể  nhân không có s  ki m soát c a quy n

ữ ư ệ ả ẽ ấ ư ệ ở ữ ư s  h u t nhân. Nh ng t li u s n xu t này s  không còn làm t ả    li u và s n

ề ả ấ ư ủ ẩ ữ ể ỉ ư ệ ả ph m c a n n s n xu t t ẽ  nhân n a, mà s  ch  có th  làm t ấ    li u s n xu t

ữ ườ ả ở ữ ứ ệ ể ấ ỉ trong tay nh ng ng ộ   i s n xu t liên hi p, t c là ch  có th  làm s  h u xã h i

ư ả ấ ộ ủ ọ ủ ọ c a h , cũng nh  chúng là s n xu t xã h i c a h .

ủ ữ ả ợ ỗ ủ   ộ L  th ng Chính b n thân nh ng nhà máy h p tác c a công nhân là m t

ế ư ả ự ố ủ ữ ầ đ u tiên trong hình thái kinh t ộ    b n ch  nghĩa. S  đ i kháng gi a lao đ ng t

13

Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn  Tel (: 0918.775.368

ư ả ượ ữ ặ ạ ỏ ợ và t b n đã đ c xoá b  trong ph m vi nh ng nhà máy h p tác đó; m c dù

ỉ ượ ầ ỏ ằ ữ ế ườ ộ ban đ u nó ch  đ c xoá b  b ng cách bi n nh ng ng ệ   i lao đ ng liên hi p

ư ả ể ả ớ ọ ữ thành nh ng nhà t b n v i chính b n thân mình, nghĩa là cho h  "có th  dùng

ư ệ ả ể ộ ộ t ấ  li u s n xu t” đ  bóc l ọ ủ t lao đ ng c a chính h .

ơ ả ủ ư ể ạ ầ ổ 1.2.3. Các  u đi m c  b n c a lo i hình công ty c  ph n

ế ề ợ ộ ố L i th  v  huy đ ng v n

ế ề ể ử ụ ợ ố L i th  v  ki m soát và s  d ng v n

ằ ọ Công b ng cho m i ng ườ i

ủ ệ ạ Thông tin minh b ch hóa c a doanh nghi p

ạ ườ ạ ằ T o môi tr ng kinh doanh c nh tranh công b ng

ề ế ẩ       Thúc đ y n n kinh t ể  phát tri n

ủ ự ể ạ ờ ổ S  ra đ i và phát tri n c a lo i hình công ty c  ph n ầ đánh d u sấ ự

ướ ề ế ừ ạ ủ ế ượ ể chuy n h ng n n kinh t tr ng thái vay m n ch  y u qua ngân hàng t

ặ ị ườ ộ ố ố ho c chung v n sang huy đ ng v n trên th  tr ng tài chính. Các công ty c ổ

ự ủ ự ả ấ ầ ẩ ồ ồ ph n là ngu n cung c p s n ph m cho s  cho s  ph n vinh c a th  tr ị ườ   ng

ổ ạ ượ ị ườ ệ ể ạ này. Đ i l ự ị i, s  th nh v ủ ng c a th  tr ng tài chính t o đi u ki n cho các

ả ầ ổ ở công ty c  ph n sinh sôi n y n .

ả ầ ờ ổ ượ Tr i qua th i gian, hình thái công ty c  ph n ngày càng đ ệ   c hoàn thi n,

ể ể ạ ầ ổ ộ phát tri n và đa d ng hoá. Có th  nói công ty c  ph n là m t phát minh quan

ử ể ấ ọ ị ổ ứ ệ tr ng nh t trong l ch s  phát tri n, các hình thái t ch c doanh nghi p k  t ể ừ

ứ ệ ạ ầ ộ ơ ỉ ủ cu c cách m ng trong công nghi p c a TBCN, ch  không đ n thu n ch  là

ụ ộ ể ề ẩ ủ ự ả s n ph m th  đ ng c a s  phát tri n n n kinh t ế ị ườ  th  tr ng.

ổ ầ ở ộ ố ố ế ớ ệ 1.3. Các kinh nghi m c  ph n hóa m t s  qu c gia trên th  gi i

ầ ổ ở 1.3.1. C  ph n hóa ố  Trung Qu c

ạ Giai đo n 1984 ­1991:

14

Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn  Tel (: 0918.775.368

ổ ở ố ượ ệ ừ ự ầ C  ph n hóa Trung Qu c đã đ c th c hi n t ớ ự    năm 1984 v i s  ra

ữ ề ầ ạ ắ ổ ờ ủ đ i c a Công ty C  ph n H u h n Bách hóa Thiên Ki u (B c Kinh). Sau đó,

ọ ượ ố ệ trong Văn ki n quan tr ng đ ụ ệ   c ban hành tháng 12 năm 1986, Qu c V  vi n

ố ị ươ ể ọ ộ Trung   Qu c   đã   cho   phép   “Các   đ a   ph ng   có   th   ch n   ra   m t   vài   doanh

ế ộ ở ữ ể ự ệ ớ ừ ệ ề ộ ệ   nghi p l n và v a có đi u ki n, thu c ch  đ  s  h u toàn dân đ  th c hi n

ầ ế ố ơ ổ thí đi m  ể c  ph n hóa ượ   c ”.Đ n cu i năm 1991 có h n 3000 doanh nghiep đ

ế ổ ầ ti n hành c  ph n hóa thành công.

ứ ạ Giai đo n th  hai 1992 – nay:

ị ự ệ ế ố ơ ơ ố Đ n cu i năm 1993, Trung Qu c đã có h n 3.000 đ n v  th c hi n thí

ể ầ ổ . đi m c  ph n hóa

ế ố ơ ể   ố Tính đ n cu i năm 1996, Trung Qu c có h n 9.200 DNNN đã chuy n

ớ ổ ố ố ầ ổ ỷ ơ thành công ty c  ph n, v i t ng s  v n là 600 t NDT, h n 4.300 công ty c ổ

ầ ữ ạ ạ ộ ớ ổ ệ ậ ph n h u h n đăng ký ho t đ ng theo Lu t Doanh nghi p, v i t ng s  v n c ố ố ổ

ầ ỷ ỷ ố ộ ừ ạ ph n đ t 358 t NDT, trong đó 150 t NDT là v n huy đ ng t ộ  xã h i, 35 t ỷ

ộ ộ ị ổ ệ ầ ỷ NDT là giá tr  c  ph n phát hành trong n i b  doanh nghi p, 80 t ố    NDT là v n

ầ ư ự ế ủ ướ đ u t tr c ti p c a n c ngoài.

ả ạ ượ ừ ế ế ể T  năm 1993 đ n nay, k t qu  đ t đ ạ c trong giai đo n thí đi m CPH

ệ ấ ậ ế ơ ả ạ ộ cho th y, doanh nghi p ho t đ ng theo các quy lu t kinh t c  b n là cách đi

ự ệ ắ ậ ầ ợ ổ ố ộ   đúng đ n và h p quy lu t, Trung Qu c đã th c hi n c  ph n hóa DNNN m t

ệ ố ự ệ ằ ậ ộ ệ ố   cách sâu r ng b ng cách xây d ng và hoàn thi n h  th ng pháp lu t, h  th ng

ế ự ậ ầ ựợ ủ ả các văn b n pháp quy liên quan đ n s  v n hành c a DN. L n l ậ t “Lu t phá

ệ ậ ộ ế ộ ở ữ   ệ ả s n doanh nghiêp”, “Lu t Doanh nghi p công nghi p thu c ch  đ  s  h u

ề ệ ổ ơ ế ủ ệ ể toàn dân”, “Đi u l chuy n đ i c  ch  kinh doanh c a các doanh nghi p công

ế ộ ở ữ ệ ắ ộ nghi p   thu c   ch   đ   s   h u   toàn   dân”,   “Các   nguyên   t c   tài   chính   doanh

ề ệ ạ ờ ề ế ệ ả ổ ị nghi p”, “Đi u l ậ    t m th i v  qu n lý phát hành và giao d ch c  phi u, “Lu t

ề ệ ậ ộ ậ ả Lao đ ng”, “Lu t Công ty”, “Đi u l qu n lý đăng ký công ty”, “Lu t Ngân

15

Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn  Tel (: 0918.775.368

ậ ươ ệ ậ ố hàng   nhân   dân   Trung   Qu c”,   “Lu t   ngân   hàng   th ng   nghi p”,   “Lu t   xí

ươ ấ ượ ủ ộ ố ệ nghi p h ng  tr n”…,  đã  đ c  ban hành và  đi vào cu c s ng c a doanh

ệ ầ ặ ọ ệ ả nghi p. Trong đó, hai văn b n có t m quan tr ng đ c bi ậ t là “Lu t Doanh

ế ộ ở ữ ệ ệ ậ ộ ậ   nghi p công nghi p thu c ch  đ  s  h u toàn dân” và “Lu t Công ty. “Lu t

ế ộ ở ữ ệ ệ ượ ộ Doanh nghi p công nghi p thu c ch  đ  s  h u toàn dân” đ c thông qua

ụ ể ề ề ợ ủ ư ị ngày 13/4/1998, đã quy đ nh c  th  v  các quy n l i c a DNNN nh : Cho

ự ả ộ ố ả ầ ủ ị ườ ấ phép DN t ẩ  s n xu t m t s  s n ph m theo yêu c u c a th  tr ề   ng; có quy n

ề ề ừ ố ứ ạ ỉ đi u ch nh v t t ậ ư ượ  đ ế c cung  ng theo k  ho ch; có quy n t ệ    ch i các nhi m

ề ự ế ấ ạ ủ ụ ả v  s n xu t ngoài k  ho ch c a các ban, ngành; có quy n t ụ ả    tiêu th  s n

ề ự ể ấ ẩ ậ ọ ơ ị ph m làm ra; có quy n l a ch n đ n v  mua hàng… Có th  th y, “Lu t Doanh

ế ộ ở ữ ệ ệ ộ ạ nghi p công nghi p thu c ch  đ  s  h u toàn dân” đã đem l i cho các doanh

ề ự ủ ơ ệ ả ấ ầ ề nghi p nhi u quy n t ch  h n trong s n xu t ­ kinh doanh, góp ph n tháo g ỡ

ộ ả ệ ề ớ ề ặ các ràng bu c v  m t hành chính, tr doanh nghi p v  đúng v i vòng quay

ị ườ ể ụ ể ệ ệ ậ ộ ủ c a th  tr ng. Đ  c  th  hoá “Lu t Doanh nghi p công nghi p thu c ch  đ ế ộ

ề ệ ố ở ữ s  h u toàn dân”, ngày 23/7/1992, Trung Qu c đã ban hành “Đi u l ể    chuy n

ế ộ ở ữ ủ ế ệ ộ ổ ơ đ i c  ch  kinh doanh c a các DN công nghi p thu c ch  đ  s  h u toàn

ế ụ ớ ộ ề ự ủ ữ dân” v i n i dung không nh ng ti p t c nâng cao quy n t ch  cho DN, mà

ổ ơ ế ế ớ ể ả ả còn ph n ánh xu th  m i trong c i cách, đó là chuy n đ i c  ch  kinh doanh.

ị ươ ủ ộ Năm 1997, H i ngh  Trung ố   ả ng 4 khóa XV c a Đ ng CS Trung Qu c

ớ ề ả ể ế ư ữ ể ậ ế ồ đã đ a ra nh ng lu n đi m m i v  c i cách th  ch  kinh t ờ ề ậ   , đ ng th i đ  c p

ộ ố ấ ư ề ề ệ ề ả ả ế đ n m t s  v n đ  nh : Quy n tài s n doanh nghi p, qu n lý đi u hành

ố ớ ắ ầ ệ ế ệ ầ ổ doanh nghi p, c  ph n hoá… Đ i v i các doanh nghi p b t đ u ti n hành

ộ ố ệ ự ữ ủ ệ ố ư   ệ CPH, Chính ph  Trung Qu c th c  hi n m t s  bi n pháp h u  hi u nh :

ự ệ ệ ế ậ ả ả ể   ạ Khuy n khích sáp nh p tài s n, quy ph m hóa vi c phá s n, th c hi n chuy n

ở ộ ầ ậ ạ ổ ợ ỹ ố   ả ạ ợ n  thành c  ph n, tr  giúp các DN c i t o k  thu t, m  r ng quy ho ch v n,

ả ế ấ ệ ườ ố ớ ộ gi ề ấ i quy t v n đ  th t nghi p cho ng i lao đ ng. Đ i v i các DN đã CPH,

16

Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn  Tel (: 0918.775.368

ủ ề ệ ạ ưở ộ ố ư ế ấ ư Chính ph  đã t o đi u ki n cho h ng m t s   u đãi nh : Thu  su t, thu ế

ệ ậ ặ ữ ế ầ ả thu nh p doanh nghi p, đ c bi ệ ượ t đ ạ   c gi m thu  trong nh ng năm đ u ho t

ố ớ ữ ệ ạ ộ đ ng. Đ i v i nh ng doanh nghi p sau khi CPH mà đ t thành tích cao trong

ẽ ượ ạ ậ ợ ề ệ ấ ả s n xu t­kinh doanh, thì s  đ c t o đi u ki n thu n l i tham gia vào th ị

ườ ứ ư ư ề ổ tr ng ch ng khoán, đ ượ ưở c h ầ   ng  u đãi v  tài chính nh  dành 10% c  ph n

ể ưở ệ ế ạ ằ ộ ổ doanh nghi p đ  th ng b ng c  phi u cho các cán b  lãnh đ o và CNVC

ệ ủ c a doanh nghi p v.v…

ủ ự ụ ệ ể ả Có th  nói, m c đích căn b n c a vi c th c hi n ế ộ ổ ệ ch  đ  c  ph n ầ   ở

ế ộ ở ữ ả ố ổ ở ướ Trung Qu c là thay đ i ch  đ  s  h u tài s n mà đó tr c đây, Nhà n ướ   c

ữ ế ấ ể ề ề ạ ộ luôn gi vai trò đ c quy n, đ  hình thành nên k t c u đa d ng v  quy n s ề ở

ộ ộ ệ ả ố ư ế ấ ả ị ữ h u tài s n trong n i b  doanh nghi p, t i  u hóa k t c u qu n tr  doanh

ệ ợ ấ ủ ệ ả ầ ổ nghi p. Đây là l i  ích căn b n và lâu dài nh t c a vi c c  ph n hóa các

ở ả ổ ậ ế ấ ố ộ ị DNNN Trung Qu c. Thành qu  n i b t nh t là đ n H i ngh  TW 3 khóa

ế ộ ổ ả ả ầ ộ ố ượ XVI Đ ng C ng s n Trung Qu c (năm 2004), ch  đ  c  ph n đã đ ự   c th c

ủ ế ủ ệ ộ ế ộ ữ ự ứ ệ hi n r ng rãi “là hình th c th c hi n ch  y u c a ch  đ  công h u”.

