Da khô và da mất nước
Cùng có biểu hiện “khô hạn” nhưng da khô (Dry skin) và da mất nước
(Dehydrated skin) có những nhu cầu chăm sóc về cơ bản rất khác nhau.
Da khô là gì?
Da khô tự nhiên là loại da không sản xuất dầu. Loại da này có ưu
điểm là lỗ chân lông nhỏ do lỗi nang lông không giãn nở nhiều để
thực hiện chức năng tiết bã nhờn. Da dựa vào lượng dầu tự nhiên để
giữ ẩm. Khi không sản xuất dầu, da trở nên thô sần, khô và nhăn.
Điều này có thể giải thích cụ thể bằng một chuỗi phản ứng sinh hóa
như sau: làn da của bạn có một rào cản độ ẩm từ chất béo tự nhiên
(lipid) giữ cho da luôn có độ ẩm cần thiết. Khi da không sản xuất dầu,
rào cản này bị hư hỏng dần sẽ tạo ra các vết nứt nhỏ, vô hình trong
bề mặt da, khiến độ ẩm thoát ra ngoài, gây khô nứt bong tróc da. Mặt
khác, các vết nứt cũng khiến các chất kích thích thâm nhập vào da
dễ dàng hơn – điều này giải thích tại sao da khô thường hay đi kèm
với chứng mẫn cảm (tê rát, ngứa, khó chịu). Điều này lại dẫn đến sự
suy giảm collagen và elastin, đẩy nhanh tốc độ lão hóa da, gây ra các
triệu chứng nhăn, nám da.
Một số nguyên nhân khác tạo ra hiện tượng khô da gồm các yếu tố
ngoại sinh (khí hậu và môi trường bao gồm tiếp xúc với các hóa chất
như chất tẩy rửa và dung môi, tia cực tím…); các yếu tố nội sinh
(khuynh hướng di truyền, lão hóa da sinh học do suy giảm hóc-môn
estrogen thời mãn kinh, ảnh hưởng của kích thích tố và các bệnh lý
về da và bệnh lý trong cơ thể (viêm da dị ứng, bệnh vảy nến, vảy cá
và tiểu đường)).
Điều trị da khô?
Mấu chốt trong điều trị da khô là sửa chữa hàng rào chất béo (lipid)
bị hỏng và ngăn ngừa độ ẩm bị mất. Những thành phần dầu tự nhiên
rất hữu hiệu khi giải quyết các vấn đề này gồm có: tinh dầu cà rốt,
tinh dầu cranberry, ceramides, linoleic/linolenic axit, squalane, linoleic
Acid, tocopheryl linoleate, phytosteroll shea butter (dầu bơ), dầu
hướng dương, dầu đậu nành, dầu cây rum, dầu jojoba, dầu hạnh
nhân, dầu hạt cải, sáp ong, dầu vừng…
Sử dụng một loại serum đặc trị thích hợp dùng trước kem dưỡng ẩm
để gia tăng hiệu quả của kem dưỡng.
Da mất nước là gì?
Da mất nước là một tình trạng da khá đặc biệt, có thể do bẩm sinh
cũng có thể do môi trường. Nó thiếu nước nhưng vẫn có thể sản xuất
dầu. Điều này tạo ra một loại da hỗn hợp: có nhiều dầu trên vùng
chữ T (trán, mũi, cằm) nhưng lại khô ở hai má. Loại da này thường
xảy ra tình trạng bóng nhờn vào mùa đông nhưng khi trang điểm, vẫn
có hiện tượng tróc da ở vùng mũi, hai má và không ăn phấn trên toàn
bộ gương mặt.
Da mất nước có thể hình thành các nếp nhăn một cách dễ dàng do
các tế bào trên mặt da bị “héo úa”. Nếu nhìn qua một chiếc kính lúp,
da mất nước thường tạo ra những nếp nhăn nhỏ xíu hình tam giác.
Da mất nước thường rất phổ biến trong số những người có da nhờn
và có tiền sử mụn trứng cá (họ hay phải sủ dụng những chất tẩy rửa
mạnh, thậm chí khắc nghiệt – và điều này là một tác nhân dẫn đến
mất nước).
Điều trị da mất nước?
Biết được sự khác biệt giữa da khô và da mất nước là vô cùng quan
trọng bởi nó ảnh hưởng trực tiếp đến việc chọn sản phẩm điều trị
thích hợp. Da khô cần được tăng cường các thành phần dầu thích
hợp (như đã liệt kê ở trên), giúp nó ngăn ngừa sự thoát nước và sửa
chữa hàng rào chất béo. Trong khi đó, với da mất nước, việc cần làm
không phải là bổ sung dầu mà là bổ sung nước, nhằm cân bằng hàm
lượng dầu – nước trên da. Đây chính là lý do tại sao nhiều người da
mất nước vẫn thấy da càng ngày càng bong tróc hơn dù vẫn sử dụng
những hũ kem dưỡng đắt tiền thuộc loại siêu dưỡng.
