BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
TRƯƠNG VIỆT PHÚC
DẠY HỌC THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC VÀ VẬN DỤNG TRONG
DẠY HỌC KIẾN THỨC CƠ SỞ NGÀNH CÔNG NGHỆ
THÔNG TIN Ở CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG AN NHÂN DÂN
Ngành: Lý luận và phương pháp dạy học
Mã số: 9140110
TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ
LÝ LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC
Hà Nội - 2025
Công trình được hoàn thành tại:
Đại học Bách khoa Hà Nội
Người hướng dẫn khoa học:
PGS. TS TRẦN KHÁNH ĐỨC
Phản biện 1:
Phản biện 2:
Phản biện 3:
Luận án được bảo vệ trước Hội đồng đánh giá luận án tiến sĩ cấp
Đại học Bách khoa Hà Nội họp tại Đại học Bách khoa Hà Nội
Vào hồi …….. giờ, ngày ….. tháng ….. năm ………
Có thể tìm hiểu luận án tại thư viện:
1. Thư viện Tạ Quang Bửu - Đại học Bách khoa Hà Nội
2. Thư viện Quốc gia Việt Nam
1
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Đảng và Nhà nước ta luôn khẳng định quan điểm coi con người là
trung tâm của sự phát triển, của công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Hiện nay, việc nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo theo tinh thần đổi
mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công
nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng
xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế là một trong những mục tiêu
xuyên suốt. Để làm tốt điều này, trước tiên phải coi trọng đến chất
lượng đào tạo, coi giáo dục đào tạo là quốc sách hàng đầu, trong đó dạy
học theo phát triển năng lực là một trong những cách tiếp cận hiện đại
và hiệu quả. Hoạt động giáo dục và đào tạo trên thế giới nhấn mạnh
năng lực ở nhiều phương diện: Kết quả đào tạo là năng lực chuyên
nghiệp cốt lõi của ngành nghề nhất định và năng lực phát triển cá nhân,
không chấp nhận những năng lực chung chung. Đánh giá kết quả đào
tạo là đánh giá năng lực, đánh giá mức độ đáp ứng yêu cầu của thực tiễn
nghề nghiệp và được xác định bởi chính nhà sử dụng nhân lực.
Thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 04/11/2013 của Ban Chấp
hành Trung ương Đảng khoá XI “Về đổi mới căn bản, toàn diện giáo
dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hoá, hiện đại hoá trong
điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập
quốc tế”; trên cơ sở kết quả tổng kết toàn diện công tác giáo dục, đào
tạo của lực lượng CAND từ năm 1945 đến năm 2014, Đảng uỷ Công an
Trung ương đã ban hành Nghị quyết số 17 - NQ/ĐUCA ngày
28/10/2014 về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo trong
CAND và Bộ trưởng Bộ Công an ban hành Chỉ thị số 13/CT-BCA ngày
28/10/2014 quán triệt: Việc phát triển giáo dục, đào tạo trong CAND
phải trên cơ sở quy hoạch phát triển nguồn nhân lực và chức danh tiêu
chuẩn cán bộ đáp ứng nhu cầu bố trí, sử dụng cán bộ của từng lực
lượng, từng cấp công an nhằm xây dựng lực lượng Công an nhân dân
cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại. Kết hợp chặt chẽ
giữa đào tạo cơ bản theo cấp trình độ với đào tạo, bồi dưỡng chức danh,
đào tạo lại, huấn luyện, bồi dưỡng nghiệp vụ chuyên đề, cập nhật kiến
thức mới, đáp ứng nhu cầu đào tạo bồi dưỡng, nâng cao trình độ cán bộ
chiến sĩ mọi lực lượng, mọi địa bàn. Trong quá trình đổi mới phải tiếp
tục kế thừa, phát huy những thành tựu đạt được, đảm bảo tính hệ thống,
tầm nhìn dài hạn; các giải phát có lộ trình, bước đi phù hợp với thực
tiễn; phát triển giáo dục, đào tạo phải gắn liền với công tác tổ chức cán
2
bộ; kết hợp chặt chẽ giữa đào tạo với sử dụng cán bộ; phải xuất phát từ
nhu cầu sử dụng để tuyển chọn, đào tạo và kết quả đào tạo phải đáp ứng
nhu cầu sử dụng của Công an các đơn vị, địa phương; khuyến khích cán
bộ tự học nâng cao trình độ phục vụ yêu cầu công tác.
Lãnh đạo Bộ Công an đặc biệt yêu cầu các học viện, trường Công an
nhân dân thực hiện tốt việc chú trọng, cải tiến phương pháp giảng dạy,
áp dụng phương pháp dạy học tích cực, coi trọng rèn luyện tay nghề,
nhân cách nghề nghiệp, tác phong, ứng xử cho học viên; tăng cường
thực tập, thực hành nghề nghiệp, mở rộng kiến thức liên kết với Công
an đơn vị, địa phương để học viên có điều kiện thực tập nghề nghiệp
sau từng khối kiến thức đã được học. Nghiên cứu, đổi mới hình thức
kiểm tra, đánh giá kết quả giáo dục, đào tạo đảm bảo trung thực, khách
quan, đánh giá đúng kết quả học tập của người học, nhằm taọ sự chuyển
biến mạnh mẽ trong hoạt động giảng dạy, học tập, quản lý trong các học
viện, trường CAND bảo đảm thực hiện chuẩn đầu ra ở tất cả các hệ học,
bậc học và loại hình đào tạo.