ơ ả ư ữ ặ ầ ả ổ ủ 1.3.1.2. Nh ng đ c tr ng c  b n c a c  ph n hóa và c i cách doanh

ệ ở nghi p ố  Trung Qu c

ộ ộ ế ổ ệ  ­Bán c  phi u cho CNVC trong n i b  doanh nghi p

ế ổ ộ ­Phát hành c  phi u công khai ra xã h i

ầ ắ ằ ổ ữ ổ ữ ế ­Công ty c  ph n hình thành b ng cách n m gi c  phi u gi a các

doanh nghi pệ

ề ở ữ ổ ề ở ữ ữ ạ ầ ­Minh b ch gi a các quy n s  h u pháp nhân, quy n s  h u c  ph n và

ề quy n kinh doanh

ủ ổ ế ộ ứ ữ ệ ệ ạ ố ớ   ­Ch  đ  trách nhi m h u h n, t c là trách nhi m c a c  đông đ i v i

ệ ớ ạ ứ ố ầ ư doanh nghi p là gi i h n theo m c v n đ u t

17

Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn  Tel (: 0918.775.368

ị ườ ộ ề ệ ứ ­Mang tính xã h i hóa, th  tr ng hóa, ti n t hóa và ch ng khoán hóa

ề ở ữ quy n s  h u

ừ ế ầ ổ ở ầ ấ ẩ ố ­T  ti n trình c  ph n hóa ạ    trung qu c ta th y viêt nam c n đ y m nh

ỉ ớ ầ ổ ơ ố   ơ ữ h n n a quá trình c  ph n hóa.Ch  m i trong vòng h n 20 năm mà quy mô v n

ị ườ ố ộ ổ ể ầ ố ớ ủ hóa c a th  tr ng trung qu c đã khá l n và t c đ  c  ph n hóa cao.Có th  nói

ờ ề ệ ố ố chúng ta bây gi ớ  có đi u ki n khá gi ng so v i trung qu c nên chúng ta có th ể

ộ ố ệ ủ ọ ọ h c m t s  kinh nghi m c a h .

Ầ PH N II:

TH C TR NG VÀ GI I PHÁP THÚC Đ Y QUÁ

Ổ Ầ

Ở Ệ

TRÌNH C  PH N HÓA DNNN

VI T NAM

ự ạ ệ 2.1. Th c tr ng các DNNN Vi t Nam

18

Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn  Tel (: 0918.775.368

ệ ướ ở ệ ượ ậ ộ Các doanh nghi p Nhà n vi c t nam đ c thành l p m t cách tràn

ạ ộ ả ả ỏ ớ ị ệ lan v i quy mô nh , ho t đ ng kém hi u qu  (do ban qu n tr  kém không có

ự ạ năng l c và n n tham ô tham nhũng…)

ứ ạ ả ả ề ệ ấ Nhi u DNNN hi u qu  s n xu t kinh doanh kém, s c c nh tranh còn

ấ ươ ớ ự ầ ư ủ ứ ướ th p, không t ng x ng v i s  đ u t c a Nhà n c.

ạ ậ ệ ộ ướ ứ Trình đ  công ngh  còn l c h u, d i m c trung bình,doanh nghiep nhà

ướ ệ ấ ạ ậ ộ ượ ạ ừ ư n c có trình đ  công ngh  th p,l c h u đ c nh p t nh ngc năm 70 th  k ế ỉ

ướ ấ ượ ấ ứ ượ tr c năng suát th p ch t l ng không cao không đáp  ng đ ổ   ầ c nhu c u đ i

ớ ề m i n n kinh t ế ủ ấ ướ  c a đ t n c.

ự ạ ổ ầ ờ 2.2. Th c tr ng c  ph n hóa DNNN trong th i gian qua

ầ ề ổ 2.2.1:Khái quát v  c  ph n hóa DNNN

ạ ộ ơ ả ủ ể ế ­Phân tích các y u đi m c  b n trong ho t đ ng c a các DNNN trong

ế ạ ệ ắ ờ ố ổ ớ ấ ằ su t th i gian dài, chúng ta th y r ng vi c đ i m i và s p x p l i các doanh

ủ ươ ệ ộ ế ứ ợ ớ ươ nghi p này là m t ch  tr ố ng h t s c sáng su t và phù h p. V i ph ứ   ng th c

ầ ẹ ớ ả ổ c  ph n hóa DNNN, Nhà n ướ ẽ ừ ượ c s  v a đ ừ   ặ c nh  b t gánh n ng qu n lý v a

ự ể ạ ộ ạ ượ ệ ộ ệ ơ ạ t o đ ng l c đ  cho các doanh nghi p ho t đ ng đ t đ ả c hi u qu  cao h n.

ấ ừ ừ ị ị ­Xu t   phát   t ể   quan   đi m   trên,   t ngày   29/6/1998,   Ngh   đ nh

ủ ộ ố ả ủ 44/1998/NĐ­CP c a Chính ph  đã có tác đ ng tăng t c cho gi ớ   i pháp v i 2

ụ m c tiêu:

ố ủ ộ ộ ồ ổ ứ Huy đ ng v n c a toàn xã h i, bao g m cá nhân, các t ch c kinh t ế ổ ứ    ch c , t

ộ ướ ướ ể ầ ư ổ ệ ạ ớ xã h i trong n c và n c ngoài đ  đ u t ệ    đ i m i công ngh , t o thêm vi c

ứ ệ ể ạ ổ ơ ấ   làm,   phát   tri n   doanh   nghi p,   nâng   cao   s c   c nh   tranh,   thay   đ i   c   c u

DNNN;

ề ệ ể ạ ườ ệ ầ ổ ộ ­T o đi u ki n đ  ng i lao đ ng trong doanh nghi p có c  ph n và

ữ ườ ố ượ ủ ự ự ổ ươ ứ ả nh ng ng i đã góp v n đ c làm ch  th c s ; thay đ i ph ng th c qu n lý

ự ệ ẩ ả ộ ườ ệ ạ t o đ ng l c thúc đ y doanh nghi p kinh doanh có hi u qu , tăng c ng phát

19

Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn  Tel (: 0918.775.368

ấ ướ ể ậ ủ ườ ầ ộ tri n đ t n c, nâng cao thu nh p c a ng i lao đ ng, góp ph n tăng tr ưở   ng

ề n n kinh t ế ủ ấ ướ  c a đ t n c.

ừ ự ế ạ ộ ầ ấ ầ ổ ổ ­T  th c t ho t đ ng c  ph n hóa DNNN cho th y, khi c  ph n hóa,

ủ ở ữ ượ ể ầ ổ ổ ượ ố v n ch  s  h u DNNN đ c chuy n đ i thành c  ph n và đ c bán cho

ố ượ ề ư ổ ứ ế ộ nhi u đ i t ng khác nhau nh  các t ch c kinh t xã h i, các cá nhân trong

ệ ướ ể ữ ạ và ngoài doanh nghi p, Nhà n c có th  gi l i m t t ộ ỷ ệ ổ  l ặ   ầ  c  ph n ho c

ứ ở ữ ạ ư ậ ể ừ không. Nh  v y hình th c s  h u t ệ i doanh nghi p đã chuy n t Nhà n ướ   c

ở ữ ừ ữ ế ấ ẫ ỗ ợ ổ ọ duy nh t sang s  h u h n h p. T  đây d n đ n nh ng thay đ i quan tr ng v ề

ứ ổ ư ứ ả ươ ướ ạ ộ ủ hình th c t ch c qu n lý cũng nh  ph ng h ng ho t đ ng c a công ty.

ẽ ổ ứ ầ ầ ổ ổ ở DNNN sau c  ph n hóa tr  thành công ty c  ph n, s  t ạ ộ  ch c ho t đ ng theo

ệ ậ Lu t Doanh nghi p.

ề ổ ệ ể ể ầ ộ ổ   ­Có th  khái quát v  c  ph n hóa DNNN là m t bi n pháp chuy n đ i

ứ ở ữ ừ ở ữ ướ hình th c s  h u trong DNNN, t s  h u Nhà n ở ữ ủ c sang s  h u c a các c ổ

ướ ớ ư ể ặ ổ đông (trong đó Nhà n c có th  tham gia v i t cách c  đông ho c không

ổ ở ữ ệ ể ệ ể ớ tham gia). Đi đôi v i vi c chuy n đ i s  h u là vi c chuy n DNNN (sau c ổ

ạ ộ ầ ạ ầ ổ ượ ề ỉ ph n hóa) sang ho t đ ng theo lo i hình công ty c  ph n, đ c đi u ch nh

ệ ậ ị theo các quy đ nh trong Lu t Doanh nghi p.

ứ ệ ề ướ ầ ộ ộ ­V  hình th c, đó là vi c Nhà n c bán m t ph n hay toàn b  giá tr  c ị ổ

ủ ệ ầ ố ổ ứ ph n (v n) c a mình trong doanh nghi p cho các cá nhân t ch c trong và

ế ự ự ặ ệ ệ ngoài doanh nghi p, ho c tr c ti p t doanh nghi p theo cách bán giá thông

ườ ằ ươ ứ ấ ị ườ ặ ứ th ng hay b ng ph ng th c đ u giá ho c qua th  tr ng ch ng khoán.

ề ả ươ ứ ự ệ ồ ố ấ ­V  b n ch t, đó là ph ộ   ộ ng th c th c hi n xã h i hóa đ ng v n thu c

ướ ể ừ ủ ở ữ ở ữ ệ ở ữ s  h u Nhà n c, chuy n t ạ    doanh nghi p 1 ch  s  h u sang đa s  h u, t o

ạ ộ ệ ợ nên mô hình doanh nghi p ho t đ ng phù h p kinh t ế ị ườ  th  tr ng.

ấ ứ ể ổ ệ ệ ầ ọ ­Vi c ch n DNNN đ  c  ph n hóa là: b t c  doanh nghi p nào không

ộ ướ ả ầ ư ế ụ ặ ữ ề ẽ ố ệ thu c di n Nhà n c ph i đ u t ho c ti p t c gi 100% v n, đ u s  cho

20

Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn  Tel (: 0918.775.368

ế ầ ẩ ổ ố ệ ti n hành c  ph n hóa, trong s  này không có tiêu chu n phân bi t doanh

ệ ệ ầ ố ổ ố nghi p nào mu n thì c  ph n hóa, doanh nghi p nào không mu n thì thôi (!)

ạ ư ể ủ ự ạ ­Tóm l ự   i, qua xem xét th c tr ng c a DNNN cũng nh  hi u rõ th c

ấ ề ổ ầ ầ ấ ổ ộ ả ọ ch t v  c  ph n hóa, cho th y c  ph n hóa là m t gi i pháp quan tr ng đ ể

ạ ộ ủ ế ệ ế ắ ả ổ ớ ti n hành s p x p, đ i m i và nâng cao hi u qu  ho t đ ng c a DNNN, góp

ữ ữ ủ ạ ủ ế ướ ầ ph n gi v ng vai trò ch  đ o c a kinh t Nhà n ệ c hi n nay.

ể ạ ừ 2.2.1.1: . Giai đo n thí đi m t ế  6/1992 đ n 4/1996

ộ ồ ộ ưở ủ ướ ủ ị ­Ngày 8/6/1992 Ch  t ch H i đ ng B  tr ng ( nay là Th  t ng Chính

ộ ố ế ị ủ ề ể ể ố ph ) đã ban hành Quy t đ nh s  202/CT v  thí đi m chuy n m t s  doanh

ệ ướ ầ ổ nghi p Nhà n c thành công ty c  ph n. Sau đó, ngày 4/3/1993 Th  t ủ ướ   ng

ề ệ ị ố ự ủ ế ệ ế ỉ Chính ph  ban hành ti p Ch  th  s  84/TTg v  vi c xúc ti n th c hi n thí

ể ệ ướ ả ạ đi m CPH doanh nghi p Nhà n c và các gi i pháp đa d ng hoá hình th c s ứ ở

ệ ướ ữ ố ớ h u đ i v i doanh nghi p Nhà n c .

ế ị ệ ố ọ ướ ­Quy t đ nh s  202/CT đã ch n 7 doanh nghi p Nhà n ể   c làm thí đi m,

ụ ệ ờ ộ ỗ ỷ ỉ ố ự   ồ đ ng th i giao nhi m v  cho m i B , U  ban nhân dân t nh, Thành ph  tr c

ọ ừ ộ ể ổ ế ệ ứ ể ể thu c TW ch n t 1 đ n 2 doanh nghi p đ  t ch c thí đi m chuy n thành

ầ ổ công ty c  ph n.

ự ệ ế ể ố ỉ ị Sau   4  năm   tri n   khai   th c   hi n  Quy t  đ nh  s   202/CT   và   Ch   th   s ị ố

ả ướ ỉ ượ ệ ồ 84/TTg (1992­1996) c  n c ch  CPH đ c 5 doanh nghi p bao g m: 3 DN

ươ ị ươ ệ trung ng và 2 DN đ a ph ng. Đó là các doanh nghi p :

ự ệ ạ ậ ộ ộ ệ   ể Công ty Đ i lý Liên hi p v n chuy n thu c B  GTVT ­ ngày th c hi n

CPH : 1/7/1993.

ơ ệ ạ ự ồ ộ ệ   Công ty C  đi n l nh thu c UBND Tp H  Chí Minh ­ ngày th c hi n

CPH  : 1/10/1993.

21

Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn  Tel (: 0918.775.368

ự ệ ệ ệ ệ ộ ộ Xí nghi p Giày Hi p An thu c B  Công nghi p ­ ngày th c hi n CPH:

1/10/1994

ế ế ệ ấ ộ ỉ ẩ Xí nghi p Ch  bi n hàng xu t kh u thu c UBND t nh Long An ­ ngày

ự ệ th c hi n CPH : 1/7/1995.

