TIỂU LUẬN:
Đào tạo và phát triển nguồn nhân
lực Việt Nam - thực trạng và giải pháp
LỜI MỞ ĐẦU
Trong những năm qua, kinh tế nước ta đã có những thay đổi mạnh mẽ, do
có những quyết sách phù hợp. Nhiều sản phẩm của Việt Nam có chất lượng cao,
chiếm lĩnh được thị trường trong nước và được xuất khẩu ra nước ngoài. Thành
công đó tạo được nguồn thu ngoại tệ đáng kể cho đất nước, trong đó có ngành dệt
may. Dệt may là một ngành công nghiệp chủ chốt tạo đà cho các ngành khác phát
triển, góp phần vào quá trình công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước. Thực tế
hơn 10 năm qua cho thấy sản phẩm của ngành có nhiều tiến bộ về chất lượng,
mẫu mã. Nhưng nếu so với các đối thủ cạnh tranh, chúng ta còn vẫn còn nhiều yếu
kém, thị trường quất khẩu vẫn còn hạn hẹp. Dù có nhiều hiện đại hóa và cải tiến
công nghệ nhưng chỉ đạt dược tới tầm cở khu vực. Do đó, cần phải có biện pháp
thích hợp để nâng cao hiệu quả cạnh tranh.Đây là một công việc hết sức cần thiết
vì ngành dệt may trong nước đóng vai trò rất quan trọng không chi về kinh tế mà
còn cả về xã hội.
Trong ngành dệt may, nguồn nhân lực chính là mối quan tâm hàng đầu, là
yếu tố then chốt để giải bài toán năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững của
ngành. Yêu cầu đặt ra là phải đảm bảo được số lượng lao động đáp ứng với yêu
cầu phát triển của ngành với chất lượng cao. Đầu tư cho đào tạo và phát triển
nguồn nhân lực là giai pháp cơ bản và cần được ưu tiên số một để nguồn nhân lực
đạt đến chất lượng mong muốn.
Nhận thức được tầm quan trọng của hoạt động đào tạo và phát triển nguồn
nhân lực ngành dệt may đối với nền kinh tế - xã hội cũng như những thách thức
mà ngành này phải đối mặt trong bối cảnh hiện nay, em đã mạnh dạn chọn đề
tài:” Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực Việt Nam - thực trạng và giải
pháp”.
Mục đích khi chọn đề tài này là muốn làm sáng tỏ, tìm ra những nguyên nhân
khiến cho ngành dệt may chưa thể phát triển hết sức khả năng của mình để từ đó
đưa ra được những biện pháp tốt nhất. Trên góc độ các nhân, xin được đưa ra
nhưng ý kiến đánh giá những vấn đề xoay quanh nguồn nhân lực, phân tích điểm
mạnh, điểm yếu của ngành để từ đó đưa ra một số giải pháp nhằm hoàn thiện
công tác đào tạo và phát triển nguồn nhân lực trong ngành.
Với mục đích nghiên cứu, bài viết được chia ra làm ba phần chính:
Phần I: Cơ sở lý luận về đào tạo và phát triển nguồn nhân lực.
Phần II: Thực trạng đào tạo và phát triển nguồn nhân lực Việt Nam.
Phần III: Giải pháp hoàn thiện hoạt động đào tạo và phát triển nguồn
nhân lực Việt Nam.
PHẦN I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ĐÀO TẠO VÀ PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN
LỰC
Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực nói chung bao gồm hai mảng là đào tạo
kiến thức phổ thông và đào tạo kiến thức chuyên nghiệp. Trong đề án này em chỉ
đi sâu vào đào tạo kiến thức chuyên nghiệp.
1. KHÁI NIỆM
Nguồn nhân lực( NNL)
Là tổng hợp thể lực và trí lực tồn tại trong toàn bộ lực lượng lao động xã hội
của một quốc gia, trong đó kết tinh truyền thống và kinh nghiệm lao động sáng tạo
của một dân tộc trong lịch sử được vận dụng để sản xuất ra của cải vật chất và tinh
thần phục vụ cho nhu cầu hiện tại và tương lai của đất nước(Theo Kinh tế Chính
trị).