Do vậy, hoạt động giáo dục, đào tạo trong Công an nhân dân nói
chung, và hoạt động dạy học nói riêng cần phải thực sự thích ứng, thậm
chí đi trước một bước trong các hoạt động nghiệp vụ của ngành nhằm
đáp ứng được yêu cầu và nhiệm vụ của lực lượng Công an trong tình
hình mới. Tuy nhiên, thực tế hoạt động dạy học tại các trường CAND
đang còn nhiều hạn chế, bất cập như: việc dạy học còn theo kinh
nghiệm trình độ cá nhân, đề cao vai trò ngẫu hứng sư phạm của từng cá
nhân; phương pháp dạy học thiên về truyền thụ bị động (thuyết trình,
giảng giải) yêu cầu cao về nghe và ghi nhớ, coi trọng kiến thức, chưa
tập trung vào năng lực giải quyết vấn đề, xử lý tình huống của người
học; chưa chú trọng giáo dục kỹ năng sống, phát huy tính sáng tạo, năng
lực thực hành của người học. Năng lực thiết kế và tổ chức dạy học của
đội ngũ giảng viên theo TCNL còn nhiều hạn chế. Thực tiễn đó đang
đặt ra đối với quá trình tổ chức dạy học trong các trường CAND phải có
sự thay đổi ở các mục tiêu, nội dung và phương pháp, hình thức tổ chức
dạy học theo TCNL nói riêng. Đây là vấn đề có tính thực tiễn, tính cấp
thiết nhằm góp phần nâng cao chất lượng đào tạo đáp ứng yêu cầu
nguồn nhân lực thực tiễn hiện nay của lực lượng CAND.
Từ những lý do trên, tác giả lựa chọn vấn đề “Dạy học theo tiếp cận
năng lực và vận dụng trong dạy học kiến thức cơ sở ngành Công
nghệ thông tin ở các trường Đại học Công an nhân dân” làm đề tài
nghiên cứu của luận án.
3
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu cơ sở lý luận dạy học theo tiếp cận năng lực
và thực trạng dạy học kiến thức cơ sở ngành Công nghệ thông tin, luận
án đề xuất quy trình thiết kế và triển khai thiết kế dạy học theo tiếp cận
năng lực nhằm nâng cao chất lượng dạy học và kết quả học tập, đồng
thời góp phần hình thành và phát triển năng lực theo chuẩn đầu ra cho
học viên ngành Công nghệ thông tin ở các trường Đại học Công an
nhân dân.
3. Khách thể, đối tượng và phạm vi nghiên cứu
+ Khách thể nghiên cứu: Hoạt động dạy học trong quá trình đào tạo
ngành Công nghệ thông tin ở các trường Đại học Công an nhân dân.
+ Đối tượng nghiên cứu: Quá trình dạy học theo tiếp cận năng lực
phần kiến thức cơ sở ngành Công nghệ thông tin ở các trường Đại học
Công an nhân dân.
+ Phạm vi nghiên cứu: Về địa bàn: Các trường Đại học Công an
nhân dân có đào tạo ngành CNTT. Về nội dung: Nghiên cứu quá trình
dạy học phần Mạng máy tính trong chương trình đào tạo ngành CNTT ở
các trường đại học Công an nhân dân. Nghiên cứu thiết kế và triển khai
thử nghiệm dạy học ở cấp độ bài học theo TCNL học phần Mạng máy
tính trong chương trình đào tạo ngành CNTT.
4. Giả thuyết khoa học
Nếu vận dụng dạy học theo tiếp cận năng lực vào giảng dạy phần
kiến thức cơ sở ngành Công nghệ thông tin trong các trường Đại học
Công an nhân dân, thì chất lượng dạy học và kết quả học tập của học
viên sẽ được nâng cao, đồng thời góp phần hình thành và phát triển các
năng lực nghề nghiệp theo chuẩn đầu ra ngành Công nghệ thông tin các
trường Đại học Công an nhân dân.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
Nghiên cứu cơ sở lý luận về dạy học theo TCNL.
Tìm hiểu thực trạng dạy học kiến thức cơ sở ngành cho học viên
ngành Công nghệ thông tin ở các trường Đại học CAND.
Đề xuất thiết kế dạy học học phần Mạng máy tính thuộc phần kiến
thức cơ sở ngành CNTT theo TCNL tại các trường Đại học CAND.
Kiểm nghiệm kết quả nghiên cứu bằng khảo nghiệm lấy ý kiến
chuyên gia và thực nghiệm sư phạm.
Thống kê, xử lý các số liệu và đưa ra các nhận xét, đánh giá.
6. Phương pháp nghiên cứu