ế ế ứ ệ ệ ộ ộ ể   Xí nghi p Ch  bi n th c ăn gia súc thu c B  Nông nghi p & phát tri n

ự ệ nông thôn ­ ngày th c hi n CPH : 1/7/1995.

ở ộ ể ạ ừ 2.2.1.2. Giai đo n m  r ng thí đi m t ế  5/1996 đ n 5/1998

ơ ở ể ể ế ả ầ ổ Trên   c   s   đánh   giá   k t   qu   tri n   khai   thí   đi m   c   ph n   hoá,   ngày

ộ ố ủ ể ề ố ị ị 7/5/1996 Chính ph  đã ban hành Ngh  đ nh s  28/CP v  chuy n m t s  doanh

ệ ướ ầ ổ ị ị nghi p Nhà n ụ   ị c thành công ty c  ph n. Ngh  đ nh này đã xác đ nh rõ m c

ố ượ ụ ể ự ệ ầ ắ ổ ị ị tiêu, đ i t ng th c hi n c  ph n hoá, quy đ nh c  th  nguyên t c xác đ nh

ế ộ ư ố ớ ệ ệ ị ườ giá tr  doanh nghi p, ch  đ   u đãi đ i v i doanh nghi p và ng ộ   i lao đ ng

ệ ể ầ ố ờ ộ ổ trong doanh nghi p chuy n thành công ty c  ph n… Nh  đó t c đ  CPH đã

tăng lên rõ r t.ệ

ể ừ ị ượ ế ế K  t ị  khi Ngh  đ nh 28/CP đ c ban hành đ n h t tháng 5/1998 đã có 25

ệ ướ ư ậ ể ầ doanh nghi p Nhà n ổ c chuy n thành công ty c  ph n. Nh  v y tính g p t ộ ừ

ả ướ ế ệ năm 1992 đ n tháng 5/1998 c  n c đã có 30 doanh nghi p đã hoàn thành c ổ

ớ ố ố ề ệ ầ ầ ỷ ồ ph n hoá v i s  v n  đi u l ban  đ u là: 281 t đ ng ( bình quân 9,6 t ỷ

ề ố ượ ầ ỉ ộ ồ đ ng/công ty) và g n 6000 lao đ ng. Không ch  tăng lên v  s  l ệ   ng, di n

ở ộ ơ ố ỉ ệ   ộ CPH cũng đã m  r ng h n, đã có 3 B  và 9 T nh, Thành ph  có doanh nghi p

ệ ệ ố ạ ộ   CPH. Trong s  các doanh nghi p đã CPH , có 12 doanh nghi p đã ho t đ ng

ừ ộ ữ ệ ậ ở ướ t m t năm tr  lên theo Lu t công ty. Nh ng doanh nghi p tr ầ   ổ c khi c  ph n

ư ệ ề ệ ặ ộ ộ hoá g p khó khăn, nh  xí nghi p M c Hà n i, xí nghi p Đóng tàu thuy n Bình

ệ ặ ị ượ ướ ệ Đ nh, xí nghi p Giày Hi p An…, m c dù không đ c Nhà n ỗ ợ ố   c h  tr  v n,

22

Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn  Tel (: 0918.775.368

ể ả ố ắ ụ ư ắ ấ nh ng đã c  g ng kh c ph c khó khăn và phát tri n s n xu t­kinh doanh liên

ụ t c hàng năm.

ể ỗ ợ ấ ờ Đ  h  tr  cho công tác CPH , trong th i gian này, các c p các ngành đã

ệ ủ ố ổ ể ỉ ạ ứ ổ tri n khai vi c c ng c  t ch c, b  sung thành viên vào Ban ch  đ o CPH ở

ươ ủ ậ ươ ị đ a ph ỉ ạ ng và thành l p các ban ch  đ o CPH Chính ph , trung ả ng Đ ng,

ổ ộ ệ T ng liên đoàn lao đ ng Vi t Nam.

ạ ẩ ầ ổ ừ 2.2.1.3. Giai đo n cho phép đ y nhanh quá trình c  ph n hóa t 7/1998

ế đ n nay

ậ ợ ề ơ ở ữ ế ể ạ ờ Trong giai đo n này, nh  nh ng chuy n bi n thu n l i v  c  s  pháp lý

ổ ậ ờ ủ ự ệ ị ị ậ   mà n i b t là s  ra đ i c a Ngh  đ nh 44/CP ngày 29/6/1998 và vi c thành l p

ệ ệ ả ớ ổ ố Ban đ i m i qu n lý doanh nghi p TW, con s  các doanh nghi p CPH đã tăng

ờ ỳ ướ ớ nhanh so v i các th i k  tr c.

ự ệ ệ ơ ướ ị ị Sau h n 2 năm th c hi n CPH doanh nghi p Nhà n c theo Ngh  đ nh s ố

ừ ả ướ ế ổ 44/CP, t ế  tháng 6/1998 đ n h t tháng 8/2000 c  n ầ c đã c  ph n hoá 430

ư ổ ệ ệ ố ướ ự ệ ầ ổ doanh nghi p đ a t ng s  doanh nghi p Nhà n c đã th c hi n c  ph n hoá

lên 460 doanh nghi p.ệ

ữ ữ ệ ệ ố ộ Trong s  nh ng doanh nghi p đã CPH , nh ng doanh nghi p thu c lĩnh

ụ ươ ự ế ệ ả ị ự v c Công nghi p và Xây d ng chi m kho ng 44,2%; D ch v  th ạ   ng m i

ậ ả ế ế ế ệ chi m 39,2%; Giao thông v n t i chi m 9,5%; Nông nghi p chi m 4,1% và

ỷ ả ề ươ ế ệ ế ầ thu  s n chi m 2%. H u h t các doanh nghi p đã CPH đ u t ỏ   ố ng đ i nh ,

ố ố ớ ữ ổ ơ ỷ ồ ế ả nh ng công ty có t ng s  v n l n h n 10 t đ ng chi m kho ng 12%, trong

ỏ ơ ệ ố ỷ ồ ế ơ khi các doanh nghi p có v n nh  h n 5 t ố   ế  đ ng chi m đ n h n 50%. V n

ủ ả ỉ ỷ ồ ệ trung bình c a các doanh nghi p đã CPH ch  vào kho ng 3,1 t đ ng. Đa s ố

ứ ứ ự ệ ệ ộ ầ   các doanh nghi p th c hi n CPH theo hình th c th  2 nghĩa là bán m t ph n

ị ố ủ ướ ắ ữ ệ giá tr  v n c a Nhà n c n m gi trong doanh nghi p.

23

Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn  Tel (: 0918.775.368

ớ ể ờ ố ị ươ ự Tính t i th i đi m 31/12/1999, trong s  các đ a ph ệ ng th c hi n CPH ,

ề ệ ấ ầ ố ộ ồ ổ ố Hà N i là thành ph  có s  doanh nghi p c  ph n hoá nhi u nh t, g m 70

ệ ệ ổ ộ ố ỉ ố ự   doanh nghi p trong t ng s  210 doanh nghi p thu c các t nh, thành ph  th c

ế ệ ầ ả ổ ị ồ hi n c  ph n hoá, ti p theo là TP H  Chí Minh, H i Phòng, Nam Đ nh và

Thanh Hoá.

ệ ề ể ầ ổ ạ ộ   Các doanh nghi p sau khi chuy n thành công ty c  ph n đ u ho t đ ng

ể ả ữ ệ ệ ề ề ả ặ ớ ơ có hi u qu  cao h n v  nhi u m t, k  c  nh ng doanh nghi p   m i CPH.

ộ ố ệ ướ ề ặ M t s  doanh nghi p tr c CPH g p nhi u khó khăn thì sau CPH các doanh

ữ ệ ệ ế ệ ả ả ậ ộ nghi p này đã có nh ng ti n b  rõ r t, b o đ m vi c làm, tăng thu nh p cho

ườ ộ ng i lao đ ng.

ư ậ ự ế ị ị ượ ạ Nh  v y, trên th c t , Ngh  đ nh 44/CP đ ộ   c ban hành đã t o ra m t

ế ệ ả hành lang pháp lý khá thông thoáng, khuy n khích c  doanh nghi p và ng ườ   i

ệ ổ ộ ướ ầ lao đ ng tham gia c  ph n hoá doanh nghi p Nhà n c .

ế ầ ậ ờ ổ ớ Tuy nhiên, ti n trình c  ph n hoá trong th i gian qua còn ch m so v i yêu

ế ạ ệ ướ ế ố ầ ắ c u s p x p l i doanh nghi p Nhà n ạ   c. Sáu tháng cu i năm 1998, k  ho ch

ệ ượ ự ệ ệ ỉ ặ đ t ra là CPH 150 doanh nghi p, th c hi n ch  là 100 doanh nghi p đ c CPH

ư ệ ế ạ ạ ặ (đ t 66,6%). Năm 1999, k  ho ch đ t ra là CPH 450 doanh nghi p, nh ng ch ỉ

ệ ượ ự ệ ạ th c hi n đ c 250 doanh nghi p (đ t 55,5%).

ể ự ệ ệ ầ ổ ệ   ả Đ  th c hi n nhanh và có hi u qu  công tác c  ph n hoá doanh nghi p

ướ ả ả ề ừ ế ấ ứ ư ở ậ ơ Nhà n c , ph i gi ề i quy t nhi u v n đ , t nh n th c t tu ng, c  ch ế

ế ổ ứ ệ ừ ệ ế ả ơ chính sách đ n t ự  ch c th c hi n, t doanh nghi p đ n các c  quan qu n lý

Nhà n c.ướ

ả ụ ể ẩ ầ ổ 2.2.2.Các gi i pháp đã áp d ng đ  thúc đ y quá trình c  ph n hóa DNNN

ộ N i dung

24

Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn  Tel (: 0918.775.368

ị ươ ộ ầ ữ ẳ ị ế Ngh  quy t Trung ấ   ng IX, khóa IX, m t l n n a kh ng đ nh tính nh t

ủ ươ ủ ả ể ế ề ầ quán c a Đ ng ta trong ch  tr ng phát tri n kinh t nhi u thành ph n; kiên

ế ẩ ế ạ ắ ệ ệ ướ quy t đ y nhanh s p x p l ả i và nâng cao hi u qu  doanh nghi p nhà n c đã

ộ ố ủ ươ ả ụ ể ớ ậ ể ớ ề đ  ra m t s  ch  tr ng gi i pháp m i t p trung c  th  vào 5 đii m l n nh ư

sau:

ở ộ ệ ệ ướ ầ ổ ầ + M  r ng di n và quy mô các doanh nghi p nhà n c c n c  ph n hóa

ệ ự ệ ớ ệ   ể ả ộ ố ổ k  c  m t s  t ng công ty và doanh nghi p l n trong các ngành đi n l c, lu n

ậ ả ườ ự ấ ơ kim, c  khí, hóa ch t, phân bón, xi măng, xây d ng, v n t i đ ng b , đ ộ ườ   ng

ể ả ả ễ sông, hàng không, hàng h i, vi n thông, ngân hàng b o hi m.

ề ử ụ ệ ị ị ị + Đ nh giá giá tr  doanh nghi p, trong đó có giá tr  quy n s  d ng đ t v ấ ề

ị ườ ế ị ắ nguyên t c do th  tr ng quy t đ nh.

ị ườ ệ ế ả ổ ụ ắ + Vi c mua bán c  phi u ph i công khai trên th  tr ng, kh c ph c tình

ầ ạ ổ ộ ộ tr ng c  ph n hóa khép kín n i b .

ươ ỏ ặ ủ ề ề ẩ + Kh n tr ộ ng xóa b  đ c quy n và đ c quy n kinh doanh c a các

ệ ướ ớ ộ ậ ộ ế ố ế doanh nghi p nhà n ợ c phù h p v i l trình h i nh p kinh t qu c t đã đ ượ   c

ổ ứ ế ậ ấ ươ ế ớ cam k t, nh t là gia nh p T  ch c Th ạ ng m i th  gi i (WTO).

ứ ả ổ ớ ướ ệ ố ớ +  Đ i m i  ch c  năng qu n lý nhà n c   đ i v i  doanh nghi p Nhà

ướ ầ ư ứ ậ ủ ướ n c; nghiên c u thành l p công ty đ u t tài chính c a Nhà n ơ c và c  quan

ả ướ ể ự ứ ệ ệ ấ ả ố qu n lý Nhà n c đ  th c hi n th ng nh t và có hi u qu  ch c năng Nhà

ướ ầ ư ủ ệ ạ ầ ố n ủ ở ữ c là đ i di n ch  s  h u ph n v n đ u t c a mình vào doanh nghi ệơ

ầ ọ ộ ế ế ố ọ thu c m i ngành, m i thành ph n kinh t ề  trong n n kinh t qu c dân.

ổ ờ ầ 2.2.3.Đánh giá tình hình c  ph n hóa DNNN trong th i gian qua

ộ ườ ệ ổ ầ ạ ộ ề M t đi u mà ng i lao đ ng trong doanh nghi p c  ph n hóa lo ng i là

ề ệ ố ượ ầ ổ ữ ộ ấ v n đ  vi c làm. Sau c  ph n hóa s  l ẳ ng lao đ ng ch ng nh ng không

ề ả ớ gi m mà còn tăng 10% v i thu nh p ậ    bình quân tăng 20%. Đi u này đã kích

25

Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn  Tel (: 0918.775.368

ườ ủ ế ệ ế ả ộ ố thích ng i lao đ ng yên tâm làm vi c, c ng hi n h t kh  năng c a mình cho

công vi c.ệ

ị ố ầ ổ ướ ỉ Sau khi c  ph n hóa, bình quân giá tr  v n Nhà n ế c ch  chi m 25%

ơ ấ ề ệ ố ạ ố ủ ộ ổ trong c  c u v n đi u l , còn l i là v n c a các c  đông là cán b  công nhân

ư ậ ứ ế ầ ổ ổ ệ viên ch c và c  đông ngoài doanh nghi p, chi m 75%. Nh  v y, c  ph n hóa

ự ệ ượ ủ ụ ồ ộ ố ườ đã th c hi n đ c m c tiêu thu hút r ng rãi các ngu n v n c a ng i lao

ộ ể ầ ư ả ể ệ ộ đ ng c  trong doanh nghi p và ngoài xã h i đ  đ u t ồ    phát tri n. Tuy ngu n

ướ ố ố ủ ố ủ ế ầ ổ ổ ỉ ố v n Nhà n c ch  chi m 25% t ng s  v n c a công ty c  ph n, v n c a các

ư ế ạ ồ ố ố ượ đ i t ng khác chi m 75% nh ng l i là ngu n v n phân tán, do đó ph n s ầ ở

ướ ẫ ữ ế ọ ố ữ h u Nhà n c trong các công ty v n gi ạ ộ    vai trò tr ng y u, chi ph i ho t đ ng

ủ ấ ả s n xu t kinh doanh c a công ty.