Nguồn nhân lực chất lượng cao( NNLCLC)
Là một bộ phận của nguồn nhân lực, kết tinh những gì tinh túy nhất, chất lượng
nhất của nguồn nhân lực. Là bộ phận lao động có trình độ học vấn và chuyên môn
kỹ thuật cao, có kỹ năng lao động giỏi, có năng lực sáng tạo, đặc biệt là khả năng
thích ứng nhanh, đáp ứng được những yêu cầu của thực tiễn, biết vận dụng tri
thức, kỹ năng đã được đào tạo vào trong quá trình lao động sản xuất nhằm đem lại
năng suất, chất lượng và hiệu quả cao. Mặt khác, đây còn là bộ phận lao động có
phẩm chất đạo đức tốt, có tác phong nghề nghiệp, có tính kỷ luật, tinh thần yêu
nước, ý thức tình cảm dân tộc, ý chí tự lực tự cường và đạo đức trong nghề nghiệp.
Đào tạo nguồn nhân lực:
Là quá trình trang bị những kiến thức nhất định về chuyên môn, nghiệp vụ cho
người lao động, để họ có thể đảm nhận một nghề nào đó, hay đểl àm tốt hơn một
công việc nào đó, hoặc để làm những công việc khác trong tương lai.
Phát triển nguồn nhân lực :
Là toàn bộ những hoạt động tác động vào người lao động, để người lao động
có đủ khả năng phục vụ cho nhu cầu về lao động trong tương lai.
Như vậy, đào tạo nguồn nhân lực có phạm vi hẹp hơn, nó chính là một nội
dung của phát triển nguồn nhân lực. Đào tạo chỉ mang tính chất ngắn hạn, để khắc
phục những sự thiếu hụt về kiến thức và kỹ năng cho những công việc hiện tại.
Còn phát triển mang nghĩa rộng hơn, nó không chỉ bao gồm vấn đề đào tạo mà còn
rất nhiều những vấn đề khác, như chăm sóc y tế, tuyên truyền sức khoẻ cộng
đồng… nhằm phát triển nguồn nhân lực trên mọi phương diện. Về mặt thời gian,
phát triển nguồn nhân lực mang tính chất dài hạn, lâu dài hơn trong nền kinh tế.
2. PHÂN LOẠI VÀ CÁC HÌNH THỨC CỦA ĐÀO TẠO:
Nội dung nói chung của đào tạo gồm ba nội dung chính là:
Đào tạo mới: tức là đào tạo cho những người chưa có nghề, để họ có được
một nghề nào đó trong nền kinh tế.
Đào tạo lại: là đào tạo cho những người đã có nghề, nhưng nghề đó hiện
không còn phù hợp nữa.
Đào tạo nâng cao trình độ lành nghề: là đào tạo cho những người đã có
nghề, để họ có thể làm những công việc phức tạp hơn, có yêu cầu trình độ cao
hơn.
Về phân loại đào tạo, thường thì đào tạo được phân ra làm hai loại là đào tạo
công nhân kỹ thuật và đào tạo cán bộ chuyên môn.
2.1 ĐÀO TẠO CÔNG NHÂN KỸ THUẬT:
Đào tạo công nhân kỹ thuật: là việc đào tạo trong các trường dậy nghề, các
trung tâm dậy nghề, các cơ sở dậy nghề hay các lớp dậy nghề…
Các phương pháp đào tạo công nhân kỹ thuật:
Đào tạo tại nơi làm việc: doanh nghiệp tổ chức đào tạo trực tiếp cho người
lao động ngay tại nơi làm việc, học viên được học lý thuyết và thực hành ngay tại
đó.
Phương pháp này có hai hình thức là một người đào tạo một người hoặc một
người đào tạo một nhóm người.
Ưu điểm của phương pháp này là rất đơn giản, đào tạo nhanh, với chi phí thấp.
Trong quá trình đào tạo, người lao động vẫn đóng góp vào kết quả sản xuất kinh