Tip 1: Da mất nước cần sử dụng kem dưỡng ẩm với các chất giữ ẩm
như Acid Hyaluronic Glycerin, Sodium PCA, Sorbitol, Allantoin và
Propylene Glycol. Đây là những thành phần giúp thu hút nước từ môi
trường vào da để giữ cho nó mềm mại và dẻo dai.
Tip 2: Sử dụng một loại serum phù hợp cho vùng chữ T. Việc này có
thể bỏ qua vào mùa hè để giữ da cho thoáng mát và tươi tắn. Nhưng
vào mùa đông khi vùng chữ T nghiêm trọng thiếu nước, hãy chọn
một loại serum cấu trúc dạng nước (water-based), oil-free trước khi
sử dụng kem dưỡng ẩm.
Tip 3: Hầu hết các sản phẩm đều chỉ nên sử dụng một loại duy nhất
cho toàn bộ da mặt nhưng riêng kem dưỡng ẩm cho da hỗn hợp và
mất nước, bạn nên sử dụng hai loại. Một loại là kem dưỡng dạng
nhẹ (lighter – weight moisturizer) đặc biệt cho vùng chữ T vào ban
đêm (áp dụng cùng serum nói trên). Một loại là dưỡng ẩm đặc trị cho
da hai vùng má – vùng da “khô hạn” nhất trên gương mặt.
Tip 4: Sử dụng giấy thấm dầu cho vùng chữ T.
Quy tắc dưỡng chung cho cả hai loại da
- Đừng để da trần dài hơn 60 giây sau khi rửa mặt. Áp dụng toner
không cồn, serum và kem dưỡng ngay sau khi rửa mặt. Nếu bạn để
làn da trần hơn 1 phút, nó sẽ bắt đầu mất nước và không khí sẽ hút
độ ẩm ra khỏi da (dù dung lượng rất nhỏ và nhiều khi bạn không cảm
giác được điều này).
- Nhiều người có thói quen thích dùng những loại tẩy da chết gây
bong tróc mạnh và có cảm giác căng trên mặt vì cho rằng đây mới là
“tẩy” thực sự. Điều này là sai lầm. Hãy sử dụng các chất tẩy tế bào
chết dịu nhẹ. Tẩy tế bào chết quá nhiều (hơn 1 lần/tuần) có thể gây
ra mất nước trên bề mặt và viêm da. Nếu có sử dụng máy rửa mặt
Clarisonic và kết hợp với tẩy da chết, chỉ nên dùng máy 2 ngày/lần,
kết hợp với tẩy da chết nhẹ 2 tuần/lần (bản thân máy rửa mặt
Clarisonic có tác dụng tẩy da chết hàng ngày).
- Tránh các thành phần như Laureth Sulfate Sodium hoặc
Ammonium Sulfate Laureth trong mọi sản phẩm skincare. Nếu bạn
đang sử dụng sữa rửa mặt có chứa hai thành phần này, bạn đang
ngày ngày tước độ ẩm ra khỏi da và đó là điều tệ nhất xảy ra cho làn
da khô.
- Sử dụng máy tạo độ ẩm trong những tháng mùa đông để giữ cho
độ ẩm trong không khí và trong da của bạn.
Nên và không nên đối với dưỡng ẩm
1. Không nên dùng kem dưỡng ẩm và kem chống nắng tách rời trên
da vào ban ngày. Kem chống nắng cần áp dụng trực tiếp trên bề mặt
da và kem dưỡng ẩm cũng vậy. Vậy thay vì mất thời gian suy nghĩ
nên sử dụng loại nào trước, bạn có thể chọn một loại kem dưỡng ẩm
tích hợp chức năng chống nắng 2 trong 1 (Tint moisturizer là một lựa
chọn không tồi). Lưu ý rằng loại kem này chỉ có thể dùng vào ban
ngày mà thôi.
2. Tránh loại kem dưỡng ẩm có chứa hương thơm tổng hợp. Những
người có da nhạy cảm có thể phản ứng tiêu cực đối với nước hoa
tổng hợp ("parfum" hay "fragrance").
3. Áp dụng kem dưỡng ẩm cho cả vùng mặt và cổ. Cổ là một phần
mở rộng của khuôn mặt và cũng cần chú ý chăm sóc. Một khuôn mặt
đẹp với chiếc cổ thô ráp hẳn là điều không ai muốn.
4. Chuyển đổi kem dưỡng ẩm theo khí hậu và môi trường sống. Khả
năng duy trì độ ẩm của làn da của bạn tương quan trực tiếp với khí
hậu nơi bạn sinh sống. Nếu bạn đang quen với một môi trường ẩm
ướt, bạn có thể sử dụng một loại kem dưỡng ẩm mà bạn sử dụng
trong mùa hè có thể không đủ cho mùa Thu Đông.
5. Không áp dụng quá nhiều kem dưỡng ẩm. Một lớp dày kem trên
mặt không giải quyết được vấn đề bởi sự hấp thụ của da là có hạn.
Khi da không thể hấp thụ mà vẫn còn một lượng lớn kem trên mặt,
da sẽ bị tắc nghẽn và gây ra mụn trứng cá.