ư ạ ố ượ ạ ầ ổ Nh  t ế i Công ty bông B ch Tuy t, sau c  ph n hóa s  l ộ   ng lao đ ng

ườ ớ ể ờ ướ ổ tăng 205 ng i so v i 198 ng ườ ạ i t i th i đi m tr ầ c khi c  ph n hóa, thu

ườ ổ ứ ệ ộ ồ ậ nh p ng i lao đ ng trung bình là 3,2 tri u đ ng/tháng và lãi c  t c 1998 là

7%.

ơ ệ ạ ộ Công ty C  đi n l nh vào năm 1993 có 415 lao đ ng thì năm 1998 là 798

ậ ộ ớ ừ ệ ồ ườ lao   đ ng,   v i   thu   nh p   tăng   t 1,4   tri u   đ ng/ng ệ   i/tháng   lên   2   tri u

ườ ồ đ ng/ng i/tháng.

ủ ả ướ ầ ể Tóm l ạ ừ ự ế ổ  th c t c  ph n hóa c a c  n i, t c là đi n hình là thành ph ố

ồ ộ ấ ả ả ướ ỉ H  Chí Minh,và hà n i cùng t t c  các t nh thành trong c  n ệ   ấ c cho th y vi c

ể ố ướ ứ ầ ổ ệ chuy n doanh nghi p 100% v n Nhà n ẳ   c sang hình th c c  ph n ch ng

ữ ướ ả ồ ủ ồ ố nh ng giúp Nhà n c b o t n ngu n v n c a mình mà còn tăng đáng k  t ể ỷ

ấ ợ ậ ồ ố ướ ướ ồ su t l i nhu n trên ngu n v n tr c đây, Nhà n ố   ồ c cũng thu h i ngu n v n

ủ ệ ườ ộ ể ầ ư đ  đ u t cho các doanh nghi p khác. Vai trò c a ng i lao đ ng trong doanh

ọ ừ ệ ầ ổ ổ ườ ệ ự nghi p c  ph n hóa có s  thay đ i, h  v a là ng i làm vi c cho công ty c ổ

ầ ườ ơ ở ồ ố ủ ứ ủ ế ừ ph n, v a là ng i ch  trên c  s  đ ng v n c a mình. Vì th , ý th c và tinh

26

Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn  Tel (: 0918.775.368

ệ ầ ượ ơ ướ ạ ộ ủ th n trách nhi m đ c nâng cao h n tr ệ   c. Ho t đ ng c a các doanh nghi p

ầ ổ ộ ự ủ ơ ấ ượ ạ sau c  ph n hóa nh y bén, năng đ ng, t ờ  ch  h n. Nh  đó mà ch t l ng,

ệ ệ ả ả ơ hi u qu  công vi c cao h n, các kho n đóng góp vào ngân sách Nhà n ướ   c

cũng tăng lên.

ầ ổ ả ướ ườ C  ph n hóa đã đem l ạ ợ i l i ích cho c  Nhà n c, ng ộ i lao đ ng và c ổ

ừ ự ế ủ ệ ủ ươ ứ ằ đông c a doanh nghi p. T  th c t đó đã ch ng minh r ng, ch  tr ủ   ng c a

ả ướ ề ổ ầ ắ Đ ng và Nhà n c ta v  c  ph n hóa DNNN là hoàn toàn đúng đ n.

ả ủ ế ế 2.2.3.1:Các k t qu  ch  y u

ể ể ộ ế   Đ  xem xét m t cách khách quan, chúng ta không th  không nói đ n

ậ ợ ữ ủ ươ ự ệ ầ ổ nh ng thu n l i khi th c hi n ch  tr ệ   ng c  ph n hóa trong tình hình hi n

nay. Đó là:

ươ ổ ượ ự ấ ớ ủ Ch ầ ng trình c  ph n hóa DNNN đ ả   c s  quan tâm r t l n c a Đ ng

ướ ị ầ ứ ế ấ ộ ị và Nhà n c ta. Ngh  quy t H i ngh  l n th  ba Ban ch p hành Trung ươ   ng

ế ẳ ả ắ ớ ổ ị ế Đ ng khóa IX đã tái kh ng đ nh quy t tâm s p x p, đ i m i DNNN mà c ổ

ữ ầ ằ ả ộ ọ ứ ph n hóa là m t trong nh ng hình th c quan tr ng nh m c i cách DNNN c ả

ấ ượ ệ ạ ỏ ề ố ượ v  s  l ng và ch t l ủ   ng, giúp các doanh nghi p thoát kh i tình tr ng kh ng

ả ệ ho ng hi n nay.

ể ờ ớ ế ề ổ Nh  vào chính sách đ i m i, phát tri n kinh t hàng hóa nhi u thành

ầ ủ ướ ư ề ậ ố ph n c a Nhà n c trong nhi u năm qua, thu nh p dân c  tăng cao. S  ng ườ   i

ề ị ượ ầ khá gi ả ở thành th  và nông thôn ngày càng nhi u. Đây là l ề ng c u ti m năng

ứ ứ ể ở ữ ầ ổ có th  đáp  ng cho các ch ng khoán phát hành nh ng DNNN c  ph n hóa.

ế ị ườ ơ ộ ộ ả ạ C  ch  th  tr ệ   ng đã t o ra m t đ i ngũ các nhà qu n lý doanh nghi p

ả ớ ườ ệ ộ có kh  năng kinh doanh l n, ng ứ   i lao đ ng trong doanh nghi p đã thích  ng

ứ ế ạ ổ ượ ở ầ ớ v i lo i hình ch ng khoán là c  phi u đ c phát hành ổ  DNNN c  ph n hóa.

ả ướ ồ ờ ươ ổ ữ Đ ng th i nh ng thành qu  b ầ ủ c đ u c a ch ầ ng trình c  ph n hóa đã giúp

ưở ủ ủ ả ộ ướ nhân dân thêm tin t ng và  ng h  chính sách c a Đ ng và Nhà n c.

27

Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn  Tel (: 0918.775.368

ờ ủ ứ ự ầ ị S  ra đ i c a Trung tâm Giao d ch Ch ng khoán đã góp ph n không nh ỏ

ạ ộ ế ệ ẩ ổ ổ trong vi c thúc đ y ho t đ ng trao đ i, mua bán c  phi u, kêu g i s  đ u t ọ ự ầ ư

ừ ố ả ưở ự ế ế ổ t công chúng. Đây là nhân t nh h ầ   ng khá tích c c đ n ti n trình c  ph n

hóa.

ủ ổ ầ Ý nghĩa c a c  ph n hóa DNNN:

ề ặ ị a/ V  m t chính tr :

ầ ổ ạ ướ ự ướ ầ C  ph n hóa đã đem l i cho Nhà n c s  thành công b c đ u trong

ế ượ ư ệ ượ ề ế ề vi c đ a ra chi n l c, sách l ầ c, góp ph n đi u ti t n n kinh t ế ấ ướ   c đ t n

ướ ụ ậ ượ ồ ự ữ ọ ị theo đ nh h ng XHCN, t n d ng đ c nh ng ngu n l c quan tr ng vào phát

ờ ỳ ể ộ tri n trong th i k  quá đ .

ủ ươ ầ ổ ưở Qua ch  tr ng c  ph n hóa làm cho nhân dân yên tâm, tin t ng vào

ủ ả ạ ả ộ ệ ế ớ ở ướ ơ vai trò lãnh đ o c a Đ ng C ng s n Vi t Nam trong c  ch  m i n c ta.

ặ ạ ề ệ ố ẹ ướ M t khác, cũng đem l i ni m tin và thi n chí t ủ t đ p c a các n c trên th ế

ớ ư ế ớ ệ ờ ổ ạ ầ ồ gi i trong giao l u kinh t v i Vi ề   t Nam, đ ng th i c  ph n hóa còn t o đi u

ậ ợ ệ ụ ệ ả ặ ắ ổ ệ ki n thu n l i cho vi c kh c ph c, b  sung các văn b n pháp lý, đ c bi t trên

ự ả ấ lĩnh v c s n xu t kinh doanh.

ề ặ ế b/ V  m t kinh t :

ề ệ ầ ạ ổ ẩ Chính sách c  ph n hóa đã thúc đ y và t o đi u ki n cho các thành

ầ ế ủ ự ượ ẩ ự ể ể ả ph n kinh t phát tri n, thúc đ y s  phát tri n c a l c l ấ ư   ng s n xu t đ a

ụ ặ ề ạ ị ệ ề n n kinh t ế ướ  n c ta đi lên, t o ra nhi u hàng hóa và d ch v , đ c bi t là thu

ậ ầ ưở ẩ ả ổ ộ nh p dân chúng tăng lên, góp ph n tăng tr ầ   ố ng s n ph m qu c n i. C  ph n

ủ ả ấ ả ơ ố hóa còn làm gi m, làm m t nguy c  kh ng ho ng tài chính qu c gia có kh ả

ự ủ ạ ẩ ế ướ ế năng x y ra do tình tr ng y u kém c a khu v c kinh t Nhà n ạ c, h n ch ế

ữ ự ế ơ ế ị ườ ạ nh ng tiêu c c kinh t do c  ch  th  tr ng đem l i.

ề ặ ộ c/ V  m t xã h i:

28

Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn  Tel (: 0918.775.368

ề ấ ệ ả ầ ấ ổ ườ ả C  ph n hóa có kh  năng làm gi m v n đ  m t vi c làm cho ng i lao

ụ ượ ệ ầ ạ ộ ắ ộ đ ng, kh c ph c đ ả c tình tr ng tùy ti n sa th i lao đ ng, góp ph n gi ả   i

ệ ế ườ ậ ấ ộ quy t công ăn vi c làm cho ng ệ i lao đ ng th t nghi p. Chính vì v y mà c ổ

ữ ả ầ ệ ạ ệ ộ ph n hóa còn làm gi m nh ng t ỏ ủ  n n trong xã h i nh  c a doanh nghi p nh ư

ườ ể ạ ế ượ ộ ơ ữ ầ tham ô, trây l i… , và r ng h n có th  h n ch  đ c ph n nào nh ng t ệ ạ    n n

xã h i... ộ

ế ệ ự ầ ầ ổ ườ ộ C  ph n hóa còn góp ph n xây d ng th  h  ng i lao đ ng có phong

ớ ế ố ệ ạ ộ ợ ớ cách làm vi c năng đ ng, sáng t o, phù h p v i n p s ng m i trong th i k ờ ỳ

ủ ấ ướ ệ ạ ệ công nghi p hóa, hi n đ i hóa c a đ t n c.

ụ ủ ầ ổ ị ạ ề ị ị i   Đi u   2   Ngh   đ nh M c   tiêu   c a   c   ph n   hóa   DNNN (quy   đ nh   t

44/1998/NĐ­CP).

ụ ủ ộ ồ ộ ố M c tiêu 1: Huy đ ng v n c a toàn xã h i, bao g m cá nhân, các t ổ

ứ ứ ộ ướ ể ầ ư ổ ch c kinh t ế ổ , t ch c xã h i trong và ngoài n c đ  đ u t ớ  đ i m i công

ứ ạ ệ ạ ệ ệ ể ngh , t o thêm vi c làm, phát tri n doanh nghi p, nâng cao s c c nh tranh,

ổ ơ ấ thay đ i c  c u DNNN.

ụ ệ ề ạ ườ ệ ộ M c tiêu 2: T o đi u ki n cho ng i lao đ ng trong doanh nghi p có

ữ ầ ườ ố ượ ủ ự ự ổ ổ c  ph n và nh ng ng i góp v n đ c làm ch  th c s , thay đ i ph ươ   ng

ự ứ ệ ệ ả ạ ẩ ộ ả   th c qu n lý, t o đ ng l c thúc đ y doanh nghi p kinh doanh có hi u qu ,

ướ ậ ườ ộ tăng ngân sách Nhà n c, nâng cao thu nh p cho ng ầ   i lao đ ng, góp ph n

ưở tăng tr ng kinh t ế ấ ướ  đ t n c.

Ở ụ ệ ấ ả ộ ệ m c tiêu 1: Vi c t t c  công chúng trong xã h i, không phân bi ạ   t lo i

ở ữ ỏ ố ầ ư ạ ộ ả ấ ướ ơ hình s  h u b  v n đ u t cho ho t đ ng s n xu t kinh doanh d i c  ch ế

ị ườ ế ư ề ễ ồ ờ th  tr ế ứ ầ ng là h t s c c n thi t, nh ng đ ng th i cũng là đi u không d  dàng

ừ ự ề ể ấ ạ ổ ầ   trong v n đ  này. T  th c tr ng các DNNN đã chuy n sang công ty c  ph n

ố ố ệ ố ỏ ố ỗ đa s  là các doanh nghi p nh , có v n ít. Trong khi đó s  v n nhàn r i trong

ấ ớ ư ề ệ ồ ộ ị ự dân c  là r t l n (theo đi u tra khu v c thành th  là 10 tri u đ ng/h , nông

29

Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn  Tel (: 0918.775.368

ở ế ư ệ ả ộ thôn là kho ng 3 tri u/h ), nh ng nhân dân ta còn có thói quen g i ti ệ   t ki m

ữ ầ ư ư ả ấ ặ ấ ho c c t gi , mà ch a có thói quen đ u t vào s n xu t kinh doanh, quay vòng

ề ằ ờ ồ đ ng ti n nh m sinh l i.

ạ ộ ể ệ ầ ằ ổ Vi c c  ph n hóa DNNN nh m chuy n DNNN sang ho t đ ng theo

ứ ế ề ầ ổ hình th c công ty c  ph n khuy n khích dân chúng đem ti n vào đ u t ầ ư ả    s n

ố ị ệ ấ ạ ố ồ xu t kinh doanh, doanh nghi p có ngu n v n dài h n và c  đ nh đ  đ u t ể ầ ư ổ    đ i

ề ớ ế ị ạ ộ ở ộ ệ m i dây chuy n, thi t b  công ngh , m  r ng ho t đ ng kinh doanh, Ngân

ướ ạ ộ ả ấ ệ ố sách Nhà n c không ph i c p phát v n cho các doanh nghi p ho t đ ng.

Ở ụ ườ ả ộ m c tiêu 2: ể Đ  ng ấ   ủ ậ ự i lao đ ng làm ch  th t s  quá trình s n xu t,

ấ ộ ườ ấ ừ ắ ự ế ợ ư ệ ả s  k t h p t ứ  li u s n xu t và s c lao đ ng là con đ ng ng n nh t, t đó

ư ợ ụ ệ ề ạ ườ quy n h n, trách nhi m, nghĩa v  cũng nh  l ủ i ích c a ng ộ i lao đ ng. Khi

ủ ươ ự ầ ổ ườ ượ ư ệ th c hi n ch  tr ng c  ph n hóa DNNN, ng ộ i lao đ ng đ c  u tiên mua

ầ ượ ướ ạ ữ ề ệ ị ề ổ c  ph n và đi u này cũng đ c Nhà n ằ c t o đi u ki n b ng nh ng quy đ nh

ườ ở ệ ổ ọ ụ ể c  th . Ng ộ i lao đ ng tr thành c  đông cho chính doanh nghi p h  lao

ở ữ ư ệ ấ ắ ề ề ả ớ ộ đ ng. Khi quy n s  h u t ử ụ    li u s n xu t g n li n v i quy trình s  d ng

ườ ẽ ệ ộ ơ ượ ấ ị ủ ả ng i lao đ ng s  có trách nhi m h n trên l ng tài s n nh t đ nh c a h ọ

ấ ỳ ụ ạ ọ đóng góp, h  không cho phép b t k  hành vi nào l m d ng tài s n c a h , h ả ủ ọ ọ

ự ệ ể ầ ả t giác làm vi c hăng say trên ph n tài s n có mình đóng góp đ  đem l ạ ợ   i l i

ơ ề ích nhi u h n.

ủ ướ ệ ả ậ ề ổ ề ấ ỉ Các văn b n pháp lu t hi n nay c a n ầ   c ta đi u ch nh v n đ  c  ph n

ủ ề ườ ữ ư ụ ể ộ hóa DNNN đã đ  cao vai trò c a ng i lao đ ng, c  th  là nh ng  u đãi trong

ầ ủ ọ ệ ổ ượ ứ ơ vi c mua c  ph n c a h  ngày càng đ ừ   c rõ ràng và đúng m c h n theo t ng

ệ ủ ừ ụ ể ề ộ ườ ầ ộ ổ đi u ki n c a t ng lao đ ng c  th . Ng i lao đ ng khi có c  ph n trong tay,

ệ ầ ạ ở ổ ổ ậ   ề tr  thành c  đông công ty c  ph n, quy n h n và trách nhi m rõ ràng theo lu t

ề ệ ề ự ề ọ ọ ị đ nh, theo đi u l ọ    công ty, và đi u quan tr ng là h  có toàn quy n l a ch n

ườ ặ ọ ộ ứ ả ị ng i thay m t h  qu n lý công ty mà không ch u m t s c ép nào.

30

Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn  Tel (: 0918.775.368

ộ ế ầ ư ủ ạ ố ế Theo th ng kê c a B  K  ho ch và Đ u t ệ    có đ n 63,4% doanh nghi p

ố ổ ế ầ ầ ậ ộ ế   ổ c  ph n hóa mà cán b  nhân viên chi m đa s  c  ph n, th m chí có đ n

ở ữ ệ ầ ố ổ ộ 18,6% doanh nghi p cán b  nhân viên s  h u 100% v n sau c  ph n hóa.

ệ ở ữ ổ ộ ộ ể ế ầ ề ư Vi c s  h u c  ph n n i b  có nhi u  u đi m: khuy n khích nhân viên làm

ự ệ ậ ơ ọ ỉ ừ ế ả vi c tích c c h n vì h  không ch  nh n đ ượ ươ c l ng t ạ ộ    k t qu  ho t đ ng

ơ ộ ậ ượ ổ ứ kinh doanh mà còn có c  h i nh n đ ứ ở ữ   c c  t c. Tuy nhiên hình th c s  h u

ượ ở ệ ể ả ấ ọ này cũng có nh ơ ấ   c đi m, mà quan tr ng nh t, là nó c n tr  vi c tái c  c u

ườ ư ọ ồ ế ộ ế ế công ty. Ng ờ   i ta khó thay th  m t công nhân y u kém n u nh  h  đ ng th i

ế ế ạ ổ ườ ể là c  đông, và cũng khó thay th  ban lãnh đ o n u ng ế i bi u quy t chính là

ạ ban lãnh đ o đó.

ố ớ ổ ọ ỉ ể ệ ầ ổ Đ i v i c  đông ngoài doanh nghi p, h  ch  có th  mua c  ph n khi mà

ế ổ ỉ ễ ủ ầ ả ộ ớ   cán b  công nhân viên không đ  kh  năng mua h t c  ph n và ch  di n ra v i

ố ượ ữ ớ ố nh ng công ty l n. Trong khi đó, s  l ớ ng các công ty l n có v n trên 10 t ỷ

ế ỷ ệ ổ ả ầ ỏ ồ đ ng là 20,9%. Vì chi m t l c  ph n nh  trong công ty nên kh  năng làm

ủ ự ự ủ ọ ố ừ ự ệ ệ ở ch  th c s  c a h  khó tr  thành hi n th c và vi c thu hút v n t bên ngoài

ệ ấ ẫ doanh nghi p v n còn th p.

ườ ư ế ầ ộ ả Ngay c  khi ng i lao đ ng chi m m t t ộ ỷ ệ ổ  l ế    c  ph n cao nh ng n u

ộ ơ ế ề ế ứ ạ ộ ủ ẽ ắ thi u m t c  quan đi u ti ộ   ặ t c ng r n và theo dõi ch t ch  ho t đ ng c a H i

ị ườ ể ự ệ ề ẫ ộ ả ồ đ ng qu n tr  thì ng ủ ủ   i lao d ng v n không th  th c hi n quy n làm ch  c a

ộ ồ ữ ấ ầ ả ổ ị mình nh t là trong nh ng công ty c  ph n mà thành viên H i đ ng qu n tr  là

ữ ườ ỷ ệ ổ ữ ầ ườ nh ng ng ế i chi m t ọ  c  ph n cao, và h  cũng là nh ng ng l i mà đ ượ   c

ướ ố ổ ả ầ ườ Nhà n c giao qu n lý s  c  ph n nhà n ướ ạ c t i công ty, thì ng ộ   i lao đ ng

ủ ư ể ạ ệ ế ẫ v n ch a th  có ti ng nói c a mình t i doanh nghi p.

ể ậ ầ ổ ượ ự ệ Vì v y đ  chính sách c  ph n hóa đ c phát huy toàn di n thì s  tham

ụ ủ ấ ạ ổ ọ ộ gia c a các c  đông bên ngoài là r t quan tr ng. M t khi m c tiêu đa d ng hóa

ượ ề ở ữ ế ự ổ ề ẽ ẫ ự ệ ở ữ s  h u đ c th c hi n thì s  d n đ n s  thay đ i v  quy n s  h u cũng nh ư

31

Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn  Tel (: 0918.775.368

ứ ệ ề ệ ế ả ẫ ệ   cách th c qu n lý và đây cũng là đi u ki n chính d n đ n vi c nâng cao hi u

ả ả ấ ả ủ ừ ậ qu  s n xu t kinh doanh, đem l ạ ợ i l i nhu n cao. T  đó tài s n c a Nhà n ướ   c

ệ ỷ ệ ắ ữ ổ ủ ầ trong doanh nghi p cũng tăng theo tùy theo t n m gi l c  ph n c a Nhà

ướ ủ ườ ộ ổ ượ ưở n ậ c, thu nh p c a ng i lao đ ng tăng lên, c  đông đ c h ổ ứ   ng c  t c...

ứ ố ế ượ ể ầ ẫ d n đ n m c s ng đ c nâng cao, góp ph n vào phát tri n kinh t ế ấ ướ  đ t n c.

ự ủ ặ ả ổ Các m t tích c c c a gi ầ i pháp c  ph n hóa DNNN

ủ ủ ệ ạ ỏ a) Xoá b  tình tr ng vô ch  c a doanh nghi p:

ả ủ ư ề ả Tài s n c a Nhà n ướ ượ c đ ồ   c xem nh  là "tài s n chung", đi u này đ ng

ị ử ụ ả ủ ế ứ ừ ớ nghiõa v i "không ph i c a ai". T  đó b  s  d ng h t s c lãng phí, vô trách

ẽ ư ệ ổ ườ ộ ở ườ ầ nhi m. C  ph n hóa s  đ a ng i lao đ ng tr  thành ng ủ ự ự ủ   i ch  th c s  c a

ề ợ ệ ượ ề ợ ắ doanh   nghi p. Khi quy n l i riêng đã đ ế ớ c g n k t v i quy n l i chung,

ườ ả ả ế ẽ ấ ộ ế ng ế i lao đ ng s  quan tâm đ n k t qu  s n xu t kinh doanh, ti ệ t ki m chi

ạ ộ ệ ả ế phí, nâng cao hi u qu  ho t đ ng kinh t .

ự ệ ạ ả ộ ớ b) T o đ ng l c m i trong qu n lý doanh nghi p.

ố ủ ượ ứ ủ ư ướ Giám đ c c a DNNN đ c coi nh  viên ch c c a Nhà n ệ   c, làm vi c

ỉ ạ ủ ủ ướ ự ế ư ướ theo ch  đ o c a ông ch  Nhà n c, nh ng th c t Nhà n c cũng không làm

ủ ủ ể ệ ố ở ch , mà đ  cho giám đ c doanh nghi p tr  thành ông ch  tuy danh nghĩa song

ấ ớ ề ầ ổ ườ ố ở ườ quy n hành r t l n. Khi c  ph n hóa, ng i giám đ c tr thành ng i làm

ị ự ẽ ệ ầ ặ ả ổ ọ ề   thuê cho công ty c  ph n, h  ph i ch u s  giám sát ch t ch  trong vi c đi u

ạ ộ ề ệ ộ ườ ả ở hành ho t đ ng doanh nghi p. Đi u này bu c ng ố i giám đ c ph i tr nên

ố ớ ệ ế ầ ộ ơ ợ ơ ớ   ệ năng đ ng h n, c u ti n, có trách nhi m h n đ i v i công vi c, phù h p v i

ầ ủ ề yêu c u c a n n kinh t ế ị ườ  th  tr ng.

ế ự ệ ệ ề ầ ả ổ ấ   C  ph n hóa đã thay th  s  qu n lý đi u hành m nh l nh, bao c p

ướ ỉ ạ ủ ộ ồ ự ả ằ ả ổ ị tr ộ c đây b ng s  qu n lý ch  đ o c a m t H i đ ng qu n tr  do các c  đông

ớ ự ệ ế ả ầ ế ủ ầ b u ra, gi m b t s  can thi p đa tuy n không c n thi ơ t c a các c  quan Nhà

32

Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn  Tel (: 0918.775.368

ướ ậ ợ ề ệ ễ n c, nên có đi u ki n thu n l ệ i và d  dàng trong vi c phát huy tính năng

ộ đ ng trong kinh doanh.

ơ ấ ạ ề ế c) C  c u l i n n kinh t ố  qu c dân

ầ ườ ứ ở ữ ế ơ ổ Thông qua c  ph n hóa ng ấ   i ta thay th  hình th c s  h u đ n nh t

ở ữ ệ ừ ứ ủ ộ ỗ thành hình th c đa s  h u, doanh nghi p t ấ    ch  có m t "ông ch " duy nh t

ộ ề ẽ ề ệ ở ế ủ ừ tr  thành doanh nghi p nhi u ch . T  đó s  hình thành m t n n kinh t đa s ở

ề ầ ướ ỉ ắ ữ ữ ự ữ h u, nhi u thành ph n. Nhà n c ch  n m nh ng ngành, nh ng lĩnh v c quan

ế ượ ọ ộ ề ự ứ ụ ế tr ng, có tính chi n l c, đáp  ng m c tiêu xây d ng m t n n kinh t hàng

ề ế ướ ữ ầ hóa nhi u thành ph n, trong đó kinh t Nhà n ả c ph i gi ủ ạ    vai trò ch  đ o

ữ ữ ị ướ ể ổ ị ế ằ nh m gi v ng đ nh h ng XHCN,  n đ nh và phát tri n kinh t ộ ấ    xã h i đ t

ướ n c.

ị ườ ố ự d) Xây d ng th  tr ạ ng v n lành m nh và phong phú

ầ ấ ớ ệ ạ ầ ổ C  ph n hóa góp ph n r t l n cho vi c t o hàng hóa cho th  tr ị ườ   ng

ộ ể ầ ư ứ ơ ố ỗ ồ ch ng khoán, n i thu hút các ngu n v n nhàn r i trong xã h i đ  đ u t cho

ấ ả s n xu t kinh doanh.

ệ ệ ướ ộ ướ ể ặ Đ c bi ề t trong đi u ki n n c ta là m t n ấ ầ   c đang phát tri n, r t c n

ầ ư ạ ồ ố ế ế ố thu hút các ngu n v n dài h n đ u t ề  cho n n kinh t . Đ n cu i năm 2001, t ạ   i

ứ ế ầ ổ ị Trung tâm Giao d ch Ch ng khoán, có 11 công ty c  ph n đã niêm y t, trong

ủ ố ạ ề đó 5 công ty c a thành ph , mà ngoài TRIBECO/TRI, còn l i đ u là công ty

ừ ổ ầ ư ệ ạ ơ hình   thành   t c ph n   hóa   DNNN   nh C   đi n   l nh/REE,

ẩ ạ ấ ậ TRANSIMEX/TMS, Ks Sài Gòn/SGH, Xu t nh p kh u Bình Th nh/GIL.

ố ớ ầ ổ ươ ứ ố Đ i v i các DNNN, c  ph n hóa là ph ng th c thu hút v n đ u t ầ ư

ừ ộ ừ ầ ế ạ ồ phong phú t xã h i, t các thành ph n kinh t ố ậ    khác, t o ra ngu n v n t p

ạ ầ ế ầ ả ứ ủ ấ trung và dài h n c n thi t, đáp  ng cho nhu c u s n xu t kinh doanh c a Nhà

ướ ố ủ ẹ ả ặ ấ ướ n c, gi m nh  gánh n ng c p phát v n c a ngân sách Nhà n c.

33

Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn  Tel (: 0918.775.368

ầ ổ ướ ẽ ồ ượ ộ ố Thông qua c  ph n hóa, Nhà n c s  thu h i đ ầ c m t ph n v n đ ể

ầ ư ữ ự ể ặ ố ầ ư ậ đ u t ọ  t p trung cho nh ng d  án tr ng đi m qu c gia, ho c đ u t vào

ữ ạ ề ợ ế ằ ẩ ộ ế nh ng ngành mang l i nhi u l i ích kinh t xã h i nh m thúc đ y kinh t phát

ữ ề ể ả ướ ượ ử ụ ể ợ ạ tri n b n v ng, tài s n Nhà n c s  d ng h p lý đ  mang l c đ ệ i hi u qu ả

ầ ư ố đ u t t i đa.

ế ạ 2.2.3.2.Các h n ch  chính

ố ộ ổ ậ ầ T c đ  c  ph n hóa còn ch m

ư ấ ệ ả ị ị Khó khăn trong vi c xác đ nh các giá tr  tài s nnh  đ t đai máy móc và

ầ ổ giá c  ph n

ề ủ ụ ấ ộ ể ả ưở ế ậ a) V  th  t c chuy n giao b t đ ng s n nhà x ng ­ v t ki n trúc:

ề ầ ề ả ộ ề ơ Nhà có nhi u h , nhi u t ng, nhi u c  quan và cá nhân cùng qu n lý s ử

ệ ổ ầ ớ ụ d ng chung v i doanh nghi p c  ph n hóa.

ầ ư ệ ầ ổ ơ ả ự ấ Doanh nghi p c  ph n hóa đã đ u t xây d ng c  b n trên đ t đi thuê

ư ổ ặ ổ ứ ầ ủ c a DNNN khác ch a c  ph n hóa ho c t ch c khác.

ồ ạ ề ợ ướ ầ ổ b) T n t i v  công n  tr c khi c  ph n hóa:

ố ượ ế ệ ổ ề ệ ầ Có đ n 80% s  l ng doanh nghi p trong di n c  ph n hóa đ u có tình

ợ ẫ ồ ạ ầ ả ử ả ạ ợ ướ tr ng n  ph i thu khó đòi mà con n  v n t n t i c n ph i x  lý tr c khi xác

ể ổ ệ ầ ị ị đ nh giá tr  doanh nghi p đ  c  ph n hóa.

ợ ẫ ồ ạ ị ả ẩ ị ỉ Con n  v n t n t i và còn đ a ch : pháp nhân đang chu n b  gi ể i th , phá

ư ư ả ể ấ ả ả s n (nh ng ch a gi ả i th , phá s n, đang m t kh  năng thanh toán); hàng năm

ả ượ ư ậ ả ợ ặ ứ ề đ u có xác nh n n  và h a tr , nh ng không tr  đ c, ho c có tr  v i t ả ớ ỷ ệ l

ấ r t ít;

ả ằ ợ ợ ị ị Con n  đang b  truy nã, b  tù không còn tài s n; con n  đang n m trong

ể ư ử ề ạ giai đo n đi u tra đ  đ a ra xét x ;

ậ ư ể ả ư ữ ấ ợ Con n  là nh ng nông dân, ng  dân mua v t t đ  s n xu t, do thiên tai,

ỗ ậ ả do làm ăn thua l ch m tr  kéo dài,…

34

Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn  Tel (: 0918.775.368

ử ầ ậ ố ổ ế Đây là s  nguyên nhân làm ch m ti n trình c  ph n hóa do khi x  lý n ợ

ề ệ ấ ả ờ ự ử ượ ph i m t nhi u th i gian, doanh nghi p không t x  lý đ c.

ố ớ ự ệ c)Đ i v i t thân doanh nghi p

ộ ố ệ ầ ả ổ M t s  DNNN trong di n c  ph n hóa có tình hình tài s n, tài chính

ơ ế ử ứ ạ ư ượ ph c t p ch a có c  ch  x  lý đ ư c nh :

ướ ể ạ ư ầ ậ ợ Do quá trình tr c đ  l i công n  nh ng không l p đ y đ  h  s ; n ủ ồ ơ ợ

ế ả ỷ ọ ầ ớ ố ph i thu khó đòi chi m t tr ng l n trong ph n v n Nhà n ướ ạ c  t i doanh

ư ử ợ ủ ệ ạ ọ ọ ồ ồ nghi p; công n  c a giai đo n I còn t n đ ng ch a x  lý xong… t n đ ng này

ể ả ư ế ượ ẫ v n kéo dài ch a th  gi i quy t đ c.

ớ ướ ệ ư Doanh nghi p có liên doanh v i n c ngoài, nh ng liên doanh đang thua

ơ ế ử ỗ ư l ch a có c  ch  x  lý.

ả ế ư ề ệ ổ ờ   ầ Doanh nghi p đang làm đ  án c  ph n hóa nh ng ph i ti n hành di d i,

ử ấ ặ ho c nhà c a, kho, đ t đai đang tranh ch p.ấ

ệ ướ ỗ ỹ ợ Doanh nghi p tr ị c   đây b  thua l và đã chi  âm qu  phúc l i  khen

ưở ặ ươ ướ ư ể ể th ng, g p khó khăn trong ph ng h ng phát tri n, nên ch a có th  xây

ề ầ ổ ự d ng đ  án c  ph n hóa.

ộ ố ư ệ ẫ ầ ố ổ ố   V n còn m t s  Giám đ c DNNN trong di n c  ph n hóa ch a mu n

ầ ự ể ể ậ làm, l n l a nêu lý do này lý do khác đ  xin hoãn, th m chí xin rút tên đ  có

ủ ờ ổ th i gian c ng c  l ố ạ ướ i tr ầ c khi c  ph n hóa … (!)

ị ủ ả ố ớ ơ d) Đ i v i đ n v  ch  qu n:

Ủ ầ ạ ổ ố ậ   ế y ban Nhân dân thành ph  đã giao k  ho ch c  ph n hóa cho các Qu n

ố ượ ệ ổ ở ỉ ầ Huy n, S  Ngành, T ng Công ty 90 theo ch  tiêu s  l ổ ng DNNN c  ph n hóa

ủ ả ủ ư ể ấ ậ ơ ủ c a Chính ph  giao, nh ng các c  quan ch  qu n ch m tri n khai (nh t là các

ợ ấ ố ủ ổ ổ DNNN thành viên c a các T ng Công ty 90, vì T ng Công ty s  m t v n).

ế ượ ị ệ ầ ộ ổ ố Xác đ nh đ i tác chi n l c:Khi m t công ty c  ph n thì vi c xác đinh

ế ượ ố ớ ự ủ ể ấ ố đ i tác chi n l c cũng r t quan trong đ i v i s  phát tri n c a công ty sau

35

Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn  Tel (: 0918.775.368

ạ ượ ệ ầ ổ ữ ậ này,hi n nay các DNNN khi c  ph n hóa khó đ t đ ớ   ỏ c nh ng th a thu n v i

ế ượ ề ỉ ệ ầ ầ ắ ữ ố đ i tác chi n l ổ c v  giá mua c  ph n hay t  l ph n trăm n m gi ề    hay quy n

ộ ồ ả ị tham gia trong h i đ ng qu n tr .

ủ ừ ạ ế 2.2.3.3. Nguyên nhân c a t ng h n ch

ợ ế ề ế ạ ả ố ỉ Thông tin công b  thi u minh b ch (v  các ch  tiêu n  ,k t qu  kinh

ạ ộ doanh,tình hình ho t đ ng….)

ư ề ả ị Ch a có hành lang pháp lí rõ ràng v  cách sác đ nh tài s n và giá tr ị

doanh nghi pệ

ề ể ệ ậ ế ư Tri n khai ch m do tâm lí,do đi u ki n kinh t ợ ự ụ    ch a phù h p(s  s t

ị ườ ả ứ ệ ố ộ ủ gi m c a th  tr ng ch ng khoán,gây khó khăn trong vi c huy đ ng v n….)

ự ự ẫ ẫ ầ ổ ổ ư Các DNNN sau c  ph n hóa v n ch a th c s  thay đ i, v n mang dáng

ệ ượ ổ ặ ầ ố ấ ủ d p c a DNNN. Trong s  3.786 doanh nghi p đã đ c c  ph n hóa, đ c bi ệ   t

ở ữ ệ ướ ữ ổ ẫ ầ ố ữ là nh ng doanh nghi p Nhà n c gi c  ph n chi ph i thì v n gi ả    hình  nh

ở ộ ữ ạ ẫ ườ ướ ế ả ơ cũ. B i b  máy lãnh đ o v n là nh ng ng i tr c đây. C  ch  qu n tr ị

ự ự ư ệ ẫ ệ doanh nghi p v n ch a th c s  khác bi t.

ươ ướ ả ố ộ ổ ầ ẩ 2.3.Ph ng h ng ,gi i pháp đ y nhanh t c đ  c  ph n hóa

ươ ướ 2.3.1.Ph ng h ng

ậ ề ổ ả ầ ượ ề Qua các văn b n pháp lu t v  c  ph n hóa đ c ban hành trong nhi u năm

ề ơ ả ể ấ ụ ẫ ữ ụ qua, có th  th y v  c  b n các m c tiêu chính v n gi nguyên, đó là m c tiêu

ệ ề ố ộ ườ ủ ộ ạ huy đ ng v n và t o đi u ki n cho ng ự ự i lao d ng th c s  là ch  doanh

ệ ế ư ậ ộ ị nghi p. Tuy nhiên do tình hình kinh t ứ   , chính tr  và xã h i, cũng nh  nh n th c

ủ ươ ổ ạ ừ ệ ể ờ ị ể v  ch  tr ầ ng c  ph n hóa t i t ng th i đi m khác nhau mà vi c xác đ nh

ữ ụ ệ ạ ẳ m c tiêu này cũng có nh ng khác bi ế ị t. Ch ng h n Quy t đ nh 202/ Ttg ngày

ủ ổ ụ ủ ả ầ 08/6/1992 cu  chính ph  nêu ra 3 m c tiêu c a c  ph n hóa là:

ệ ấ ả ả Nâng cao hi u qu  s n xu tkinh doanh.

ố ộ Huy đ ng v n

36

Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn  Tel (: 0918.775.368

ề ệ ạ ườ ự ự ủ ệ ộ T o đi u ki n cho ng i lao d ng th c s  làm ch  daonh nghi p

ụ ế ả ị ị Đ n Ngh  đ nh 28/CP( 07/05/1998) đã gi m còn 2 m c tiêu là:

ể ể ố ộ ệ Huy đ ng v n đ  phát tri n doanh nghi p

ề ệ ạ ườ ầ ộ T o đi u ki n cho ng i lao đ ng góp ph n nâng cao vai trò làm ch ủ

ự ự ự ệ ẩ ộ ả th c s , hình thành đ ng l c thúc đ y kinh doanh hi u qu

ụ ư ề ị ị ượ Ngh  đ nh 44/ CP( 29/06/1988) cũng đ  ra 2 m c tiêu nh ng đ ễ   c di n

ầ ư ổ ụ ấ ạ ằ ơ ố ộ ạ đ t rõ ràng h n, nh n m nh m c đích huy đ ng v n là nh m đ u t ớ    đ i m i

ờ ớ ệ ệ ể ệ ồ ườ công ngh , phát tri n doanh nghi p đ ng th i v i vi c ng ự   ộ i lao đ ng th c

ủ ệ ấ ạ ổ ươ ứ ả ẩ ự s  làm ch , đã nh n m nh vi c thay đ i ph ng th c qu n lý, thúc đ y doanh

ệ ệ ả nghi p kinh doanh hi u qu .

ị ị ụ ệ ơ ị Hi n nay Ngh  đ nh64/ CP ngày 19/6/2002 xác đ nh rõ ràng h n 3 m c tiêu

ư ầ ổ c  ph n hóa nh  sau:

ả ứ ủ ầ ạ ọ ệ ­ Góp ph n quan tr ng nâng cao hi u qu , s c c nh tranh c a doanh

ủ ở ữ ề ệ ạ ạ ả nghi p: t o ra hai lo i hình có nhi u ch  s  h u, trong đó có đông đ o ng ườ   i

ự ẽ ế ạ ạ ả ộ ộ ơ ộ lao đ ng: t o đ ng l c m nh m  và c  ch  qu n lý năng đ ng cho doanh

nghi p.ệ

ủ ộ ồ ộ ổ ứ ­ Huy đ ng vônd c a toàn xã h i bao g m: Cá nhân, t ch c kinh t ế ổ  , t

ứ ướ ệ ớ ộ ch c xã h i trong n c và ngoài n ướ ể ầ ư ổ c đ  đ u t ể    đ i m i công ngh  phát tri n

doanh nghi p.ệ

ủ ự ự ủ ườ ủ ổ ộ ­  Phát huy vai trò làm ch  th c s  c a ng i lao đ ng c a các c  đông,

ườ ầ ư ố ớ ủ ự ệ ả ả tăng c ng s  giám sát c a nhà đ u t đ i v i doanh nghi p: b o đ m hài

ợ ướ ầ ư ườ hòa l ủ i ích c a Nhà n ệ c, doanh nghi p, nhà đ u t và ng ộ i lao đ ng.

ụ 2.3.2.Nhi m vệ

ủ ụ ệ ầ ổ ướ ượ M c tiêu c a quá trình c  ph n hóa doanh nghi p nhà n c đã đ ả   c Đ ng

ị ươ ạ ượ ệ ụ ấ ta xác đ nh : Đây là ph ể ừ ng ti n đ  v a đ t đ ừ   ấ c m c tiêu ph n đ u , v a

37

Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn  Tel (: 0918.775.368

ụ ướ ứ ệ ẳ ị ủ ư ắ kh ng đ nh ch c năng nhi m v  tr c m t cũng nh  lâu dài c a doanh nghiêp

ướ nhà n ụ ế ư c, c  th  nh  :

ệ ướ ả ượ ắ ể ệ ế ả Doanh nghi p nhà n c ph i đ ạ ọ   c s p x p làm sao d  hi u qu  ho t đ ng

ạ ơ ơ ưở ợ cao h n, có tính c nh tranh cao h n, có tăng tr ộ   ớ ng phù h p v i công cu c

ệ ạ ị ướ ủ ộ ệ công nghi p hóa, hi n đ i hóa theo đ nh h ng xã h i ch  nghĩa.

ệ ướ ả ả ả ầ ọ Các doanh nghi p nhà n ả   c ph i góp ph n quan tr ng b o đ m s n

ẩ ị ế ế ủ ầ ầ ộ ế ủ ụ ph m , d ch v  công ích thi t y u c a xã h i và nhu c u c n thi ố   t c a qu c

ợ ộ phòng, an ninh và phúc l i xã h i.

ỉ ạ ủ ế ể ộ ị ị ươ Trong quan di m ch  đ o c a Ngh  quy t H i ngh  Trugn ng 3 ( Khóa

ề ổ ệ ầ ướ ả ẳ IX) v  c  ph n hóa doanh nghi p nhà n ạ   ị c cũng đã kh ng đ nh “… đ y m nh

ữ ệ ầ ướ ướ ầ ổ c  ph n hóa nh ng doanh nghi p nhà n c  mà Nhà n c  không c n gi ữ

ơ ả ể ạ ể ế ố ố ọ ệ   100% v n, xem d  là khâu quan tr ng đ  t o chuy n bi n c  b n trong vi c

ệ ả ướ ề ầ nâng cao hi u qu  doanh nghiêp nhà n ọ   c” . Đi u đó nói lên t m quan tr ng

ả ả ơ ả ượ ộ ị ủ c a gi ộ i pháp ( M t trong 5 gi ig pháp c  b n đã đ ế c Ngh  quy t H i ngh ị

ươ ế ệ ầ ổ ướ Trugn ng 3 nêu ra ) ti n hành c  ph n hóa doanh nghi p nhà n c, cũng

ủ ươ ư ế ộ ớ ị ươ ữ nh  nh ng ch  tr ị ng m i   đay trong Ngh  quy t H i ngh  Trugn ng 9

ị ố Ư ả ộ ị ỉ ( Khóa IX) và ch  th  s  45/CT­T  , ngày 22­10­2004 c u B  Chính tr  Ban

ậ ươ ch p hành Trugn ả ng Đ ng.

ả ể ẩ ầ ổ 2.3.3. Các gi i pháp đ  các DN đ y nhanh quá trình c  ph n hóa

2.3.3.1.Nhà n cướ

ế ố ệ ệ ẩ ầ ế a)Thúc đ y vi c hoàn thi n các y u t khách quan c n thi ế   t cho ti n

ầ ổ trình c  ph n hóa

ữ ệ ả ổ ộ ị ầ   Xác đ nh rõ nh ng công vi c ph i làm trong toàn b  quá trình c  ph n

ạ ủ ữ ệ ọ ừ   ừ hoá, nh ng công vi c tr ng tâm trong t ng giai đo n c a quy trình CPH. T  đó

ự ượ ế ạ ố ự ệ ợ có k  ho ch b  trí l c l ệ ng h p lý th c hi n các công vi c đó.

38

Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn  Tel (: 0918.775.368

ụ ể ủ ệ ầ ổ Phân chia trách nhi m c  th  rõ ràng trong Ban c  ph n hoá c a doanh

ạ ủ ừ ụ ứ ệ ề ệ ậ ộ ị nghi p, quy đ nh rõ ch c năng nhi m v  quy n h n c a t ng b  ph n trong

ượ ạ ộ ủ ế ế ạ ề Ban, đ  ra đ c k  ho ch chung trong ti n trình ho t đ ng c a Ban. T  k ừ ế

ạ ưở ẽ ổ ứ ự ề ố ợ ả ho ch chung, Tr ng ban s  t ả    ch c s  đi u hoà, ph i h p chung b o đ m

ệ ủ ự ố ệ ự ị s  nh p nhàng cân đ i trong th c hi n các công vi c c a quá trình CPH.

ỉ ạ ủ ệ ề ỉ ứ   Đ  cao trách nhi m c a Ban ch  đ o CPH, Ban này không ch  có ch c

ả ế ứ ể ố ọ ệ   năng đôn đ c và ki m tra quá trình CPH mà còn ph i h t s c coi tr ng vi c

ướ ự ự ệ ế ẫ ả h ệ ủ ng d n th c hi n các công vi c c a quá trình này và tr c ti p gi ế   i quy t

ề ủ ề ấ ẩ ộ các v n đ  phát sinh thu c th m quy n c a mình.

ủ ụ ứ ế ả ấ ậ ấ ơ Đ n gi n hoá các th  t c liên quan đ n c p gi y ch ng nh n đăng ký

ố ừ ầ ổ ồ kinh doanh cho công ty c  ph n có ngu n g c t DNNN.

ệ ử ụ ọ ổ ứ ư ấ Coi tr ng vi c s  d ng các t ch c và cá nhân làm t v n cho cán b ộ

ủ ệ ệ ệ ạ ể lãnh   đ o   doanh   nghi p   trong   vi c   tri n   khai   các   công   vi c   c a   quá   trình

ư ề ế ể ầ ấ ổ ạ   chuy n DNNN thành công ty c  ph n cũng nh  các v n đ  liên quan đ n ho t

ủ ể ổ ộ đ ng c a nó sau khi chuy n đ i.

ệ ầ ổ ướ ượ ế C  ph n hoá doanh nghi p Nhà n c là công tác đ c ti n hành lâu dài.

ở ậ ể ế ả ầ ệ ổ ớ ộ B i v y, đ  ti n hành công tác này m t cách có hi u qu  c n đ i m i Ban ch ỉ

ệ ầ ướ ạ ộ ấ ạ ổ đ o c  ph n hoá doanh nghi p Nhà n c ho t đ ng có tính ch t chuyên trách.

ế ậ ự ẽ ế ệ ạ ổ ứ ệ Ban này s  có trách nhi m tr c ti p l p k  ho ch và t ự  ch c th c hi n các

ệ ể ệ ế ướ công vi c liên quan đ n chuy n doanh nghi p Nhà n c thành công ty c ổ

ề ậ ổ ữ ấ ầ ầ ph n và nh ng v n đ  h u c  ph n hoá.

ế ố ủ ệ ể b) Phát tri n và hoàn thi n các y u t c a kinh t ế ị ườ  th  tr ng

ướ ủ ữ ủ ệ ầ Nhà n c và Chính ph  nên ban hành nh ng tài li u đ y đ  và hoàn

ề ỉ ừ ủ ươ ả ch nh v  công tác CPH: t các văn b n mang tính ch  tr ng chính sách, các

ả ớ ướ ự ệ ệ ẫ văn b n pháp lý cho t ữ i nh ng h ng d n cho các doanh nghi p th c hi n các

ướ ộ ế ụ ể ự ư ấ ấ ở b c CPH m t cách chi ti t nh t, c  th  nh t. Th c ra nh   đã nói trên,

39

Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn  Tel (: 0918.775.368

ệ ạ ạ ấ ố ố trong s  các doanh nghi p mu n CPH, có tình tr ng các c p lãnh đ o không

ự ữ ả ướ ả ắ n m rõ mình ph i làm theo trình t nào, có nh ng văn b n nào h ẫ   ng d n

ế ệ ậ ậ ộ vi c CPH… do v y đó cũng là nguyên nhân làm ch m ti n đ  CPH.

ặ ầ ư ậ ể ạ ả ộ ườ Nh  v y m t m t c n thêm các văn b n đ  t o môi tr ầ   ng pháp lý đ y

ộ ề ệ ề ặ ủ ồ đ , đ ng b  v  CPH, m t khác cũng nên tránh vi c ban hành quá nhi u văn

ướ ư ướ ẫ ấ ợ ề ề ở ả b n h ng d n CPH nh  tr ẽ c đây, b i đi u này s  gây ra nhi u b t l i cho

ư ầ ủ ế ệ ẳ ạ ị ị các doanh nghi p. Ch ng h n nh  h u h t các ngh  đ nh c a Chính ph  v ủ ề

ử ổ ự ế ề ớ ư ộ CPH khi ban hành đ u có s a đ i so v i tình hình th c t ờ    nh ng sau m t th i

ắ ạ ặ ử ố ớ ả ổ ợ ổ gian ng n l i không phù h p nên ph i b  sung ho c s a đ i. Đ i v i các

ệ ả ộ ưở ế doanh nghi p CPH, đây là m t khó khăn, gây  nh h ng đ n quá trình CPH.

ỹ ể ứ ậ ạ ị Vì v y các nhà ho ch đ nh chính sách nên nghiên c u k  đ  ban hành các văn

ự ự ạ ườ ạ ả ả b n sao cho các văn b n th c s  t o ra môi tr ổ   ng pháp lý lành m nh và  n

ậ ợ ể ấ ị đ nh đ  các c p các ngành thu n l i trong công tác CPH.

ế ụ ử ệ ế ổ ổ ơ ạ   c) Ti p t c s a đ i, b  sung, hoàn thi n các c  ch  chính sách, t o

ậ ợ ổ ệ ổ ầ khung kh  pháp lí thu n l i cho vi c c  ph n hóa DNNN

ườ ỉ ạ ự ả d) Tăng c ố ớ   ng công tác ch  đ o và nâng cao năng l c qu n lý đ i v i

ầ ổ quá trình c  ph n hóa

ể ố ị ườ ứ ị e)Phát tri n t t th  tr ự   ờ ng ch ng khoán,th  tru ng tài chính là đông l c

ẩ ổ ầ thúc đ y c  ph n hoá

ả ạ ạ ầ ộ ổ ồ   Bên c nh đó cũng c n ph i t o m t khuôn kh  pháp lý  ngày càng đ ng

ệ ổ ứ ạ ộ ủ ầ ọ ổ ộ b  cho vi c t ch c và ho t đ ng c a công ty c  ph n. Chú tr ng vi c h ệ ướ   ng

ề ề ả ậ ầ ổ ệ   ẫ d n thi hành các đi u kho n v  công ty c  ph n trong Lu t Doanh nghi p,

ạ ộ ứ ủ ế ạ ị ạ ộ   ẩ đ y m nh ho t đ ng c a trung tâm giao d ch ch ng khoán vì n u ho t đ ng

ể ẽ ầ ạ ổ ượ ồ ị ủ c a nó phát tri n s  giúp công ty c  ph n t o và tăng đ ố c ngu n v n và đ nh

ứ ượ ị ườ ổ m c đ c giá th  tr ầ ủ ng c  ph n c a công ty.

40

Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn  Tel (: 0918.775.368

ữ ổ ầ f)Các chính sách thu hút đ u t ầ ư ỉ ệ ắ ,t  l n m gi ủ  c  ph n c a nhà đ u t ầ ư

ướ n c ngoài

ầ ư ướ ề ể ạ ầ ầ ổ ệ Càn t o đi u ki n đ  nhà đ u t n ngoài mua c  ph n,c n có hành

ề ỉ ệ ượ ở ữ ượ ủ ọ ứ lang phap lí rõ ràng v  t  l c s  h u l đ ng ch ng khoán c  h

2.3.3.2. Doanh nghi pệ

ề ộ ề ự ầ   a) ) Nâng cao công tác tuyên truy n cho cán b  công nhân viên v  s  c n

ế ổ ầ thi t c  ph n hóa DNNN

ề ấ ị ế ữ ữ Xác đ nh nh ng v n đ  thi t th c ộ ự  : Ngoài nh ng n i dung chung v  ch ề ủ

ươ ể ệ ướ ầ ầ ổ ị tr ng chuy n doanh nghi p Nhà n c thành công ty c  ph n, c n xác đ nh

ổ ế ố ượ ữ ầ ộ ọ ổ ế ầ nh ng n i dung tr ng tâm c n ph  bi n, đ i t ng c n ph  bi n là ai, tránh

ầ ả ế ư ố ớ ụ ườ ọ ộ ự s  dàn tr i không c n thi t. Ví d  nh  đ i v i ng i lao đ ng, cái h  quan

ơ ả ữ ợ ữ ệ ả tâm h n c  là nh ng l i ích đ ượ ưở c h ị   ng và nh ng trách nhi m ph i gánh ch u

ế ệ ệ ọ ố ọ ế ế khi doanh nghi p mà h  làm vi c ti n hành CPH, h  cũng mu n bi t k t qu ả

ạ ộ ủ ữ ế ệ ho t đ ng c a nh ng doanh nghi p đã ti n hành CPH…

ự ề ệ ạ ả ầ ớ ả   ứ Th c hi n tuyên truy n v i hình th c đa d ng, phong phú, c n b o đ m

ữ ủ ề ế ệ ấ ở ở ổ tính dân ch  và c i m  trong vi c trao đ i nh ng v n đ  liên quan đ n CPH.

ắ ủ ữ ắ ườ ổ ế ỏ ộ ớ Nh ng th c m c c a ng i lao đ ng, dù l n hay nh , ph  bi n hay cá bi ệ   t

ả ượ ả ụ ể ấ ề đ u ph i đ c gi i đáp c  th , th u đáo.

ổ ế ả ượ ể ề ầ ế Công tác truyên truy n ph  bi n v  CPH c n ph i đ c ti n hành trong

ầ ộ ổ ẩ ố ị toàn b  qua trình c  ph n hoá ự   . Trong su t quá trình chu n b  CPH, xây d ng

ươ ổ ứ ỉ ạ ự ệ ph ng án CPH, t ấ  ch c th c hi n CPH… các c p các ngành ch  đ o quá trình

ả ắ ượ ế ư ưở ễ ườ ệ ộ CPH ph i n m đ c di n bi n t t ủ ng c a ng ị   i lao đ ng, phát hi n k p

ữ ờ ướ ườ ệ ể ộ th i nh ng băn khoăn v ắ ủ ng m c c a ng i lao đ ng đ  có bi n pháp gi ả   i

ế ị ờ quy t k p th i.

ổ ế ự ệ ề ề ộ Th c hi n xã h i hoá công tác tuyên truy n ph  bi n v  ch  tr ủ ươ   ng

ủ ươ ạ ộ ủ ế ắ ổ CPH DNNN nói riêng và ch  tr ớ ng s p x p, đ i m i ho t đ ng c a h ệ

41

Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn  Tel (: 0918.775.368

ể ọ ệ ả ố ọ ọ   th ng DNNN nói chung. Làm sao đ  m i doanh nghi p, m i nhà qu n lý, m i

ườ ể ể ề ề ầ ộ ổ ng i lao đ ng cũng đ u có th  hi u rõ v  công tác c  ph n hoá.

ị ủ ế ẩ ầ ổ ộ ị ạ   b) Đ y nhanh ti n đ  xác đ nh giá tr  c a các DN và bán c  ph n. H n

ộ ộ ụ ệ ế ắ ầ ổ ố ấ   ch  và kh c ph c vi c bán c  ph n khép kín trong n i b  DN và ch ng th t

ướ ả ủ thoát tài s n c a Nhà n c

ế ả ạ ướ ứ ấ : Ti n hành phân lo i các tài s n mà tr c đây Nhà n ướ ầ   c đ u Th  nh t

ư ử ể ệ ợ t ệ  cho doanh nghi p đ  có bi n pháp s  lý h p lý, theo đó :

ả ủ ữ ệ ớ ợ ươ ­ Nh ng tài s n c a Nhà n ướ ạ c t i doanh nghi p phù h p v i ph ng án

ầ ẽ ớ ủ ể ổ ạ ổ kinh doanh m i c a công ty c  ph n s  chuy n giao l ầ   i cho công ty c  ph n

ị ườ ạ ể ế ầ ờ ổ theo giá th  tr ng t i th i đi m ti n hành c  ph n hoá.

ả ủ ữ ướ ợ ẽ ượ ­  Nh ng tài s n c a Nhà n c không phù h p s  đ ể c chuy n giao l ạ   i

ướ ể ề ệ ể ạ cho Nhà n c đ  đi u chuy n cho doanh nghi p khác ho c thanh lý, không ép

ậ ả ộ ớ ổ ầ bu c công ty c  ph n m i ph i nh n.

ờ ạ ẽ ượ ữ ế ả ấ ạ ­  Nh ng tài s n đã h t th i h n kh u hao s  đ ể c chuy n giao l i cho

ầ ầ ổ ố ị ướ công ty  c  ph n  mà không  tính vào  giá tr  ph n v n  Nhà n c  tai  doanh

nghi p.ệ

ữ ả ớ ướ ố : V i nh ng tài s n tr ệ c đây doanh nghi p vay v n đ  đ u t ể ầ ư   , Th  haiứ

ạ ủ ố ườ ượ ầ nay đã hoàn l i đ  v n cho ng i cho vay, nên đ c chia làm 2 ph n:

ộ ở ữ ầ ộ ướ ệ ầ ­  M t ph n thu c s  h u Nhà n ủ   c theo tinh th n doanh nghi p c a

ộ ở ữ ầ ố ướ Nhà n ướ ầ ư c đ u t , ph n v n tăng thêm thu c s  h u Nhà n c.

ầ ộ ườ ệ ộ ­  M t ph n tính cho ng ự ư   i lao đ ng trong doanh nghi p, coi đó là s   u

ố ủ ủ ộ ự ế ể ườ đãi khuy n khích tính tích c c và ch  đ ng phát tri n v n c a ng ộ   i lao d ng

trong doanh nghi p.ệ

ữ ợ ổ ồ ị Th  baứ ầ   ọ  :   Xác đ nh h p lý nh ng t n đ ng tài chính mà công ty c  ph n

ể ế ừ ừ ệ ướ ể ỏ có th  k  th a t doanh nghi p Nhà n ệ   c. Có th  xoá b  cho doanh nghi p

42

Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn  Tel (: 0918.775.368

ả ỗ ữ ả ả ấ ợ nh ng kho n n  khó đòi, kho n l phát sinh trong quá trình s n xu t ­ kinh

ướ ữ doanh tr c đây do nh ng nguyên nhân khách quan.

ệ ổ ứ ớ ệ ị ị ch c xác đ nh giá tr  doanh nghi p: ổ Th  tứ ư: Đ i m i vi c t

ờ ế ậ ở ỹ ơ ọ ­ M i các chuyên gia kinh t ­ k  thu t ệ    các c  quan khoa h c vào vi c

ệ ả ọ ế ủ ọ đánh giá tài s n, tôn tr ng ý ki n c a h  trong vi c đánh giá giá tr  th c t ị ự ế ủ    c a

các tài s n.ả

ủ ệ ệ ề ệ ạ ị ­ Đ  cao vai trò c a Đ i di n doanh nghi p trong vi c xác đ nh giá tr ị

doanh nghi p ệ

ế ị ở ộ ự ệ ệ ấ ị ớ   ­ M  r ng s  phân c p trong vi c quy t đ nh giá tr  doanh nghi p. V i

ệ ị ỷ ồ ẩ ộ ị các doanh nghi p có giá tr  trên 10 t đ ng, thay vì B  Tài chính th m đ nh và

ủ ướ ế ị ế ị ủ ấ ị Th  t ng Chính ph  quy t đ nh, nên quy đ nh là " c p nào ra quy t đ nh

ệ ẽ ế ị ề ệ ậ ẩ ị thành l p doanh nghi p s  có th m quy n quy t đ nh giá tr  doanh nghi p khi

ề ẽ ể ắ ầ ầ ổ ờ chuy n sang công ty c  ph n". Đi u này s  góp ph n rút ng n th i gian c ổ

ầ ph n hoá.

ườ ể ự ự ư ả ầ ổ ị c) Tăng c ng qu n tr  công ty c  ph n đ  th c s  đ a công ty sau c ổ

ầ ườ ẳ ạ ộ ph n hóa ho t đ ng trong môi tr ớ ng bình đ ng v i các DN khác.

ả ạ ầ ượ ạ ị ủ ộ Ho t đông qu n tr  c a b  máy công ty c n đ ệ   c nâng cao và đ t hi u

ả ổ ớ ư ả ướ qu , đ i m i t duy qu n tri theo h ng kinh t ế ị ườ  th  tr ng.

ườ ỉ ạ ổ ộ ổ ầ d) Tăng c ng ch  đ o c  ph n hóa trong toàn b  T ng công ty

ế ụ ả ậ ấ ố ớ ổ Th ng nh t các t p đoàn t ng công ty l n ti p t c đ y nhanh quá trình

ầ ạ ấ ượ ồ ớ ị ườ ổ c  ph n hóa đem l i ngu n cung l n và ch t l ng cho th  tr ứ   ng ch ng

khoán

ườ ể ể ầ ổ e) Tăng c ng công tác ki m tra, ki m soát quá trình c  ph n hóa

ả ượ ầ ổ ấ ặ Quá trình c  ph n hóa ph i đ ẽ c giám sát ch t ch  tránh gây th t thoát

ả ướ ạ ầ ổ tài s n nhà n c hay không minh b ch trông chào bán c  ph n

43

Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn  Tel (: 0918.775.368

ườ ề ạ ố f) Tăng c ệ   ng tính minh b ch trong công b  thông tin v  doanh nghi p

ạ ố ượ ố ộ ả thông tin công b  ph i minh b ch rõ ràng, đ c công b  r ng rãi đ n t ế ấ ả t c

các nhà đ u t ầ ư .

ớ ự ở ộ ủ ể ả ộ ợ ị ộ g) Phát tri n đ i ngũ qu n tr  năng đ ng phù h p v i s  m  r ng c a th ị

ườ tr ng trong n ướ c

ế ượ h) Chi n l ể c phát tri n rõ ràng

ướ ế ượ ả ầ ổ Tr c và sau khi c  ph n hóa công ty ph i có chi n l c rõ rang,đi

ướ đúng h ề ng theo n n kinh t ế ị ườ  th  tr ng.

Ờ Ế

L I K T LU N

44

Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn  Tel (: 0918.775.368

ệ ầ ậ ổ ướ ở ướ ộ ộ Quá trình c  ph n hóa m t b  ph n doanh nghi p nhà n n c c ta

ộ ở ữ ữ ề ệ ặ ầ ổ có nhi u nét đ c thù đó là c  ph n hóa nh ng doanh nghi p thu c s  h u nhà

ướ ộ ở ữ ề ự ộ ộ ấ ậ ầ ộ ổ n c, mà v  th c ch t là c  ph n hóa m t b  ph n thu c s  h u xã h i, s ở

ả ủ ụ ệ ể ượ ộ ộ ậ ữ h u toàn dân. M c tiêu cõ b n c a vi c chuy n nh ng m t b  ph n doanh

ệ ướ ệ ả ệ ầ ổ nghi p nhà n ấ   ằ c thành công ty c  ph n là nh m hoàn thi n quan h  s n xu t

ộ ủ ự ượ ợ ớ ấ ả ấ cho phù h p v i tính ch t và trình đ  c a l c l ệ   ng s n xu t, nâng cao hi u

ệ ả ướ ụ ể ứ ừ ả ộ qu  các doanh nghi p nhà n c. C  th  là m t hình th c qu n lý v a phát

ủ ủ ề ườ ừ ả ả ộ ộ huy quy n làm ch  c a ng ả i lao đ ng, v a đ m b o qu n lý m t cách có

ả ữ ả ủ ệ ệ hi u qu  nh ng tài s n c a doanh nghi p.

ơ ở ổ ự ễ ế ấ ừ Trên c  s  t ng k t th c ti n và xu t phát t ỏ ứ  đòi h i b c bách

ạ ộ ủ ệ ệ ả ớ ổ ộ ủ c a công cu c đ i m i, nâng cao hi u qu  ho t đ ng c a doanh nghi p Nhà

ướ ứ ậ ớ ờ ổ ư ề ổ ủ ầ ả n c trong th i kì đ i m i, nh n th c và t duy c a Ð ng ta v  c  ph n hóa

ượ ủ ố ữ ế ầ ắ ổ ượ ngày càng đ c c ng c  v ng ch c. Mô hình c  ph n hóa n u đ ỉ ạ   c ch  đ o

ờ ố ủ ả ướ ụ theo đúng đý ng l i c a Ð ng và Nhà n c thì đây chính là công c  phát huy

ọ ự ộ ờ ộ ự ấ n i l c r t quan tr ng, đem l ạ ợ i l i ích tích c c cho ngu i lao đ ng, Nhà n ướ   c

ầ ộ ế ự ự ụ ệ và xã h i; góp ph n thi ệ t th c vào vi c th c hi n m c tiêu: “Dân giàu, n cướ

ằ ạ ộ m nh, xã h i công b ng, văn minh”.

ệ ẩ ữ ế ạ ầ ớ ổ ệ   V i nh ng lí do đó, vi c đ y m nh ti n trình c  ph n hóa doanh nghi p

ướ ự ữ ệ ệ ắ ợ Nhà n ớ c có nh ng ý nghĩa vô cùng to l n trong vi c th c hi n th ng l i công

ả ớ ộ ổ ướ ể ề ố ệ cu c đ i m i mà Đ ng và Nhà n c đ  ra. Đ  làm t ắ   ụ t nhi m v  này, ch c

ơ ứ ự ủ ề ả ắ ộ ờ ổ ứ ch n ph i huy đ ng nhi u h n s c l c và th i gian c a các t ch c, cá nhân

ừ ươ ế ị ươ ớ ự ỗ ự ủ ả ướ t Trung ng đ n đ a ph ng. V i s  n  l c c a Đ ng, Nhà n c và Nhân

ưở ủ ươ ằ ệ ầ ổ dân, chúng ta tin t ng r ng ch  tr ng c  ph n hóa doanh nghi p Nhà n ướ   c

ự ệ ắ ầ ợ ẽ ượ s  đ c th c hi n thành công, góp ph n vào th ng l ể   ủ ự i chung c a s  phát tri n

kinh t ế ấ ướ  đ t n c.

45

Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn  Tel (: 0918.775.368

ộ ầ ượ ử ờ ả ơ ấ ớ ữ M t l n n a em xin đ i c m  n trân thành nh t t c g i l ễ   i cô Nguy n

ị ồ ắ ệ ướ ỉ ả ẫ ố ề Th  H ng Th m đã nhi t tình h ng d n ch  b o em hoàn thành t t đ  án này.

ụ ệ ả  .   Danh m c tài li u tham kh o

ệ ầ ổ ướ ấ ấ ề ậ 1 ­ C  ph n hóa doanh nghi p nhà n ự   c: M y v n đ  lý lu n và th c

ả ố ễ ễ ạ ộ ti n.(Nguy n Minh Thông) ­ T p chí c ng s n s  16/2002.

ệ ầ ổ ướ ả ướ ế 2 ­ C  ph n hóa doanh nghi p nhà n c: K t qu  v ắ ng m c và gi ả   i

ả ố ồ ộ ạ pháp.(H  Xuân Hùng) ­ T p chí C ng S n s  18/2004.

ệ ầ ổ ướ ơ ở ậ 3 ­ C  ph n hóa doanh nghi p nhà n ệ   c. C  s  lý lu n và kinh nghi m

ấ ả ự ễ ễ ọ ọ ộ ộ   th c ti n.(PTS Nguy n Ng c Quang) – Nhà xu t b n Khoa h c xã h i Hà N i

1996.

ệ ầ ổ ướ ở ệ 4 ­ C  ph n hóa doanh nghi p nhà n Vi c t Nam.(PGS­PTS Hoàng

ề ộ Công Thi) – Thông tin chuyên đ  Hà N i 1992.

ầ ạ ổ ờ 5 ­ C  ph n hóa: Tăng ga và hãm phanh.(Ph m Quang) ­ Th i báo kinh

t ế ệ  Vi ố t Nam s  29/2002.

ề ặ ữ ừ ự ễ ệ ầ ổ ấ 6 ­ Nh ng v n đ  đ t ra t th c ti n c  ph n hóa doanh nghi p nhà

ướ ồ ọ ả ố ệ ạ ộ n c.(H  Tr ng Vi n) ­ T p chí C ng S n s  15/2003.

ể ố ế ạ 7 ­ T p chí Kinh T  và Phát Tri n s  111/2000.

ạ ộ ứ ệ ả ầ 8 ­ Văn ki n Đ i h i Đ ng l n th  IX

ả ướ ệ ầ ẫ ổ 9 ­ Văn b n h ng d n c  ph n hóa doanh nghi p nhà n ướ ạ c t i Vi ệ   t

ấ ả ố Nam – Nhà xu t b n Th ng Kê 1999.

ệ ủ 10 ­ Báo đi n t viêt nam

46